بسم الله الرّحمن الرّحيم

۷ يشنهاد ساده براى داشتن

“روابط بهتر”

با خدا، خود، و ديگران

تهیه و تدوین: پروین فرجادی

فهرست مطالب:

مقدمه

آیا تا بحال به زندگی ” نیلوفر آبی” اندیشیده اید؟ نیلوفر آبی مظهر عشق و ایمان است.
نیلوفرآبی (یا گل مرداب) گلی بی نظیر است، نه فقط به خاطرزیبائی، بلکه به خاطر کیفیت ارزندۀ آن،

این گل زیبا که خود آیه ای ازآیات الهی است. درآبهای بسیار کم عمق رشد می کند، معمولاً درنواحی ِگل آلود (مرداب)، با این وجود از ِگل ولای بیرون می آید، بی آنکه تحت تأثیر محیطش قرار گیرد.

این گل زیبا الگوی خوبی است برای کسانی که می خواهند در دنیا زندگی سالم و پاکی داشته باشند.
ما اگر دنیای اطرافمان هم آنچنان که دلخواهمان است پاک و منزّه نیست، می توانیم انتخاب کنیم، که همچون نیلوفرآبی در این محیط نیز، به پاکی و زیبائی ُرشد کنیم.

با وجود اینکه برگهای این ُگل زیبا کاملاً درآب غوطه ور است، اما هرگز رطوبت وآلودگی مرداب به آن نفوذ نمی کند، وقتی بیرونش می آورید، کاملاً خشگ و تمیز و زیباست، و اگر مقداری آب بر روی آن بریزید، قطره های آب بر روی آن غلطیده و همچون دانه های مروارید برسطح لغزان برگ می درخشند.

آن که درجستجوی خداست، با توجه به پیام های درون خود( ازطریق وجدان ) وهمچنین با کمک گرفتن ار راهنمائی های پروردگار درکتابهای آسمانی، ( که ازطرف او به وسیلۀ پاکترین انسانهای فرستاده اش دراختیار ما قرار داده شده) با وجود آلودگیهای محیط، بسان نیلوفرآبی که خاموش می شکفد، عطرش را پخش میکند و زیبائیش رُشد میکند، وچهره اش همیشه رو به خورشید است، بهمین ترتیب جویندۀ خداوند نیزدرتمام جنجال ها، درهمۀ دگرگونگی های زندگی، هیچگاه برآشفته نمیشود. قلب او همیشه در آرامش است و با زیبائی و پاکی رُشد میکند، او در درون خود ندای روح را شنیده است، ندائی که با و میگوید:

” برخیز، بیدار شو و تاهنگامی که به مقصود نرسیده ای توقف نکن،

مقصود تو خداوند است، تنها هدف بزرگ زندگیت.”

به این ترتیب ما می توانیم در دنیا باشیم، ولی تحت تأثیر زشتیهای آن قرار نگیریم، ما میتوانیم اگر درمحیط نا درستی هم به ناچار زندگی می کنیم، زیبائی (محاسن اخلاقی) طبیعی خود را محفوظ داشته، و نگذاریم آلودگیهای محیط بیرون، درما تأثیر بگذارد.

نیلوفر آبی همیشه سرش را بسوی خورشید می گیرد، معنایش اینست که همیشه به سوی نور چرخیده، و دائماً نور دریافت می کند، ما نیز با توجه به نور ایمان و توجه به ارشادهای تعالی دهندۀ خداوند، همیشه می توانیم روی را به بسوی طاعت او چرخانده ، و از زشتیها و تاریکیها خود را برهانیم، وعلاوه براینکه خودمان زندگی پربار و زیبائی داریم ، با ایجاد روابط درست و پر ازعشق و صفا، دیگران را نیز در این امر یاری دهیم.

بیاد داشته باشیم که به رنجشها و افسردگیهای موقتی اجازۀ مطرح شدن ندهیم، رویدادها می آیند و می روند، وهیچ چیز در این دنیا دائمی نیست جز وجود همیشه زندۀ خداوند باقی، حتی بدنهای ما همیشگی نیستند، ما مرتباً تغییراتی درخود حس می کنیم، چیزهائی را از دست داده و چیزهائی را به دست می آوریم، ما زمانی کودک و زمانی جوان و زمانی پیر خواهیم بود، همه چیز درحال تغییر و دگرگونی، پوسیدگی و دوباره از نو ساخته شدن است، این حقیقت را خوبست همیشه بیاد داشته باشیم، دراینصورت وقتی بهردلیل دچار نا امیدی یا افسردگی و دلسردی می شویم، می توانیم از آن حالت خودرا بیرون آورده، و با خود بگوئیم:” اینها همه اش موقتی است، قبلاً هم از این اتفاقها در زندگی من افتاده و من می دانم که با یاری خداوند همه چیز در راه خیر وصلاح حقیقی من وما به پیش خواهد رفت “.

بیاد بیاوریم که خداوند درقرآن کریمش فرموده:” با هردشواری آسانی قرین است، البته با هردشواری آسانی قرین است.”( ۶- ۵: ۴ ۹ )

و چه زیبا فرموده آن عارف راه حق “خواجه عبدالله انصاری”:

“خدا یاری دهندۀ مؤمنان، دلگشا و رهنمای ایشان است.”

در ذهن ما کانون معجزه گری وجود دارد که به قدرت ایمان همیشه می تواند انسان را ازهرمشگلی برهاند، و ما به لطف خدا می توانیم از این کانون الهی بهره مند شده، وعلاوه بر آن، ازمشکلات خود نردبان موفقیت بسازیم، فقط اگر ایمان داشته باشیم، همیشه درشاهراه موفقیت به پیش خواهیم رفت.

البته ایمانی پاک وخالص، ایمانی روشن که به عمل درآمده باشد. توجه کنیم که خداوند می فرماید:

” سخن خوش و پاک به سوی خدا بالا می رود، و بلافاصله در دنبالۀ این آیه می فرماید:” و کردار نیک آن را بالا می برد، ونیرنگبازان را عذاب سختی است و مکرشان نیز نابود می شود. “(10: 35)

بنابراین ایمانی زنده و فعال است، که با اعمال درست و پسندیده همراه باشد.
اگر خواهان روابط بهتر و زیباتر و دوست داشتنی تر هستیم، بسیار نیکوست که به هفت پیشنهاد عملی و سادۀ ذیل توجه کنیم، تا با مثبت اندیشی وخوشبینی، راه زندگی خود را آسان ولذت بخش طی نموده وطبق وعده های نیک خداوند برستگاری ابدی نیز دسترسی پیدا کنیم.

۱

قبل ازهرچیز با امید به لطف و بخشش خداوند، خود را ازبند زنجیرهای گناهان گذشته آزاد کرده، و با درخواست عفو وتوبه به درگاه باريتعالى، بطور معجزه آميزى احساس رهائی و آزادی را تجربه می کنیم و درهاى آهنين (ذهنی خود را) بروى گذشته، گذشتۀ فنا شده، می بندیم، وفقط ازتجربه هاى گرانبهاى آن استفاده می كنيم، به اين ترتيب افسوس براى گذشته را از ذهن خود طرد کرده. وبه سعى و كوشش براى داشتن آيندۀ بهتر ادامه ميدهيم. زیرا آيندۀ ما در گروى چگونگى زندگى حال وامروز ماست.

“لنگر نجات ما در اكنون و امروز است.”

فردى كه درافسوس اعمال گذشتۀ خویش بسر می برد، تحت فشار شديد عصبى، اتلاف انرژى، افسردگى و اضطراب قرار دارد، پس خود را عادت دهيم كه با تقسيم زندگى خود به زمان های مختلف، هر زمان را به بهترين نوعى كه برایمان مقدور است برنامه ريزى كنيم، بی شک وقتی ما به بهترين نحو خود را براى استفاده از زمان حال آماده نمودیم، وتمام هوش وحواس وشوقمان را بر اين امر متمركز ساختیم، علاوه براین که زمان حال را به بهترین نوع گذرانده ایم، اين بهترين روش براى آماده كردن خود براى فردا، يا آينده نیز خواهد بود، و نه تنها آیندۀ نزدیک، (که زمان زندگی ما در این دنیاست) بلکه رستگاری دنیای ابدی ما نیز، (که آیندۀ دورتری است) درگرو درست گذراندن همین لحظۀ حال است، بياد داشته باشيم، که خداوند فرموده:

بگو:” آیا شما را ازچیزی آگاه کنم که ازآنها بهتر است؟ برای آنها که تقوای الهی پیشه کنند، درنزد پروردگارشان باغهائی است که درآن جویها روان است، وهمسرانی پاک، همچنین خشنودی خدا، وجاودانه درآن بمانند، وخدا به بندگان بیناست.

کسانی که می گویند:

“پروردگارا! ما ایمان آوردیم، گناهان مارا بیامرز، و ازعذاب دوزخ حفظمان کن.” ( آنها) صابران، راستگویان، مطیعان، انفاق کنندگان و آمرزش خواهان سحرگاهانند. ( ۷ ۱- ۵ ۱: ۳ )

و نیز فرموده:

“برای انسان نیست چیزی جز نتیجۀ کوشش او.” ( ۳۹:۵۳ )

وبیاد داشته باشیم که عبادت وستایش خداوند، ومطالعۀ ” قرآن مجید” را (با ترجمه ای که به سادگی برایمان قابل فهم است) بطور مرتب دربرنامۀ روزمرۀ خود جا سازی کنیم، و برای رفع غمها و مشکلاتمان تنها با خدا رازو نیاز، یا درد دل کرده، و از او صمیمانه کمک بخواهیم، دراین صورت یقین داشته باشیم با داشتن توکل به او، ونهایت پشتکار و کوشش در راهی که برای رسیدن به هدف خود، به نظرمان می رسد، ازیاری ولطف بیش ازحد او برخوردار خواهیم شد.

حتی ازظواهرنا خوشایندی که شاید احتمالاً پیش بیاید نیزنباید مأیوس و دلتنگ شد، اطمینان داشته باشیم که دراین صورت همه چیز در راه خیر و صلاح ما به پیش خواهد رفت.

با خود بگوئیم:

“امورم را به خدا می سپارم که او بصیر است به حال بندگان .”

خداوند در قرآن مجیدش فرموده:

اگرخدا شما را یاری کند هیچ کس بر شما پیروز نخواهد شد، و اگر دست از یاری شما بردارد، کیست که بعد از او شما را یاری کند، و مؤمنان فقط باید برخدا توکل کنند. ( ۰ ۶ ۱ : ۳ )

برخدای نیرومند مهربان توکل کن. ( ۷ ۱ ۲ : ۶ ۲ )

بگو :” برای من خدا کافی است، که توکل کنندگان بر او توکل می کنند.” ( ۸ ۳: ۹ ۳ )

ما رسولان خود ومؤمنان را در زندگی دنیا و روزی که گواهان برخیزند یاری می کنیم. ( ۱ ۵ : ۰ ۴ )

آنان که گفتند پروردگار ما خداست و آنگاه استقامت کردند، نه ترسی دارند و نه اندوهگین شوند، اینان اهل بهشتند و به پاداش اعمالشان جاودانه درآن باشند. ( ۴ ۱- ۳ ۱: ۶ ۴ )

ای مردم! به دعوت کنندۀ خدا پاسخ گوئید و به او ایمان آورید، تا گناهانتان را بیامرزد و شما را ازعذابی دردناک در امان دارد. (۱ ۳: ۶ ۴ )

ای مؤمنین اگرخدا را یاری کنید، خدا نیز شما را یاری خواهد کرد، و قدم هایتان را استوار خواهد کرد. ( ۷: ۷ ۴ )

و مؤمنان فقط باید بر خدا توکل کنند. ( 11: 14)
ما رسولان خود و مؤمنان را در زندگی دنیا و روزی که گواهان برخیزند یاری می کنیم.( 51: 40)

“گورونانگ” چه زیبا سروده:

به قلب خویش بنگر
آنجا ” او” سلطان تو مسکن دارد
و راه رسیدن به او، عشق است
به” او” و نه بخویش، عشق بورز
خواست ” او” را بخواه
و آنچنان که ” او” فرمان میدهد عمل کن
نفس کوچک خود را رها کن
و در درگاه نیلوفری او، کمال ُسرور را پیدا کن.

۲

درمورد رابطه با شخص خود، خوبست برای خود احترام قائل بوده و بدون اینکه دچارخود خواهی های کاذب، یاغرور ونخوت بیجا گردیم با خود بگوئیم:” من برای خودم احترام قائلم، همانطور که برای هرشخص صالح نیکوکار دیگری احترام قائل هستم، (البته با نهایت سعی دراین که فرد صالح و نیکوکاری باشیم) و بیاد داشته باشیم که هر نوع غرور و نخوت، راه ورود انرژیهای مثبت را به روی ما سّد می کند، پس درعین اینکه خود راستین و پاکسازی شدۀ خویش را دوست داریم وتائید می کنیم، باید بیاد بیاوریم که جز وجود پاک باریتعالی هیچ موجودی کامل و بی عیب و نقص نیست، ولی به لطف خدا برای ما این امکان هست که همیشه در راه تعالی بخشیدن به وجود خود گام برداریم، وهرچقدر دراین راه به درجۀ بالائی برسیم، دروازۀ بزرگتری به روی ما برای ارتفاع به درجات بالا ترگشوده میشود.

به این ترتیب با تواضع وخشوع مشغول تهذیب نفس شده ، و خود را بصورت بندۀ تسلیم خدا، در سرویس او ، و در نتیجه درخدمت همۀ مخلوقات وبندگان حضرت احدیت می بینیم، زیرا اشتیاق ما برای خدمت به یک هدف برتر، به ما الهام می بخشد که الهام بخش دیگران باشیم.

علاوه بر این، برای اینکه درعین حال ازنظر سلامت جسمی هم در وضع ایده آلی باشیم، دربرنامۀ غذائی خود نیز تجدید نظر کلی کرده، و از یک رژیم ساده و بهداشتی درست پیروی می کنیم، مخصوصاً با توجه به حدود اوامر خداوند درمورد اغذیۀ حلال و حرام.

وهمینطور مدتیشن، پیاده روی و ورزش مرتب روزانه رادر برنامۀ روزمرۀ خود جا می دهیم.

اشاره به آیاتی در مورد: ایمان، نیکوکاری وتهذیب نفس:

آیا کسی که می داند آنچه ازطرف پروردگارت برتو نازل شده حق است، مانند کسی است که نابیناست؟

تنها خردمندان پند می گیرند: “کسانی که به پیمان خدا وفا می کنند، و پیمان شکن نیستند، و آنان که پیوندهائی را که خدا به آن امر کرده است برقرار می دارند، و ازنافرمانی پروردگارشان می ترسند، و ازسختی حساب بیم دارند، و آنان که به طلب خشنودی پروردگار صبر می کنند و نماز برپا می دارند و از آنچه نصیبشان کرده ایم در پنهان و آشکار انفاق می کنند، و با نیکیها بدیها را ازبین می برند، عاقبت صاحب سرای دیگرند.

بهشتهای جاویدان که خود و پدران، همسران و فرزندان صالح آنها به آن داخل می شوند، و فرشتگان ازهر دری برآنان وارد می شوند: سلام برشما به خاطر صبر کردنتان، عاقبت چه خوب جایگاهی نصیبتان شد.

و آنان که پس از پیمان بستن با خدا پیمان شکنی می کنند، پیوندهائی را که خدا به استقرارشان امر فرموده است قطع می کنند ودرزمین فساد ببار می آورند، درسرای دیگر گرفتار لعن وبد فرجامی میشوند. (۵ ۲ – ۱۹: ۳ ۱)

بگو:” ای بندگان با ایمان من ازنافرمانی پروردگارتان بترسید، نیکوکاران در این دنیا نیز پاداش نیکی دارند. زمین خدا پهناور است، پاداش افراد با استقامت بدون حساب داده می شود.” ( ۰ ۱: ۹ ۳ )

آنکس که سخن راست را آورد و آن را تصدیق کرد، از”متقین” ( کسانی که اوامر خدا را اجرا می کنند) است، که هرچه بخواهند نزد پروردگارشان آماده است، این است پاداش نیکوکاران، تا خداوند بدترین اعمالی را که انجام داده اند محو کند، و بهتر از از آنچه انجام داده اند پاداش دهد. ( ۵ ۳-۳ ۳: ۳۹ )

سوگند به خورشید و روشنائی طالع شدنش، سوگند به ماه که پس از آن سر برآورد، سوگند به روز آنگاه که آنرا روشن کند، سوگند به شب آنگاه که آنرا بپوشاند، سوگند به آسمان و آنکه برافراشتش، سوگند یه زمین و گستراننده اش، سوگند به روح آدمی و آنکس که به اعتدال آنرا آفرید، و خیر و شرش را به او الهام کرد، هرکس نفس خود را تزکیه کند رستگار خواهد شد، و آنکس که پلیدش دارد، از زیانکاران است. ( ۰ ۱- ۱: ۱ ۹ )

توجه به آیاتی درمورد اغذیۀ حلال و حرام:

ای مردم از آنچه در زمین منزّه و حلال است بخورید و به دنبال شیطان نروید، زیرا او برای شما دشمنی آشکار است، او فقط شما را به پلیدی و زشتکاری می خواند و وادارتان می کند چیزهائی را به خدا نسبت دهید که خودتان نمی دانید. ( ۹ ۶ ۱- ۸ ۶ ۱: ۲ )

ای مؤمنان از نعمتهای پاکیزه ای که روزیتان کرده ایم، بخورید و اگرخدا را می پرستید، ُشکرش را بجا آورید.
خداوند فقط مردار، خون، گوشت خوک و چیزهائی را که جز به نام خدا کشته شود، حرام کرده است، اما برکسی که ناچار باشد، درصورتی که متجاوز نباشد و درخوردن زیاده روی نکند گناهی نیست، که خدا آمرزندۀ مهربان است. ( ۳ ۷ ۱- ۲ ۷ ۱: ۲ )

حکم شراب وقمار:

دربارۀ شراب و قمار ازتو می پرسند، بگو:” درهر دو گناه بزرگی است و سودهائی هم برای مردم دارد، اما گناهشان بیش از سودشان است.

ونیز از تو می پرسند: “چه چیز انفاق کنند؟” بگو:” از مازاد نیازخود”، خداوند این چنین آیات را برای شما بیان می کند، تا درکار دنیا و آخرت بیاندیشید. (۹ ۱ ۲: ۲ )

ای مؤمنان! شراب، قمار، ُبت و تیرهای قرعه، پلید و عمل شیطان است، ازآن دوری کنید، تا رستگار شوید.
شیطان می خواهد به (وسیلۀ ) شراب و قمار درمیان شما عداوت و کینه ایجاد کند و شما را از یاد خدا و نماز باز دارد، آیا خود داری خواهید کرد؟ خدا و رسول را اطاعت کنید و( از نافرمانی او) بترسید و اگر روی گردانید، بدانید که بر پیامبر ما جز ابلاغ آشکار چیز دیگری نیست. ( ۲ ۹ – ۰ ۹: ۵ )

۳

دربارۀ روابط خود با اهل خانواده وهمینطورخویشان وآشنایان دور ونزدیک بهتر است کمی بیاندیشیم، و اگر با هریک از آنها به مناسبتی رنجش یا دلخوری پیش آمده، در رفع آن بکوشیم ، یادمان باشد:

” دل ما جایگه پاک خداست”، و نه خانۀ کینه و بغض و حسد.

اگر با شخصی واقعاً امکان سازش نیست، میتوانیم دوستانه و منصفانه به رابطۀ غیرقابل تحمل خود با اوخاتمه دهیم، و اگرعهدی با او داریم، با نهایت عدالت نقض عهد کنیم، و ازجار و جنجال و یا توهین و تهمت درحق یکدیگر جداً پرهیز نمائیم، زیرا ریشۀ بسیاری از امراض روحی و جسمی، در استرس و احساس نفرت مداوم رُشد می کند، و برعکس احساس عشق و ابراز مهر و محبت و یکرنگی و صفا،علاج بیشتر امراض روحی و جسمی است.

درقرآن کریم درمورد داشتن روابط خوب با دیگران بسیار سفارش شده، مخصوصاً درمورد داشتن روابط خوب و احترام آمیز وقدر شناسانه با پدر ومادر، و درچندین آیه نیکوئی کردن با پدر ومادر، بلافاصله پس ازدستور ستایش خدا مقرر شده است.

مختصری از آیات در این ضمینه:

خدا را بپرستید و چیزی را شریک او قرار ندهید و با پدر ومادر، خویشاوندان، یتیمان، مستمندان، همسایۀ خویش، همسایۀ بیگانه، دوست موافق، ره ماندگان و بردگانی که مالکشان هستید، نیکی کنید، زیرا خدا متکبران فخر فروش را دوست ندارد. ( ۶ ۳: ۴ )

پروردگارت مقرر داشته است که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید، چنانچه یکی یا هردوی آنها نزد تو، به پیری رسیدند، کلمه ای رنجش آور به آنها مگو، و برسرشان فریاد مزن و با اکرام با آنها سخن بگو، و با آنها خاکساری و مهربانی کن وبگو:” پروردگارا، همانگونه که آنها مرا در کودکی پرورش دادند تو نیز آنها را مشمول رحمت خود قرار بده.” ( ۴ ۲ – ۳ ۲ : ۷ ۱)

حق نزدیکان و مسکینان و در راه ماندگان را ادا کن و هرگز اسراف و تبذیر مکن، زیرا مسرفان برادران شیطانند و شیطان به پروردگارش نا سپاس است، اگر به امید رحمت پروردگارت از آنها اعراض کردی با گفتاری نرم با آنها سخن بگو.

هرگز دستت را به گردن خود نبند و بیش از حد آنرا مگشا، که مورد سرزنش قرار گیری و از کار فرو مانی.
پروردگار تو روزی هرکس را بخواهد گشاده یا تنگ می دارد، او نسبت به بندگانش آگاه بیناست.
فرزندان خود را از ترس تنگدستی به قتل نرسانید، ما رزاق آنها و شما هستیم و کشتن آنها گناه بزرگی است. ( ۳۱ – ۶ ۲ : ۷ ۱ )

ثروتمندان مرفه نباید سوگند یاد کنند، که به نزدیکان و مستمندانن و مهاجران در راه خدا انفاق نمی کنند، آنها باید درگذرند و عفو کنند، آیا دوست ندارید خداوند شما را بیامرزد؟ خداوند آمرزندۀ مهربان است.(۲۲: ۴ ۲)

حق خویشاوند و مسکین و در راه مانده را بده، این برای کسانی که طالب خشنودی خدا هستند بهتر است و آنان رستگارند.( ۸ ۳ : ۳۰)

انسان را به نیکوئی کردن به پدر و مادرش سفارش کردیم و اگر آن دو سعی کردند چیزی را که به آن واقف نیستی شریک من قرار دهی اطاعت نکن، بازگشت شما به سوی من است و شما را از کرداتان آگاه خواهم کرد. مؤمنان درستکار را در زمرۀ صالحین قرار دادیم. ( ۹ – ۸ : ۹ ۲ )

آنان که گفتند پروردگار ما خداست، و آنگاه استقامت کردند، نه ترسی دارند و نه اندوهگین شوند، اینان اهل بهشتند و به پاداش اعمالشان جاودانه درآن باشند.
انسان را به احسان با پدر و مادرش سفارش کردیم، مادر به زحمت بارش را حمل کند و به دشواری حملش را بر زمین نهد و دوران آبستنی و شیر دادن سی ماه است، تا هنگامی که به رشد برسد، و به چهل سالگی درآید، گوید:” پروردگارا مرا توفیق ده تا شکر نعمتت را که برمن و پدر و مادرم ارزانی داشته ای به جای آرم و اعمال صالحی انجام دهم که تو را خشنود سازد، و فرزندانم را صالح کن، که من تسلیم شده ام و به سوی تو باز گشتم.
آنها کسانی هستند که اعمال نیکشان را می پذیرم و از گناهانشان می گذرم و در زمرۀ بهشتیان هستند، این وعدۀ راستی بود که به آنها داده شده است. ( ۶ ۱- ۳ ۱ : ۶ ۴ )

مؤمنان حقیقی برادران ( مقصود خواهران و برادران) هم هستند، چنانکه خداوند درقرآن مجید فرموده:

“به حقیقت مؤمنان همه برادر یکدیگرند، پس بین برادران خود صلح دهید، و تقوا پیشه کنید، باشد که مورد رحمت الهی واقع شوید.

ای مؤمنان گروهی ازمردان نباید گروه دیگر را مسخره کنند، چه بس آنان از اینان بهترباشند، و زنان با ایمان نیز نباید زنان دیگر را، زیرا چه بسا آنان بهتر باشند، ازیکدیگرعیبجوئی نکنید و با القاب زشت یکدیگر را نخوانید، که پس از ایمان آوردن، نام فسق بسیار زشت است، و آنانکه توبه نمی کنند ستمکارند.
ای مؤمنان، ازبسیاری گمانها پرهیزکنید، زیرا پاره ای ازگمانها گناه است، و هرگز درکار پنهانی دیگران کنجکاوی نکنید، و غیبت یکدیگر را روا ندانید، آیا دربین شما کسی هست که دوست داشته باشد، گوشت برادر مردۀ خود را بخورد؟ البته کراهت دارید، برای خدا تقوا کنید که او توبه پذیر و مهربان است.
ای مردم، ما شما را از مرد و زنی آفریدیم، و شما را دسته ها و قبیله ها کردیم تا یکدیگر را بشناسید، و گرامی ترین شما نزد خدا با تقواترین شماست، خداوند دانای آگاه است.” ( ۳ ۱ – ۰ ۱ : ۹ ۴ )

۴

باید دانست که هریک از افکار و اعمال ما دارای میدان عکس العمل وسیعی است و ما دربرابر افکار و اعمالی که انجام می دهیم نزد خداوند مسئول هستیم، پس با توجه به اجرای فرمانهای خداوند، افکار و اعمال خود را اصلاح کرده، و ایمان خود را از درون به صحنۀ عمل می آوریم، زیرا ایمانی که به عمل درنیامده، ایمانی ُمرده است، و ازهیچ چیزی ُمرده ای هم معجزه ای به عمل نخواهد آمد.

برای این کار با دقت کامل با توجه به آیات پُر شکوه “قرآن مجید” به تهذیب نفس می پردازیم.

مختصری ازآیات مورد نظر:

به سبب اعمال مردم در بر و بحر فساد آشکار شد تا جزای بخشی از اعمالی را که انجام داده اند به آنها بچشاند، باشد که باز گردند. ( ۱ ۴: ۰ ۳ )

با یکتا پرستی روی به دین آور، این آفرینشی است که خدا مردم را به آن شیوه آفرید، تغییری درآفرینش خدا نیست، این است آئین استوار، ولیکن بشتر مردم نمی دانند.
به سویش بیائید و برای او تقوا کنید و نماز را برپا دارید و ازمشرکان نباشید، ازکسانی که در دینشان فرقه فرقه شدند و هر فرقه ای به آنچه داشت دلخوش بود. ( ۲ ۳- ۳۰ : ۳۰ )

ای کسانی که ایمان آورده اید، از نافرمانی خدا بترسید، و درست سخن بگوئید، تا خداوند اعمالتان را اصلاح کند، و گناهانتان را بیامرزد، هر کس از خدا و رسولش اطاعت کند به موفقیت عظیمی نائل شده است.( ۱ ۷- ۰ ۷: ۳ ۳ )

ای کسانی که ایمان آورده اید، ازنافرمانی خدا بترسید، هرکس باید بنگرد که برای فردایش چه پیش فرستاده است، و ازنافرمانی خدا برحذر باشید، که خداوند از کردارتان آگاه است.
همچون کسانی نباشید که خدا را از یاد بردند، و خدا ایشان را به خود فراموشی گرفتار کرد، و آنان نا فرمانند.( ۹ ۱- ۸ ۱: ۹ ۵ )

نتیجۀ اعمال بد آنها بود که برایشان آشکار شد وچیزهائی که مورد تمسخرشان واقع می شد، گرداگردشان را گرفت.
چون به انسان زیانی برسد ما را می خواند و چون نعمتی به اوعطا کنیم، بگوید:” به سبب دانائی خودم این نعمت نصیبم شد.” اما این آزمایشی است، ولی بیشترشان نمی دانند.
پیشینیان همین سخن را گفتند، ولی آنچه به دست آوردند بی نیازشان نکرد، اعمال بد آنها دامنگیرشان شد و ستمکاران این مردم نیز بزودی گرفتار عقوبت اعمالشان خواهند شد و راه گریزی نیست.
( ۱ ۵- ۸ ۴: ۹ ۳ )

خداوند آسمانها و زمین را به حق آفریده است، تا هرکس را دربرابر کاری که انجام داده است پاداش دهد و به آنها ستمی نخواهد شد. ( ۲۲ : ۵ ۴ )

هرکس درگرو اعمال خویش است، مگر ” اصحاب یمین” که در بهشت با یکدیگر از گناهکاران میپرسند: ” چه چیز شما را به ” َسقر” درآورد؟”
گویند:” ما از نمازگذاران نبودیم، و مستمند را اطعام نمی کردیم، با اهل باطل به بطالت می گذراندیم، پیوسته روز جزا را تکذیب می کردیم، تا مرگمان فرا رسید.” چنین است که شفاعت شفیعان سودشان ندهد. ( ۸ ۴ – ۸ ۳ : ۴ ۷ )

و این بهشتی است که بوسیلۀ اعمالی که می کردید به ارث یافته اید. ( ۲ ۷ : ۴ ۷ )

و بندگان خدا ازچشمه ای می نوشند که می توانند بهرکجا بخواهند جاریش سازند، آنها به نذرخود وفا می کنند، و از روزی می ترسند که عذابش فراگیر است.
غذا را با اینکه دوست دارند، به فقیر و یتیم و اسیر می دهند:” فقط برای خدا به شما غذا می دهیم، نه ازشما پاداشی می خواهیم، نه متوقع تشکریم، اما از روزی بسیار سخت از پروردگارمان می ترسیم.”
خداوند از شر آن روز در امانشان می دارد، و آنان را شادی و سرور می بخشد، و در برابر شکیبائی، بهشت و لباسهای حریر بهشتی پاداششان می دهد.
در آنجا برتختها تکیه زنند، نه آفتابی در آنجا می بینند و نه سرمائی، سایه هایش بر آنان گسترده و میوه هایش در دسترس است، جامهای سیمین و کاسه های بلورین گردا گرد آنان می گردانند، ظرفهای بلورین و سیمین را به اندازه ُپر کرده اند، در آنجا ازجامهائی سیراب می شوند که با زنجبیل آمیخته باشد، چشمه ای در آنجاست که سلسبیل نام دارد، گردا گرد آنان نو جوانانی جاودانی می گردند، وهرگاه آنها را بنگری گمان می کنی مروارید پراکنده اند، و چون آنجا را مشاهده کنی فرمانروائی عظیمی خواهی یافت.
بر اندامشان لباسهائی از حریر سبز رنگ است، که با دیبای ضخیم و به دستبندهائی از نقره آراسته شده اند، و پروردگارشان شراب پاک به آنها می نوشاند..
این پاداش شماست و ازکوششتان قدرنانی شده است. ( ۲۲- ۶: ۶ ۷ )

درآن روز( قیامت) دوستان دشمن یکدیگرند، جزکسانی که در راه خدا تقوا پیشه کرده بودند.
ای بندگان من، درآن روز نه ترسی خواهید داشت و نه اندوهگین می شوید، آنان که به آیات ما ایمان آورده و تسلیم امر خدا بوده اند، ( به آنها گفته شود:) ” شما و همسرانتان با شادمانی به بهشت وارد شوید.”
قدح های زرین و سبوهائی را درمیانشان می گردانند که تمنای دل درآن است، و دیده از آن لذت می برد، و شما درآن همیشه خواهید بود، این همان بهشتی است که به پاداش اعمالی که می کردید آن را به ارث برده اید. ( ۲ ۷- ۷ ۶: ۳ ۴ )

۵

درهرموقعیتی بیاد داشته باشیم که خداوند تا حدود زیادی به ما قدرت امکان انتخاب داده، و برماست که از این قدرت به موقع درست استفاده کنیم، ما هرگز قربانیان شرایطی ازپیش ساخته شده نیستیم.

هرچه بیشتر قدر این قدرت را بدانیم، سریع تر و روشن تر می توانیم برنامۀ زندگی خود را بر اساس قصد و انتخاب پیش ببریم، و بجای اینکه زندگی را حوادثی بدانیم که برسرمان می آیند، مسئولیت جهت گیری خود را به عهده بگیریم.

خوبست در نظر داشته باشیم که ما درمسیر تقدیر و جادۀ زندگی همیشه در دوعرصۀ کلیدی: ” بین توسعه یافتن، یا درخود فرو رفتن، بین ساختن و ویران کردن”، می توانیم انتخابی داشته باشیم.

در این صورت قدرت پذیرش مسئولیت زندگیمان را، وهمینطور قدرت انتخابهای درست دیگر را به دست می آوریم، اگر زمانی بیاید که درموقیتی احساس عدم قدرت کنیم، همان زمان است که باید بیاد قدرت پویای انتخاب بیفتیم، و با اشتیاق و شکرگزاری از آن استفاده نمائیم، و بدانیم با نهایت سعی در راه انتخابهای درست فقط خیر وصلاح ما پیش خواهد آمد، البته توجه و توکل به خداوند و دعا بدرگاه او نیز برای بدست آوردن بهترین نتیجه، قسمتی از سعی وکوشش فعالانۀ فرد مؤمن به اصول الهی است، که از این امر مهم نباید غافل بود.

مختصری از آیات مورد نظر:

آنگاه که بندگانم دربارۀ من از تو پرسند، من نزدیکم و هر که مرا خواند دعابش را اجابت می کنم.
آنها (هم ) باید دعوت مرا بپذیرند، و به من ایمان بیاورند تا راهشان را بیابند. ( ۶ ۸ ۱: ۲ )

بعضی ازمردم می گویند:” پروردگارا! به ما در دنیا نیکی عطا کن”، آنها در آخرت بهره ای ندارند، و عده ای دیگر می گویند:” پروردگارا! به ما در دنیا نیکی عطا فرما، و در آخرت نیز نیکی مرحمت کن و مارا از عذاب آتش برکنار بدار.” آنها بهره ای از اعمال خود دارند و حساب خداوند سریع است. ( ۲ ۲۰– ۰۰ ۲: ۲ )

برای هرگروه دربرابر اعمالشان درجاتی است، و پروردگار تو از کردارشان غافل نیست. (۲ ۳ ۱: ۶ )

گروهی ازمردم بدون هیچ دانشی و راهنمائی و کتاب روشنگری دربارۀ خدا به مجادله برمی خیزند، آنها از سر تکبر مردم را از راه خدا گمراه می کنند، که در دنیا برایشان رسوائی است و در آخرت عذاب آتش را به آنها می چشانیم، این کیفر اعمالی است که پبش از این کرده ای و خداوند هرگز به بندگانش ستم نخواهد کرد.( ۰ ۱- ۸ : ۲ ۲ )

هرکس در ایام زندگی خواهان ِکشت آخرت باشد، ِکشته اش را افزون می کنیم، و هرکس یکسره ِکشت دنیا خواسته باشد ، از آن نصیبش دهیم، ولی در آخرت نصیبی ندارد. ( ۰ ۲ : ۲ ۴ )

این یاد آوریست وهرکس بخواهد راهی بسوی پروردگارش بر می گزیند. ( ۹ ۱ : ۳ ۷ )

۶

هرگاه فکر ناراحت کننده ای به ذهنمان رسید، با صداقت ازخدا کمک بخواهیم، و مسیر فکری خود را ازمنفی به مثبت تغییر دهیم، یادمان باشد ازقدرت انتخاب خود به موقع درست استفاده کنیم. وقتی رو به نور باشبم، سایه ها در پشت سر ما قرار خواهند گرفت.
نور توجه به خدای قادر یکتای مهربان و تواناست، و سایه ها ترسها و خیالات منفی ماست.

مولای متقیان امیرالمؤمنین علی (ع) نیز فرموده اند:

” اندوه هائی که به تو آورد، با اندیشه های نیک باوری و صبوری ازخود دور کن.” ( و نیک باوری چیزی جز مثبت اندیشی نیست. )

توجه به چند آیۀ ” کلیدی” در این مورد بسیار کمک کننده خواهد بود از این قرار:

و اگر شیطان وسوسه ات کرد، به خدا پناه ببر، زیرا او شنوای داناست.
کسانی که برای خدا تقوا پیشه می کنند، وقتی گرفتار وسوسه های شیطانی شوند، خدا را یاد می کنند و بصیرت می یابند. ( 201- 200: ۷ )

زیرا او برمؤمنان و متوکلان ُسلطه نخواهد داشت.
تسلط او فقط بر کسانی است که دوستیش را اختیار کرده اند و آنان که به خدا شرک آورده اند.
( 99-100 :۱۶ )

آگاه باش که دوستان خدا نه ترسی دارند و نه غمگین می شوند.
برای مؤمنان با تقوا در زندگی دنیا و آخرت خبری مسرت بخش است، سخنان خدا تغییر ناپذیر است، و آن رستگاری بزرگی است. ( ۴ ۶ – ۲ ۶: ۰ ۱ )

و اگر از سوی شیطان وسوسه ای دچارت شد، به خدا پناه ببر که او شنوای داناست. ( ۶ ۳ : ۱ ۴ )

وسپس با تکرار چند جملۀ مثبت، در پرتو نور ایمان فعال خود، انشاءالله به تحولی آنی در روحیۀ خویش دسترسی پیدا می کنینم، از این قبیل:

برای شادمانی و تندرستی و توانگری وعشق پایدارم سپاس می گزارم، هیچ نیکی و خرمی ازکسی که در راه راست گام برمی دارد دریغ نخواهد شد.

چون با آن یگانۀ جدائی ناپذیرهمراهم، پس با خیر و صلاح جدائی ناپذیر خویش هم همراهم.

اینک گذشته ها و آن چه را که فرسوده و کهنه است، کنار می گذارم، باشد که نظم الهی در ذهن و تن و امورم برقرار گردد.

چشمانم منّور از نور الهی است و صاحب دیدۀ جانم، من صاحب بصیرت و دیدگان نافذ جانم، فراسوی موانع ظاهری را می نگرم.

همه چیز در راه والاترین خیر و صلاح من و همۀ اشخاص ذینفع به پیش می رود، برای بینائی بی نظیرم سپاس می گذارم.

۷

هرشب قبل ازخواب، روزی را که گذرانده ایم درنزد خود مرورمی کنیم، و به رفتار و کردا ر خود نمره ای می دهیم، اگر نمره داده شده مورد رضایت نیست، کمربند همت را محکم تر کرده و با خواستن بخشش ازخداوند مهربان، و کمک او، تصمیم به کوشش بیشتری در راه اصلاح شخصیت خود می گیریم.

در این باره تکرار جملات مثبت حاوی حقیقت بسیار کمک کننده است. مثلاً انتخاب وحفظ کردن آیاتی از “قرآن مجید” دربارۀ وعده های نیک خداوند به اشخاص خوب و با ایمان و نیکوکار.

از این قبیل:

پاداش ایمان آورندگان، یهودیان، نصاری، صابئان و آنان که به خدا و روز قیامت ایمان آورده اند وعمل صالح انجام داده اند، نزد پروردگارشان محفوظ است: نه ترسی دارند و نه اندوهی. ( ۲ ۶ : ۲ )

ایمان آورندگانی که کارهای شایسته کرده اند، ونماز را برپا کرده اند، و زکات داده اند، نزد پروردگارشان پاداشی دارند، نه بیمی برآنهاست و نه اندوهناک شوند. ( ۷۷ ۲: ۲ )

دوستداران خدا و رسول و مؤمنانی که یاران خدا هستند پیروزند. ( ۶ ۵ : ۵ )

آنان که ایمان آورده اند، و دلهایشان بنام خدا آرام می گیرد، آگاه باشید که یاد خدا آرام بخش دلهاست.
برای مؤمنان صالح زندگی پاکیزه و عاقبت نیکو رقم خورده است. ( ۲۹- ۲۸: ۱۳ )

و همینطورجملات مثبتت دیگر بشرح زیر:

اینک به لطف خدا همنواختی وهمآهنگی و توازون، در ذهن و تن و امورم برقرار شده است. اکنون از فراز آسمانها وفور نعمت بی درنگ و بیکرانم را بسوی خود می خوانم.

با دلی سرشار از اشتیاق الهی برای آنچه دارم برکت می طلبم، و با شگفتی به فزونی آنها می نگرم.

من با دیدن محدودیت درخودم، امکانات را محدود نمی دانم، چون با خدا همراهم، همه چیز ممکن و میسر است.
آنچه که باید بدانم، هم اکنون برمن آشکار می شود، و آنچه لازم داشته باشم، یا برای تکمیل خوشبختیم مفید باشد، به لطف خدا در زمان درست در اختیارم گذاشته خواهد شد.

خیر وصلاحم هم اکنون به صورت جریانی ازشادمانی پیوسته، ونا ُگسسته و افزاینده، به سوی من جاری می شود، شادمانی من کارخداست، پس هیچکس نمی تواند درآن تصرفی داشته باشد.

سلام بربندگان نیکوکار وشایستۀ خدا…

روابط بهتر