بسم الله الرّحمن الرّحيم

“قرآن پژوهی”

تهیه و تدوین: پروین فرجادی
 

“ما قرآن را به حق نازل کردیم، و به حق نازل شد، وتو را جز برای بشارت وهشدار نفرستادیم.
قرآن را خرده خرده بر تو نازل کردیم، تا با تأنی و بی شتاب برمردم بخوانی وبطور قطع ما آنرا فرو فرستادیم.”
( ۶ ۱۰ و۱۰۵ :۱۷ )

“کلام پروردگار از روی راستی و عدالت به انجام رسید، هیچکس قادر به تغییر آن نیست، او شنوای داناست.”
( ۱۱۵: ۶ )

“هنگام خواندن قرآن از شر شیطان رانده شده به خدا پناه ببر، زیرا او برمؤمنان و متوکلان ُسلطه نخواهد داشت.
تسلط او فقط بر کسانی است که دوستیش را اختیار کرده اند و آنان که به خدا شرک آورده اند.”
( ۱۰۰- ۸ ۹ :۱۶ )

“چون قرآن خوانده شود، گوش کنید و ساکت باشید، باشد تا مشمول رحمت او واقع شوید.”
(۲۰۴ :۷ )

فهرست مطالب:

مقدمه

خداوند درقرآن مجید می فرماید: “(ان هوالا ذکرُ لالعالمین) ،این قرآن فقط ذکر است برای جهانیان.”

ذکر به معنی یاد آوریست، که شعور و فطرت خفته و بفراموشی رفته را بیدار می نماید، و آنچه از یاد رفته بیاد می آورد، و برای جهانیان است، چون همه در اصل چنین شعوری مشترکند.

اگر شعور خفته و فطرت بیدار شود و براه افتد، راهش همان راه خدا و بقاء است، که انسان گمراه آنرا از خارج ذات خود و عوارض آن می جوید، از این جهت راه و راه جو یکی است.

انسان ازجهت عقل اکتسابی راه جوست، و ازجهت عقل و شعور فطری راه است، و اگرعقل مکتسب همآهنگ با عقل فطری گردد، مستقیم می شود، و در راه مستقیم سیر می نماید.

این ذکر برای کسانی اثر و سود دارد، که خواست مستقیم شدن و به راه مستقیم درآمدن را داشته باشند.

اگرچنین خواستی باشد، به وسیلۀ همین ذکر( قرآن) است که قوا وعواطف وهواهای نفسانی همآهنگ ومستقیم می گردد، و به راه مستقیم می گراید.

اولین ظهور صورت و شیئی شدن در ذهن است، که پس از اراده و عزم و برانگیختن قوای عمل ونبودن مانع درخارج، صورت می گیرد.

از این جهت مشیّت خداوند، غیراز ارادۀ جازم و تخلف ناپذیر اوست، درقرآن ازخواست جزمی خداوند، به قضا و اراده و امر تعبیر شده، آن کسانی که خواسته اند مستقیم شوند، خواستشان پیش نمی رود، جز آنکه همان خواست مستمر خدا باشد، خواست مستمر خداوند همان راههائی است که درعالم مقرر داشته، و اسباب وعللی است که آفریده و اصولیست که به وسیلۀ عقل فطری و پیغمبران به آن هدایت نموده.

یافتن این اسباب وعلل و راهها و اصول، و به راه افتادن بسوی راه مستقیم، پس ازخواست و تذکر می باشد.

بنابراین خواست خداوند سلب قدرت و اختیار از انسان فاعل مختار نمی کند، بلکه با پیشرفت عقل متصرف و ارادۀ فعال برای درک خواست خداوند و انجام آن و دور شدن ازعالم حیوانات که دارای قوا وغرایز محدودند، تشخیص سود و زیان و خیر وشر و آزادی و اختیار و اراده افزایش می یابد.

پس از پرتو افکندن آیات در خلال قوای درونی، تضاد و برخورد بین عقل تعالی طلب که می خواهد در مسیر آیات پیش رود و بالا آید، و عواطف بیدار شدۀ انسانی با غرائز و عوامل میراثی که درجهت مخالف می کشند، رُخ می نماید، و این تضاد در بیرون نفسانیات به صورت صفوف در می آید، آنها که عقل و وجدان فطریشان با هدایت آیات نیرومند می شود، از متن تضادهای رنج آور برتری می یابند، و برغرائز و عواطف مقابل حاکم می شوند و می رهند، وآنها که درمیان بهم خوردن تعادل و تضادها می مانند و از آیات روی می گردانند، رنج و عذاب دائم را برای خود می خرند.

این رنج و عذاب درونی از آغاز بیداری وجدانی و ُرشد عقلی و حرکت بسوی کمال احساس می شود، و هرچه جاذبه ها نیرومندتر و تضاد وتحرک بیشتر شود، احساس عذاب شدید تر می گردد، همچون مرغی که پر وبالش روئیده و انگیزۀ پرواز آرامش نمی گذارد، و دربند میله های قفس گرفتار آمده، نفس زنان خود را بدیواره های قفس میزند تا راهی یابد، یا قفس بشکند و صفیر کشان به پرواز درآید، یا پر و بالش بشکند، و انگیزۀ پروازش خاموش شود، و به بند و قفس خو گیرد.

درفضای نفسانی و درونی این گونه ای ازعذاب شدید است، که احساس بدان، درشرایط روانی و زندگی و موجبات آگاهی و یا غفلت، شدید یا خفیف می شود تا به عالم آگاهی و هوشیاری کامل برسد.
درفضای اجتماعی نزول هدایت و فرقان ( فرقان به معنی وسیلۀ تشخیص خوب و ید)، نشانه های آن، کسانی را می آگاهد و تکان می دهد تا از پوستۀ کفرزده، سر برآورند و همآهنگ و هم صف گردند.

و اما چون شرشت اولی و قلب انسانی پاک و درخشان آفریده شده است، وآلودگی و تیرگی از ادامۀ کسب شر وعمل به بدی ها عارض می شود، باید تمایلی که بعضی از اسخاص به گناه و کفر از آغاز زندگی دارند نیز اکتسابی باشد نه فطری، و چون اکتساب ازخود آنها نیست، باید ازمحصول کسب گذشتگان خود به ارث برده باشند، از این نظر اکتسابی که در بعضی آیات بیان شده است توسعه دارد.

پس چنانکه شخص مرهون اعمال خود وگذشتگان خود هست، مسئول آیندگان نیز می باشد، و مجموع اعمال شخص وگذشتگان و آیندگان در یک حساب در می آید.

اگرهم اکتساب و مسئولیت راجع به اعمال فرد باشد، از این جهت است که شخص نسبت به صفات پست وناشایست میراثی مجبور و نا مسئول نیست، زیرا قدرت تعقل و اختیار که محصول و مخصوص برآمدن روح و برجستگی مغز انسانی است با امداد هدایت هادیان و قوانین وجود، آنچنان نیرومند است که می تواند شخص را از بندهای آثار توارثی آزاد کند، پس اگرکسی به اختیار خود از این قدرت ها استمداد نکرد و تسلیم به خصائص و عوامل ناپسند وراثت یا عادات شد، به اختیار خود بدی وشر را اکتساب نموده است.

وچون لذات و خوشی ها و امتیاز به آنها درحد مقدار درک و کیفیت و کمیت به آن است، سرخوشی و سرگرمی مردم دنیا، به تصورات و تخیلات لذت انگیز ومظاهر آن مانند مال و مقام، و برخورداری هرچه بیشتر از این گونه لذات است و اظهار اینگونه تخیلات و تکذیب یکدیگر، برای خیال اندیشان لذت و امتیاز است، و برای کسانی که چشم عقلشان بازگشته است رنج .

تا زمانیکه این افکار و کردار و اعمال در اثر تکرار در انسان سخت و بارز ومحکم نشده و از هر سو او را فرانگرفته، با تحول وتوبه راه گریز از آن باز است، اما همینکه اعمال بصورت عادات، سپس ملکات و خوی های بارز در آمد، و بندها ودیواره های آن محکم شد، راه گریز از آن دشوار یا محال می شود، و از هرسو وهرجهت دیدگاه بینش را می پوشاند، و روح آزاد و بلند آدمی را دربند می گیرد، و منافذ ادراک را جز بسوی نهایت رذالت و پستی (جهنم) می بندد.

تبهکاران سرکش وستم پیشه که با طوفان شهوات وخودخواهی هایشان بندهای اخلاقی و قانونی را پاره می کنند ومی کوشند تا ازهرقید وبندی به ظاهر آزاد شوند، چنان درهمین جهان نیز به بندهای عادات، و درمیان دیواره های گناه و سرکشی خود گرفتار و زندانی می شوند، که دیگر هیچگونه خیر و صلاح خود و دیگران را نمی بینند و در آن نمی اندیشند، و چنان گرفتار انعکاس اعمال و تضاد و کشمکش درونی، و وحشتزدگی ناشی از آنها می گردند، که از لذات عقلی و بهرمندی ازجمال هستی یکسره محروم می شوند، و تنها راه آسایش و خوشی را در تخدیر احساس و اغفال عقل خود می یابند،.ادامه در این فسق و فجور آنان را به تکذیب کامل سجایای اخلاقی و قوانین الهی کشانده، و به آخرین و پست ترین مرحلۀ سقوط فکری و روحی می رساند، و از درجۀ انسانیت ساقط شده، پس از آن درچاه تاریک نا امنی ها و کفر رها می شوند، در این وضعیت است که خداوند دربارۀ آنها فرموده:

برحذر داشتن و نداشتن برای کافران یکسان است ، آنان ایمان نخواهند آورد، خداوند دلها و گوشهایشان را مُهر نهاده و بردیدگانشان پرده افکنده و عذاب بزرگی در انتظار آنهاست. ( ۷- ۶: ۲ )

و همچنین فرموده: آنان را که کافر شدند در دنیا و آخرت به عذابی سخت مجازات خواهم کرد، و یاوری برایشان نیست. ( ۶ ۵: ۳ )، ( البته به سبب اینکه با ارادۀ آزاد خود کفر را بر ایمان برگزیده اند.)

کسانی که پس از ایمان آوردن، کافر شدند و به کفرشان افزودند، هرگز توبۀ آنان پذیرفته نشود و آنان گمراهانند. کافر شدگانی که درکفر بمیرند، اگر به گنجایش زمین طلا فدیه دهند، پذیرفته نخواهد شد، و آنها را مجازاتی دردناک باشد ویاوری ندارند. ( ۱ ۹- ۹ ۸: ۳ )

و اما چنانکه خلأ بدن از آب و غذا، درد تشنگی و سوز گرسنگی را در پی دارد، خلأ نفس انسان که میل فطری به درک و عقیده و ایمان دارد، ازعقاید صحیح و آراء محکم و معرفت و ایمان به حقایق، موجب آشفتگی خاطر و اختلال نفسانی می باشد، این خلأ و آثار آن خود بخود و برای انصراف از آلام نفسانی، شخص را بسوی اشباع هرنوع لذات جسمی می کشاند، انصراف بسوی چنین لذات غیر واقعی و یا واژگون شدن در آن، هر دو شیفتگی به آنها را می افزاید، و این لذات را در نظر فرومایگان واژگون، بسیار مهم می نمایاند، تا آنجا که برای رسیدن به آنها یا به دست آوردن وسائل (مانند: قدرت جوئی و مال اندوزی) یکسره اندیشه و قوای خود را بکارمی اندازد، و با هرکس به کشمکش و کینه توزی برمی خیزد و نگرانی و کینه توزی هرچه بیشتر ریشه گیرد صفا و اطمینان و محبت و خوش بینی بیشتر از بین می رود و محیط را جهنمی می سازد.

درجهت دیگر سرخوردگی ها ازخوشی های نا پایدار وهمی و ریشه گرفتن آنها، وکینه جوئیها و بد اندیشی ها، اینگونه نفوس را تا آن حد ُدچار بیماری طغیان نفسانی و طغیان برحدود و حقوق دیگران می گرداند که یگانه لذت برای آنها ، گشودن این عقده ها و تسکین موقت، آلام نفسانی به وسیلۀ آزار و شکنجۀ دیگران می شود.

این ترتیب تنزل لذات و خوشیها ایستکه ازحلأ نفسانی و ذهنی و خشکیدن سرچشمۀ لذات معنوی آغاز می شود، تا به خلأ جسم ازهراحساس به لذات ایجابی سرایت می کند، و پس از آن، این موجود دراک و حساس و مجذوب به لذات واقعی، ( این انسان) بصورتی تخدیر شده و دردمند و سرکش جهنمی و جهنم جایگاه در می آید.

درجهت مقابل، لذات و کامیابی مؤمنین و متقین، از درکهای فطری و عقلی سرچشمه می گیرد و از آن ریشه های ادراک و حواس سیراب می شود، چون متقین بهمان معنا و مقصود قرآن سلامت نفس دارند، بیش از لذت بردن از رفع آلام، از لذات کامل ایجابی مربوط به حواس بهره مندند و با شعور ایمانی مخصوص، رشسۀ لذاتشان نافذ و خشگ نا شدنی است، و چون خلأ نفس و ذهن آنها را ایمان فرا گرفته، لذات ناشی از معارف ایمانیشان که مرتبط و متصل به حقایق ثابته است، دوام و ثبات داردو افزوده میشود و همۀ جهات وجودشان را فرامی گیرد.

پس ظرف متقین، ُپر، لبریز، پیوسته و پایان ناپذیر است، واین حقیقت غیر مشهود در آخرت بصورت کامل مشهود درمی آید.

این شرح مختصری بود ازتفسیر آیاتی از “قرآن مجید” که اوصاف و نشانه های دو گروه متقابل را بیان فرموده: گروه دوزخ جایگاه و بهشت آشیان، و در بین این دو گروه متقابل بیشتر مردم هستند که درحال تردد و نوسانند.

گاه ُدچار سرکشی برحق و قوانین آن می گردند و زندگی پست و شهوات گذرا را بر می گزینند، و گاه عقولشان از هواها آزاد، و وجدانشان بیدار و نگران می گردد، و برطغیان هواها چیره می شوند.

این گونه مردم به تفاوت در طغیان هواها و واژگونی در آنها، و یا بیداری وجدان و غلبۀ بر هوای، توقفشان در دوزخ و رستگاری آز آن و مقامشان در بهشت متفاوت است.

( برداشتی از کتاب نفیس: ” پرتوی از قرآن” {جلد اوّل} اثر دانشمند محترم سیّد محمود طالقانی. )

و توجه کنیم که خداوند می فرماید:

ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم و به همراه آنان کتاب و میزان نازل کردیم تا مردم برای حفظ عدالت برخیزند . ( ۵ ۲ : ۵۷ )

و همینطور فرموده:

تورات را نازل کردیم که در آن هدایت و نور است، پیامبرانی که تسلیم خدا بودند، طبق آن برای یهودیان حکم می کردند، همچنین خدا پرستان و دانشمندان که نگهبان کتاب خدا بودند و برآن گواهی دادند، بنابراین ازمردم نترسید و ازمن بیم داشته باشید، و آیات مرا به بهای ناچیز نفروشید، و هرکس به احکامی که خدا نازل کرده است حکم نکند کافر است. ( ۴۴ : ۵ )

از پی آن رسولان عیسی پسر مریم را آوردیم که پذیرفته بود توراتی را که در اختیار داشت، و انجیل را که در آن هدایت و نور بود، به او دادیم که تورات پیشین را تصدیق می کرد، و هدایت و پندی بود برای اهل تقوا.( ۶ ۴: ۵)

این کتاب ( قرآن) را برحق برتو نازل کردیم، و این درحالی است که کتابهای پیشین را، که در برابر آن قرار دارد تصدیق می کند، و شاهد و نگهبان آنهاست، بنابراین به آنچه خدا نازل کرده است درمیان آنها حکم کن، و از هوا و هوسشان پیروی مکن، که از احکام الهی باز مانی.

برای هرگروه از شما آئین و طریقۀ روشنی قرار دادیم و اگر خدا می خواست همۀ شما را بصورت یک اُمت در می آورد، ولی خواست درآنچه به شما داده است امتحانتان کند، پس درنیکیها بریکدیگر پیشی گیرید، که بازگشت همه بسوی اوست، و از آنچه درآن اختلاف دارید آگاهتان می کند. ( ۸ ۴: ۵ )

و یا فرموده:
ای پیامبر چیزی که ازطرف پروردگارت برتو نازل شده، ابلاغ کن، که اگر این کار را نکنی رسالت او را انجام نداده ای، خدا در برابر مردم ترا حفظ می کند، و کافران را هدایت نمی کند. ( ۷ ۶ : ۵ )

ونیز خداوند فرموده:
آیا مردم را به نیکی و خیر امر می کنید وخود را فراموش می نمائید؟ آیا درست نمی اندیشید؟ ( ۴۴: ۲ )

نظر دانشمند محترم مرحوم آیت الله طالقانی درمورد آیۀ فوق چنین است:

خطاب ظاهر این آیات متوحه همۀ بنی اسرائیل و مطالب آن بیشتر راجع به پیشوایان دینی آنان است، این آیه…. سرکوفت بر علمای آنهاست که دارای چنین عمل و روحیه تجزیه شده ای اند، گویا دو موجودند، یکی عقل خیر اندیش ایمانی، دیگر نفس پیرو هوا. با آن دیگران را به نیکی و خیر می خوانند، و با طغیان هواهای نفس خود را فراموش کرده اند….

سر نفسانی اینگونه دعوت به خیر، جز جلب عواطف خلق، و اوامر و نواهی دین را وسیلۀ زندگی قرار دادن چیز دیگری نیست. آدم سودجو که به دنبال غرائز و شهوات است، اگر تربیت دینی و ایمانی، او را برتر نگرداند، یکی از راههای زندگی و شاید آسان ترین راه برای جلب این مطلوبها، جلب عواطف دینی مردم است.

این همان فروختن آیات خدا ست به ثمن دنیا، که موجب زیان نفسانی و عقلی و حیاتی مردم می گردد.

انطباق قول و عمل:

شاید حافظ شعر معروف” واعظان کاین جلوه….” را از آیۀ فوق گرفته باشد، درهرحال کسانی که کتاب را تلاوت می کنند” و اَنتُم تَتلُونَ الکتاب” باید مجهز به مهار و مهمیز و عقال ِ ( بند محدود کنندۀ) عقل باشند و قبل از توصیه به دیگران، خود را ” فراموش” نکرده و ازخود شروع نمایند. چرا که: ” رتب خورده منع رطب کی کند”؟

در قرآن سخن گفتن از چیزی که گوینده، کنندۀ آن نباشد، موجب خشم خدا تلقی شده.

ای مؤمنان! چرا سخنی بر زبان می آورید که به آن عمل نمی کنید؟ نزد خداوند سخت ناخوش است که سخنی بگوئید و به آن عمل نکنید. ( ۳- ۲: ۱ ۶ )

و در آیۀ ( ۶ ۷: ۶ ۱ ) امر به عدالت را مشروط به قرار گرفتن در سراط مستقیم فرموده.

و حضرت علی بندگان ِ واقعی، کسانی را شمرده که امر به معروف و نهی از منکر را ازخود شروع می کنند.

( نهج البلاغه/ خطبۀ ” ۲۲” ) و تعلیم و تأدیب دیگران را پس از تعلیم و تأدیب خود قرار می دهند.

( نهج البلاغه/ حکمت ” ۳ ۷ ” )

و همیتطور خداوند در آیات: ( ۹ ۷- ۸ ۷: ۳ ) فرموده:

و دسته ای از آنان هستند که زبانشان را به کتاب درپیچند تا آن را از کتاب گمان برید، با آنکه از کتاب نیست،

و می گویند:” آن از نزد خداست”، با آن که آن از نزد خدا نیست و برخدا چنان دروغی را می بندند، حال آنکه خود

می دانند.

هیچ بشری را نشاید که خدا کتاب و حکم و پییغمیری به او بدهد، سپس به مردم بگوید:” شما بندگانی برای من باشید نه برای خدا”، بلکه باید بگوید:” شما بدانچه کتاب را تعلیم می دهید، و نسبت به آنچه که بر رسی می نمائید ربانیان باشید.

نظریات آیت الله طالقانی:

” پس همین که اینگونه پیشوائی و رهبری الهی ( امانت) ازکتاب جدا شد و از اجتماع کتابی برکنار ماند، ریشه ها و سنن و شرایط ریشه دار جاهلیت و خصلت ها وانگیزه های آن سر می زند و رشد می کند… و در این میانه، فرقه ای پدید می آید در چهرۀ متخصصین علم ِ کتاب و شناسای اصول و روابط اجتماع ِ درحال توقف و ارتجاع، که ترکیبات و آهنگ را می پیچانند و برمی گردانند و دگرگون می سازند، که گاه از دین خدا ضد آن را می سازند.

از توحید، شرک، ازحرکت، ارتجاع، ازکمال، نقص، ازعزت ذلت، از قسط، ظلم و امتیاز، ازمسئولیت، بی تفاوتی، و از ثواب، گناه.

اینها در انحراف و دگرگون کردن کلمات و مطالب کتاب و نسخ آئین خدا، ماهر و کاردان اند، و خطرشان درگمراهی خلق، بیش از گروه وسوسه گر و بیش از امتیاز جویان نا متعهد در برابر اُمییّن و فروشندگان عهود و ایمانند.

اینان چهرۀ حقیقی و نقش اصلی کتاب خدا را محو و مسخ و یکسر دگرگون می نمایند:

آنچنان با اندیشۀ ساحرانه زبانشان را با پوشش کتاب می پپیچانند و برمی گردانند و و مطالب و مصحات کتاب را در مسیر هواها و خواستهای دنیائی خود و امتیازات طبقۀ ممتاز ویا اوهام عامیان می برند که هر شنونده و مخاطب غافلی، آنها را ازکتاب می پندارد، برای آنکه ساخته های ذهنی خود را با استناد به کتاب، به شما مسلمانان، یا تودۀ مردم مقلد، تحمیل کنند… زبان کلام و قلم خود را با رنگ و آهنگ کتاب به پیچ و تاب می کشانند، و لغات و کلمات را حذف و تغییر و یا اضمار و تأویل می دهند… این فرقۀ منحرف آنچه با پیچ و تاب زبان خود می سازند، ازجانب خدا و وحی او می نمایانند…

امکان ندارد مر بشری را… که خدا به او کتاب ( اصول احکام و قوانین ثابت) و تشخیص مسئولیتها و حکمت و خبرداری و آگاهی پیوسطه بدهد، آنگاه به مردم بگوید که بندگان من باشید… آیا امکان دارد که مردم را به عبادت خود بخواند و راهزن و حجاب حق گردد… بلکه قول و فعل و دعوت او این است که ربانی- تسلیم و عابد رب و مربی خلق و راهگشای به کمال، ربوبی باشید، ربانی شدن در زمینۀ علم و با تلبس به علم و تعلیم و درس است… درس: بر رسی و کنار نمودن ظواهر است تا اصول و ریشه های اصلی دریافت شود.

( معنای مندرس شدن لباس و ساختمان نمایان شدن تار و پود و پایه است).

اوامر وخطابها ناظر به علماء و دانشمندان یهود است… و می تواند این آیه بیان کلی و جامع و بلیقی باشد از مراحل دعوت و روش همۀ کسانی که کتاب و حکمت و نبوّت به آنها داده شده است.
( مربوط به کتاب” پرتوی از قرآن”، جلد سوم صفحهات:” ۲ ۱ ۲- ۶ ۰ ۲” )

آقای “عبدالعلی بازرگان” درصفحۀ ” ۸ ۰ ۱” ازکتاب: “خاطراتی از پیشگامان” دربارۀ” آیت الله طالقانی”چنین نوشته اند:

عدم انتظار تسلیم و تعبد مردم:

طالقانی با الفاظ و الحان بازی نمی کرد تا مردم فریبی نماید و با عربی ادا کردن مطالب نمی خواست نظریات خود را منطبق با آیات معرفی نماید.

او صنف خود را مساوی ایلام نمی دانست و انتقاد و اعتراض به آنها را، اعراض از خدا و رسول تلقی نمی کرد، طالقانی انتظار تسلیم و تعبد مطلق از مردم نداشت و ” تعلیم و تدریس” را توصیه می کرد.

طالقانی مردم را از” ولایت اشخاص” به ” ولایت الله” دعوت می کرد.

خداوند در آیۀ ” ۳ ۴ ۱- ۱ ۴ ۱: ۲ ” فرموده:

آنها مردمان هدف داری بودند که صحنۀ حیات را خالی کردند، دستاورد آنان برای خودشان و دستاورد شما برای خودتان است، و شما از عملکرد آنان بازخواست نمی شوید( بلکه پاسخگوی اعمال خودتان خواهید بود).

طالقانی راه ” بازگشت به قرآن” را با ” راهنمای عقل” قرار دان این کتاب ” درصحنۀ زندگی” گشود، اینک مائیم و این راه ممتد به سوی مقصد.

آیا بازگشت به ادبیات وعرفان و فرهنگ باستان را می توان راه نجات تلقی کرد؟

آیا فقه و اصول، کفایت کتتدۀ اُمت دربرابر معضلات پیچیدۀ دنیای کنونی است؟

پیام طالقانی در” بازگشت به قرآن” این است که:

” با کشتی نجات بخش قرآن، در دریای علوم ومعارف بشری پیش بروید، تا به ساحل نجات برسید.”

تذکر: لازم به توضیح است که دراین مجموعه، آیاتی از” قرآن مجید” درمورد بیش از صد مطلب مورد نظر که شامل “هشتاد و یک” تیتر انتخابی می باشد، بعنوان مثال، آیاتی چند ذکر شده، وحاوی همۀ آیات درآن ضمینه نیز نمی باشد، وهمینطور شامل همۀ مطالب قرآنی نیزنیست، و احکام شرعی و فقهی و جزئیات چگونگی اجرای آن نیز مورد نظر نبوده، بلکه تحقیق کوچکی است در قرآن مجید، برای اطلاع و درک بهتر اینکه درموارد مطالب فوق، نظر خداوند چیست؟ تا ان شاءالله بطور ساده و آسان بتوانیم با دریافت این انوار آسمانی، بیاری هدایت خداوند، به نیروی عشق و ایمان خود افزوده، و در راه رستگاری و بهروزی دنیا و آخرت گام برداریم، و از دریای بی منتهای کرم او برخوردار شویم.

درضمن باید توجه داشت، که هیچ ترجمه ای درمورد آیات بی بدیل “قرآن مجید” کامل نیست و نمیتواند چنانکه باید و شاید حق مطلب را ادا کند، باوجود این در این مجموعه سعی براین بوده که از روشن ترین و ساده ترین ترجمه ها استفاده شود، و بهمین دلیل از آثار مترجمین مختلف کمک گرفته شده، و مؤکداً به عرض می رسانم که این مجموعه فقط با استفاده ازقرآن مجید کامل می شود، زیرا درمورد هر آیه باید به آیات قبل و بعد از آن مطلب نیز توجه کرد، وهمین طور به “شأن نزول” هر آیه، و توجه به مجموعۀ آیاتی که در سراسر قرآن کریم درآن باره آمده، تا بیاری خدا از نور هدایت این آیات معجزه آسا برخوردار شد، تا چه در نظر افتد…

اگر ناخودآگاه اشتباهاتی در این مجموعه پیش آمده، که بی شک چنین خواهد بود، امید به لطف و رحمت خداوند مهربان، و بزرگواری شما خوانندۀ محترم دارم و آرزو میکنم دانش پژوهان عزیز، هریک نسبت به امکانات خود، مجموعۀ کامل تری در این ضمینه ها تهیه و در دسترس عموم قرار دهند، انشاءالله.

بیاد داشته باشیم که خداوند فرموده:
آن کس که سخن راست را آورد و آن را تصدیق کرد، ازمتقین است، که هرچه بخواهند نزد پروردگارشان آماده است، این است پاداش نیکوکاران، تا خداوند بدترین اعمالی را که انجام داده اند محو کند، و بهتر از آنچه انجام داده اند پاداش دهد. (35-33 : 39) از خدا خواهیم توفیق عمل. سلام بربندگان صالح ونیکوکار خدا…….

دربارۀ قرآن

سپاس خدای را که پروردگار جهانیان، بخشایندۀ مهربان، فرمانروای روز جزاست.
تنها تورا می پرستیم و تنها از تو یاری می جوئیم، مارا به راه راست هدایت فرما، راه کسانی که نعمتشان داده ای، نه غضب شدگان و گمراهان. ( ۷-۱ : ۱ )

الف.لام. میم
بی تردید این کتاب راهنمای اهل تقواست:
آنان که به غیب ایمان دارند، و نماز را برپا می دارند، و از آنچه روزیشان داده ایم انفاق می کنند، آنها به آنچه برتو و پیامبران پیشین نازل شده است، ایمان داشته، وبه آخرت یقین دارند، آنها ازهدایت پروردگارشان برخوردارند، و خود رستگارانند. (5 – 1 : 2)

مسلماً آیات واضحی را بر تو نازل کردیم و جز افراد فاسق کسی آنها را انکار نمی کند.. ( ۹۹ : ۲ )

زیرا خدا کتاب را بحق نازل کرد و اختلاف کنندگان درکتاب درمخالفتی دور از حقند. ( ۶ ۷ ۱ : ۲ )

الف. لام. میم
معبودی جز خداوند زندۀ پاینده نیست.
این کتاب را به راستی برتو نازل کرد که موافق و مؤید چیزی است که دراختیار دارند، و پیش از آن تورات و انجیل را برای هدایت مردم فرو فرستاد، و نیز فرقان را نازل کرد.

انکار کنندگان آیات الهی را عذابی است دردناک، و خداوند توانمندی انتقام گر است. ( ۴ – ۱ : ۳ )

آیات محکم و متشابه : اوست که این کتاب را بر تو نازل کرد که بخشی از آن آیه هائی است روشن که اساس کتابند، و بخشی از آن مبهم است، آنان که درونشان میل به باطل دارد، مبهم را پیروی می کنند، و برایش تأویل می تراشند، تا فتنه انگیزی کنند و حال آنکه جز خدا کسی تأویل آنرا نمیداند، و راسخان درعلم می گویند: ما به آن ایمان آوردیم، همۀ آن ازجانب پروردگار ماست، و جز خردمندان یاد آور نمی شوند. ( ۷ : ۳ )

آیا به قرآن نمی اندیشید که اگر از ناحیۀ غیر خدا بود اختلاف بسیاری در آن می یافتید؟ ( ۲ ۸ : ۴ )

ما این کتاب را به حق بر تو نازل کردیم تا بدان سان که خداوند به تو آموخته است، درمیان مردم داوری کنی و طرف دار خیانتکاران مباش. ( ۵ ۱۰: ۴ )

این قرآن را به حق برتو نازل کردیم و این درحالی است که کتابهای پیشین را که دربرابر آن قرار دارد تصدیق می کند، و شاهد و نگهبان آنهاست، بنابراین به آنچه که خدا نازل کرده است درمیان آنها حکم کن، و ازهوا و هوسشان پیروی مکن، که از احکام الهی بازمانی.
برای هرکدام از شما آئین و طریقۀ روشنی قرار دادیم، و اگر خدا می خواست، همۀ شما را به صورت یک امت در می آورد، ولی خواست درآنچه به شما داده است امتحانتان کند، پس درنیکیها بریکدیگر پیشی گیرید، که بازگشت همه به سوی اوست، و از آنچه درآن اختلاف دارید آگاهتان می کند.

میان آنها مطابق با نازل کرده های خدا حکم کن و پیرو هوی و هوسشان مباش، و از آنها دوری گزین، که مبادا از پاره ای احکام که خدا برتو نازل کرده است منحرفت کنند، و اگر آنها روی بگردانند، بدان که خدا می خواهد به کیفر پاره ای از گناهان مجازاتشان کند، و بسیاری از مردم نافرمانند.
آیا حکم جاهلیت را می خواهند؟ برای گروهی که به یقین رسیده اند، چه کسی بهتر ازخدا حکم می کند؟

( ۰ ۵ – ۸ ۴ : ۵ )

بگو:” من دربرابر این رسالت پاداشی از شما نمی خواهم، این(قرآن) چیزی جز تذکر برای جهانیان نیست. ( ۰ ۹ : ۶ )

آیا غیرخدا را به داوری بطلبیم؟ و اوست که به تفضیل کتاب را برایتان فرستاد و کسانی که به آنها کتاب داده ایم میدانند این کتاب ازطرف پروردگارشان بحق نازل شده است، بنابراین هرگز از دو دلان مباش. کلام پروردگار از روی راستی وعدالت به انجام رسید، هیچ کس قادر به تغییر آن نیست، او شنوای داناست. ( ۵ ۱۱- ۴ ۱۱: ۶ )

این کتابی است پربرکت که ما نازل کردیم، از آن پیروی کنید و با تقوا باشید، تا مشمول رحمتش واقع شوید، که نگوئید:” کتاب آسمانی بردوطایفۀ پیش ازما نازل شده بود، و ما ازخواندن و آموختن آن بی خبر بودیم.”
یا بگوئید:” اگر کتاب برما نازل می شد، بهتر از آنها هدایت می شدیم.”
مسلماً دلایل و هدایت و رحمت از جانب پروردگارتان برای شما آمد، پس چه کسی ستمکارتر از کسانی است که آیات خدا را تکذیب کردند و از آن روی گرداندند، به زودی کسانی را که از آیات ما روی بگردانند، به عذابی سخت کیفر خواهیم داد.
آیا انتظاری جز آن دارند که فرشتگان یا خدا و یا برخی از آیات او به سراغشان بیایند، لیکن ایمان آوردن افرادی که قبلاً ایمان نیاورده اند، در روزی که نشانه های پروردگار بیاید، سودی به حالشان نخواهد داشت،
بگو:” منتظر باشید، که ما هم در انتظاریم.” ( ۸ ۱۵- ۱۵۵: ۶ )

کتابی برتو نازل شده است، دل به آن قوی دار تا هشدار دهی که برای مؤمنان تذکری باشد.
چیزی را پیروی کنید که ازجانب پروردگارتان به شما نازل شده است و جز او ، از اولیای دیگر پیروی نکنید، اما کمتر پند می گیرید. ( ۳- ۲: ۷ )

آیا درملکوت آسمانها و زمین و آنچه خدا آفریده است ننگریستند، شاید پایان زندگیشان نزدیک شده باشد، بعد از قرآن، کدام سخن را باور می کنند؟ ( ۵ ۸ ۱: ۷ )

سزاوار نیست این قرآن به دروغ به موجودی غیرخدا نسبت داده شود، بلکه تأئید کنندۀ کتابهائی است که پیش از آن آمده، و بیان آن کتاب است، و بدون شک ازجانب پروردگار جهانیان است. ( ۷ ۳ : ۱۰ )

ای مردم، ازجانب پروردگار برای شما پندی آمد، که درمان همۀ دردهائی است که در دلهاست، و هدایت و رحمتی برای مؤمنان است.
بگو:” به فضل و رحمت خدا خوشحال شوند که از همۀ اندوخته هایشان بهتر است. ” ( ۸ ۵ – ۷ ۵: ۱۰ )

الف.لام. را.
این کتابی است که آیاتش استوار و ازجانب فرزانه ای آگاه بیان شده است، که جز خدا را نپرستید، من ازجانب او هشدار دهنده و بشارت دهنده ای برای شما هستم. ونیز از پروردگار طلب بخشش کنید و به درگاهش توبه آورید، تا در زمانی معین به شایسته ترین صورت بهرمندتان سازد، وهرشایستۀ فضلی را ازفضلش عطا کند، و اگر روی بگردانید، من برشما ازعذاب روز بزرگ بیمناکم، بازگشت شما به سوی خداست و او برهرچیز قادر است. ( ۴- ۱ : ۱۱ )

آیا کسی که با دلیلی روشن ازجانب پروردگارش بیاید و به دنبال آن شاهدی صحت آن را گواهی دهد و قبل از آن کتاب موسی که پیشوا و مایۀ رحمت بود بدان شهادت داد ( با کسی که دلیلی ندارد برابر است )؟ اینان بدان ایمان می آورند، و از گروه های مختلف هرکس قرآن را انکار کند میعادش آتش است، بنا براین تردیدی نداشته باش که آن از جانب پروردگارت حق است، ولی بیشتر مردم ایمان نمی آورند. ( ۷ ۱ : ۱۱ )

الف.لام. را.
این ها آیات کتاب مبین است، که آن را بصورت قرآنی عربی نازل کردیم تا بیندیشید.( ۲- ۱: ۲ ۱ )

الف. لام.را.
این آیات کتابی است که ازجانب پروردگارت بحق برتو نازل شده است، ولی بیشتر مردم ایمان نمی آورند، همان خدائی که آسمانها را بدون ستونی که ببینید برافراشت و سپس به عرش پرداخت و خورشید و ماه را به اختیار آورد، که حرکت هرکدام را مدت معینی باشد، تدبیر کارهارا به عهده دارد و آیات را بیان می کند، تا به دیدار پروردگارتان یقین حاصل کنید. ( ۲- ۱: ۱۳ )

الف. لام. را.
این است کتابی که برتو نازل کردیم تا به فرمان پروردگار مردم را از تاریکی به روشنائی و به راه خدای توانمند ستوده درآوری، خدائی که مالک آسمانها و زمین است، وای برکافران ازعذاب سخت.
آنان که زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح می دهند و از راه خدا باز می دارند وکجی و انحراف آن راه را می خواهند، درگمراهی بعیدی هستند.
ما هیچ پیامبری را نفرستادیم، مگر آن که به زبان قومش برای آنها بیان کند، خداوند هر که را بخواهد گمراه و هرکه را بخواهد هدایت می کند، و او توانمند فرزانه است. ( ۴ – ۱: ۴ ۱ )

گمان مکن که خدا با رسولانش خلف وعده می کند، زیرا خداوند توانمندی انتقام گیر است.
درآن روز که این زمین به زمین دیگر و آسمانها به گونه ای دیگر تبدیل می شوند، و آنها در پیشگاه خداوند یکتای قهار حضور می یابند، گناهکاران را درغلهای بسته بینی، لباسشان ازقطران است، و صورتشان درشعله های آتش مستور می باشد، تا خداوند هرکس را مطابق کردارش کیفر دهد، زیرا خداوند سرسع الحساب است. این پیامی است برای همۀ مردم تا بدان بیم یابند و بدانند که او معبودی است یکتا، تا خردمندان پند گیرند. ( ۲ ۵ – ۷ ۴: ۴ ۱ )

ما قرآن را نازل کردیم و خود از آن حفاظت می کنیم.
ما پیش از تو رسولان خود را به میان امتهای پیشین فرستادیم، و هیچ پیامبری بسویشان نیامد، حز آنکه مسخره اش کردند، ای چنین قرآن را در دل گنهکاران راه می دهیم، آنها به آن ایمان نمی آورند و روش پیشینیان نیز چنین بود.

( ۳ ۱- ۹ : ۵ ۱ )

ما سورۀ حمد و قرآن عظیم را بتو دادیم. ( ۷ ۸ : ۵ ۱ )

به خدا سوگند که ما رسولانی به سوی امتهای پیش از تو فرستادیم، اما شیطان اعمال آنها را درنظرشان جلوه داد و امروز شیطان یار آنهاست و به عذاب دردناک گرفتار خواهند بود.( ۳ ۶: ۱۶ )
ما این کتاب را برتو نازل نکردیم، مگر برای اینکه موارد اختلاف را برای آنها بیان کنی و مایۀ هدایت و رحمت مؤمنان باشد. ( ۴ ۶ : ۱۶ )

این کتاب را که برتو نازل کردیم، بیانگرهمه چیز و هدایت و رحمت و بشارت است، برای کسانی که تسلیم امر خدا هستند. ( ۸۹ : ۱۶ )

بگو:” جبرئل آن را بحق ازجانب پروردگار نازل کرده است، تا مؤمنان را ثابت قدم گرداند و برای مسلمانان هدایت و بشارت باشد. ( ۲ ۱۰: ۱۶ )

این قرآن به درست ترین راهها راهنمائی می کند و به مؤمنان نیکوکار بشارت می دهد، که برای آنها پاداش بزرگی است. ( ۹ : ۷ ۱ )

هنگامی که قرآن بخوانی میان تو و کسانی که به آخرت ایمان نمی آورند، پرده ای ضخیم قرار می دهیم، وبردلهایشان پوششهائی کشیده ایم، تا آن را نفهمند، وگوشهایشان را سنگین کرده ایم، چرا؟!
چون وقتی پروردگارت را درقرآن به یگانگی یاد می کنی روی می گردانند و گریزان می شوند. ( ۶ ۴- ۵ ۴: ۷ ۱ )

از قرآن آنچه را شفا و رحمت مؤمنان است نازل کردیم، و ستمکاران را جز زیان نمی افزاید. ( ۲ ۸ : ۷ ۱ )

بگو:” اگر جن و انس گرد آیند که مانند این قرآن را بیاورند، هرگز نتوانند نظیزش را بیاورند، هرچند که یکدیگر را یاری دهند.”

ما دراین قرآن برای مردم همه گونه مثالی آوردیم، اما بیشتر مردم جز از روی ناسپاسی انکار نکردند.

( ۹ ۸- ۸ ۸ : ۷ ۱ )

ما قرآن را بحق نازل کردیم و بحق نازل شد و تو را جز برای بشارت و هشدار نفرستادیم. قرآن را خرده خرده بر تو نازل کردیم تا با تأنی و بی شتاب بر مردم بخوانی و بطور قطع ما آنرا فرو فرستادیم.
بگو:” چه ایمان بیاورید چه نیاورید برای آنان که پیش از این دانش آموخته اند، جون قرآن برایشان خوانده شود سجده کنان برو درافتند، و می گویند:” منزّه است پروردگار ما که وعده هایش انجام شدنی است.” سجده کنان به رو در می افتند و می گریند و بر فروتنی شان می افزاید.
بگو:” چه او را ” الله ” بخوانید، چه ” رحمان “، هرکدام را بخوانید برای او نامهای نیکوست. “
نمازت را نه بسیار بلند بخوان، و نه چندان آهسته، حد وسط این دو را برگزین، و بگو :” سپاس خداوندی راست که نه فرزندی دارد، و نه در ُملک شریکی، هرگز به مذلت نیفتد، که محتاج به یاری شود، پس او را به شایستگی بزرگ دار.

( ۱۱۱- ۵ ۰ ۱: ۱۷ )

ستایش ازآن خدائی است که این کتاب استوار را بر بندۀ خود نازل کرد و هیچ گونه کژی و کاستی درآن ننهاد.
تا ازعذاب سخت خدا بترساند و مؤمنان صالح را به پاداش نیکوئی بشارت دهد، که جاودانه درآن خواهند ماند.
و کسانی را که گفتند:” خداوند فرزندی برگزیده است.” بیم دهد.
چرا که نه آنان خود به این سخن معرفتی دارند و نه نیاکانشان، بس بزرگ است گفتاری که از دهانشان خارج می شود و چیزی که می گویند جز دروغ نیست.
اگر ایمان نیاورند، شاید ازغمخواری بسیار برآنها، خود را هلاک کنی.
ما هرچه را که در زمین است زینت ساختیم، تا به وسیلۀ آن بیازمائیم که کدامشان نیکو کردارترند.
و به همین منظور نیز روی زمین را خشگ و هموار گردانید یم. ( ۸ – ۱: ۸ ۱ )

آنچه ازکتاب پروردگارت برتو وحی شده است بخوان، هیچ چیز کلمات او را دگرگون نمی کند، و هرگز پناهی جز او نخواهی یافت. ( ۷ ۲ : ۸ ۱ )

ما دراین قرآن هرگونه َمَثلی را برای مردم بیان کردیم ولی انسان پیش ازهرچیز به جدل پردازد، وچون هدایت به سراغشان آمد، چیزی از ایمان آوردن و طلب آمرزش از پروردگارشان جلوگیری نکرد، جز اینکه شیوۀ گذشتگان برایشان پیش آید، تا عذاب را فرا روی خود دریابند.
پیامبران را جز برای بشارت و هشدار نمی فرستیم، اما کافران همواره جدل می کنند که به نیروی باطل حق را از میان بردارند و آیات من و آنچه را که برای هشدار آمده است به مسخره گرفتند.
کیست ستمکارتر از کسی که آیات پروردگارش را بر او بخوانند و از آن روی گرداند و آنچه را خود مرتکب شده است از یاد ببرد؟ بر دلهایشان پرده افکنده ایم، تا آیات ما را درنیابند و گوششان را سنگین کرده ایم که اگر به هدایتشان بخوانی هرگز هدایت نشوند.
پروردگار تو آمرزندۀ مهربان است، اگر می خواست آنها را بخاطر کردارشان بازخواست کند، درعذابشان شتاب کرده بود، ولی به آنها فرصتی داد، که چون فرا رسد، هرگز غیر او پناهی نخواهند یافت.
این شهرهائی است که چون ستم کردند آنها را نابود کردیم و برای هلاکشان موعدی قرار دادیم.( ۹ ۵-۴ ۵: ۸ ۱ )

طا . ها
قرآن را برتو نازل نکردیم که به مشقت افتی، بلکه برای یاد آوری کسانی است که( ازنافرمانی خدا) می ترسند، نزول آن ازجانب کسی است که زمین و آسمانهای بلند را آفرید، خدای رحمانی که به عرش استیلا یافت، آسمانها و زمین و آنچه میان این دو و در اعماق زمین وجود دارد اوراست.
اگر بلند سخن بگوئی بدان که او برنهان و نهانتر آگاه است، خداوندی که جز او معبودی نباشد و اورا نامهای نیک است. ( ۸ – ۱: ۲۰ )

اخبار گذشته را بدینگونه برتو باز می گوئیم، ازجانب خود قرآن را بتو دادیم، هرکس ازآن روی بگرداند روزقیامت بارسنگینی همواره بر دوش خواهد کشید و در روز رستاخیز این بار برای آنها گران است. ( ۱ ۱۰- ۹۹ : ۲۰ )

بهنگام تلاوت آیات ما درچهرۀ کافران چنان انکاری را مشاهده می کنی که نزدیک است به آنهائی که آیات ما را برایشان می خوانند، حمله ور شوند. بگو:” بدتر از این را بشما خبر بدهم؟ همان آتشی است که به کافران وعده داده است و بد سرانجامی است. ( ۲ ۷: ۲۲ )

ما آیات روشنگری نازل کردیم و خدا هرکس را بخواهد به راه راست هدایت می کند.
میگویند به خدا و رسولش ایمان آورده ایم و اطاعت می کنیم، سپس گروهی هستند که روی می گردانند، آنها مؤمن نیستند.( ۷ ۴- ۶ ۴: ۴ ۲ )

پاک و منزّه است آنکه جدا کنندۀ حق ازباطل را بربنده اش نازل کرد، تا بیم دهندۀ جهانیان باشد، آنکه فرمانروائی آسمانها و زمین از اوست و فرزندی برنگزیده است و در فرمانروائی شریکی ندارد و همه چیز را آفریده و حد و اندازۀ هرچیز را معین فرموده است. ( ۲ – ۱ : ۵ ۲ )

کافران گفتند:” چرا قرآن یک باره بر او نازل نمی شود؟ بدین خاطر که قلب تو را نیرومند کنیم آنرا تدریجاً بر تو خواندیم. ( ۲ ۳ : ۵ ۲ )

طا. سین. میم
این آیان کتاب روشن است، شاید می خواهی خود را هلاک کنی، که چرا ایمان نمی آورند؟ اگر بخواهیم از آسمان آیه ای بر آنها نازل می کنیم که دربرابر آن گردن خم کنند.
هیچ تذکر تازه ای ار طرف خدای رحمان به آنها داده نشد، جز اینکه ازآن روی گرداندند، و بطور یقین تکذیب کردند، بزودی اخبار آنچه مورد تمسخرشان قرار گرفته بود به آنها خواهد رسید. ( ۶- ۱: ۶ ۲ )

این قرآن ازسوی پروردگار جهانیان نازل شده است، و روح الامین( جبرئیل) آن را بزبان عربی فصیح برقلب تو نازل کرده است تا از انذارکنندگان باشی، براستی وصف آن درکتب پیشینیان نیز آمده است.
آیا همین نشانه کافی نیست که علمای بنی اسرائیل بخوبی از آن خبر دارند، اگر آن را بر یکی از غیر اعراب نازل می کردیم و برایشان می خواند، به آن ایمان نمی آوردند، بدین گونه قرآن را در دل گنهکاران وارد می کنیم. آنها قبل از دیدن عذاب دردناک، که از آن غافل بوده اند وناگهان به آنها میرسد، ایمان نمی آورند.( ۱ ۰ ۲ – ۲ ۹ ۱: ۶ ۲)
شیاطین هرگز این قرآن را نیاوردند، و سزاوار آنها نیست، و چنین کاری نمی توانستند، آنها از پنهانی گوش دادن برکنارند. “هیچ معبودی را با خدا مخوان که ازگروه عذاب شونده خواهی بود.” ( ۳ ۱ ۲- ۰ ۱ ۲: ۶ ۲)

طا سین
این است آیات قرآن و کتاب روشنگر، که برای مؤمنان هدایت و بشارت است: آنان که نماز برپا می دارند و زکات می دهند، و به آخرت یقین دارند.
اعمال کسانی که به آخرت ایمان ندارند درنظرشان آراستیم و سرگشته مانده اند، همانها هستند که عذاب دشواری درپیش دارند، و در آخرت زیانکارترینند.
و بی تردید این قرآن را از جانب فرزانه ای دانا دریافت می داری. ( ۶-۱ : ۷ ۲ )

این قرآن بیشتر چیزهائی را که بنی اسرائیل دربارۀ آن اختلاف دارند بیان می کند، و براستی مایۀ هدایت و رحمت برای مؤمنان است. ( ۷۷ -۶ ۷: ۷ ۲ )

اگر پیشنهادت را نپذیرند، بدان فقط پیرو هوسهای خود هستند وگمراه تر از آن کس که هوای نفس خویش را بدون هدایت الهی پیروی می کند کیست؟ مسلماً خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند. ( ۰ ۵: ۸ ۲ )

ما دراین قرآن برای مردم هرگونه مثلی آوردیم، و اگر آیه ای برای آنها بیاوری، کافران خواهند گفت: شما یاوه گویانی بیش نیستید.” خداوند اینگونه بردلهای نادانان ُمهر می نهد، پس صبرپیشه کن که وعدۀ خدا حق است و هرگز آنان که ایمان ندارند تو را سبکسار نگردانند. ( ۰ ۶- ۸ ۵ : ۰ ۳ )

الف. لام. میم
این کتاب استوار است، نیکوکاران را هدایت و رحمت است: برپادارندگان نماز و دهندگان زکات و یقین کنندگان به آخرت- که درطریق هدایت پروردگارشان هستند- رستگارند.
بعضی از مردم خریدار سخنان بیهوده اند تا به نادانی مردمان را از راه خدا گمراه کنند و آیات را به استهزاء گیرند، عذاب خوارکننده ای نیز نصیب آنهاست.
آنگاه که آیات ما بر او خوانده شود، با خودپسندی چنان روی برتابد که گوئی آنرا نشنیده است، یا گوئی گوشهایش سنگین است، اورا به عذاب دردناک بشارت ده.
نصیب مؤمنان نیکوکار باغهای پرنعمت است. (۸- ۱: ۱ ۳ )

آنان که کتاب خدا را می خوانند و نماز می گزارند و از آنچه روزیشان داده ایم پنهان و آشکار انفاق می کنند به تجارتی دل بسته اند که هرگز زیانی درآن نیست، خدا پاداش آنها را به تمامی بدهد و از فضل خود برآن بیفزاید، زیرا آمرزندۀ شکر پذیر است.
آنچه از این کتاب بتو وحی کردیم و تصدیق کنندۀ کتابهای پیشین می باشد، و براستی که خداوند بر بندگانش آگاه و بیناست، کتاب را به کسانی میراث دادیم که ازبندگان برگزیدۀ ما بودند، لکن بعضی برخود ستم کردند وعده ای راه اعتدال برگزیدند و گروهی بفرمان خدا در نیکیها پیشی گرفتند، این بخشایش بزرگی است.
( آنان به) باغهای جاویدان وارد می شوند، درآنجا به دستبندهای زرین و مروارید آراسته خواهند بود، و لباسشان از حریر است، و گویند:” سپاس خدائی را که اندوه از ما بگردانید، زیرا که پروردگار ما آمرزندۀ شکر پذیر است- آن که با فضل خود مارا در این سرای که درآن نه رنجی به ما می رسد و نه خستگی، اقامت داد.” ( ۵ ۳- ۹ ۲: ۵ ۳)

این کتاب ازجانب خدا، که توانمند فرزانه است نازل شده است.
ما این کتاب را به راستی برتو نازل کردیم، پس خدا را بپرست و دین را برای او خالص کن.
آگاه باش که دین خالص ازآن خدااست و آنان که غیر از او دیگری را معبود خود گرفتند:” که بدین منظور اینها را می پرستیم تا مارا به خدا نزدیک کنند.” خداوند در اختلاف میان آنها داوری خواهد کرد، خدا دروغگویان ناسپاس را هدایت نمی کند. ( ۳ – ۱: ۹ ۳ )

آیا کسی که خدا سینۀ او را برای اسلام گشوده است، و درپرتو نور پروردگارش قرار دارد، همانند سنگدلان است؟ پس وای برآنان که دربرابر یاد خدا سخت دل هستند.
خدا بهترین سخن را نازل کرده است، کتابی که آیات آن مکرر و همانند است، و از تلاوت آن پوست برتن کسانی که از نافرمانی پروردگارشان می ترسند، به لرزه درآید، و با یاد آوری نام خداست که پوست و دلشان آرام گیرد، این هدایت خداست، که هرکس را بخواهد بدان رهنمون می کند، و هرکه را خدا گمراه سازد، راهنمائی نخواهد داشت.

( ۳ ۲- ۲۲: ۹ ۳ )

ما این کتاب(قرآن) را برای مردم به حق برتو نازل کردیم، پس هرکس هدایت شود به سود خود اوست، و هرکس گمراه شود، تنها به زیان خود ش خواهد بود، و تو نگهبان آنها نیستی. ( ۱ ۴: ۹ ۳ )

آنان که به قرآن پس از آنکه برای هدایتشان آمد کافر شدند بدانند این کتابی است گرامی ، نه با طل گذشته به آن دست یابد و نه آینده، چرا؟ که ازجانب فرزانه ای ستوده نازل شده است. ( ۲ ۴ – ۱ ۴ : ۱ ۴ )

اگر قرآن را جز به عربی می فرستادیم، می گفتند:” چرا آیاتش به وضوح بیان نشده است؟ کتابی غیرعربی و پیامبری عرب؟!”
بگو این کتاب برای ایمان آورندگان هدایت و شفاست، و گوشهای آنان که ایمان نیاورند سنگین است و به آن بصیرت ندارند، آنان همچون کسانی هستند که گوئی از راه دور ندایشان می دهند. ( ۴۴ : ۱ ۴ )

حآ . میم
سوگند به کتاب روشنگر، که ما آنرا قرآنی عربی قرار دادیم، باشد که دریابید، و براستی اصل کتاب نزد ماست، که ارجمند و حکمت آمیز است، آیا چون شما قومی اسرافکارید قرآن را از شما بگیریم؟ ( ۵- ۱ : ۳ ۴ )

حآ . میم،
سوگند به کتاب روشنگر، که ما آنرا درشبی فرخنده نازل کردیم، که ما هشدار دهنده بوده ایم.
درآن شب هرفرمانی به حکمتی صادر می شود، فرمانی ازجانب ما که فرستنده اش بودیم، رحمتی است ازجانب پروردگارت که او شنوای داناست، پروردگار آسمانها و زمین وآنچه درمیان آنهاست.
اگر یقین دارید، معبودی جز او نیست، زنده می کند و می میراند، پروردگار شما و پروردگار نیاکان شماست، لیکن آنها درشک دست و پا می زنند. ( ۹-۱: ۴۴ )

حآ میم،
ین کتاب ازجانب خداوند نیرومند فرزانه نازل شده است، به یقین در آسمانها و زمین عبرتهائی باشد برای مؤمنان، و درآفرینش شما و پراکنده شدن جنبندگان برای اهل یقین عبرتهاست.
آمد و شد شب و روز و رزقی که خدا از آسمان می فرستد و به وسیلۀ آن زمین مرده را پس از مرگش زنده می کند، و نیز در وزش بادها برای خردمندان عبرتهاست.
این آیات خداست که براستی برتو تلاوت می کنیم، بنابراین بعد ازخدا و آیاتش به چه ایمان می آورید؟
وای بر دروغگوی گناهکاری که آیات خدا بر او تلاوت می شود و متکبرانه چنان اصرار دارد که گوئی هیچ نشنیده است، او را به عذاب دردناکی بشارت ده، و اگر چیزی از آیات ما را بداند مسخره می کند، برای آنها عذاب خوارکننده ایست، پشت سرشان جهنم است، و کارهائی که کرده اند و مددکارانی که جز خدا برای خود گرفته اند ذره ای برایشان فایده ندارد و عذاب بزرگی برای آنهاست.
این قرآن راهنماست و آنان را که به آیات پروردگارشان کافرند، عذابی به شدت درد آور باشد. ( ۱۱- ۱: ۴۵ )

این قرآن بصیرتی است برای مردم و هدایت و رحمت گروهی است که یقین دارند.
آیا کسانی که مرتکب بدیها می شوند تصور می کنند که ما آنها را با کسانی که ایمان آورده اند و کارهای شایسته انجام داده اند برابر می گذاریم و زندگی و مرگشان یکسان است؟ چه ید داوری می کنند.
خداوند آسمانها و زمین را به حق آفریده است تا هرکس را دربرابر کاری که انجام داده است پاداش( یا جزا) دهد، و به آنها ستمی نخواهد شد. ( ۲۲- ۰ ۲: ۴۵ )

حآ . میم
این کتاب ازجانب خدای نیرومند فرزانه نازل شده است.
آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست جز به حق و برای مدتی معین نیافریدیم، و کافران ازآنچه بدان بیمشان دهند رو گردانند.
بگو:” معبودهائی را که جز خدا می خوانید، به من نشان دهید که آیا در زمین چیزی را آفرده اند، یا در آفرینش آسمانها شرکت داشته اند؟ اگر راست می گوئید کتابی پیش از این، یا اثری ازعلم برای من بیاورید.”
کیست گمراه تر از آنکه غیر خدا را می خواند که تا روز قیامت هم ازآنها پاسخی دریافت نمی کند، ُبتها از دعای ُبت پرستان بی خبرند، و چون مردم به محشر درآیند معبودها دشمنان آنها و منکران عبادتشان هستند. ( ۶ – ۱: ۶ ۴ )

پیش از قرآن کتاب موسی راهنما و رحمت بود و این کتاب تصدیق کنندۀ آن و به زبان عربی است تا ستمکاران را هشدار دهد و نیکوکاران را بشارت. ( ۲ ۱ : ۶ ۴ )

ما قرآن را برای دریافتن آسان کردیم آیا پند پذیری هست؟ ( ۰ ۴ و ۲ ۳ و ۲۲و۷ ۱ : ۴ ۵ )

این قرآنی است کریم، در لوح محفوظ، جز دست پاکان آن را لمس نمی کند. ازجانب پروردگار جهانیان نازل شده است. آیا نسبت به این کلام خدعه می کنید، وبهرۀ خود را دروغ به حساب می آورید؟ ( ۲ ۸- ۷۷ : ۶ ۵ )

اگر این قرآن را برکوهی نازل میکردیم می دیدی که دربرابرش به خشوع درمی آمد و از ترس خدا می شکافت، این مثلها را برای مردم می آوریم تا بیندیشند. ( ۱ ۲: ۹ ۵ )

پس سوگند به دیده ها و نا دیده ها، بی تردید این قرآن کلام رسول بزرگوار است، نه گفتار یک شاعر، اندکی ایمان می آورید، وگفتۀ کاهن نیز نیست، لیکن اندکی ازشما پند می گیرید، بلکه آن ازجانب پروردگار جهان هستی نازل شده است. ( ۳ ۴ – ۸ ۳ : ۹ ۶ )

اگر از طرف خود سخنانی درست کرده و به ما ببندد، ما هم با قدرت او را بگیریم و شاهرگش را قطع کنیم.
وکسی از شما نمیتواند مانع شود، مسلماً این قرآن پندیست برای اهل تقوا، با اینکه میدانیم عده ای آنرا تکذیب می کنند. این قرآن مایۀ حسرت وندامت کافران و حق و یقین است. پس بنام پروردگار بزرگوارت تسبیه گوی.( ۲ ۵ -۴۴ : ۹ ۶ )

ای جامه برخود پیچیده، پاره ای از شب را بپا خیز، نیمی ازشب اندکی کمتر یا بیشتر، و قرآن را آرام و واضح بخوان، ما بزودی سخنی گران برتو نازل خواهیم کرد، مسلماً شب خیزی دشوار است و برای گفتار بهتر، که در روز آمد و شدی دراز داری، نام پروردگارت را بخوان و تنها به او دل ببند، پروردگار شرق و غرب که معبودی جز او نیست، او را کارساز خویش برگزین، و دربرابر آنچه می گویند شکیبا باش و به شایستگی از آنان دوری کن، مرا با تکذیب کنندگان منعم واگذار وکمی مهلتشان ده. ( ۰ ۱- ۱: ۳ ۷ )

این هشداریست وهرکس بخواهد راهی به سوی پروردگارش بر می گزیند
پروردگارت می داند که تو و آنان که با تو هستند، نزدیک به دو ثلث، یا نصف، یا ثلث از شب را بپا می خیزید، خداوند شب و روز را مقدّر می کند و می داند که شما نمی توانید حساب آن را نگاه دارید، لذا ازشما درگذشت، اکنون آنچه میسر است از قرآن بخوانید، آگاه است که عده ای از شما بیمار خواهید شد و گروهی دیگر برای بهره یابی از فضل الهی در زمین سفر کنند و دیگران در راه خدا به پیکار برخیزند، پس آنچه میسر است از آن بخوانید و نماز را برپا دارید و زکات بدهید و به خدا وامی نیکو دهید و هرخیری را که پیشا پیش برای خودتان بفرستید نزد خدا به نیکوترین و بزرگترین وجه پاداش خواهید یافت و ازخدا آمرزش بخواهید که او آمرزندۀ مهربان است. ( ۰ ۲- ۱۹: ۳ ۷ )

ای جامه بر سرکشیده، برخیزو برحذر دار، و پروردگارت را بزرگ شمار، و لباست را پاکیزه دار، و از پلیدیها دوری کن، و نعمت مده تا بستانی، و بخاطر پروردگارت شکیبا باش.
هنگامۀ دمیده شدن در صور روز سختی است و برکافران آسان نیست.
آن کس را که به تنهائی آفریدم به من واگذار، او را مال فراوان دادم، و فرزندانی که با اویند، و همۀ امکانات را در اختیارش نهادم، و بازهم طمع دارد که افزون ترش دهم.
هرگز، چرا که به آیات ما عناد دارد، به زودی او را خواهیم گرفت، زیرا که او اندیشید و محاسبه کرد، مرگ بر او، چگونه حساب کرد؟ بازهم مرگ بر او، چگونه حساب کرد؟ آنگاه نگاهی افکند، بعد چهره درهم کشید و روی ترش کرد، سپس به نخوت رو گرداند.
گفت:” این جزجادوئی که فرآموخته چیزی نیست، و جزگفتار انسان نتواند بود.” به زودی او را به سقر دراندازم. تو چه می دانی سقر چیست؟ نه باقی گذارد نه رها کند، پوست را بسوزاند، گماردگانش نوزده نفرند.

نگهبانان دوزخ را جز ازمیان فرشتگان قرار ندادیم و شمار آنها را جز برای آزمایش کافران معین نکردیم، تا اهل کتاب به یقین برسند و ایمان مؤمنان افزون شود، و نیز اهل کتاب و مؤمنان تردیدی بخود راه ندهند، تا بیمار دلان و کافران بگویند:” منظور خدا از این توصیف چیست؟” بدینگونه خدا هرکه را خواهد به گمراهی واگذارد وهرکه را بخواهد هدایت می کند، شمار سپاهیان پروردگارت را جز خودش نمی داند، و این جز اندرزی برای مردم نیست. ( ۱ ۳ – ۱ : ۴ ۷ )

چرا آنها از پند گرفتن گریزانند؟ گوئی خران رمیده ای هستند که از شیر گریخته اند، آنها را توقع چنین است که برای هرکدام نامه ای سرگشاده فرو فرستاده شود، لکن چنین نیست که آنها می گویند، بلکه آنان از آخرت نمی ترسند، چنین نیست که آنها می اندیشند، قرآن تذکر ویاد آوریست، هرکس بخواهد از آن پندمی گیرد، وهیچ کس پند نمی گیرد، مگر خدا بخواهد، که او اهل تقوا و آمرزش است. ( ۶ ۵ – ۹ ۴ : ۴ ۷ )

این یاد آوریست، هرکس بخواهد می تواند راهی را انتخاب کند که بسوی پروردگارش باشد، وشما چیزی را نمی خواهید، مگر اینکه خدا بخواهد، زیرا خداوند دانای فرزانه است، هرکس را بخواهد به حیطۀ رحمت خود می آورد، و برای ستمکاران عذاب دردناکی آماده کرده است. ( ۱ ۳ – ۹ ۲ : ۶ ۷ )

این یاد آوری و تذکر است هرکس بخواهد از آن پند می گیرد، در الواح ُپر ارزشی ثبت است، الواحی منزّه وپاکیزه، به دست نویسندگان حق، بزرگوار ونیکوکار. ( ۶ ۱ – ۱۱ : ۰ ۸ )

سوگند به ستارگانی که باز می گردند و حرکت می کنند، و از دیده ها مستور می مانند، سوگند به شب هنگامی که تاریکی را از سر می گذراند، سوگند به صبح هنگامی که بدمد، این گفتار فرستادۀ بزرگوار و قدرتمندی است که در پیشگاه صاحب عرش مقرب، و درآنجا فرمانده و امین است.
همنشین شما دیوانه نیست، او را به افق روشن مشاهده کرد، او نسبت به آنچه ازطریق وحی دریافت داشته است ُبخل نمی ورزد، این کلام شیطان مردود نیست، پس به کجا می روید؟ این قرآن فقط ذکر است برای جهانیان، برای هرکس ازشما که بخواهد راه راست را در پیش گیرد، وشما نمی جواهید مگر آنکه پروردگارعالمیان بخواهد.(۹ ۲- ۵ ۱: ۱ ۸ )

سوگند به آسمان ُپرباران، سوگند به زمین ُپر شکاف، قرآن گفتاریست حق و ثابت، نه شوخی، آنان پیوسطه مکر می کنند، من نیز مکر می کنم، پس اندکی کافران را مهلت ده. ( ۷ ۱ – ۱۱ : ۶ ۸ )

ما درشب قدر نازلش کردیم، تو چه میدانی شب قدر چیست؟ شب قدر ازهزارماه برتر است، درآن شب فرشتگان و جبرئل به اذن پروردگارشان برای هرکاری فرود می آیند، آن را تا طلوع فجر رحمت و سلامت باشد. ( ۵ – ۱ : ۷ ۹ )

توّجه به آیاتی که سجدۀ واجب دارند:( ۵ ۱: ۲ ۳ ) ( ۷ ۳: ۱ ۴ ) ( ۲ ۶: ۳ ۵ ) ( ۹ ۱: ۶ ۹ )

الله - خدای یگانه

سپاس خدای را که پروردگار جهانیان و بخشاینده و مهربان است، فرمانروای روز جزاست.

تنها ترا می پرستیم و تنها از تو یاری می جوئیم، ما را به راه راست هدایت فرما، راه کسانی که نعمتشان داده ای،

نه غضب شدگان و گمراهان. ( ۷ – ۱: ۱ )

ای مردم پروردگارتان را که شما و پیشینیانتان را آفرید عبادت کنید تا با ” تقوا ” شوید.

اوست که زمین را بگستراند و آسمان را برفرازتان بر افراشت، و از آسمان آبی فرو فرستاد که به سبب آن میوه های گوناگون برویانید تا روزی شما باشد، بنابراین برای خدا شریکهائی قرار ندهید، درصورتی که می دانید خدا بی نظیر است. ( ۲۲ – ۲۱: ۲ )

خاور و باختر ازآن خداست ، بهرطرف رو کنید رو بسوی خدا دارید، خداست که گشایشگری داناست. ( ۵ ۱۱: ۲ )

آنگاه که بندگانم دربارۀ من از تو پرسند.

– من نزدیکم وهرکه مرا بخواند دعایش را اجابت می کنم.

آنها (هم ) باید دعوت مرا بپذیرند و به من ایمان بیاورند، تا راهشان را بیابند. ( ۶ ۸ ۱: ۲ )

درراه خدا با کسانی نبرد کنید که با شما می جنگند، ولی تعدی نکنید که خدا تجاوز کنندگان را دوست ندارد. (۹۰ ۱: ۲ )

الله، خدائی که هیچ خدائی جز او نیست، زندۀ پاینده است، نه خواب سبک او را درمی رباید و نه خواب سنگین، آنچه درآسمانها و زمین است ازآن اوست، کیست که درپیشگاهش، جز به فرمان او شفاعت کند، آنچه که پیش رو، وآنچه که پشت سرشان است می داند، و جز به مقداری که بخواهد کسی از دانش او آگاه نمیشود، حکومت او آسمانها و زمین را دربرگرفته است، و نگاه داری آنها برایش دشوار نیست، او بلند مرتبۀ بزرگوار است.

اکراهی در دین نیست، که آشکارکنندۀ راه از بی راهی است، کسی که طاغوت را مُنکر شود و به خدا ایمان آورد، به دستاویز محکمی چنگ زده است که گُسستن درآن نیست، و خدا شنوای داناست.
خدا ولیّ ( دوست و یاور پشتیبانی کننده) مؤمنان است، و آنها را از تاریکی به روشنائی می برد، اما طاغوت

( طغیانگران)، ولیّ کافرانند، و آنها را از روشنائی به تاریکی می برند، آنان جاودانه در آتشند. ( ۷ ۵ ۲- ۵۵ ۲: ۲ )

خداوند گواهی داده است که معبودی جز او قائم به دادگری نیست و فرشتگان وعالمان نیز گواهند، معبودی نیست جز خداوند توانمند فرزانه.

دین نزد خدا اسلام است (تسلیم حکم و نظر خدا بودن) و اهل کتاب پس از پی بردن به حقانیت آن از روی حسد با یکدیگر اختلاف کردند، خداوند بزودی حساب کسی را که آیاتش را انکار کند خواهد رسید. ( ۹ ۱- ۸ ۱: ۳ )

کفرورزان به آیات خدا که پیامبران را به نا روا می کشند و آمران به عدالت را به قتل می رسانند، به عذابی دردناک نوید ده، آنان کسانی هستند که در دنیا و آخرت کردارشان تباه شده است و یاوری ندارند. ( ۲۲- ۱ ۲: ۳ )

بگو :” بارخدایا! فرمانروادئی توراست و آن را به هرکه خواهی می دهی، و ازهرکه خواهی باز می ستانی، وهرکه را بخواهی عزت می دهی، و هرکه را بخواهی خوار می داری، همۀ نیکیها به دست توست، که بهر چیز توانائی، شب را به روز و روز را به شب داخل می کنی، زنده را از مرده بر می آوری، و مرده را از زنده، و هرکه را بخواهی بدون حساب روزی می دهی. ( ۷ ۲- ۶ ۲: ۳ )

بگو:” خداوند به آنچه در دل دارید واقف است، چه پنهانش کنید، چه آشکار، و نیز به آنچه در آسمانها و زمین باشد آگاه است، که او قادر بر هر چیز است. ( ۹ ۲: ۳ )

بگو:” اگر دوستدار خدائید ازمن پیروی کنید تا خدا دوستتان بدارد و گناهانتان را بیامرزد، که خدا آمرزندۀ مهربان است.”

بگو:” ازخدا و فرستاده اش اطاعت کنید، که اگر روی برتابید خدا کافران را دوست ندارد.( ۲ ۳- ۱ ۳: ۳ )

آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست، و کارها بسوی او باز می گردد. ( ۹ ۰ ۱ : ۳ )

اگر خدا شما را یاری کند هیچ کس برشما پیروز نخواهد شد، و اگر دست از یاری شما بردارد، کیست که بعد از او شما را یاری کند، و مؤمنان فقط باید برخدا توکل کنند. ( ۰ ۶ ۱ : ۳ )

آیا کسی که جویای رضای خدا باشد، مانند کسی است که خشم خدا را یزانگیزد؟ او را جهنم جایگاه باشد، و پایان کارش بسیار بد است، آنها درپیشگاه خدا درجاتی دارند و خداوند به آنچه انجام می دهند بیناست.

خداوند برمؤمنان منت نهاد که درمیانشان پیامبری ازخودشان برانگیخت که آیاتش را برآنها بخواند و پاکشان دارد وکتاب و فرزانگی به آنها بیاموزد، اگرچه پیش از آن درگمراهی بودند. ( ۴ ۶ ۱- ۲ ۶ ۱ : ۳ )

حکومت آسمانها و زمین ازآن خداست، و او برهمه چیز تواناست. ( ۹ ۸ ۱ : ۳ )

ای مردم از( نا فرمانی) پروردگاری بترسید که شما را از یک تن آفرید، و همسرش را از او پدید آورد، و از آن دو مردان و زنان بسیاری را به وجود آورد، از( نافرمانی) خدا ئی بترسید، که به نام او از یکدیگر تقاضا می کنید، و حرمت پیوند خویشان را نیز رعایت کنید، زیرا خدا مراقب شماست. ( ۱ : ۴ )

خدا خواهان بخشش گناهان شماست، اما کسانی که پیرو شهواتند خواستار انحراف شما هستند.

خدا می خواهد کار را برشما سبک کند، زیرا انسان ضعیف آفریده شده است. ( ۸ ۲- ۷ ۲ : ۴ )

خداوند به شما فرمان می دهد که امانتها را به صاحبانشان باز پس دهید و به گاه داوری میان مردم با رعایت عدالت داوری کنید، خدا اندرزهای خوبی به شما می دهد.

ای مؤمنان خدا و پیامبر را اطاعت کنید و از اولوالامر فرمان برید، و چون در امری اختلاف کردید اگر به الله و روز باز پسین ایمان دارید، آنرا به خدا و پیامبر ارجاع کنید که این برای شما بهتر و خوش فرجام تر است.( ۵۹- ۸ ۵: ۴ )

آنان که خدا وپیامبرش را اطاعت کنند همنشین پیامبران، صدیقان، شهدا و شایستگانند که الله به آنها نعمت عنایت فرموده، و چه نیکو رفیقانی هستند. ( ۹ ۶ : ۴ )

آنچه درآسمانها و زمین است ازآن خداست، ما به شما و کسانی که پیش از شما دارای کتاب بودند سفارش کردیم که ” از(نافرمانی) خدا بترسید.” اگر کفر هم بورزید، ( بدانید) آنچه درآسمانها و زمین است ازآن خداست و او بی نیاز و شایستۀ ستایش است.

ای مردم خدا قادر است که اگر بخواهد شما را ازمیان ببرد و دیگران را بیاورد.

هرکس خواستار پاداش دنیوی است، بداند که پاداش دنیا و آخرت نزد خداست و او شنوای بیناست.

ای مؤمنان درعدالت کوشا باشید، برای خدا شهادت دهید اگرچه به زیان شما یا پدر و مادر و یا خویشاوندانتان- چه توانگر، چه فقیر- باشد، خداوند از آنها سزاوارتر است، پس ازهوای نفس پیروی نکنید، که ازحق منحرف شوید، و اگر زبان بگردانید و ازحق اعراض کنید، خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است.

ای مؤمنان به خدا و پیغمبرش و کتابی که بر او نازل کرده وکتابی که پیشتر فرستاده است، ایمان بیاورید و هرکس به خدا، فرشتگان، کتابها و فرستادگانش و روز بازپسین کافر شود در گمراهی بی سرانجامی افتاده است .

( ۶ ۳ ۱- ۱ ۳ ۱: ۴ )

فقط خدا و رسولش و مؤمنانی که نماز برپا می دارند و در رکوع ( با نهایت میل و خشوع ) زکات می دهند ولی ّ (یار و دوست پیشتیبانی کننده) شما هستند.

دوستداران خدا و رسول و مؤمنانی که دوستان خدا هستند پیروز هستند. ( ۶ ۵ – ۵۵ :۵ )

آنگاه که خدا فرمود: ” ای عیسی پسر مریم آیا تو به مردم گفتی که بجای خدا، من ومادرم را به خدائی اختیارکنید؟ “

گفت: تو منزّهی، من حق ندارم چیزی را که شابسته ام نیست بگویم، اگر چنین سخنی را گفته باشم تو میدانی، تو از آنچه درضمیر من میگذرد آگاهی ومن از آنجه در ذات توست بی خبرم، تو همۀ اسرار نهان را میدانی. من چیزی جز آنچه مرا مأمور به آن کردی به آنها نگفتم، به آنها گفتم: خدا را بپرستید که صاحب اختیارمن وشماست، وتا زمانی که میان آنها بودم، مراقب و گواهشان بودم و چون مرا از میانشان برگرفتی، خودت مراقب آنها بودی که برهرچیز گواهی. اگر آنها را عذاب کنی بندگان تو هستند، واگر آنها را بیامرزی، تو عزیز وحکیمی. ( ۱۸ ۱- ۶ ۱۱: ۵ )

سپاس خداوندی را که آسمانها و زمین را بیافرید، و تاریکی و روشنائی را پدید آورد و باز کافران به او شک می آورند، او کسی است که شما را از ِگل بیافرید و مهلتی را برایتان مقرر داشت که مدتش براو آشکار است و با این همه بازشک می کنید و او خداوند آسمانها و زمین است و نهان و آشکارتان را می داند و از کردارشما آگاه است.

نشانی از نشانهای پروردگارشان برایشان نیامد جز آنکه از آن روی گردانیدند، آنگاه که حق بسراغشان آمد انکارش کردند، پس به زودی خبر چیزهائی که به مسخره گرفتند، برایشان خواهد آمد.
مگر ندیدند که پیش از آنها چه بسیار مردم را هلاک کردیم؟ اقوامی که در زمین به آنها قدرت داده بودیم- قدرتی که به شما ندادیم: بارانی پی گیر از آسمان برآنها باراندیم و رودها برایشان جاری کردیم و آنگاه به کیفر گناهانی که مرتکب شدند، نابودشان کردیم، و پس از آنها گروه دیگر را پدید آوردیم. ( ۶- ۱: ۶ )

اگر خدا بخواهد زیانی به تو برساند جزخودش کسی را یارای دفع آن نیست و اگر بخواهد نصیبی به تو برساند برهر چیز قادر است، او بربندگانش مسلط و فرزانه ای آگاه است.

بگو:” کدامین گواهی بزرگتر است؟”

بگو خدا میان من وشما گواه است که این قرآن برمن وحی شده تا ازطریق آن به شما و تمام کسانی که به آنها می رسد هشدار دهم، آیا واقعاً گواهی می دهید که معبودهای دیگری جز خدا هست؟”
بگو:” من گواهی نمی دهم، بگو:

” خدای یگانه فقط اوست و من از آنچه شریک او قرار داده اید بیزارم.”

کسانی که به آنها کتاب داده ایم بخوبی اورا می شناسند- همانگونه که فرزندان خود را می شناسند، آنان که در زیان خود می کوشند ایمان نمی آورند.

ستمکارتر ازکسی که برخدا دروغ ببندد و یا آیاتش را تکذیب کند کیست؟ به راستی ستمکاران رستگار نخواهند شد.

( ۱ ۲- ۷ ۱: ۶ )

درآن روز که همگان را گرد آوریم، به مشرکان گوئیم: معبودهائی که آنها را شریک خدا می پنداشتید کجا هستند؟” آنها جز این عذری نخواهند داشت که بگویند:” به آفریدگارمان خدا سوگند که ما مشرک نبودیم، بنگر چگونه بخود دروغ گفتند و دروغی که ساخته بودند از نظرشان دور و گم شد. ( ۴ ۲- ۲ ۲: ۶ )

گفتند:” جز زندگی این دنیا چیزی نیست و ما هرگز زنده نخواهیم شد.”

اگر آنها را وقتی درپیشگاه پروردگارشان ایستاده اند ببینی که خطاب رسد:” آیا این حق نیست؟”

بگویند:” قسم به خدا، که آری.”

خطاب می آید:” اینک به کیفر انکارتان عذاب را بچشید.”

آنان که” لقای الله” ( دیدارپروردگار) را انکار کردند بی تردید زیان دیدند، هنگامی که ناگهان قیامت در رسد بگویند:” افسوس که کوتاهی کردیم.” آنها گناهان خود را بردوش می کشند، و چه بد باری را حمل می کنند، چرا نمی اندیشند که زندگی دنیا جز بازیچه و سرگرمی نیست و سرای آخرت برای تقوا پیشه گان بهتر است؟! ( ۲ ۳- ۹ ۲: ۶ )

تکذیب کنندگان آیات ما کرولال هائی هستند درتاریکی، خداوند هرکه را بخواهد ازهدایت خود محروم می کند، و هرکس را اراده کند به راه راست می آورد.

بگو:” اگر راست می گوئید، آیا به این اندیشیده اید که چنانچه عذاب خدا بیاید، یا رستاخیز برپا شود، جزخدا چه کسی را میخوانید؟ تنها اورا می خوانید، و اگر اراده کند، مشکلی را که برای آن اورا می خوانید برطرف می سازد، و آنچه را شریک او می پندارید فراموش خواهید کرد.”

ما فرستادگانی برای امتهای پیش ازتو دوانه کردیم و آنها را به رنج و سختیها گرفتار ساختیم تا تضزع کنند، چرا هنگامی که عذاب ما به آنها رسید تضزع نکردند؟ بلکه دلهایشان سخت شد و شیطان کردارشان را درنظرشان آراست.

( ۳ ۴- ۹ ۳: ۶ )

چون اندرزها را فراموش کردند درهای همه چیز را به روی آنها گشودیم، تا چون به آنچه یافته بودند شاد شوند، ناگهان آنها را فرو گرفتیم و در این هنگام بود که همه مأیوس شدند، و ریشۀ ستمکاران قطع شد، سپاس خدائی را که پروردگار جهانیان است.

بگو:” اگر خدا گوش و جشم شما را بگیرد و بردلهایتان ُمهر بزند، کدام معبودی جز خدا می تواند آنها را به شما بازگرداند؟” ببین چگونه آیات را به شیوه های گوناگون روشن می کنیم، باز روی می گردانند.

بگو:”اگر عذاب خدا ناگهان و آشکارا به سراغ شما بیاید، چه خواهید کرد، آیا جز ستمکاران هلاک خواهند شد؟ “

( ۷ ۴- ۴۴: ۶ )

ما پیامبران را جز برای بشارت و هشدار نفرستادیم، آنان که ایمان آوردند و نیکوکاری پیشه کردند، نه ترسی دارند

و نه غمگین می شوند.

به تکذیب کنندگان آیات ما، به کیفر نافرمانیشان عذاب خواهد رسید.

بگو:” نمی گویم گنجهای خدا نزد من است و غیب نمی دانم و به شما نمی گویم فرشته هستم، جز از چیزی که به من وحی می شود پیروی نمی کنم.” بگو:” آیا کور و بینا برابرند؟ چرا نمی اندیشید؟”
کسانی را که( از روزی) می ترسند( که) درپیشگاه پروردگارشان گرد آیند به این کتاب ( قرآن) هشدار ده، جز او فریادرس و شفیعی نیست، که تقوا پیشه کنند. ( ۱ ۵ – ۴۸: ۶ )

کلیدهای غیب نزد اوست و جز او کسی به آن واقف نیست، آنچه را درخشکی و دریاست می داند، هیچ برگی بی آگاهی او نمی افتد، و هیچ دانه ای درنهانگاه زمین نمی ماند، وهیچ تر و خشکی نیست جز اینکه درکتاب مبین مستور است.

اوست که درشب شما را قبض روح می کند و کردار روزتان را می داند، شما را در روز برمی انگیزاند، تا موعد سرآید، وپس آنگاه که به سویش باز خواهید گشت شما را به کردارتان آگاه میکند.

او بربندگانش مسلط است و مراقبانی برشما می فرستد، تا زمانی که یکی از شما را مرگ فرا رسد، فرستادگان ما جانش را بگیرند و کوتاهی نخواهند کرد، آنگاه به سوی خدا که مولای حقیقی آنهاست باز می گرداند، بدانید داوری مخصوص اوست، و اوسریعترین حساب رسان است.

بگو:” چه کسی شما را از خطرات خشکی و دریا می رهاند، آنگاه که اورا با تضرع و درنهان می خوانید، که اگر ما را نجات دهد از شکرگزاران خواهیم بود؟ بگو:” خدا شما را از آنها و هرمشکلی می رهاند، بازهم شرک می آورید.

بگو:” خدا قادر است که از بالا و یا از زیر پایتان عذابی برشما بفرستد، تا شما را به اختلاف و پراکندگی درافکند و عذاب گروهی را به گروه دیگر بچشاند.” بنگر چگونه آیات را گوناگون بیان می کنیم تا دریابند. ( ۵ ۶- ۹ ۵: ۶ )

اوست که آسمانها و زمین را بحق آفرید و روزی که بگوید:”باش” موجود می شود، گفتار او حق است و روزی که در صور دمیده شود فرمانروائی از آن اوست، که دانای نهان و آشکار و فرزانه ای آگاه است. ( ۳ ۷: ۶ )

آنها که گفتند:” خدا برهیچ بشری چیزی نازل نکرده است.” چنانکه باید خدا را نشناخته اند.

بگو:” کتابی را که موسی برای روشنائی و هدایت مردم آورده، چه کسی نازل کرده است که آنرا به صورت نوشته هائی برکاغذ درآوردید، قسمتی را آشکار و بسیاری را پنهان می کنید، ونکاتی به شما تعلیم شده که نه شما می دانستید و نه نیاکانتان از آن با خبر بودید؟” بگو:” خدا…” آنگاه آنها را با سخنان باطل خویش رها کن تا مشغول باشند.

( ۱ ۹ : ۶ )

و این کتاب مبارک ( قرآن) را که تصدیق کنندۀ کتب پیشین است نازل کردیم تا اهالی مکه و اطراف آن را هشدار دهی و کسانی که به آخرت ایمان دارند به آن نیز ایمان می آورند و مراقب نمازهای خود هستند.

کیست ستمکارتر ازکسی که به خدا دروغ ببندد و یا بگوید به من وحی شده است، درحالی که نشده باشد، و کسی که بگوید:” منهم چیزی مانند آنچه خدا نازل کرده، نازل می کنم.” و اگر ستمکاران را درسکرات مرگ ببینی، که فرشتگان دستها را گشوده و به آنان می گویند:” جانی را که درتن دارید تسلیم کنید، امروز عذاب خفت باری در برابر دروغهائی که به خدا بستید و به آیات خدا کفر ورزیدید خواهید دید.”

یکه و تنها به همان صورت که در نخست خلقتان کرده بودیم، نزد ما آمدید و آنچه را به شما ارزانی داشتیم پشت سر گذاشتید و شفیعانی را که درشفاعت خود شریک می پنداشتید با شما نمی بینیم، پیوندهای شما گسست و تکیه گاه خیالی از دسترس شما دور شده است.

خداوند شکافندۀ دانه و هسته است، زنده را ازمرده پدید می آورد و مرده را از زنده، این است خدای شما، پس چگونه منحرف می شوید؟

او شکافندۀ صبح است، که شب را برای آرامش، و خورشید و ماه را به نظمی معین مقرر داشت، این اندازه گیری خداوند توانمند داناست.

اوست که ستارگان را برای شما آفرید، تا درتاریکی های خشکی و ورطۀ دریا، درپرتو آنها راه خود بیابید، و آیات را برای دانایان بیان داشتیم.

اوست که شما را ازیک تن آفرید، سپس شما را قرارگاه و امانتگاهی است، ما آیاتمان را برای آنان که درمی یابند شرح دادیم.

اوست که آب را از آسمان نازل کرد، تا هرگونه گیاه بدان برویاندیم و از آن گیاهان ساقه و شاخه های سبز بر آوردیم، و از آن دانه های متراکم بیرون آوردیم، و ازشکوفۀ درخت خرما، خوشه هائی نزدیک بیکدیگر بیرون آوردیم، و باغهائی از انگور، زیتون و انار شبیه و بی شباحت، و چون میوه داد، به رسیدنش بنگرید، که درآن برای اهل ایمان عبرتهاست.

آنان برای خدا شریکهائی ازجن قرار دادند، درصورتی که جن را هم خدا آفریده است، و از روی نادانی برای خدا پسران و دخترانی به تصور آوردند، خداوند منزّه، برتر است از آنچه وصف می کنند.
او پدید آورندۀ آسمانها و زمین است، چگونه ممکن است فرزندی داشته باشد، درحالی که همسری ندارد، و همه چیز را آفریده و به هر امری واقف است.

این خدا پروردگار شماست، هیچ معبودی جز او نیست، او آفرینندۀ همه چیز است، پس او را بپرستید که وکیل همۀ موجودات است، چشمها اورا درنمی یابد، اما او دیدگان را درمی یابد، او نادیدۀ داناست.

براستی مایۀ بصیرت ازجانب پروردگار برای شما آمد، پس کسی که ببیند سود برده است، و هرکه کور دل باشد زیان خواهد برد، ومن حافظ شما نیستم. ( ۴ ۰ ۱- ۲ ۹: ۶ )

چیزی را پیروی کنید که ازجانب پروردگارتان به شما نازل شده است و جز او از اولیای دیگر پیروی نکنید، اما کمتر پند می گیرید.( ۳: ۷ )

ای فرزندان آدم! لباسی برای شما فرو فرستادم که برایتان زینت است و شرمگاهتان را می پوشاند، و لباس تقوا بهتر است، این از آیات خداست شاید بخود آئید.

ای فرزندان آدم! شیطان شما را نفریبد چنانکه لباس پدر و مادرتان را از تنشان برکند، تا شرمگاهشان را درنظرشان آشکار کرد، و از بهشت بیرون نمود، چرا که او و گروهش ازجائی که آنها را نمی بینید شما را می بینند، ما شیطانها را دوستان کسانی قرار دادیم که ایمان نمی آورند، چون کار زشتی انجام دهند، گویند:” نیاکانمان را چنین یافته ایم، و خدا ما را بدان فرمان داده است.”

بگو:” خدا به زشتکاری فرمان نمی دهد، چرا چیزی را که نمی دانید به خدا نسبت می دهید؟”

بگو:” پروردگار من به عدالت فرمان داده، و نیز به اینکه هنگام هرنماز رو به جانب او گردانید و با اخلاص او را بخوانید، همانطور که در آغاز شما را آفرید، به سویش باز می گردید.

گروهی را هدایت کرد و جمعی نیز در گمراهی ثابت ماندند، زیرا آنها به جای خدا ، شیاطین را به دوستی برگزیدند و می پندارند که هدایت یافته اند.

ای فرزندان آدم ! بهنگام عبادت زینتهایتان را ( لباسهای شایسته و حفظ تقوا ) به خود برگیرید و نیز بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید، که خدا اسرافکاران را دوست نمی دارد.

بگو:” چه کسی جامه هائی را که خدا برای بندگانش پیدید آورده و روزیهای پاکیزه را حرام کرده است؟”

بگو:” این چیزها در زندگی دنیا برای کسانی است که ایمان آوردند و در روز قیامت خاص آنهاست.” اینچنین آیات را برای دانایان بیان می کنیم.

بگو:” خداوند کارهای زشت را حرام کرده است، چه آشکار باشد ، چه پنهان، و گناه و سرکشی به ناحق، و این که چیزی را که نمی دانید به خدا نسبت دهید.

هر امتی را روزگار معینی است و چون اجلشان فرا رسد نه لحظه ای تأخیر خواهند داشت و نه تعجیل.”

ای فرزندان آدم! هرگاه از خودتان رسولانی به میان شما بیاید که آیات مرا برایتان باز گو کنند، تقوا پیشگان و شایسته کرداران را نه ترسی باشد و نه غمناک شوند.

تکذیب کنندگان آیات ما که در برابر آن کبر می ورزند، اهل دوزخند و جاودانه درآن ماندگار باشند، ستمکارتر ار آنان که برخدا دروغ می بندند و یا آیاتش را تکذیب می کنند کیست؟

آنها نصیب خود را از آنچه برایشان مقرر شده می برند، وقتی فرستادگان ما برای گرفتن جانشان بیایند، به آنها گویند:” کجایند معبودهائی که غیر ازخدا می خواندید؟”

گویند:” آنها از نظرمان دور و گم شدند” و برخود گواهی دهند که کافر بوده اند.( ۷ ۳- ۶ ۲: ۷ )

پروردگار شما خدائی است که آسمانها و زمین را در شش روز آفرید، آنگاه به عرش پرداخت، روز را به شب می پوشاند که شتابان درپی آن می رود، خورشید و ماه و ستارگان را آفرید که به فرمانش هستند.

آگاه باشید که آفرینش به فرمان اوست- خدا پروردگارجهانیان، ثابت و پایدار درخیر است.

پروردگارتان را با تضرع و درنهان بخوانید، زیرا او متجاوزان را دوست ندارد، و بعد از اصلاح زمین درآن فساد نکنید و خدا را با بیم و امید بخوانید، زیرا رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است.

اوست که پیشا پیش بادها را به بشارت رحمتش می فرستد، تا ابرهای گرانبار را جا بجا کنند، ما آنرا به سرزمین مرده می فرستیم و از آن آب را فرود آوریم و با آن انواع میوه ها را برویانیم، اینگونه مردگان را زنده می کنینم، تا شما پند گیرید.

زمین پاک به فرمان پروردگارش می روید و زمین نا پاک جز اندک و بی فایده بیرون نمی آورد، اینگونه آیات را برای سپاسگزاران، گونا گون بیان می کنیم. ( ۸ ۵- ۴ ۵: ۷ )

اگر ساکنان تمام شهرها ایمان می آوردند، درهای برکات آسمان و زمین را برآنها می گشودیم، لیکن تکذ یب کردند ما هم آنهارا به کیفر کردارشان فرو گرفتیم. ( ۶ ۹: ۷ )

نیکوترین نامها ازآن خداست، او را بدان نامها بخوانید، کسانی را که به تحریف نامهای خدا برخیزند رها کنید، بزودی کیفر کردارشان را خواهند دید.

ازمیان آنهائی که آفریدیم، گروهی راهنمای حق می شوند و براستی اجرای عدالت می کنند.

کسانی که آیات ما را دروغ شمردند، به تدریج از راهی که نمی دانند گرفتارشان خواهیم کرد، و به آنها مهلت می دهیم زیرا تدبیر من متین است. ( ۳ ۸ ۱ – ۰ ۸ ۱: ۷ )

آیا درملکوت آسمانها و زمین و آنچه خدا آفریده است ننگریستند، شاید پایان زندگیشان نزدیک شده باشد، بعد از قرآن کدام سخن را باور می کنند، کسی که خدا گمراهش کند، راهنمائی ندارد و آنان را در گمراهی رها می کند تا سرگردان بمانند. ( ۶ ۸ ۱- ۵ ۸ ۱: ۷ )

چرا چیزهائی را شریک (خدا) می گیرند که قادر به خلق کردن نیستند وخودشان مخلوقند، نه می توانند آنها را یاری کنند و نه خودشان را یاری می دهند، و اگر آنها را به هدایت دعوت کنید ازشما پیروی نمی کنند، برای شما یکسان است که آنها را دعوت کنید و یا خاموش باشید.

غیرخدا هرکس را که می خوانید، بندگانی همچون شما هستند، اگر راست می گوئید آنها را بخوانید، تا شما را اجابت کنند.

آیا پا دارند که با آن راه بروند، یا دستهائی که با آن چیزی را بگیرند، یا چشمانی که با آن ببینند، یا گوشهائی که با آن بشنوند؟ بگو:” شریکانتان را بخوانید، چاره اندیشی کنید و مرا مهلت ندهید. ( ۵ ۹ ۱- ۱ ۹ ۱: ۷ )

یاور من خدائی است که این کتاب ( قرآن) را نازل کرده و او کارساز درستکاران است.

آنهائی را که شما می خوانید غیر ازخدا، نمی توانند یاریتان کنند و نه می توانند خودشان را یاری دهند.” اگر آنها را به هدایت خوانی نمی شنوند، و مشاهده می کنی که نگاهت می کنند، اما نمی بینند .

گذشت را پیشه کن و به نیکی فرمان بده و از نادانان روی بگردان، و اگر شیطان وسوسه ا ت کرد به خدا پناه ببر، زیرا او شنوای داناست.

چون تقوا پیشگان گرفتار وسوسه های شیطانی شوند، خدا را یاد می کنند، و بصیرت می بابند. ( ۱ ۰ ۲- ۶ ۹ ۱: ۷ )

چون قرآن خوانده شود گوش کنید و ساکت باشید، باشد که مورد رحمت او واقع شوید.

پروردگارت را پیش خود با تضرع و با صدای آهسته در صبح و شب یاد کن و غافل مباش، آنان که در پیشگاه پروردگار تو هستند ازعبادتش تکبر نمی ورزند، و او را تسبیح می گویند و برایش سجده می کنند.

( ۶ ۰ ۲ – ۴ ۰ ۲: ۷ )

مؤمنان کسانی هستند که چون نام خدا برده شود خوف بردلهایشان چیره گردد و چون آیات خدا بر آنان خوانده شود ایمانشان افزون گردد، و بر پروردگارشان توکل می کنند: همانان که نماز را به پا مى‏دارند و از آنچه به ايشان روزى داده ‏ايم انفاق مى‏ كنند.

مؤمنان حقیقی آنها هستند که نزد پروردگارشان درجات عالی و آمرزش و روزی فراوان دارند.( ۴- ۲ : ۸ )

مانند کسانی نباشید که می گفتند:” شنیدیم.” ولی نمی شنیدند، بدترین جنبندگان در نزد خدا کر و لال هائی هستند که نمی اندیشند، اگر خدا خیری در آنها سراغ داشت، شنوایشان میکرد، و اگر هم شنوایشان کرده بود، باز روی می گرداندند و اعراض می کردند.

ای مؤمنان هنگامی که خدا و پیامبر شما را به چیزی که حیات می بخشد بخوانند، اجابت کنید، و بدانید که خدا میان انسان و قلب او حایل می شود و در پیشگاه او محشور خواهید شد.

ازفتنه ای بپرهیزید که تنها به ستمکاران شما نمی رسد- و بدانید که عذاب خدا بسیارسخت است، بیاد بیاورید، زمانی را که در روی زمین اندک و ناتوان بودید و می ترسیدید که مبادا مردم شما را بربایند، ولی او شما را پناه داد و به نصر خویش یاری کرد، و از روزیهای پاکیزه بهره مند ساخت، باشد که شکر گذار باشید. ای مؤمنان به خدا و پیامبر خیانت نکنید و در امانهای خود دانسته خیانت روا ندارید، و بدانید اموال و فرزندانتان مایۀ آزمایشند و پاداش بزرگ نزد خداست.

ای مؤمنان اگر برای خدا تقوا پیشه کنید، او وسیله ای برای تشخیص حق ازباطل برایتان قرار می دهد، و گناهانتان را می پوشاند، و شما را می بخشد، که فضل و بخشش خدا عظیم است.( ۹ ۲- ۱ ۲: ۸ )

کافران اموال خود را برای بازداشتن مردم از راه خدا صرف می کنند، این اموال را خرج خواهند کرد، ولی برای آنها مایۀ حسرت خواهد شد، و بعد شکست می خورند، و کافران به دوزخ درمی آیند.

تا خداوند پلید را ازپاک جدا گرداند و پلیدان را به هم ملحق کند، و مجموعاً به دوزخ درآورد- اینها همان زیانکارانند.

به کافران بگو:” اگردست ازمخالفت بردارند، گذشته هایشان بخشیده خواهد شد، واگر بازگردند، روش پیشینیان دربارۀ آنها اجرا می شود. ( ۸ ۳- ۶ ۳ : ۸ )

اگر کفار رابه هنگام قبض روح شدن ببینی که فرشتگان به روی و پشت آنها می زنند که:” عذاب سوزنده را بچشید، این نتیجۀ کرداریست که پیش از این فرستاده اید و خداوند هرگز به بندگتنش ستم روا نمی دارد.”

همانند شیوۀ فرعونیان و اسلافشان که آیات خدا را انکار کردند- و خدا آنها را به کیفر گناهانشان فرو گرفت- مسلماًخداوند نیرومند و کیفرش بسیار سخت است.

زیرا خدا نعمتی را که به قومی داده تغییر نمی دهد، مگر آنچه را در ضمیرشان است تغییر دهند- مسلماً خداوند شنوای داناست.

اینان به شیوۀ فرعونیان و اسلافشان آیات پروردگار را دروغ شمردند، ما هم به کیفر گناهانشان آنها را هلاک کردیم، فرعونیان را غرق کردیم، زیرا آنها ستمکار بودند.

بدترین جنبندگان نزد خدا کسانی هستند که کافر شدند و ایمان نمی آورند. (۵ ۵ – ۰ ۵ : ۸ )

آیا خبر پیشینیان- قوم نوح، عاد و ثمو و قوم ابراهیم و اصحاب مدین( قوم ُشعیب ) و شهرهای زیر و رو شدۀ ( قوم لوط) به آنها نرسید، که پیامبرانشان با دلایل روشن به سوی آنها آمدند، خداوند به آنان ستم نکرد، بلکه آنها به خویشتن ستم کردند.

مردان و زنان با ایمان دوستان یکدیگرند، امر به معروف و نهی از منکر می کنند و نماز برپا می دارند و زکات می دهند و خدا و رسولش را اطاعت می کنند- خداوند بزودی آنها را مورد رحمت خود قرار می دهد، مسلماً خدا نیرومن فرزانه است.

خداوند به مردان و زنان با ایمان، باغهائی را وعده داده است که جویباران در آن جاریست و جاودانه درآن خواهند ماند، و نیز مسکنهای پاکیزه، در یاغهای جاوید، ولی خشنودی خدا برتر باشد، این است کامیابی بزرگ. ( ۲ ۷ – ۰ ۷: ۹ )

فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن اوست، زنده میکند و میمیراند وجزخدا ولیّ ( دوست پشتیبانی کننده) و یاوری ندارید.( ۶ ۱۱: ۹ )

خداوند به سرای سلامت دعوت می کند و هرکه را بخواهد به راه راست هدایت می کند.

نیکوکاران را پاداش نیکوئی است- با زیادتی- و تیرگی و خواری رخسارشان را نپوشاند، آنها بهشتی هستند وجاودانه درآن خواهند ماند، اما بدکرداران به قدر اعمالی که انجام داده اند کیفر بد بینند و ذلت و خواری بررخسارشان دیده شود، هیچ چیزی نتواند آنها را درمقابل خدا حفظ کند، رخسارشان چنان باشد که گوئی با پاره ای از شب تاریک پوشانده شده است، آنها اهل آتشند و جاودانه درآن خواهند ماند.

روزی که همگان را گرد آوریم به مشرکان گوئیم:” شما و معبودهایتان درجایتان بمانید.”

آنگاه آنها را از یکدگر جدا خواهیم کرد، معبودهای آنها خواهند گفت:” شما ما را عبادت نمی کردید، همین بس که خدا گواه باشد که ما ازعبادت شما بی خبر بودیم.”

درآن هنگام هرکس به حاصل اعمال گذشتۀ خویش آگاه می شود، و همگی را یسوی خدا- مولا و سرور حقیقیشان باز می گردانند، و آنچه به دروغ ساخته بودند، از نظرشان دور و گم می شود.

بگو:” چه کسی شما را از آسمان و زمین روزی می دهد، و یا چه کسی شنوائی و بینائی می بخشد، و چه کسی زنده را از مرده و مرده را از زنده بر می آورد، و چه کسی مدّبر امور است؟”

بی درنگ خواهند گفت:”خدا.” بگو:” پس چرا پروا نمی کنید؟”

راستی وقتی چنین خدائی پروردگار شماست، پس گمراهی بعد از حق چیست، پس چرا روی می گردانید؟”

فرمان پروردگار بر فاسقان بدینگونه ثابت شده است که ایمان نمی آورند.

بگو:” آیا معبودهای شما آفریننده و بازگردانندۀ خلق هستند؟”

بگو:” خدا مخلوقات را به وجود آورد و بعد باز می گرداند، پس چرا سرگشته اید.

بگو:” آیا از معبودهای شما کسی هست که به راه حق هدایت کند؟” بگو:” خدا به سوی حق هدایت می کند، آیا آن که به حق هدایت می کند برای پیروی سزاوارتر است، یا کسی که هدایت نمی کند مگر خود هدایت شود؟ پس شما را چه شده که اینگونه قضاوت می کنید؟” بیشتر آنها جز ازگمان پیروی نمی کنند، بی تردید پندار و گمان کسی را از حق بی نیاز نمی کند- خدا به کردارشان آگاه است.
( ۶ ۳- ۵ ۲: ۰ ۱ )

آگاه باشید که آنچه درآسمانها و زمین است ازآن خداست، آگاه باشید که وعدۀ خدا حق است، ولی بیشتر آنها نمی دانند، اوست که زنده می کند و می میراند و بازگشت همه به سوی اوست.

ای مردم ازجانب پروردگار برای شما پندی آمد که درمان همۀ دردهائی است که در دلهاست، و رحمت و هدایتی برای مؤمنان است.

بگو به فضل و رحمت خدا خوشحال شوند، که ازهمۀ اندوخته هایشان بهتر است.( ۸ ۵- ۵۵ : ۰ ۱ )

گمان آنان که برخدا دروغ می بندند، دربارۀ روز قیامت چیست؟

خداوند برمردمان کریم است، ولی آنها شاکر نیستند.

به کاری دست نمی زنی و قرآنی نمی خوانی و عملی انجام نمی دهی، مگر آنکه در زمان اقدام برشما ناظر باشم، و هموزن ذره ای در زمین و آسمان از پروردگارت پنهان نمی ماند- و هیچ چیز کوچکتر یا بزرگتر ازآن نیست- مگر اینکه درکتاب روشنی است.

آگاه باش که دوستان خدا نه ترسی دارند، و نه غمگین می شوند، برای مؤمنان با تقوا در زندگی دنیا و آخرت خبری مسرت بخش است، سخنان خدا تغیر ناپذیر است، و آن رستگاری بزرگی است.

سخن آنها محزونت نکند که عزت ازآن خداست و او شنوای داناست.

آگاه باشید که آنچه در آسمانها و زمین است ازآن خداست ، و آنان که چیزی را شریک او قرار می دهند، جز از پندار پیروی نمی کنند، و جز دروغ نمی گویند.

اوست که شب را برایتان مقرر داشت تا درآن آرام بگیرید، و روز را روشن پدید آورد، که درآن نشانه هائی است برای گروهی که می شنوند.

گفتند خدا فرزندی برای خود برگزیده است، او منزّه و بی نیاز است، آنچه درآسمان و زمین است ازآن اوست، شما دلیلی برای این ادعا ندارید، چرا هرچیزی را که نمی دانید به خدا نسبت می دهید؟

بگو:” کسانی که به خدا دروغ می بندند رستگار نمی شوند”، آنها بهره ای از دنیا دارند و پس ازآن بازگشتشان به جانب ماست و عذاب سختی به کیفر کفر ورزیدنشان به آنها می چشانیم. ( ۰ ۷- ۶۰ : ۰ ۱ )

خداوندی که آسمان وزمین را آفرید وازآسمان آبی فرو فرستاد وبا آن میوه ها را برای روزیتان برویاند وکشتی ها را به اختیارتان آورد، تا به فرمان او بردریا حرکت کنند ورودها را برایتان مسخر گرداند. وخورشید وماه را که مدام تابان ودرگردشند به تسخیر شما در آورد، و شب و روز را مسخرتان کرد، وهرآنچه خواستید به شما ارزانی داد، واگر بخواهید نعمتهای خدا را بشمارید، هرگز قادر نخواهید بود، انسان ستمکار وناسپاس است. ( ۴ ۳- ۳۳ : ۱۴ )

فرمان خدارسیده است، برآن شتاب نداشته باشید، خدای پاک تر ازهر چیزی است که شریکش قرار دهند.

خدا فرشتگان حامل وحی را به فرمان خویش برهریک از بندگانش که بخواهد فرو می فرستتد تا هشدار دهند معبودی جز من نیست، پس از( نافرمانی) من بترسید.

آسمانها و زمین را بحق آفرید، و از آنچه شریکش قرار دهند برتر است. ( ۳ – ۱: ۶ ۱ )

اگر خدا به کیفر ستمکاری های مردم، آنها را مأخذه کند، جنبنده ای بر روی زمین باقی نخواهد ماند، ولی به آنها تا مدت معین مهلت می دهد و چون اجلشان فرا رسد، نه ساعتی تأخیر می کنند و نه ساعتی تعجیل.( ۱ ۶: ۶ ۱ )

چون به فرشتگان گفتیم بر آدم سجده کنید، همگی سجده کردند جز ابلیس که گفت:” آیا برکسی سجده کنم که او را ازخاک آفریده ای؟” گفت:” خواهی دید اگر تا روز قیامت مرا مهلت دهی فرزندان کسی را که برمن برتری دادی جزعدۀ کمی همه را گمراه و ریشه کن خواهم کرد.”

فرمود:” برو، ازمیان آنها هرکس از تو پیروی کند، جهنم کیفر آنها و شماست که پاداشی بسزاست، هرکدام از آنها را که تواتستی باصدایت برانگیز و بیاری سواران و پیادگانت برآنها بتاز و در اموال و فرزندانشان شریک شو و به آنها وعده بده.” ولی شیطان جز فریب وعده نمی دهد.

” تو هرگز بربندگان من ُسلته ای نخواهی داشت، و تنها پروردگارت برای نگهداری آنها کافی است.”

( ۵ ۶- ۱ ۶: ۷ ۱ )

بگو:” همین بس که خدا میان من و شما گواه است، زیرا او نسبت به بندگانش دانائی آگاه است.” ( ۹۶ : ۱۷ )

بگو:” چه او را ” الله ” بخوانید، چه “رحمان “، هرکدام را بخوانید برای او نامهای نیکوست. “

نمازت را نه بسیار بلند بخوان، و نه چندان آهسته، حد وسط این دو را برگزین.

وبگو:” سپاس مخصوص الله است، که نه فرزندی دارد و نه در ُملک شریکی، هرگز به مذ لت نیفتد که محتاج به یاری شود، پس او را به شایستگی بزرگ دار.” ( ۱۱۱- ۰ ۱۱: ۱۷ )

ستایش مخصوص خداست که این کتاب استوار را بر بندۀ خود نازل کرد و هیچ گونه کژی و کاستی درآن ننهاد، تا ازعذاب سخت خدا بترساند و مؤمنان صالح را به پاداش نیکوئی بشارت دهد، که جاودانه درآن خواهند ماند، و کسانی را که گفتند:” خداوند فرزندی برگزیده است.” بیم دهد.

چرا که نه آنان خود به این سخن معرفتی دارند و نه نیاکانشان، بس بزرگ است گفتاری که از دهانشان خارج می شود، و چیزی که می گویند جز دروغ نیست. ( ۵- ۱: ۱۸ )

(فرشتگان گویند: ) ما جز به امر پروردگار تو فرود نمی آئیم، آنچه در پیش رو و پشت سرما و مابین این دو قرار دارد ازآن اوست و پروردگار تو هرگز فراموشکار نیست.

پروردگار آسمانها و زمین وآنچه را میان آنهاست بپرست و در راه عبادتش شکیبا باش، آیا مانندی برای او می شناسی؟ ( ۵ ۶- ۴ ۶: ۹ ۱)

خدا برهدایت هدایت یافتگان می افزاید و آثاری که از اعمال صالح باقی بماند درپیشگاه پروردگارت پاداش بهتر و نتیجۀ خوبتر دارد. ( ۶ ۷: ۹ ۱)

گفت:” ای موسی پروردگار شما کیست؟”

پاسخ داد:” پروردگار ما کسی است که نعمت وجود به همۀ مخلوقات بخشیده، سپس آنها را هدایت کرده است.”

( ۰ ۵ – ۹ ۴: ۰ ۲ )

هرکس در آسمانها و زمین است ازآن خداست و آنان که در نزد او هستند، ازعبادتش سرپیچی نمی کنند، و هرگز خسته نمی شوند، شب و روز بی آنکه ُسستی ورزند تسبیح او می گویند.

آیا معبودهائی که در زمین برگزیده اید، مردگان را زنده می کنند؟ اگر در آسمان و زمین معبودهائی جز خدا بود، تباه می شدند، خدای پروردگار عرش منزّه است از آنچه وصف می کنند.
دربرابر افعالش بازخواست نمی شود، ولی آنها مورد بازخواست قرار خواهند گرفت.

آیا آتها معبودهائی جز خدا برگزیده اند؟ بگو دلیلتان را بیاورید، این است سخن کسانی که با من هستند و آنان که پیش از من بودند، اما بسیاری از آنها حقیقت را نمی دانند و از آن رو می گردانند. ( ۴ ۲ – ۹ ۱: ۱ ۲ )

گروهی ازمردم بدون هیچ دانش و راهنما وکتاب روشنگری دربارۀ خدا به مجادله برمی خیزند، آنها ازسر تکبرمردم را از راه خدا گمراه می کنند، که در دنیا برایشان رسوائی است و درآخرت عذاب آتش را به آنها می چشانیم، این کیفر اعمالی است که پیش از این کرده ای و خداوند هرگز به بندگانش ستم نخواهد کرد.

ازمردم کسی که خدا را به زبان عبادت می کند، اگر خیری به او برسد دلش آرام می گیرد، و اگر به مصیبتی گرفتار آید، رو بگرداند، چنین کسی در دنیا و آخرت زیان کرده است و این زیانی آشکار است.

غیر ازخدا کسی را می خواند که سود و زیانی نمی رساند، و این گمراهی بسیار عمیقی است. کسی را می خواند که زیانش نزدیکتر از نفع اوست، چه بد یاوری و بد معاشری است.

خداوند مؤمنان صالح را به باغهائی در می آورد که جویباران درآن جاریست، مسلماً خدا قادر به انجام هرکاری است که اراده کند. ( ۴ ۱- ۸: ۲۲ )

خالصانه رو به خدا آورید و کسی را شریک او قرار ندهید و هرکس به خدا شرک آورد، گوئی از آسمان سقوط کرده ایست که پرندگان او را ربوده باشند و یا باد به دور دستها پرتابش کرده باشد. ( ۳۱ : ۲۲ )

آنچه در آسمانها و زمین است از آن اوست و خدا بی نیاز پسندیده است.

آیا ندیدی خداوند هرچه را که در زمین و آسمان است مسخرتان کرد و به فرمان او کشتی در دریا روان است و او آسمان را نگه می دارد تا جز به امرش بر زمین بیفتد، زیرا خدا به مردم رئوف و مهربان است.

برای هرامتی عبادتی مقرر کردیم تا انجام دهند، پس نباید دراین امر با تو به نزاع برخیزند، بسوی پروردگارت دعوت کن، که تو بر راه راست قرار داری، و اگر با تو جدل کردند، بگو:” خداوند به کردارتان دانا تر است، خداوند در روز قیامت میان شما در موارد اختلافتان داوری خواهد کرد.”( ۹ ۶ – ۴ ۶ : ۲۲ )

آنها خدا را آنگونه که باید نشناختند، زیرا خداوند نیرومند مقتدر است.

خداوند از فرشتگان و انسان رسولانی برمی گزیند، خداوند شنوائی بیناست، خدا آینده و گذشتۀ آنها را می داند و بازگشت همه به سوی اوست.

ای مؤمنان! راکع و ساجد پروردگارتان باشید و اورا بپرستید و کار نیک انجام دهید تا رستگار شوید، و آنگونه که شایسته است در راهش جهاد کنید.

او شما را برگزید و در دین مشقت و تنگنائی یرای شما قرار نداد، این همان دین پدرتان ابراهیم است، او پیش از این شما را مسلمان نامید تا پیامبر گواهتان باشد و شما گواه برمردم.

پس نماز را برپا دارید و زکات بدهید و به خدا توسل جوئید که او مولی و سرپرست شماست- چه مولای خوب و چه یاور شایسته ای. ( ۸ ۷- ۴ ۷ : ۲۲ )

بلند مرتبه است خداوند یکتا، فرمانروای حق که معبودی جز پروردگار عرش کریم نیست، و آنکس که بدون دلیل معبودی را درکنار خدا بخواند، حساب او با پروردگار اوست، زیرا کافران رستگار نخواهند شد.

بگو:” پروردگارا مرا بیامرز و برمن رحم کن که تو رحیم ترینی.” ( ۸ ۱۱- ۶ ۱۱: ۳ ۲ )

خداوند نور آسمانها و زمین است، مثل نورش چراغدانی را می ماند با چراغ، که آن چراغ درمیان شیشه ای است و آن شیشه چونان ستارۀ درخشان، این چراغ با روغنی افروخته می شود که از درخت پربرکت زیتونی گرفته شده است که نه شرقی است و نه غربی و بدون تماس با آتش درحد شعله ور شدن است، نوری است افزون برنور، خداوند هرکس را بخواهد به نور خود هدایت می کند، و برای مردم مثلها می آورد، خداوند برهرچیز آگاه است.

آن نور درخانه هائی است که خداوند اجازه داده است که نامش در آنجا بلند شود، و صبح و شام درآن برایش تسبیح گویند.

مردانی که تجارت و داد و ستد از یاد خدا و برپا داشتن نماز و ادای زکات غافلشان نمی کند، از روزی بیمناکند که دلها و چشمها درآن بی تاب می شود.

خداوند آنها را بهتر از آنچه انجام داده اند پاداش می دهد و ازفضل خود بر پاداش آنها می افزاید، و هرکه را بخواهد بدون حساب روزی می دهد.

اعمال کافران چونان سرابی است دربیابان که تشنه آن را آب پندارد و چون به آن نزدیک شود، چیزی نیابد و خدا را نزد خویش یابد که جزای اورا کامل بدهد و خدا سریع الحساب است، یا همچون ظلمت اندود دریای پهناور مواج ، که موج برموج فرود می آید، و برفراز آن ابر تاریک روی ابر می غلتد و اگر دست بیرون آورد دیدنش ممکن نیست، و کسی را که خدا نوری برایشقرارندهد، نوری نخواهد داشت. ( ۰ ۴- ۵ ۳: ۴ ۲ )

مگر ندیدی هرکه در آسمانها و زمین است و پرندگان گسترده بال خدا را تسبیح می کنند وهریک نماز و تسبیح خود را می دانند، و خداوند به آنچه انجام می دهند داناست.

فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن اوست و بازگشت به سوی خداست.

مگر ندیدی که خداوند ابرها را می پراکند و بهم می آورد و متراکم می کند وآنگاه می بینی قطرات باران را که ازمیان ابرها فرو میریزد، و از کوههای آسمان دانه های تگرگ نازل می کند، و با آن هرکه را بخواهد زیان می رساند و ازهرکه بخواهد این زیان را برطرف می کند، نزدیک است درخشندگی برق آن حس بینائی را ببرد. خداوند شب و روز را بر یکدیگر می گرداند و در این عبرتی است برای دیده وران.

خداوند همۀ جنبندگان را از آب آفرید، گروهی برشکم می خزند، و گروهی بردوپا، و گروهی بر چهار پا راه می روند، خداوند هرچه را بخواهد می آفریند، زیرا او برهر چیز قادر است.

ما آیات روشنگری نازل کردیم و خدا هرکس را بخواهد به راه راست هدایت می کند. میگویند به خدا و رسولش ایمان آورده ایم و اطاعت می کنیم، سپس گروهی هستند که روی می گردانند، آنها مؤمن نیستند.

هنگامی که بسوی خدا و رسولش خوانده شوند تا درمیانشان داوری کند، گروهی از آنان روی گردانند، اگر حق با آنها باشد بافروتنی به سوی او می آیند، آیا دلهایشان بیمار است، یا شک و تردید دارند؟ یا می ترسند که الله و رسولش بر آنها ستم کند؟ اما خود اینها ستمگرند. هنگامی که مؤمنان به سوی خدا و رسولش خوانده شوند، تا درمیانشان داوری شود، تنها سخنی که گفتند این بود:” شنیدیم و اطاعت کردیم” آنها همان رستگارانند. کسی که خدا و رسولش را اطاعت کند، و خدا ترس و با تقوا باشد، رستگار است. ( ۲ ۵ – ۱ ۴ : ۴ ۲ )

خداوند به کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند، وعده داده که در روی زمین جانشینشان کند- همچنان که اسلافشان را جانشین کرد، و دینی را که برای آنها پسندید استوار سازد و ترسشان را به آرامش بدل کند، مرا عبادت کننند و شریکی برایم قرار ندهند، و آنان که بعد از این کافر شوند، فاسقند.

نماز را برپا دارید و زکات را بدهید و به اطاعت رسول گردن نهید تا مورد رحمت قرار گیرید، گمان مبر کافران در زمین ما را به ستوه آورند، جایگاهشان آتش است و چه بد جایگاهی است.
( ۷ ۵- ۵۵: ۴ ۲ )

آگاه باشید که آنچه در آسمانها و زمین است، از آن خداست، او احوال شما را می داند، و روزی که بسوی او باز گردید، همگان را از اعمالشان آگاه می سازد، و خدا بهر چیز آگاه است.
( ۴ ۶: ۴ ۲ )

پاک و منزّه است آنکه جداکنندۀ حق از باطل را بر بنده اش نازل کرد تا بیم دهندۀ جهانیان باشد.

آنکه فرمانروائی آسمانها و زمین از اوست و فرزندی برنگزیده است و در فرمانروائی شریکی ندارد وهمه چیز را آفرید و حد و اندازۀ هرچیز را معین فرموده است. ( 2-1 :25)

آنها جز خدا برای خود معبودهائی برگزیدند که قدرت آفرینش ندارند و خودشان مخلوقند و درسود و زیان و نیز مرگ و حیات و برانگیخته شدن کاری از دستشان ساخته نیست.( 3 : 25)

آیا دیدی کسی را که هوای نفسش را به عنوان معبود برگزیده است؟ آیا می توانی حافظ و نگهبان او باشی؟

یا گمان می کنی اکثر آنها می شنوند، یا می فهمند؟ آنها همچون چارپایانند بلکه گمراه تر. ( 44 – 43 :25 )

اوست که دو دریا را بهم آمیخت- این گوارا و شیرین و آن شور و تلخ- میان آندو حایلی استوار قرار دارد.

اوست که بشر را از آب آفرید و برای او نسب و سبب قرار داد، پروردگار تو تواناست. ( ۴ ۵- ۳ ۵:۵ ۲ )

پروردگار تو هرچه بخواهد می آفریند و انتخاب و اختیار به دست آنها نیست، خداوند منزّه وبرتر است از شریکهائی که برای او قرار می دهند، پروردگار تو می داند آنچه در سینه هایشان پنهان دارند یا آشکار کرده اند.

او خدائی است که جز او معبودی نیست، در این جهان و جهان دیگر سپاس اوراست، حکم، حکم اوست و همۀ شما به سوی او باز می گردید. ( ۰ ۷- ۸ ۶: ۸ ۲ )

درآنچه خدا بتو داده سرای آخرت را جستجو کن، و بهره ات را از دنیا از یاد مبر، و همانگونه که خدا بتو نیکی کرده است، نیکی کن، و هرگز در زمین فساد مکن، که خدا مفسدان را دوست ندارد. ( ۷ ۷ : ۸ ۲ )
آیا ندیدند که خدا چگونه آفرینش را آغاز می کند وسپس باز می گرداند، براستی این کار برخدا آسان است.

بگو:” در زمین بگردید و بنگرید که چگونه آفرینش را آغاز کرد، باز خدا قیامت را پدید می آورد، زیرا خداوند برهرچیز قادر است، هرکس را بخواهد عذاب می کند وهرکس را بخواهد مورد رحمت قرار می دهد و به سوی او باز می گردید.

نه در زمین و نه درآسمان قادر نیستید برخدا چیره شوید و برای شما جز او کارساز و یاوری نیست، آنان که به آیات خدا و دیدار او ایمان ندارند از رحمت من نومید هستند و برایشان عذاب دردناکی است. ( ۳ ۲- ۹ ۱: ۹ ۲ )

مَثل ِ کسانی که غیر خدا را به دوستی برگزینند، همچون خانه ای است که عنکبوت بسازد، و اگر می دانستند، ُسست ترین خانه ها، خانۀ عنکبوت است.

بطور یقین آنچه را غیر خدا می خوانند، او می داند و او نیرومند فرزانه است، این مثلها را برای مردم می زنیم و جزعالمان آن را در نمی یابند، خداوند آسمانها و زمین را براستی آفرید و مسلماً در این عبرتی برای مؤمنان است.

( ۴۴- ۱ ۴ : ۹ ۲ )

ای بندگان من زمین من وسیع است، تنها مرا بپرستید.

همه کس طعم مرگ را خواهد چشید و سپس بسوی ما باز می گردید، کسانی را که ایمان آوردند وکارهای شایسته کردند، درغرفه های بهشت جای می دهم، که زیر آن جویها روان است، و جاودانه درآن خواهند ماند، چه خوب است پاداش عمل کنندگان، آنان که شکیبائی کردند و به پروردگارشان توکل نمودند.

چه بسیار جنیندگانی که نمی توانند روزی خودرا برگیرند وخداوند آنها و شمارا روزی می دهد، و او شنوای داناست.

اگر از آنها بپرسی چه کسی آسمانها و زمین را آفرید و خورشید و ماه را رام کرد؟ خواهند گفت:” خدا.” پس چگونه منحرف می شوید؟

خداوند روزی هریک از بندگانش را که بخواهد فراوان می کند، یا برآنان تنگ می گیرد، زیرا خداوند به همه چیز داناست.

همچنین اگر از آنها بپرسی چه کسی از آسمان آب را فرو فرستاد و با آن زمین مرده را احیا کرد؟

خواهند گفت:” خدا.” بگو:” آری سپاس خدا راست.” اما بیشتر آنان درنمی یابند، زندگی دنیا جز بازیچه و سرگرمی نیست، اگر بدانند زندگی حقیقی سرای دیگر است. ( ۴ ۶- ۶ ۵: ۹ ۲ )

کسانی که در راه ما مجاهدت کنند، به راههای خویش راهنمائی خواهیم کرد، وخدا با نیکوکاران است. ( ۹ ۶ : ۹ ۲ )

آیا با خود نیاندیشیده اند که خدا آسمانها و زمین و آنچه را میان آنهاست، جز بحق و تا مدتی محدود نیافریده است؟ ولی بیشتر مردم دیدار پروردگارشان را منکرند. ( ۸ :۰ ۳ )

سرانجام بدکرداران بدتر شد، زیرا آیات خدا را تکذیب کردند و آن را به مسخره گرفتند.

خداوند آفرینش را آغاز کرد و سپس آن را باز می گرداند و آنگاه بسوی او باز می گردید.

روزی که قیامت برپا می شود، گناهکاران به نا امیدی فرو شوند، وهیچ ُبتی شفیع آنها نمی شود، و دیگربه ُبتهایشان باور نخواهند داشت. ( 13- 10 : 30 )

درآن روز که قیامت برپا می شود، ازیکدیگر جدا می شوند، مؤمنان نیکوکار درباغی شادمان و مسرور خواهند بود، اما آنهائی که به آیات ما و دیدار آخرت کافر شدند، در عذاب الهی احضار شوند.

آنگاه که به شب رسید و آندم که به صبح درآئید خدا را ستایش کنید، درآسمانها و زمین و در پسینگاه و به هنگام نیمروز سپاس اوراست، زنده را از مرده، و مرده را از زنده برمی آورد و زمین مرده را زنده می کند و همین گونه برانگیخته می شوید. (19 – 14 : 30)

اوست که آفرینش را آغاز کرد و سپس آن را باز می گرداند که برایش آسان تر است، و برترین توصیف در آسمانها و زمین ازآن اوست و او نیرومند فرزانه است. ( ۷ ۲: ۳۰ )

با یکتا پرستی روی به دین آور، این آفرینشی است که خدا مردم را به آن شیوه آفرید، تغییری درآفرینش خدا نیست، این است آئین استوار، ولیکن بشتر مردم نمی دانند.

به سویش بیائید و از (نافرمانی) او بترسید و نماز را برپا دارید و از مشرکان نباشید، از کسانی که در دینشان فرقه فرقه شدند و هر فرقه ای به آنچه داشت دلخوش بود. ( ۲ ۳- ۳۰ : ۳۰ )

خداست آن که شما را آفرید و روزی داد و میمیراند و باز زنده می کند، آیا کسانی را که شریک خدا می سازید، می توانند از اینگونه کارها انجام دهند؟ منزّه و برتر است از آنچه شریک او قرار می دهند.
به سبب اعمال مردم، در برّ و بحر فساد آشکار شد، تا جزای بخشی از اعمالی را که انجام داده اند به آنها بچشاند، باشد که بازگردند. ( ۱ ۴- ۰ ۴ :۰ ۳ )

از نشانه های قدرت او اینست که بادهای مژده دهنده را می فرستد، تا شما را از رحمت خود بچشاند و کشتیها به فرمانش روان باشند و از فضل او روزی خود را بجوئید، باشد که شکر گزار باشید. ( ۶ ۴ : ۰ ۳ )

خداست که بادها را برای بحرکت درآوردن ابرها می فرستد و بعد آنرا در آسمان آنطور که بخواهد می گستراند و پاره پاره می کند و می بینی که دانه های باران از لابلای آن خارج می شود، تا بهرکس ازبندگانش که بخواهد فرو ریزد و شادمان شوند، هرچند پیش از آن که برآنان نازل شود مأیوس بودند.

به آثار رحمت خدا بنگر که چگونه زمین مرده را زنده می کند، بطور یقین چنین خدائی زندگی بخش مردگان است، و برهرکاری تواناست. ( ۰ ۵ – ۸ ۴ : ۰ ۳ )

بعضی ازمردم خریدار سخنان بیهوده اند تا به نادانی مردمان را از راه خدا گمراه کنند و آیات را به تمسخر گیرند، عذاب خوارکننده ای نیز نصیب آنهاست.

آنگاه که آیات ما براو خوانده شود با خود پسندی چنان روی برتابد که گوئی آنرا نشنیده است، یا گوئی گوشهایش سنگین است، اورا به عذاب دردناک بشارت ده. ( ۷- ۶: ۱ ۳ )

نصیب مؤمنان نیکوکار باغهای پرنعمت است، که جاودانه درآن بمانند- وعدۀ خدا راست است و او توانمند فرزانه است.

آسمانها را بدون ستونی که ببینید آفرید، و بر روی زمین کوهها افکند تا شما را نلرزاند، و ازهر جنبنده ای درآن بپراکند و از آسمان آبی نازل کردیم و گیاهان نیکوی گوناگون درآن برویاندیم.

این آفرینش خداست، پس به من نشان بدهید آنها که غیر او هستند، چه آفریده اند؟ بلکه ستمکاران درگمراهی آشکاری هستند. ( ۱۱ – ۸: ۱ ۳ )

آیا ندیدید که خدا آنچه در آسمانها و زمین است رام شما کرد و نعمتهای آشکار و پنهانش را برشما ارزانی داشت، ولی بعضی از مردم بدون علم و راهنما و کتاب روشنگری دربارۀ خدا مجادله می کنند، و چون به آنها گفته شود:” آنچه را خدا نازل کرده پیروی کنید.” گویند:” نه! ما از آئین نیاکان خود پیروی می کنیم.”

حتی اگر شیطان آنها را به عذاب سوزناک خوانده باشد؟

کسی که روی تسلیم به درگاه خدا آورد و نیکوکار باشد به دستآویز محکمی چنگ زده است، و سرانجام کارها بسوی خداست. کسی که کفر ورزد، کفرش تورا غمگین نکند، بازگشت همه بسوی ماست و ما آنها را از اعمالی که انجام داده اند آگاه خواهیم کرد، زیرا خدا به اسرار دلها آگاه است، پس ازآنکه اندکی کامیابشان کردیم به عذاب سختی گرفتارشان می کنیم. ( ۴ ۲- ۰ ۲: ۱ ۳ )

خداست که آسمانها و زمین و آنچه را میان آنهاست درشش روز آفرید وآنگاه برعرش استیلا یافت، جز او شما را کارساز و شفیعی نیست، چرا بخود نمی آئید؟

امور (جهان) را از آسمان تا زمین تدبیر می کند، وآنگاه در روزی که به حساب شما هزار سال است ( نتیجۀ آن)

به جانب او بالا میرود.

اودانای پنهان وآشکار و نیرومند مهربان است، آنکه هرچیز را نیکو آفرید، و آفرینش آدمیان را از ِگل آغازید، سپس، نسل اورا از عصارۀ آب ناچیز بوجود آورد، آنگاه اورا متوازن ساخت و از روح خود دراو دمید و برای شما گوش وچشم و دل تدارک دید، اما کمتر سپاس بجای می آورید.

گفتند:” آیا وقتی در زمین ناپدید شدیم، ازنو آفرینش خواهیم یافت؟” بلکه آنها دیدار پروردگارشان را انکار می کنند.

بگو:” فرشتۀ مرگ که برشما گماشته شده، جانتان را می گیرد و بعد بسوی پروردگارتان باز می گردید.”

( ۱۱- ۴: ۲ ۳ )

سپاس خدائی را که آنچه درآسمانها و زمین است ازآن اوست و سپاس آن جهان نیز اوراست که فرزانه ای آگاه است، آنچه که در زمین فرو می رود، و آنچه را از آن برمی خیزد، و آنچه را که از آسمان می آید، و آنچه را به آسمان برمی شود می داند، و او آمرزندۀ مهربان است. ( ۲- ۱: ۴ ۳ )

بگو:” پروردگار ما همۀ ما و شما را گرد می آورد، پس آنگاه درمیان ما به حق داوری می کند، زیرا او حکم کننده ای داناست.” بگو:” آنهائی که شریک خدا پنداشتید به من نشان دهید، چنین نیست، بلکه خدا نیرومند فرزانه است.”

( 27 – 26 :34 )

بگو:” پروردگار من الهام بخش حق و دانای غیب است.” ( ۸ ۴: ۴ ۳ )

سپاس خدای را که آفریدگار آسمانها و زمین است و فرشتگانی را رسولان خود کرد که دوگان دوگان، سه گان سه گان، و چهارگان چهارگان بال دارند، و آنچه بخواهد به آفرینش می افزاید، زیرا خدا برهرکاری تواناست، گشایش رحمت خدا را برمردم کس نتواند که مانع شود، و در برابر خود داری کردنش کس را قدرت گشایش نباشد، و او نیرومند فرزانه است.

ای مردم! نعمتی را که خدا برشما ارزانی داشته است به یاد آورید، مگر جزخدا آفرینندۀ دیگری وجود دارد، که از آسمان و زمین شما را روزی بدهد؟ هیچ معبودی جز او نیست، پس چرا سرگشته اید؟ ( ۳ – ۱: ۵ ۳ )

ای مردم! وعدۀ خدا حق است، مبادا زندگی دنیا فریبتان دهد و مبادا ( شیطان) فریب دهنده، شما را به (کرم ) خدا مغرور گرداند، مسلماً شیطان دشمن شماست، شما هم اورا دشمن بدارید، او پیروانش را به راهی می خواند که سرانجام اهل دوزخ شوند.

کافران را عذابی سخت و مؤمنان نیکوکار را آمرزش و اجر بزرگی است. ( ۷- ۵ : ۵ ۳ )

خداست که بادها را بفرستد، تا ابر را برانگیزند، آن را به سرزمینهای مرده برانیم و زمین مرده را به آن زنده کنیم، رستاخیز هم بدینگونه است، آنکه خواهان عزت باشد (بداند که) تمامی عزت ازآن خداست.

سخن خوش و پاک به سوی او بالا رود، و کردا نیک آن را بالا می برد، و نیرنگبازان را عذاب سختی است، و مکرشان نیز نابود می شود.

خداوند شما را ابتدا از خاک و سپسس از نطفه آفرید، آنگاه جفتهای یکدیگر قرارتان داد، و هیچ ماده ای باردار نمی شود و نمی زاید، مگر به علم او، و عمر سالخورده ای دراز نمی شود و ازعمر کسی کاهش نمی یابد مگر آنکه درکتابی نوشته شده باشد، و چنین کارها برخدا آسان است. ( ۱۱- ۹: ۵ ۳ )

ای مردم ، همۀ شما به خدا نیازمندید ، وتنها خدا بی نیاز ستوده است، اگر بخواهد شما را می برد و خلق تازه ای می آورد، و این کار برخدا دشوار نیست. ( ۱۷- ۵ ۱: ۵ ۳ )

آیا ندیدی که خدا از آسمان آبی نازل کرد که بدان میوه های رنگارنگ رویاندیم و ازکوهها نیز جاده هائی برنگ سفید و سرخ، یا رنگهای گوناگون و به غایت سیاه پدید آوردیم، همچنین مردم وجنبندگان و چارپایان رنگارنگ، آری ازمیان بندگان خدا، تنها دانایان از( نافرمانی) او می ترسند، وخداوند نیرومند فرزانه است: آنان که کتاب خدا را می خوانند ونماز می گذارند و از آنچه روزیشان کرده ایم، پنهان و آشکار انفاق می کنند، (و) به تجارتی دل بسته اند که هرگز زیانی درآن نیست، خدا پاداش آنها را به تمامی بدهد و از فضل خود برآن بیفزاید، زیرا آمرزندۀ شکر پذیر است.

( ۳۰- ۷ ۲: ۵ ۳ )

خداوند دانای نهان آسمانها و زمین است، و از درون دلها آگاه است.

اوست که شما را در زمین جانشین قرار داد، پس هرکس ناسپاسی کند، بزیان خود اوست و کفر کافران نزد پروردگارشان جز دشمنی چیزی افزون نمی کند، و نیز کفرشان جز به خسرانشان نخواهد افزود. ( ۹ ۳- ۸ ۳ : ۵ ۳ )

اگر خدا بخواهد مردم را به کیفر کارهایشان بازخواست کند، جنبنده ای بر روی زمین باقی نخواهد ماند،ولی آنها را تا مدتی معین مهلت می دهد و چون مدتشان بسر آمد- به راستی خدا به بندگانش بصیر است. ( ۵ ۴ : ۵ ۳ )

آگاه باش که دین خالص ازآن خدااست و آنان که غیر از او دیگری را معبود خود گرفتند:” که بدین منظور اینها را می پرستیم تا مارا به خدا نزدیک کنند.” خداوند در اختلاف میان آنها داوری خواهد کرد، خدا دروغگویان ناسپاس را هدایت نمی کند.

اگرخدا می خواست فرزندی بگیرد، آنچه را می خواست ازمیان مخلوقاتش برمی گزید، او منزّه است، او خداوند یکتای قهار است.

آسمانها و زمین را به حق آفرید، شب را به روز درآورد، و روز را به شب، و خورشید و ماه را رام کرد و هرکدام تا زمانی معین درحرکتند، آگاه باش که او پیروزمند آمرزنده است.

او شما را از یک تن آفرید، وهمسر اورا از جنس خودش، از چارپایان هشت جفت پدید آورد، و شما را در شکم مادرانتان در تاریکی سه گانه، مرحله به مرحله آفرید، این خدا پروردگار شماست، که فرمانروائی ازآن اوست، و جز او معبودی نیست، پس به کجا رو می آورید؟

اگر ناسپاسی کنید، خدا بی نیاز است وناسپاسی را برای بندگانش نمی پسندد، و اگر سپاسگزاری کنید، آن را برشما می پسندد، هیچکس بارگناه دیگری را بردوش نمی کشد، آنگاه به نزد پروردگارتان باز می گردید، و همۀ شما را از کردارتان آگاه می کند، که او به اسرار دلها آگاه است. ( ۷ – ۳: ۹ ۳ )

بگو:” ای بندگان مؤمن! از (نافرمانی) پروردگارتان بترسید و برای نیکوکاران در این دنیا پاداشی نیکوست و زمین خدا پهناور است، فقط پاداش شکیبایان است که بدون حساب داده می شود. ( ۰ ۱: ۹ ۳ )

بشارت بر آنان که پرستش طاغوت را وانهادند و به خدا رو آوردند، پس بندگان مرا بشارت ده.

آنان که گفته ها را می شنوند و ازبهترین آن پیروی می کنند، همانها هستند که خدا هدایتشان کرده است، و آنها خردمندانند. ( ۸ ۱- ۱۷: ۹ ۳ )

پروردگارتان فرمود:” مرا بخوانید، تا به شما پاسخ گویم، کسانی که در پزستش من کبر ورزند، به زودی با خواری

به جهنم وارد می شوند.”

خداست که شب را برای آرمیدنتان قرار داد، و روز را روشنی بخش، زیرا خدا فضل خویش را به مردم ارزانی می دارد، ولی بیشتر مردم سپاسگزار نیستند.

این است خدا، پروردگار شما و آفرینندۀ همۀ موجودات، معبودی جز او نیست، پس به کجا روی می گردانید؟

اینگونه است که انکارکنندگان از آیات خدا روی می گردانند.

خداست که زمین را برای شما جایگاه قرار داد، و آسمان را چون بنائی برافراشت، و شما را صورت بخشید، و صورتتان را نیکو ساخت، و از چیزهای پاکیزه و خوش به شما روزی داد، این است خدا پروردگار شما، پس منزّه است خدا پروردگار عالمیان.

او زنده است، معبودی جز او نیست، بنابراین اورا بخوانید و در دین او اخلاص ورزید، شکر و سپاس مخصوص خداست، که پروردگار جهانیان است.

بگو:” من نهی شده ام از اینکه چیزهائی را پرستش کنم که شما غیر از خدا می خوانید، زیرا دلیل روشنی ازجانب پروردگارم برای من آمده است، و مأمورم در برابر پروردگارعالمیان تسلیم باشم. ( ۶۶- ۰ ۶ :۴۰ )

برآنان که گفتند: “پروردگار ما فقط خداست .” و برآن پای فشردند، فرشتگان نازل می شوند، که: ” نترسید و غمگین مباشید، شما را به بهشتی که وعده شده است بشارت باد.”

ما در زندگی دنیا و آخرت دوستان شما هستیم، هرچه بخواهید و دوست داشته باشید، در آن برای شما فراهم است. دهشی است از طرف آمرزندۀ مهربان. ( ۲ ۳ – ۰ ۳ : ۱ ۴ )

خداوند مراقب کسانی است که غیر خدا را به دوستی گرفتند، تو وکیل آنها نیستی. ( ۶ : ۲ ۴ )

چگونه غیر خدا را به دوستی برگزیدند- دوست حقیقی خداست، همو که مردگان را زنده می کند، و بهرکاری تواناست، داوری هرچیز که اختلاف کنید با خداست، این خدا پروردگار منست، بر او توکل کرده ام و به او باز می گردم.

او که آفرینندۀ آسمانها و زمین است، همسران شما را از جنس خودتان قرار داد، و نیز جفتهائی برای چارپایان، بدین وسیله عدۀ شما را افزون می کند، هیچ چیز همانند او نیست، که او شنوای بیناست. ( ۱۱- ۹: ۲ ۴ )

کلید آسمانها و زمین ازآن اوست، روزی هرکه را که بخواهد فراخ می کند، یا تنگ می گیرد، چرا؟ که بهرچیز داناست، آئینی را برای شما مقرر داشت که نوح را بدان سفارش کرد، و آنچه را به تو وحی کردیم، به ابراهیم و موسی و عیسی سفارش کردیم که دین را برپا دارید و درآن تفرقه نیندازید، آنچه را بدان دعوت می کنی برمشرکان گران است، خدا هرکه را بخواهد برمی گزیند، و کسی را که بسوی او بازگردد هدایت می کند. ( ۱۳- ۲ ۱: ۲ ۴ )

آنچه به شما داده شده کالای زندگی دنیاست، و آنچه نزد خداست برای مؤمنانی که به پروردگارشان توکل می کنند، بهتر و پایدارتر است.

و آنان که ازگناهان بزرگ و زشتیها دوری می گزینند، و چون به خشم آیند از آن درمی گذرند، و آنان که دعوت پروردگارشان را گردن می نهند، و نماز بجای می آورند و کارشان به مشورت انجام می گیرد و از روزیشان انفاق می کنند، وکسانی که درمقابل ستمی که به آنها شده انتقام می گیرند.

هر بدی را مجازاتی است همانند آن، و هرکس ببخشاید و راه آشتی در پیش گیرد مزدش با خداست، زیرا او ستمکاران را دوست نداردآ، وهرکس درمقابل ستمی که بر او رفته است انتقام بگیرد ایرادی بر او نیست.

کسانی باید ملامت شوند که به مردم ستم می کنند و به ناحق در زمین ستم روا می دارند، عقوبت دردناکی برای آنهاست.، و شکیبائی و گذشت حاکی از ارادۀ قوی است.( ۳ ۴- ۶ ۳: ۲ ۴ )

خداوند آسمانها و زمین را بحق آفریده است، تا هرکس را در برابر کاری که انجام داده است پاداش دهد، و به آنها ستمی نخواهد شد.
آیا آن کس را دیده ای که هوای نفسش را معبود خویش قرار داد، و خدا او را آگاهانه درگمراهی واگذاشت و برگوش و دلش مُهر نهاد، و بر دیدگانش پرده افکند؟ اگر خدا هدایت نکند، چه کسی او را هدایت خواهد کرد، چرا پند نمی گیرند. ( ۳ ۲- ۲۲: ۵ ۴ )

فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن خداست، روزی که قیامت برپا شود اهل باطل زیان خواهند کرد. ( ۷ ۲: ۵ ۴ )

آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست جز بحق و برای مدت معین نیافریدیم، و کافران از آنچه بدان بیمشان دهند روی گردانند. ( ۳ : ۶ ۴ )

اوست که بردلهای مؤمنان آرامش فرستاد تا ایمانشان را بیفزاید، که سپاه آسمانها و زمین ازآن خداست، و خداوند دانای فرزانه است. ( ۴ : ۸ ۴ )

سپاه آسمانها و زمین ازآن خداست، و او نیرومند فرزانه است. ( ۷ : ۸ ۴ )

به خدا و رسولش ایمان بیاورید و یاریش کنید و بزرگش شمارید و بامدادان و شامگاهان او را تسبیح گوئید. ( ۹ : ۸ ۴ )

فرمانروائی آسمانها و زمین از آن خداست و هرکه را بخواهد می آمرزد و هرکه را بخواهد عذاب می کند، خداوند آمرزندۀ مهربان است. ( ۴ ۱: ۸ ۴ )

اوست که رسولش را به هدایت و دین حق فرستاد تا آن را برهمۀ دین ها پیروز کند و گواهی خدا کافی است.

( ۸ ۲: ۸ ۴ )

خداوند نهان آسمانها و زمین را می داند و به آنچه می کنید داناست. ( ۸ ۱: ۹ ۴ )

آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خدای توانمند فرزانه است، فرمانروائی آسمانها و زمین از آن اوست، زنده می کند، و می میراند، او برهرچیز تواناست.

او آغاز و انجام و آشکار و نهان است، و برهر چیز داناست.

اوست که آسمانها و زمین را در شش روز آفرید، و برعرش استیلا یافت، آنچه بر زمین فرو رود، و آنچه را از زمین برون آید، و آنچه را از آسمان نازل شود، و آن چه را بر آسمان بالا رود، می داند، هرکجا باشید با شماست، و خداوند به کردارتان واقف است.

فرمانروائی آسمانها و زمین خدا راست، و همۀ کارها به او باز می گردد. ( ۵- ۱: ۷ ۵ )

مگر ندیدی که خداوند آنچه را در آسمانها وزمین است می داند، هیچ نجوائی میان سه نفر نیست که او چهارمین آنها نباشد، و پنج نفری نیست مگر اینکه خدا ششمین آنها باشد، نه کمتر ازآن و نه بیشتر، مگر اینکه خدا هرکجا باشند همراهشان است، و روز قیامت آنها را از اعمالشان آگاه سازد، زیرا خداوند بهر چیز داناست.( ۷: ۸ ۵ )

کسانی که با خدا و رسولش مخالفت کنند خارترین مردمانند.

خداوند چنین مقرر داشته است:” من و رسولانم پیروز می شویم، زیرا خدا پیروزمند شکست ناپذیر است.”

( ۱ ۲ – ۰ ۲: ۸ ۵ )

خدا اوست، که جز او معبودی نیست، از نهان و آشکار آگاه ، و بخشندۀ مهربان است.

خدا اوست، که جز او معبودی نیست، فرمانروا، منزّه، ایمنی بخش، گواه، پیروزمند و شایستۀ بزرگی، و بی شریک است.

خدا اوست: هستی بخش، به وجود آورنده، نقش بند هستی و دارندۀ نیکوترین نانها، که آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی او هستند، و او پیروزمند فرزانه است. ( ۴ ۲- ۲۲: ۹ ۵ )

آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خدا هستند، که فرمانروای منزّه و پیروزمند فرزانه است.

هم اوست که رسولی ازمیان قوم بی کتاب برانگیخت تا آیاتش را برآنها بخواند و منزّه شان دارد و کتاب و حکمت برآنها بیاموزد، اگرچه پیش از آن درگمراهی آشکاری بودند.

او برگروه دیگری( نیز) برانگیخته شد ه که هنوز به آنها نپیوسته اند، او پیروزمند فرزانه است.

این فضل خداست که بهر کس بخواهد می بخشد و خداوند کرمی بزرگ دارد. ( ۴- ۱: ۲ ۶ )

ای مؤمنان اموال و فرزندانتان شما را از یاد خدا غافل نکند، هرکس چنین کند زیانکار است. ( ۹: ۳ ۶ )

خداوند هرگز مرگ کسی را که اجلش رسیده است به تأخیر نمی اندازد و خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است.

( 11 : 63 )

آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خدایند، که فرمانروائی و سپاس او راست، و او برهمه چیز تواناست، اوست که آفریدتان، گروهی از شما کافرند، و عده ای مؤمن، خداوند به کردارتان واقف است.

براستی آسمانها و زمین را آفرید، و به زیباترین شکل تصویرتان کرد، و بازگشت به سوی اوست، آنچه را در آسمانها و زمین است می داند، و از آشکار و نهانتان با خبر است، و خداوند از آنچه در دلهاست آگاه است.

آیا خبر پیشینیان که کافر شدند به شما نرسید، که کیفر خود را چشیدند، و عذاب دردناکی برای آنهاست؟

واین کیفر آن بود که چون رسولانشان دلایل واضح برای آنها آوردند، گفتند:” آیا بشری می خواهد ما را هدایت کند؟”

به این ترتیب کافر شدند و روی برتافتند، خداوند بی نیاز و شایستۀ ستایش است.
کافران گمان بردند که هرگز برانگیخته نخواهند شد، بگو:” آری سوگند به پروردگارم که همۀ شما برانگیخته خواهید شد، و خبر آنچه را که مرتکب شده اید، به شما می دهند، این کار برای خدا آسان است.

به خدا و رسولش و نوری که نازل کرده ایم ایمان بیاورید، که خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است، آن روز که شما را گرد آورد، روز مغبونی است.

هرکس که به خدا ایمان آورده و کارهای شایسته کرده باشد، گناهانش بخشیده شود، و او را به باغهائی وارد کند که جویباران درآن جاریست، و درآن خواهد ماند، این رستگاری بزرگی است، اما کسانی که کافر شدند و آیات مارا تکذیب کردند، جاودانه در آتش دوزخ می مانند و سر انجام آنها بد است.

جز به اذن خدا هیچ مصیبتی رخ نمی دهد، هرکس به خدا ایمان آورد، پروردگار قلبش را هدایت می کند، خداوند بر هرچیز داناست، خدا را اطاعت کنید و پیامبر را گردن نهید، و اگر روی بگردانید رسول ما جز ابلاغ آشکار وظیفه ای ندارد. خدا کسی است که هیچ معبودی جز او نیست، و مؤمنان باید بر او توکل کنند. ( ۳ ۱- ۱: ۴ ۶ )

اموال و فرزندانتان مایۀ آزمایش هستند، و پاداش بزرگ نزد خداست.

تا جائی که می توانید تقوای الهی پیشه سازید، مطیع باشید و انفاق کنید که برایتان بهتر است، و کسی که از بُخل و حرص خود برکنار مانده باشد رستگار است.

اگر به خدا وامی نیکو دهید آنرا برایتان افزون کند و شما را بیامرزد، خداوند شکور و بردبار است، او دانای آشکار و نهان و پیروزمند فرزانه است. ( ۸ ۱- ۵ ۱: ۴ ۶ )

خداوند کسی است که هفت آسمان را آفرید و زمین را نیز مانند آن، فرمان او درمیان آنها نازل می شود، تا بدانید که خدا برهرچیز تواناست و مسلماً علم او به همه چیز احاطه دارد. ( ۲ ۱: ۵ ۶ )

بزرگواراست خداوندی که فرمانروائی جهان هستی به دست قدرت اوست، وبرهمه چیز تواناست، همان که مرگ و زندگی را بیآفرید تا شما را بیازماید که کرا اعمال بهتر است و او مقتدر آمرزنده است، آنکه هفت آسمان را بریکدیگر آفرید، درآفرینش خدای رحمان خلل نمی بینی، چشم بگردان! آیا نقصانی می بینی؟ بار دیگر نظر بگردان تا نگاهت خیره و ناتوان به نزد تو باز گردد.

آسمان دنیا را به چراغها آراستیم و آن را برای راندن شیطان قرار دادیم، و برای آنها عذاب آتش را آماده ساختیم، عذاب دوزخ برای کسانی است که به پروردگارشان کافر شدند، وچه بد جایگاهی است، چون درآن انداخته شوند، صدای جوششی وحشتناک از آن می شنوند، که از شدت خشم نزدیک به پاره شدن است، هر وقت عده ای در آن انداحته شوند، نگهبانان دوزخ به آنها گویند:” هشدار دهنده ای به سراغ شما نیامد؟”

“گویند:” چرا، تذکر دهنده آمد ولی ما تکذیبش کردیم، و گفتیم خدا چیزی نازل نکرده است و شما درگمراهی عظیمی هستید.”

گویند:” اگر شنیده بودیم یا فکر می کردیم از دوزخیان نبودیم.” آنها به گناه خود معترفند، بدا به حال دوزخیان.

کسانی که درنهان از پروردگارشان می ترسند، از آمرزش بهرۀ بزرگی دارند.

چه گفتار خود را پنهان دارید، چه آشکار، خداوند به اسرار دلها آگاه است، مگر می شود که آفریدگاراز آفریده هایش آگاه نباشد؟ او دقیق و آگاه است.

اوست که زمین را رام شما کرد، در اکناف زمین بگردید، و روزی اورا بخورید، و بازگشت همه بسوی اوست.

آیا خود را از حاکم آسمان درامان می دانید که به گاه لرزیدن زمین، شما را به کامش فرو برد؟ یا خود را از کسی که در آسمان است در امان می دانید که تندباد آکنده از سنگریزه برشما فرستد، و بزودی درخواهید یافت که تهدیدهای من چگونه است، برای پیشینیان که به انکار برخاستند عقوبت من چگونه بود؟

آیا پرندگان را برفراز سرشان ندیدند که بال می زنند، جز خدای رحمان کسی نگاهشان نمی دارد، زیرا او برهمه چیز بیناست. آیا سپاه مدد کاری دربرابر خدا دارید که یاریتان کند؟ کافران جز غرور چیزی ندارند.

( 20 – 1 : 67)

اگر خدا روزی خود را از شما باز ستاند، آنکس که روزیتان دهد کیست؟ ولی آنها به عناد سر باز زنند.

آیا کسی که به رو افتاده حرکت می کند، به هدایت نزدیکتر است، یا آنکه ایستاده در راه راست قدم برمی دارد؟

بگو:” اوست که آفریدتان و چشم و گوش و دل برایتان قرار داد، چه اندک سپاس می گذارید.”

بگو:” اوست که شما را در زمین پراکند و به سوی او باز می گردید.”

می گویند:” اگر راست می گوئید این وعده چه زمانی است؟”

بگو:” فقط خدا می داند و من فقط هشدار دهندۀ آشکار هستم.”

کافران چون آنرا نزدیک ببینند، چهرشان کریه گردد، و به آنها گفته شود:” این همان چیزی است که خواستارش بودید.

” بگو:” اگر خداوند من و همراهانم را هلاک گرداند، یا رحمت کند، چه کسی کافران را ازعذاب دردناک پناه می دهد؟”

بگو:” او خدای رحمان است، به او ایمان آوردیم و براو توکل کردیم، یزودی خواهید دانست چه کسی درگمراهی آشکار است.”

بگو:” به من خبر دهید که اگر آب شما فرو رود، چه کسی آب روان در اختیارتان می گذارد؟” ( 30 – 21 : 67)

بگو:” او خدای یگانه است.

خدا بی نیاز است، نه فرزندی دارد و نه فرزند کسی است، و نه هیچ کس مثل ومانند اوست. ( ۴- ۱ : ۲ ۱۱ )

مختصری از فرامین حکمت آمیز خداوند:

ازآن روز که خداوند آسمانها و زمین را آفرید درکتاب خدا تعداد ماهها را دوازده ماه قرار داده است، که جهار ماه آن حرام است( درآن جنگ نباید کرد) این است دین پایدار، در این چهار ماه به خودتان ظلم نکنید.

و دسته جمعی با مشرکان پیکار کنید، همانطور که دسته جمعی با شما پیکار می کنند، و بدانید که خدا با افراد با تقواست. تأخیر و جا بجائی ماهای حرام درحکم افزودن برکفر است، که کافران به آن گمراه می شوند، کسانی که یکسال آنرا حلال و سال دیگر را حرام می شمارند تا مطابق تعداد ماههائی شود که خدا حرام کرده است و از این راه حرام خدا را حلال می کنند، اعمال زشت آنها در نظرشان آراسته شده است- خداوند کافران را هدایت نمی کند.

ای مؤمنان! چرا هنگامی که به شما گفته شود به منطور جهاد در راه خدا حرکت کنید، سنگین می شوید و به زمین می چسبید، آیا بجای آخرت به زندگی دنیا راضی شده اید؟ حال آنکه متاع زندگی دنیا دربرابر آخرت بسیار ناچیز است.

( 38 – 36 : 9 )

معبود دیگری دربرابر خدا قرار مده که نکوهیده و خوار خواهی شد.

پروردگارت مقرر داشته است که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید، چنانچه یکی یا هردوی آنها نزد تو، به پیری رسیدند، کلمه ای رنجش آور به آنها مگو، و برسرشان فریاد مزن و با اکرام با آنها سخن بگو، و با آنها خاکساری و مهربانی کن و بگو:” پروردگارا، همانگونه که آنها مرا در کودکی پرورش دادند تو نیز آنها را مشمول رحمت خود قرار بده.”

پروردگار شما از درون دلهایتان آگاه تر است، اگر صالح باشید، او توبه کنندگان را می آمرزد.

حق نزدیکان و مسکینان و در راه ماندگان را ادا کن و هرگز اسراف و تبذیر مکن، زیرا مسرفان برادران شیطانند و شیطان به پروردگارش نا سپاس است، اگر به امید رحمت پروردگارت از آنها اعراض کردی با گفتاری نرم با آنها سخن بگو.

هرگز دستت را به گردن خود نبند و بیش از حد آنرا مگشا که مورد سرزنش قرار گیری و از کار فرو مانی.

پروردگار تو روزی هرکس را بخواهد گشاده یا تنگ می دارد، او نسبت به بندگانش آگاه بیناست.

فرزندان خود را از ترس تنگدستی به قتل نرسانید، ما رزاق آنها و شما هستیم و کشتن آنها گناه بزرگی است.

گرد زنا نگردید که کاری بسیار زشت و شبوه ای ناپسند است.

کسی را که خداوند قتل اورا حرام شمرده، جز به حق نکشید، برای ولیّ کسی که مظلوم کشته شود حق قصاص قرار داده ایم، اما در خونخواهی زیاده روی نکنید، زیرا (مظلوم) مورد حمایت است.

به مال یتیم دست نبرید – جز درطریق صلاح – تا به حد بلوغ برسد، به پیمان خویش وفا کنید، که از آن بازخواست خواهید شد، درپیمانه کردن، پیمانه را کامل دهید، و با ترازوی درست وزن کنید، که این برای شما بهتر وعاقبتش نیکوتر است. پیرو چیزی نباش که نمی دانی، زیرا گوش و چشم و دل- همه بازخواست خواهند شد. در روی زمین با تکبر راه مرو، که نمی توانی زمین را بشکافی و هرگز قامتت به بلندای کوهها نمی رسد.

گناه همۀ اینها نزد پروردگارت شایسته نیست.

این احکام ازحکمتهائی است که پروردگارت به تو وحی کرد، و هرگز معبودی را با خدا قرار نده وگرنه نکوهیده و مطرود به دوزخ درافتی. (۹ ۳ – ۲ ۲: ۷ ۱)

لقای الله - دیدار خدا

از صبر و نماز کمک بگیرید، که این کار جز برای فروتنان دشوار است ، کسانی که یقین دارند پروردگارشان را ملاقات می کنند، و به سوی او باز می گردند. ( ۶ ۴- ۵ ۴: ۲ )

آنان که “لقای الله” ( دیدارپروردگار) را انکار کردند بی تردید زیان دیدند، هنگامی که ناگهان قیامت در رسد بگویند:” افسوس که کوتاهی کردیم.” آنها گناهان خود را بردوش می کشند، و چه بد باری را حمل می کنند، چرا نمی اندیشند که زندگی دنیا جز بازیچه و سرگرمی نیست و سرای آخرت برای تقوا پیشه گان بهتر است؟! ( ۲ ۳- ۱ ۳: ۶ )

وما نیز امروز آنان را که آئین خود را بازیچه پنداشتند و زندگی دنیا فریبشان داد، فراموش می کنیم، همانطور که آنها دیدار چنین روزی را از یاد بردند و آیات ما را منکر شدند.

ما کتابی برایشان آوردیم و با آگاهی آن را بیان کردیم که برای مژمنان هدایت و رحمت است. ( ۲ ۵- ۱ ۵: ۷ )

اعمال کسانی که آیات ما و دیدار آخرت را انکار کنند ، نابود( بی نتیجه) خواهد شد، آیا جز دربرابر آنچه عمل کرده اند پاداشی خواهند دید. ( ۷ ۴ ۱: ۷ )

جایگاه کسانی که امیدوار به دیدار ما نیستند و به زندگی دنیا دل بسته و خشنودند و از آیات ما غافلند به سبب کردارشان در آتش است، پروردگار مؤمنان صالح را به جزای ایمانشان به باغهای پر نعمتی هدایت می کند که جویباران در آن جاریست، دعایشان درآن ” خداوندا تو منزهی” باشد و درودشان ” سلام” و پایان دعایشان:

” الحمدُلله ربّ العالمین” است. اگر خدا هم مثل مردم که در تصاحب خوبیها عجولند، در عذابشان تعجیل کند، مرگشان فرا رسد، لکن کسانی که به دیدار ما امید ندارند رها می کنیم تا در طغیانشان سرگردان بمانند.( ۱۱- ۷ : ۱۰ )

چون آیات واضح ما برآنان خوانده شود، نا امیدان به دیدار ما خواند گفت:” قرآنی غیر از این بیاور و یا آن را دگرگون کن.

” بگو:” من حق ندارم آن را از پبش خود تغییر بدهم، ازهیچ چیز پیروی نمی کنم مگر آنچه برمن وحی می شود، اگر پروردگارم را نافرمانی کنم ازعذاب روز بزرگ می ترسم.”

بگو:” اگر خدا می خواست من نه این آیات را برشما می خواندم و نه از آن آگاهتان می کردم، پیش از نزول قرآن عمری را با شما زیسته ام، چرا نمی اندیشید؟

ستمکارتر از کسی که بر خدا دروغ می بندد و آیات اورا تکذیب می کند ، کیست؟ بی تردید مجرمین رستگار نخواهند شد. ( ۷ ۱- ۵ ۱: ۱۰ )

روزی که همگان را گرد آوریم، به مشرکان گوئیم: ” شما و معبودهایتان درجایتان بمانید.”

آنگاه آنها را از یکدیگر جدا خواهیم کرد، معبودهای آنها خواهند گفت:” شما ما را عبادت نمی کردید، همین بس که خدا گواه باشد، که ما ازعبادت شما بی خبر بودیم.”

درآن هنگام هرکس به حاصل اعمال گذشتۀ خویش آگاه می شود، و همگی را بسوی خدا- مولا و سرور حقیقیشان باز می گردانند، و آن چیزهائی که به دروغ شریک خدا قرار داده بودند از نظرشان دور و گم می شوند.

( ۰ ۳- ۸ ۲ : ۱۰ )

روزی که آنها را محشور می کنند، گوئی جز ساعتی از روز که یکدیگر را می شناختند درنگ نکرده اند، منکران لقای خدا زیان کردند و هدایت نشدند. ( ۵ ۴: ۱۰ )

ای قوم من! من دربرابر تبلیغ رسالت ازشما پاداش نمی خواهم، اجر من جز با خدا نیست، من ایمان آوردگان را طرد نمی کنم، آنها پروردگارشان را ملاقات خواهند کرد، ولی به نظر می آید شما قومی نادان هستید. ( ۹ ۲: ۱۱ )

الف. لام.را.

این آیات کتابی است که ازجانب پروردگارت بحق برتو نازل شده است، ولی بیشتر مردم ایمان نمی آورند، همان خدائی که آسمانها را بدون ستونی که ببینید برافراشت و سپس به عرش پرداخت و خورشید و ماه را به اختیار آورد، که حرکت هرکدام را مدت معینی باشد، تدبیر کارهارا به عهده دارد و آیات را بیان می کند، تا به دیدار پروردگارتان یقین حاصل کنید. ( ۲- ۱: ۱۳ )

بگو:” شما را ازکردار کسانی که زیانکارترند آگاه سازم؟ آنان کسانی هستند که درزندگی دنیا سعیشان بی نتیجه شده است و با این حال می پندارند که کار خوبی انجام می دهند، آنها به آیات پروردگارشان و دیدار او کافرشدند، و ازهمین روی اعمالشان بی نتیجه گشت، لذا روز قیامت میزانی برای آنها برپا نخواهیم کرده خاطر آنکه کافر شدند و آیات و رسولان مرا مسخره کردند، کیفرشان جهنم است، آنان که ایمان آوردند و اعمال شایسته انجام دادند باغهای فردوس منزلگهشان است، که جاودانه درآن خواهند ماند، و هرگز از آنجا آرزوی انتقال نمی کنند.” ( ۸ ۰ ۱- ۳ ۰ ۱: ۱۸ )

بگو:” من نیز بشری هستم مانند شما، که به من وحی می رسد، و معبود شما یگانه است، هرکس به ملاقات پروردگارش امیدوار باشد، باید عمل صالح انجام دهد و کسی را در عبادت پروردگارش شریک نکند. ( ۱۰ ۱: ۱۸ )

آنان که امید به دیدار ما ندارند گفتند:” چرا فرشتگان برما نازل نمی شوند؟ ویا چرا پروردگارمان را نمی بینیم؟ ” براستی آنها خودرا بزرگ پنداشتند و طغیان بزرگی کردند، اما روز دیدار فرشتگان روز بشارت مجرمان نخواهد بود، و به آنها گویند:” مژده برشما حرام است.”

چون به اعمالی که کرده اند بپردازیم، ان را چون غباری پراکنده می کنیم. ( ۳ ۲- ۱ ۲: ۵ ۲ )

هرکس به دیدار خدا امید دارد به راستی که وعدۀ خدا خواهد آمد و او شنوای داناست، وهرکس بکوشد برای خود می کوشد زیرا خدا ازجهانیان بی نیاز است، و کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند، گناهانشان را می زدائیم و بهتر از کردار خوبشان پاداش می دهیم. ( ۷- ۵- ۹ ۲ )

آنان که به آیات خدا و دیدار او ایمان ندارند از رحمت من نومید هستند و برایشان عذتب دردناکی است. ( ۳ ۲: ۹ ۲ )

آنان فقط به زندگی دنیا واقف و از آخرت غافلند، آیا باخود نیاندیشیدند که خدا آسمانها و زمین و آنچه را میان آنهاست جز بحق و تا مدتی محدود نیافریده است؟ ولی بیشتر مردم دیدار پروردگارشان را منکرند. ( ۸ – ۷ : ۰ ۳ )

روزی که قیامت برپا می شود، گناهکاران به نا امیدی فرو شوند، و هیچ بتی شفیع آنها نمی شود، و دیگر به بتهایشان باور نخواهند داشت، در آن روز که قیامت برپا می شود، از یکدیگر جدا می شوند، اما مؤمنان نیکوکار درباغی شادمان و مسرور خواهند بود، واما آنهائی که به آیات ما و دیدار آخرت کافر شدند درعذاب الهی احضار شوند.

( ۶ ۱- ۲ ۱: ۰ ۳ )

گفتند:” آیا وقتی در زمین ناپدید شدیم از نو آفرینش خواهیم یافت؟”

آنها دیدار پروردگارشان را انکارمی کنند.

بگو:” فرشتۀ مرگ که برشما گماشته شده، جانتان را می گیرد وبعد بسوی پروردگارتان باز می گردید.”

( ۱۱- ۰ ۱: ۲ ۳ )

ای مؤمنان دکر خدا بسیار بگوئید، بامدادان و شامگاهان اورا تسبیح بگوئید، او به همراه فرشتگانش برشما درود می فرستد تا شما را از تاریکی به روشنی بیرون برند، زیرا خدا با مؤمنان مهربان است.

روزی که با او دیدار کنند درودشان” سلام” است و پاداش ارجمندی برای آنها آماده کرده است. ( ۴۴- ۱ ۴: ۳۳ )

آگاه باش که آنها نسبت به دیدار پروردگارشان شک دارند و بدان که او برهمۀ موجودات احاطه دارد. ( ۴ ۵: ۱ ۴ )

۞ آنچه در آسمانها و زمین است ازآن خداست:

خاور و باختر ازآن خداست، بهرطرف رو کنید رو بسوی خدا دارید، که او گشایشگری داناست. ( ۵ ۱۱: ۲ )

آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست، و کارها بسوی او باز می گردد. ( ۹ ۰ ۱ : ۳ )

حکومت آسمانها و زمین ازآن خداست، و او برهمه چیز تواناست. ( ۹ ۸ ۱ : ۳ )

آنچه در آسمانها و زمین است ازآن خداست و او برهرچیز احاطه دارد. ( ۶ ۲ ۱ : ۴ )

آنچه درآسمانها و زنین است ازآن خداست، ما به شما و کسانی که پیش از شما دارای کتاب بودند سفارش کردیم که ” ازنافرمانی خدا بترسید.” اگر کفر هم بورزید، ( بدانید) آنچه درآسمانها و زمین است ازآن خداست و او بی نیاز و شایستۀ ستایش است.

ای مردم خدا قادر است که اگر بخواهد شما را ازمیان ببرد و دیگران را بیاورد.

هرکس خواستار پاداش دنیوی است، بداند که پاداش دنیا و آخرت نزد خداست و او شنوای بیناست.( ۴ ۳ ۱- ۱ ۳ ۱: ۴ )

فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن اوست، زنده میکند و میمیراند و جز خدا سرور و یاوری ندارید.( ۶ ۱۱: ۹ )

آگاه باشید که آنچه در آسمانها و زمین است ازآن خداست، و آنان که چیزی را شریک او قرار می دهند، جز از پندار پیروی نمی کنند، و جز دروغ نمی گویند. ( ۶۶: ۰ ۱ )

هرکس در آسمانها و زمین است ازآن خداست و آنان که در نزد او هستند، ازعبادتش سرپیچی نمی کنند، و هرگز خسته نمی شوند، شب و روز بی آنکه ُسستی ورزند تسبیح او می گویند. ( ۰ ۲ – ۹ ۱: ۱ ۲ )

آنچه در آسمانها و زمین است از آن اوست و خدا بی نیاز پسندیده است. ( ۴ ۶ : ۲۲ )

فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن اوست و بازگشت به سوی خداست. ( ۲ ۴ : ۴ ۲ )

آگاه باشید که آنچه در آسمانها و زمین است، از آن خداست، او احوال شما را می داند، و روزی که بسوی او باز گردید، همگان را از اعمالشان آگاه می سازد، و خداوند بهر چیز آگاه است. ( ۴ ۶ : ۴ ۲ )
پاک و منزّه است آنکه جدا کنندۀ حق از باطل را بر بنده اش نازل کرد، تا بیم دهندۀ جهانیان باشد.

آنکه فرمانروائی آسمانها و زمین از اوست و فرزندی برنگزیده است و در فرمانروائی شریکی ندارد و همه چیز را آفریده و حد و اندازۀ هر چیز را معین فرموده است. ( ۲- ۱ : ۵ ۲ )

هرکه در آسمان و زمین است از آن اوست و همگی فرمانبردار او هستند.

اوست که آفرینش را آغاز کرد وسپس آن را باز می گرداند، که برایش آسان است، و برترین توصیف در آسمانها و زمین از آن اوست و او نیرومند فرزانه است. ( ۷ ۲- ۶ ۲: ۰ ۳ )

بزرگوار خدائی که فرمانروائی آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست ازآن اوست، و آگاهی از زمان برپا شدن قیامت اوراست، و بسوی او باز می گردید. ( ۵ ۸ : ۳ ۴ )

دنیا و آخرت از آن خداست. ( ۵ ۲ : ۳ ۵ )

هرچه در آسمانها و زمین است ازآن خداست، تا بدکاران را به سبب کردارشان کیفر دهد، و نیکوکاران را دربرابر کردار نیکشان پاداش. ( ۱ ۳ : ۳ ۵ )

۞ آنچه در آسمانها و زمین است خدا را ستایش می کنند:

پروردگارت را پیش خود با تضرع و ترس به آهستگی درصبح و شب یاد کن و ازغافلان مباش، آنانکه در پیشگاه پروردگار تو هستند ازعبادتش تکبر نمی ورزند و او را تسبیح می گویند و برایش سجده می کنند.

( ۶ ۰ ۲- ۵ ۰ ۲: ۷ )

رعد به سپاس او، و فرشتگان از بیم خدا تسبیح می گویند، و صاعقه ها را می فرستد و هرکه را بخواهد گرفتار آن

می کند، و آنها در بارۀ خدا باهم جدل می کنند و عقوبت او سخت است. (۳ ۱: ۳ ۱)

آنچه درآسمانها و زمین است، خواه ناخواه به اتفاق سایه هاشان در بامداد و شبانگاه برای خدا سجده می کنند.

( ۱۵: ۳ ۱ )

آیا به مخلوقات خدا توجه نکرده اند که چگونه سایه هاشان از راست و چپ در کنارشان در حرکتند و با فروتنی برای خدا سجده می کنند؟ جنبندگان زمین و فرشتگان آسمانها بدون تکبر برای خدا سجده می کنند.

آنها از پروردگارشان که حاکم برآنهاست می ترسند، و مأموریتشان را انجام می دهند. ( ۰ ۵ – ۸ ۴: ۱۶ )

آسمانهای هفتگانه و زمین و هرچه درآنهاست خدا را به پاکی یاد می کنند، و هیچ موجودی نیست مگر آنکه به ستایش و تنزیۀ او مشغول است، ولی شما تسبیح آنها را درنمی یابید، او بردبار و آمرزنده است. ( ۴۴: ۷ ۱ )

آیا ندیدی که آنچه در آسمانها و زمین است و نیز خورشید و ماه و ستارگان و درختان و جنبندگان و آدمیان بسیاری برخدا سجده می کنند، و بسیاری نیز هستند که فرمان عذاب دربارۀ آنها حتمی است و هرکه را خدا خوار سازد، کسی او را گرامی نخواهد داشت، خداوند قادر به انجام هرکاری است که اراده کند. ( ۸ ۱: ۲۲ )

مگر ندیدی هرکه در آسمانها و زمین است و پرندگان گسترده بال خدا را تسبیح می کنند وهریک نماز و تسبیح خود را می دانند، و خداوند به آنچه انجام می دهند داناست. ( ۱ ۴: ۴ ۲ )

حاملان عرش و آنان که برگرد آن هستند به ستایش پروردگارشان تسبیح می گویند و به او ایمان دارند، و برای مؤمنان آمرزش طلب می کنند:

” پروردگارا! رحمت وعلم تو برهمه چیز احاطه دارد، پس آنان را که توبه کرده اند و پیرو راه تو شده اند بیامرز و ازعذاب جهنم حفظ کن.”

پروردگارا! آنها و نیاکان و همسران و فرزندان صالح آنها را در باغهای جاویدی که وعده داده ای وارد کن، که تو نیرومند فرزانه ای، و آنان را از بدیها نگاهدار، که هرکه را امروز از بدیها محفوظ داری به او رحم آورده ای، که این همان رستگازی بزرگ است. ( ۹- ۷: ۰ ۴ )

از نشانه های قدرت او، شب و روز و خورشید و ماه است، به خورشید و ماه سجده نکنید، به خدائی که آنها را آفریده است سجده کنید، اگر او را می پرستید.

چنانکه تکبر کنند، آنان که نزد پروردگار تو هستند بدون خستگی و ملال ، شب و روز تسبیح او می گویند.

( ۸ ۳- ۷ ۳ : ۱ ۴ )

نزد یک است که آسمانها برفراز یکدیگر شکافته شوند و فرشتگان به ستایش پروردگارشان تسبیح گویند و برای زمینیان آمرزش طلبند، آگاه باش که خداوند آمرزندۀ مهربان است. ( ۵ : ۲ ۴ )
و گیاه و درخت سجده می کند. ( ۶ : ۵ ۵ )

آنچه در آسمانها و زمینهاست تسبیح گوی خدای توانمند فرزانه است، فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن اوست، زنده می کند و می میراند، او برهرچیز تواناست.

او آغاز و انجام و آشکار و نهان است، و برهر چیز داناست. ( ۳ – ۱: ۷ ۵ )

هرچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خدایند، که او توانمند فرزانه است. ( ۱ : ۹ ۵ )

او خدائی است که جز او معبودی نیست، از نهان و آشکار آگاه است و بخشندۀ مهربان است.

او خدائی است که جز او معبودی نیست، فرمانروا، منزّه، ایمنی بخش، گواه، پیروزمند و شایستۀ بزرگی و بی شریک.

او خدائی است هستی بخش، بوجود آورنده، نقش بند هستی و دارندۀ نیکوترین نامها، که آنچه درآسمانها و زمین است، تسبیح گوی او هستند، و او پیروزمند فرزانه است. ( ۴ ۲- ۲۲ : ۹ ۵ )

آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خداوند فرمانروای منزّه پیروزمند فرزانه است.( ۱: ۲ ۶ )

آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خدایند که فرمانروائی و سپاس اوراست، و او برهمه چیز تواناست.

اوست که آفرید تان، گروهی از شما کافرند وعده ای مؤمن، خداوند به کردارتان واقف است.

به راستی آسمانها و زمین را آفرید و به زیباترین شکل تصویرتان کرد و بازگشت به سوی اوست.

آنچه در آسمانها و زمین است می داند و از آشکار و نهانتان با خبر است و خداوند از آنچه در دلهاست آگاه است. ( ۴- ۱: ۴ ۶ )

آنچه درآسمانها و زمین است ازآن خدات

خاور و باختر ازآن خداست، بهرطرف رو کنید رو بسوی خدا دارید، که او گشایشگری داناست. ( ۵ ۱۱: ۲ )

آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست، و کارها بسوی او باز می گردد. ( ۹ ۰ ۱ : ۳ )

حکومت آسمانها و زمین ازآن خداست، و او برهمه چیز تواناست. ( ۹ ۸ ۱ : ۳ )

آنچه در آسمانها و زمین است ازآن خداست و او برهرچیز احاطه دارد. ( ۶ ۲ ۱ : ۴ )

آنچه درآسمانها و زنین است ازآن خداست، ما به شما و کسانی که پیش از شما دارای کتاب بودند سفارش کردیم که ” ازنافرمانی خدا بترسید.” اگر کفر هم بورزید، ( بدانید) آنچه درآسمانها و زمین است ازآن خداست و او بی نیاز و شایستۀ ستایش است.

ای مردم خدا قادر است که اگر بخواهد شما را ازمیان ببرد و دیگران را بیاورد.

هرکس خواستار پاداش دنیوی است، بداند که پاداش دنیا و آخرت نزد خداست و او شنوای بیناست.( ۴ ۳ ۱- ۱ ۳ ۱: ۴ )

فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن اوست، زنده میکند و میمیراند و جز خدا سرور و یاوری ندارید.( ۶ ۱۱: ۹ )

آگاه باشید که آنچه در آسمانها و زمین است ازآن خداست، و آنان که چیزی را شریک او قرار می دهند، جز از پندار پیروی نمی کنند، و جز دروغ نمی گویند. ( ۶۶: ۰ ۱ )

هرکس در آسمانها و زمین است ازآن خداست و آنان که در نزد او هستند، ازعبادتش سرپیچی نمی کنند، و هرگز خسته نمی شوند، شب و روز بی آنکه ُسستی ورزند تسبیح او می گویند. ( ۰ ۲ – ۹ ۱: ۱ ۲ )

آنچه در آسمانها و زمین است از آن اوست و خدا بی نیاز پسندیده است. ( ۴ ۶ : ۲۲ )

فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن اوست و بازگشت به سوی خداست. ( ۲ ۴ : ۴ ۲ )

آگاه باشید که آنچه در آسمانها و زمین است، از آن خداست، او احوال شما را می داند، و روزی که بسوی او باز گردید، همگان را از اعمالشان آگاه می سازد، و خداوند بهر چیز آگاه است. ( ۴ ۶ : ۴ ۲ )
پاک و منزّه است آنکه جدا کنندۀ حق از باطل را بر بنده اش نازل کرد، تا بیم دهندۀ جهانیان باشد.

آنکه فرمانروائی آسمانها و زمین از اوست و فرزندی برنگزیده است و در فرمانروائی شریکی ندارد و همه چیز را آفریده و حد و اندازۀ هر چیز را معین فرموده است. ( ۲- ۱ : ۵ ۲ )

هرکه در آسمان و زمین است از آن اوست و همگی فرمانبردار او هستند.

اوست که آفرینش را آغاز کرد وسپس آن را باز می گرداند، که برایش آسان است، و برترین توصیف در آسمانها و زمین از آن اوست و او نیرومند فرزانه است. ( ۷ ۲- ۶ ۲: ۰ ۳ )

بزرگوار خدائی که فرمانروائی آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست ازآن اوست، و آگاهی از زمان برپا شدن قیامت اوراست، و بسوی او باز می گردید. ( ۵ ۸ : ۳ ۴ )

دنیا و آخرت از آن خداست. ( ۵ ۲ : ۳ ۵ )

هرچه در آسمانها و زمین است ازآن خداست، تا بدکاران را به سبب کردارشان کیفر دهد، و نیکوکاران را دربرابر کردار نیکشان پاداش. ( ۱ ۳ : ۳ ۵ )

۞ آنچه در آسمانها و زمین است خدا را ستایش می کنند:

پروردگارت را پیش خود با تضرع و ترس به آهستگی درصبح و شب یاد کن و ازغافلان مباش، آنانکه در پیشگاه پروردگار تو هستند ازعبادتش تکبر نمی ورزند و او را تسبیح می گویند و برایش سجده می کنند.

( ۶ ۰ ۲- ۵ ۰ ۲: ۷ )

رعد به سپاس او، و فرشتگان از بیم خدا تسبیح می گویند، و صاعقه ها را می فرستد و هرکه را بخواهد گرفتار آن

می کند، و آنها در بارۀ خدا باهم جدل می کنند و عقوبت او سخت است. (۳ ۱: ۳ ۱)

آنچه درآسمانها و زمین است، خواه ناخواه به اتفاق سایه هاشان در بامداد و شبانگاه برای خدا سجده می کنند.

( ۱۵: ۳ ۱ )

آیا به مخلوقات خدا توجه نکرده اند که چگونه سایه هاشان از راست و چپ در کنارشان در حرکتند و با فروتنی برای خدا سجده می کنند؟ جنبندگان زمین و فرشتگان آسمانها بدون تکبر برای خدا سجده می کنند.

آنها از پروردگارشان که حاکم برآنهاست می ترسند، و مأموریتشان را انجام می دهند. ( ۰ ۵ – ۸ ۴: ۱۶ )

آسمانهای هفتگانه و زمین و هرچه درآنهاست خدا را به پاکی یاد می کنند، و هیچ موجودی نیست مگر آنکه به ستایش و تنزیۀ او مشغول است، ولی شما تسبیح آنها را درنمی یابید، او بردبار و آمرزنده است. ( ۴۴: ۷ ۱ )

آیا ندیدی که آنچه در آسمانها و زمین است و نیز خورشید و ماه و ستارگان و درختان و جنبندگان و آدمیان بسیاری برخدا سجده می کنند، و بسیاری نیز هستند که فرمان عذاب دربارۀ آنها حتمی است و هرکه را خدا خوار سازد، کسی او را گرامی نخواهد داشت، خداوند قادر به انجام هرکاری است که اراده کند. ( ۸ ۱: ۲۲ )

مگر ندیدی هرکه در آسمانها و زمین است و پرندگان گسترده بال خدا را تسبیح می کنند وهریک نماز و تسبیح خود را می دانند، و خداوند به آنچه انجام می دهند داناست. ( ۱ ۴: ۴ ۲ )

حاملان عرش و آنان که برگرد آن هستند به ستایش پروردگارشان تسبیح می گویند و به او ایمان دارند، و برای مؤمنان آمرزش طلب می کنند:

” پروردگارا! رحمت وعلم تو برهمه چیز احاطه دارد، پس آنان را که توبه کرده اند و پیرو راه تو شده اند بیامرز و ازعذاب جهنم حفظ کن.”

پروردگارا! آنها و نیاکان و همسران و فرزندان صالح آنها را در باغهای جاویدی که وعده داده ای وارد کن، که تو نیرومند فرزانه ای، و آنان را از بدیها نگاهدار، که هرکه را امروز از بدیها محفوظ داری به او رحم آورده ای، که این همان رستگازی بزرگ است. ( ۹- ۷: ۰ ۴ )

از نشانه های قدرت او، شب و روز و خورشید و ماه است، به خورشید و ماه سجده نکنید، به خدائی که آنها را آفریده است سجده کنید، اگر او را می پرستید.

چنانکه تکبر کنند، آنان که نزد پروردگار تو هستند بدون خستگی و ملال ، شب و روز تسبیح او می گویند.

( ۸ ۳- ۷ ۳ : ۱ ۴ )

نزد یک است که آسمانها برفراز یکدیگر شکافته شوند و فرشتگان به ستایش پروردگارشان تسبیح گویند و برای زمینیان آمرزش طلبند، آگاه باش که خداوند آمرزندۀ مهربان است. ( ۵ : ۲ ۴ )
و گیاه و درخت سجده می کند. ( ۶ : ۵ ۵ )

آنچه در آسمانها و زمینهاست تسبیح گوی خدای توانمند فرزانه است، فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن اوست، زنده می کند و می میراند، او برهرچیز تواناست.

او آغاز و انجام و آشکار و نهان است، و برهر چیز داناست. ( ۳ – ۱: ۷ ۵ )

هرچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خدایند، که او توانمند فرزانه است. ( ۱ : ۹ ۵ )

او خدائی است که جز او معبودی نیست، از نهان و آشکار آگاه است و بخشندۀ مهربان است.

او خدائی است که جز او معبودی نیست، فرمانروا، منزّه، ایمنی بخش، گواه، پیروزمند و شایستۀ بزرگی و بی شریک.

او خدائی است هستی بخش، بوجود آورنده، نقش بند هستی و دارندۀ نیکوترین نامها، که آنچه درآسمانها و زمین است، تسبیح گوی او هستند، و او پیروزمند فرزانه است. ( ۴ ۲- ۲۲ : ۹ ۵ )

آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خداوند فرمانروای منزّه پیروزمند فرزانه است.( ۱: ۲ ۶ )

آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خدایند که فرمانروائی و سپاس اوراست، و او برهمه چیز تواناست.

اوست که آفرید تان، گروهی از شما کافرند وعده ای مؤمن، خداوند به کردارتان واقف است.

به راستی آسمانها و زمین را آفرید و به زیباترین شکل تصویرتان کرد و بازگشت به سوی اوست.

آنچه در آسمانها و زمین است می داند و از آشکار و نهانتان با خبر است و خداوند از آنچه در دلهاست آگاه است. ( ۴- ۱: ۴ ۶ )

آنچه درآسمانها و زمین است خدارا ستایش میکند

پروردگارت را پیش خود با تضرع و ترس به آهستگی درصبح و شب یاد کن و ازغافلان مباش، آنانکه در پیشگاه پروردگار تو هستند ازعبادتش تکبر نمی ورزند و او را تسبیح می گویند و برایش سجده می کنند. ( ۶ ۰ ۲- ۵ ۰ ۲: ۷ )

رعد به سپاس او، و فرشتگان از بیم خدا تسبیح می گویند، و صاعقه ها را می فرستد و هرکه را بخواهد گرفتار آن

می کند، و آنها در بارۀ خدا باهم جدل می کنند و عقوبت او سخت است. (۳ ۱: ۳ ۱)

آنچه درآسمانها و زمین است، خواه ناخواه به اتفاق سایه هاشان در بامداد و شبانگاه برای خدا سجده می کنند.

( ۱۵: ۳ ۱ )

آیا به مخلوقات خدا توجه نکرده اند که چگونه سایه هاشان از راست و چپ در کنارشان در حرکتند و با فروتنی برای خدا سجده می کنند؟ جنبندگان زمین و فرشتگان آسمانها بدون تکبر برای خدا سجده می کنند.

آنها از پروردگارشان که حاکم برآنهاست می ترسند، و مأموریتشان را انجام می دهند. ( ۰ ۵ – ۸ ۴: ۱۶ )

آسمانهای هفتگانه و زمین و هرچه درآنهاست خدا را به پاکی یاد می کنند، و هیچ موجودی نیست مگر آنکه به ستایش و تنزیۀ او مشغول است، ولی شما تسبیح آنها را درنمی یابید، او بردبار و آمرزنده است. ( ۴۴: ۷ ۱ )

آیا ندیدی که آنچه در آسمانها و زمین است و نیز خورشید و ماه و ستارگان و درختان و جنبندگان و آدمیان بسیاری برخدا سجده می کنند، و بسیاری نیز هستند که فرمان عذاب دربارۀ آنها حتمی است و هرکه را خدا خوار سازد، کسی او را گرامی نخواهد داشت، خداوند قادر به انجام هرکاری است که اراده کند. ( ۸ ۱: ۲۲ )

مگر ندیدی هرکه در آسمانها و زمین است و پرندگان گسترده بال خدا را تسبیح می کنند وهریک نماز و تسبیح خود را می دانند، و خداوند به آنچه انجام می دهند داناست. ( ۱ ۴: ۴ ۲ )

حاملان عرش و آنان که برگرد آن هستند به ستایش پروردگارشان تسبیح می گویند و به او ایمان دارند، و برای مؤمنان آمرزش طلب می کنند:

” پروردگارا! رحمت وعلم تو برهمه چیز احاطه دارد، پس آنان را که توبه کرده اند و پیرو راه تو شده اند بیامرز و ازعذاب جهنم حفظ کن.”

پروردگارا! آنها و نیاکان و همسران و فرزندان صالح آنها را در باغهای جاویدی که وعده داده ای وارد کن، که تو نیرومند فرزانه ای، و آنان را از بدیها نگاهدار، که هرکه را امروز از بدیها محفوظ داری به او رحم آورده ای، که این همان رستگازی بزرگ است. ( ۹- ۷: ۰ ۴ )

از نشانه های قدرت او، شب و روز و خورشید و ماه است، به خورشید و ماه سجده نکنید، به خدائی که آنها را آفریده است سجده کنید، اگر او را می پرستید.

چنانکه تکبر کنند، آنان که نزد پروردگار تو هستند بدون خستگی و ملال ، شب و روز تسبیح او می گویند.

( ۸ ۳- ۷ ۳ : ۱ ۴ )

نزد یک است که آسمانها برفراز یکدیگر شکافته شوند و فرشتگان به ستایش پروردگارشان تسبیح گویند و برای زمینیان آمرزش طلبند، آگاه باش که خداوند آمرزندۀ مهربان است. ( ۵ : ۲ ۴ )
و گیاه و درخت سجده می کند. ( ۶ : ۵ ۵ )

آنچه در آسمانها و زمینهاست تسبیح گوی خدای توانمند فرزانه است، فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن اوست، زنده می کند و می میراند، او برهرچیز تواناست.

او آغاز و انجام و آشکار و نهان است، و برهر چیز داناست. ( ۳ – ۱: ۷ ۵ )

هرچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خدایند، که او توانمند فرزانه است. ( ۱ : ۹ ۵ )

او خدائی است که جز او معبودی نیست، از نهان و آشکار آگاه است و بخشندۀ مهربان است.

او خدائی است که جز او معبودی نیست، فرمانروا، منزّه، ایمنی بخش، گواه، پیروزمند و شایستۀ بزرگی و بی شریک.

او خدائی است هستی بخش، بوجود آورنده، نقش بند هستی و دارندۀ نیکوترین نامها، که آنچه درآسمانها و زمین است، تسبیح گوی او هستند، و او پیروزمند فرزانه است. ( ۴ ۲- ۲۲ : ۹ ۵ )

آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خداوند فرمانروای منزّه پیروزمند فرزانه است. ( ۱: ۲ ۶ )

آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خدایند که فرمانروائی و سپاس اوراست، و او برهمه چیز تواناست.

اوست که آفرید تان، گروهی از شما کافرند وعده ای مؤمن، خداوند به کردارتان واقف است.

به راستی آسمانها و زمین را آفرید و به زیباترین شکل تصویرتان کرد و بازگشت به سوی اوست.

آنچه در آسمانها و زمین است می داند و از آشکار و نهانتان با خبر است و خداوند از آنچه در دلهاست آگاه است. ( ۴- ۱: ۴ ۶ )

نشانه های عبرت انگیز

درآفرینش آسمانها و زمین، و گردش شب و روز، و کشتیهائی که در دریا به نفع مردم در حرکتند، و آبی که خداوند از آسمان فرو فرستد تا زمین موات را بدان زنده سازد، و انواع جنبندگان را درآن بپراکند، و در تغییر مسیر بادها و ابرهای سر به راه در میان زمین و آسمان، عبرتی است برای آنان که می اندیشند. ( ۶۴ ۱: ۲ )

مسلماً در آفرینش آسمانها و زمین و رفت و آمد شب و روز عبرتی است برای خردمندان:

آنان که ایستاده و نشسته و به پهلو خفته خدا را یاد می کنند، و در آفرینش آسمانها و زمین می اندیشند:

پروردگارا، این جهان را بیهوده نیافریده ای، تو منزّهی، ما را از عذاب آتش نگهدار.

پروردگارا، هرکس را به آتش افکنی خوار و رسوایش ساخته ای و ستمکاران یاوری ندارند.

پروردگارا، ما ندای منادی توحید را شنیدیم، که دعوت می کرد: ” به پروردگارتان ایمان بیاورید” و ما ایمان آوردیم.

پروردگارا گناهان ما را بیامرز و بدی هایمان را بپوشان، و ما را با نیکان بمیران.

پروردگارا، آنچه از طریق پیامبران به ما وعده فرمودی، به ما مرحمت فرما، و ما را در روز رستاخیز رسوا مکن، زیرا تو هیچگاه از وعدۀ خود تخلف نمی کنی. ( ۴ ۹ ۱- ۰ ۹ ۱: ۳ )

خداوند شکافندۀ دانه و هسته است، زنده را از مرده پدید می آورد و مرده را از زنده، این است خدای شما، پس چگونه منحرف می شوید؟

او شکافندۀ صبح است، که شب را برای آرامش، و خورشید و ماه را به نظمی معین مقرر داشت، این اندازه گیری خداوند توانمند داناست.

اوست که ستارگان را برای شما آفرید، تا در تاریکی های خشکی و ورطۀ دریا، درپرتو آنها راه خود بیابید، و آیات را برای دانایان بیان داشتیم.

اوست که شما را ازیک تن آفرید، سپس شما را قرارگاه و امانتگاهی است، ما آیاتمان را برای آنان که درمی یابند شرح دادیم.

اوست که آب را از آسمان نازل کرد، تا هرگونه گیاه بدان برویاندیم و از آن گیاهان ساقه و شاخه های سبز بر آوردیم، و از آن دانه های متراکم بیرون آوردیم، و از شکوفۀ درخت خرما، خوشه هائی نزدیک بیکدیگر بیرون آوردیم، و باغهائی از انگور، زیتون و انار شبیه و بی شباحت، و چون میوه داد، به رسیدنش بنگرید، که درآن برای اهل ایمان عبرتهاست. ( ۹۹ – ۵ ۹ : ۶ )

اوست که خورشید را روشنی بخش و ماه را نورانی آفرید، و برایش منازلی مقرر کرد، تا عدد سالها و حساب را در یابید، خداوند اینها را جز به حق نیافرید، و آیات را برای آنها که می فهمند بیان می کند.( ۵ : ۰ ۱ )

بی تردید در آمد و شد شب و روز و درمخلوقات خدا، در آسمانها و زمین، نشانه هائی است، برای گروهی که تقوا پیشه کرده اند. ( ۶ : ۰ ۱ )

چه بسیار نشانه هائی در آسمانها و زمین وجود دارد، که آنها از کنارش می گذرند و از آن روی می گردانند.

بیشتر آنها ایمان نمی آورند، مگر ایمانی آلوده به شرک، آيا ازاين ايمن هستند كه عذاب فراگير ازجانب خدا به سراغ آنها بيايد يا رستاخيز بى آنكه خبردار شوند ناگهان فرارسد. ( ۱۰۵-۱۰۷: ۱۲ )

ااو شب و روز و خورشید و ماه را برای شما مسخر کرد، و ستارگان نیز به فرمان او مسخر هستند، و بی تردید در اینها برای اندیشمندان نشانه هائی است. ( ۱۲: ۶ ۱ )

اوست که دریا را به اختیارتان آورد، تا ازآن گوشت تازه خوراکتان شود، و زینتی را برای آرایش خود، استخراج کنید، و کشتی ها را شکافندۀ دریا می بینید تا از فضل خدا روزی بیابید، و شکرش را بجا آورید.

کوههای استواری در زمین بیفکند، تا از لرزش آن بکاهد و به شما آرامش ببخشد، و نهرها وراههائی به وجود آورد، تا هدایت شوید، و نیز ستارگان را علامتی برای راه یابی قرار داد.
آیا آن که می آفریند، مانند کسی است که نمی آفریند؟ چرا پند نمی گیرید؟

اگرخواستارشمارش نعمتهای پروردگارتان باشید،هرگزازعهدۀ شما ساخته نیست، خداوند آمرزندۀ مهربان است.

خداوند آنچه را پنهان یا آشکار میدارید می داند.

جزخدا معبودهائی که خوانده می شوند، چیزی را نمی آفرینند، و خودشان نیزمخلوقند، مردگانی هستند غیر زنده، و نمی دانند درچه زمانی برانگیخته می شوند.

معبود شما معبودیست یگانه، اما دلهای بی اعتقادان به آخرت، انکار کننده است و خودشان سرکشند، بی تردید خدا به چیزهائی که نهان می دارید، و یا آشکار می کنید، واقف است، و سرکشان را دوست ندارد. ( ۳ ۲- ۱۲: ۶ ۱ )

خداوند آبی از آسمان فرو فرستاد، و با آن زمین مرده را زنده کرد، که در آن عبرتی است برای شنوایان.

در وجود چار پایان برای شما عبرتی است، از درون شکم آنها، ازمیان سرگین و خون ، شیرخالص و گوارا به نوشندگان می نوشانیم.

ازمیوۀ درخت خرما و انگور مسکرات و روزی خوبی بدست می آورید، که در این عبرتی است برای خردمندان.

( ۷ ۶- ۵ ۶: ۶ ۱ )

پروردگار تو به زنبور عسل الهام کرد در کوهها و درختان و داربستهای چوبی منزل کن، آنگاه از تمام گلها و میوه ها بخور، و راه پروردگارت را آرام بپیما، ازشکمهایشان نوشیدنیهای رنگارنگ بیرون می آید،که شفای مردم درآن است، براستی دراین عبرتی است برای اندیشمندان. ( ۹ ۶- ۸ ۶: ۶ ۱ )

خداوند شمارا از شكم مادرانتان بيرون آورد درحالى كه چيزى نمى دانستيد و براى شما گوش و چشم و دل آفريد تا شايد شاكر باشيد، آيا پرندگان را نمى بينيد كه درجّو آسمان مسخرفرمان خدايند، و جز اوهيچكس نگهدار آنهانيست؟ مسلماً در اينها نشانه هائيست براى گروهى كه ايمان دارند. ( ۷۹- ۷۸: ۱۶ )

اوست که دو دریا را بهم آمیخت- این گوارا و شیرین و آن شور و تلخ- میان آن دو حایلی استوار است.

اوست که بشر را از آب آفرید و برای او نسب و سبب قرار داد، پروردگار تو تواناست. ( ۴ ۵- ۳ ۵: ۵ ۲ )

از نشانه های قدرت اوست که شما را از خاک آفرید، پس آنگاه به صورت انسان درآمدید و پراکنده شدید.

ازنشانه های قدرت اوست که همسرانی ازجنس خودتان برایتان آفرید، تا به آنها آرام گیرید، و درمیانتان دوستی و مهربانی بوجود آورد، براستی که این عبرتی است برای آنان که می اندیشند.

از نشانه های قدرت او، آفرینش آسمانها و زمین و اختلاف زبانها و رنگهای شماست، براستی که این عبرتی است برای دانایان.

از نشانه هایش خفتنتان است به شب، و روز و بهره جستن از فضل او، که این عبرتی است برای آنها که گوش شنوا دارند.

از نشانه های قدرت اوست که برق را برای بیم و امید، بشما نشان می دهد، و از آسمان آبی فرو می فرستد و به آن زمین مرده را زنده می کند، براستی که این عبرتی است برای گروهی که می اندیشند.
از نشانه های قدرت اوست که آسمان و زمین به فرمانش برپاست، سپس هنگامی که شما را از زمین فرا می خواند، ناگهان خارج می شوید. ( ۵ ۲- ۰ ۲: ۰ ۳ )

آیا ندیدید که خداوند آنچه در آسمانها و زمین است رام شما کرد و نعمتهای آشکار و نهانش را برشما ارزانی داشت؟ ولی بعضی از مردم بدون علم و راهنما و کتاب روشنگری دربارۀ خدا مجادله می کنند، و چون به آنها گفته شود :” آنچه را خدا نازل کرده پیروی کنید.” گویند:” نه! ما از آئین نیاکان خود پیروی می کنیم.”

“حتی اگر شیطان آنها را به عذاب سوزان فرا خوانده یاشد؟” ( ۱ ۲- ۲۰: ۳۱ )

ازنشانه های قدرت او آفرینش آسمانها و زمین و پراکندن جنبندگان در آن دو است، و هروقت اراده کند قادر به گرد آوردن آنها نیز هست. ( ۹ ۲ : ۲ ۴ )

به یقین در آسمانها و زمین عبرتهائی باشد برای مؤمنان، و در آفرینش شما و پراکنده شدن جنبندگان، برای اهل یقین عبرتهاست. در آمد و شد شب و روز، و رزقی که خدا از آسمان می فرستد، و به وسیلۀ آن زمین موات را احیا می کند، و نیز در وزش بادها، برای خردمندان عبرتهاست. ( ۵ – ۳ : ۵ ۴ )

خداست که برای شما دریا را رام کرد، تا به فرمان او کشتیها در آن روان باشد و شما درطلب معاش برآئید، باشد که سپاسگزار باشید، آنچه در آسمان و زمین است ازآن اوست که برایتان رام کرد، به راستی در این برای متفکران عبرتهاست. ( ۳ ۱- ۲ ۱: ۵ ۴ )

دو دریا را به جریان آورد که با یکدیگر برخورد کنند، حایلی میانشان است و درهم نیامیزند.پس کدامین نعمت پروردگارتان را انکار می کنید؟ ( ۱ ۲: ۰ ۲: ۵۵ )

آیا شتر را نمی بینند، چگونه آفریده شده است؟ و به آسمانها نمی نگرند، که چگونه برافراشته است، و به کوه ها که چگونه درجابشان مستقرند، و زمین که چگونه گسترده شده است؟!

پس تذکر ده که تو تذکر دهنده ای، تو برآنها مسلط نیستی، مگر کسی که روی بگرداند و کافر شود، که خدا به عذاب بزرگی گرفتارش خواهد کرد، مسلماً بازگشت آنها بسوی ماست، آنگاه پاداششان با ماست. ( ۶ ۲- ۷ ۱: ۸۸ )

۞ خداوند هرگز به بندگانش ستم نمی کند:

از روزی بترسید که به سوی خدا برگردانده می شوید، و به هرکس جزای آنچه کرده است، داده می شود، و به آنها ستم نخواهد شد. ( ۱ ۸ ۲: ۲ )

پس چگونه خواهد بود حالشان آنگاه که درآن روز، که درآن شکی نیست جمعشان آوریم، تا جزای اعمال هرکس به تمامی داده شود، و ستمی درمیان نباشد. ( ۵ ۲ : ۳ )

اینها آیات خداست که به حق برتو می خوانیم، و خداوند برجهانیان ستم روا نمی دارد. ( ۸ ۰ ۱: ۳ )

بسیاری اموال و فرزندان نمی تواند کافران را ازعذاب خدا برهاند و آنها از دوزخیانند و جاودانه درآن خواهند ماند، آنچه در این جهان انفاق می کنند چونان سردبادی سخت است که به کشتزار قوم ستکمار برسد و نابودش سازد، خداوند ستمی برآنان روا نداشته، بلکه آنان بخود ستم می کنند. ( ۷ ۱۱- ۶ ۱۱: ۳ )

این بخاطر اعمالی است که پیشاپیش انجام داده اید، خداوند هرگز بربندگانش ستم نمی کند.( ۲ ۸ ۱: ۳ )

خداوند به اندازۀ ذره ای ستم نمی کند و اگر کار نیکی باشد آن را می افزاید و ازجانب خود پاداش بزرگی عنایت می کند. ( ۰ ۴ : ۴ )

بگو برخوردارى دنيا اندك و براى كسى كه تقوا پيشه كرده آخرت بهتر است، و به قدرنخک هستۀ خرمايى برشما ستم نخواهد رفت. ( ۷۷: ۴ )

روزی که خدا همگان را گرد آورد:” ای گروه جن شما آدمیان بسیاری را گمراه کردید.”

دوستان آنها از آدمیان بگویند:” پروردگارا! ما از یکدیگر بهره مند شدیم و به آن مدتی که برای ما معین کرده بودی رسیدیم.”

فرماید:” آتش جایگاه شماست وتا ابد درآن خواهید ماند، مگر آنچه خدا بخواهد، بی تردید پروردگار تو فرزانۀ داناست.” این چنین بعضی از ستمگران را به کیفر کردارشان به بعضی دیگر وا می گذاریم.

ای گروه جن و انس آیا رسولانی از نوع خودتان به سویتان نیامدند که آیات ما را برایتان بخوانند، و شما را به دیدار این روزتان هشدار دهند؟” گویند:” به زیان خود گواهی دهیم.”

زندگی دنیا آنها را فریب داد و به زیان خویش گواهی دادند که کافر بودند، چنین است که پروردگار هر دیاری را که مردمش بی خبر باشند به ستم هلاک نخواهد کرد. ( ۳۱ ۱- ۸ ۲ ۱: ۶ )

هرکس کار نیکی انجام دهد، ده برابر پاداش خواهد گرفت، و هرکس کار بدی انجام دهد، بیش از کار بدش کیفر نخواهد داشت، و برآنها ستمی نخواهد رفت. ( ۰ ۶ ۱: ۶ )

اگر کفار را به هنگام قبض روح شدن ببینی که فرشتگان آنها را ميرانند و ايشان را بر روى ها و پشتها ميزنند وميگويند: عذاب سوزناك را بچشيد، این نتیجۀ کرداری است که پیش از این فرستاده اید وخداوند هرگزبه بندگانش ستم روا نمی دارد. ( ۵۱ – ۵۰ : ۸ )

تمام امکانات خود را از نیرو گرفته تا اسبان ورزیده، آماده کنید، تا به وسیلۀ آن دشمن خود و خدایتان وهمچنین گروه دیگری غیر از اینها را که نمی شناسید، بترسانید، وهرچه در راه خدا خرج کنید، به شما بازمی گرداند،و به شما ستم نخواهد شد. (۰ ۶: ۸ )

آیا خبر پیشینیان، چون نوح، عاد، ثمود و قوم ابراهیم و اصحاب مدین( قوم شعیب) و شهرهای زیر و رو شده ( قوم لوط) به آنها نرسید؟ که پیامبرانشان با دلایل روشن به سوی آنها آمدند، خداوند به آنها ستم نکرد، بلکه آنها به خویشتن ستم کردند. ( ۰ ۷: ۹ )

هر امتی رسولی دارد وچون رسولشان آمد، میان آنها به عدالت داوری شود و به آنها ستم نخواهد شد. ( ۷ ۴: ۱۰ )

اگر تمام چیزهای روی زمین دراختیار ستمکار باشد، همه را برای نجات خودش بدهد و بامشاهدۀ عذاب پشیمانی خود را کتمان کند، درمیان آنها به عدالت داوری شود و به آنها ستم نخواهد شد. ( ۴ ۵: ۱۰ )

چرا در امتهای پیش از شما- جز اندکی از نجات یافتگان- خردمندانی نبودند که مانع فساد در زمین شوند، و آنان که ستم پیشه کردند، پیرو لذتهای خود شدند و گناهکار بودند، چنین نیست که پروردگارت به ستم آبادیهائی را که اهالی آنها شایسته و نیکوکار باشند ویران کند. ( ۷ ۱۱- ۶ ۱۱ : ۱۱ )

گوئی جز این انتظار دارند که فرشتگان به سراغ آنها بیایند یا فرمان پروردگارت فرا رسد، پیشینیان آنها هم همین روش را داشتند، خداوند به آنان ستم نکرد، بلکه خود به خویشتن ستم کردند.

سرانجام کردار بدشان دامنگیرشان شد و آنچه را مسخره می کردند برآنها وارد شد. ( ۴ ۳ – ۳ ۳: ۶ ۱)

روز قیامت هرکس به دفاع از خود برخیزد و پاداش عمل هرکس به طور کامل به او داده شود و به آنها ستم نمی شود. ( ۱۱۱: ۶ ۱)

آنگاه نامۀ اعمال عرضه شود، و گنهکاران را خواهی دید که ازآنچه درآن است می ترسند و می گویند:” وای برما! این نامه چیست که هیچ عمل کوچک و بزرگی را از قلم نینداخته و آنرا به حساب آورده است؟ و همۀ اعمال خود را حاضر خواهند دید- پروردگار تو به کسی ستم نخواهد کرد. ( ۹ ۴: ۸ ۱ )

در روز رستاخیز ترازوهای عدل می نهیم و به هیچ کس کمترین ستمی نمی شود، و اگر عملی به مقدار سنگینی یک دانۀ خردل باشد، آن را به حساب خواهیم آورد، که حساب رسی ما کافی است. ( ۷ ۴: ۱ ۲ )

گروهی از مردم بدون هیچ دانش و راهنما و کتاب روشنگری دربارۀ خدا به مجادله بر می خیزند، آنها از سر تکبر مردم را از راه خدا گمراه می کنند، که در دنیا برایشان رسوائی است و درآخرت عذاب آتش را به آنها می چشانیم، این کیفر اعمالی است که پیش از این کرده ای و خداوند هرگز به بندگانش ستم نخواهد کرد.( ۰ ۱- ۸ : ۲۲ )

هیچ قریه ای را هلاک نکردیم مگر اینکه هشدار دهندگانی فرستادیم، تا پندی باشد، زیرا ما ستم نمی کنیم. ( ۹ ۰ ۲- ۸ ۰ ۲: ۶ ۲ )

چرا در زمین نمی گردند تا ببینند سرانجام آنان که قبل از آنها بودند چگونه شد، آنها که توان بیشتری داشتند و در زمین دگرگونی بوجود آوردند، و باعث آبادانیش شدند، و رسولان با دلایل روشنگری برآنها آمدند، خداوند برآنها ستمی نکرد، بلکه آنها بخود ستم کردند. ( ۹: ۰ ۳ )

پس درآن روزهیچگونه ظلمی بکسی نمیشود وجزائی نخواهند داشت مگربه آنچه عمل کرده اند. ( ۴ ۵ : ۶ ۳ )

آن کس که کاردرست ( وشایسته ) کند به سود خود اوست، و هرکس بدی کند، به خویشتن بدی کرده است، و پروردگار تو هرگز به بندگان ستم روا نمی دارد. ( ۶ ۴ : ۱ ۴ )

خداوند آسمانها و زمین را بحق آفریده است، تا هرکس را دربرابر کاری که انجام داده است پاداش دهد، و به کسی ستمی نخواهد شد. ( ۲۲: ۴۵ )

خداوند هرگز به بندگان ستم نمی کند

از روزی بترسید که به سوی خدا برگردانده می شوید، و به هرکس جزای آنچه کرده است، داده می شود، و به آنها ستم نخواهد شد. ( ۱ ۸ ۲: ۲ )

پس چگونه خواهد بود حالشان آنگاه که درآن روز، که درآن شکی نیست جمعشان آوریم، تا جزای اعمال هرکس به تمامی داده شود، و ستمی درمیان نباشد. ( ۵ ۲ : ۳ )

اینها آیات خداست که به حق برتو می خوانیم، و خداوند برجهانیان ستم روا نمی دارد. ( ۸ ۰ ۱: ۳ )

بسیاری اموال و فرزندان نمی تواند کافران را ازعذاب خدا برهاند و آنها از دوزخیانند و جاودانه درآن خواهند ماند، آنچه در این جهان انفاق می کنند چونان سردبادی سخت است که به کشتزار قوم ستکمار برسد و نابودش سازد، خداوند ستمی برآنان روا نداشته، بلکه آنان بخود ستم می کنند. ( ۷ ۱۱- ۶ ۱۱: ۳ )

این بخاطر اعمالی است که پیشاپیش انجام داده اید، خداوند هرگز بربندگانش ستم نمی کند.( ۲ ۸ ۱: ۳ )

خداوند به اندازۀ ذره ای ستم نمی کند و اگر کار نیکی باشد آن را می افزاید و ازجانب خود پاداش بزرگی عنایت می کند. ( ۰ ۴ : ۴ )

بگو برخوردارى دنيا اندك و براى كسى كه تقوا پيشه كرده آخرت بهتر است، و به قدرنخک هستۀ خرمايى برشما ستم نخواهد رفت. ( ۷۷: ۴ )

روزی که خدا همگان را گرد آورد:” ای گروه جن شما آدمیان بسیاری را گمراه کردید.”

دوستان آنها از آدمیان بگویند:” پروردگارا! ما از یکدیگر بهره مند شدیم و به آن مدتی که برای ما معین کرده بودی رسیدیم.”

فرماید:” آتش جایگاه شماست وتا ابد درآن خواهید ماند، مگر آنچه خدا بخواهد، بی تردید پروردگار تو فرزانۀ داناست.” این چنین بعضی از ستمگران را به کیفر کردارشان به بعضی دیگر وا می گذاریم.

ای گروه جن و انس آیا رسولانی از نوع خودتان به سویتان نیامدند که آیات ما را برایتان بخوانند، و شما را به دیدار این روزتان هشدار دهند؟” گویند:” به زیان خود گواهی دهیم.”

زندگی دنیا آنها را فریب داد و به زیان خویش گواهی دادند که کافر بودند، چنین است که پروردگار هر دیاری را که مردمش بی خبر باشند به ستم هلاک نخواهد کرد. ( ۳۱ ۱- ۸ ۲ ۱: ۶ )

هرکس کار نیکی انجام دهد، ده برابر پاداش خواهد گرفت، و هرکس کار بدی انجام دهد، بیش از کار بدش کیفر نخواهد داشت، و برآنها ستمی نخواهد رفت. ( ۰ ۶ ۱: ۶ )

اگر کفار را به هنگام قبض روح شدن ببینی که فرشتگان آنها را ميرانند و ايشان را بر روى ها و پشتها ميزنند وميگويند: عذاب سوزناك را بچشيد، این نتیجۀ کرداری است که پیش از این فرستاده اید وخداوند هرگزبه بندگانش ستم روا نمی دارد. ( ۵۱ – ۵۰ : ۸ )

تمام امکانات خود را از نیرو گرفته تا اسبان ورزیده، آماده کنید، تا به وسیلۀ آن دشمن خود و خدایتان وهمچنین گروه دیگری غیر از اینها را که نمی شناسید، بترسانید، وهرچه در راه خدا خرج کنید، به شما بازمی گرداند،و به شما ستم نخواهد شد. (۰ ۶: ۸ )

آیا خبر پیشینیان، چون نوح، عاد، ثمود و قوم ابراهیم و اصحاب مدین( قوم شعیب) و شهرهای زیر و رو شده ( قوم لوط) به آنها نرسید؟ که پیامبرانشان با دلایل روشن به سوی آنها آمدند، خداوند به آنها ستم نکرد، بلکه آنها به خویشتن ستم کردند. ( ۰ ۷: ۹ )

هر امتی رسولی دارد وچون رسولشان آمد، میان آنها به عدالت داوری شود و به آنها ستم نخواهد شد. ( ۷ ۴: ۱۰ )

اگر تمام چیزهای روی زمین دراختیار ستمکار باشد، همه را برای نجات خودش بدهد و بامشاهدۀ عذاب پشیمانی خود را کتمان کند، درمیان آنها به عدالت داوری شود و به آنها ستم نخواهد شد. ( ۴ ۵: ۱۰ )

چرا در امتهای پیش از شما- جز اندکی از نجات یافتگان- خردمندانی نبودند که مانع فساد در زمین شوند، و آنان که ستم پیشه کردند، پیرو لذتهای خود شدند و گناهکار بودند، چنین نیست که پروردگارت به ستم آبادیهائی را که اهالی آنها شایسته و نیکوکار باشند ویران کند. ( ۷ ۱۱- ۶ ۱۱ : ۱۱ )

گوئی جز این انتظار دارند که فرشتگان به سراغ آنها بیایند یا فرمان پروردگارت فرا رسد، پیشینیان آنها هم همین روش را داشتند، خداوند به آنان ستم نکرد، بلکه خود به خویشتن ستم کردند.

سرانجام کردار بدشان دامنگیرشان شد و آنچه را مسخره می کردند برآنها وارد شد. ( ۴ ۳ – ۳ ۳: ۶ ۱)

روز قیامت هرکس به دفاع از خود برخیزد و پاداش عمل هرکس به طور کامل به او داده شود و به آنها ستم نمی شود. ( ۱۱۱: ۶ ۱)

آنگاه نامۀ اعمال عرضه شود، و گنهکاران را خواهی دید که ازآنچه درآن است می ترسند و می گویند:” وای برما! این نامه چیست که هیچ عمل کوچک و بزرگی را از قلم نینداخته و آنرا به حساب آورده است؟ و همۀ اعمال خود را حاضر خواهند دید- پروردگار تو به کسی ستم نخواهد کرد. ( ۹ ۴: ۸ ۱ )

در روز رستاخیز ترازوهای عدل می نهیم و به هیچ کس کمترین ستمی نمی شود، و اگر عملی به مقدار سنگینی یک دانۀ خردل باشد، آن را به حساب خواهیم آورد، که حساب رسی ما کافی است. ( ۷ ۴: ۱ ۲ )

گروهی از مردم بدون هیچ دانش و راهنما و کتاب روشنگری دربارۀ خدا به مجادله بر می خیزند، آنها از سر تکبر مردم را از راه خدا گمراه می کنند، که در دنیا برایشان رسوائی است و درآخرت عذاب آتش را به آنها می چشانیم، این کیفر اعمالی است که پیش از این کرده ای و خداوند هرگز به بندگانش ستم نخواهد کرد.( ۰ ۱- ۸ : ۲۲ )

هیچ قریه ای را هلاک نکردیم مگر اینکه هشدار دهندگانی فرستادیم، تا پندی باشد، زیرا ما ستم نمی کنیم. ( ۹ ۰ ۲- ۸ ۰ ۲: ۶ ۲ )

چرا در زمین نمی گردند تا ببینند سرانجام آنان که قبل از آنها بودند چگونه شد، آنها که توان بیشتری داشتند و در زمین دگرگونی بوجود آوردند، و باعث آبادانیش شدند، و رسولان با دلایل روشنگری برآنها آمدند، خداوند برآنها ستمی نکرد، بلکه آنها بخود ستم کردند. ( ۹: ۰ ۳ )

پس درآن روزهیچگونه ظلمی بکسی نمیشود وجزائی نخواهند داشت مگربه آنچه عمل کرده اند. ( ۴ ۵ : ۶ ۳ )

آن کس که کاردرست ( وشایسته ) کند به سود خود اوست، و هرکس بدی کند، به خویشتن بدی کرده است، و پروردگار تو هرگز به بندگان ستم روا نمی دارد. ( ۶ ۴ : ۱ ۴ )

خداوند آسمانها و زمین را بحق آفریده است، تا هرکس را دربرابر کاری که انجام داده است پاداش دهد، و به کسی ستمی نخواهد شد. ( ۲۲: ۴۵ )

دربارۀ انسان

آنگاه که پروردگارت به فرشتگان فرمود: “من در روی زمین جانشینی می گمارم”.

فرشتگان گفتند: “آیا در زمین کسی را می گماری که در آن فساد و خونریزی کند؟ درحالیکه ما به ستایشت تسبیح گوئیم و تقدیست کنیم؟

فرمود: “من چیزی را میدانم که شما نمی دانید”. آنگاه تمام اسمها را به آدم آموخت، سپس آنها را بر فرشتگان عرضه داشت و فرمود:” اگر راست می گوئید، اسامی اینها را به من بگوئید.”

فرشتگان گفتند: “تو منزّهی ما چیزی جز آنچه به ما آموختی نمی دانیم، تو دانای فرزانه ای.”

خداوند فرمود: “ای آدم فرشتگان را به اسامی اینها آگاه کن.”

چون آدم فرشتگان را بدان آگاه ساخت، خداوند فرمود:” نگفتم من نادیده های آسمانها و زمین و آنچه را که آشکار و نهان می دارید می دانم.”

هنگامی که به فرشتگان گفتیم برآدم سجده کنید، همگی سجده کردند جز شیطان که سر باز زد و تکبر ورزید و از کافران شد.

گفتیم: “ای آدم با همسرت در بهشت سکنی گزین و هرچه خواستید از میوه و غذاهای آن تناول کنید، ولی به این درخت نزدیک نشوید، که درحقّ خود ستم خواهید کرد.”

آنگاه شیطان آن دو را به لغزش کشاند و از جائی که بودند خارج ساخت.

به آنها گفتیم: “همگی فرود آئید درحالیکه عده ای ازشما دشمن دیگری خواهید بود، و زمین برای شما تا زمانتان برآید قرارگاه ومایۀ برخورداریست”.

آنگاه آدم از پروردگار خود کلماتی فرا گرفت و خدا از او درگذشت، او توبه پذیر مهربان است.

گفتیم: “همگی ازبهشت فرود آئید، پس چون ازجانب من هدایتی برای شما آمد، آنان که ازهدایت من پیروی کنند، هرگز بیمناک و اندوهگین نخواهند شد”

کافران و تکذیب کنندگان آیات ما از دوزخیانند و جاودانه در آن خواهند بود. ( ۳۹ – ۰ ۳ : ۲ )

اوست که شما را همانگونه که خواستش بود در رحم نقش بندی کرد، غیر از او معبودی توانمند و فرزانه نیست.

( ۶: ۳ )

هوس پرستی، از جمله دوست داشتن زنان، پسران، انبانهای انباشته از زر وسیم، اسبان داغ خورده، چارپایان و کشتزار، در نظر مردم زینت یافته است، اینها دستمایۀ زندگی این جهانند، و سر انجام نیک نزد خداست.

بگو:” آیا شما را ازچیزی آگاه کنم که از آنها بهتر است؟ برای آنها که تقوای الهی پیشه کنند، در نزد پروردگارشان باغهائی است که درآن جویها روان است، و همسرانی پاک، همچنین خشنودی خدا، و جاودانه درآن بمانند، و خدا به بندگان بیناست.

کسانی که می گویند:” پروردگارا ما ایمان آوردیم، گناهان مارا بیامرز، و از عذاب دوزخ حفظمان کن.”

(آنها) صابران، راستگویان، مطیعان، انفاق کنندگان و آمرزش خواهان سحرگاهانند. ( ۷ ۱- ۴ ۱: ۳ )

ای مردم از نافرمانی پروردگاری بترسید که شما را از یک تن آفرید، و همسرش را از او پدید آورد، و از آن دو، مردان و زنان بسیاری را بوجود آورد.

از (نافرمانی) خدائی بترسید که بنام او از یکدیگر تقاضا می کنید، و حرمت پیوند خویشان را نیز رعایت کنید، زیرا خداوند مراقب شماست. ( ۱ : ۴ )

هرکس فرمان خدا و پیامبرش را گردن ننهد، و یا ازحدود حق فراتر رود، اورا در آتشی دراندازد که جاودانه درآن بماند، و برایش عذابی خارکننده است. ( ۴ ۱ : ۴ )

خدا خواهان بخشش گناهان شماست، اما کسانی که پیرو شهواتند خواستار انحراف شما هستند.

خدا می خواهد کار را برشما سبک کند، زیرا انسان ضعیف آفریده شده است. ( ۸ ۲- ۷ ۲ : ۴ )

داستان دو پسر آدم (هابیل و قابیل ) را طبق واقع برای آنان بخوان، آنگاه که دو قربانی را عرضه کردند، از یکیشان پذیرفته شد، و از دیگری پذیرفته نشد، او ( قابیل) گفت:” البته ترا می کشم.”

( هابیل)” گفت:” خدا فقط از تقوا پیشگان می پذیرد، اگر برای کشتن من دست دراز کنی، من برای کشتن تو دست دراز نمی کنم، چون از پروردگار جهانیان می ترسم، می خواهم که با گناه من و گناه خودت باز گردی، تا از دوزخیان شوی، این است پاداش ستمکاران.”

هوای نفس کشتن برادر را برایش آسان کرد، و او را کشت و زیانکار شد، خداوند کلاغی را به کاوش زمین فرستاد، تا به او نشان دهد چگونه جسد برادرش را بپوشاند.

او گفت:” وای برمن! آنقدر درمانده ام که به اندازۀ این کلاغ هم نیستم، که بتوانم جسد برادرم را مستور کنم.”سر انجام پشیمان شد.

بهمین جهت بربنی اسرائیل مقرر داشتیم که هرکس انسانی را جز به قصاص و یا فسادی که در زمین کرده است- بکشد، چنان است که همۀ مردم را کشته باشد، و هرکس انسانی را از مرگ نجات دهد، گوئی مردم را حیات بخشیده است، و رسولان ما با دلایل روشن برای آنها آمدند، اما بسیاری از آنها در روی زمین ازحق خویش تجاوز کردند.

( ۲ ۳ – ۷ ۲: ۵ )

اوست که شما را ازیک تن آفرید، سپس شما را قرارگاه و امانتگاهی است، ما آیاتمان را برای آنان که درمی یابند شرح دادیم. ( ۸ ۹ : ۶ )

روزی که خداوند همگان را گرد آورد:” ای گروه جن شما آدمیان بسیاری را گمراه کردید.”

دوستان آنها از آدمیان بگویند:” پروردگارا! ما از یکدیگر بهره مند شدیم و به آن مدتی که برای ما معین کرده بودی رسیدیم.” فرماید:” آتش جایگاه شماست وتا ابد درآن خواهید ماند، مگر آنچه خدا بخواهد، بی تردید پروردگار تو فرزانۀ داناست.” اینچنین بعضی ازستمگران را به کیفر کردارشان به بعضی دیگر وا می گذاریم.( ۹ ۲ ۱- ۸ ۲ ۱: ۶ )

” ای گروه جن و انس آیا رسولانی از نوع خودتان به سویتان نیامدند که آیات ما را برایتان بخوانند، و شما را به دیدار این روزتان هشدار دهند؟” گویند:” به زیان خود گواهی دهیم.”

زندگی دنیا آنها را فریب داد و به زیان خویش گواهی دادند که کافر بودند، چنین است که پروردگار هر دیاری را که مردمش بی خبر باشند به ستم هلاک نخواهد کرد. ( ۱ ۳ ۱- ۰ ۳ ۱: ۶ )
این کتابی است پربرکت که ما نازل کردیم، از آن پیروی کنید و با تقوا باشید، تا مشمول رحمتش واقع شوید.

که نگوئید:” کتاب آسمانی بر دو طایفۀ پیش از ما نازل شده بود، و ما از خواندن و آموختن آن بی خبر بودیم.”

یا بگوئید:” اگر کتاب برما نازل می شد، بهتر از آنها هدایت می شدیم.”

مسلماً دلایل و هدایت و رحمت از جانب پروردگارتان برای شما آمد، پس چه کسی ستمکارتر از کسانی است که آیات خدا را تکذیب کردند و از آن روی گرداندند، به زودی کسانی را که از آیات ما روی بگردانند، به عذابی سخت کیفر خواهیم داد.

آیا انتظاری جز آن دارند که فرشتگان یا خدا و یا برخی از آیات او به سراغشان بیایند، لیکن ایمان آوردن افرادی که قبلاً ایمان نیاورده اند، در روزی که نشانه های پروردگار بیاید، سودی به حالشان نخواهد داشت، بگو:” منتظر باشید، که ما هم در انتظاریم.” ( ۸ ۱۵- ۱۵۵: ۶ )

بگو:” پروردگارم مرا به راه راست هدایت کرده است، دینی پا برجا و استوار، دین پاک ابراهیم که از مشرکان نبود. بگو نماز، مناسک حج، زندگی ومرگم ازآن خداوندی است که پروردگار جهانیان است، شریکی ندارد وبه این مأمور شده ام ومن ازنخستین تسلیم شدگانم.”

بگو: آیا پروردگاری غیر ازخدا بجویم؟ او پروردگار همه چیز است، هیچ کس جز برای خود کاری انجام نمیدهد، وهیچ گناهکاری بارگناه دیگری را به دوش نمی گیرد وسرانجام بازگشت شما بسوی پروردگارتان است، و شما را از آنچه اختلاف دارید با خبر خواهد کرد. ( ۴ ۱۶ – ۱۶۱: ۶ )

ما در زمین اقتدارتان دادیم، و وسائل معاش شما را درآن قرار دادیم، لیکن سپاسگزاری شما اندک است. شما را آفریدیم، آنگاه شکل دادیم، سپس به فرشتگان گفتیم:” برآدم سجده کنید.” همه سجده کردن جز ابلیس که از سجده کنندگان نبود، فرمود:” چون تو را فرمان دادم، چه چیز مانع سجده کردنت شد؟”

گفت:” من از او برترم، مرا از آتش آفریده ای و اورا از خاک.”

فرمود:” از آن مقام فرو شو! حق تو نیست که درآن مقام تکبر کنی، بیرون رو که فرو مایه ای.”

گفت:” مرا تا روز برانگیخته شدن مهلت ده.”

فرمود:” مهلت یافتی.” ( ۵ ۱- ۰ ۱: ۷ )

گفت:”حال که نا امیدم کردی، من نیز در راه مستقیم تو، به کمین آنها می نشینم، آنگاه از پیش و پس، و از راست و چپ برآنها می تازم، و بیشرشان را ناسپاس خواهی یافت.”

فرمود:” از آن مقام با ننگ و خفت دور شو، جهنم را از تو و پیروانت پرخواهم کرد.”

” ای آدم! تو وهمسرت در بهشت مأوا گزینید و هرچه خواستید بخورید، اما گرد این درخت نگردید که زیان خواهید دید.” شیطان آن دو را وسوسه کرد، تا شرمگاه مستورشان را ظاهر سازد و گفت:” پروردگار به این سبب شما را ازآن درخت نهی کرد، که فرشته می شوید، و جاودانه خواهید شد.” و برایشان سوگند یاد کرد که:” من خیرخواه شما هستم.” بدین ترتیب آنها را فریب داد.

وقتی از آن درخت تناول کردمد شرمگاهشان آشکار شد، و برآن شدند که از برگهای بهشت برخود بپوشانند، پروردگارشان ندا داد:” مگر شما را ازآن درخت منع نکردم و نگفتم که شیطان دشمن آشکار شماست؟”

گفتند:” پروردگارا! به خود ستم کردیم، و اگر ما را نیامرزی وبر ما رحمت نیاوری زیانکار خواهیم بود.”

فرمود:” فرود آئید، که با یکدیگر دشمن خواهید شد، و مدتی زمین قرارگاه شماست، و امکان بهره گیری از آن را خواهید داشت.”

فرمود:” در آن زیست می کنید و در آن می میرید، و از آن بیرونتان آورند.”

ای فرزندان آدم! لباسی برای شما فرو فرستادم که برایتان زینت است و شرمگاهتان را می پوشاند، و لباس ” تقوا” بهتر است.

این از آیات خداست باشد که به خود آئید.

ای فرزند آدم! شیطان شما را نفریبد، چنانکه لباس پدر و مادرتان را از تنشان برکند، تا شرمگاهشان را درنظرشان آشکار کرد، و از بهشت بیرونشان کرد، چرا که او و گروهش از جائی که آنها را نمی بینید، شما را می بینند، ما شیطانها را دوستان کسانی قرار دادیم که ایمان نمی آورند.”

چون کار زشتی انجام دهند، گویند:” نیاکانمان را چنین یافته ایم، و خدا ما را بدان فرمان داده است.”

بگو:” خدا به زشتکاری فرمان نمی دهد، چرا چیزی را که نمی دانید به خدا نسبت می دهید؟

بگو:” پروردگار من به عدالت فرمان داده، و نیز به این که هنگام هرنماز رو به جانب او گردانید، و با اخلاص او را بخوانید، همانطورکه درآغاز شما را آفرید، به سویش بازمی گردید.

گروهی راهدایت کرد و جمعی نیز درگمراهی ثابت ماندند، زیرا آنها بجای خدا شیاطین را به دوستی برگزیدند،

و می پندارند که هدایت یافته اند.

ای فرزندان آدم! به هنگام عبادت زینتهای ( لباسهای شایسته) خود رابرگیرید، و نیز بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید، که خداوند اسرافکاران را دوست ندارد.

بگو:” چه کسی جامه هائی را که خدا برای بندگانش پدید آورده و روزیهای پاکیزه را حرام کرده است؟”

بگو:” این چیزها در زندگی دنیا برای کسانی است که ایمان آورده اند، و در روز قیامت نیز خاص آنهاست.”

این چنین آیات را برای دانایان بیان می کنیم. ( ۲ ۳ – ۶ ۱: ۷ )

بگو خداوند کارهای زشت را حرام کرده است، چه آشکار باشد چه پنهان، و گناه و سرکشی به نا حق و این که چیزی که دلیلی برایش نیامده است شریک او قرار دهید، و چیزی را به خدا نسبت دهید که نمی دانید.

هر امتی را روزگار معینی است و چون اجلشان فرا رسد نه لحظه ای تأخیر خواهند داشت و نه تعجیل.”

ای فرزندان آدم! هرگاه از خودتان رسولانی به میان شما بیاید که آیات مرا برایتان بازگو کنند، افراد با تقوا و شایسته کاران را نه ترسی باشد و نه غمناک شوند.

تکذیب کنندگان آیات ما که دربرابر آن کبر می ورزند، اهل دوزخند و جاودانه درآن ماندگار باشند.( ۶ ۳- ۳ ۳: ۷ )

اوست که شما را از یک تن واحد آفرید، و همسر آن یک تن را نیز ازجنس خودش پدید آورد، تا به او آرام گیرد، وچون او را در برگرفت، سبکبار شد، و با آن بار چندی زیست، تا گرانبار شد، آنگاه هر دو، خدائی را که پروردگارشان بود خواندند، که اگر فرزند تن درستی بما عطا کنی ُشکرت را بجای خواهیم آورد.

چون خدا فرزندی تندرست به آنها عطا کرد، برای او شریکهائی ازمیان آنچه به آنها داده بود، قرار دادند، خداوند از آنچه شریک او قرار می دهند برتر است. ( ۰ ۹ ۱ – ۹ ۸ ۱ : ۷ )

امتهای پیش از شما را درحال ستمکاری هلاک کردیم و این درشرایطی بود که پیامبران آنها با دلایل روشن به سویشان آمدند، ولی آنها ایمان نیاوردند، بدین گونه ستمکاران را کیفر می دهیم، پس ازآن شما را در روی زمین جانشین آنها قرار دادیم تا دریابیم که چگونه عمل می کنید. ( ۴ ۱- ۱۳: ۱۰ )

چون مردم را پس از زیانی که به آنها رسید رحمتی بچشانیم، درآیات ما نیرنگ خواهند کرد.

بگو:” نیرنگ زدن خداوند سریع تر است.” بی تردید رسولان ما نیرنگهایتان را می نویسند. اوست که شما را در خشکی و دریا به حرکت می آورد، تا آنگاه که در کشتی قرار گیرند و باد ملایمی به حرکتشان آورد، شادمان می شوند، ناگاه باد شدیدی می وزد و امواج از هرسو به آنها هجوم می آورد و در آن لحظه که یقین می کنند

راه گریزی ندارند، خدا را از روی اخلاص می خوانند که:” اگر ما را نجات دهی سپاسگزار خواهیم بود.”

اما وقتی نجاتشان دادیم، باز به ناحق در زمین ستم می کنند.

ای مردم! سرکشی و ستم کاری به زیان خودتان است، متاع چند روزۀ دنیاست، سپس بازگشتتان به سوی ماست و شما را از کردارتان آگاه خواهیم کرد. ( ۳ ۲- ۱ ۲: ۱۰ )

زندگی دنیا چون آبی است که از آسمان فرو فرستیم تا بر اثر آن گیاهان گوناگون که آدمیان و چارپایان تغذیه کنند از زمین بروید، چون زمین پیرایۀ خود بگرفت و آراسته شد، زمینیان پندارند که خود برآن چیره اند، ناگاه فرمان ما درشبی یا روزی فرا رسد و آنچنان ِکشته را درو کنیم که گوئی روز پیش نبوده است، اینگونه آیات را برای مردمی که می اندیشند بیان می کنیم. ( ۴ ۲: ۱۰ )

خداوند به سرای سلامت دعوت می کند و هرکه را بخواهد به راه راست هدایت می کند.

نیکوکاران را پاداش نیکوئی است- با زیادتی- تیرگی و خواری رخسارشان را نپوشاند، آنها بهشتی هستند و جاودانه درآن خواهند ماند.

اما بدکاران به قدر اعمالی که انجام داده اند کیفر بینند و ذلت وخواری بر رخسارشان دیده شود، هیچ چیزی نتواند آنها را درمقابل خدا حفظ کند، رخسارشان چنان باشد که گوئی با پاره ای ازشب تاریک پوشانده شده است، آنها اهل آتشند و جاودانه درآن خواهند ماند.

روزی که همگان را گرد آوریم به مشرکان گوئیم:” شما و معبودهایتان درجایتان بمانید.”

آنگاه آنها را از یکدگر جدا خواهیم کرد، معبودهای آنها خواهند گفت:” شما ما را عبادت نمی کردید، همین بس که خدا گواه باشد که ما ازعبادت شما بی خبر بودیم.”

درآن هنگام هرکس به حاصل اعمال گذشتۀ خویش آگاه می شود، وهمگی را یسوی خدا- مولا و سرور حقیقیشان باز می گردانند، و آنچه به دروغ ساخته بودند،از نظرشان دور و گم می شود.

بگو:” چه کسی شما را از آسمان و زمین روزی می دهد، و یا چه کسی شنوائی و بینائی می بخشد، و چه کسی زنده را از مرده و مرده را از زنده بر می آورد، و چه کسی مدّبر امور است؟”

بی درنگ خواهند گفت:”خدا.” بگو:” پس چرا پروا نمی کنید؟”

راستی وقتی چنین خدائی پروردگار شماست، پس گمراهی بعد ازحق چیست، پس چرا روی می گردانید؟”

فرمان پروردگار برفاسقان بدینگونه ثابت شده است که ایمان نمی آورند.

بگو:” آیا معبودهای شما آفریننده و بازگردانندۀ خلق هستند؟”

بگو:” خدا مخلوقات را به وجود آورد و بعد باز می گرداند، پس چرا سرگشته اید.

بگو:” آیا ازمعبودهای شما کسی هست که به راه حق هدایت کند؟” بگو:” خدا به سوی حق هدایت می کند، آیا آن که به حق هدایت می کند برای پیروی سزاوارتر است، یا کسی که هدایت نمی کند مگر خود هدایت شود؟ پس شما را چه شده که اینگونه قضاوت می کنید؟” بیشتر آنها جز ازگمان پیروی نمی کنند، بی تردید پندارو گمان کسی را ازحق بی نیاز نمی کند- خدا به کردارشان آگاه است. ( ۶ ۳- ۵ ۲: ۰ ۱ )

گمان آنان که برخدا دروغ می بندند، دربارۀ روز قیامت چیست؟

خداوند برمردمان کریم است، ولی آنها شاکر نیستند.

به کاری دست نمی زنی و قرآنی نمی خوانی و عملی انجام نمی دهی، مگر آنکه در زمان اقدام برشما ناظر باشم، و هموزن ذره ای در زمین و آسمان از پروردگارت پنهان نمی ماند- و هیچ چیز کوچکتر یا بزرگتر ازآن نیست- مگر اینکه درکتاب روشنی است. ( ۱ ۶- ۶۰ : ۰ ۱ )

آگاه باش که دوستان خدا نه ترسی دارند، و نه غمگین می شوند، برای مؤمنان با تقوا در زندگی دنیا و آخرت خبری مسرت بخش است، سخنان خدا تغیر ناپذیر است، و آن رستگاری بزرگی است. ( ۳ ۶- ۶۲ : ۰ ۱ )

گفتند خدا فرزندی برای خود برگزیده است، او منزّه و بی نیاز است، آنچه درآسمان و زمین است ازآن اوست، شما دلیلی برای این ادعا ندارید، چرا هرچیزی را که نمی دانید به خدا نسبت می دهید؟
بگو:” کسانی که به خدا دروغ می بندند رستگار نمی شوند”، آنها بهره ای از دنیا دارند و پس ازآن بازگشتشان به جانب ماست و عذاب سختی به کیفر کفر ورزیدنشان به آنها می چشانیم. ( ۰ ۷- ۸ ۶ : ۰ ۱ )

و ما رسولان خود و مؤمنان را نجات ميدهيم، اين را ما برخود فرض كرده ايم كه اهل ايمان را نجات بخشيم.

( ۱۰۳: ۱۰ )

خداست که آسمان وزمین را آفرید وازآسمان آبی فرو فرستاد وبا آن میوه ها را برای روزیتان برویاند وکشتی ها را به اختیارتان آورد، تا به فرمان او بردریا حرکت کنند ورودها را برایتان مسخر گرداند. وخورشید وماه را که مدام تابان ودرگردشند به تسخیر شما در آورد، و شب و روز را مسخرتان کرد، وهرآنچه خواستید به شما ارزانی داد، واگر بخواهید نعمتهای خدا را بشمارید، هرگز قادر نخواهید بود، انسان ستمکار وناسپاس است.( ۴ ۳- ۳۲ : ۱۴ )

ما انسان را از ِ گل خشکیده ای که حاصل لجن بویناکی بود، آفریدیم.

وجن را پیش از آن از آتش سوزان بوجود آوردیم.

آنگاه پروردگار به فرشتگان فرمود:” من آفرینندۀ بشری هستم که از ِگل خشکیدۀ لجن بویناکی حاصل است، و چون آن را درست کردم از روح خود درآن دمیدم، در برابر او سجده کنید.”

همۀ فرشتگان سجده کردند جز شیطان که سرپیچی کرد که با سجده کنندگان باشد.

فرمود:” ای ابلیس چرا چون دیگران سجده نمی کنی؟” گفت:” هرگز برای بشری که از ِگل خشکیدۀ لجن بوی ناکی آفریده ای سجده نخواهم کرد.” ( ۳ ۳- ۶ ۲: ۵ ۱ )

فرمود:” از جایگه خارج شو که تو مطرودی، و تا روز جزا از رحمت حقّ دور خواهی بود.”

گفت:” پروردگارا، تا روزی که بر انگیخته شوند مرا مهلت ده.”

فرمود:” تو را تا روز معین مهلت دادیم.”

گفت:” پروردگارا، چون نا امیدم کردی، زمین را در نظرشان می آرایم، و همۀ آنها را گمراه خواهم کرد.”

“مگر بندگان پاک و بی آلایش تو را.”

فرمود: ” این راهی است مستقیم تا پیشگاه من.”

بربندگان من تسلط نخواهی یافت، مگر گمراهانی که از تو پیروی می کنند.

میعادگاه همۀ آنها جهنم است، که هفت در دارد، و بر هر دری عده ای تقسیم شده اند، اهل تقوا در باغها و کنار چشمه ها هستند، به سلامتی و ایمنی به آن وارد شوند، آنچه در دلهایشان کینه است برکنیم و برادرانه بر تختهای روبروی یکدیگر قرار دارند. خسته نمی شوند و از آن بیرونشان نرانند.

بندگانم را آگاه کن که من آمرزندۀ مهربانم، و کیفر من عذابی دردناک است. ( ۰ ۵ – ۴ ۳: ۵ ۱ )

خداوند فرمود: “قائل به دومعبود نباشید، معبود یکتا فقط اوست، فقط از(نافرمانی) من بترسید.” ( ۱ ۵: ۶ ۱ )

اگر خدا به کیفر ستمکاری های مردم، آنها را مأخذه کند، جنبنده ای بر روی زمین باقی نخواهد ماند، ولی به آنها تا مدت معین مهلت می دهد و چون اجلشان فرا رسد، نه ساعتی تأخیر می کنند و نه ساعتی تعجیل.( ۱ ۶: ۶ ۱ )

خداوند شمارا از شکم مادرانتان بیرون آورد درحالی که چیزی نمی دانستید وبرای شما گوش و چشم و دل آفرید، تا شاکر باشید، آیا پرندگان را نمی بینید که درجوّ آسمان مسخّر خدایند وجز او هیچ نگهداری ندارند؟ مسلماً دراین نشانه هائی است برای کسانی که ایمان دارند. ( ۹ ۷- ۸ ۷: ۶ ۱ )

انسان همانگونه که خواستار نیکیهاست، بدیها را نیز طالب است و انسان عجول است. ( ۱۱ : ۷ ۱ )

اعمال هر انسانی را بگردنش آویزیم و روز قیامت نامه ای که آنرا سرگشاده خواهد دید، برای او بیرون آوریم.

نامه ات را بخوان که کافی است امروز حسابگر خود باشی.

هرکس هدایت یابد برای خود هدایت یافته است و آن کس که گمراه شود، به زیان خود گمراه شده است، وهیچ کس گناه دیگری را به دوش نگیرد و ما هرگز عذاب نخواهیم کرد، مگر آنکه پیامبری بفرستیم. ( ۵ ۱ – ۳ ۱ : ۷ ۱ )

ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنها را در بر و بحر ( برمرکب) سوار کردیم و از انواع روزی های پاکیزه بهرمندشان ساختیم و بر بسیاری از مخلوقاتمان برتری بخشیدیم. ( ۰ ۷ : ۷ ۱ )

آنگاه که انسان را نعمت بخشیم روی بگرداند و متکبرانه دوری گزیند و چون شری به او برسد نا امید شود.

بگو:” هرکس به روش خود عمل می کند، پروردگار شما کسانی را که راهشان درست تر است بهتر می شناسد.”

( ۴ ۸ -۳ ۸ : ۷ ۱ )

بگو:” اگر گنجهای رحمت پروردگارم از شما بود باز هم از بیم فقر و تنگدستی آن را خرج نمی کردید، زیرا انسان فرو مایه و بخیل است.” ( ۰۰ ۱: ۷ ۱ )

پروردگار آسمانها و زمین و آنچه را میان آنهاست بپرست و در راه عبادتش شکیبا باش، آیا مانندی برای او می شناسی؟

انسان می گوید:” آیا پس از مرگ زنده خواهم شد؟” آیا انسان بیاد نمی آورد که ما قبل از آن اورا که هیچ نبود آفریدیم؟

( ۷۶- ۵ ۶:۹ ۱ )

انسان شتابکار آفریده شده است، ولی شتاب نکنید بزودی آیات خود را بشما نشان خواهیم داد.

می گویند: ” اگر راست می گوئید این وعده کی فرا می رسد؟”

کافران زمانی که نتوانند آتش را از چهره و پشت خود برطرف کنند و یاری نشوند، دریابند.

آری ناگاه به سراغشان می آید، و مبهوتشان می کند، نه می توانند آن را برطرف سازند و نه مهلتی درکار است.

( ۰ ۴ – ۳۷: ۱ ۲ )

ای مردم اگر از برانکیخته شدن شک دارید، بدانید که ما شما را ( طی مراحل مختلف، به ترتیب) ازخاک، نطفه، جنین ابتدائی و پاره گوشتی بی شکل و شکل گرفته آفریدیم. ( واین مراحل را بیان کردیم) تا برشما روشن کنیم،( که امر پیچیدۀ خلقت به دست ماست) و جنین هائی را که بخواهیم تا مدتی معین در رحمها(ی مادران) قرار می دهیم، آنگاه

( شما را پرورش دهیم) تا به حد رشدتان برسید، ( در این بین) بعضی از شما دچار مرگ خواهند شد، و بعضی دیگر به اوج فرتوتی و پیری می رسند، آن چنان که چیزی از آموخته های خود را به خاطر نخواهند داشت.

زمین را خشگ و مرده می بینی، اما زمانی که باران بر آن بفرستیم، به حرکت می آید، و رُشد می کند، و اکنواع گیاهان زیبا را برویاند.

این به خاطر آنست که بدانید خدا حق است، ومردگان را زنده می کند، و به راستی در رستاخیز شکی نیست، و خداوند تمام کسانی را که درقبرها آرمیده اند زنده می کند. ( ۷- ۵ : ۲۲ )

ما انسان را از ِگل خالص آفریدیم، و اورا بصورت نطفه ای درقرار گاهی استوار کردیم، پس نطفه را به علقه (خون بسته) وعلقه را به مضغه ( مثل گوشت جویده شده)، آنگاه مضغه را استخوانها گردانیدیم، سپس براستخوانها پردۀ گوشت کشیدیم، و با آفرینشی دیگر به آن موجودیت بخشیدیم، پاک و بزرگوار خدائی که نیکوترین آفریدگان است.

بطور یقین بعد از این خواهید ُمرد، و روز قیامت باز برانگیخته می شوید. ( ۴ ۱- ۲ ۱ : ۳ ۲ )

انسان را به نیکوئی کردن به پدر و مادرش سفارش کردیم و اگر آن دو سعی کردند چیزی را که به آن واقف نیستی شریک من قرار دهی اطاعت نکن، بازگشت شما به سوی من است و شما را از کرداتان آگاه خواهم کرد.

مؤمنان درستکار را در زمرۀ صالحین قرار دادیم.

بعضی از مردم گویند به خدا ایمان آوردیم و چون در راه خدا مورد آزار قرار گیرند، فتنۀ مردم را مانند عذاب خدا می پندارند و اگر مددی ازجانب پروردگار برسد، می گویند ما نیز با شما بودیم، آیا خداوند به آنچه در دلهای مردم جهان می گذرد آگاه تر نیست؟ البته خدا مؤمنان و منافقان را می شناسد.

کافران به مؤمنان گفتند:” از ما پیروی کنید، گناهانتان برگردن ما.”

آنها دروغ می گویند، هرگز بارگناهان کسی را برگردن نخواهند گرفت، بلکه بار سنگین گناهان خود و بارگران دیگران را بر دوش آنها خواهد بود و در روز قیامت به خاطر دروغهائی که بهم می بافتند بازخواست خواهند شد.

( ۳ ۱- ۸ : ۹ ۲ )

بعضی ازمردم خریدار سخنان بیهوده اند تا به نادانی مردمان را از راه خدا گمراه کنند و آیات را به تمسخر گیرند، عذاب خوارکننده ای نیز نصیب آنهاست.

آنگاه که آیات ما براو خوانده شود با خود پسندی چنان روی برتابد که گوئی آنرا نشنیده است، یا گوئی گوشهایش سنگین است، اورا به عذاب دردناک بشارت ده.

نصیب مؤمنان نیکوکار باغهای پرنعمت است، که جاودانه درآن بمانند- وعدۀ خدا راست است و او توانمند فرزانه است.

آسمانها را بدون ستونی که ببینید آفرید، و بر روی زمین کوهها افکند تا شما را نلرزاند، و ازهر جنبنده ای درآن بپراکند و از آسمان آبی نازل کردیم و گیاهان نیکوی گوناگون درآن برویاندیم.

این آفرینش خداست، پس به من نشان بدهید آنها که غیر اوهستند،چه آفریده اند؟ بلکه ستمکاران درگمراهی آشکاری هستند. ( ۱۱ – ۶: ۱ ۳ )

آیا ندیدید که خدا آنچه در آسمانها و زمین است رام شما کرد و نعمتهای آشکار و پنهانش را برشما ارزانی داشت، ولی بعضی از مردم بدون علم و راهنما و کتاب روشنگری دربارۀ خدا مجادله می کنند، و چون به آنها گفته شود:” آنچه را خدا نازل کرده پیروی کنید.” گویند:” نه! ما از آئین نیاکان خود پیروی می کنیم.”

حتی اگر شیطان آنها را به عذاب سوزناک خوانده باشد؟

کسی که روی تسلیم به درگاه خدا آورد و نیکوکار باشد به دستآویز محکمی چنگ زده است و سرانجام کارها بسوی خداست. کسی که کفر ورزد، کفرش تورا غمگین نکند، بازگشت همه بسوی ماست و ما آنها را از اعمالی که انجام داده اند آگاه خواهیم کرد، زیرا خدا به اسرار دلها آگاه است، پس ازآنکه اندکی کامیابشان کردیم به عذاب سختی گرفتارشان می کنیم. ( ۴ ۲- ۰ ۲: ۱ ۳ )

او دانای پنهان و نیرومند مهربان است، آنکه هرچیزی را نیکو آفرید، و آفرینش آدمیان را از ِگل آغازید، سپس نسل او را از عصارۀ آب ناچیز بوجود آورد. آنگاه اندام اورا متوازن ساخت، و از روح خود در او دمید و برای شما گوش و چشم و دل تدارک دید، اما کمتر سپاس بجای می آورید. ( ۹ – ۶ : ۲ ۳ )

ای مؤمنان! از (نافرمانی) خدا بترسید و درست سخن بگوئید، تا خداوند اعمالتان را اصلاح کند و گناهانتان را بیامرزد، هرکس از خدا و رسولش اطاعت کند، به موفقیت عظیمی نائل شده است.

این امانت را بر آسمانها و زمین عرضه داشتیم، از تحمل آن سر باز زدند و ترسیدند، اما انسان آن را برعهده گرفت، به راستی او ستمکار و نادان بود.

تا خدا مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک را عذاب کند، و توبۀ مردان و زنان با ایمان را بپذیرد، که خدا آمرزندۀ مهربان است. ( ۳ ۷ – ۷۰ : ۳۳ )

ای مردم! وعدۀ خدا حق است، مبادا زندگی دنیا فریبتان دهد و مبادا (شیطان) فریب دهنده شما را به (کرم) خدا مغرور گرداند، مسلماً شیطان دشمن شماست، شما هم اورا دشمن بدارید، او پیروانش را براهی می خواند که سرانجام اهل دوزخ شوند.

کافران را عذابی سخت و مؤمنان نیکوکار را آمرزش و اجر بزرگی است.

آیا آنکه کردار بدش درنظرش آراسته شده و نیکویش پندارد( همانند کسی است که چنین نیست؟) درحقیقت خداوند هرکه را بخواهد گمراه و هرکه را بخواهد هدایت می کند، بنابراین جان خود را بخاطر تأسف بحال آنها از دست مده که خداوند به کردارشان آگاه است. ( ۸ – ۵: ۵ ۳ )

خداوند ابتدا شما را ازخاک، وسپس از نطفه آفرید، آنگاه جفتهای یکدیگر قرارتان داد، و هیچ ماده ای باردار نمیشود، و نمی زاید، مگر به علم او، و عمر سالخورده ای دراز نمی شود، و ازعمر کسی کاهش نمی یابد، مگر آنکه در کتابی ثبت است، و چنین کارهائی برخدا آسان است. ( ۱۱: ۵ ۳ )

اگر خدا بخواهد مردم را به کیفر کارهایشان بازخواست کند، جنبنده ای بر روی زمین باقی نخواهد ماند، ولی آنها را تا مدتی معین مهلت می دهد و چو.ن مدتشان بسر آمد- به راستی خدا به بندگانش بصیر است.( ۵ ۴ : ۵ ۳ )

پس درآن روزهیچگونه ظلمی بکسی نمشود وجزائی نخواهد داشت مگربه آنچه عمل کرده اند. ( ۴ ۵ : ۶ ۳ )

آیا آدمی نمی داند که او را از نطفه آفریده ایم، که اکنون دشمنی آشکار است، درحالیکه آفرینش خود را از یاد برده است برای ما مَثل می زند و می گوید:” چه کسی این استخوانهای پوسیده را زنده می کند؟”

بگو:” همان کسی که در آغاز آن را آفرید زنده اش می کند، و او برهر آفرینشی داناست. ( ۹ ۷- ۷۷: ۶ ۳ )

او شما را از یک تن آفرید و همسر او را از جنس خودش.

ازچارپایان برایتان هشت نوع پدید آورد، و شما را در شکم مادرانتان در تاریکی سه گانه مرحله به مرحله آفرید، این خدا پروردگار شماست، که فرمانروائی از آن اوست و جز او معبودی نیست، پس به کجا رو می آورید؟ ( ۶ : ۹ ۳ )

چون به انسان زیانی برسد، پروردگارش را می خواند، و به او روی می آورد، وچون نعمتی به او عطا شد، خدائی را که پیش از این می خواند از یاد می برد، و شریکانی برای خدا قائل می شود، تا مردم را از راه او گمراه کند، بگو:” اندکی از کفر خود بهرمند شو، که از دوزخیان خواهی بود.

آیا آن کس که درهمۀ ساعات شب به عبادت پرداخته، یا درسجود است یا درقیام، و از آخرت بیمناک است، و به رحمت پروردگارش امیدوار، با آن که چنین نیست یکسان است؟

بگو:” آیا دانایان با نادانان برابرند؟ تنها خردمندان پند می پذیرند. ( ۹- ۸ :۹ ۳ )

اوست که شما را از خاک آفرید، سپس از نطفه، آنگاه از خون بسته و بعد از آن بصورت طفلی شما را بیرون می فرستد، تا به کمال نیرو برسید و پس از آن پیر شوید، وبرخی ازشما پیش از رسیدن به پیری می میرید، و بعضی از شما به اجل معین می رسید، و شاید بیاندیشید.!

اوست که زنده می کند و می میراند و چون کاری را اراده کند، می گوید:” موجود شو”، ( بی درنگ) موجود می شوند. ( ۸ ۶ – ۷ ۶ : ۰ ۴ )

انسان از تقاضای خیر خسته نمی شود و چون بدی به او برسد مأیوس و نا امید شود.

اگر بعد ازمحنتی که به او رسیده است رحمتی به او بچشانیم می گوید:” این حق منست و گمان نمی کنم قیامتی برپا شود و اگر هم بسوی پروردگارم بازگردم آنچه برای من نیکوتر است نزد اوست.”

آنگاه کافران را به کردارشان آگاه خواهیم کرد، و عذابی سخت به آنان می چشانیم، هرگاه نعمتی به آدمی عطا کنیم روی بگرداند و متکبرانه از حق دور شود، و اگر شری به او برسد، دعا و تقاضایش افزون می شود.

بگو:” بمن خبر دهید اگر این قرآن ازجانب خدا بود وشما به آن ایمان نیاوردید، گمراه تر ازکسی که با آن مخالفت کند کیست؟”

بزودی نشانه های خود را درآفاق و در وجود خودشان به آنها نشان خواهیم داد، تا آشکار شود که او حق است، آیا گواهی پروردگارت برهمه چیز کفایت نمی کند؟

آگاه باش که آنها نسبت به دیدار پروردگارشان شک دارند و بدان که او برهمۀ موجودات احاطه دارد.( ۴ ۵ -۹ ۴:۱ ۴ )

انسان را به احسان با پدر و مادرش سفارش کردیم، مادر به زحمت بارش را حمل کند و به دشواری حملش را بر زمین نهد و دوران آبستنی و شیر دادن سی ماه است، تا هنگامی که به رشد برسد، و به چهل سالگی درآید، گوید:” پروردگارا مرا توفیق ده تا شکر نعمتت را که برمن و پدر و مادرم ارزانی داشته ای به جای آرم و اعمال صالحی انجام دهم که تو را خشنود سازد، و فرزندانم را صالح کن، که من تسلیم شده ام و به سوی تو باز گشتم، آنها کسانی هستند که اعمال نیکشان را می پذیرم و ازگناهانشان می گذرم و در زمرۀ بهشتیان هستند، این وعدۀ راستی بود که به آنها داده شده است.

کسی که به پدر و مادرش گفت:” اُف برشما! آیا به من وعدۀ خارج شدن از گور را می دهید؟ و حال آنکه نسلها پیش از من گذشته،” و آن دو خدا را به یاری طلبیدند :که:” وای برتو ایمان بیاور که وعدۀ خدا حق است.”

اما او گوید:” این ها چیزی جز افسانۀ پیشینیان نیست.”

آنها کسانی هستند که وعدۀ عذاب- همچون امتهائی از جن و انس که پیش از آنها درگذشتند – برایشان محقق شد که آنها زیانکارانند، هریک را درجاتی است مناسب با کاری که کرده اند، تا خدا پاداش اعمالشان را بدهد و به آنها ستم نخواهد شد، در زندگی دنیا لذتهایتان را بردید و از آن بهره مند شدید، اما امروز به عذاب خوارکننده ای – در برابر استکبار نا حقتان در زمین، و به سبب گناهانی که انجام داده اید– کیفر شوید. ( ۰ ۲- ۵ ۱ : ۶ ۴ )

ای مردم ! ما شما را از مرد و زنی آفریدیم و شما را دسته ها و قبیله ها کردیم تا یکدیگر را بشناسید، ولی گرامی ترین شما نزد خدا، با تقواترینتان است. ( ۳ ۱: ۹ ۴ )

مگر از آفرینش نخستین عاجز شده ایم که آنها از آفرینش جدید تردید دارند؟ ( ۵ ۱: ۰ ۵ )

ما انسان را آفریدیم و از وسوسه های نفس او آگاهیم و از رگ گردنش به او نزدیکتریم، چرا که دو فراگیرنده برجانب راست و چپش نشسته اند و اعمالش را فرا می گیرند، کلامی نمی گوید، مگر آنکه مراقبی درکنارش حاضر است، و براستی سکرات مرگ فرا رسید، این همان چیزی است که از آن گریز داشتی، و درصور دمیده شد این روز موعود است، به همراه هرکس که وارد شود سوق دهنده و گواهی است، و تو از این غافل بودی، و ما ( اکنون ) از ( چشم ) تو پرده برداشتیم، و امروز چشمانت تیزبین شده است.

قرین او بگوید:” این عمل توست نزد من، که آماده اش کرده ام.” نا سپاسان لجوج را به جهنم دراندازید – همان بازدارندۀ خیر، متجاوز و شکاک را، آنکه با خدا معبود دیگر قرار داده است، درعذاب سخت بیاندازید.

همنشین او گوید:” پروردگارا! من اورا به سرکشی وادار نکردم، او خود سخت درگمراهی بود.”

فرماید:” درمقابل من مجادله نکنید، که پیش از این عذاب را به شما وعده داده بودم، وعدۀ من تغییر پذیر نیست، و هرگز به بندگانم ستم نخواهم کرد.

روزی که به جهنم بگوئیم:” آیا پُر شدی؟” می گوید:” آیا بازهم هست؟”

بهشت را برای اهل تقوا نزدیک آرند تا دور نباشد، این همان وعده ایست که به هر توبه کنندۀ پرهیزکاری داده شده بود، آنهائی که درنهان از(نا فرمانی) خدای رحمان بترسند، و با دلی توبه کار آمده باشند:” بسلامت وارد بهشت شوید، که این روز جاودانگی است.” در آنجا هرچه بخواهند هست و ازآن بیشتر نزد ما باشد. ( ۵ ۳- ۶ ۱: ۰ ۵ )

آیا انسان هرچه آرزو کند برایش قابل حصول است؟ دنیا و آخرت از آن خداست. ( ۵ ۲- ۴ ۲ : ۳ ۵ )

و اینکه نیست برای انسان پاداشی، مگرپاداش کوشش او، و به زودی ( حاصل) کوشش خود را خواهد دید.

( ۰ ۴- ۹ ۳ : ۳ ۵ )

خداوند رحمان، قرآن را تعلیم داد، انسان را آفرید، نطق و بیان به او آموخت. ( ۴ – ۱ : ۵۵ )

ما شما را آفریدیم، پس چرا تصدیق نمی کنید؟ آیا نطفه ای را که می ریزید درنظر دارید؟ آیا شما آنرا خلق کرده اید یا ما آفریدگارش هستیم؟ برشما مرگ را مقرر کردیم و ناتوان از آن نیستیم که مانند شما را بجایتان بیاوریم و شما را به هیأتی که آنرا نمی دانید باز آفرینیم، شما آفرینش نخستین را دانسته اید، پس چرا پند نمی گیرید؟ ( ۲ ۶- ۷ ۵: ۶ ۵ )

آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خدایند که فرمانروائی و سپاس اوراست، و او بر همه چیز تواناست.

اوست که آفرید تان، گروهی از شما کافرند وعده ای مؤمن، خداوند به کردارتان واقف است.

به راستی آسمانها و زمین را آفرید و به زیباترین شکل تصویرتان کرد و بازگشت به سوی اوست.

آنچه در آسمانها و زمین است می داند و از آشکار و نهانتان با خبر است و خداوند از آنچه در دلهاست آگاه است.

( ۴-۱: ۴ ۶ )

آیا خبر پیشینیان که کافر شدند به شما نرسید، که کیفر کار خود را چشیدند، وعذاب دردناکی آنها راست؟

واین کیفر آن بود که چون رسولانشان دلایل واضح برای آنها آوردند، گفتند:” آیا بشری می خواهد ما را هدایت کند؟” به این ترتیب کافر شدند و روی برتافتند، خداوند بی نیاز و شایستۀ ستایش است. کافران گمان بردند که هرگز برانگیخته نخواهند شد.

بگو:” آری سوگند به پروردگارم که همۀ شما برانگیخته خواهید شد، و خبر آنچه را که مرتکب شده اید، به شما می دهند، این کار برای خدا آسان است.

به خدا و رسول او و نوری که نازل کرده ایم ایمان بیاورید، که خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است.

آن روز که شما را گرد آورد، روز مغبونی است، هرکس که به خدا ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده باشد، گناهانش بخشیده شود، و او را به باغهائی وارد کند که جویباران درآن جاریست و جاودانه درآن خواهد ماند، این رستگاری بزرگی است. (۹- ۵: ۴ ۶ )

انسان کم طاقت آفریده شده است، هنگامی که بدی به او برسد بیتابی کند، و چون خیری به او رو آورد، باز دارنده باشد، مگر نمازگزاران، که پیوسته نماز گزارند، و آنهائی که در اموالشان حق معلومی برای سائلان و محرومان معین شده است.

( و) کسانی که به روز جزا ایمان دارند، و ازعذاب پروردگارشان می ترسند، زیرا خود را ازعذاب پروردگار در امان نمی دانند، کسانی که شرمگاه خود را حفظ می کنند، جز برهمسران و کنیزانشان که در این باره ملامتی برای ایشان نیست.

هرکس غیر از این را بخواهر متجاوز است.

و امانت داران و حافظان پیمان، و شهادت دهندگان به حق، و آنان که بر نمازشان مراقبت دارند.

اینان در باغهای بهشت گرامی و محترمند. ( ۵ ۳- ۹ ۱: ۰ ۷ )

آیا انسان گمان می کند بخود رها می شود؟ آیا نطفه ای از منی نبود که در رحم ریخته شد، و بعد بصورت خون بسته درآمد، و آفرید و موزونش ساخت، و اورا از دو نوع زن و مرد قرار داد؟ آیا چنین کسی قادر نیست مردگان را زنده کند؟ ( ۰ ۴ – ۶ ۳ : ۵ ۷ )

روزگارانی بر انسان گذشت که چیزی قابل ذکر نبود، انسان را از اختلات نطفه آفریدیم تا او را بیازمائیم، و شنوا و بینایش کردیم، راه را به او نشان دادیم، خواه شاکر باشد خواه ناسپاس. ( ۳ – ۱ : ۶ ۷ )

آیا شما را از آبی ناچیز نیافریدیم، که برای مدتی معین در قرارگاهی استوار قرارش دادیم؟

ما برای این کار قدرت داشتیم، پس قدرتمند خوبی هستیم، درآن روز وای برتکذیب کنندگان.( ۴ ۲ – ۰ ۲: ۷ ۷ )

ما شما را از عذابی نزدیک هشدار می دهیم، روزی بیاید که انسان آنچه را پیشا پیش به دست خود فرستاده است می بیند و کافر خواهد گفت:” کاش خاک بودم.” ( ۰ ۴: ۸ ۷ )

ای انسان چه باعث شد که در برابر پروردگار کریمت مغرور شوی؟ آن که تو را خلق کرد و به تو کمال بخشید، و به اعتدال برگزید، و به صورتی که خواست ترکیب کرد.

چنین نیست بلکه روز جزا را تکذیب میکنید، بدون شک نگهبانانی برشما گمارده شده اند، که نویسندگان بزرگوار هستند، و آنچه را انجام می دهید می دانند، مسلماً نیکوکاران متنعمند، و بدکادان را جا در دوزخ است، روز جزا به آن درآیند و گریزشان نیست، تو چه می دانی روز قیامت چیست؟ باز چه می دانی روز قیامت چیست؟ روزی است که هیچ کس قادر به انجام کاری برای دیگری نیست، و در آن روز فرمان خداراست. ( ۹ ۱- ۶: ۲ ۸ )

انسان باید بنگرد که از چه چیز آفریده شده است؟ از آبی جهنده، که از بین پشت و سینه بیرون می آید، خداوند می تواند بازش گرداند. ( ۸- ۵ : ۶ ۸ )

نام پروردگار بلند مرتبه ات را منزّه دار: آنکه آفرید و سامان داد و حد برنهاد و هدایت فرمود.

آن کس که گیاهان را برویاند، پس آنگاه خشگ و سیاه گردانید، بزودی برتو خواهیم خواند تا فراموش نکنی، جز آنچه را خدای دانندۀ آشکار و نهان بخواهد.

ما تورا راه آسانتری می نمائیم، چنان که مفید افتد پند ده، خدا ترسان بزودی پند گیرند، اما شقی ترین مردم آن باشد که سر بتابد، و او همان است که در آتش بزرگ دوزخ سرنگون خواهد شد، و درآن نه میمیرد نه زنده می ماند.

کسی که خود را تزکیه کند، مسلماً رستگار شود، و نام پروردگارش را به یاد آورد و نماز برپا دارد، ولی شما زندگی دنیا را ترجیح می دهید، درحالی که آخرت بهتر و پاینده تر است، این درکتاهای پیشینیان ذکر شده است، کتابهای ابراهیم و موسی. ( ۹ ۱- ۱: ۷ ۸ )

پس تذکر ده که تو تذکر دهنده ای، تو برآنها مسلط نیستی، مگر کسی که روی بگرداند و کافر شود، که خدا به عذاب بزرگی گرفتارش خواهد کرد.

مسلماً بازگشت آنها به سوی ماست، آنگاه حساب رسی آن ها با ماست. ( ۶ ۲- ۱ ۲: ۸ ۸ )

اما انسان هنگامی که خدا برای آزمایش او را گرامی می دارد و نعمت می بخشد، می گوید:” پروردگارم مرا گرامی داشت.” اما چون اورا بیازماید و روزی را بر او تنگ گیرد، می گوید:” پروردگارم مرا خوار کرده است.” چنان نیست که گمان می کنید، شما یتیمان را گرامی نمی دارید و یکدیگر را به اطعام مستمندان تشویق نمی کنید، و میراث خوارانید، و به مال و مکنت دل بسته اید، اما چنین نیست، هنگامی که زمین به سختی درهم کوبیده شود، و فرمان پروردگارت برسد و فرشتگان صف در صف در آیند، درآن روز جهنم را حاضر آرند، درآن روز انسان متذکر می شود، اما چه فایده که این تذکر به حال او سودی ندارد.

می گوید:” ای کاش برای زندگی( زوال ناپذیر ابدی) چیزی از پیش فرستاده بودم.” در آن روز هیچکس همانند عذاب او عذاب نکشد.

( وبه مؤمنان نیکوکار خطاب شود: ) ای روح با اطمینان خشنود و پسندیده به سوی پروردگات بازگرد، و درسلک بندگان من وارد شو، و در بهشت قدم بگذار. ( ۰ ۳- ۵ ۱: ۹ ۸ )

قسم به این شهر، وتو دراین شهر اقامت گزیده ای، وقسم به پدر و فرزندانی که پدید می آورد، که انسان رادر رنج و محنت بیافریدیم، آیا چنین گمان می کند که کسی بر او چیره نمی گردد؟ می گوید:” مال فراوانی را تباه کردم.” آیا می پندارد که کسی او را ندیده است؟ آیا برای او دو چشم نیافریدیم؟ و یک زبان و دو لب، و دو راه پیش پایش ننهادیم؟ و او در آن ” گذرگاه سخت ” پا ننهاد، و تو چه دانی که ” گذرگاه سخت “چیست؟

آزاد کردن بنده است، یا طعام دادن در روز قحطی، خاصه به یتیمی که خویشاوند باشد، یا مسکینی خانه نشین، تا ازکسانی باشد که ایمان آورده اند، و یکدیگر را به صبرسفارش کرده اند، وبه بخشایش، اینان از خوشبختانند، و کسانی که به آیات ما کافرند، از تیره روزانند، نصیب آنها آتشی است که ازهرسو ایشان را احاطه خواهد کرد.

( ۰ ۲- ۱: ۰ ۹ )

سوگند به خورشید و روشنائی طالع شدنش، سوگند به ماه که پس از آن سر برآورد، سوگند به روز آنگاه که آنرا روشن کند، سوگند به شب آنگاه که آنرا بپوشاند، سوگند به آسمان و آنکه بر افراشتش، سوگند یه زمین و گستراننده اش، سوگند به روح آدمی و آنکس که به اعتدال آنرا آفرید، و خیر و شرش را به او الهام کرد، :

هرکس نفس خود را تزکیه کند رستگار خواهد شد، و آنکس که پلیدش دارد، از زیانکاران است.( ۰ ۱- ۱: ۱ ۹ )

سوگند به انجیر و زیتون، سوگند به طور سینا، سوگند به این شهر امن، که ما انسان را به نیکوترین صورت و سیرت بیافریدیم، آنگاه اورا به پائین ترین مرحله برگرداندیم.

مگر آنان که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند – که برای آنها پاداش بی پایان است، پس چه برآنت داشت که دین حق را تکذیب کنی؟ مگر خدا بهترین داوران نیست؟ ( ۸ – ۱ : ۵ ۹ )

قرآن را به نام پروردگارت که هستی را آفرید- بخوان، هم او که انسان را ازخون بسته آفرید، بخوانکه پروردگارت ازهمه ارجمند تر است، هم او که با قلم تعلیم داد، و آنچه را که انسان نمی دانست به او آموخت، آری انسان چون خود را بی نیاز ببیند سرکشی کند، مسلماً بازگشت همه به سوی پروردگار توست. ( ۸ – ۱: ۶ ۹ )

آنگاه که زمین به سختی به لرزه درآید، و بار سنگینش را بیرون نهد، انسان بگوید:” زمین را چه روی داده است؟ درآن هنگام زمین اخبار خودرا بازگو کند، چرا؟ که خداوند به او چنین وحی کرده است، درآن روز مردم پراکنده از گورها برآیند تا نظاره گر اعمالشان باشند، هرکس به اندازۀ ذره ای کار نیک کرده باشد، پاداش آن را خواهد دید، و هرکس به اندازۀ ذره ای کار بد کرده باشد کیفر آن را هم خواهد دید. ( ۸ – ۱: ۹ ۹ )

سوگند به اسبان دوندۀ دم زننده، که بهنگام تاخت، از برخوردسمشان برسنگ جرقه های آتش بجهد، و با سرزدن صبح بردشمن یورش برند، وگرد وغبار برانگیزند، وسپاه دشمن را درمیان گیرند، انسان دربرابر پروردگارش ناسپاس است، وخود براین کفران گواه است، و علاقۀ شدیدی به مال دارد.

آیا نمی داند که چون آنچه در گورهاست بیرون شود، و آنچه درسینه هاست آشکار گردد، درآن روز پروردگارش کاملاً به حال او آگاه است؟ ( ۱۱- ۱: ۰ ۰ ۱ )

سوگند به عصر ( زمان) که انسان در زیان است، مگر کسانی که ایمان آورند و کارهای درست انجام دهند، و یکدیگر را به حق و صبر سفارش نمایند. ( ۳ – ۱: ۳ ۰ ۱ )

چون پیروزی و نصرت خدا فرا رسد، و مردم را ببینی که گروه گروه به دین خدا درمی آیند، به ستایش پروردگارت تسبیح گوی و از او طلب آمرزش کن، زیرا او توبه پذیر مهربان است.
( ۳- ۱: ۱۰ ۱ )

بگو پناه می برم به پروردگار مردم، به فرمانروای مردم، به خدا و معبود مردم : ازشر وسوسۀ شیطان،هم او که مردم را وسوسه در دل اندازد، خواه ازجنس جن باشد یا ازجنس انسان.

همه چیز برای انسان آفریده شده، وخدا آنهارا رام ما کرده است.

او خدائی است که همۀ موجودات روی زمین را برای شما آفرید و بعد به خلق آسمان پرداخت، و بصورت هفت آسمان کاملش کرد، او بهرچیز داناست. ( ۹ ۲: ۲ )

خداوندی که آسمان و زمین را آفرید، و از آن آبی فرو فرستاد، و با آن میوه ها را برای روزیتان برویاند، و کشتی ها را به اختیارتان آورد، تا به فرمان او بر دریا حرکت کند، و رودها را برایتان مسخر گرداند، و خورشید و ماه را که دائم تابان و درگردشند، به تسخیر شما درآورد، و شب و روز را مسخرتان کرد، و هرچه خواستید به شما ارزانی داشت، و اگر بخواهید نعمتهای خدا را بشمارید، هرگز قادر نخواهید بود، انسان ستمکار و ناسپاس است. ( ۴ ۳ – ۲ ۳: ۱۴ )

آنچه را برای شما به رنگهای گوناگون در زمین بیافرید، نشانه ئی است برای گروهی که پند می پذیرند.

اوست که دریا را به اختیارتان درآورد، تا از آن گوشت تازه خوراکتان شود، و زینتی را برای آرایش خود استخراج کنید، و کشتیها را شکافندۀ دریا می بینید، تا از فضل خدا روزی بیابید، و شکرش را به جا آورید.

کوههای استواری در زمین بیفکند، تا از لرزش آن بکاهد، و به شما آرامش ببخشد، و نهرها و راههائی بوجود آورد تا هدایت شوید، و نیز ستارگان را علامتی برای راهیابی قرار داد.
آیا آن که می آفریند، مانند کسی است که نمی آفریند؟ چرا پند نمی گیرید؟ ( ۷ ۱- ۱۳ :۱۶ )

ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنها را در بر و بحر ( برمرکب) سوار کردیم و از انواع روزیهای پاکیزه بهره مندشان ساختیم، و بر بسیاری از مخلوقاتمان برتری بخشیدیم. ( ۰ ۷ : ۷ ۱ )

آیا ندیدی خداوند هرچه را که در زمین است مسخرتان کرد، و به فرمان او کشتی در دریا روان است، و او آسمان را نگه می دارد، تا جز به فرمانش بر زمین فرو نیفتد، زیرا خدا به مرد م رئوف و مهربان است. ( ۵ ۶ : ۲۲ )

آیا ندیدید که خدا آنچه در آسمانها و زمین است رام شما کرد و نعمتهای آشکار و پنهانش را برشما ارزانی داشت، ولی بعضی از مردم بدون علم و راهنما و کتاب روشنگری دربارۀ خدا مجادله می کنند، و چون به آنها گفته شود:” آنچه را خدا نازل کرده پیروی کنید.” گویند:” نه! ما از آئین نیاکان خود پیروی می کنیم.”

حتی اگر شیطان آنها را به عذاب سوزناک خوانده باشد؟

کسی که روی تسلیم به درگاه خدا آورد و نیکوکار باشد به دستآویز محکمی چنگ زده است و سرانجام کارها بسوی خداست. ( ۲ ۲- ۰ ۲: ۱ ۳ )

آن دو دریا یکسان نیست، یکی آبش شیرین و خوشگوار، و آن یکی شور و تلخ است و از هردو گوشت تازه می خورید، و از آنها پیرایه ها بیرون می آورید که می پوشید، و کشتی را در آن می بینید که در طلب روزی آب را می شکافد و پیش می رود، تا سپاسگزار باشید

شب را به روز و روز را به شب داخل کند، و خورشید و ماه را رام کرد، که هریک تا زمانی معین در حرکتند، این است خدائی که پروردگار شماست، فرمانروائی ازآن اوست، وجزاو چیزهائی که می خوانید مالک پوست نازک هستۀ خرمائی هم نیستند.

اگر آنها را بخوانید صدایتان را نمی شنوند، و اگر بشنوند، به شما پاسخ نمی گویند، و در روز قیامت شرک شما را انکار می کنند، و هیچکس همچون خدای آگاه خبردارت نمی کند.
ای مردم ، همه نیازمند خدائید، تنها خدا بی نیاز ستوده است. ( ۱۵- ۲ ۱: ۵ ۳ )

آیا ندیدند که با قدرت خود چارپایان را برای شان آفریدیم، که مالکشان شوند، آنها را رامشان کردیم، که هم برآنها سوار می شوند، و هم از آن می خورند، و از آنها سود می برند، و از شیرشان می نوشند، چرا سپاس نمی گویند؟ ( ۳ ۷- ۷۱: ۶ ۳ )

اگر از آنها بپرسی چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است؟ خواهند گفت:” آنها را پیروزمندی دانا آفریده است.” او همان کسی است که زمین را بسترتان قرار داد و در آن برای شما راهها پدید آورد، تا هدایت یابید، و آن که از آسمان آب کافی فرستاد که زمین موات را بدان زنده کردیم، این چنین ( پس از مرگ) از آن خارج می شوید.

وهمان کسی که همۀ اصناف را آفرید، و برای شما ازکشتی و چارپایان مرکبها قرار داد که سوار شوید، و بر پشتشان قرار گیرید، پس نعمت پروردگارتان را بیاد آورید و بگوئید:

” منزّه است آن کس که اینها را رام کرد، که ما را توان آن نبود، و ما بسوی پروردگارمان باز می گردیم.” ( ۱۴- ۹ : ۳ ۴ )

خداست که برای شما دریا را رام کرد، تا بفرمان او کشتیها درآن روان باشند، وشما در طلب معاش برآئید، باشد که سپاسگزار باشید. آنچه درآسمانها و زمینهاست ازآن اوست، که برایتان رام کرد، براستی دراین برای متفکران عبرتهاست. ( ۳ ۱ – ۲ ۱ : ۵ ۴ )

اوست که زمین را رام شما کرد، دراکناف آن بگردید و روزی اورا بخورید، و بازگشت همه بسوی اوست.

آیا خودرا از حاکم آسمان درامان می دانید، که به گاه لرزیدن زمین شما را بکامش فرو برد؟

یا خودرا از کسی که در آسمان است درامان می دانید که تُندباد آکنده از سنگریزه برشما فرستد؟، و بزودی درخواهید یافت که تحدیدهای من چگونه است.

برای پیشینیانشان که به انکار برخواستند عقوبت من چگونه بود؟

آیا پرندگان را بر فراز سرشان ندیدند که بال می زنند؟، جز خدای رحمان کسی نگاهشان نمی دارد، زیرا او برهمه چیز بیناست. ( ۹ ۱- ۵ ۱ : ۷ ۶ )

فرشتگان

آنگاه که پروردگارت به فرشتگان فرمود: “من در روی زمین جانشینی می گمارم”.

فرشتگان گفتند: “آیا در زمین کسی را می گماری که در آن فساد و خونریزی کند؟ درحالیکه ما به ستایشت تسبیح گوئیم و تقدیست کنیم؟

فرمود: “من چیزی را میدانم که شما نمی دانید”. آنگاه تمام اسمها را به آدم آموخت، سپس آنها را بر فرشتگان عرضه داشت و فرمود:” اگر راست می گوئید، اسامی اینها را به من بگوئید.”

فرشتگان گفتند: “تو منزّهی ما چیزی جز آنچه به ما آموختی نمی دانیم، تو دانای فرزانه ای.”

خداوند فرمود: “ای آدم فرشتگان را به اسامی اینها آگاه کن.”

چون آدم فرشتگان را بدان آگاه ساخت، خداوند فرمود:” نگفتم من نادیده های آسمانها و زمین و آنچه را که آشکار و نهان می دارید می دانم.”

هنگامی که به فرشتگان گفتیم برآدم سجده کنید، همگی سجده کردند جز شیطان که سر باز زد و تکبر ورزید و از کافران شد.

گفتیم: “ای آدم با همسرت در بهشت سکنی گزین و هرچه خواستید از میوه و غذاهای آن تناول کنید، ولی به این درخت نزدیک نشوید، که درحقّ خود ستم خواهید کرد.”

آنگاه شیطان آن دو را به لغزش کشاند و از جائی که بودند خارج ساخت.

به آنها گفتیم:” همگی فرود آئید درحالیکه عده ای از شما دشمن دیگری خواهید بود، و زمین برای شما تا زمانتان برآید قرارگاه ومایۀ برخورداریست”.

آنگاه آدم از پروردگار خود کلماتی فرا گرفت و خدا از او درگذشت، او توبه پذیر مهربان است.

گفتیم:”همگی از بهشت فرود آئید، پس چون ازجانب من هدایتی برای شما آمد، آنان که ازهدایت من پیروی کنند، هرگز بیمناک و اندوهگین نخواهند شد”

کافران و تکذیب کنندگان آیات ما از دوزخیانند و جاودانه در آن خواهند بود. ( ۳۹ – ۰ ۳ : ۲ )

هرکس خدا و فرشتگان و پیامبران و جبرئیل و میکائیل را دشمن دارد، خدا نیز دشمن این کافران است. ( ۸ ۹ : ۲ )

آیا انتظار دارند که خدا و فرشتگان درسایبانی از ابر سراغشان بیاید و کار یکسره شود؟ همۀ امور به خدا باز می گردد. ( ۰ ۱ ۲: ۲ )

خداوند گواهی داده است که معبودی جز او قائم به دادگری نیست، و فرشتگان و عالمیان نیز گواهند، معبودی نیست جزخدای توانمند فرزانه. ( ۸ ۱ : ۳ )

فرشتگان گفتند: ای مریم خدا ترا برگزید ومنّزه کرد وبرزنان جهان برتری داد. ای مریم پروردگارت را فرمان بر وبه او سجده کن، و بانمازگذاران نماز بخوان. ( ۳ ۴- ۴۲ : ۳ )

و به شما فرمان ندهد که فرشتگان و پیامبران را خدایان قرار دهید، آیا پس از مسلمان شدن، شما را به کفر دعوت می کند؟ ( ۰ ۸ : ۳ )

ای مؤمنان به خدا و پیغمبرش و کتابی که بر او نازل کرده وکتابی که پیشتر فرستاده است، ایمان بیاورید وهرکس به خدا، فرشتگان، کتابها و فرستادگانش و روز بازپسین کافر شود درگمراهی بی سرانجامی افتاده است . ( ۶ ۳ ۱: ۴ )

خداوند به آنچه برتو نازل کرده گواه است، که آن را به علم خود نازل کرده است، و فرشتگان نیز گواهی می دهند، گرچه گواهی خدا کافی است. ( ۶ ۶ ۴:۱ )

گفتند:” چرا فرشته ای بر او نازل نشده است؟”

اگر فرشته ای فرستاده بودیم، کار به پایان می رسید، و به آنها دیگر مهلتی داده نمی شد، اگر فرشته ای را مقرر میداشتبم، بی تردید او را به هیأت مردان درمی آوردیم، که باز برای آنها جای شبهه باقی می ماند.”( ۰ ۱- ۸: ۶ )

کیست ستمکار تر از کسی که به خدا دروغ ببندد و یا بگوید به من وحی شده است، درحالی که نشده باشد، و کسی که بگوید:” منهم چیزی مانند آنچه خدا نازل کرده، نازل می کنم، واگر ستمگران را درسکرات مرگ ببینی که فرشتگان دستها را گشوده و به آنان می گویند:” جانی را که درتن دارید تسلیم کنید، امروزعذاب خفت باری در برابر دروغهائی که به خدا بستید و به آیات خدا تکبر ورزیدید خواهید دید. ( ۳ ۹: ۶ )

اگر فرشتگان را برآنها فرو فرستیم و مردگان با آنها سخن بگویند، و همه چیز را دربرابرشان گرد آوریم، هرگز ایمان نخواهند آورد، مگر خدا بخواهد، ولی بیشتر آنان نادانند. (111 : 6 )

آیا انتظاری جز آن دارند که فرشتگان یا خدا و یا برخی از آیات او به سراغشان بیاید، لکن ایمان آوردن افرادی که قبلاً ایمان نیاورده اند، در روزی که آیات پروردگار بیاید، سودی بحال آنها نخواهد داشت.

بگو:”منتظر باشید، ما هم در انتظاریم” ( ۸ ۵ ۱: ۶ )

اگر کفار را به هنگام قبض روح شدن ببینی که فرشتگان به روى ها و پشتهای آنان ميزنند وميگويند: عذاب سوزناك را بچشيد، این نتیجۀ کرداری است که پیش از این فرستاده اید وخداوند هرگز به بندگانش ستم روا نمی دارد. ( ۵۱ – ۵۰ : ۸ )

ما انسان را از ِ گل خشکیده ای که حاصل لجن بویناکی بود، آفریدیم.

وجن را پیش از آن از آتش سوزان بوجود آوردیم.

آنگاه پروردگار به فرشتگان فرمود:” من آفرینندۀ بشری هستم که از ِگل خشکیدۀ لجن بویناکی حاصل است، و چون آن را درست کردم از روح خود درآن دمیدم، در برابر او سجده کنید.”

همۀ فرشتگان سجده کردند جز شیطان که سرپیچی کرد که با سجده کنندگان باشد. ( ۱ ۳- ۶ ۲: ۵ ۱ )

خدا فرشتگان حامل وحی را به فرمان خویش بر هریک از بندگانش که بخواهد فرو می فرستد، تا هشدار دهند که معبودی جز من نیست، پس از ( نافرمانی) من بترسید. ( ۲ : ۶ ۱ )

آنان که به خود ستم روا داشته اند، درمقابل فرشتگانی که جانشان را می گیرند، سرتسلیم فرود می آورند که: ” ما کار بدی نمی کردیم.”

آری مسلماً خدا به کردارتان آگاه است، اکنون از درهای جهنم که تا ابد درآن خواهید ماند به درون آئید، جایگاه سرکشان چه بد است.

به تقوا پیشگان گفته شود:” پروردگارتان چه نازل کرده است؟”

گویند:” بهترین سخن را.” برای نیکوکاران دراین دنیا خیر است و سرای آخرت بهتر است و سرای اهل تقوا چه خوب است، به باغهای جاویدان درآیند که جویباران درآن جاریست و هرچه اراده کنند درآنجا موجود است، بدین گونه خداوند تقوا پیشگان را پاداش جواهد داد.

فرشتگانی که جان پاکان را می ستانند، می گویند:” درود برشما، به خاطر کردارتان به بهشت داخل شوید.”

(ستمگران) گوئی جز این انتظار دارند که فرشتگان به سراغ آنها بیایند، یا فرمان پروردگارت فرا رسد، پیشینیان آنها هم همین روش را داشتند، خداوند به آنان ستم نکرد، بلکه خود به خویشتن ستم کردند، سر انجام کردار بدشان دانگیرشان شد، و آنچه را مسخره می کردند برآنها وارد شد. ( ۳۴- ۲۸: ۱۶ )

جنبندگان زمین و فرشتگان آسمانها بدون تکبر برای خدا سجده می کنند، آنها از(نافرمانی) پروردگارشان که حاکم برآنهاست می ترسند، و مأموریتشان را انجام می دهند. ( ۹ ۴: ۶ ۱ )

آیا پروردگارتان پسران را مخصوص شما برگزید و فرشتگان را به دختری خویش اختیار کرد؟ شما سخن بزرگی می گوئید. ( 40 : 17)

چون به فرشتگان گفتیم بر آدم سجده کنید، همگی سجده کردند جز ابلیس که گفت:” آیا برکسی سجده کنم که او را ازخاک آفریده ای؟”

گفت:” خواهی دید اگر تا روز قیامت مرا مهلت دهی فرزندان کسی را که برمن برتری دادی جزعدۀ کمی همه را گمراه و ریشه کن خواهم کرد.”

فرمود:” برو، ازمیان آنها هرکس از تو پیروی کند، جهنم کیفر آنها و شماست که پاداشی بسزاست، هرکدام از آنها را که تواتستی باصدایت برانگیز و بیاری سواران و پیادگانت برآنها بتاز و در اموال و فرزندانشان شریک شو و به آنها وعده بده.” ولی شیطان جز فریب وعده نمی دهد.

” تو هرگز بربندگان من ُسلته ای نخواهی داشت، و تنها پروردگارت برای نگهداری آنها کافی است.” ( ۵ ۶- ۱ ۶: ۷ ۱ )

تماز را از زوال آفتاب تا آغاز تاریکی شب، و نماز صبح را برپا دار، زیرا در نماز صبح فرشتگان حاضر آیند. ( ۸ ۷: ۷ ۱ )

بگو:” اگر در زمین فرشتگانی بودند که با اطمینان راه می رفتند، ما هم فرشته ای را به رسالت از آسمان بر آنها

می فرستادیم.” ( ۵ ۹: ۷ ۱ )

آنان که امید به دیدار ما ندارند، گفتند:” چرا فرشتگان برما نازل نمی شوند؟ و یا چرا پروردگارمان را نمی بینیم؟ براستی آنها خود را بزرگ پنداشتند و طغیان بزرگی کردند، اما روز دیدن فرشتگان روز بشارت مجرمان نخواهد بود و به آنها گویند:” مژده برشما حرام است.” ( ۲۲- ۱ ۲: ۵ ۲ )

خداوند و فرشتگانش برپیامبر درود می فرستند، ای مؤمنان بر او درود بفرستید و سلام کنید وتسلیم او باشید. ( ۶ ۵ : ۳۳ )

و آنان که از (نافرمانی) پروردگارشان ترسیده اند، گروه گروه به بهشت برند، وچون بدانجا رسند، درهایش گشوده شود و نگهبانان بهشت به آنها گویند: “سلام برشما،خوش باشید،به بهشت جاودانه داخل شوید.”

گویند:” سپاس خدای را که وعده اش به ما راست بود و زمین را میراث ما قرار دادو درهرجای بهشت که بخواهیم منزل می گزینیم.”

چه پاداش نیکوئیست برای عمل کنندگان، و فرشتگان را بنگری که برگرد عرش حلقه زده اند و به ستایش خدای تسبیح می گویند، و درمیان آنها بحق داوری کنند، و گفته شود:

” سپاس خدای را که پروردگار جهانیان است.” ( 5 7- 73 : 39)

برآنان که گفتند: ” پروردگار ما فقط خداست.” و بر آن پای فشردند، فرشتگان نازل می شوند، که: ” نترسید و غمگین مباشید، شما را به بهشتی که وعده شده است بشارت باد”

ما در زندگی دنیا و آخرت دوستان شما هستیم، هر چه بخواهید و دوست داشته باشید، در آن برای شما فراهم است. دهشی است از طرف آمرزندۀ مهربان. ( ۲ ۳ – ۰ ۳ : ۱ ۴ )

نزدیک است که آسمانها برفراز یکدیگر شکافته شوند و فرشتگان به ستایش پروردگارشان تسبیح گویند و برای زمینیان آمرزش طلبند، آگاه باش که خداوند آمرزندۀ مهربان است. ( ۵ : ۲ ۴ )

و فرشتگان را که بندگان خدای رحمان هستتند،( ازجنس) زن پندارند، مگر به هنگام آفرینش آنها حضور داشته اند؟ بزودی شهادتشان نوشته خواهد شد، و از آن بازخواست می شوند. ( ۹ ۱: ۳ ۴ )

چگونه خواهد بود آنگاه که فرشتگاه قبض روحشان کنند؟ بر چهره ها و پشتشان می زنند، و این بدان سبب است که از آنچه خدا را به خشم می آورد پیروی کردند، و از خشنودیش کراهت داشتند، و او نیز اعمالشان را نابود کرد.

( 28 -27 : 47)

چه بسیار فرشتگانی که درآسمانها هستند و شفاعتشان سودی ندهد، مگر پس از رضایت و اجازۀ پروردگار، کسانی

که آخرت را باور ندارند فرشتگان را با اسامی دختران می نامند.

اینان بدان یقین ندارند و تنها ازگمان پیروی می کنند، حال آنکه گمان برای شناخت حقیقت کافی نیست.

دراین صورت از کسی که از ذکر ما روی بگرداند و جز زندگی دنیا را نجوید اعراض کن.( ۹ ۲- ۶ ۲: ۳ ۵ )

نگهبانان دوزخ را جزازمیان فرشتگان قرار ندادیم و شمار آنها را جز برای آزمایش کافران معین نکردیم، تا اهل کتاب به یقین برسند و ایمان مؤمنان افزون شود، و نیز اهل کتاب و مؤمنان تردیدی بخود راه ندهند، تا بیمار دلان و کافران بگویند:” منظور خدا از این توصیف چیست؟” بدینگونه خدا هرکه را خواهد به گمراهی واگذارد وهرکه را بخواهد هدایت می کند، شمار سپاهیان پروردگارت را جزخودش نمی داند، و این جز اندرزی برای مردم نیست. ( ۱ ۳ : ۴ ۷ )

سوگند به فرشتگانی که روح را به شدت از بدنها بر می کشند.

سوگند به فرشتگانی که روح را با مدارا ونشاط می گیرند.”

سوگند به فرشتگانی که شناورند، سوگند به فرشتگانی در اجرای فرمان الهی بریکدیگر سبقت می گیرند، و امور را

به سامان می آورند، درآن روز که صدائی ترسناک همه چیز را بلرزاند، درپی آن حادثۀ دیگر رخ دهد، که دلها را اضطرابی سخت فرا گیرد، وچشمها از ترس خیره شوند، گویند:

” آیا ما باز به زندگی باز می گردیم، پس از آنکه بصورت استخوان پوسیده درآمدیم؟”… ( ۲- ۱: ۷۹ )

شیطان

ای مؤمنان همگی درصلح و آشتی درآئید و از گامهای شیطان پیروی نکنید، که او دشمن آشکار شماست. ( ۸ ۰ ۲ : ۲ )

چنین دشمنانی ازشیاطین جن و انس را در برابر هر پیامبری قرار دادیم که سخنان فریبندۀ بی پایه به دیگران القا می کردند و اگر پروردگارت می خواست چنین نمی کردند، پس آنها را با دروغهایشان واگذار، تا قلوب کسانی که به آخرت ایمان ندارند به آن متمایل شود، که آنچه می خواهند انجام دهند. ( ۳ ۱۱- ۱۱۲: ۶ )

ما در زمین اقتدارتان دادیم و وسائل معاش شما را درآن قرار دادیم، لیکن سپاسگزاری شما اندک است.

شما را آفریدیم، آنگاه شکل دادیم، سپس به فرشتگان گفتیم بر آدم سجده کنید، همه سجده کردند جز ابلیس که از سجده کنندگان نبود.

فرمود:” چون تورا فرمان دادم چه چیز مانع سجده کردنت شد؟”

گفت:” من از او برترم، مرا از آتش آفیده ای و اورا از خاک.”

فرمود:” از آن مقام فرو شو، حق تو نیست که در آن مقام تکبر کنی، بیرون رو که فرو مایه ای.”

گفت:” مرا تا روز برانگیخته شدن مهلت ده.”

فرمود:” مهلت یافتی.”

گفت:” حال که نا امیدم کردی، من نیز در راه مستقیم تو به کمین آنها می نشینم، آنگاه از پیش و پس و از راست و از چپ بر آنها می تازم و بشترشان را ناسپاس خواهی یافت.”

فرمود:” از آن مقام با خفت دور شو، جهنم را از تو و پیروانت ُپر خواهم کرد.

ای آدم! تو و همسرت در بهشت مأوا گزینید و هرچه خواستید بخورید، اما گرد این درخت نگردید، که زیان خواهید دید.”

شیطان آن دو را وسوسه کرد، تا شرمگاه مستورشان را ظاهر سازد، و گفت:” پروردگار به این سبب شما را از آن درخت نهی کرد که فرشته می شوید و جاودانه خواهید شد، و برایشان سوگند یاد کرد که:” من خیرخواه شمایم.” بدین ترتیب آنها را فریب داد.

وقتی از آن درخت تناول کردند، شرمگاهشان آشکار شد، و بر آن شدند که از برگهای بهشت برخود بپوشانند.

پروردگار ندا داد:” مگر شما را از آن درخت منع نکردم و نگفتم که شیطات دشمن آشکار شماست؟”

گفتند:” پروردگارا، به خود ستم کردیم و اگر ما را نیامرزی و بر ما رحمت نیاوری زیانکار خواهیم بود.”

فرمود:” فرود آئید که با یکدیگر دشمن خواهید شد و مدتی زمین قرارگاه شماست و امکان بهره گیری از آن را خواهید داشت.” فرمود:” در آن زیست می کنید و در آن میمیرید و از آن بیرونتان آورند. ( ۵ ۲- ۰ ۱: ۷ )

ای فرزندان آدم، لباسی برای شما فرو فرستادیم که برایتان زینت است، و شرمگاهتان را می پوشاند، و لباس تقوا بهتر است، این از آیات خداست شاید بخود آئید.

ای فرزندان آدم ! شیطان شما را نفریبد چنانکه لباس پدر و مادرتان را ازتنشان برکند، تا شرمگاهشان را در نظرشان آشکار نمود، و از بهشت بیرونشان کرد، چرا که او وگروهش ازجائی که آنها را نمی بینید، شما را می بینند.

ما شیطانها را دوستان کسانی قرار دادیم که ایمان نمی آورند، چون کار زشتی انجام دهند، گویند: ” نیاکانمان را چنین یافته ایم، و خدا ما را بدان فرمان داده است.”

بگو:” خدا به زشتکاری فرمان نمی دهد، چرا چیزی را که نمیدانید به خدا نسبت می دهید.

بگو:” پروردگار من به عدالت فرمان داده، و نیز به این که هنگام هر نماز رو به جانب او گردانید و با اخلاص او را بخوانید، همانطور که در آغاز شما را آفرید به سویش باز می گردید.

گروهی را هدایت کرد و جمعی نیز درگمراهی ثابت ماندند، زیرا آنها بجای خدا، شیاطین را به دوستی برگزیدند و می پندارند که هدایت یافته اند. ( ۰ ۳ – ۶ ۲: ۷ )

و اگر شیطان وسوسه ات کرد، به خدا پناه ببر، زیرا او شنوای داناست.

کسانی که برای خدا تقوا پیشه می کنند، وقتی گرفتار وسوسه های شیطانی شوند، خدا را یاد می کنند و بصیرت می یابند. ( ۰۱ ۲- ۰۰ ۲: ۷ )

هنگامی که کار تمام شود، شیطان بگوید: خداوند به شما وعدۀ راست داد ومن نیز به شما وعده ای دادم وتخلف کردم، من برشما ُسلطه ای نداشتم، جزاینکه دعوتتان کردم وشما پذیرفتید، بنابراین مرا سرزنش نکنید، (بلکه) نفس خود راملامت کنید، نه من فریاد رس شما هستم ونه شما فریاد رس من، از اینکه شما از پیش مرا شریک خدا ساختید بیزارم، و برای ستمکاران عذاب سختی است. ( ۲۲: ۱۴ )

آنگاه پروردگار به فرشتگان فرمود:” من آفرینندۀ بشری هستم که از ِگل خشکیدۀ لجن بویناکی حاصل است، و چون آن را درست کردم از روح خود درآن دمیدم، در برابر او سجده کنید.”

همۀ فرشتگان سجده کردند جز شیطان که سرپیچی کرد که با سجده کنندگان باشد.

فرمود:” ای ابلیس چرا چون دیگران سجده نمی کنی؟”

گفت:” هرگز برای بشری که از ِگل خشکیدۀ لجن بوی ناکی آفریده ای سجده نخواهم کرد.”

فرمود:” از جایگه خارج شو که تو مطرودی، و تا روز جزا از رحمت حقّ دور خواهی بود.”

گفت:” پروردگارا، تا روزی که بر انگیخته شوند مرا مهلت ده.”

فرمود:” تو را تا روز معین مهلت دادیم.”

گفت:” پروردگارا، چون نا امیدم کردی، زمین را در نظرشان می آرایم، و همۀ آنها را گمراه خواهم کرد، مگر بندگان پاک و بی آلایش تو را.”

فرمود: ” این راهی است مستقیم تا پیشگاه من، بربندگان من تسلط نخواهی یافت، مگر گمراهانی که از تو پیروی می کنند، میعادگاه همۀ آنها جهنم است، که هفت در دارد، و بر هر دری عده ای تقسیم شده اند، اهل تقوا در باغها و کنار چشمه ها هستند، به سلامتی و ایمنی به آن وارد شوند، آنچه در دلهایشان کینه است برکنیم و برادرانه بر تختهای روبروی یکدیگر قرار دارند. خسته نمی شوند و از آن بیرونشان نرانند.

بندگانم را آگاه کن که من آمرزندۀ مهربانم، و کیفر من عذابی دردناک است.” ( ۰ ۵ – ۸ ۲: ۵ ۱ )

خداوند فرموده: به بندگانم بگو: به نیکوترین وجه سخن بگویند، زیرا شیطان میان آنها فتنه می کند، و براستی که شیطان دشمن آشکار انسان است. ( ۵۳ : ۷ ۱ )

چون به فرشتگان گفتیم بر آدم سجده کنید، همگی سجده کردند جز ابلیس که گفت:” آیا برکسی سجده کنم که او را ازخاک آفریده ای؟”

گفت:” خواهی دید اگر تا روز قیامت مرا مهلت دهی فرزندان کسی را که برمن برتری دادی جزعدۀ کمی همه را گمراه و ریشه کن خواهم کرد.”

فرمود:” برو، ازمیان آنها هرکس از تو پیروی کند، جهنم کیفر آنها و شماست که پاداشی بسزاست، هرکدام از آنها را که تواتستی باصدایت برانگیز و بیاری سواران و پیادگانت برآنها بتاز و در اموال و فرزندانشان شریک شو و به آنها وعده بده.” ولی شیطان جز فریب وعده نمی دهد.

” توهرگز بربندگان من ُسلته ای نخواهی داشت، و تنها پروردگارت برای نگهداری آنها کافی است.” ( ۵ ۶- ۱ ۶: ۷ ۱ )

آیا ندیدی که ما شیطانها را برای کافران فرستادیم تا شدیداً آنها را برانگیزند، بنابراین دربارۀ آنها شتاب مکن، ما با د قت حسابشان را داریم. ( ۴ ۸- ۳ ۸: ۹ ۱ )

گروهی از مردم نا آگاه در بارۀ خدا به مجادله بر می خیزند، و از شیطانهای سرکش پیروی می کنند، برشیطان مقرر شد که هرکس با او دوستی کند به گمراهیش افکند و بر آتش سوزان رهنمودش شود. ( ۴- ۳ : ۲۲ )

ما پیش از تو رسول یا پیامبری نفرستادیم جز آن که وقتی مشغول خواندن آیات شد، گرفتار القائات شیطان گردید، اما خداوند القائات شیطان را مرتفع کرد و آیات خود را استحکام بخشید، خداوند دانای فرزانه است، تا القائات شیطانی را آزمونی قرار دهد برای دل بیماران و سنگدلان و به راستی ستمگران درعداوت و ناسازگاری ازحق به دورند، و تا دانشمندان بدانند که قرآن به راستی ازجانب پروردگار توست و به آن ایمان بیاورند و دلهایشان نرم شود و خداوند مؤمنان را به راه راست هدایت می کند، وکافران همیشه به آن شک دارند تا ناگهان قیامت فرا رسد و یا عذاب روز بی پایان برآنها فرود آید. ( ۵۵- ۲ ۵: ۲۲ )

بگو:” پروردگارا! من از وسوسه های شیاطین بتو پناه می آورم، پروردگارا، از اینان که نزد من حضورمی یابند بتو پناه می برم.” ( ۸ ۹- ۷ ۹: ۳ ۲ )

ای مؤمنان ازگامهای شیطان پیروی نکنید که شیطان پیروانش را به کارهای زشت و ناپسند وا می دارد، و اگر فضل و رحمت خدا نبود هرگز کسی از شما پاک نمی ماند، لکن خدا هرکس را بخواهد پاک می کند، و خدا شنوای داناست.

( ۱ ۲: ۴ ۲ )

شیاطین هرگز این قرآن را نیاورده اند، و سزاوار آنها نیست و چنین کاری نمی توانستند، آنها از پنهانی گوش دادن برکنارند. ( ۲ ۱ ۲- ۰ ۱ ۲: ۶ ۲ )

شیطان دربارۀ آنها درست فکر کرده بود، و او را جز گروه اندکی ازمؤمنان، پیروی کردند، و او بر آنها ُسلطه ای نداشت، جز آنکه می خواستیم معلوم بداریم چه کسانی به آخرت ایمان دارند، و چه کسانی درشک هستند، و پروردگار تو نگهبان همه چیز است. ( ۱ ۲- ۰ ۲: ۴ ۳ )

ای مردم! وعدۀ خدا حق است، مبادا زندگی دنیا فریبتان دهد، و مبادا ( شیطان) فریب دهنده، شما را به کرم خدا مغرور گرداند، مسلماً شیطان دشمن شماست، شما هم او را دشمن بدارید، او پیروانش را به راهی می خواند که سر انجام اهل دوزخ شوند. ( ۶- ۵ : ۵ ۳ )

و اگر ازسوی شیطان وسوسه ای دچارت شد، بخدا پناه ببر، که او شنوای داناست. ( ۶ ۳: ۱ ۴ )

شیطان اعمال کسانی را که بعد از آشکار شدن راه هدایت، مرتد شدند درنظرشان بیاراست و درگمراهی نگاهشان داشت، ارتداد آنها این بود که به کسانی که نسبت به آیات خدا کراهت داشتند، گفتند:
” ما در پاره ای از کارها از شما پیروی می کنیم.” خداوند اسرار آنها را می داند. ( ۶ ۲- ۵ ۲: ۷ ۴ )

جن

روزی که خداوند همگان را گرد آورد: “ای گروه جن شما آدمیان بسیاری را گمراه کردید.”

دوستان آنها از آدمیان بگویند: “پروردگارا! ما از یکدیگر بهره مند شدیم و به آن مدتی که برای ما معین کرده بودی رسیدیم.”

فرماید: “آتش جایگاه شماست وتا ابد درآن خواهید ماند، مگر آنچه خدا بخواهد، بی تردید پروردگار تو فرزانۀ داناست.” این چنین بعضی از ستمگران را به کیفر کردارشان به بعضی دیگر وا می گذاریم.

ای گروه جن و انس آیا رسولانی از نوع خودتان به سویتان نیامدند که آیات ما را برایتان بخوانند، و شما را به دیدار این روزتان هشدار دهند؟” گویند:” به زیان خود گواهی دهیم.”

زندگی دنیا آنها را فریب داد و به زیان خویش گواهی دادند که کافر بودند، چنین است که پروردگار هر دیاری را که مردمش بی خبر باشند به ستم هلاک نخواهد کرد. ( ۳۱ ۱- ۸ ۲ ۱: ۶ )

بی تردید گروه بسیاری از جن و انس را برای دوزخ آفریده ایم، آنها دلهائی دارند بی ادراک و چشمانی که با آن نمی بینند و گوشهائی که با آن نمی شوند، آنان مانند چارپایانند، حتی گمراه تر، آنان همان غافلانند. ( 179 : 7 )
ما انسان را از ِگل خشکیده ای که حاصل لجن بویناکی بود آفریدیم.

و جن را پیش از آن از آتش سوزان به وجود آوردیم. ( ۷ ۲- ۶ ۲: ۵ ۱ )

چون به فرشتگان گفتیم:” برآدم سجده کنید” همگی سجده کردند جز ابلیس، که ازجنس جن بود و از فرمان پروردگارش سرپیچی کرد، آیا شیطان و فرزندانش را بجای دوستی من برگزیدید، درصورتی که دشمن شما هستند؟ ستمکاران چه جایگزین بدی را انتخاب کردند. ( ۰ ۵: ۸ ۱ )

آنها میان خدا و جنیان نسبتی قرار دادند، جنیان هم میدانند که احضار می شوند، خداوند از وصفی که می کنند منزّه است. ( ۹ ۵ ۱- ۸ ۵ ۱: ۷ ۳ )

درآن هنگام تنی چند از جنیان را نزد تو روانه کردیم که قرآن بشنوند.

چون نزد او رسیدند گفتند:که خاموش باشید.” و چون بپایان رسید، همچون هشدار دهندگانی بسوی قومشان باز گشتند، و گفتند: ای مردم! ما شنیدیم کتابی بعد از موسی نازل شده است که کتابهای پیشین را تصدیق می کند و هدایت کننده بسوی حق و راه راست است.

ای مردم! “به دعوت کنندۀ خدا پاسخ گوئید و به او ایمان آورید تا گناهانتان را بیامرزد و شما را ازعذابی دردناک درامان دارد.” ( ۱ ۳- ۹ ۲: ۶ ۴ )

من جن و انس را جز برای عبادت نیافریدم، هرگز از آنها رزقی نخواستم و نمی خواهم مرا اطعام کنند، خداوند روزی رسان و قدرتمند استوار است. ( ۸ ۵- ۶ ۵: ۱ ۵ )

انسان را از ِگل خشکیده چون سفال آفرید، و جن را از شعله های درهم آتش. ( ۵ ۱- ۴ ۱: ۵۵ )

بگو گروهی از جنیان به سخنانی که به من وحی شده است گوش فرا دادند، و گفتند:” ما قرآنی بی عیب شنیدیم، که به راه راست هدایت می کرد، و ما به آن ایمان آوردیم و هرگز کسی را با پروردگارمان شریک قرار نمی دهیم، زیرا پروردگار ما در بزرگی وعظمت برتر است، او هرگز برای خود همسر و فرزندی انتخاب نکرده است، درحقیقت بی خرد ما پیوسته سخنان نا روائی دربارۀ خدا می گفت، ما چنین می پنداشتیم که هرگز جن و انس برخدا دروغ نمی بندند.

ازمیان آدمیان به مردانی ازجنیان پناه بردند، و آنها سبب افزایش گمراهی و طغیانشان می شدند، آنها همانگونه که شما گمان می کردید، پنداشتند که خدا هیچ کس را دوباره زنده نمی کند.

ما آسمان را جستجو کردیم و آنرا ُپر از محافظان نیرومند و شهاب آتشبار یافتیم.

ما درمحلی برای گوش دادن می نشستیم، اما هرکس گوش نشیند، شهاب آتشبار را درکمین خود خواهد یافت،

ما نمی دانیم آیا برای زمینیان شری خواسته شده، یا پروردگارشان خیر و صلاح آنها را خواسته است.

درمیان ما صالحان و نا صالحان وجود دارند، ما گروههای یکدستی نبودیم، ما چنین فهمیدیم که هرگز نمی توانیم در روی زمین برقدرت خدا غلبه کنیم، و ازحیطۀ اقتدارش بگریزیم.

ما چون آیات را شنیدیم به او ایمان آوردیم، هرکس به پروردگار خود ایمان بیاورد، نه از نقصان می ترسد، نه از ظلم، گروهی از ما مسلمانند و گروهی گمراه.

هرکس اسلام آورد راه رستگاری را برگزیده است، اما گمراهان هیمۀ دوزخند.

اگر پایداری کنند، به آب فراوان سیرابشان می کنیم، تا آزموده باشیمشان، وهرکه ازیاد پروردگارش دل بگرداند به عذاب شدیدی گرفتار شود، و این که مساجد ازآن خداست و کسی را با خدا نخوانید.
وچون بندۀ خدا قیام کرد نزدیک بود سرهم فرو ریزند.

بگو:” من مالک و قادر برسود و زیان شما نیستم.”

بگو:” هیچ کس مرا ازعقوبت خدا پناه نخواهد داد، و غیر او هرگز پناهی نخواهم یافت. ( ۲۲- ۱: ۲ ۷ )

وحی

ما بتو وحی کردیم، همانگونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحی کردیم، و نیز به ابراهیم، اسحاق، یعقوب و نوادگان، عیسی، ایوب، یونس، هارون و سلیمان وحی کردیم، و به داود زبور را دادیم، و پیامبرانی که پیش از این سرگذشت آنها را برتو بیان داشتیم و پیامبرانی که سرگذشتشان را نگفتیم و خدا با موسی سخن گفت.

پیامبرانی که بشارت دهنده و هشدار دهنده بودند، تا مردم را بعد از آمدن پیامبران برخدا حجتی نباشد، و خداوند توانای فرزانه است.

خداوند به آنچه برتو نازل کرده گواه است، که آن را به علم خود نازل کرده است، و فرشتگان نیز گواهی می دهند، گرچه گواهی خدا کافی است. ( ۶ ۶ ۱- ۳ ۶ ۱: ۴ )

ای پیامبر چیزی که از طرف پروردگارت برتو نازل شده ابلاغ کن، که اگر این کار را نکنی رسالت او را انجام نداده ای، خدا دربرابر مردم تو را حفظ می کند، و کافران را هدایت نمی کند. ( ۷ ۶: ۵ )

آنگاه که به حواریون وحی فرستادم که:” به من و فرستاده ام ایمان بیاورید.”

گفتند:” ایمان آوردیم و گواه باش که ما تسلیم شده ایم.” ( ۱۱۱: ۵ )

کیست ستمکارتر از کسی که به خدا دروغ ببندد و یا بگوید:” به من وحی شده است”، درحالی که نشده باشد، و کسی که بگوید:” منهم چیزی مانند آنکه خدا نازل کرده، نازل می کنم”، واگر ستمگران را درسکرات مرگ ببینی که فرشتگان دستها را گشوده و به آنان می گویند:” جانی را که در تن دارید تسلیم کنید، امروز عذاب خفت باری در برابر دروغهائی که به خدا بستید و به آیات خدا تکبر ورزیدید خواهید دید. ( ۳ ۹: ۶ )

از آنچه بر تو وحی می شود پیروی کن و شکیبا باش، تا اینکه خدا حکم کند، که اوبهترین حکم کنندگان است. ( ۹ ۱۰ : ۱۰ )

اين ها از اخبار غيب است كه پيش از آنكه ما بتو وحى كنيم تو و قومت هيچ از آن آگاه نبوديد، پس بعد از وحى حكايت نوح تو در طاعت حق راه ِحلم و صبر پيش گير كه عاقبت اهل تقوا نيكوست. ( ۹ ۴: ۱۱ )

ما هيچ پيامبرى را نفرستاديم مگر آنكه بزبان قومش براى آنها بيان كند، خداوند هركه را بخواهد گمراه و هر كه را بخواهد هدايت ميكند واو توانمند فرزانه است. ( ۴ : ۱۴ )

خدا فرشتگان حامل وحی را به فرمان خویش بر هریک از بندگانش که بخواهد فرو می فرستد، تا هشدار دهند که معبودی جز من نیست، پس از(نافرمانی) من بترسید. ( ۲ : ۶ ۱ )

ما پیش از تو فرستادگانی نفرستادیم، مگر مردانی را که همراه معجزات و کتابها به آنها وحی کردیم و اگرنمی دانید از اهل کتاب بپرسید، ما قرآن را برتو نازل کردیم تا آنچه را برای مردم فرو فرستاده ایم برایشان بیان کنی، باشد تا بیاندیشند. ( ۴ ۴- ۳ ۴: ۶ ۱ )

این کتاب را که برتو نازل کردیم، بیانگر همه چیز، و هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است.( ۹ ۸ : ۶ ۱)

بگو:” جبرئل آن را بحق ازجانب پروردگار نازل کرده است، تا مؤمنان را ثابت قدم گرداند و برای مسلمانان هدایت و بشارت باشد. ( ۲ ۱۰: ۱۶ )

اگر بخواهیم آنچه را به تو وحی کرده ایم از تو خواهیم برد، آنگاه کسی را نخواهی یافت که دربرابر ما از تو دفاع کند. ( ۶ ۸ : ۷ ۱ )

آنچه از کتاب پروردگارت برتو وحی شده بخوان، هیچ چیز کلمات اورا دگرگون نمی کند، وهرگز پناهی جز او نخواهی یافت. ( ۷ ۲: ۱۸ )

بگو:” من نیز بشری هستم مانند شما که به من وحی می رسد و معبود شما یگانه است، هرکس به ملاقات پروردگارش امیدوارباشد، باید عمل صالح انجام دهد، وکسی را درعبادت پروردگارش شریک نکند. ( ۰ ۱۱ : ۸ ۱ )

پس بلند مرتبه است خداوندی که پادشاه ملک وجود است، و پیش از این که وحی قرآن برتو تمام شود، به خواندنش شتاب مکن، و بگو:” پروردگارا! بر علم من بیفزا.” ( ۴ ۱۱: ۰ ۲ )

پیش ازتو هیچ رسولی نفرستادیم، جز آنکه به او وحی کردیم که: “معبودی جز من نیست، تنها مرا عبادت کنید”. ( ۵ ۲: ۱ ۲ )

بگو:” من شما را به وحی هشدار می دهم، ولی کران را چون هشدار دهند نمی شنوند. ( ۵ ۴: ۱ ۲ )

بگو:” به من وحی می شود که تنها معبود شما خدائی است یگانه، آیا تسلیم می شوید؟”

اگر سرباز زدند، بگو:” من شما را یکسان آگاه کردم و نمی دانم وعده ای که به شما داده شده است، نزدیک است یا دور، خدا گفتار آشکار و نهان شما را می داند، و نمی دانم شاید این برای شما آزمایشی باشد و بهره ای تا بهنگام مرگ.”

گفت:” پروردگارا ! به حق داوری کن، پروردگار ما بخشاینده و در برابر نسبتهای ناروای شما یاریگر ماست. ( ۱۱۲- ۸ ۱۰: ۱ ۲ )

ما آیات روشنگری نازل کردیم و خدا هرکس را بخواهد به راه راست هدایت می کند. ( ۶ ۴: ۴ ۲ )

پاک و منزّه است آنکه جدا کنندۀ حق از باطل را بر بنده اش نازل کرد، تا بیم دهندۀ جهانیان باشد. ( ۱: ۵ ۲ )

و بی تردید این قرآن را از جانب فرزانه ای دانا دریافت می کنی. ( ۶ : ۷ ۲ )

و ما به مادر موسی وحی کردیم که او را شیر بده، و چون برجانش بیمناک شدی او را به دریا بینداز، نترس و اندوهگین مشو، که ما او را بتو بازمی گردانیم و درسلک پیامبرانش می آوریم. ( ۷ : ۲۸ )

آنچه را از این کتاب برتو وحی شده است تلاوت کن و نماز را برپا دار که نماز شما را از کارهای زشت و ناروا باز می دارد و ذکر خدا بزرگتر است و او می داند که شما چه می کنید. ( ۵ ۴: ۹ ۲ )

آنچه از کتاب به تو وحی کردیم حق است، و تصدیق کنندۀ کتابهای پیشین می باشد، و براستی که خداوند بر بندگانش آگاه و بیناست. ( ۱ ۳: ۵ ۳ )

برمن وحی نمی شود، جز اینکه هشدار دهنده ای آشکار هستم. ( ۰ ۷ : ۸ ۳ )

بگو:” من فقط یک انسانم، درست مانند شما، به من وحی شده است که معبود شما یگانه است، به او روی آورید و از او طلب آمرزش کنید، وای برمشرکان: آنان که زکات نمی دهند وبه آخرت ایمان ندارند. ( ۷- ۶: ۱ ۴ )

و این چنین قرآنی عربی برتو وحی کردیم تا ( اهل) مکه و پیرامون آنرا هشدار دهی، و آنان را از روز قیامت که تردیدی درآن نیست بترسانی، که گروهی در بهشت، و گروهی در آتش سوزانند. ( ۷: ۲ ۴ )

هیچ بشری نیست که خدا با او سخن بگوید، مگر با وحی یا از پس پرده، یا رسولی بفرستد که بفرمان خود هرچه بخواهد به او وحی کند، زیرا که او بلند مرتبۀ فرزانه است.

اینگونه قرآن را به فرمان خود برتو وحی کردیم، تو نمی دانستی کتاب و ایمان چیست، ولی ما آن را نوری قرار دادیم، تا هربنده ای را که بخواهیم بدان هدایت کنیم، و تو به راه راست هدایت می کنی. راه خدائی که آنچه در آسمانها و زمین است ازآن اوست، آگاه باش که همۀ کارها به سوی خدا باز می گردد. ( ۳ ۵- ۱ ۵: ۲ ۴ )

پس چیزی را که به تو وحی شده است به جد بگیر، که بر راه راست قرار داری، و این قرآن برای تو وقومت تذکریست، و بزودی بازخواست خواهید شد. ( ۴۴- ۳ ۴ : ۳ ۴ )

این آیات خداست که به راستی برتو تلاوت می کنیم، بنابراین بعد از خدا و آیاتش به چه ایمان می آورید؟

وای بر دروغگوی گناهکاری که آیات خدا را که بر او تلاوت می شود، می شنود و متکبرانه چنان اصرار دارد که گوئی هیچ نشنیده است، اورا به عذاب دردناکی بشارت ده. ( ۸- ۶: ۵ ۴ )

سوگند به آن ستاره چون فرود آید، یارتان گمراه نیست، و هرگز به هوای نفس سخن نمی گوید، این نیست، جز آنچه به او وحی می شود.

نیرومندی عظیم او را تعلیم داده است، نیرومندی که استیلا یافت، هم او که در افق اعلی حضور داشت، آنگاه نزدیک و نزدیکتر آمد، تا بقدر دو کمان یا کمتر، خداوند آنچه را باید به بندۀ خود وحی کرد.
قلبش آنچه را دید تکذیب نکرد، چرا دربارۀ آنچه مشاهده کرده است با او مجادله می کنید؟

و بار دیگر او را دید، نزد سدرت المنتها، که نزدیک آن جایگاه بهشتیان است.

چون درخت سدر را چیزی درخود می پوشاند، چشم خطا نکرد و از حد درنگذشت، او پاره ای از نشانه های بزرگ پروردگارش را به عیان دید. ( ۸ ۱- ۱: ۳ ۵ )

سوگند به ستارگانی که باز می گردند و حرکت می کنند، و از دیده ها مستور می مانند، سوگند به شب هنگامی که تاریکی را از سر می گذراند، سوگند به صبح هنگامی که بدمد، این گفتار فرستادۀ بزرگوار و قدرتمندی است که در پیشگاه صاحب عرش مقرب، و درآنجا فرمانده و امین است.

همنشین شما دیوانه نیست، او را به افق روشن مشاهده کرد، او نسبت به آنچه ازطریق وحی دریافت داشته است بخل نمی ورزد، این کلام شیطان مردود نیست، پس به کجا می روید؟

این قرآن فقط ذکراست برای جهانیان، برای هرکس ازشما که بخواهد راه راست را درپیش گیرد، و شما نمی خواهید مگر آنکه پروردگارعالمیان بخواهد. ( ۹ ۲- ۵ ۱: ۱ ۸ )

پیامبران

هرکس خدا و فرشتگان و پیامبران و جبرئیل و میکائیل را دشمن دارد، خدا نیز دشمن این کافران است. ( ۸ ۹ : ۲ )

وهرگاه فرستاده ای ازجانب خدا به سراغشان آمد که کتابشان را تصدیق میکرد، گروهی از اهل کتاب بدان سان که گوئی از آن خبر ندارند، کتاب خدا را پشت سر انداختند. ( ۱۰۱ : ۲ )

بگوئید:” ما به خدا ایمان آوردیم و به آنچه برما نازل شده و آنچه بر ابراهیم و اسحاق، یعقوب و نوادگان نازل گردیده، ونیز آنچه به موسی وعیسی و برپیامبران دیگر ازطرف پروردگارمان داده شده، ایمان آورده ایم و بین هیچ یک از پیامبران فرقی نمی گذاریم و تسلیم امر خدا هستیم. ( ۶ ۳ ۱: ۲ )

مردم امتی یگانه بودند، خدا پیامبران را نوید بخش و هشدار دهنده بر انگیخت و به همراهشان کتابی را که به حق دعوت می کند فرو فرستاد، تا درمیان مردم داور اختلافشان باشد، تنها کسانی که کتاب و نشانه های واضح به آنها داده شده بود از روی حسد با یکدیگر درآن اختلاف کردند، خداوند به فرمان خود مؤمنان را به حقیقت چیزی که مورد اختلافشان بود رهبری کرد، خدا هرکه را بخواهد به راه راست هدایت می کند. ( ۳ ۱ ۲: ۲ )

ما برخی از این فرستادگان را بر بعضی دیگر برتری دادیم، درمیان آنها کسی بود که خدا با او سخن گفت و بعضی را درجاتی برتر داد، به عیسی پسر مریم معجزه ها دادیم و او را به روح القدس یاری کردیم، و اگر خدا می خواست کسانی که بعد از آنها بودند با وجود دلایل واضحی که برایشان آمده بود، با یکدیگر نبرد نمی کردند، ولی آنان اختلاف کردند، بعضی ایمان آوردند و برخی کافر شدند، و اگر خدا می خواست باهم پیکار نمی کردند، ولی خداوند آنچه را اراده کند انجام می دهد. ( ۳ ۵ ۲ : ۲ )

هیچ کس را شایسته نباشد که خداوند کتاب و داوری و نبوّت به او بدهد و آنگاه به مردم بگوید:

” بجای خدا مرا عبادت کنید” – بلکه باید بگوید:” همانطور که کتاب را می آموزید، و خود نیز می خوانید، مردمی الهی باشید.”

و به شما فرمان ندهد که فرشتگان و پیامبران را خدایان قرار دهید، آیا پس از مسلمان شدن، شما را به کفر دعوت می کند؟

چون خدا از پیامبران پیمان گرفت که پس از آنکه کتاب و فرزانگی به شما دادم، و آنگاه پیامبری آمد که موافق و مؤید کتاب شما بود، به او ایمان آورید و یاریش کنید، سپس فرمود: “آیا اقرار دارید؟”
گفتند:” اقرار داریم”
فرمود:” گواه باشید، من هم با شما گواهم، کسانی که بعد از این روی برتابند، نافرمانند.” ( ۲ ۸ – ۹ ۷ : ۳ )

آیا آنها غیر آئین خدا می خواهند، حال آنکه آسمانیان و زمینیان خواه و نا خواه، در برابر او تسلیم هستند و بسوی او باز می گردند.

بگو: “به خدا ایمان آوردیم ونیز به آنچه به ما و ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب و نوادگان او نازل گردیده است و نیز آنچه از جانب پروردگار به موسی و عیسی و پیامبران دیگر داده شده است، ما درمیان آنها فرقی نمی گذاریم و در برابر او تسلیم هستیم.” ( ۴ ۸ – ۳ ۸ : ۳ )

و چه بسیار پیامبرانی که خدا دوستان بسیاری به همراه آنان جنگ کردند، آنها در برابر آنچه در راه خدا به آنها میرسید، سُست نشدند و زبونی نکردند، وخداوند صابران را دوست دارد.

سخنانشان جز این نبود که: “پروردگارا، گناهان ما را بیامرز و از زیاده روی هایمان در کارها درگذر و ما را ثابت قدم بدار و برگروه کافران پیروز کن.

بنابراین خداوند پاداش این دنیا و پاداش نیک آخرت به آنها عطا فرمود زیرا خداوند نیکوکاران را دوست دارد. ( ۸ ۱۴- ۶ ۱۴: ۳ )

هیچ پیامبری را نسزد که خیانت کند و هر آنکس که خیانت ورزد در روز قیامت آنرا باخود وبال می آورد، و به هرکس همان داده شود که به دست آورده است، و برکسی ستم نخواهد شد. ( ۱ ۶ ۱: ۳ )

خداوند برمؤمنان منّت نهاد که در میانشان پیامبری ازخودشان بر انگیخت، که آیاتش را بر آنها بخواند و پاکشان دارد، وکتاب و فرزانگی به آنها بیاموزد، اگرچه پیش از آن درگمراهی آشکاری بودند. ( ۴ ۶ ۱: ۳ )

چنین نیست که خدا مؤمنان را مانند حال کنونی شما بخود واگذارد، مگر آنکه پلید را از پاک جدا کند، و ممکن نیست شما را از اسرار نهان آگاه سازد، ولی از میان رسولان خود هرکس را که بخواهد برمی گزیند، پس بخدا و رسولان او ایمان بیاورید، و اگر ایمان آوردید و تقوا پیشه کردید، پاداش بزرگی دارید. ( ۹ ۷ ۱: ۳ )

به آنان که گفتند:” خدا ازما پیمان گرفته که به هیچ پیامبری ایمان نیاوریم، مگر اینکه برایمان قربانی بیاورد که آتش آنرا بخورد.”

بگو:” پیش از من پیامبرانی با معجزه ها و آنچه گفتید بسویتان آمدند، اگر راست می گوئید پس چرا آنان را کشتید؟” اگر تو را تکذیب کنند، رسولان پیش از تو را هم که با معجزه ها و زبورها و کتابهای روشنگر آمده بودند تکذیب کرده اند، همگان چشندۀ مرگند، و شما در روز رستاخیز پاداشتان را به تمامی خواهید گرفت.

آنان که از آتش در امان ماندند و به بهشت وارد شدند، بی گمان رستگارند، و زندگی دنیا چیزی جز مایۀ فریب نیست. ( ۵ ۸ ۱- ۳ ۸ ۱: ۳ )

ما هیچ پیامبری نفرستادیم مگر به این منظور که به امر خدا فرمانش برند، و اگر آنها هنگامی که بخود ستم کردند، نزد تو می آمدند و از خدا طلب آمرزش می کردند، و پیامبر هم برایشان طلب آمرزش می کرد، خدا را توبه پذیر و مهربان می یافتند. ( ۴ ۶: ۴ )

انکارکنندگان خدا وپیامبران او، که می خواهند میان آنها جدائی بیاندازند، گویند: “بعضی را می پذیریم و بعضی را نمی پذیریم”، وخواست آنها اینست که دراین میانه راهی برگزینند. آنها درحقیقت کافرند، وبرای کافران عذاب خارکننده ای مهّیا کرده ایم. خداوند پاداش کسانی را که به او و رسولان او ایمان آورده اند ومیان آنها جدائی نمی اندازند خواهد داد، او آمرزندۀ مهربان است. ( ۱۵۲ – ۰ ۱۵: ۴ )

روزی که خدا پیامبران را گرد آورد، بپرسد چگونه دعوت شما را اجابت کردند؟ گویند ما را علمی نیست، تو خود دانای رازهای نهانی. ( ۹ ۰ ۱: ۵ )

ما پیامبران را جز برای بشارت و هشدار نفرستادیم، آنان که ایمان آوردند و نیکوکاری پیشه کردند، نه ترسی دارند و نه غمگین می شوند، به تکذیب کنندگان آیات ما، به کیفر نافرمانیشان عذاب خواهد رسید. ( ۹ ۴- ۸ ۴: ۶ )

چنین دشمنانی از شیاطین جن و انس را در برابر هر پیغمبری قرار دادیم، که سخنان فریبندۀ بی پایه به دیگران القا می کردند، و اگر پروردگارت می خواست چنین نمی کردند. پس آنها را با دروغهایشان واگذار، تا قلوب کسانی که به آخرت ایمان ندارند به آن متمایل شود، که آنچه می خواهند انجام دهند. ( ۳ ۱۱- ۱۱۲:۶ )

“ای گروه جن و انس آیا رسولانی از نوع خودتان بسویتان نیامدند که آیات ما را برایتان بخوانند و شما را به دیدار این روزتان هشدار دهند؟”

گویند:” به زیان خود گواهی دهیم.”

زندگی دنیا آنان را فریب داد و به زیان خویش گواهی دادند که کافر بودند. ( ۰ ۳ ۱: ۶ )

بطور قطع ازکسانی که پیامبران را به سویشان فرستادیم و نیز از پیامبران سئوال خواهیم کرد، و کردارشان را آگاهانه برایشان بیان می کنیم، زیرا ما هرگز غایب نبوده ایم.

سنجش اعمال درآن روز حق است، آنان که کفۀ ترازویشان سنگین است، رستگارانند، و آنان که کفۀ ترازویشان سبک است کسانی هستند که با ستم به آیات ما به خود زیان رسانده اند. ( ۹ – ۶ : ۷ )

ای فرزندان آدم، هرگاه ازخودتان رسولانی به میان شما بیایند،که آیات مرا برایتان بازگو کنند، متقین و صالحین

(از شما) را نه ترسی باشد و نه غمناک شوند.

تکذیب کنندگان آیات ما که در برابر آن کبر می ورزند، اهل دوزخند و جاودانه در آن ماندگار باشند، ستمکارتر از آنان که برخدا دروغ می بندند و یا آیاتش را تکذیب می کنند کیست؟

آنها نصیب خود را ازمقدر شده ها می برند، و وقتی فرستادگان ما برای گرفتن جانشان بیایند، به آنها می گویند:” کجایند معبودهائی که غیر از خدا می خواندید؟”

گویند:” آنها از نظرمان گم شدند” و برخود گواهی دهند که کافر بوده اند. ( ۷ ۳- ۵ ۳ : ۷ )

هر امتی رسولی دارد وچون رسولشان آمد، میان آنها به عدالت داوری شود و به آنها ستم نخواهد شد. ( ۷ ۴: ۱۰ )

داستان نوح را برای آنها بخوان، چون به قوم خود گفت:” ای قوم من! اگر اقامت من درمیان شما، و یاد آوریهای من به آیات خدا برشما گران آمده است، من برخدا توکل کردم، شما نیز فکر خود و همت معبودهایتان را جمع کنید و بدون پرده پوشی درباره ام قضاوت کنید و مهلتی به من ندهید.

اگر روی بگردانید، من ازشما طالب مزدی نیستم، اجر من تنها برخداست و مأمور شده ام که ازتسلیم شدگان باشم.” پس از آن که تکذیبش کردند، ما او وهمراهانش را درکشتی نجات دادیم و آنها را جایگزین گردانیدیم و آنان را که به تکذیب آیات ما برخاستند غرق کردیم، بنگر سرانجام بیم داده شدگان چگونه بود.

بعد از او رسولانی را به سوی قومش فرستادیم که آنها هم دلایل روشنی آوردند، آنها به آنچه پیش از آن تکذیبش کرده بودند، ایمان نیاوردند، ایچنین بردلهای متجاوزین ُمهر زده ایم.

بعد از آنها موسی و هارون را با آیاتمان به سوی فرعون و اطرافیانش فرستادیم، اما آنها تکبر کردند که گروهی گناهکار بودند، هنگامی که حق ازجانب ما برای آنها آمد، گفتند:” این جادوئی آشکار است.” ( ۶ ۷- ۱ ۷: ۱۰ )

و ما رسولان خود و مؤمنان را نجات ميدهيم، اين را ما برخود فرض كرده ايم كه اهل ايمان را نجات بخشيم. ( ۱۰۳: ۱۰ )

هنگامی که رسولان( ما ) مأیوس و از انکار مردمان مطمئن شدند، یاری ما شامل حالشان شد وهرکس را خواستیم نجات دادیم و عذاب ما از قوم زیانکار باز نخواهد گشت.

درسرگذشت آنها برای خردمندان عبرتی است، اینها داستان دروغین نبود، بلکه تصدیق کتابی است که دربرابر آنهاست و شرح هرچیز با هدایت و رحمت برای گروهی است که ایمان می آورند. ( ۱۱۱- ۱۰ ۱: ۱۲ )

ما هيچ پيامبرى را نفرستاديم مگر آنكه بزبان قومش براى آنها بيان كند، خداوند هركه را بخواهد گمراه و هركه را بخواهد هدايت ميكند واو توانمند فرزانه است. ( ۴ : ۱۴ )

آیا خبر پیشینیان – قوم نوح،عاد، ثمود و آنان که بعد از آنها آمدند و جز خداوند از آنها خبر ندارد به شما رسیده است؟ پیامبرانشان برای آنها معجزه ها آوردند ولی آنها دست بردهان بردند و گفتند:” ما بدانچه شما به آن مأمور هستید کافریم، و نسبت به آنچه مارا بسوی آن می خوانید تردید داریم.”

پیامبرانشان گفتند:” مگر در وجود خدای آفرینندۀ آسمانها و زمین شکی هست؟ او شما را می خواند تا گناهانتان را بیامرزد، و شما را تا وقت مقرر مهلت دهد.”

گفتند:” شما بشری مانند ما هستید و می خواهید ما را از آنچه نیاکانمان می پرستیدند باز دارید، معجزۀ آشکاری برای ما بیاورید.”

پیامبرانشان گفتند:” ما نیز بشری همانند شما هستیم، ولی خداوند برهر یک ازبندگانش که بخواهد منت می گذارد، و ما نمی توانیم معجزه ای جز به خواست خدا بیاوریم و مؤمنان فقط باید برخدا توکل کنند.

چرا برخدا توکل نکنیم با اینکه ما را به راه راست هدایت فرموده و برماست که دربرابر آزارتان شکیبا باشیمو توکل کنندگان باید بر خدا توکل کننند.”

کافران به پیامبرانشان گفتند:” شما را ازسرزمین خودمان بیرون خواهیم کرد، مگر به آئین ما بازگردید.”

در این شرایط بود که پروردگارشان به آنها وحی فرستاد که:” ستمگران را نابود خواهم کرد، و شما را بعد از آنها در زمین سکونت خواهیم داد، این از آن کسی است که از وقوف در پیشگاه من بترسد، و از وعید عذاب من بیمناک باشد.”

(پیامبران ازخدا) گشایش خواستند و(سرانجام) هر زورگوئی (که با وجود شناختن حقیقت با آن مخالفت کرد) نا امید شد و زیان دید، پشت سرش دوزخ است و به اوچرک و خون نوشانده خواهد شد، که جرعه جرعه آن را خواهد نوشید، و هرگز گوارای او نیست و ازهرطرف مرگ به او روی می آورد، اما نمی میرد و عذاب سختی درپیش دارد.

اعمال آنان که به پروردگارشان کافر شدند مانند خاکستری است که دربرابر تندباد یک روز طوفانی به باد فنا رود و ازکشش وکوششها هیچ اثری برجای نماند و این گمراهی دور و درازی است. ( ۸ ۱- ۹ : ۱۴ )

گمان مکن که خدا با رسولانش خلف وعده می کند، زیرا خداوند توانمندی انتقام گیر است. ( ۷ ۴: ۴ ۱ )

درآن روز که این زمین به زمین دیگر و آسمانها به گونه ای دیگر تبدیل می شوند، و آنها در پیشگاه خداوند یکتای قهار حضور می یابند، گناهکاران را درغلهای بسته بینی، لباسشان ازقطران است، و صورتشان درشعله های آتش مستور می باشد، تا خداوند هرکس را مطابق کردارش کیفر دهد، زیرا خداوند سرسع الحساب است.

این پیامی است برای همۀ مردم تا بدان بیم یابند و بدانند که او معبودی است یکتا، تا خردمندان پند گیرند. ( ۲ ۵ – ۸ ۴: ۴ ۱ )

ما برای هر امتی رسولی فرستادیم که خدای یکتا را بپرستید و از طاغوت اجتناب کنید، خداوند گروهی آنان را هدایت کرد و گروهی دیگر سزاوار گمراهی بودند، در زمین سیر کنید و عاقبت تکذیب کنندگان را ببینید که چگونه بود. ( ۶ ۳: ۶ ۱ )

در این کتاب موسی را یاد کن، که او بی شائبه و فرستاده ای پیامبر بود، و ما اورا از یمین ” طور” فرا خواندیم و از نزدیک با او سخن گفتیم، و از رحمت خود برادرش هارون را نیز مقام نبوّت عطا کردیم.

و در این کتاب اسماعیل را یاد کن، که در وعده هایش راستگو و فرستاده ای پیامبر بود، او هواره خاندان خود را به نماز و زکات دعوت می کرد، و نزد پروردگارش پسندیده بود.

ودر این کتاب ادریس را یاد کن، که او نیز بسیار راستگو و پیامبر بود، و او را به مقام بلندی رساندیم.

آنها پیامبرانی بودند از نسل آدم که خداوند نعمتشان داده بود و همچنین از اولاد آنان که همراه نوح برکشتی سوار کردیم و از فرزندان ابراهیم و اسرائیل نیز کسانی را هدایت کردیم و برگزیدیم، زمانی که آیات خداوند رحمان برآنان خوانده می شد، گریان به سجده درمی آمدند.

از پی آنها جانشینانی آمدند که نماز را ترک کردند، و پیرو شهوات نفس شدند، بزودی درگمراهی خواهند ماند.

مگر آنان که توبه کنند و ایمان آورند و نیکوکار باشند، دراین صورت ستمی نخواهند دید و به بهشت وارد می شوند، باغهای جاویدان است که خدای رحمان ازغیب بندگانش را به آن وعده داده است، و وعدۀ او فرا خواهد رسید، در آنجا سخن یاوه ای نمی شنوند، گفتارشان سلام است و هرصبح و شام روزیشان آماده است. این همان بهشتی است که به بندگان با تقوا عطا می کنیم. ( ۲ ۶- ۱ ۵ : ۹ ۱ )

پس رسولان خود را یکی بعد ازدیگری فرستادیم، هر زمان رسولی بر قومی آمد تکذ یبش کردند، ما هم آنها را پی درپی هلاک کردیم و به صورت افسانه در آوردیم، قومی که ایمان نمی آورد از رحمت خدا دور باد. ( ۴۴ : ۳ ۲ )

آنگاه موسی و برادرش هارون را با آیات خود و دلایل روشن به سوی فرعون و پسران قومش فرستادیم، اما آنها که مردمی برتری جو بودند کبر ورزیدند، و گفتند:” ما به دو انسان مثل خودمان که قومشان فرمانبران ما هستند ایمان بیاوریم؟” آنها هر دو را تکدیب کردند و سرانجام همگی هلاک شدند.

به موسی کتاب دادیم باشد که هدایت شوند، پسر مریم و مادرش را آیتی قرار دادیم و آن دو را به مکانی بلند و هموار که آب جاری داشت جای دادیم. ” ای رسولان از پاکیزه ها بخورید و کارهای شایسته انجام دهید، که من به آنچه انجام می دهید آگاهم، همۀ شما امت واحدی هستید و من پروردگار شما هستم، از{ نافرمانی} من بترسید.”

لکن کارشان به تفرقه کشید و هرفرقه ای به روش برگزیده اش دلخوش بود، بگذار تا مدتی درجهل وغفلت بمانند، گمان می کنند که آن مال و فرزند که به آنها می دهیم، برایشان درخوبی ها می شتابیم، ولی آنها نمی فهمند.

کسانی که ازخوف پروردگارشان بیمناکند، و آنها که به آیات پروردگارشان ایمان آوردند، و آنان که به پروردگار خویش شرک نمی آورند، و از آنچه به آنها داده شده، بهره ای را می دهند و در دلهایشان بیم است، براستی بسوی پروردگارشان باز می گردند.

ما هیچ کس را جز به اندازۀ توانش تکلیف نمی کنیم، نزد ما کتابی است که به حق سخن می گوید، و برآنان ستم نمی شود، لکن دلهای آنها از این کتاب غافل است، و جز این اعمالی دارند که پیوسته به آن مبادرت می کنند، چون متنعمان آنها را گرفتار عذاب کنیم، ناله های دردناک سر می دهند،- فریاد نکنید که امروز شما ازناحیۀ ما یاری نخواهید شد، درگذشته آیات مرا برایتان می خواندند، اما شما اعراض می کردید و به عقب باز می گشتید، و در آن حال دربرابر آیات تکبر می ورزیدید و شبانه برای آن افسانه سرائی و بد گوئی می کردید.

آیا دربارۀ این سخنان فکر نمی کنند؟ یا مگر چیزی برای آنها آمده که برای نیاکانشان نیامده بود، یا رسولشان را نشناخته اند، که باورش نمی کنند، یا می گویند او جنون دارد؟ بسا که حق را برایشان آورده باشد، و بیشتر آنها ازحق کراهت دارند.

اگر حق ازهوسهایشان پیروی کند آسمانها و زمین و ساکنان آن تباه می شوند، ولی ما برای آنها اندرز فرستادیم و آنها از پندشان رو گردانند، یا مگر از آنان مطالبۀ مزدی کرده ای؟ درصورتی که مزد پروردگارت بهتر و او بهترین روزی دهندگان است.

به راستی آنها را به راه راست دعوت می کنی، اما کسانی که به آخرت ایمان ندارند از راه راست منحرف شده اند، و اگر به آنها رحم کنیم و بلایا را از آنان بگردانیم، درطغیان خود پا فشاری می کنند و سرگردان می مانند، براسی آنان را گرفتار عذاب کردیم و باز دربرابر پروردگار متواضع نشدند و به درگاهش زاری نکردند، تا آن زمان که باب عذاب سخت را به رویشان گشودیم و یکباره بکلی نا امید شدند. ( ۷۷- ۵ ۴ : ۳ ۲ )

چون از پیامبران پیمان گرفتیم و از تو، نوح، ابراهیم، موسی و عیسی پسر مریم و ازهمۀ آنها پیمان محکمی گرفتیم. ( ۷: ۳۳ )

هیچ مرد و زن با ایمان درکاری که خدا و رسولش حکم کنند از خود اختیاری ندارند، وهرکس فرمانبردار خدا و رسولش نباشد به سختی درگمراهی افتاده است. ( ۶ ۳: ۳۳ )

آنان که رسالت خدا را ابلاغ می کنند، جز از خدا از کسی نمی ترسند، خدا برای حسابگری کافی است. ( ۹ ۳ : ۳۳ )

افسوس براین بندگان که هر رسولی برای هدایتشان آمد، جز مسخره کردن او کاری نکردند.

مگر ندیدند که چه مردمی را پیش از آن ها هلاک کردیم، و دیگر به نزدشان باز نمی گردند. ( ۰ ۳: ۶ ۳ )

مسلماً فرمان ما در بارۀ بندگانی که آنها را به رسالت می فرستیم قبلاً صادر شده است، که آنها یاری شدگانند، و لشکر ما پیروزند. ( ۷۳ ۱- ۱ ۷ ۱: ۷ ۳ )

ما رسولان خود و مؤمنان را در زندگی دنیا و روزی که گواهان برخیزند یاری می کنیم. ( ۱ ۵ : ۰ ۴ )

آئینی را برای شما مقرر داشت که نوح را بدان سفارش کرد، و آنچه را بتو وحی کردیم، به ابراهیم و موسی وعیسی سفارش کردیم، که دین را برپا دارند و درآن تفرقه نیندازند، آنچه را بدان دعوت می کنید برمشرکان گران است، خدا هرکه را بخواهد برمی گزیند و کسی را که بسوی او بازگردد هدایت می کند. ( ۳ ۱: ۲ ۴ )

ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم و به همراه آنان کتاب و میزان نازل کردیم تا مردم برای حفظ عدالت برخیزند، آهن را آفریدیم که درآن نیروی سخت و منافعی برای مردم وجود دارد، تا خدای نا دیده معلوم دارد چه کسی او و رسولانش را یاری می کند، مسلماً خدا نیرومند قادر است

نوح و ابراهیم را فرستادیم و در دودمان آنها نبوّت و کتاب نهادیم، بعضی از آنها هدایت شدند، و بسیاری ازآنها گناهکار ماندند، آنگاه از پی آن رسولان دیگر خود را فرستادیم، و بعد از آنان عیسی پسر مریم را آوردیم و انجیل را به او عطا کردیم، و در دل کسانی که از او پیروی کردند رأفت و رحمت نهادیم، ولی رهبانیتی که به بدعت آوردند، ما برآنها مقرر نداشته بودیم، گرچه هدفشان خشنودی خدا بود، ولی حق آنرا رعایت نکردند، لذا ما به آنان که ایمان آوردند پاداش دادیم، ولی بسیاری از آنان فاسقند.

ای کسانی که ایمان آورده اید، برای خدا تقوا پیشه کنید و به رسولش ایمان بیاورید، تا از رحمتش به شما دو بهره ببخشد، و برای شما نوری قرار دهد که با آن راه بجوئید، و گناهان شما را بیامرزد، که خداوند آمرزندۀ مهربان است.

تا اهل کتاب بدانند که قادر برچیزی از فضل خدا نیستند و فضل و رحمت به دست اوست، به هرکس بخواهد می دهد و خداوند دارای فضل بزرگ است. ( ۹ ۲- ۵ ۲: ۵۷ )

حکایت پیشینیان

داستان نوح را برای آنها بخوان، چون به قوم خود گفت:” ای قوم من! اگر اقامت من درمیان شما،و یاد آوریهای من به آیات خدا برشما گران آمده است، من برخدا توکل کردم، شما نیز فکر خود وهمت معبودهایتان را جمع کنید و بدون پرده پوشی درباره ام قضاوت کنید و مهلتی به من ندهید، اگر روی بگردانید، من ازشما طالب مزدی نیستم، اجر من تنها برخداست و مأمور شده ام که ازتسلیم شدگان باشم.” پس از آن که تکذیبش کردند، ما او وهمراهانش را درکشتی نجات دادیم و آنها را جایگزین گردانیدیم و آنان را که به تکذیب آیات ما برخاستند غرق کردیم، بنگر سرانجام بیم داده شدگان چگونه بود.

بعد از او رسولانی را به سوی قومش فرستادیم که آنها هم دلایل روشنی آوردند، آنها به آنچه پیش از آن تکذیبش کرده بودند، ایمان نیاوردند، ایچنین بردلهای متجاوزین ُمهر زده ایم.
بعد از آنها موسی و هارون را با آیاتمان به سوی فرعون و اطرافیانش فرستادیم، اما آنها تکبر کردند که گروهی گناهکار بودند، هنگامی که حق ازجانب ما برای آنها آمد، گفتند:” این جادوئی آشکار است.”( ۶ ۷- ۱ ۷: ۱۰ )

اين ها از اخبار غيب است كه پيش از آنكه ما بتو وحى كنيم تو و قومت هيچ از آن آگاه نبوديد، پس بعد از وحى حكايت نوح، تو درطاعت حق راه ِحلم و صبر پيش گير كه عاقبت اهل تقوا نيكوست، و ما براى هدايت قوم عاد برادرشان هود را فرستاديم، “هود” نيز به قوم خود گفت كه اى مردم خداى يكتائى را پرستش كنيد كه جز او خدائى نيست و گفتار شما افتراع و دروغى بيش نيست. بازگفت اى قوم، من از شما مزد رسالت نمى خواهم، آجر من جز برخدا كه مرا آفريده نيست، آيا فكر وعقل كار نمى بنديد؟

اى قوم من ازخدا آمرزش طلبيد و به درگاه او توبه كنيد تا از آسمان بر شما رحمت فراوان نازل گرداندو برقوّت و توانائى شما بيفزايد و زنهار بنابكارى و ِعصيان روى ازخداى رحمان مگردانيد.

“قوم هود” وى را پاسخ دادند كه تو براى ما دليلى روشن بر دعوى رَسالت خود نياوردى و ما هرگز ازخدايان خود به مجرّد حرف تو دست نمى كشيم وهرگز بتو ايمان نخواهيم آورد، تنها چيزيكه در بارۀ تو ميگوئيم اينست كه برخى از خدايان ما ترا آسيب جنون رسانيده اند.

“هود” به آنها گفت: من خدا را گواه ميگيرم و شما هم گواهى دهيد كه من ازشما و خدايانى كه مى پرستيد بيزارم، شما هم هر تدبيرى دركار من داريد بى هيچ مهلت انجام دهيد، من برخدا كه پروردگار من و شماست توكل كرده ام که زمام اختيار هرجنبنده بدست مشيّت اوست و البته (هدايت) پروردگار من براه راست خواهد بود، پس هرگاه شما روى بگردانيد من بوظيفۀ خود كه ابلاغ رسالت برشماست قيام كردم و اكنون مستحق هلاك شديد وخداى من قومى ديگر را جانشين شما خواهد كرد و به “هود” هم ضررى نتوانيد رساند كه پروردگار من برهرچيز نگهبان است، و چون فرمان قهر ما به هلاكت قوم در رسيد ما بفضل و رحمت خود “هود” را وهركس با او ايمان آورد نجات بخشيد يم و ازعذاب بسيار سختى آنها را ايمن ساختيم. ( ۵۸- ۴۹: ۱۱ )

هنگامی که رسولان مأیوس و از انکار مردمان مطمئن شدند، یاری ما شامل حالشان شد، وهرکس را خواستیم نجات دادیم و عذاب ما از قوم زیانکار باز نخواهد گشت.

در سرگذشت آنها برای خردمندان عبرتی است، اینها داستان دروغین نبود، بلکه تصدیق کتابی است که دربرابر آنهاست و شرح هرچیز با هدایت و رحمت برای گروهی است که ایمان می آورند. ( ۱۱۱ – ۰ ۱۱: ۲ ۱ )

آیا خبر پبشینیان – قوم نوح، عاد، ثمود، وآنان که بعد از آنها آمدند وجزخداوند ازآنها خبر ندارد، به شما نرسید؟ پیامبرانشان برای آنها معجزه ها آوردند، ولی آنها دست بردهان بردند وگفتند: “ما به آنچه شما مأمور هستید کافریم، و نسبت به آنچه ما را به سوی آن می خوانید تردید داریم.”

پیامبرانشان گفتند: “مگر در وجود خدای آفرینندۀ آسمانها وزمین شکی هست؟ او شما را می خواند، تا گناهانتان را بیامرزد و شما را تا وقت مقرر مهلت دهد.”

گفتند: ” شما بشری مانند ما هستید و می خواهید ما را از آنچه نیاکانمان می پرستیدند باز دارید، معجزۀ آشکاری برای ما بیاورید.”

پیامبرانشان گفتند: ” ما نیز بشری همانند شما هستیم، ولی خدا برهر یک از بندگانش که بخواهد منت میگذارد، وما نمی توانیم معجزه ای جز به خواست خدا بیاوریم، و مؤمنان فقط باید بر خدا توکل کنند.

چرا بر خدا توکل نکنیم؟ با اینکه ما را به راه راست هدایت فرمود وبرماست که در برابر آزارتان شکیبا باشیم،و توکل کنندگان باید برخدا توکل کنند.

کافران به پیامبرانشان گفتنند: ” شما را از سرزمین خودمان بیرون خواهیم کرد، مگر به آئین ما باز گردید.”

در این شرایط بود که پروردگارشان به آنها وحی کرد: ” که ستمگران را نابود خواهیم کرد، وشما را بعد ازآنها در زمین سکونت خواهیم داد، این از آن کسی است که از وقوف در پیشگاه من بترسد و از وعید عذاب من بیمناک باشد”.

(پیامبران از خداوند) گشایش خواستند و(سرانجام) هر زورگوئی (که باوجود شناختن حقیقت با آن مخالفت کرد) نا امید شد و زیان کرد.

پیش روی او دوزخ است، و به او چرک و خون نوشانده خواهد شد، که جرعه جرعه آنرا خواهد نوشید و هرگز گوارای او نیست و ازهر طرف مرگ به او رو می آورد، اما نمی میرد، و عذاب سختی در پیش دارد.( ۷ ۱- ۹: ۱۴ )

اعمال آنها که به پروردگارشان کافر شدند مانند خاکستری است که در برابر تند باد یک روزطوفانی به باد فنا رود و ازکشش و کوششها هیچ اثری برجای نماند و این گمراهی دور و درازی است.
آیا ندیدی که خداوند آسمانها و زمین را به حق آفریده است؟ اگر بخواهد شما را می برد و خلقی دیگر می آورد،این کار برای خدا دشوار نیست، همۀ آنها درپیشگاه خدا حاضر شوند، در این هنگام ضعیفان به مستکبران بگویند:” ما پیرو شما بودیم، آیا می توانید عذاب خدا را ازما دفع کنید؟” خواهند گفت:” اگر خدا ما را هدایت کرده بود، ما نیز شما را هدایت می کردیم، چه بیتابی کنیم، چه شکیبائی، برای ما فرقی ندارد و گریزگاهی نیست.

هنگامی که کار تمام شود، شیطان بگوید:” خداوند به شما وعدۀ راست داد، و من نیز وعده ای به شما دادم و تخلف کردم، من بر شما ُسلطه ای نداشتم، جز اینکه دعوتتان کردم و شما پذیرفتید، بنابراین مرا سرزنش نکنید، خود را ملامت کنید، نه من فریاد رس شما هستم و نه شما فریاد رس من، از اینکه شما پیش از این مرا شریک خدا ساختید، بیزارم و برای ستمکاران عذاب سختی است. “

مؤمنان صالح را به باغهائی درآورند که جویباران درآن جاریست و جاودانه به ارادۀ پروردگارشان درآن خواهند ماند و تحیتشان درآن سلام است.

مگر ندیدی که خدا گفتار پاکیزه را به درخت پاکیزه ای شبیه کرده است که ریشۀ آن ثابت و شاخه اش در آسمان است؟ به ارادۀ پروردگار هر زمان میوه می دهد، خداوند برای مردم مثلها می زند، تا پند گیرند، و مثل سخن ناپاک همچون درخت ناپاکی است که از زمین ریشه کن شده، و قرار و ثباتی نداشته باشد.

خداوند مؤمنان را با گفتار ثابت در زندگی دنیا و آخرت پایدار می دارد و ستمگران را گمراه می سازد، وخداوند هرچه بخواهد انجام می دهد.

مگر کسانی را که نعمت خدا را کفران کردند و قوم خود را به نابودی کشاندند، ندیدی که به دوزخ درآیند و چه بد جایگاهی است.

کسانی را که برای خدا همتا قرار می دهند و می خواهند از راه او گمراه کنند، بگو بهره گیرید، اما سرانجام شما آتش است.

به بندگان مؤمن من بگو:” نماز را برپا دارند، و ازآنچه روزیشان داده ایم، پنهان و آشکار انفاق کنند، پیش از آنکه روزی فرا رسد که درآن نه خرید و فروش است و نه دوستی. ( ۱ ۳- ۸ ۱: ۱۴ )

اصحاب کهف: آیا گمان کردی که اصحاب کهف و رقیم از آیات شگفت انگیز ما بودند؟ چون آن جوانان به غار پناه بردند، گفتند:” پروردگارا رحمت خود را برما عطا فرما و راه رستگاری را به ما بنما.”
ما سالهائی چند درغار به خواب بردیمشان، سپس آنها را ازخواب بر انگیختیم، تا معلوم کنیم کدام گروه مدت درنگ را بهتر حساب خواهند کرد.

ما داستان آنها را به راستی و درستی برایت بازگو می کنیم: آنها جوانانی بودند که به پروردگارشان ایمان داشتند، و ما نیز برهدایتشان افزودیم، و ما به هنگامی که برخواستند دلشان را قوی کردیم، گفتند:” پروردگار ما خدای زمین و آسمان است، جز او معبودی را نمی پرستیم که اگر جز این بگوئیم، سخنی نا صواب گفته ایم.”

این قوم ما که معبودهائی غیر خدا را برگزیده اند، چرا دلیل واضحی براین معبودان نمی آورند؟ ستمکارتر از آن که برخدا دروغ ببندد کیست؟

“وچون از آنها و از آنچه غیرخدا می پرستیدند، کناره گرفتید به غار پناه برید، تا پروردگارتان رحمت خویش برشما بگستراند، و در مهّمی که برایتان پیش آمده گشایشی فراهم آورد.”

و خورشید را به هنگام طلوع می بینی که ازغار آنها بطرف راست مایل شود، و چون غروب کند، به جانب چپ آنها بگردد، و آنها در محل وسیعی از غار قرار داشتند.

این از آیات خداست، هرکه را خدا رهنما شود، هدایت یافته است، و هرکه را گمراه کند، هرگز یاور و راهنمائی برایش نخواهی یافت.

گمان می کنی بیدارند، درحالی که خفته اند، و به پهلوی راست و چپ می گردانیمشان و سگ آنها بر دهانۀ غار دو دست گشاده داشت، که اگر سراغشان می رفتی، برمی گشتی و می گریختی و سخت می ترسیدی.

بدینگونه آنها را برانگیختیم تا از یکدیگر پرس و جو کنند، یکی از آنها پرسید:” چه مدت درنگ کردید؟”

گفتند:” یک روز یا مقداری از روز.”

گفتند:” خدا بهتر می داند مدت درنگتان چقدر است، اکنون یک نفر را با این سکه به شهر بفرستید، تا ببیند کدامین غذا پاکیزه تر است، تا برای شما از آن خوراک آورد، اما باید با ملایمت و مدارا رفتار کند، و کسی را به شما آگاه نسازد، زیرا اگر آنها به شما دست یابند، سنگسارتان کنند، یا شما را به آئین خودشان بازگردانند، که درآن صورت هرگز رستگار نخواهید شد.”

این چنین مردم را بر آنها واقف کردیم، تا بدانند وعدۀ خدا راست است و در قیامت شکی نیست.

آری دربارۀ آنها با یکدیگر بگفتگو پرداختند، و گفتند:” بنائی بر روی آنها بسازید.” پروردگارشان به آنها آگاه تر است، و کسانی که سر رشتۀ کارشان را در دست داشتند، گفتند:” عبادتگاهی بردرگاه آنها می سازیم.”

عده ای می گویند:” سه نفر بودند که چهارمین آنها سگشان بود.” گروهی می گویند:” پنج نفر بودند، که ششمین آنها سگشان بود.” همۀ اینها ندیده و نسنجیده است، و گروهی می گویند:” هفت نفر بودند و هشتمین آنها سگشان بود.” بگو پروردگارمن به عدۀ آنها واقف تر است، بنابراین دربارۀ آنها جندان مجادله مکن و ازهیچکس دربارۀ آنها مپرس.” ( ۲ ۲- ۹: ۱۸ )

هرگز مگو فردا چنین می کنم.

مگر اینکه ( بگوئی) انشاء الله، ( اگرخدا بخواهد) و چون از یاد بردی، پروردگارت را بیاد آور، و بگو امیدوارم که پروردگارم مرا به راهی روشن تر از این هدایت کند.

آنها سیصد سال درآن غار ماندند و نُه سال نیز برآن افزودند، بگو:” خداوند به مدت توقف آنها واقف تر است، غیب آسمانها و زمین ازآن اوست، چه بینا و چه شنواست.”

آنها جز او یاوری ندارند و هیچ کس درحکم او شریک نیست. آنچه ازکتاب پروردگارت برتو وحی شده بخوان، هیچ چیز کلمات اورا دگرگون نمی کند، و هرگز پناهی جز او نخواهی یافت. ( ۷ ۲-۳ ۲: ۱۸ )

دربارۀ ذوالقرنین از تو می پرسند، بگو:” اینک داستان او را برای شما بازگو خواهم کرد.”

ما او را در زمین قدرت و حکومت دادیم و همۀ امکانات را در اختیارش گذاشتیم، او از این امکانات بهره برد، تا زمانی که به غروبگاه خورشید رسید، و دریافت که خورشید درچشمه ای گِل آلود فرو می رود، و در آنجا قومی را یافت، گفتیم:” ای ذوالقرنین می خواهی مجازاتشان کن، و یا با آنها نیکو رفتار باش.”

گفت:” ستمکار را مجازات خواهم کرد، و پس از آن که بسوی پروردگارش بازگردد، خداوند نیز او را مجازات سختی خواهد کرد.

اما کسی که ایمان بیاورد و عمل صالحی انجام دهد، نیکوترین پاداش را خواهد داشت، و ما فرمان آسانی به او خواهیم داد.”

بازهم راه را پی گرفت، تا به جایگاه طلوع خورشید رسید، خورشید را دید که بر قومی طلوع می کند که در برابر آفتاب ساتری برای آنها قرار نداده ایم، چنین بود و ما از احوال او بخوبی آگاه بودیم، بازهم او راه را پی گرفت، تا به میان دو کوه رسید، در آنجا قومی را یافت که هیچ سخنی را نمی فهمیدند، گفتند:” ای ذوالقرنین در این شهر یأجوج و مأجوج فساد می کنند، آیا می خواهی خراجی بپردازیم که میان ما و آنها سدی ایجاد کنی؟”، گفت:” چیزیکه خدا در اختیار من قرار داده بهتر است، مرا با نیرو یاری کنید، تا میان شما و آنها سدّ محکمی ایجاد کنم، – قطعات آهن برای من بیاورید.”

زمانی که میان دو کوه ُپرشد، گفت:” در آتش بدمید.” قطعات آهن را که سرخ و گداخته کرد، گفت:” مس گداخته برای من بیاورید تا روی آن بریزم”، چنین که شد نتوانستند از آن بالا روند، و نه آن را سوراخ کنند.

گفت:” این از رحمت پروردگار منست، اما هنگامی که وعدۀ پروردگارم فرا رسد، آن را درهم می کوبد، و وعدۀ پروردگار من راست است.” در آن روز آنها را رها کردیم تا موج آسا بعضی بر بعضی در آمیزند، و چون درصور دمیده شود، همه را گرد خواهیم آورد، در آن روز جهنم را به کافران عرضه کنیم، همان کسانی که دیدگانشان از یاد من در حجاب بوده است و قدرت شنیدن نداشته اند.( ۱ ۰ ۱- ۳ ۸ : ۸ ۱ )

آیا کافران گمان کردند می توانند بندگان مرا به جای من به خدائی بگیرند؟ ما جهنم را برای کافران آماده ساختیم تا منزلگاهشان باشد.

بگو آیا شما را ازکردار کسانی که زیانکارترند آگاه سازم؟ آنان کسانی هستند که در راه زندگی سعشان تباه شده است و با این حال می پندارند که کارخوبی انجام می دهند، آنها به آیات پروردگارشان و دیدار او کافر شدند و ازهمبن روی اعمالشان تباه گشت، لذا روز قیامت میزانی برای آنها برپا نخواهیم کرد، به خاطر آن که کافر شدند و آیات و پیامبران مرا مسخره کردند کیفرشان جهنم است.
آنان که ایمان آوردند و اعمال درستی انجام دادند، باغهای فردوس منزلگاهشان است، که جاودانه درآن خواهند ماند و هرگز از آنجا آرزوی انتقال نمی کنند. ( ۸ ۰ ۱- ۴ ۸: ۸ ۱ )

و در این کتاب اسماعیل را یاد کن که در وعده هایش راستگو و فرستاده ای پیامبر بود، او همواره خاندان خود را به نماز و زکات دعوت می کرد و نزد پروردگارش پسندیده بود.

و در این کتاب ادریس را یاد کن، که او نیز بسیار راستگو و پیامبر بود، و او را به مقام بلندی رساندیم.

آنها پیامبرانی بودند از نسل آدم که خداوند نعمتشان داده بود و همچنین از اولاد آنان که همراه نوح برکشتی سوار کردیم و از فرزندان ابراهیم و اسرائیل نیز کسانی را هدایت کردیم و برگزیدیم، زمانی که آیات خداوند رحمان برآنان خوانده می شد، گریان به سجده درمی آمدند، از پی آنها جانشینانی آمدند که نماز را ترک کردند و پیرو شهوات نفس شدند، بزودی درگمراهی خواهند ماند، مگر آنان که توبه کنند و نیکوکار باشند، در این صورت ستمی نخواهند دید، و به بهشت وارد می شوند.

باغهای جاودانی است که خدای رحمان ازغیب بندگانش را بدان وعده داده است، و وعدۀ او فرا خواهد رسید، درآنجا سخن یاوه ای نمی شنوند، گفتارشان سلام است، و هر صبح و شب روزیشان آماده است.

همان بهشتی است که به بندگان تقوا پیشه میدهیم.

( فرشتگان گویند:) ” ما جز به امر پروردگار تو فرود نمی آئیم، آنچه در پیش رو و پشت سرما و مابین این دو قرار دارد ازآن اوست، و پروردگار تو هرگز فراموشکار نیست.

پروردگار آسمانها و زمین و آنچه را که میان آنهاست بپرست و در راه عبادتش شکیبا باش ، آیا مانندی برای او می شناسی؟ ( ۵ ۶- ۴ ۵ : ۹ ۱ )

هنگامی که ایوب پروردگارش راخواند که:” رنج وبیماری به من روی آورده و تو مهربانترین مهربانانی.”

دعایش را اجابت کردیم و رنجهایش را برطرف ساختیم و خاندان و همانندشان را به او بازگرداندیم تا ازجانب ما نعمتی برای او، و برای عبادت کنندگان پندی باشد.( ۴ ۸ – ۳ ۸ : ۱ ۲ )

اسماعیل و ادریس و ذوالِکِفل همه ازصابران بودند، و ما آنها را به رحمت خود درآوردیم، زیرا ازصالحان بودند.

ذوالنون را یاد کن وقتی غضبناک رفت و چنین پنداشت که ما هرگز بر او تنگ نمی گیریم، و درآن تاریکی فریاد زد:” جز تو معبودی نیست، تو منزّهی، من از ستمکارانم”، دعای او را اجابت کردیم و از اندوه نجاتش دادیم، و مؤمنان را بهمین صورت نجات می دهیم.

وقتی زکریا پروردگارش را ندا داد که:” پروردگارا! مرا تنها مگذار که تو بهترین وارثانی”، دعای او را اخابت کردیم و یحیی را به او بخشیدیم، و همسرش را برای او شایسته گردانیدیم، آنها درکارهای خیر پیشقدم بودند و با بیم و امید ما را می خواندند، و در برابر ما فروتن بودند.

بیاد آور زنی را که شرمگاهش را محفوظ داشت و ما از روح خود در او دمیدیم، و او و فرزندش را عبرتی برای جهانیان قرار دادیم.

بی تردید این آئین شما، آئینی است یگانه و من پروردگار شما هستم، مرا عبادت کنید.

در آدین خود فرقه فرقه شدند و همگی به سوی ما باز می گردند، هرکس اعمال صالح (شایسته و درست) انجام دهد و مؤمن باشد، کوشش او بی پاداش نخواهد ماند، و ما برایش می نویسیم. ( ۴ ۹- ۵ ۸: ۱ ۲ )

هنگامی که لوط به قومش گفت:” با چشم باز گرد کار قبیح می گردید؟

چرا به جای زنان از روی شهوت با مردان می آمیزید؟ آری شما مردم نادانی هستید.” تنها جواب قومش این بود، که گفتند:” خاندان لوط را از دیارتان برانید، اینان ادعای پاکی می کنند.”

بارانی بر آنها باراندیم، و باران بیم داده شدگان چه بد بود.

بگو سپاس خدای را و درود بر بندگان برگزیده اش، آیا خداوند بهتر است، یا آنچه شریک او قرار می دهند؟ ( ۹ ۵- ۴ ۵: ۷ ۲ )

نوح را بسوی قومش فرستادیم، او نهصد و پنجاه سال در میان مردمی زیست که چون ستمگر بودند، طوفان بکامشان درکشید، او وکسانی که درکشتی بودند نجات دادیم و آن را عبرتی برای جهانیان قرار دادیم.

چون ابراهیم به قومش گفت:” خدا را بپرستید و از نافرمانی او بترسید، که اگر بدانید این برایتان بهتر است.

شما بجای خدا بتها را می پرستید و دروغ بزرگی می سازید، براستی آنچه غیر خدا می پرستید قادر به روزی دادن به شما نیستند، پس روزی را از خدا طلب کنید و اورا بپرستید و شکرش را بجای آورید که بسوی او باز خواهید گشت، اگر تکذیب کنید- چنانکه امتهای پیش از شما هم تکذیب کردند- وظیفۀ پیامبر چیزی جز تبلیغ آشکار نیست.” ( ۸ ۱- ۴ ۱: ۹ ۲ )

آیا ندیدند که خدا چگونه آفرینش را آغاز می کند و سپس باز می گرداند، براستی این کار برخدا آسان است.

بگو:” در زمین بگردید و بنگرید که چگونه آفرینش را آغاز کرد، بازخدا قیامت را پدید می آورد، زیرا خداوند برهرچیز قادر است.

هرکس را بخواهد عذاب می کند و هرکه را بخواهد مورد رحمت قرار می دهد، و بسوی او باز می گردید.

نه در زمین و نه درآسمان قادر نیستید برخدا چیره شوید، و برای شما جز او کارساز و یاوری نیست.” آنان که به آیات خدا و دیدار او ایمان ندارند از رحمت من نومید هستند و برایشان عذاب دردناکی است.

جواب قوم ابراهیم جز این نبود که گفتند:” اورا بکشید یا بسوزانید.” ولی خدا اورا از آتش نجات داد، براستی در این ماجرا برای مؤمنان عبرتهاست.

گفت:” شما غیر ازخدا بتهائی را برای خود برگزیده اید که در زندگی دنیا میان شما مایۀ دوستی و محبت باشد، ولی در روز رستاخیز منکر یکدیگر می شوید و یکدیگر را لعن می کنید، جایگاهتان درآتش است و هیچ یار و یاوری نخواهید داشت.”

لوط به او ایمان آورد، و ابراهیم گفت:” من بسوی پروردگارم می روم که او نیرومند فرزانه است.

ما اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم و به فرزندان او نبوّت و کتاب دادیم و در دنیا پاداشش را عطا کردیم و در آخرت از صالحان است.

چون لوط به قومش گفت:” شما کار بسیار ناپسندی انجام می دهید- کاری که قبل از شما هیچ کس درجهان انجام نداده است- چرا گرد مردان می گردید و راه را می ُبرید و درمجامع خود به کارهای نکوهیده اقدام می کنید؟”

جواب قوم او جز این نبود که گفتند:” اگر راست می گوئی عذاب خدا را برای ما بیاور.”

گفت:” پروردگارا! مرا در مقابل گروه مفسدان یاری کن.”

هنگامی که فرستادگان ما ابراهیم را مژده آوردند که مردم این آبادی را که مردمی ستمگرند هلاک خواهیم کرد،

گفت:” لوط هم درآنجاست.” گفتند:” ما بهتر میدانیم چه کسانی آنجا هستند، ما او و خانواده اش را نجات می دهیم، جز همسرش که باقی خواهد ماند.”

چون فرستادگان ما نزد لوط آمدند، اندوهگین و دلتنگ شد، گفتند:” نترس و غمگین مباش، ما تو و خاندانت را نجات خواهیم داد، جز همسرت را، که باقی خواهد ماند، بر اهل این آبادی بخاطر فسقشان عذابی از آسمان فرو خواهیم ریخت.” از آن آبادی عبرت روشنی برای خردمندان باقی گذاشتیم.

برادرشان شعیب را به مدین فرستادیم، گفت:” ای قوم من! خدا را بپرستید و بروز قیامت امیدوار باشید و در زمین فساد نکنید.” چون اورا تکذیب کردند زلزله ای آنها را فرو گرفت و درخانه های خود به رو افتادند و مردند. ( ۷ ۳- ۹ ۱: ۹ ۲ )

قوم عاد و ثمود را نیز هلاک کردیم که سکونتگاههای آنها برایتان آشکار است، شیطان اعمال آنها را در نظرشان بیاراست و با اینکه بصیرت داشتند، آنها را از راه باز داشت.

موسی معجزاتی را برای قارون و فرعون و هامان آورد، اما آنها در زمین سرکشی کردند، ولی نتوانستند از خدا بگریزند، ما هرکدام را به گناهش گرفتیم، بربعضی از آنها تند بادی را روانه کردیم، و بعضی را فریاد مرگبار فرو گرفت، و بعضی را در زمین فرو بردیم، و بعضی را غرق کردیم، خداوند به آنها ستم نکرد، بلکه آنها بخود ستم کردند. ( ۰ ۴- ۸ ۳: ۹ ۲ )

بطوریقین نوح ما را ندا داد و ما چه نیکو اجابت کردیم، او وخاندانش را از اندوه بزرگ نجا ت دادیم، و فرزندانش را باقی گذاشتیم، و نام نیک او را درمیان آیندگان استمرار بخشیدیم، درمیان جهانیان سلام برنوح باد، نیکوکاران را چنین پاداش می دهیم، او از بندگان مؤمن ما بود، سپس دیگران را غرق کردیم.

ابراهیم از پیروان او بود، که با دلی درست به پروردگارش رو آورد.

چون به پدر و قومش گفت:” چه چیز را می پرستید؟ آیا بجای خدای یکتا، معبودهای دروغین را می خواهید، در بارۀ پروردگار جهانیان چه می اندیشید؟”

به ستارگان نگاهی کرد، و گفت من بیمارم.” از او رو برتافتند و به او پشت کردند، پنهانی نزد معبودان آنها رفت و گفت:” چرا سخن نمی گوئید؟” پس آنگاه ضربۀ محکمی با دست برآنها زد.آنان شتابان نزد او رفتند.

گفت:” آیا چیزی را می پرستید که خود تراشیده اید؟ خداوند شما و آنچه را می سازید آفریده است.”

گفتند بنائی برایش بسازید، و او را از فراز آن درآتش اندازید.” درحق او بد سگالی کردند، و ما نیز آنها را زیر دست کردیم.

گفت من بسوی پروردگارم می روم، او مرا راهنمائی خواهد کرد. ” پروردگارا! مرا فرزندی صالح عطا کن.”

ما او را به پسری بردبار بشارت دادیم.

هنگامی که همدست و همپای او شد، گفت:” ای پسرک من! درخواب دیدم که تو را قربانی می کنم، ببین نظرت چیست؟”

( درپاسخ) گفت:” ای پدر! به آنچه مأمور شده ای اقدام کن، اگر خدا بخواهد، مرا از صابران خواهی یافت.”

هنگامی که هردو تسلیم شدند، و او را به رو در افکند، ما ندا دادیم:” ای ابراهیم! خوابت را به حقیقت رساندی.”

ما بدینگونه نیکوکاران را پاداش می دهیم.

براستی این آزمایشی آشکار بود، او را به ذبح بزرگی فدا دادیم، و نام نیک او را برای آیندگان باقی گذاشتیم.

سلام بر ابراهیم، این چنین نیکوکاران را پاداش می دهیم، او از بندگان مؤمن ما بود.

او را به اسحاق، پیامبری شایسته بشارت دادیم، او و اسحاق را برکت دادیم، و ازمیان فرزندان آنها، افرادی نیکوکار بودند، و افرادی آشکارا برخود ستم کردند.

به موسی و هارون نعمت دادیم، آندو وقومشان را از اندوه بزرگ نجات دادیم، و یاریشان کردیم تا پیروز شدند، و کتابی واضح به آنها دادیم، و به راه راست هدایتشان کردیم، و نام نیکشان را درمیان آیندگان باقی گذاشتیم.

سلام بر موسی و هارون، ما بدینگونه نیکوکاران را پاداش می دهیم، ان دو از بندگان مؤمن ما بودند.

الیاس هم از رسولان بود، هنگامی که به قومش گفت:” چرا پروا نمی کنید؟ چرا بهترین آفریگان را وا می گذارید و”بعل” را می خوانید؟ پروردگار شما و پروردگار نیاکانتان خداست.”

آنها او را تکذیب کردند، و سرانجام احضار خواهند شد، مگر بندگان مخلص خدا، ما نام نیک او را درمیان آیندگان باقی گذاشتیم .

سلام برآل یاسین، ما نیکوکاران را چنین پاداش می دهیم، او از بندگان مؤمن ما بود.

لوط هم از رسولان بود، او وخاندانش را نجات دادیم ، جز یک پیر زن که باقی ماند، سپس دیگران را هلاک کردیم، شما صبح و شب برآنها می گذرید، چرا نمی اندیشید؟

یونس هم از رسولان بود، هنگامی که به کشتی انباشته گریخت، قرعه زدند و او مغلوب شد، و ماهی عظیم او را بلعید، و او درخور سرزنش بود، و اگر تسبیح نمی گفت، تا روز قیامت در شکم ماهی می ماند، پس او را بیمار به خشکی انداختیم، و بوتۀ کدوئی برفرازش رویاندیم، و او را به رسالت بر صد هراذ نفر، یا بیشتر فرستادیم.

آنها ایمان آوردند، و یک چند از نعمتها بهره مندشان کردیم. ( ۸ ۴ ۱- ۵ ۷: ۷ ۳ )

پیشینیان تکذیب کردند و ازجائی که نمی دانستند عذاب بر سرشان نازل شد، خداوند در زندگی دنیا طعم رسوائی را به آنان چشاند و اگر بفهمند عذاب آخرت بزرگتر است.

ما دراین قرآن برای مردم هرگونه مثلی آوردیم، باشد که پند گیرند. ( ۸ ۲- ۵ ۲: ۹ ۳ )

آیا کسانی که مرتکب بدیها می شوند، تصور می کنند که ما آنها را با کسانی که ایمان آورده اند و کارهای درست انجام داده اند برابر می گذاریم، و زندگی و مرگشان یکسان است؟

چه بد داوری می کنند.

خداوند آسمانها و زمین را به حق آفرید، تا هرکس را دربرابر کاری که انجام داده است پاداش دهد، و به آنها ستمی نخواهد شد.

آیا آن کس را دیده ای که هوای نفس خویش را معبود خود قرار داد، و خدا اورا آگاهانه درگمراهی واگذاشت و برگوش و دلش ُمهر نهاد وبردیدگانش پرده افکند، اگر خدا هدایت نکند، چه کسی اورا هدایت خواهد کرد، چرا پند نمی گیرند؟ ( ۳ ۲- ۲۱: ۵ ۴ )

پیش از اینها قوم نوح، بندۀ ما را تکذیب کردند و گفتند:” دیوانه است.” و باز داشته شد.

او به درگاه پروردگار عرضه داشت:” من مغلوب شده ام، یاریم فرما.”

آنگاه ما درهای آسمان را به سیلابی تند گشودیم، و چشمه هائی بر زمین جاری کردیم، و برای کاری که مقدّ ر شده بود، آنها بهم پیوست، او را برمرکبی ساخته شده از تخته و میخ نشاندیم، که با نظر ما روان گردد، تا کیفری برای کافران باشد، ما این ماجرا را به عنوان نشانه ای قرار دادیم، آیا پند پذیری وجود دارد، پس عذاب و هشدارهای من چگونه بود؟

قرآن را برای دریافتن آسان کردیم، آیا پند پذیری هست؟

قوم عاد تکذ یب کردند، پس عذاب و هشدارهای من چگونه بود؟

تند باد وحشتناکی در یک روز شوم طولانی برآنها فرستادیم که مردم را چونان تنه های نخل از ریشه درآمده ازجای برکند، پس عذاب و هشدارهای من چگونه بود؟

قرآن را برای دریافتن آسان کردیم، آیا پند پذیری هست؟

قوم ثمود نیز هشدارها را تکذیب کردند، و گفتند:” آیا از بشری پیروی کنیم که ازجنس خودمان است؟ اگر چنین کنیم گمراهیم و دیوانه، آیا ازمیان ما تنها به او وحی نازل شده؟ نه، او دروغگوی هوس بازی است.”

فردا خواهند فهمید که دروغگوی هوس باز کیست.

برای آزمایش آنها شتر را می فرستیم، مراقبشان باش و صبر کن، و به آنها خبر ده، که باید آب درمیانشان تقسیم شود، و هرکه باید درنوبت خود حاضر شود.

آنها یکی از یاران خود را صدا زدند، او سلاح برگرفت و شتر را پی کرد.

پس عذاب و هشدارهای من چگونه بود؟

بانک مرگباری برای آنها فرستادیم، که همگی بصورت گیاه خشگ خرد شده ای درآمدند.

قرآن را برای دریافتن آسان کردیم، آیا پند پذیری هست؟

قوم لوط هشدار دهندگان را تکذیب کردند، شن باد تندی برآنها فرستادیم، جزخاندان لوط که سحرگاهان با احسان خود نجاتشان دادیم، این نعمتی بود از ناحیۀ ما، اینگونه کسی را که شکرگزار است پاداش می دهیم، به آنها سختگیری ما را هشدار داد، ولی آنها با هشدارها مجادله کردند.

ازلوط خواستند مهمانانش را دراختیار آنها قرار دهد، ولی ما دیدگان آنها را کور کردیم.

پس عذاب و هشدارهای مرا بچشید.

بامدادان عذابی پی گیر برآنها وارد شد، پس عذاب و هشدارهای مرا بچشید.

قرآن را برای دریافتن آسان کردیم، آیا پند پذیری هست؟

هشدار دهندگان نزد فرعون آمدند، تمامی آیات ما را تکذیب کردند، و ما با قدرت کامل آنها را فرو گرفتیم. ( ۲ ۴- ۹: ۵۴ )

آیا کافران شما از آنها بهترند، یا درکتابها امان نامه ای برایشان است؟ یا می گویند ما جماعتی پیروزیم، بزودی آن جمع شکست خورده روی بگردانند، بلکه وعده گاه آنها قیامت است، و قیامت هولناک تر و تلخ تر است، به راستی گناهکاران درگمراهی و آتشند.

روزی که به رو درآتش کشیده شوند: بچشید آتش دوزخ را.

همه چیز را به اندازه آفریدیم، و فرمان ما جز یک بار نیست که همچون چشم برهم زدنی است، ما امثال شما را نابود کردیم، آیا پند پذیری هست؟ کرده های آنها درنامۀ اعمالشان است، و هرکار کوچک و بزرگ نوشته شده است، به راستی پرهیزکاران درباغها و کنار نهرهایند، درمجلسی پسندیده، نزد فرمانروائی مقتدر. ( ۵۵ – ۳ ۴: ۵۴ )

ابراهیم (ع)

هنگامی که پروردگار ابراهیم را به چند صورت بیازمود، و او ازعهدۀ آنها برآمد، فرمود:

“من تورا پیشوای مردم قرار دادم”، ابراهیم گفت: “از فرزندانم نیز قرار بده.”  خداوند فرمود:

” پیمان من به ستمکاران نمی رسد.”

چون کعبه را محل اجتماع و مرکز امن مردم قرار دادیم، مقام ابراهیم را جایگاه نماز قرار دهید، به ابراهیم و اسماعیل سپردیم که:” خانۀ مرا برای طواف کنندگان و معتکفان و راکعان و ساجدان پاکیزه دارید.”

هنگامی که ابراهیم گفت: “پروردگارا، این شهر را محل امن قرار بده و ساکنانش را که به خدا و روز قیامت ایمان دارند، از محصولات آن بهره مند ساز.”

خدا فرمود به هرکس کافر شود، بهرۀ کمی خواهم داد، و در آخرت به عقوبت آتش ناچارش کنم که سرانجام بدی است.

هنگامی که ابراهیم و اسماعیل پایه های خانۀ کعبه را بالا می بردند، ( گفتند) :

“پروردگارا، ازما بپذیرکه تو شنوای دانائی، پروردگارا، ما را تسلیم خویش قرار بده و فرزندان ما را فرمانبردار خویش گردان، و آداب عبادتمان را برما بیاموز و توبۀ ما را بپذیر، که تو توبه پذیر و مهربانی.

پروردگارا، درمیان آنها پیامبری ازخودشان برانگیز، تا آیات تورا برایشان بخواند و کتاب و حکمت به آنها بیاموزد و پاکشان دارد، زیرا تو توانمند فرزانه ای.”

چه کسی جز نادانان از آئین ابراهیم روی می گرداند؟ در این جهان او برگزیدۀ ماست، و در آخرت ازشایستگان است.

هنگامی که پروردگار به او فرمود:” تسلیم باش.”

گفت:” به پروردگار جهانیان تسلیم شدم.” ابراهیم و یعقوب فرزندان خود را بدان سفارش کردند.

آیا هنگامی که مرگ یعقوب فرا رسید، حضور داشتید، که به فرزندان خود گفت:” پس ازمن چه چیزی را می پرستید؟”

آنها گفتند:” خدای تو و خدای نیاکانت ابراهیم و اسماعیل و اسحق را به یکتائی می پرستیم و دربرابر او تسلیم هستیم.”

آنها اُمتی بودند که درگذشتند و اعمالشان ازآن خودشان است و اعمال شما ازآن خودتان، از شما نمی پرسند آنها چه کرده اند؟

گفتند:” به آئین یهود و نصاری درآئید تا هدایت شوید.”

بگو:” که آئین یکتاپرستی ابراهیم را پیروی می کنیم، و او هرگز از مشرکین نبود.” ( ۵ ۳ ۱- ۴ ۱۲: ۲ )

بگوئید:” ما به خدا ایمان آوردیم و به آنچه برما نازل شده و آنچه بر ابراهیم، اسحاق، یعقوب ونوادگان نازل گردیده، و نیز آنچه به موسی وعیسی و برپیامبران دیگر ازطرف پروردگارشان داده شده، ایمان آورده ایم و بین هیچ یک از پیامبران فرق نمی گذاریم و تسلیم امر خدا هستیم. ( ۶ ۳ ۱: ۲ )

آیا کسی را که خدا به اوفرمانروائی داده بود ندیدی که با ابراهیم دربارۀ پروردگارش مهاجه کرد؟

آنگاه که ابراهیم گفت: “پروردگار من است که زنده می کند ومیمیراند.”

او گفت: ” من نیز زنده می کنم ومیمیرانم.”

ابراهیم گفت: “خداوند خورشید را از مشرق بر می آورد، تو ازمغرب برآر.”

مرد کافر مبهوت ماند، خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند.

یا مانند آن کس که بر ویرانه ای گذر کرد وگفت: “خدا چگونه اینان را پس از مرگشان زنده می کند؟”

خداوند اورا میراند وپس ازصد سال زنده اش کرد و به او فرمود: ” چند وقت درنگ داشتی؟” گفت:

” روزی یا پاره ای از روز.”

فرمود: ” نه! بلکه یکصد سال درنگ داشتی، به خوردنی و نوشیدنی خود بنگر که تغییری نکرده است، به الاغت نگاه کن! تورا عبرتی برای مردم قرار دهیم، به استخوانها بنگر، چگونه پیوندشان میدهیم وبا گوشت می پوشانیم.”

همینکه برای او روشن شد، گفت: ” میدانم که خدا برهرچیز تواناست.”

ابراهبم گفت: ” پروردگارا، به من نشان بده چگونه مردگان را زنده می کنی؟ “

فرمود: “مگرایمان نیاورده ای؟” گفت: ” چرا، ولی می خواهم آسوده خاطر شوم.”

فرمود: ” چهار پرنده را بگیر وآنها را پاره پاره کن، وهرقسمت را برکوهی بگذار، پس آنگاه، آنها را بخوان، شتابان نزذ تو خواهند آمد، بدان خداوند توانائی فرزانه است. ( ۰ ۲۶- ۸ ۵ ۲: ۲ )

خدا آدم ، نوح، خاندان ابراهیم و عمران را برجهانیان برگزید، دودمانی که برخی ازآنها از نسل بعضی دگرند، و خداوند شنوای داناست. ( ۴ ۳- ۳۳ : ۳ )

ای اهل کتاب چرا دربارۀ ابراهیم که تورات و انجیل بعد از او نازل شده است مجادله می کنید، چرا نمی اندیشید؟ شما همان کسان هستید که دربارۀ چیزی هم که وقوف داشتید به مجادله برخواستید، پس چرا دربارۀ چیزی که نمی دانید مجادله می کنید؟ خدا می داند و شما نمی دانید.

ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی، بلکه خداجوئی فرمانبر بود و ازمشرکان نبود.

نزدیکترین مردم به ابراهیم پیروانش و این پیامبر و مؤمنان هستند، و خداوند یاور مؤمنان است. ( ۸ ۶- ۵ ۶ : ۳ )

اولین خانه ای که برای مردم مقرر شد، همان است که درمکه قرار دارد و مبارک و مایۀ هدایت جهانیان باشد، و درآن آیات روشن و مقام ابراهیم است، هرکس به آن درآید درامان باشد، حج این خانه برای خدا برکسی واجب است که توانائی رفتن بسوی آن را دارد، و هرکس کفر بورزد بداند که خدا ازهمۀ جهانیان بی نیاز است. ( ۷ ۹ – ۶ ۹ : ۳ )

چه آئینی بهتر از دین کسی است که خود را تسلیم خدا کند و نیکوکار باشد و پیرو دین پاک ابراهیم شود؟

خداوند ابراهیم را به دوستی خود برگزیده است. ( ۵ ۲ ۱: ۴ )

آنگاه که ابراهیم به پدرش آزر گفت:” آیا ُبتها را بخدائی برگزیده ای؟ من تو و قومت را به وضوح درگمراهی می بینم.”

اینچنین ملکوت آسمانها و زمین را به ابراهیم نشان دادیم تا از اهل یقین گردد.

هنگامی که شب بر او تاریک شد، ستاره را مشاهده کرد، و گفت:” این پروردگار منست.” و چون غروب کرد، گفت:” غروب کنندگان را دوست ندارم.”

آنگاه که سرزدن ماه را دید، گفت:” این پروردگار منست.” و چون غروب کرد، گفت:” اگر پروردگارم مرا راهنمائی نکند درگمراهی خواهم بود.”

وچون خورشید را تابان دید، گفت:” این پروردگار منست، این بزرگتر است.”

اما وقتی غروب کرد، گفت: ” ای قوم من، من از آنچه شریک خدا قرار می دهید بیزارم، من به اخلاص روی بسوی کسی آوردم که آسمانها و زمین را آفریده است، و مشرک نیستم.”

وقتی قومش با او به جدل پرداختند، گفت:” چرا دربارۀ خدا با من جدل می کنید، درحالی که هدایتم کرده است؟ من از آنچه شریک او قرار می دهید نمی ترسم، مگر پروردگارم چیزی را بخواهد، که دانش او همه چیز را دربرگرفته است، چرا پند نمی گیرید؟

چرا ازچیزی که شریک او پنداشته اید بترسم، در صورتی که شما چیزهائی را که هیچ دلیلی دربارۀ آن برایتان نازل تکرده است، شریک او قرار داده اید، و نمی ترسید، اگر می دانید کدام یک از این دو گروه به ایمنی سزاوارترند؟ “

آنان که ایمان آورده اند و ایمان خود را به شرک نیالوده اند، ایمنی خاص آنهاست و آنان هدایت یافته اند.

این است دلیل های ما که به ابراهیم دربرابر قومش دادیم، درجات هرکس را که بخواهیم بالا می بریم، پروردگارت دانای فرزانه است. ( ۳ ۸- ۵ ۷ : ۶ )

اسحاق و( فرزند زاده اش) یعقوب را به او بخشیدیم، و همه را هدایت کردیم، و نوح را پیش از این هدایت کرده بودیم، و ازنسل او نیز داود، سلیمان، ایوب، یوسف ، موسی، عیسی و الیاس نیز همه از صالحان بودند، و اسماعیل، یسع، یونس و لوط، که هریک را برجهانیان برتری دادیم.

از پدران، فرزندان و برادران آنها افرادی را برگزیدیم و به راه راست هدایت کردیم، این هدایت خداست و هربنده ای را بخواهد راهنمائی کند، و اگر شرک آورند، اعمالشان نابود شود.

آنها کسانی هستند که فرمان و نبوّت به آنان دادیم، و اگر نسبت به آن کفر ورزند، گروهی را برآنها می گماریم که انکارش نکنند.

آنها کسانی هستند که خداوند هدایتشان کرده است، پس ازهدایت آنها پیروی کن، بگو:

” من دربرابر این رسالت پاداشی از شما نمی خواهم، این (قرآن) چیزی جز ذکر( یاد آوری) برای جهانیان نیست.

( ۰ ۹- ۴ ۸ : ۶ )

چون ابراهیم گفت:” پروردگارا، این شهر را مکان امن قرار بده ومن و فرزندانم را از پرستش ُبت ها دور نگهدار.

پروردگارا، اینها بسیاری ازمردم را گمراه ساختند، حال هرکس ازمن پیروی کند ازمن است، و هرکس نافرمانی کند، تو آمرزندۀ مهربانی.

پروردگارا، من بعضی از فرزندانم را درمکانی بی هیچ کشته ای درکنار خانۀ گرامی تو، ُسکنا دادم، تا نماز را برپا دارند، تو دلهای مردم را مایل به آنها بگردان وازهر ثمره ای روزیشان ده، باشد که ُشکرت را بجای آورند.

پروردگارا، پنهان وآشکار ما را می دانی، ودر زمین وآسمان چیزی برخدا پنهان نیست.

سپاس ازآن خدائی است که اسماعیل و اسحاق را در پیری به من عطا فرمود، مسلماً پروردگار من شنوندۀ دعاست.

پروردگارا، من وفرزندانم را برپا دارندگان نماز قرار بده. پروردگارا، دعای مرا بپذیر.

پروردگارا، من وپدر ومادرم ومؤمنان را در روزی که حساب برپا می شود بیامرز. ( ۱ ۴- ۵ ۳: ۱۴ )

براستی ابراهیم پیشوائی فرمانبر و حنیف بود و هرگز شرک نیاورد، او شاکر نعمتهای خدا بود، خداوند او را برگزید و به راه راست هدایت کرد.

در دنیا او را نیکی عطا کردیم و در آخرت ار شایستگان است.

سپس به تو وحی کردیم که از آئین ابراهیم حنیف پیروی کن، که او از مشرکان نبود. ( ۲ ۲ ۱- ۰ ۲ ۱: ۱۶ )

ابراهیم را در این کتاب یاد کن که او پیامبری راستگو بود، هنگامی که به پدرش گفت:

” ای پدر چرا چیزی را پرستش می کنی که نه می شنود و نه می بیند، و نیازهای تورا کفایت نمی کند؟ ” –ای پدر شیطان را پرستش مکن، زیرا شیطان به خدای رحمان نا فرمانی کرد. ای پدر، من از این بیم دارم که عذابی ازجانب خدای رحمان بتو برسد، و درنتیجه از دوستان شیطان باشی.

گفت:” ای ابراهیم، آیا تو ازمعبودهای من روی می گردانی؟ اگر دست برنداری سنگسارت می کنم، برای مدتی دراز از من دور شو.”

گفت:” سلام برتو، بزودی از پروردگارم برای تو طلب آمرزش می کنم، چرا که او نسبت به من مهربان است، و از شما وآنچه غیر خدا می خوانید کناره می گیرم، و پروردگارم را به این امید می خوانم، که به خواندنش تیره روز نباشم.”

زمانی که از آنها و آنچه جز خدای یکتا می پرستیدند کناره گرفت، اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم و همه را پیامبری دادیم، و آنها را از رحمت خود بهرمند ساختیم، و ذکر خیر بلند آوازه ای برایشان مقرر داشتیم. ( ۰ ۵ – ۱ ۴ : ۹ ۱ )

ما پیش از این ابراهیم را رشد و ره شناسی عطا کردیم، و به او آگاه بودیم، هنگامی که به پدر و قومش گفت:

” این تندیسها که بر آن اعتکاف می کنید چیست؟”

گفتند:” ما نیکان خود را پرستشگر آنان یافتیم.”

گفت:” مسلماً شما و نیاکانتان آشکارا گمراه بوده اید.” گفتند:” آیا حق را به ما می گوئی یا ما را به بازی گرفته ای؟” گفت:” پروردگار شما همان آفریدگاری است که آسمانها و زمین را پدید آورده است، و من برآن گواهی می دهم، به خدا سوگند درغیاب شما برای بتهایتان نقشه طرح خواهم کرد.”

سرانجام جز بزرگترین ُبت همه را قطعه قطعه کرد، تا به سراغ او بیایند.

گفتند:” کسی که با خدایان ما چنین کرد مسلماً ستمکار است.”

گفتند:” شنیدیم جوانی یه نام ابراهیم از آنها یاد می کرد.”

گفتند:” او را به حضور مردم بیاورید تا گواهی دهند.”

گفت شاید بزرگ آنها این کار را کرده باشد، اگر سخن می گویند ازخودشان بپرسید!”

آنها بخود آمدند و گفتند:” به یقین شما ستمکارید.”

آنگاه سر به زیر انداختند که: ” مسلماً تو می دانی اینها سخن نمی گویند.”

گفت:” چرا غیر از خدا چیزی را می پرستید که سود و زیانی برای شما ندارد؟

از شما و از چیزهائی که غیر از خدا می پرستید بیزارم، چرا نمی اندیشید؟”

گفتند:” کاری که از شما ساخته است این است که او را بسوزانید و یاری دهندۀ خدایان خود باشید.”

گفتیم:” ای آتش برابراهیم سرد و سلامت باش.”

آنها قصد نیرنگی به او داشتند و ما زیانکارشان کردیم.

او ولوط را به سرزمینی بردیم که درآن برای جهانیان برکت داده ایم.

اسحاق و فرزند زاده اش یعقوب را به او بخشیدیم و همۀ آنها را از شایستگان قرار دادیم، و آنها را پیشوایانی قراردادیم که به فرمان ما هدایت می کردند، و انجام کارهای نیک و بر پاداشتن نماز و ادای زکات را به آنها وحی کردیم و آنها فقط مرا عبادت می کردند.

لوط را فرزانگی دادیم و از شهری که مردمانش مرتکب عمل زشت می شدند نجات بخشیدیم، زیرا آنها مردمی بدکاره و فاسق بودند، و او را که ازصالحین بود به رحمت خود درآوردیم. ( ۵ ۷- ۱ ۵: ۱ ۲ )

چون ابراهیم به قومش گفت:” خدا را بپرستید و از (نافرمانی) او بترسید، که اگر بدانید این برایتان بهتر است، شما بجای خدا بتها را می پرستید و دروغ بزرگی می سازید، براستی آنچه را غیر خدا می پرستید قادربه روزی دادن به شما نیستند، پس روزی را ازخدا طلب کنید و اورا بپرستید و شکرش را بجای آورید، که بسوی او بازخواهید گشت.، اگر تکذیب کنید- چنانکه امتهای پیش از شما هم تکذیب کردند- وظیفۀ پیامبر چیزی جز تبلیغ آشکار نیست.”

آیا ندیدند که خدا چگونه آفرینش را آغاز می کند وسپس باز می گرداند، براستی این کار برخدا آسان است.

بگو:” در زمین بگردید و بنگرید که چگونه آفرینش را آغاز کرد، باز خدا قیامت را پدید می آورد، زیرا خداوند برهرچیز قادر است، هرکس را بخواهد عذاب می کند وهرکس را بخواهد مورد رحمت قرار می دهد و به سوی او باز می گردید.

نه در زمین و نه درآسمان قادر نیستید برخدا چیره شوید و برای شما جز او کارساز و یاوری نیست.

آنان که به آیات خدا و دیدار او ایمان ندارند از رحمت من نومید هستند و برایشان عذاب دردناکی است.

جواب قوم ابراهیم جز این نبود که گفتند:” اورا بکشید یا بسوزانید.” ولی خدا اورا از آتش نجات داد، براستی در این ماجرا برای مؤمنان عبرتهاست.

گفت:” شما غیر از خدا بتهائی را برای خود برگزیده اید که در زندگی دنیا میان شما مایۀ دوستی و محبت باشد، ولی در روز رستاخیز منکر یکدیگر می شوید و یکدیگر را لعن می کنید، جایگاهتان درآتش است و هیچ یار و یاوری نخواهید داشت.”

لوط به او ایمان آورد، و ابراهیم گفت:” من بسوی پروردگارم می روم که او نیرومند فرزانه است. ( ۶ ۲- ۶ ۱: ۹ ۲ )

ما اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم و به فرزندان او نبوّت و کتاب دادیم و در دنیا پاداشش را عطا کردیم و در آخرت ازصالحان است.

چون لوط به قومش گفت:” شما کار بسیار ناپسندی انجام می دهید- کاری که قبل از شما هیچ کس درجهان انجام نداده است- چرا گرد مردان می گردید و راه را می ُبرید و درمجامع خود به کارهای نکوهیده اقدام می کنید؟”

جواب قوم او جز این نبود که گفتند:” اگر راست می گوئی عذاب خدا را برای ما بیاور.”

گفت:” پروردگارا! مرا در مقابل گروه مفسدان یاری کن.”

هنگامی که فرستادگان ما ابراهیم را مژده آوردند که مردم این آبادی را که مردمی ستمگرند هلاک خواهیم کرد،

گفت:” لوط هم درآنجاست.” گفتند:” ما بهتر میدانیم چه کسانی آنجا هستند، ما او و خانواده اش را نجات می دهیم، جز همسرش که باقی خواهد ماند.”

چون فرستادگان ما نزد لوط آمدند، اندوهگین و دلتنگ شد، گفتند:” نترس و غمگین مباش، ما تو و خاندانت را نجات خواهیم داد، جز همسرت را، که باقی خواهد ماند، بر اهل این آبادی بخاطر فسقشان عذابی از آسمان فرو خواهیم ریخت.” از آن آبادی عبرت روشنی برای خردمندان باقی گذاشتیم. ( ۵ ۳- ۷ ۲: ۹ ۲ )

بطور یقین نوح ما را ندا داد و ما چه نیکو اجابت کردیم، او وخاندانش را از اندوه بزرگ نجات دادیم،و فرزندانش را باقی گذاشتیم، و نام نیک او را درمیان آیندگان استمرار بخشیدیم، درمیان جهانیان سلام برنوح باد، نیکوکاران را چنین پاداش می دهیم، او از بندگان مؤمن ما بود، سپس دیگران را غرق کردیم.

ابراهیم از پیروان او بود، که با دلی درست به پروردگارش رو آورد.

چون به پدر و قومش گفت:” چه چیز را می پرستید؟ آیا بجای خدای یکتا، معبودهای دروغین را می خواهید، در بارۀ پروردگار جهانیان چه می اندیشید؟”

به ستارگان نگاهی کرد، و گفت من بیمارم.” از او رو برتافتند و به او پشت کردند، پنهانی نزد معبودان آنها رفت و گفت:” چرا سخن نمی گوئید؟” پس آنگاه ضربۀ محکمی با دست برآنها زد.

آنان شتابان نزد او رفتند، گفت:” آیا چیزی را می پرستید که خود تراشیده اید؟ خداوند شما و آنچه را می سازید آفریده است.”

گفتند بنائی برایش بسازید، و او را از فراز آن درآتش اندازید.” درحق او بد سگالی کردند، و ما نیز آنها را زیر دست کردیم.

گفت من بسوی پروردگارم می روم، او مرا راهنمائی خواهد کرد. ” پروردگارا! مرا فرزندی صالح عطا کن.”

ما او را به پسری بردبار بشارت دادیم.

هنگامی که همدست و همپای او شد، گفت:” ای پسرک من! درخواب دیدم که تو را قربانی می کنم، ببین نظرت چیست؟” گفت:” ای پدر! به آنچه مأمور شده ای اقدام کن، اگر خدا بخواهد، مرا از صابران خواهی یافت.”

هنگامی که هردو تسلیم شدند، و او را به رو در افکند، ما ندا دادیم:” ای ابراهیم! خوابت را به حقیقت رساندی.”

ما بدینگونه نیکوکاران را پاداش می دهیم. ( ۰ ۱۱- ۵ ۷: ۷ ۳ )

براستی این آزمایشی آشکار بود، او را به ذبح بزرگی فدا دادیم، و نام نیک او را برای آیندگان باقی گذاشتیم.

سلام بر ابراهیم، این چنین نیکوکاران را پاداش می دهیم، او از بندگان مؤمن ما بود.

او را به اسحاق، پیامبری شایسته بشارت دادیم، او و اسحاق را برکت دادیم، و ازمیان فرزندان آنها، افرادی نیکوکار بودند، و افرادی آشکارا برخود ستم کردند.( ۳ ۱۱- ۱ ۱۱: ۷ ۳ )

آیا خبرمیهمانان گرامی ابراهیم به تو رسیده است؟

آنگاه که بر او وارد شدند، گفتند:” سلام” جواب داد:” سلام، شما را نمی شناسم.” او نهانی نزد کسانش رفت و گوسالۀ فربهی آورد، و مقابل آنها گذاشت، و گفت چرا نمی خورید؟”

او از آنها بیمناک شد، گفتند:” نترس، و اورا به پسری دانا بشارت دادند.”

همسرش فریاد زنان پیش آمد، و به صورت خود زد و گفت:” من پیر زنی نازایم”

گفتند:” پروردگار تو اینچنین خبر داده است، و او فرزانۀ داناست.

گفت:” ای رسولان به چه کار آمده اید؟”

گفتند:” ما را بسوی گناهکاران فرستاده اند، تا گلین سنگهائی به آنها ببارانیم، سنگهائی که از جانب پروردگارت برای اسرافکاران نشانه گذاری شده است.”

همۀ مؤمنان آنجا را بیرون بردیم، و جز یک خانوادۀ با ایمان درآنجا نیافتیم، و درآنجا برای کسانی که ازعذاب دردناک می ترسند، نشانه هائی باقی گذاشتیم. ( ۷ ۳- ۴ ۲: ۱ ۵ )

ابراهیم و یارانش الگوی خوبی برای شما بودند، آنگاه که به قوم خود گفتند:

” ما ازشما و چیزی که بجای خدا می پرستید بیزاریم و به شما کفر می ورزیم، همیشه میان ما و شما تا زمانی که به خدای یگانه ایمان نیاورده اید کینه و دشمنی خواهد بود.” غیر ازسخن ابراهیم با پدرش که گفت:” من برای تو از خدا طلب آمرزش می کنم و جز این نمی توانم دربرابر خدا برای تو کاری انجام دهم.”

پروردگارا، برتو توکل کردیم و به درگاه تو رو آوردیم و بازگشت همه به سوی توست.

پروردگارا، ما را دستخوش فتنۀ کافران قرار مده و ما را بیامرز، پروردگارا، تو پیروزمند فرزانه ای.

آنها الگوی خوبی هستند برای کسی که امید به خدا و روز آخرت دارند، هرکس روی بگرداند خداوند بی نیاز ستوده است. ( 4-6 :60)

داود و سلیمان (ع)

برگفته هایشان شکیبا باش و از بندۀ ما داود نیرومند یاد آور که همواره به درگاه ما روی می آورد، ما کوه ها را رام او کردیم که شامگاهان و صبحگاهان با او تسبیح می کردند، پرندگان بر او گرد می آمدند، و جانب او باز می گشتند، فرمانروائی او را استوار کردیم، و فرزانگی و نفوذ کلام به او بخشیدیم.

آیا خبر مدعیان که از دیوار محراب بالا می رفتند به تو رسیده است؟

زمانی که بر او وارد شدند، داود از آنها ترسید، گفتند:” نترس، ما دو نفر مدعی هستیم که یکی بر دیگری ستم کرده است، اینک میان ما بحق داوری کن، و از راه حق منحرف مشو، و ما را به راه راست راهنمائی کن.

” این برادر من، نود و ُنه میش دارد و من یک میش دارم، او می گوید آن یکی را هم به من واگذار، و در خطاب برمن پیروز شد.”

(داود) گفت:” او با درخواست یک میش تو، که آن را به میشهای خودش بیافزاید، برتو ستم کرده است، و بیشتر شریکان، به یکدیگر ستم روا می دارند، مگر آنان که از مؤمنان نیکوکار باشند، که آنان نیز اندکند.”

داود دانست که ما او را امتحان کرده ایم، آنگاه از پروردگارش آمرزش خواست و سرخم کرد و به رو در افتاد و توبه کرد، ما او را بخشیدیم و او را به درگاه ما تقرب و بازگشتی نیکوست.

– ” ای داود ما تو را در زمین جانشین قرار دادیم، درمیان مردم با انصاف داوری کن، و از هوای نفس پیروی مکن، که تو را از راه خدا منحرف می کند، کسانی که از راه خدا گمراه شدند، چون روز حساب را فراموش کردند، عذاب سختی در پیش دارند.”

آسمان و زمین و آنچه میان آنهاست بیهوده نیافریده ایم، این گمان کافران است، وای برکافران از آتش دوزخ، آیا افراد با تقوا را مانند مفسدان در زمین قرار میدهیم یا افراد نیکوکار را مانند نابکاران؟
کتابی است مبارک که برتو نازل کردیم، تا در آیاتش بیندیشید و خردمندان پند گیرند.

سلیمان را به داود عطا کردیم، چه بندۀ خوبی! همواره روی به درگاه ما داشت، چون غروبگاه اسبان چابک و تیز رو بر او عرضه شد، گفت:” من دوستی اسبان را به یاد پروردگارم برگزیدم، تا آنگاه که آفتاب درپرده تهان شد، آن اسبان را نزد من بازگردانید.” سپس به مسح ساقها و گردن آنها پرداخت.

ما سلیمان را با انداختن جسدی بر تختش آزمودیم، آنگاه رو به درگاه خدا آورد، و گفت:

” پروردگارا مرا ببخش و سلطنتی به من عطا کن که پس از من کسی را سزاوار نباشد، که تو بخشاینده ای.”ما باد را رام او کردیم تا هرکجا خواست به نرمی با فرمان او برود، و نیز دیوان بنّا و غوّ اص را، و گروه دیگری را که همه درغل و زنجیر بودند، این عطای ماست بدون حساب، می خواهی آنرا ببخش و می خواهی نگه دار. او را نزد ما تقرب و بازگشتی نیکوست. ( ۰ ۴- ۷ ۱: ۸ ۳ )

درآن هنگام که داود و سلیمان دربارۀ کشتزاری که گوسفندان قوم شبانه درآن چریده بودند، داوری می کردند، ما شاهد قضاوت آنها بودیم، قوۀ فهم آنرا به سلیمان بخشیدیم و هر دو را فرزانگی و دانش عطا کردیم، و کوها

و پرندگان تسبیح گوی را به تسخیر داود درآوردیم و ما آنرا انجام دادیم، و زره ساختن را به او آموختیم، تا شما را از گزند یکدیگر محفوظ دارد، آیا سپاس می دارید؟

تند باد را مطیع سلیمان کردیم که به فرمان او به سرزمینی که برکتش داده بودیم بوزد،و ما ازهمه چیز آگاهیم، و گروهی از دیوان برای او غواصی می کردند و یا بکار دیگری مشغول بودند و ما نگاهدارشان بودیم.

( ۲ ۸- ۸ ۷: ۱ ۲ )

داوود و سلیمان را دانش آموختیم و گفتند:” سپاس خدائی را که ما را بربسیاری ازبندگان مؤمنش برتری داده است. سلیمان که وارث داوود شد، گفت:” ای مردم! زبان پرندگان به ما آموخته شده است، و همه چیز به ما عطا شده، بی تردید این برتری آشکاریست.”

– سپاهیان سلیمان ازجن و انس و پرندگان مرتب و منظم گرد آمدند، چون به وادی مورچگان رسیدند، مورچه ای گفت:” ای مورچگان به لانه های خود فرو شوید، تا سلیمان و سپاهیانش ندانسته پایمالتان نکنند.”

سلیمان از گفتۀ مور لبخند زد، و گفت:” پروردگارا! مرا توفیق سپاس نعمتهائی که به من و پدر و مادرم عطا فرمودی عنایت فرما، تا عمل صالحی که موجب رضای تو باشد انجام دهم و مرا به رحمت خود در زمرۀ بندگان صالحت داخل گردان.”

او جویای پرنده شد و گفت:” چرا ُهد ُهد را نمی بینم! آیا غایب است؟ حتماً به کیفر شدیدی عذابش خواهم داد، و یا سر از بدنش جدا خواهم کرد، مگر دلیل روشنی برای من بیاورد.

پس از لحظاتی کوتاه( ُهد ُهد آمد) و گفت:” من به چیزی وقوف یافته ام که تو بر آن آگاه نشده ای، از سرزمین سبا خبر موثقی برایت آورده ام.

زنی را دیدم که فرمانروای آنهاست، اختیار همه چیز با او بود و تخت عظیمی داشت، او و قومش را دیدم که به جای خدا آفتاب را می پرسدیدند و شیطان اعمال آنها را درنظرشان آراسته و از راه راست منحرفشان کرده است و در راه هدایت نیستند.

چرا خدائی را سجده نمی کنند که مکنونات آسمانها و زمین را بیرون می آورد و آشکار و نهانتان را می داند؟ خداوندی که جز او معبودی نیست و پروردگار عرش عظیم است.”

گفت: “بررسی خواهیم کرد که راست می گوئی یا دروغ، این نامۀ مرا ببر و بر آنها بیفکن و خودت دور شو و مراقب باش که چه می گویند.

گفت:” ای بزرگان! نامۀ پر ارزشی نزد من انداخته شده است، نامه ای ازسلیمان است و در آن چنین نوشته شده است :

بسم الله الرّحمن الرّحیم
“درصدد استیلای برمن نباشید و تسلیم نزد من بیائید.”

گفت:” ای بزرگان! در این کار نظرتان را اعلام کنید، که هیچ کارمهمی را بدون حضور شما تصمیم نگرفته ام.” گفتند:” ما نیروی کافی و جنگجویان با قدرتی داریم ولی اختیار با توست، تا چه دستور دهی.”

گفت:که پادشاهان چون به دیاری درآیند آن را ویران سازند و عزیزانش را ذلیل کنند، و رفتارشان چنین است، من هدیه ای برای آنها می فرستم و منتظر می مانم تا ببینم فرستادگان چه خبر می آورند.”

چون به حضور سلیمان آمدند، سلیمان گفت:” آیا با مال و مکنت یاورم خواهید بود، درحالی که آنچه که خداوند به من بخشیده است بهتر است از آنچه به شما داده است، گویا شما ازهدیۀ خود خوشنودید.”

– به سویشان برگرد، بطور حتم با سپاهی به سوی آنها خواهیم آمد، که قدرت مقابله با آن را نداشته باشند، و آنان را با ذلت و خواری از آنجا بیرون می کنیم.”

گفت:” ای بزرگان چه کسی می تواند پیش از آمدن آنها تخت او را نزد من بیاورد؟” دیوی ازمیان جن ها گفت:” قبل از آن که از جا برخیزی آن را به پیشگاهت می آورم، که هم قوی و هم امین هستم.”
آنکس که بهره ای از دانش و کتاب داشت، گفت:” من پیش از آنکه چشم برهم زنی آن را نزد تو خواهم آورد.”

هنگامی که آنرا نزد خود مستقر دید، گفت:”این از فضل پروردگار منست، تا مرا بیازماید که آیا ُشکرش را بجا می آورم یا کفران می کنم، نفع ُشکر برای شاکر است، و هرکس نا سپاسی ورزد، پروردگارم بی نیاز و بخشنده است.

گفت:” چنان کنید که تخت خودش را نشناسد، تا ببینیم آیا متوجه می شود یا نه؟ هنگامی که آمد از او سئوال شد:” آیا تخت تو همینطور است؟ پاسخ داد:” باید همین باشد، ما پیش از این هم می دانستیم و تسلیم بوده ایم.”

و او را از پرستش غیر از خدا باز داشت، زیرا در زمرۀ کافران بود.

به او گفته شد:” اینک به صحن قصر درآ.” چون آنرا دید به گمان این که برکه است، پاهایش را برهنه کرد، (سلیمان) گفت:” این صحنی صاف از آبگینه است.”

گفت پروردگارا! من به خود ستم کردم، و اینک با سلیمان در برابر پروردگار عالمیان تسلیم شدم.” ( ۴۴- ۵ ۱: ۷ ۲ )

داوود را ازجانب خود فضیلتی دادیم:

– ” ای کوهها و ای پرندگان! با او هم آواز شوید.”

و آهن را برایش نرم کردیم.

– ” زره های بلند بساز و دربافتن اندازه نگهدار و به گرد کارهای شایسته بگرد، که من به کارهایتان بصیرم.” ( ۱۱- ۰ ۱: ۴ ۳ )

باد را رام سلیمان کردیم، که بامدادان راه یک ماهه را طی می کرد و شبانگاه نیز راه یک ماهه را، چشمۀ مس را برایش روان ساختیم و به فرمان پروردگار، گروهی ازد یوها برایش کار می کردند و هرکدام که سر ازفرمان می پیچیدند، عذاب سوزانی به او می چشاندیم.

هرچه می خواست برایش می ساختند، از معبد، مجسمه، کاسه هائی چون حوض و دیگهای ثابت.

– ای خاندان داوود سپاسگزاری کنید، که اندکی از بندگان من سپاسگزارند.

چون مرگ را بر او مقرر داشتیم، مردمان را از مرگش آگاهی نداد، مگر جنبنده ای از زمین، که عصای او را جوید، چون فرو افتاد، دیوها دریافتند که اگر از غیب آگاه بودند درآن عذاب خوارکننده گرفتار نمی شدند. ( ۴ ۱- ۲ ۱: ۴ ۳ )

دربارۀ یوسف (ع )

الف.لام. را – اینها آیات کتاب مبین است، که به بصورت قرآنی عربی نازل کردیم، تا بیندیشید.

نیکوترین سرگذشتها را که پیش از آن آگاهی نداشتی ازطریق وحی این قرآن برایت بیان کردیم.

هنگامی که یوسف به پدرش گفت: “ای پدر درخواب دیدم یازده ستاره و خورشید و ماه برمن سجده کردند.”

گفت:” ای پسرکم خوابت را به برادرانت بازگو نکن که با تو مکر می کنند، زیرا شیطان دشمن آشکار انسان است.”

و پروردگارت اینگونه تو را برمی گزیند، و تعبیر خواب می آموزد و نعمت خود را بر تو و خاندان یعقوب تمام می کند، همانطور که پیش از این بر اجدادت ابراهیم و اسحاق تمام کرد- پروردگار تو دانای فرزانه است.

بی تردید در داستان یوسف و برادرانش برای پرستندگان عبرتهاست.

هنگامی که گفتند:” یوسف و برادرش نزد پدرمان از ما محبوب ترند درصورتی که ما نیرومندتریم، تردیدی نیست که پدرمان در اشتباهی آشکار است.

یوسف را بکشید یا او را به سرزمین دوری بیفکنید، تا توجه پدر فقط بسوی شما باشد، و بعد ازآن مردمی صالح شوید.” یکی از آنها گفت:” یوسف را نکشید و اگر قصدی دارید، او را به قعر چاهی بیاندازید تا کاروانی او را بگیرد.”

گفتند: “ای پدر! چرا دربارۀ یوسف به ما اطمینان نمی کنی، درصورتی که ما خیرش را می خواهیم؟”

فردا او را با ما بفرست تا گردش و بازی کند، ما مراقب او هستیم.”

گفت: “اگر اورا ببرید، غمگین می شوم و می ترسم شما غفلت کنید و گرگ اورا بخورد.”

گفتند “با این که ما گروه نیرومندی هستیم، اگر گرگ او را بخورد براستی که ما زیانکار خواهیم بود.”

پس ازآن که اورا همراه بردند، تصمیم گرفتند به قعر چاهی سرنگونش کنند، به او وحی کردیم که:

” آنها نمی دانند چگونه درآینده از نتیجۀ این کار آگاهشان خواهی کرد.”

شبانگاه گریان نزد پدر آمدند، و گفتند:” ای پدر! ما برای مسابقه رفتیم و یوسف را نزد وسائل خود گذاشتیم، و گرگ او را خورد، وهرچند ما راست بگوئیم تو باور نخواهی کرد.”

پیراهن خون آلود دروغین اورا آوردند، گفت:” هوای نفس شما را به این کار وادار کرد، صبر زیباست و من بر هرآنچه می گوئید از خدا یاری می خواهم.”

کاروانی فرا رسید و آب آورشان را فرستادند، او دلوش را درچاه انداخت و گفت:” مژده باد، این پسرکی است.” اورا چون کالائی پنهان داشتند- خداوند به کردارشان آگاه است، و اورا با بی رقبتی به بهای اندک- چند درهم- فروختند.

خریدار او که از مردم مصر بود، به همسرش گفت:” مقدم اورا گرامی دار، شاید برای ما فایده داشته باشد و یا اورا به فرزندی بپذیریم.”

این چنین یوسف را متمکن ساختیم تا تعبیرخواب را به او بیاموزیم و خداوند برکار خویش چیره است، ولی اکثر مردم نمی دانند. ( ۱ ۲- ۱: ۲ ۱ )

هنگامی که به مرحلۀ بلوغ و کمال رسید، فرزانگی و دانش به او دادیم، و این چنین نیکوکاران را پاداش می دهیم.

زنی که یوسف درخانه اش بود به هوای نفس اورا به خود خواند، و درها را بست و گفت:” در اختیار تو هستم.” گفت:” به خدا پناه می برم، او ولینعمت منست و مرا منزلتی نیکو داده است، ستمکاران رستگار نمی شوند.”

آن زن آهنگ او کرد، اگر یوسف برهان پروردگارش را ندیده بود، آهنگ وی می کرد، این چنین بدی و فحشا را از او دور کردیم، زیرا او از بندگان مخلص ماست.

هر دو به طرف در شتافتند و پیراهن یوسف از پشت پاره شد، در این هنگام شوهر زن را نزدیک در یافتند.

زن گفت: “کیفر کسی که به خانوادۀ تو نظر سوء داشته باشد، جز زندان یا شکنجۀ دردناک چیست؟”

یوسف گفت: “او مرا بسوی خود خواند.” یکی از بستگان زن که حاضر بود، شهادت داد:

“اگر پیراهن او ازجلو پاره شده باشد، زن راست می گوید و مرد دروعگوست، و اگرپیراهن از پشت دریده باشد، زن دروغ می گوید و مرد راستگوست.”

چون پیراهن را دید که از پشت پاره شده است، گفت:” این از مکر شما زنان است، که مکر و حیلۀ زنان بزرگ است.” ای یوسف از او درگذر و ای زن ازگناه خود توبه کن، که تو خطا کرده ای.”

زنان شهر گفتند:” همسر عزیز برای کامجوئی با غلام خودش مراوده داشت و عشق این جوان درقلب او نفوذ کرده است، به راستی ما اورا در گمراهی آشکاری می بینیم.”

او که ملامت زنان را شنید، به دنبال آنان فرستاد و پشتیها برایشان فراهم کرد و به دست هرکدام چاقوئی داد و( به یوسف) گفت:” به مجلس درآ.” زنان چون اورا دیدند، بزرگوارش یافتند، و دستهای خود را بریدند و گفتند:” منزّه است خدا، این بشر نیست، بلکه فرشتۀ بزرگواری است.”

گفت:” این است همان کسی که به خاطر او مرا سرزنش کردید، آری برای کامجوئی به خود خواندمش و او خود داری کرد، اگر به دلخواه من رفتار نکند، باید زندانی شود، و تن به خواری و ذلت بدهد.”

( یوسف ) گفت:” پروردگارا! زندان ازچیزی که این زنان ازمن توقع دارند، برایم محبوب تر است، و اگر مکر و نیرنگ آنها را از من نگردانی، شیفتۀ آنها می شوم و ازجاهلان خواهم بود.”

پروردگارش دعای او را اجابت کرد، و مکرشان را از او بگردانید، زیرا خداوند شنوای داناست.

بعد از دیدن آن نشانه ها تصمیم گرفتند تا مدتی او را زندانی کنند.

دو جوان همراه او به زندان درآمدند، یکی ازآن دو گفت:” خواب دیدم که انگور می فشرم.”

دیگری گفت:” من درخواب دیدم که نان بر سر خود حمل می کنم و پرندگان ازآن می خورند، مارا از تعبیر آن آگاه کن، زیرا می بینیم که تو از نیکوکارانی.”

گفت:” من پیش از آمدن غذا وتناول آن، شما را ازتعبیر خوابتان آگاه می سازم، اینها ازدانشی است که پروردگارم به من آموخته است، زیرا من کبش مردمی را که به خدای یکتا ایمان ندارند و به آخرت کافرند رها کرده ام.” ( ۷ ۳- ۲۲: ۲ ۱ )

من ازکیش نیاکانم ابراهیم، اسحاق و یعقوب پیروی کرده ام، سزاوار نیست که ما چیزی را شریک خدا قرار دهیم، این از فضل خدا برما و برهمۀ مردم است، ولی بیشتر مردم شکر نمی گذارند.

ای رفقای زندان! آیا معبودهای متعدد بهتر است یا خداوند یکتای قهار؟ غیر ازخدا معبودهائی که می پرستید چیزی نیستند جز نامهائی که خود و نیاکانتان به آنها داده اید، خداوند هیچ حجتی دربارۀ آن نازل نکرده است، حکم تنها ازآن خداست، او فرمان داده است که جز اورا نپرستید، این است آئین استوار، ولی بیشتر مردم نمی دانند.

ای رفقای زندان! یکی از شما به اربابش شراب خواهد نوشاند، و دیگری به دار آویخته می شود، و پرندگان از سر او خواهند خورد، ماجرائی که دربارۀ آن ازمن نظر خواستید، چنین مقدّ ر شده است.

(یوسف) به آن کس که گمان رهائی داشت، گفت: “مرا نزد اربابت یاد کن.” ولی شیطان یاد آوری را از خاطر او برد، و پس از آن چند سال در زندان ماند.

ملک گفت: “من درخواب هفت گاو فربه را دیدم که هفت گاو لاغر آنها را می خوردند، و هفت خوشه را سبز و خوشه های دیگر را خشگ می بینم، ای بزرگان اگر تعبیر خواب می دانید، دربارۀ آن نظر دهید.”

گفتند:” اینها خوابهای پریشان است و ما تعبیر این خوابها را نمی دانیم.”

بعد ازمدتی یکی از آن دو تن که نجات یافته بود، او را بیاد آورد، و گفت:” بسوی او روانه ام کنید تا شما را از تعبیر آن خبر دهم.”

گفت:” ای یوسف راستگو دربارۀ هفت گاو فربه و هفت گاو لاغر که آنها را می خورند، و هفت خوشۀ سبز و هفت خوشۀ خشکیده، نظرت را به ما بگو، تا من نزد مردم بروم و آنها با خبر شوند.”

گفت:” هفت سال پی در پی زراعت کنید، حاصل کشتشان را جز اندکی که می خورید، بقیه را با خوشه وا گذارید، آنگاه پس از آن هفت سال سخت می آید که آنچه را برای آن سالها ذخیره کرده اید، می خورید، جز اندکی که ذخیره خواهید کرد.

سپس سالی فرا می رسد که باران فراوان نصیب مردم می شود و درآن سال مردم عصاره می گیرند.”

ملک گفت:” او را نزد من آورید.”

هنگامی که فرستاده نزد او رفت، گفت:” به سوی ارباب خود بازگرد و از او بپرس، ماجرای زنانی که دستهای خود را بریدند چه بود؟ مسلماً پروردگار من به نیرنگ آنها آگاه است.”

گفت:” از دعوت یوسف چه منظوری داشتید؟” گفتند:” پناه برخدا ما هیچ ایرادی درکار او نیافتیم.”

همسر عزیز گفت:” اکنون حق آشکار شد، من بودم که اورا بسوی خود خواندم، و او راست می گوید.”

(یوسف) گفت:” این سخن را بدان خاطر گفتم تا بداند که من درغیاب او خیانت نکردم و خداوند مکر خائنان را به سامان نمی رساند. ( ۲ ۵- ۸ ۳: ۲ ۱ )

من خود را تبرعه نمی کنم، که نفس انسان پیوسطه به بدیها فرمان می دهد،مگر آنکه پروردگار رحم کند،که پروردگار من آمرزندۀ مهربان است.”

ملک گفت:” او را نزد من آورید تا از خاصانم باشد.

” هنگام صحبت با او گفت:” تو امروز نزد ما صاحب مقام و امین هستی.”

گفت:” مرا سرپرست خزائن این سرزمین قرار بده که نگهدارنده ای آگاهم.”

بدین سان به یوسف درآن سرزمین قدرت دادیم، که هرگونه می خواست درآن منزل گزیند، ما رحمت خود را به هرکس بخواهیم عطا می کنیم، و پاداش آخرت برای مؤمنان با تقوا بهتر است.

برادران یوسف آمدند و بر او وارد شدند، او آنها را شناخت، ولی آنها او را نشناختند.

چون بارهایشان را آماده کرد، گفت:” آن برادری را که از پدر با شما یکی است نزد من بیاورید، آیا نمی بینید که من پیمانه را تمام می دهم و بهترین میزبانم؟ اگر اورا نزد من نیاورید، نه پیمانه نزد من خواهید داشت و نه به من نزدیک شوید.”

گفتند:” ما با پدرش گفتگو خواهیم کرد، و مسلماً این کار را می کنیم.”

به کارگزاران خود گفت:” آنچه را به عنوان بها تأدیه کرده اند، دربارهایشان بگذارید، شاید هنگامی که به خانوادۀ خود باز گشتند و آن را دریافتند، باز آیند.”

آنها هنگامی که نزد پدر بازگشتند، گفتند:” ای پدر! ازگرفتن پیمانه منع شدیم، بنابراین برادرمان را با ما بفرست تا سهمی بگیریم، و براستی ما مراقب او خواهیم بود.”

گفت: “آیا من همانطور دربارۀ او از شما مطمئن باشم که نسبت به برادرش اطمینان داشتم؟ خدا بهترین حافظ ومهربانترین مهربانان است.”

هنگامی که کالای خود را گشودند و سرمایۀ خود را مسترد شده بازیافتند، گفتند:” ای پدر! ما دیگر چه می خواهیم؟ این سرمایۀ ماست که به ما بازگردانده شده است، ما برای خانوادۀ خود آذوغه می آوریم و برادرمان را حفظ می کنیم و یک بار شتر هم افزون برآن خواهیم آورد، این پیمانه ( برای عزیزمصر) کار آسانی است.”

گفت:” هرگز اورا با شما نمی فرستم تا بنام خدا پیمان دهید که او را به من بازگردانید، مگر از قدرت شما خارج باشد.”

هنگامی که تعهد و پیمان موثق به او دادند، گفت:” خداوند ناظر گفتار ماست.”

گفت:” پسران من! از یک در وارد نشوید، بلکه از درهای مختلف داخل شوید، من قادر به برگرداندن حادثۀ ای که خدا برای شما مقد ّر کرده است نیستم، حکم تنها ازآن خداست، بر او توکل کردم و متوکلان باید بر او توکل کننند. ( ۷ ۶- ۳ ۵ : ۲ ۱ )

چون بهمان صورت که پدرشان دستور داده بود داخل شدند، بردورکردن حادثۀ مقدّر شده ازجانب خدا تأثیر نداشت، اما این حاجت درونی یعقوب بود، که آنرا اجرا کردند، چون او علمی داشت که ما به او آموخته بودیم، ولی بیشتر مردم نمی دانند.

هنگامی که بر یوسف وارد شدند، برادرش را درکنار خود جای داد و گفت:” من برادر تو هستم، از کردار آنها محزون نباش.”

هنگامی که بارهای آنها را بست، جام آبخوری را درمیان بار برادرش قرار داد، سپس جارچی صدا زد:

” ای کاروانیان شما دزدید.” به طرف آنها رو کردند و گفتند:” چه چیز گم کرده اید؟”

گفتند: “آبخوری پادشاه را گم کرده ایم و هرکس آن را بیاورد یک بار شتر به ضمانت من جایزه دارد.”

گفتند: “به خدا سوگند، میدانید که ما در این سرزمین نیامده ایم تا فساد کنیم، و ما دزد نیستیم.”

گفتند: “اگر دروغ گفته باشید، کیفر دزد چیست؟” گفتند:” درمیان بار هرکس پیدا شود، خودش کیفر آن خواهد بود، ما اینگونه ستمگران را کیفر می دهیم.”

آنگاه قبل از بر رسی بار برادرش، به بر رسی بار دیگران پرداخت و سر انجام آن را از بار برادرش بیرون آورد. بدینگونه برای یوسف چاره اندیشی کردیم، او هرگز نمی توانست برادرش را مطابق آئین ملک بگیرد، مگر آنکه خدا بخواهد، ما درجات هرکس را بخواهیم بالا می بریم و بالاتر از هر دانائی، داناتری است.

گفتند: “اگر او مرتکب دزدی شده است، برادرش نیز پیش از این دزدی کرده بود، یوسف بروی خود نیاورد و چیزی به آنها اظهار نکرد، و گفت:” وضع شما بدتر است و خدا به آنچه می گوئید آگاهتر است.”

گفتند: “ای عزیز! او پدر پیر فرتوتی دارد، یکی از ما را بجای او نگهدار، می بینیم که نیکوکاری.”

گفت:” پناه برخدا که ما جز آن کس که متاع خود را نزد او یافته ایم دیگری را بگیریم، چون درآن صورت ستم کرده ایم.”

هنگامی که از او نا امید شدند، به کناری رفتند و با هم به نجوا پرداختند، بزرگ آنها گفت:” مگر نمی دانید که پدرتان ازشما پیمان خدائی گرفت،و پیش از این نیز دربارۀ یوسف کوتاهی کرده اید؟ من از این سرزمین دور نمی شوم تا پدرم به من اجازه دهد، یا خدا فرمانش را دربارۀ من صادر کند، که او بهترین حکم کنندگان است. شما نزد پدر بازگردید و بگوئید:” ای پدر، پسرت دزدی کرده است و ما جز آنچه می دانستیم گواهی نمی دهیم و ازغیب آگاه نیستیم، از شهری که درآن بودیم و نیز از کاروانی که همراهش آمدیم بپرس، تا بدانی که ما راست می گوئیم.”

گفت:” بلکه هوای نفس چیزی را برشما بیاراست، پس صبری زیبنده باید، شاید خدا همه را به من بازگرداند، زیرا او دانای فرزانه است.”

از آنها روی برگرداند و گفت:” افسوس برفراق یوسف.” و چشمانش از اندوه سفید شد، و اندوه خود فرو خورد.

گفتند:” به خدا سوگند آنقدر به یاد یوسف هستی تا بیمار شوی یا بمیری.” ( ۵ ۸- ۸ ۶ : ۲ ۱ )

گفت:” شرح اندوه و پریشانی خود را فقط به خدا می گویم و چیزهائی از( لطف) خدا می دانم که شما نمی دانید.”

ای پسران من! به جستجوی یوسف و برادرش بروید و از رحمت خدا نا امید نشوید، که جز کافران کسی از رحمت خدا نا امید نمی شود.”

هنگامی که بر او وارد شدند گفتند: “ای عزیز! به ما و خاندان ما سختی رسیده و اینک کالای ناچیز خود را با خود آورده ایم، پیمانۀ ما را بطور کامل عطا کن و بر ما انفاق کن که خدا بخششگران را پاداش می دهد.”

گفت:” آیا می دانید از روی نادانی با یوسف و برادرش چه کردید؟

گفتند:” راستی تو همان یوسف هستی؟”

گفت:” من یوسفم و این برادر من است، خدا برما منت گذاشت، مسلماً هرکس پرهیزکاری و شکیبائی کند، خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نمی کند.”

گفتند:” به خدا سوگند که خداوند تورا برما برتری داد، و حقاً ما خطاکار بودیم.”

گفت:” دیگر امروز سرزنشتان نباید کرد، خداوند شما را می آمرزد و او مهربانترین مهربانان است.”

– پیراهن مرا ببرید و برچهرۀ پدرم بیندازید تا بینا شود و همۀ خانوادۀ خود را نزد من بیاورید.

هنگامی که کاروان حرکت کرد، پدرشان گفت:” اگر نگوئید که عقلم را از دست داده ام، واقعاً بوی یوسف را احساس می کنم.” گفتند:” به خدا سوگند که بازهم در اشتباه دیرینه ات هستی.”

اما هنگامی که قاصد آمد و پیراهن را برچهرۀ یعقوب انداخت ناگهان بینا شد، و گفت:” به شما نگفتم چیزهائی از لطف خدا می دانم که شما نمی دانید؟.”

گفتند:” ای پدر! برای گناهان ما طلب آمرزش کن، که ما خطاکار بوده ایم.”

گفت:” به زودی برای شما از پروردگار طلب آمرزش می کنم، که او آمرزندۀ مهربان است.

هنگامی که بریوسف وارد شدند او پدر و مادرش را درکنار گرفت و گفت:” همگی به مصر درآئید که بخواست خدا در امان خواهید بود.”

پدر و مادر خود را برتخت نشاند و همگی در برابرش به سجده افتادند و گفت:” ای پدر! این تعبیر خوابی است که قبلاً دیده بودم، خداوند آن را حقیقت بخشید و به من لطف کرد که مرا از زندان بیرون آورد و بعد از آنکه شیطان میان من و برادرانم فتنه انگیخت، شما را ازآن بیابان به اینجا آورد، مسلماً لطف پروردگارم بیکران است، زیرا خداوند دانای فرزانه است.”

پروردگارا! تو به من فرمانروائی عطا کردی و علم تعبیر خواب آموختی، پدید آورندۀ آسمان و زمین توئی و در دنیا و آخرت کارساز من خواهی بود، مرا مسلمان بمیران و به شایستگان ملحق فرما!”

این از اخبار غیب است که به تو وحی کردیم و هنگامی که رأی زنی و َمکرمی کردند، تو نزد آنان نبودی. و بیشتر مردم – ولو بسیار مشتاق باشی – ایمان نخواهند آورد. ( ۰۳ ۱- ۶ ۸ : ۲ ۱ )

دربارۀ موسی(ع )

به موسی کتاب دادیم تا نعمت خود را بر نیکوکاران تمام کنیم، و همه چیز را بیان کردیم، و آنرا مایۀ هدایت و رحمت قرار دادیم، باشد که به لقای پروردگارشان ایمان بیاورند. ( ۴ ۵ ۱: ۶ )

هنگامی که موسی به همراه خود گفت:” آنقدر می روم تا به مجمع البحرین برسم، اگرچه سالهای دراز به راه خود ادامه دهم.” آنها چون به محل برخورد دو دریا رسیدند، ماهی خود را فراموش کردند و ماهی راه خویش را سرازیر به دریا پیش گرفت.

هنگامی که از آنجا گذشتند، به همراه خود گفت:” غذای ما را بیاور که بسختی از این سفر خسته شده ایم.”

گفت مگرمتوجه نشدی، هنگامی که درپناه آن سخره بودیم، من ماهی را فراموش کردم، شیطان آن را از یادم برد، و ماهی با شگفتی راه دریا را پیش گرفت.” گفت:” ما همانجا را می خواستیم.”

آنها جستجوکنان ازهمان راه برگشتند، و بنده ای از بندگان ما را یافتند که مشمول رحمت خود قرارش داده بودیم، و دانش بسیار به او آموخته بودیم، موسی به او گفت:” آیا از تو پیروی کنم تا ازآنچه بتو آموخته شده و مایۀ ُرشد و صلاح است به من بیاموزی؟”

گفت تو هرگز نمیتوانی با من همگامی کنی، چگونه می توانی دربرابر چیزی صبر کنی که از رموز آن آگاه نیستی؟” گفت بخواست خدا مرا شکیبا خواهی یافت، و درهیچ کاری با تو نافرمانی نخواهم کرد.”

گفت:” اگر می خواهی دنبال من بیائی نباید چیزی از من بپرسی، تا خودم برای تو بگویم.”

آنها پا در راه نهادند و سرانجام سوار کشتی شدند، او کشتی را سوراخ کرد.

گفت:” کشتی را سوراخ کردی، که سرنشینان آن را غرق کنی؟ واقعاً کار بدی کردی.”

گفت:” نگفتم هرگز نمیتوانی با من هم گامی کنی؟” گفت به سبب این فراموشی مرا بازخواست مکن، و برای این کار بر من سخت مگیر.”

باز به راه خود ادامه دادند، تا به پسری برخورد کردند، او پسرک را کشت.

(موسی) گفت:” آیا نفس بی گناهی را بی آن که مرتکب قتل نفس شده باشد، می کشی؟ واقعاً کار زشتی انجام دادی.”
گفت:” نگفتم هرگز نمیتوانی با من همگامی کنی؟”
گفت:” اگر بعد از این چیزی از تو پرسیدم، دیگر با من همراه مشو، زیرا از جانب من معذور خواهی بود.”

باز باهم به راه خود ادامه دادند، تا به اهل قریه ای رسیدند، و از آنها غذا طلب کردند، اهل قریه از پذیرائی آنها خود داری کردند، در آنجا دیواری یافتند که می خواست فرو بریزد، و آن را برپا داشت.

گفت:” کاش دربرابر این کار مزدی مطالبه می کردی.”

گفت:” اکنون زمان جدائی من و توست، وتو را ازحقیقت چیزی که نتوانستی دربرابرش صبرکنی آگاه می کنم.

( ۸ ۷- ۰ ۶: ۸ ۱ )

آن کشتی ازآن مستمندانی بود که در دریا کار می کردند، خواستم آنرا معیوب کنم، چون آنسوترها، پادشاهی بود که کشتی های بی عیب را به غضب می گرفت.

اما آن پسر، پدر و مادرش با ایمان بودند، ترسیدم که آندو را به طغیان و کفر وادارد، خواستم که پروردگارشان به جای او فرزند پاکتر و مهربانتری به آنها عطا کند.

اما آن دیوار، ازآن دو پسر یتیم از مردم این شهر بود، که زیرآن کنجی داشتند، و پدر آنها مرد صالحی بوده، پروردگارت خواست که آنها به حد بلوغ برسند و گنجشان را بیرون بیاورند، این رحمتی از پروردگارت بود، من به میل خود این کار را نکردم، این حقیقت کارهائی بود که درمقابل آن نتوانستی صبر کنی.”( ۲ ۸- ۹ ۷: ۸ ۱ )

آیا خبر موسی بتو رسیده است؟

آنگاه که آتشی را مشاهده کرد، به خانوادۀ خود گفت:” لختی درنگ کنید که من آتشی را دیدم، شاید شراره ای برای شما بیاورم، یا در پرتو آن راهی بیابم.”

چون به آتش رسید ندا داده شد:” ای موسی ! من پروردگار تو هستم، کفش را از پا برگیر، که اینک در وادی مقدّس ” طوی” هستی، من ترا برگزیدم، حال به آنچه برتو وحی می شود گوش فرا ده: ” یقین بدان من همان خدائی هستم که معبودی جز من نیست، مرا پرستش کن، و با یاد من نماز را برپا دار، به یقین قیامت خواهد آمد، و اراده ام بر این است، که آنرا مکتوم دارم، تا هرکس درمقابل اعمال خود جزا بیند.

مبادا کسانی که به قیامت ایمان ندارند و ازهوسهای خود پیروی کرده اند، تو را از آن باز دارند، که هلاک خواهی شد. ای موسی! در دست چه داری؟”

گفت:” این عصای من است که بر آن تکیه می کنم، و با آن برای گوسفندانم برگ فرو می ریزم، و نیازهای دیگر را با آن برطرف می کنم.”

فرمود:” ای موسی آن را بیانداز.”

تا آن را انداخت، ناگهان مار عظیمی شد و به حرکت درآمد.

فرمود:” آنرا بگیر و نترس، بزودی آنرا به صورت اولش برمی گردانیم. دست در بغل کن، تا درخشان و بی عیب و نقص بیرون آید، و این معجزۀ دیگری است، تا آیات بررگ خود را بتو نشان بدهیم. به فرعون رو آور که طغیان کرده است.

گفت:” پروردگارا سینه ام را بگشا، کارم را آسان بفرما، و گره از زبانم باز کن، تا سخنانم را بفهمند، وبرادرم هارون را- از اعضای خاندانم – یاور من مقرر دار، و به وسیلۀ او به من پشت گرمی بده، و در مهمّی که پیش رو دارم او را شریک من کن، تا بسیار ستایشت کنیم، و فراوان بیادت باشیم، زیرا همیشه از کار ما آگاه بوده ای.” ( ۵ ۳- ۹ :۰ ۲ )

فرمود:” ای موسی! هرچه خواستی بتو داده شد، و ما یکبار دیگر بتو نعمت بخشیدیم، پیش از آن به مادرت وحی کردیم، که او را درصندوقی بگذار و به دریا بینداز، تا دریا آن را به ساحل بیفکند، و دشمن من و او صندوق را بگیرد، و مهر خود را برتو افکندم، تا زیر نظر من پرورش یابی.

آنگاه که خواهرت می رفت و می گفت:” می خواهید خانواده ای را برای نگهداری این نوزاد به شما نشان بدهم، و در پی آن تو را به مادرت باز گردانیدیم تا دیده اش به دیدارت روشن شود و اندوهگین نماند، ( بعد ها)یک نفر را کستی، ولی ما از گرفتاری نجادت دادیم، و تو را بارها آزمودیم، پس از آن سالها درمیان مردم مدین به سر بردی، ای موسی! اکنون که مقدر شده به اینجا آمده ای، من تو را برای خود پرورش داده ام، تو و برادرت همراه با معجزات من بروید و دریاد من ُسستی نکنید، به فرعون رو آورید که طغیان کرده است، لکن با مدارا با او سخن بگوئید، شاید که به خود آید یا بترسد.

گفتند:” پروردگارا، از این می ترسیم که بر ما پیشدستی کند یا سر به طغیان برآورد.”

فرمود:” نترسید، من با شمایم، می شنوم و می بینم.”

شما به سراغ او بروید و بگوئید:” ما فرستادگان پروردگار تو هستیم، بنی اسرائیل را با ما بفرست، و از شکنجه و آزارشان دست بردار، ما از سوی پروردگار تو نشانۀ روشنی برایت آورده ایم، و درود بر او که پیرو هدایت باشد، بر ما وحی نازل شده است که عذاب در انتظار کسی است که تکذیب کند و رو یگرداند.”

گفت:” ای موسی پروردگار شما کیست؟”

پاسخ داد:” پروردگار ما کسی است که نعمت وجود به همۀ مخلوقات بخشیده، سپس آنها را هدایت کرده است.”

گفت:” پیشینیان ما را حال چگونه بود؟”

پاسخ داد:” وقوف برآنها درکتاب پروردگارمن ثبت است، پروردگار من نه خطا می کند و نه ازیاد می برد، همان کسی که زمین را گهوارۀ شما قرار داد و راههائی در آن پدید آورد، و از آسمان آبی فرستاد که با آن انواع گیاهان مختلف رویاندیم، بخورید و چارپایانتان را بچرانید که درآن خردمندان را عبرتها باشد.”

ما شما را از زمین آفریدیم و به آن باز می گردانیم و بار دیگر شما را از آن بیرون می آوریم.

ما همۀ آیات خود را نشانش دادیم، اما او تکذیب کرد و سر باز زد، گفت:” ای موسی آیا آمده ای که با جادو ما را از سرزمینمان بیرون کنی؟ ما هم جادوئی مانند آن برای تو می آوریم، در زمینی هموار میعادگاهی میان ما و خودت تعین کن، که از آن تخلف نکنیم.”

گفت:” موعد شما روز عید باشد که مردم در نیمروز گرد آیند.”

فرعون روی گرداند و نیرنگ باخت و باز آمد.

موسی به آنها گفت:” وای برشما! برخدا دروغ نبندید که به عذابی نابودتان خواهد کرد، و هرکس دروغ بست زیانکار شد.”

آنها درمیان خود رای زنی کردند و رازشان را پنهان داشتند. ( ۲ ۶- ۶ ۳: ۰ ۲ )

گفتند:” به یقین این دو تن جادوگرند و می خواهند با افسون شما را از سرزمین خودتان بیرون کنند و آئین نیکوی شما را براندازند، پس هرچاره و نیرنگی که دارید گرد آورید و در یک صف بیائید و اطمینان داشته باشید امروز کسی رستگار خواهد شد که برتریش را به اثبات رساند.

گفتند:” ای موسی، آیا تو اول می اندازی یا ما بیاندازیم؟”

گفت:” شما اول بیاندازید.”

وناگاه ریسمانها و عصاهایشان با تأثیر جادو چنان به نظرش آمد که گوئی شتابانند.

موسی در دل خود احساس ترس کرد.

گفتیم:” نترس که بی تردید تو برتری، آنچه در دست راست داری بیانداز، تا ساخته های آنها را ببلعد، درحقیقت ساخته های آنها افسون جادوگر است و جادوگر هرجا برود رستگار نخواهد شد.” جادوگران به سجده افتادند و گفتند:” به پروردگار هارون و موسی ایمان آوردیم.”

گفت:” چرا قبل از آنکه من به شما اجازه بدهم ایمان آوردید؟ تردید ندارم او بزرگ شماست که جادو به شما آموخته است، اطمینان داشته باشید که دست و پای شما را به خلاف یکدیگر قطع می کنم و برتنۀ درخت خرما شما را به دار می آویزم، تا بدانید که عذاب کدام یک از ما سخت تر است.”

گفتند:” سوگند بر آنکه ما را آفریده است هرگز تو را بر این معجزات واضحی که خودمان ناظر آن بوده ایم ترجیح نمی دهیم، هرحکمی که می خواهی بکن، تو فقط قادر به داوری در زندگی این دنیا هستی، ما به پروردگار خودمان ایمان آوردیم، تا گناهان ما و آنچه را که از طریق جادو برما تحمیل کرده ای بیامرزدکه خدا بهتر و پاینده تر است.”

هرکس با گناه به حضور پروردگارش برسد دوزخ جایگاه اوست که نه درآن میمیرد و نه زنده می ماند، و هرکس با ایمان و عمل صالح در پیشگاهش حاضر شود دارای درجات عالی است.

در باغهای جاوید که جویباران درآن جاریست همواره خواهد بود، این است پاداش کسی که خود را پاک گرداند.

به موسی وحی کردیم که بندگان مرا شبانه بیرون ببر و برای آنها درمیان دریا راهی خشگ پدید آور و نه از تعقیب بیمی داشته باش و نه از غرق شدن.

فرعون با سپاهیانش سر در پی آنها نهاد و دریا بطور کامل آنها را در خود پوشاند.

فرعون قومش را گمراه کرد نه هدایت.

– ای بنی اسرائیل شما را از دشمن نجات بخشیدیم و درجانب راست ” طور” با شما قرار گذاشتیم و برایتان ” من” و ” سلوا” ( دو نوع خوردنی) فرستادیم.

ازچیزهای پاکیزه ای که روزیتان کرده ایم بخورید ولی درآن افراط نکنید که خشم من برشما وارد می آید و غضب من بر هرکس فرود آید هلاک خواهد شد. ( ۱ ۸- ۳ ۶ : ۰ ۲ )

من آمرزگار توبه کنندگانی هستم که ایمان بیاورند و عمل صالح انجام دهند و هدایت شوند.

– ای موسی چرا از قومت پیشی گرفتی؟

گفت:” پروردگارا آنها درپی من هستند و من به جانب تو شتافتم تا از من خشنود شوی.”

فرمود:” ما از پی تو قومت را آزمودیم و سامری گمراهشان کرد.”

موسی با تأسف و خشم نزد قومش باز گشت، و گفت:” ای قوم من! مگر پروردگار به شما وعدۀ نیکو نداد؟ مگر مدت جدائی من از شما به درازا کشید؟ یا خواستید غضب پروردگار برشما نازل شود، که از وعدۀ من تخلف کردید؟”

گفتند:” ما به دلخواه خود از وعدۀ تو تخلف نکردیم، لکن مقداری از زینت آلات فرعونیان را با خود داشتیم، در آتش انداختیم و سامری نیز انداخت.”

آنگاه تندیس گوساله ای که صدایش چون گوساله بود برای آنها ساخت و گفتند:” این معبود شما و موسی است که او آنرا از یاد برده است.”

مگر نمی دیدند پاسخ آنها را نمی دهد و دارای هیچ گونه نفع و ضرری برای آنها نیست؟!

هارون از پیش به آنها گفته بود:” ای قوم من! شما به این وسیله مورد آزمایش قرار گرفتید، پروردگار شما خدای رحمان است، از من پیروی کنید و فرمانبردار من باشید.”

گفتند:” ما چندان به عبادت او می پردازیم تا موسی نزد ما بازگردد.”

گفت:” ای هارون! چه مانعی درکار بود که چون دیدی گمراه شدند، از من پیروی نکردی؟ چرا دربرابر فرمان من عصیان کردی؟”

گفت:” ای پسر مادرم! سر و ریش مرا نگیر، ازآن ترسیدم که بگوئی، میان بنی اسرائیل تفرقه انداختی و سفارش مرا به کار نبستی.”

گفت:” ای سامری، تو چرا این کار را کردی؟”

گفت:” من چیزی را دیدم که آنها ندیدند، من کفی از رد پای رسول را گرفتم و آن را( درآن پیکر) انداختم، و هوای نفس این کار را بدینگونه درنظرم جلوه داد.”

گفت:” برو! تا زنده ای باید بگوئی:” به من نزدیک نشوید” به یقین هرگز از وعده ای که داری تخلف نخواهد شد، معبودت را که پیوسته آن را عبادت می کردی بنگر که چگونه آن را به آتش می کشم و بردریا می افشانم.”

معبود شما تنها همان خدائی است که جز او معبودی نیست وعلم او برهمه چیز احاطه دارد.

اخبار گذشته را بدین گونه برتو باز می گوئیم، و از جانب خود قرآن را به تو دادیم، هرکس ازآن روی بگرداند روز قیامت بار سنگینی را همواره به دوش خواهد کشید، و در روز رستاخیز این بار برای آنها گران است.

روزی که در صور دمیده شود و گنهکاران را کبود چشم در آنجا جمع آوریم، آنها آهسته با یکدیگر می گویند که جز ده روز درنگ نکرده ا ید، ما بدانچه می گوین آگاهتریم، چون آنکس که راه پسندیده تری داشته است، خواهد گفت: شما جز یک روز درنگ نکرده اید. ( ۴ ۰ ۱- ۲ ۸ : ۰ ۲ )

داستان موسی وفرعون را براستی برای گروه مؤمنان برتو می خوانیم، فرعون درآن سرزمین برتری طلب بود، ومردمش را گروه گروه میکرد، گروهی را با کشتن پسرانشان وباقی گذاشتن زنانشان ضعیف وخوارمیداشت، اوبراستی ازمفسدان بود. می خواستیم برضعفای این دیار منّت گذاریم وپیشوایان و وارثان زمین قرارشان دهیم، وآنها را درآن زمین تمکین دهیم و بیم از ایشان را به فرعون وهامان ولشگریانشان نشان دهیم.

به مادر موسی وحی کردیم که:” اورا شیر بده، وچون برجانش بیمناک شدی اورا به دریا بیانداز، نترس واندوهگین مشو، که ما اورا بتو باز می گردانیم و در سلک پیامبرانش می آوریم.”

خاندان فرعون اورا ازآب گرفتند، تا سرانجام دشمن ومایۀ اندوهشان شود،مسلماً فرعون وهامان و لشگریانشان در اشتباه بودند.

همسر فرعون گفت: ” اورا نکشید، مایۀ روشنی دیدۀ من وتوست، شاید بکارمان بیاید، یا اورا بفرزندی خود برگزینیم.” آنها بی خبر بودند، ودل مادر موسی چنان خالی شد که اگر دلش را به ایمان محکم نکرده بودیم، مکنونات قلبش را فاش میکرد. مادر به خواهر موسی گفت: ” در پی او برو.” اونیز از دور شاهد ماجرا بود، بدون آنکه آنها متوجه شوند.

ما پیشاپیش دایگی زنانی را که شیر می دادند به او حرام کردیم، آنگاه خواهرش گفت:” آیا شما را به خانواده ای راهنمائی کنم که می توانند اورا نگهداری کنند وخیرخواه او باشند؟”

بدین سان ما اورا به مادرش بازگرداندیم تا چشمش روشن شود وغمگین نباشد وبداند وعدۀ خدا حق است،ولی بیشتر آنها نمی دانند. چون نیرومند وبزرگ شد، اورا فرزانگی ودانش دادیم، و اینگونه نیکوکاران را پاداش دهیم.

او درهنگام بی خبری مردم به شهر در آمد، در آنجا دو مرد را دید که باهم نزاع می کردند، یکی از آنها از پیروانش بود و دیگری از دشمنانش، آن که پیروش بود، در برابر دشمن از او تقاضای کمک کرد، موسی مشتی بر او وارد آورد و کارش را ساخت، و با خود گفت:” این از کارهای شیطانی بود، که آشکارا دشمن گمراه کننده ای است”، (سپس) گفت:” پروردگارا، من به خود ستم کردم، از من درگذر.”

خداوند از او درگذشت، زیرا او آمرزندۀ مهربان است.

و نیز گفت:” پروردگارا، به ُشکرانۀ نعمتی که برمن عطا کردی، هرگز پشتیبان بدکاران نخواهم شد.

در آن شهر هر لحظه با ترس انتظار حادثه ای را می کشید، ناگاه همان کسی که روز قبل خواستار یاریش شده بود، اورا دید، فریاد برآورد و از او کمک خواست. موسی به او گفت:” تو آشکارا گمراهی.”

هنگامی که خواست با دشمن مشترکشان بیاویزد، فریاد زد:” ای موسی می خواهی مرا بکشی، همانطور که دیروز یکی را کشتی؟ تو فقط خیال ستمگری در دنیا داری، و نمی خواهی مصلح باشی؟.”

مردی از دورترین نقطۀ شهر شتابان آمد و گفت:” ای موسی من خیرخواه تو هستم، بدان که بزرگان قوم برای کشتن تو به شور نشسته اند، بی درنگ اینجا را ترک کن. ( ۰ ۲- ۳: ۲۸ )

ترسان و نگران از شهر بیرون رفت، گفت:” پروردگارا، مرا از این گروه ستمگر نجات بده.”

چون رو به مدین آورد، گفت:” امید است پروردگارم مرا براه راست هدایت کند.” چون به آب مدین رسید، گروهی را دید که چارپایان خود را آب می دهند.

نزدیک آنها دو زن را در انتظار دید، به آنها گفت:” شما چکار می کنید؟”

پاسخ دادند:” ما آب نمی دهیم تا چوپانها بروند، پدر ما پیر کهنسال است.” بعد از آب دادن به آنها رو به سایه آورد، و گفت:” پروردگارا، هر خیری که نازل فرمائی نیازمند هستم.”

ناگاه یکی از آن دو با کمال حیا نزد او آمد، و گفت:” به خاطر آب دادن به ما، پدرم از تو دعوت کرده است، تا به تو پاداش دهد”.

موسی وقتی نزد او آمد و سرگذشت خود را برایش بیان کرد، گفت:” نترس، از گروه ستمکاران نجات یافتی.”

یکی از دخترها گفت:” پدرجان! او را به خدمت بگیر، زیرا بهترین نیرومند امینی است که می توانی اجیر کنی.” ( ُشعیب) گفت:” می خواهم یکی از دخترانم را به همسری تو درآورم، به شرطی که هشت سال برایم کار کنی، و اگر آن را به ده سال برسانی به اختیار خود کرده ای، من نمی خواهم بتو سختگیری کنم، اگر خدا بخواهد شایستگی مرا خواهی دید.”

گفت:” قرار بین من و تو این باشد که هرکدام از دو مدت را انجام دادم برمن ستمی نشود، و خدا بر آنچه می گویم گواه است.”

هنگامی که موسی پیمان خود را به پایان رسانید و همراه خانواده اش حرکت کرد، از جانب طور آتشی دید، به خانواده اش گفت:” لختی درنگ کنید که من آتشی دیدم، شاید برایتان خبری از آن یا شرارۀ آتشی بیاورم تا گرم شوید.

چون به آتش نزدیک شد، ناگاه از میان درختی که برکنارۀ راست آن وادی پربرکت بود، ندا شد:

” ای موسی! من همان خدائی هستم که پروردگار جهانیان است، عصایت را بینداز.”

و چون آن را دید که مانند ماری می جنید، گریزان به عقب برگشت و پشت سرش را هم نگاه نکرد.

– ” ای موسی! برگرد، ترسی نداشته باش، در امانی، دست خود را درگریبانت فرو بر، تا سفید و بی عیب و نقص برآید، دستت را برسینه ات بگذار، تا وحشت و ترس از تو دور شود، این دو حجت ازجانب پروردگار تو برای فرعون و اطرافیان اوست که آنها گروهی فاسقند.”

گفت:” پروردگارا! من یک نفر از آنها را کشته ام، می ترسم مرا بکشند، زبان برادرم از من فصیحتر است، او را همراه من بفرست تا یاورم باشد و تصدیقم کند، می ترسم تکذیبم کنند.”

فرمود:” با برادرت بازوی تو را قوی می کنیم و به شما ُسلته و برتری می دهیم، تا به سبب آیات ما برشما دست نیابند، شما و پیروانتان پیروزید. ( ۵ ۳- ۱ ۲ : ۲۸ )

آنگاه که موسی معجزات روشن ما را برای آنها آورد، گفتند:” این جز سحر ساختگی نیست و ما چنین چیزی را از نیاکان خود نشنیده ایم.

موسی گفت:” پروردگار من ازحال کسی که هدایت را ازجانب او آورده و کسی که سر انجام سرای دیگر از اوست آگاه تر است، ولی ستمکاران رستگار نخواهند شد.”

فرعون گفت:” ای بزرگان، جز خودم برای شما معبودی نمی شناسم، ای هامان آتشی بر ِگل بیفروز ( آجر بپز)

و برج بلندی برایم بساز، تا بلکه از خدای موسی با خبر شوم، هرچند گمان می کنم که او دروغگوست.”

او ولشگریانش به ناحق در زمین سرکشی کردند و پنداشتند نزد ما بر نمی گردند.

ما او ولشگریانش را گرفتیم و به دریا انداختیم، بنگرعاقبت ستمکاران چگونه بود؟ آنها را از پیشوایانی قرار دادیم که به آتش دوزخ دعوت می کنند، و روز رستاخیز یاری نخواهند شد. در این دنیا لعنتی را به دنبالشان روانه کردیم و روز قیامت از زشت رویانند.

پس از به هلاکت رساندن امتهای پیشین به موسی کتاب دادیم، که مایۀ بصیرت مردم و هدایت و رحمت باشد، شاید متذکر شوند. ( ۳ ۴- ۶ ۳: ۲۸ )

به موسی و هارون نعمت دادیم، آندو وقومشان را از اندوه بزرگ نجات دادیم، و یاریشان کردیم تا پیروز شدند، و کتابی واضح به آنها دادیم، و به راه راست هدایتشان کردیم، و نام نیکشان را درمیان آیندگان باقی گذاشتیم.

سلام بر موسی و هارون، ما به اینصورت نیکوکاران را پاداش می دهیم، آن دو از بندگان مؤمن ما بودند. ( ۲ ۲ ۱- ۴ ۱ ۱: ۷ ۳ )

دربارۀ مسیح (ع) پسر مریم

خدا آدم، نوح، خاندان ابراهیم وعمران را برجهانیان برگزید. دودمانی که برخی ازآنها از نسل بعضی دگرند، وخداوند شنوای داناست.

آنگاه همسرعمران گفت: پروردگارا، بی هیچ قید وشرطی موجودی را که درشکم دارم نذر تو کردم، آن را ازمن بپذیر که تو شنوای دانائی.

پس آنگاه که بارش را بر زمین نهاد، گفت: پروردگارا، مرا دختری آمد.

“خداوند بدانچه او زاد آگاه تر بود.”

پسر چون دخترنیست، من اورا مریم نامیدم و او را ازشیطان رجیم درپناه تو قرار دادم. پروردگار به نیکوترین وجه اورا پذیرا شد وچون گیاهی نیکویش پروراند، و زکریا را به سرپرستی او برگماشت. هرگاه که زکریا وارد محرابش می شد و خاصه غذائی نزد او می یافت، می گفت: ای مریم! این از کجا برایت آمده؟ مریم می گفت: این از ناحیۀ خداست، خداوند هرکس را بخواهد بدون حساب روزی می دهد. ( ۷ ۳- ۳۳ : ۳ )

فرشتگان گفتند: ای مریم خدا ترا برگزید ومنّزه کرد وبرزنان جهان برتری داد. ای مریم پروردگارت را فرمان بر وبه او سجده کن، و بانمازگذاران نماز بخوان.

این از اخبارغیبی است که بتو وحی میکنیم، آن دم که قرعه زدند تا کدامشان مریم را سرپرست باشد و آنگاه که باهم به کشمکش برخاستند با آنها نبودی.

فرشتگان گفتند: ای مریم! خدا به کلمۀ خود بشارتت میدهد، نام او مسیح، پسر مریم است و در دنیا وآخرت آبرومند و ازمقربان باشد. وبا مردم درگهواره، ودر میانسالی (از وحی)، سخن خواهد گفت و از شایستگان است.

گفت: پروردگارا! چگونه برای من فرزندی خواهد بود درحالی که آدمیزاده ای با من تماس نگرفته است؟ گفت خداوند آنچه را اراده کند اینگونه می آفریند، وچون خواستش بر چیزی قرار گیرد، می فرماید: ” بشو.” بی درنگ موجود میشود.

و او را کتاب فرزانگی، تورات و انجیل می آموزد. و به رسالت به سوی بنی اسرائیل می فرستد، که: من معجزه ای از پروردگارتان آورده ام، از گِل چیزی شبیه پرنده می سازم ودر آن می دمم، به خواست خدا، پرنده میشود. کور مادر زاد و پیس را بهبود می بخشم، و به خواست خدا مردگان را زنده میکنم و ازآنچه می خورید ودرخانه هایتان ذخیره میکنید خبر می دهم، اگر ایمان دارید در این برایتان نشانه ایست. تورات حاضررا می پذیرم و بعضی چیزها را که برایتان حرام بوده است حلال می کنم، و نشانه هائی ازطرف پروردگارتان برای شما آورده ام، از خدا بترسید و مرا اطاعت کنید. ( ۰ ۵- ۴۲: ۳ )

براستی که خداوند پروردگار من وشماست، او را بپرستید که راه راست این است.

عیسی چون کفر ورزی آنان را دریافت، گفت: یاور من در راه خدا کیست؟ حواریون گفتند: ما یاوران خدائیم وبه او ایمان آورده ایم وگواه باش که فرمانبردار شده ایم.

پروردگارا ! بدانچه نازل کرده ای ایمان آوردیم و پیرو فرستاده ات شدیم، پس ما را در زُمرۀ گواهان بنویس.

آنان مکر کردند و خدا هم مکر کرد، که خدا بهترین مکرکنندگان است.

خداوند فرمود ای عیسی! من تورا می میرانم وبه سوی خویش برمی کشم و از کافران مبرایت می دارم، وکسانی را که از تو پیروی کردند تا قیامت برکافران برتری می بخشم، که بازگشتتان بسوی من است، آنگاه درمیانتان درآنچه اختلاف میکردید داوری می کنم.

آنان را که کافرشدند در دنیا و آخرت به عذابی سخت مجازات خواهم کرد، و یاوری برایشان نیست.، اما پاداش کسانی را که ایمان آوردند وکردار نیک کردند، به تمامی خواهم داد، خدا ستمکاران را دوست ندارد. اینها که بر تو می خوانیم از آیات ومواعظ حکیمانه است.

به راستی مثل عیسی نزد خدا، همچون مثل آدم است که اورا از خاک آفرید و به او فرمود:

“موجود شو”، بی درنگ موجود شد. این سخن حق وازجانب پروردگار توست وتردیدی بخود راه مده.

هرکس پس ازاین آگاهی که برتو رسید دربارۀ عیسی با تو مجادله کند، بگو:” بیائید فرزندان و زنان و خودمان را به مباهله بخوانیم و نفرین خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.

این داستان حقیقت است و جز خدا هیچ معبودی نیست و او توانمند فرزانه است. اگر رو بگردانند، براستی خدا از سیاهکاران آگاه است. ( ۳ ۶ – ۱ ۵ : ۳ )

وگفتند اینکه: “ما مسیح عیسی پسر مریم پیامبر خدا را کشتیم”، درحالیکه نه اورا کشتند ونه به دار آویختند، بلکه امر بر آنها مشتبه شد وآنان که درقتل او اختلاف کردند، واز آن در تردید بودند، به آن یقین نداشتند، تنها ازگمان پیروی کردند، بطور یقین او را نکشته بودند، بلکه خدا او را نزد خود بالا برد واو توانای فرزانه است.

کسی از اهل کتاب نیست مگر اینکه قبل از مرگ به او ایمان خواهد آورد، و روز قیامت برآنها گواه خواهد بود.

( ۱۵۹- ۱۵۷ : ۴ )

از پی آن رسولان عیسی پسر مریم را آوردیم که پذیرفته بود توراتی را که دراختیار داشت، و انجیل را که درآن هدایت و نور بود به او دادیم، که تورات پیشین را تصدیق میکرد و هدایت و پندی بود برای تقوا پیشه گان، اهل انجیل باید به آنچه خدا در آن نازل کرده است حکم کنند، و آنان که مطابق با احکامی که خدا نازل کرده است حکم نکنند، نافرمانند.

( ۷۴- ۶۴: ۵ )

كسانيكه گفتند خدا همان مسیح پسر مریم است، کافر شدند، درصورتيكه مسيح به فرزندان اسرائيل گفت: ” خدا را که پروردگار من و شماست، پرستش كنيد و بدانيد كه هركس براى خدا شريك سازد و شرك بخدا آورد، خداوند بهشت را بر اوحرام كند و جاى او درآتش است و خداوند يار ستمكاران نيست.

به یقین آنان که گفتند:” خدا، سومین سه است، کفر گفتند، درحالیکه هیچ خدائی جز خدای یگانه نیست.

اگر ازآنچه می گویند دست برندارند، به کسانی که کفرمی ورزند عذابی درد آور خواهد رسید.

آیا به درگاه خدا توبه نمی کنند، و از او آمرزش نمی خواهند؟ خدا آمرزندۀ مهربان است.

مسيح پسرمريم، نبود جزيك فرستادۀ خداوند كه پيش از اوهم فرستادگانى بودند و مادرش زنى راستگو بود كه آن دو نفرغذا ميخوردند ( مانند همۀ مردم ) درنگر ما چگونه نشانه ها را براى آنان آشكار ميسازيم، پس بازنگر كه چگونه منحرف می شوند. ( ۷۵- ۷۲: ۵ )

روزی که خدا پیامبران را گرد آورد، بپرسد:” چگونه دعوت شما را اجابت کردند؟

” گویند مارا علمی نیست، تو خود دانای رازهای نهانی.

آنگاه خدا به عیسی پسر مریم فرمود:” نعمتی را که بتو ومادرت عطا کردیم بیاد آور، زمانی که تو را به جبرئیل یاری کردم، در گهواره و در بزرگی با مردم سخن گفتی و هنگامی که کتاب و حکمت، تورات و انجیل برتو آموختم و هنگامی که به اجازۀ من از گِل پرنده ای ساختی و درآن دمیدی و به اجازۀ من پرنده ای شد، و کور مادر زاد و مبتلا به پیسی را به اذن من شفا دادی، و مردگان را به اجازۀ من از گور بیرون آوردی، و هنگامی که بنی اسرائیل را از آسیب رسانیدن بتو باز داشتم، آنگاه که دلایل روشن برای آنها آوردی، کافران گفتند:” این جز جادوی آشکار نیست.”

آنگاه که به حواریون وحی فرستادم که:” به من و فرستاده ام ایمان بیاورید.”

گفتند:” ایمان آوردیم و گواه باش که ما تسلیم شده ایم.” حواریون گفتند:” ای عیسی پسرمریم آیا پروردگار تو می تواند سفره ای از آسمان نازل کند؟” گفت:” اگر ایمان دارید از خدا تقوا کنید.”

گفتند: که” می خواهیم ازآن که تو می آوری بخوریم تا دلهایمان آرام گیرد، و بدانیم به ما راست گفته ای، و برآن گواه باشیم.”

عیسی پسر مریم گفت:” پروردگارا، برای ما سفره ای از آسمان بفرست که برای حاضران و آیندگان ما عیدی باشد و نشانه ای از تو، به ما روزی ده که تو بهترین روزی دهندگانی.

خداوند فرمود :” من آن را برشما نازل می کنم ولی هرکس از شما بعد ازآن کافر شود، اورا چنان عذابی کنم که هیچ یک از جهانیان را نکرده باشم. ( ۱۱۵- ۹ ۰ ۱: ۵ )

آنگاه که خدا فرمود: ” ای عیسی پسر مریم آیا تو به مردم گفتی که بجای خدا، من ومادرم را به خدائی اختیارکنید؟”

گفت: تو منزّهی، من حق ندارم چیزی را که شابسته ام نیست بگویم، اگر چنین سخنی را گفته باشم تو میدانی، تو از آنچه در ضمیر من میگذرد آگاهی ومن از آنجه در ذات توست بی خبرم، تو همۀ اسرار نهان را میدانی. من چیزی جز آنچه مرا مأمور به آن کردی به آنها نگفتم، به آنها گفتم: خداوندی را بپرستید که صاحب اختیارمن وشماست، وتا زمانی که میان آنها بودم، مراقب و گواهشان بودم و چون مرا از میانشان برگرفتی، خودت مراقب آنها بودی که برهرچیز گواهی. اگر آنها را عذاب کنی بندگان تو هستند، واگر آنها را بیامرزی، تو عزیز وحکیمی. ( ۸ ۱۱- ۶ ۱۱: ۵ )

هیچکس را شایسته نباشد که خداوند کتاب و داوری و نبوّت به او بدهد و آنگاه به مردم بگوید:

” بجای خدا مرا عبادت کنید” –

بلکه باید بگوید:” همانطور که کتاب را می آموزید، و خود نیز می خوانید، مردمی الهی باشید.”

و به شما فرمان ندهد که فرشتگان و پیامبران را خدایان قرار دهید، آیا پس از مسلمان شدن، شما را به کفر دعوت می کند؟

چون خدا از پیامبران پیمان گرفت که پس از آنکه کتاب و فرزانگی به شما دادم، و آنگاه پیامبری آمد که موافق و مؤید کتاب شما بود، به او ایمان آورید و یاریش کنید، سپس فرمود:

” آیا اقرار دارید؟ ” گفتند:” اقرار داریم”

فرمود:” گواه باشید، من هم با شما گواهم، کسانی که بعد از این روی برتابند، نافرمانند.”

آیا آنها غیر آئین خدا می خواهند، حال آنکه آسمانیان و زمینیان خواه و نا خواه، در برابر او تسلیم هستند و بسوی او باز می گردند.

بگو:” به خدا ایمان آوردیم ونیز به آنچه به ما و ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب و نوادگان او نازل گردیده است و نیز آنچه از جانب پروردگار به موسی و عیسی و پیامبران دیگر داده شده است، ما درمیان آنها فرقی نمی گذاریم و در برابر او تسلیم هستیم.” ( ۴ ۸ – ۹ ۷ : ۳ )

آری حق را برای آنها فرستادیم بازدروغ می گویند، خدا هرگز فرزندی برنگزیده است و معبود دیگری با او نیست واگرچنین بود، هرمعبودی مخلوقات خودش را بیک سو میبرد و بریکد یگر برتری می جستند، خداوند از توصیفی که آنها می کنند منزّه است.

دانندۀ پنهان و آشکار است و بالاتر ازآن است که برایش شریک قائل شوند. ( ۲ ۹ – ۰ ۹ : ۳ ۲ )

چون عیسی دلایل روشن خود را آورد، گفت:” من برای شما حکمت آورده ام، تا چیزهائی را که درآن اختلاف دارید برایتان بیان کنم، پس برای خدا تقوا داشته باشید، و ازمن اطاعت کنید، براستی خدا پروردگارمن و شماست، او را بپرستید که راه راست همین است.

گروههائی ازآنها اختلاف کردند، وای برستمکاران ازعذاب روز دردناک.

آیا جز قیامت را انتظار می کشند که ناگاه و بی خبر به سراغشان بیاید؟

درآن روز دوستان دشمن یکدیگرند، جز کسانی که در راه خدا تقوا پیشه کرده بودند.

ای بندگان من، درآن روز نه ترسی خواهید داشت و نه اندوهگین می شوید، آنان که به آیات ما ایمان آورده و تسلیم امر خدا بوده اند، ( به آنها گفته شود:) ” شما و همسرانتان با شادمانی به بهشت وارد شوید.

قدههای زرین و سبوهائی را درمیانشان می گردانند که تمنای دل درآن است، و دیده از آن لذت می برد، و شما درآن همیشه خواهید بود، این همان بهشتی است که به پاداش اعمالی که می کردید آن را به ارث برده اید، درآنجا برای شما میوه های فراوانی است که ازآن می خورید.

گنهکاران درعذاب جهنم جاودانند، عذابشان کاهش نمی یابد، و در آنجا ازهمه چیز نا امیدند، ما به آنها ستم نکرده ایم، بلکه خودشان ستمکار بودند.

فریاد برآورند که:” ای مالک، کاش پروردگار تو مرگ ما را برساند.” می گوید شما در اینجا ماندنی هستید،ما حق را برای شما آوردیم ولی بیشترتان از حق کراهت داشتید.

لیکن آنها تصمیم قاطع به توطعه گرفتند، ما نیز ارادۀ قاطعی داریم، یا می پندارند که ما راز و نجوایشان را نمی شنویم؟ آری، رسولان ما نزد آنهایند و ( همه چیز را) می نویسند.

بگو:” اگر خدای رحمان را فرزندی بود، من از نخستین پرستندگانش بودم.”

پروردگار آسمانها و زمین و پروردگار عرش از توصیفی که آنها می کنند منزّه است.

آنها را رها کن تا در باطل غوطه خورند و ببازیچه سرگرم باشند، تا روزی را که به آنها وعده شده است ببینند.

او کسی است که در آسمان و زمین معبود(بحق) است و او فرزانۀ داناست.

بزرگوار خدائی که فرمانروائی آسمانها و زمین و آنچه درمیان آنهاست ازآن اوست، و آگاهی از زمان قیامت اوراست، و به سوی او باز می گردید.

آنانی که غیر از او می خوانند قادر به شفاعت نیستند، مگر(برای) کسانی که” بحق” شهادت داده اند، و آنان بخوبی آگاهند.

واگر از آنها بپرسی چه کسی آنها را آفریده است؟ پاسخ دهند:” خدا. ” پس چرا از حق روی می گردانند؟

گفتار او این بود:” پروردگارا اینان مردمی هستند که ایمان نمی آورند.”

پس از آنها درگذر و بگو به سلامت، بزودی خواهند دانست. ( ۹ ۸- ۳ ۶: ۳ ۴ )

نوح و ابراهیم را فرستادیم و در دودمان آنها نبوّت و کتاب نهادیم، بعضی از آنان هدایت شدند و بسیاری از آنان گناهکار ماندند.

آنکاه از پی آنها رسولان دیگر خود را فرستادیم و بعد از آنان عیسی پسر مریم را آوردیم و انجیل را به او عطا کردیم و در دل کسانی که از او پیروی کردند رأفت و رحمت نهادیم و رهبانیتی که به بدعت آوردند، ما بر آنها مقرر نداشتیم، گرچه هدفشان خشنودی خدا بود، ولی حق آنرا رعایت نکردند، لذا ما به آنان که ایمان آوردند پاداش دادیم، ولی بسیاری از آنان فاسقند. ( ۷ ۲- ۶ ۲ : ۵۷ )

هنگامی که عیسی پسرمریم گفت: ” ای بنی اسرائیل، من فرستادۀ خدا به سوی شما هستم، توراتی را که نزد من است تصدیق میکنم ونیز بشارت دهندۀ رسولی هستم که بعد ازمن می آید، ونامش احمد است.” هنگامی که معجزه ها را آورد گفتند: این جادوی آشکاری است، ستمکار تر از آنکه به اسلام خوانده شود وبرخدا دروغ ببندد کیست؟ خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند. ( ۷- ۶ :۶۱ )

اهل کتاب

ای بنی اسرائیل نعمتهائی را که به شماعطا کردم به یاد آورید، و به پیمانی که با من بسته اید وفا کنید تا من نیز به پیمان با شما وفا کنم و فقط از( نافرمانی) من بترسید، و به آنچه نازل کردم و کتاب شما را تصدیق می کند، ایمان بیاورید و اولین کافر به آن نباشید، و آیات مرا به بهای ناچیز نفروشید، و فقط از (نافرمانی) من بترسید.

حق را با باطل میامیزید وحقیقتی را که می دانید کتمان نکنید، نماز را برپا دارید، زکات را بدهید و بانمازگزاران نماز بخوانید.

چگونه مردم را به نیکی دعوت می کنید ولی خودتان را ازیاد می برید؟ درصورتیکه خودتان کتاب را می خوانید، آیا فکر نمی کنید. ازصبر ونماز کمک بخواهید که این کار جز بر فروتنان گران است، آنهائی که یقین دارند، پروردگارشان را ملاقات می کنند و به سوی او باز می گردند. ( ۶ ۴- ۰ ۴ : ۲ )

هنگامی که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر، نزدیکان، یتیمان و بینوایان نیکی کنید، و به مردم نیک بگوئید، نماز را برپا دارید و زکات بدهید، ولی جزعدۀ اندکی ازشما، همگی سرپیچی کردید و روی گردانیدید.

و هنگامی که ازشما پیمان گرفتیم که خون یکدیگر را نریزید و یکدیگر را ازخانه و کاشانۀ خود نرانید، شما پذیرفتید و بر آن گواه بودید.

این شما هستید که یکدیگر را می کشید و گروهی را ازخانه و کاشانه شان آواره می کنید، و برگناه و تجاوز پشتیبان یکد یگرید، و چنانچه از آنها به اسارت شما درآیند، از آنها فدیه می خواهید، درحالی که بیرون کردن آنها برشما حرام شده بود، آیا به قسمتی از کتاب (الهی) ایمان می آورید و به بخشی از آن کافر می شوید؟ کیفر کسی که این کار را انجام دهد، جز خواری در زندگی دنیا چه خواهد بود؟ و درقیامت به سخت ترین عذاب گرفتار خواهد شد، و خداوند از اعمال شما غافل نیست.

اینان همان کسانند که آخرت را به زندگی دنیا فروخته اند، و درعذابشان تخفیفی داده نمی شود، و کسی آنها را یاری نخواهد کرد.

ما به موسی کتاب دادیم و پس از او رسولانی فرستادیم و به عیسی پسر مریم معجزات روشنی دادیم و او را به جبرئیل تأیید کردیم، مگر نبود که هرگاه پیامبری برخلاف هوای نفس شما آمد، در برابرش تکبر کردید و عده ای از آنها را دروغگو خواندید و جمعی را به قتل رساندید؟

گفتند:” دلهای ما در پرده است،” بلکه خدا آنها را به سبب کفرشان از رحمت خود دور کرد، و کمی ایمان می آورند. ( ۸ ۸- ۳ ۸: ۲ )

چون کتابی ازطرف خدا برایشان آمد که کتاب خودشان را تطدیق می کرد، با اینکه از پیش به ظهور او برکافران امید پیروزی داشتند، هنگامی که آمد و او را شناختند، انکارش کردند، پس لعنت خدا برکافران باد، بد معامله ای با خودشان کردند که از روی حسد به نازل کرده های خدا کافر شدند، که چرا خداوند از فضل خود بر هرکس از بندگانش که بخواهد وحی نازل می کند، پس به خشمی از پی خشم دیگر گرفتار شدند، و این برای کافران عذابی خوار کننده است. ( ۰ ۹- ۹ ۸ : ۲ )

آری پاداش کسی که نیکوکار و دربرابر خدا تسلیم باشد، نزد پروردگارش محفوظ است، آنها نه ترسی دارند و نه غمگین می شوند. ( ۲ ۱۱: ۲ )

اگر آنها ایمان بیاورند مانند آنچه شما ایمان آورده اید، هدایت یافته اند، و اگر سرپیچی کنند ازحق جدا افتاده اند، و خدا شما را از آسیب آنها حفظ می کند. ( ۷ ۳ ۱: ۲ )

یا می گوئید:” ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب و نوادگان، یهودی یا نصرانی بودند.”

بگو:” شما بهتر می دانید یا خدا؟ ستمکارتر ازکسی که گواهی خدا را نزد خود پنهان کند کیست؟ خداوند از اعمال شما غافل نیست.

آنها ُامتی بودند که درگذشتند، و آنچه کرده اند برای خودشان است و آنچه شما کرده اید برای خودتان است، شما مسئول اعمال آنها نخواهید بود.( ۱ ۱۴ – ۰ ۱۴: ۲ )

بگو:” ای اهل کتاب به سخنی روی آورید که میان ما و شما یکسان است. این که جز خدا را نپرستیم و چیزی را شریک او قرار ندهیم و برخی از ما برخی دیگر را غیر از خداوند یکتا به خدائی نگیرد.” اگر روی گرداندند، بگوئید:” گواه باشید که ما فرمانبرداریم.” ( ۴ ۶: ۳ )

اهل کتاب (همه) یکسان نیستند، گروهی در دل شب برخاسته آیات خدا را می خوانند و به سجده می روند، به خدا و روز جزا ایمان دارند و امر به معروف و نهی از منکر می کنند، و به انجام کارهای خیر می شتابند، این گروه از شایستگانند، و هرکار نیکی انجام دهند ( برخدا) پوشیده نخواهد ماند، زیرا خدا به تقوا پیشگان واقف است. ( ۵ ۱۱- ۳ ۱۱: ۳ )

بی تردید با اموال و جانتان آزمایش می شوید، و از زبان اهل کتاب و مشرکان آزار فراوان خواهید شنید، و اگر صبر کنید و تقوا پیشه سازید، کاریست که نشان دهندۀ اردۀ قوی است.

خداوند از اهل کتاب پیمان گرفت که آن ( حق) را برای مردم بیان کنند و کتمان نکنند، اما آنها پیمان را وانهادند و به بهای کمی فروختند، چه بد معامله ای کردند. (۷ ۸ ۱- ۶ ۸ ۱: ۳ )

عده ای از اهل کتاب به خدا و آنچه برشما و خودشان نازل شده است ایمان دارند و دربرابر خدا فروتن هستند و آیات خدا را به بهای ناچیز نمی فروشند، پاداش آنان نزد پروردگارشان است، و خداوند سریع الحساب است. ( ۹۹ ۱: ۳ )

آنان را که بهره ای ازکتاب داده شده، ندیدی گمراهی را بجان می خرند و می خواهند شما نیز گمراه شوید.

خداوند به دشمنان شما داناتر است، دوستی خدا شما را کافی و یاری او پسنده است. ( ۵ ۴- ۴۴: ۴ )

ای کسانی که به شما کتاب داده شده است، به آنچه نازل کردیم و موافق و مژید چیزی است که نزد شماست، ایمان بیاورید، پیش از آنکه چهره ها را محو کنیم، و به پشت سر بگردانیم، یا آنها را از رحمت خود برانیم، همانطور که اصحاب شنبه را راندیم، و فرمان خدا انجام شدنی است.

خداوند فقط شرک را نمی آمرزد و غیر از شرک هرکس را که بخواهد می آمرزد، هرکس برای خدا شریک قائل شود، گناه بزرگی مرتکب شده است. ( ۸ ۴- ۷ ۴: ۴ )

پبنگر چگونه به خدا دروغ می بندید و همین بس که گناه آشکاری مرتکب می شوند. ( ۰ ۵: ۴ )

وچون به آنها گفته شود:” به آنچه خدا نازل کرده و به پیامبر رو آورید”، منافقانی را خواهی دید که از قبول دعوت اعراض می کنند، پس چگونه هنگامی که به مکافات عمل خود گرفتار مصیبتی شوند بسراغ تو می آیند، و به خدا سوگند یاد می کنند که منظور ما جز نیکی و توافق نبوده است.

آنان کسانی هستند که خدا می داند چه در د ل دارند، اندرزشان بده و با بیانی رسا وضعشان را به آنها گوشزد کن، و از ایشان رو بگردان. ( ۳ ۶- ۱ ۶: ۴ )

به کیفر ستم یهودیان و ممانعت بسیارشان از راه خدا، چیزهای پاکیزه ای را که بر آنها حلال بود، حرام کردیم.

ونیز به کیفر ُرباخواری درحالی که از آن نهی شده بودند وخوردن اموال مردم به باطل، عذاب دردناکی برای کافران آنها مهّیا ساختیم.

ولی استواران در دانش و مؤمنان را که به آنچه برتو وپیش از تو نازل شده است ایمان آورده اند، ونمازگذاران و زکات دهندگان و مؤمنان به روز قیامت را پاداش عظیمی خواهیم داد. ( ۲ ۶ ۱ – ۶۰ ۱ : ۴ )

ای اهل کتاب در دین خود غلو نکنید ودربارۀ خدا سخنی غیر ازحق نگوئید، مسیح عیسی پسر مریم فرستادۀ خدا و کلمۀ اوست که به مریم القا شد و روحی از او بود، بنابراین به خدا و پیامبران او ایمان بیاورید و نگوئید سه گانه است، خیر شما در این است که از تثلیث باز آئید، خداوند تنها معبود یگانه است و از اینکه فرزندی داشته باشد منزّه است، آنچه درآسمانها و زمین است از آن اوست و کارسازی خداوند کافی است. ( ۱ ۷ ۱: ۴ )

مسیح هرگز ابا نداشت که بندۀ خدا باشد و فرشتگان مقرب نیز ابائی ندارند، خدا کسانی را که از بندگی او سر باز زنند و سرکشی کنند در پیشگاه خویش محشور خواهد کرد.

اما پاداش مؤمنان و صالحان را بطورکامل خواهد داد و ازفضل و بخشش خود برآن خواهد افزود، ولی کسانی را که ابا داشتند وسرکشی کردند، به عذاب دردناکی دچار خواهد کرد وبرای خود جز خدا یاوری نخواهند یافت.

ای مردم حجتی از طرف پروردگارتان برای شما آمد و نوری آشکار بسویتان فرستادیم.

اما همۀ آنهائی را که به خدا ایمان آورند و به او متوسل شوند، بزودی به عرصۀ رحمت و فضل خویش وارد خواهد کرد، و در راهی راست بسوی خود هدایتشان می کند. ( ۵ ۷ ۱- ۲ ۷ ۱: ۴ )

امروز پاکیزه ها و خوراک اهل کتاب برشما حلال و خوراک شما نیز برآنها حلال است، وهمچنین زنان پاکدامن با ایمان و زنان پاکدامن اهل کتاب برای شما هلال است، درصورتی که کابین آنها را بدهید- از راه پاکدامنی، نه زنا کاری و رفیق گرفتن پنهانی نامشروع. ( ۵ : ۵ )

خداوند از بنی اسرائیل پیمان گرفت، از آنها دوازده سرپرست برانگیختیم.

خداوند فرمود:” اگر نماز برپا دارید و زکات بدهید و به رسولان من ایمان بیاورید، آنها را باری کنید، و خدا را وامی نیکو دهید، من با شما هستم و گناهانتان را می زدایم و به درون باغهائی می آورمتان که جویباران در آن روان است، اما هرکس بعد از این کافر شود، از راه راست منجرف شده است.”

بسزای پیمان شکنی از رحمت خود دور و دلهایشان را سخت کردیم، آنان به تحریف کلمات پرداختند و بخشی از پندهائی را که داده شده بود از یاد بردند، و پیوسطه به خیانتی که مرتکب شده اند پی می بری، و عدۀ کمی از آنها چنین نیستند، از آنان درگذر، که خدا نیکوکاران را دوست می دارد.

از داعیان نصرانیت پیمان گرفتیم، ولی آنها نیز قسمتی از اندرزها را از یاد بردند، و ما نیز تا روز قیامت میان آنها عداوت و دشمنی انداختیم، خداوند بزودی آنها را از کردارشان آگاه خواهد ساخت.
ای اهل کتاب پیامبر ما نزد شما آمد تا حقایق بسیاری را که از کتاب پنهان کرده اید بیان کند، و از بسیاری درگذرد، ازجانب خدا نور و کتاب روشنگری به سوی شما آمد، خداوند بدان، طالبان خشنودیش را به راههای سلامت هدایت می کند و از ظلمت به سوی نور می برد و آنها را به راه راست رهبری خواهد کرد.

بی تردید کسانی که گفتند:” خدا همان مسیح پسر مریم است، کافر شدند.” بگو:” اگر خدا اراده کند مسیح پسر مریم و مادرش و همۀ کسانی را که در روی زمین هستند هلاک کند، چه کسی می تواند مانع آن شود؟ ” فرمانروائی آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست ازآن خداست، هرچه بخواهد می آفریند، و برهرچیز قادر است. ( ۷ ۱- ۲ ۱: ۵ )

یهود و نصارا گفتند:” ما فرزندان خدا و دوستان او هستیم.

” بگو:” پس چرا شما را بخاطر گناهانتان عذاب می کند؟” آری شما بشر و از آفریدگان او هستید، هرکه را بخواهد می آمرزد، و هرکس را بخواهد کیفر می دهد، برای اوست حکومت آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست، و بازگشت بسوی اوست.

ای اهل کتاب! فرستادۀ ما به دوران که پیامبری نبود بسوی شما آمد، تا حقایق را برایتان بیان کند، که نگوئید:”

بشارت دهنده وهشدار دهنده ای برای ما نیامد.” اینک بشارت دهنده و هشدار دهنده نزد شماست و خداوند برهرچیزی قادر است. ( ۹ ۱- ۸ ۱: ۵ )

تورات را نازل کردیم که در آن هدایت و نور است، پیامبرانی که تسلیم فرمان خدا بودند طبق آن برای یهودیان حکم میکردند، همچنین خدا پرستان و دانشمندان که نگهبان کتاب خدا بودند و برآن گواهی دادند، بنابراین از مردم نترسید و از من بیم داشته باشید، و آیات مرا به بهای ناچیز نفروشید و هرکس به احکامی که خدا نازل کرده است حکم نکند کافر است. ( ۴۴: ۵ )

اگر اهل کتاب ایمان بیاورند و تقوا پیشه کنند، گناهانشان را خواهیم زدود و به باغهای پرنعمت واردشان خواهیم کرد، اگر تورات و انجیل و نازل شده های پروردگارشان را به کار بندند، از فراز و نشیب روزی بخورند، لیکن برخی از آنان رو به اعتدال دارند و بیشترشان رو به بدکرداری.

ای پیامبر چیزی را که از طرف پروردگارت برتو نازل شده است ابلاغ کن، که اگر این کار را نکنی رسالت اورا انجام نداده ای، خدا دربرابر مردم تورا حفظ می کند و کافران را هدایت نمی کند.
بگو:” ای اهل کتاب شما بهره ای از حق ندارید مگر آن که احکام تورات و انجیل و آنچه را ازطرف پروردگارتان نازل شده است به کار بندید.”

آنچه ازجانب پروردگاربرتو نازل شده است، طغیان و ناسپاسی آنها را می افزاید و در این صورت بر ناسپاسان غمگین مباش.

ایمان آوردگان و همچنین یهود و نصارا و صابئان، اگر به خدا و روز قیامت ایمان بیاورند و عمل صالح انجام دهند، نه بیمی برآنهاست و نه غمگین خواهند شد.

از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم و رسولانی به سراغ آنها فرستادیم، هرگاه پیامبری برخلاف میل درونی آنها می آمد، گروهی را تکذیب می کردند، و گروهی را می کشتند، و پنداشتند که آزمایش وعقابی درکار نیست، لذا کور و کر شدند، آنگاه خداوند توبۀ آنها را پذیرفت و بار دیگر بسیاری از آنها کور و کر شدند، و خداوند به کردارشان بیناست. ( ۱ ۷- ۵ ۶: ۵ )

بگو:” آیا چیزی را بجای خدا مى پرستند كه داراى هيچ گونه سود و زيانى برای شما نيست؟

و خداوند شنوا و داناست.”

بگو: اى اهل كتاب دردين خود و درمخالفت با حق غلوّ نكنيد و پيرو هواى گروهى نباشيد كه ازپيش گمراه شدند و بسيارى را از راه بيرون كردند و خود از شاه راه به بى راهه رفتند. ( ۷۷- ۷۶ :۵ )

آنان که از این رسول پیروی میکنند، پیامبر اُمی که صفاتش در تورات و انجیلی که در اختیار دارند، آمده است، که آنان را به کارخوب فرمان می دهد واز زشتی ها بازشان می دارد وپاکیزه ها را برای شان حلال و پلیدیها را حرام می شمرد وبارهای سنگین وتکالیف شاق را از دوش آنها بر می دارد، آنان که به او ایمان آوردند و ُحرمتش را رعایت کردند و از نوری که بر او نازل شده است پیروی کردند، همان رستگارانند.

بگو: ای مردم! من پیام آور”خدا” که فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن اوست به سوی سما هستم، معبودی جز او نیست، زنده می کند و میمیراند، پس به”خدا” وفرستاده اش پیامبر درس نخوانده ای که به” خدا” وکلمات او گرویده، ایمان بیاورید واز او پیروی کنید باشد که هدایت شوید.

گروهی از قوم موسی هستند که به حق رهنمون می شوند و در پرتو آن عدالت می کنند. ( ۹ ۵ ۱-۵۷ ۱: ۷ )

یهود گفتند:” ُعزیز پسر خداست.” و مسیحیان گفتند:” مسیح پسر خداست.” این سخن که بر زبان آنها می گذرد تقلید گفتار کافران پیشین است، خدا آنها را بکشد که چگونه دروغ می گویند.

آنان احبار و راهبان و همچنین مسیح پسر مریم را معبودهائی دربرابر خدا قرار دادند، درحالی که جزبه عبادت یک خدا که معبودی جز او نیست دستور نداشتند- پاک و منزه است از آنچه شریک او قرار دهند.

آنها با دهان قصد خاموش کردن نور خدا را دارند، ولی خدا نمی گذارد و نورش را کامل می کند، اگر چه کافران کراهت داشته باشند.

اوست که رسول خود را برای هدایت و آئئن حق فرستاد تا برهمۀ آئین ها پیروزش کند، حتی اگر مشرکان کراهت داشته باشند.

ای مؤمنان بسیاری از احبار و راهبان اموال مردم را به باطل می خورند و باز دارندۀ راه خدا هستند.

آنان که به جای انفاق کردن طلا و نقره را می اندوزند، به عذاب دردناک بشارتشان ده. ( ۴ ۳- ۰ ۳ : ۹ )

آگاه باشید که آنچه در آسمانها و زمین است ازآن خداست ، و آنان که چیزی را شریک او قرار می دهند، جز از پندار پیروی نمی کنند، و جز دروغ نمی گویند.

اوست که شب را برایتان مقرر داشت تا درآن آرام بگیرید، و روز را روشن پدید آورد، که درآن نشانه هائی است برای گروهی که می شنوند.

گفتند خدا فرزندی برای خود برگزیده است، او منزّه و بی نیاز است، آنچه درآسمان و زمین است ازآن اوست، شما دلیلی برای این ادعا ندارید، چرا هرچیزی را که نمی دانید به خدا نسبت می دهید؟

بگو:” کسانی که به خدا دروغ می بندند رستگار نمی شوند”، آنها بهره ای از دنیا دارند و پس ازآن بازگشتشان به جانب ماست و عذاب سختی به کیفر کفر ورزیدنشان به آنها می چشانیم. ( ۰ ۷- ۶۶ : ۰ ۱ )

آنگاه که خدا فرمود: ” ای عیسی پسر مریم آیا تو به مردم گفتی که بجای خدا من ومادرم را به خدائی اختیارکنید؟” گفت: تو منزّهی، من حق ندارم چیزی را که شابسته ام نیست بگویم، اگر چنین سخنی را گفته باشم تو میدانی، تو از آنچه در ضمیر من میگذرد آگاهی ومن از آنجه در ذات توست بی خبرم، تو همۀ اسرار نهان را میدانی. من چیزی جز آنچه مرا مأمور به آن کردی به آنها نگفتم، به آنها گفتم: خداوندی را بپرستید که صاحب اختیارمن وشماست، وتا زمانی که میان آنها بودم، مراقب و گواهشان بودم و چون مرا از میانشان برگرفتی، خودت مراقب آنها بودی که برهر چیز گواهی. اگر آنها را عذاب کنی بندگان تو هستند، واگر آنها را بیامرزی، تو عزیز وحکیمی.

خداوند فرمود امروز روزی است که راستی راستگویان سودشان می دهد، باغهائی ازآن آنهاست که درآن جویباران جاریست وجاودانه درآن خواهند بود، خداوند از آنها خشنود است و آنها ازخدا خشنودند، و این رستگاری بزرگی است. فرمانروائی آسمانها و زمین وآنچه درآنهاست از آن خداست و او برهرچیز قادر است.( ۰ ۱۲- ۶ ۱۱: ۵ )

ستایش ازآن خدائی است که این کتاب استوار را بر بندۀ خود نازل کرد و هیچ گونه کژی و کاستی درآن ننهاد، تا ازعذاب سخت خدا بترساند و مؤمنان صالح را به پاداش نیکوئی بشارت دهد، که جاودانه درآن خواهند ماند، و کسانی را که گفتند خداوند فرزندی برگزیده است، بیم دهد.

چرا که نه آنان خود به این سخن معرفتی دارند و نه نیاکانشان، بس بزرگ است گفتاری که از دهانشان خارج می شود و چیزی که می گویند جز دروغ نیست.

اگر ایمان نیاورند، شاید ازغمخواری بسیار برآنها، خود را هلاک کنی.

ما هرچه را که در زمین است زینت ساختیم، تا به وسیلۀ آن بیازمائیم که کدامشان نیکو کردارترند.

و به همین منظور نیز روی زمین را خشگ و هموار گردانید یم. ( ۸ – ۱: ۸ ۱ )

در این کتاب مریم را یاد کن، آندم که از خاندان خود کناره گرفت و درناحیۀ شرقی استقرار یافت، و درمقابل آنان پرده ای آویخت، ما جبرئیل را نزد او فرستادیم، و چون آدمی عادی بر او ظاهر شد، گفت:” من از تو به خدای رحمان پناه می برم که با تقوا باشی.”

گفت:” من فرستادۀ پروردگار تو هستم تا پسر پاکیزه ای بتو ببخشم.”

گفت:” چگونه ممکن است مرا پسری باشد در صورتی که تا کنون انسانی با من تماس نداشته است و من زن بدکاره ای هم نیستم؟” گفت: پروردگارت فرمود: ” این کار برمن آسان است.”

او را نشانه ای برای مردم و رحمتی ازجانب خود قرار دادیم، و این امری است انجام یافته.

سرانجام باردار شد، و اورا بجای دوری برد، درد زائیدن او را بسوی درخت خرمائی کشاند.

گفت:” ای کاش پیش از این مرده و از یادها رفته بودم.” ناگاه ازپائین او ندا آمد:” غمگین مباش، پروردگارت از زیرپای تو جوئی جاری ساخته است، تنۀ درخت خرما را تکان بده تا خرمای تازه برای تو فرو ربزد.

بخور و دیدگان روشن دار و اگر آدمیزاده ای را دیدی، بگو:” من برای خدای رحمان روزه (سکوت) نذر کرده ام، و امروز با هیچ بشری سخن نمی گویم.” کودک را برداشت ونزد کسان خود آورد.
گفتند:” ای مریم، راستی چیزی شگفت انگیز آورده ای، ای خواهر هارون، نه پدرت مرد بدی بود و نه مادرت

بدکاره.” مریم به کودک اشاره کرد. گفتند:” چگونه با کودک گهواره ای سخن بگوئیم؟”

کودک گفت:” من بندۀ خدایم که به من کتاب داده شده و مرا پبامبر قرار داده است، هرکجا باشم مرا وجودی فرخنده ساخته و تا زنده ام به نماز و زکات سفارشم کرده است، و نسبت به مادرم به نیکوکاری واداشته و شرکش و بدبخت قرار نداده است.” “سلام برمن، روزی که متولد شدم و روزی که بمیرم و روزی که زنده برانگیخته شوم.” این است عیسی پسرمریم، گفتار راستی که دربارۀ آن تردید می کنند.

شایستۀ خدا نیست که فرزندی اتخاز کند، او منزّه است، به هر امری فرمان دهد، می گوید:” باش” و بی درنگ “می شود.” و خدای یکتا پروردگار من وشماست، اورا بپرستید که راه راست این است.
طایفه ها با هم اختلاف کردند، وای بر کافران از مشاهدۀ روز بزرگ.، روزی که نزد ما بیایند چقدر شنوا و بینایند، ولی ستمکاران امروز آشکارا گمراهند. ( ۸ ۳- ۶ ۱: ۹ ۱ )

گفتند:” خدای رحمان فرزندی برگزیده است.”

سخن قبیحی گفتند، نزدیک است آسمانها به سبب این سخن ازهم متلاشی شود و زمین بشکافد و کوه ها به گرانی فرو ریزد، زیرا برای خدای رحمان فرزندی ادعا کرده اند، فرزند گزیدن برای خدا سزاوار نیست، تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند بندۀ اویند، او همه را حساب کرده، حسابی کامل. همۀ آنها روز قیامت به تنهائی در پیشگاهش حاضر می شوند. ( ۵ ۹- ۸۸: ۹ ۱ )

آری حق را برای آنها فرستادیم باز دروغ می گویند، خدا هرگز فرزندی برنگزیده است و معبود دیگری با او نیست و اگر چنین بود، هرمعبودی مخلوقات خودش را به یک سو میبرد و بر یکدیگر برتر می جستند، خداوند از توصیفی که آنها می کنند منزّه است.

دانندۀ پنهان و آشکار است و بالاتر ازآن است که برایش شریک قائل شوند. ( ۲ ۹ – ۰ ۹: ۳ ۲ )

با اهل کتاب جز به نیکوترین وجه مجادله نکنید، مگر با آنهائی که ستم کرده اند، و بگوئید:” به آنچه برما و شما نازل شده ایمان داریم، معبود ما و شما یکی است و در برابر او تسلیم هستیم.

این گونه کتاب را برتو نازل کردیم و اهل کتاب به آن ایمان می آورند و نیز کسانی از این گروه ایمان می آورند، و جز کافران آیات ما را انکار نمی کنند.

تو پیش از این کتاب خواندن و نوشتن نمی دانستی وگرنه اهل باطل به شک می افتادند، بلکه قرآن آیات روشنی است در سینۀ عالمان، و آیات ما را جز ستمکاران انکار نمی کنند، گفتند:” چرا آیاتی ازسوی پروردگارش بر او نازل نشده است؟” بگو:” آیات نزد خداست و من تنها هشدار دهندۀ آشکاری هستم.”

آیا آنان را بسنده نیست که این کتاب را برتو نازل کردیم تا بر آنها تلاوت شود، براستی در این کتاب برای مؤمنان رحمت و اندرز است.

بگو:” گواهی خدا میان من و شما کافی است، و آنچه را میان آسمانها و زمین است می داند، معتقدان به باطل و انکارکنندگان خدا زیانکارانند. ( ۲ ۵- ۶ ۴: ۹ ۲ )

آگاه باش که دین خالص ازآن خداست و آنان که غیر از او دیگری را معبود خود گرفتند:” که بدین منظور اینها را می پرستیم تا ما را بخدا نزدیک کنند.” خداوند دراختلاف میان آنها داوری خواهد کرد، خداوند دروغگویان ناسپاس را هدایت نمی کند.

اگر خدا می خواست فرزندی بگیرد، آنچه را می خواست از بین مخلوقاتش برمی گزید، او منزّه است، او خداوند یکتای قهار است. ( ۴ – ۳: ۹ ۳ )

چون عیسی دلایل روشن خود را آورد، گفت:” من برای شما حکمت آورده ام تا چیزهائی که درآن اختلاف دارید برایتان بیان کنم، پس از نافرمانی خدا بترسید و از من اطاعت کنید.

براستی خدا پروردگار من و شماست، اورا بپرستید که راه راست همین است.

گروههائی از آنها اختلاف کردند، وای بر ستمکاران ازعذاب روز دردناک، آیا جز قیامت را انتظار می کشند، که ناگاه و بی خبر به سراغشان بیاید، درآن روز دوستان دشمن یکدیگرند، جز اهل تقوا.

ای بندگان من، درآن روز نه ترسی خواهید داشت و نه اندوهگین می شوید، آنان که به آیات ما ایمان آورده و تسلیم امر خدا بوده اند، ( به آنها گفته شود:) ” شما و همسرانتان با شادمانی به بهشت وارد شوید.( ۰ ۷- ۳ ۶: ۳ ۴ )

قدههای زرین و سبوهائی را درمیانشان می گردانند که تمنای دل درآن است، و دیده از آن لذت می برد، و شما درآن همیشه خواهید بود.

این همان بهشتی است که به پاداش اعمالی که می کردید آن را به ارث برده اید.

درآنجا برای شما میوه های فراوانی است که ازآن می خورید.

گنهکاران در عذاب جهنم جاودانند، عذابشان کاهش نمی یابد، و در آنجا ازهمه چیز نا امیدند، ما به آنها ستم نکرده ایم، بلکه خودشان ستمکار بودند.

فریاد برآورندکه:” ای مالک، کاش پروردگار تو مرگ ما را برساند.” می گوید شما در اینجا ماندنی هستید،ما حق را برای شما آوردیم ولی بیشترتان از حق کراهت داشتید.

لیکن آنها تصمیم قاطع به توطعه گرفتند، ما نیز ارادۀ قاطعی داریم، یا می پندارند که ما راز و نجوایشان را نمی شنویم؟ آری، رسولان ما نزد آنهایند و ( همه چیز را) می نویسند.

بگو:” اگر خدای رحمان را فرزندی بود، من از نخستین پرستندگانش بودم، پروردگار آسمانها و زمین و پروردگار عرش از توصیفی که آنها می کنند منزّه است.”

آنها را رها کن تا در باطل غوطه خورند و ببازیچه سرگرم باشند، تا روزی را که به آنها وعده شده است ببینند.

او کسی است که در آسمان و زمین معبود(بحق) است و او فرزانۀ داناست.

بزرگوار خدائی که فرمانروائی آسمانها و زمین و آنچه درمیان آنهاست ازآن اوست، و آگاهی از زمان قیامت اوراست، و به سوی او باز می گردید.

آنانی که غیر از او می خوانند قادر به شفاعت نیستند، مگر( برای ) کسانی که بحق شهادت داده اند، و آنان بخوبی آگاهند.

واگر از آنها بپرسی چه کسی آنها را آفریده است؟ پاسخ دهند:” خدا. ” پس چرا از حق روی می گردانند؟

گفتار او این بود:” پروردگارا اینان مردمی هستند که ایمان نمی آورند.”

پس از آنها درگذر و بگو به سلامت، بزودی خواهند دانست. ( ۹ ۸- ۱ ۷: ۳ ۴ )

نوح و ابراهیم را فرستادیم و در دودمان آنها نبوّت و کتاب نهادیم، بعضی از آنها هدایت شدند، و بسیاری ازآنها گناهکار ماندند، آنگاه از پی آن رسولان دیگر خود را فرستادیم، و بعد از آنان عیسی پسر مریم را آوردیم و انجیل را به او عطا کردیم، و در دل کسانی که از او پیروی کردند رأفت و رحمت نهادیم، ولی رهبانیتی که به بدعت آوردند، ما برآنها مقرر نداشته بودیم، گرچه هدفشان جلب خشنودی خدا بود، ولی حق آنرا رعایت نکردند، لذا ما به آنان که ایمان آوردند پاداش دادیم، ولی بسیاری از آنان فاسقند.

ای کسانی که ایمان آورده اید، از(نافرمانی) خدا بترسید و به رسولش ایمان بیاورید، تا از رحمتش به شما دو بهره ببخشد، و برای شما نوری قرار دهد که با آن راه بجوئید، و گناهان شما را بیامرزد، که خداوند آمرزندۀ مهربان است. ( ۸ ۲- ۶ ۲: ۵۷ )

تا اهل کتاب بدانند که قادر برچیزی از فضل خدا نیستند و فضل و رحمت به دست اوست، به هرکس بخواهد می دهد و خداوند دارای فضل بزرگ است. ( ۹ ۲: ۵۷ )

هنگامی که عیسی پسر مریم گفت:” ای بنی اسرائیل من فرستادۀ خدا به سوی شما هستم، توراتی را که نزد من است تصدیق می کنم، و نیز بشارت دهندۀ رسولی هستم که بعد ازمن می آید، و نامش احمد است.”

هنگامی که معجزه ها آورد، گفتند:” این جادوی آشکار است.”

ستمکارتر از آنکه به اسلام خوانده شود و برخدا دروغ ببندد کیست؟ خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند

آنها می خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند، ولی خدا کامل کنندۀ نور خویش است، هرچند کافران خوش نداشته باشند.

اوست که رسول خود را به هدایت و دین حق فرستاد تا آن را برهمۀ ادیان چیره کند، هرچند مشرکان کراهت داشته باشند.

ای مؤمنان ! آیا شما را به معامله ای راهنمائی کنم که ازعذاب دردناک نجاتتان دهد؟

به خدا و فرستاده اش ایمان بیاورید و با اموال و جان خویش در راه خدا جهاد کنید، اگر بدانید برایتان بهتر است، خداوندگناهانتان را می بخشد و شما را به باغهائی وارد می کند که نهرها درآن جاریست، و درخانه های پاک بهشتی جای می دهد، این رستگاری بزرگی است. ( ۲ ۱- ۶: ۱ ۶ )

َمثل ِ کسانی که به تورات مکلف شدند ولی به آن عمل نکردند، همچون خری است که کتابهائی را حمل می کند، چقدر بد است مثل ِ قومی که آیات خدا را تکذیب کردند، خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند.

بگو ای یهود! اگر گمان دارید که شما دوستان خدائید و نه مردم دیگر، آرزوی مرگ کنید اگر راست می گوئید.

ولی آنها بخاطر اعمالی که از پیش مرتکب شده اند، هرگز آرزوی مرگ نخواهند کرد، و خدا به ستمکاران آگاه است، بگو:” آن مرگی که از آن فرار می کنید سرانجام به شما خواهد رسید و بعد بسوی کسی که دانای نهان وآشکار است بازگردانده می شوید و شما را از آنچه انجام داده اید آگاه خواهد کرد.” ( ۸- ۵ : ۲ ۶ )

کافران اهل کتاب و مشرکان از دین خود دست بردار نبودند، تا برای آنها دلیل روشنی بیاید، پیامبری ازجانب خدا، کتابهای پاک را می خواند، که درآن نوشته هائی است استوار، ولی اهل کتاب پراکنده نشدند، مگر آنگاه که دلیل روشنی برای آنها آمد، درحالی که دستوری را دریافت نکرده بودند، جز اینکه با کمال خلوص به آئین توحید خدا را پرستش کنند، و نماز را برپا دارند، و زکات بدهند، این است آئین راستین. ( ۵- ۱: ۸ ۹ )

محمد مصطفی (ص)

به آن کسی که دشمن جبرئیل باشد، بگو:” او بفرمان خدا قرآن را برقلب تو فرود آورد- قرآنی که کتابهای آسمانی پیشین را تصدیق می کند و هادی و بشارت دهندۀ مؤمنان است، هرکس خدا و فرشتگان و پیامبران و جبرئیل و میکائیل را دشمن دارد، خدا نیز دشمن این کافران است.

مسلماً آیات روشنی را برتو نازل کردیم و جز افراد فاسق کسی آنها را انکار نمی کند. ( ۹۹- ۷ ۹: ۲ )

پیامبربه نازل شده های ازجانب پروردگارش ایمان آورده و مؤمنان نیزهمگی به خدا و فرشتگان و کتابها و فرستادگانش ایمان آورده اند.

– ما درمیان پیامبران او فرق نمی گذاریم.

گفتند:” شنیدیم و گردن نهادیم، پروردگارا ! آمرزش تورا خواستاریم، و بازگشت به سوی توست. ( ۵ ۸ ۲: ۲ )

بگو:” اگر دوستدار خدائید از من پیروی کنید، تا خدا دوستتان بدارد و گناهانتان را بیامرزد که خدا آمرزندۀ مهربان است.”

بگو:” ازخدا و فرستاده اش اطاعت کنید، که اگر روی بر تابید، خدا کافران را دوست ندارد. ( ۲ ۳- ۱ ۳ : ۳ )

محمّد فقط فرستادۀ خداست و پیش از او فرستادگان دیگری نیز بوده اند که درگذشتند، آیا اگر بمیرد و یا کشته شود به آئین گذشته برمی گردید؟ و هرکس که به گذشته باز گردد زیانی به خدا نمی رسد و بزودی خدا شاکران را پاداش خواهد داد. ( ۴۴ ۱ : ۳ )

از پرتو رحمت الهی با آن ها نرم ومهربان شدی و اگر خشن و سخت دل بودى مردم از اطراف تو پراکنده ميشدند، بنابراین آنها را ببخش و برایشان آمرزش بخواه و درکارها با ایشان مشورت کن، اما هنگامی که تصمیمت را گرفتی برخدا توکل کن، زیرا خدا توکل کنندگان را دوست دارد. ( ۱۵۹: ۳ )

ای مؤمنان خدا و پیامبر را اطاعت کنید و از اولوالامر فرمان برید، و چون در امری اختلاف کردید اگر به خدا و روز باز پسین ایمان دارید، آنرا به خدا و پیامبر ارجاع کنید که این برای شما بهتر و خوش فرجام تر است.

آیا ندیدی کسانی را که گمان می کنند به آنچه برتو و پیشینیان نازل شده ایمان آورده اند، که می خواهند طاغوت را داور قراردهند، با اینکه به آنها گفته شده:” ازطاغوت دوری کنید.” شیطان به سختی درصدد گمراه کردنشان است، وچون به آنها گفته شود:” به آنچه خدا نازل کرده و به پیامبر رو آورید”، منافقانی را خواهی دید که ازقبول دعوت اعراض می کنند. ( ۱ ۶- ۵۹: ۴ )

پس چگونه هنگامی که به مکافات عمل خود گرفتار مصیبتی شوند بسراغ تو می آیند، و به خدا سوگند یاد می کنند که منظور ما جز نیکی و توافق نبوده است.

آنان کسانی هستند که خدا می داند چه در دل دارند، اندرزشان بده و با بیانی رسا وضعشان را به آنها گوشزد کن. ( ۳ ۶- ۲ ۶: ۴ )

آنان که خدا وپیامبرش را اطاعت کنند همنشین پیامبران، صدیقان، شهدا و شایستگانند که خداوند به آنها نعمت عنایت فرموده، و چه نیکو رفیقانی هستند.

این موهبت الهی است و دانائی خدا کافی است. ( ۰ ۷- ۹ ۶: ۴ )

هرکجا باشید مرگ گریبانگیرتان خواهد شد، اگرچه در باروهای مستحکم باشید.

اگر خیری به آنها برسد می گویند:” ازجانب خداست”، و اگر شری برسد می گویند:” از ناخیۀ توست.”

بگو:” همه از ناحیۀ خداست.” چرا این قوم حاضر نیستند حقایق را درک کنند؟

هرخیری که به تو رسد ازجانب خداست، و هر شری ازخودت صادر شده است، و ما تو را به رسالت به سوی مردم فرستادیم، و گواهی خدا کافی است.

هرکس پیامبر را اطاعت کند خدا را اطاعت کرده است و هرکس که سر باز زند، تو را نگاهبان او نفرستادیم. ( ۰ ۸ – ۸ ۷ : ۴ )

ای مؤمنان به خدا و پیغمبرش و کتابی که بر او نازل کرده وکتابی که پیشتر فرستاده است، ایمان بیاورید و هرکس به خدا، فرشتگان، کتابها و فرستادگانش و روز بازپسین کافر شود در گمراهی بی سرانجامی افتاده است . ( ۶ ۳ ۱: ۴ )

ما بتو وحی کردیم، همانگونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحی کردیم، و نیز به ابراهیم، اسماعیل، یعقوب و نوادگان، عیسی، ایوب، یونس، هارون و سلیمان وحی فرستادیم و به داود زبور را دادیم، و پیامبرانی که پیش از این سرگذشت آنها را برتو بیان داشتیم و پیامبرانی که سرگذشتشان را نگفتیم و خدا با موسی سخن گفت.

پیامبرانی که بشارت دهنده و هشدار دهنده بودند، تا مردم را بعد از آمدن پیامبران برخدا حجتی نباشد و خداوند توانای فرزانه است.

خداوند برآنچه برتو نازل کرده است گواه است، که آنرا به علم خود نازل کرده است، و فرشتگان نیز گواهی می دهند، گرچه گواهی خدا کافی است. ( ۶ ۱۶- ۳ ۱۶: ۴ )

ای مردم پیامبری به حق ازجانب پروردگارتان برای شما آمد، چنانچه به او ایمان آورید برای شما خوب است و اگر کافر شوید(بدانید) که آنچه درآسمانها و زمین است ازآن خداست و او دانای فرزانه است. ( ۰ ۱۷: ۴ )

فقط خدا و رسولش و مؤمنانی که نماز برپا می دارند و در رکوع (با خشوع و میل و رغبت) زکا ت می دهند یار و یاور شما هستند.

دوستداران خدا و رسول و مؤمنانی که دوستان خدا هستند پیروز هستند. ( ۶ ۵ – ۵۵ :۵ )

گفتند:” جز زندگی این دنیا چیزی نیست و ما هرگز زنده نخواهیم شد.”

اگر آنها را وقتی درپیشگاه پروردگارشان ایستاده اند ببینی که خطاب رسد: “آیا این حق نیست؟”

بگویند:” قسم به خدا، که آری.”

خطاب می آید:” اینک به کیفر انکارتان عذاب را بچشید.”

آنان که” لقای الله” ( دیدارپروردگار) را انکار کردند بی تردید زیان دیدند، هنگامی که ناگهان قیامت در رسد بگویند:” افسوس که کوتاهی کردیم.” آنها گناهان خود را بردوش می کشند، و چه بد باری را حمل می کنند، چرا نمی اندیشند که زندگی دنیا جز بازیچه و سرگرمی نیست و سرای آخرت برای تقوا پیشه گان بهتر است؟! ( ۲ ۳- ۹ ۲: ۶ )

تکذیب کنندگان آیات ما کرولال هائی هستند درتاریکی، خداوند هرکه را بخواهد ازهدایت خود محروم می کند، و هرکس را اراده کند به راه راست می آورد.

بگو:” اگر راست می گوئید، آیا به این اندیشیده اید که چنانچه عذاب خدا بیاید، یا رستاخیز برپا شود، جز خدا چه کسی را میخوانید؟ تنها اورا می خوانید، و اگر اراده کند، مشکلی را که برای آن اورا می خوانید برطرف می سازد، و آنچه را شریک او می پندارید فراموش خواهید کرد.”

ما فرستادگانی برای امتهای پیش ازتو روانه کردیم و آنها را به رنج و سختیها گرفتار ساختیم تا تضزع کنند، چرا هنگامی که عذاب ما به آنها رسید تضزع نکردند؟ بلکه دلهایشان سخت شد و شیطان کردارشان را درنظرشان آراست. چون اندرزها را فراموش کردند، درهای همه چیز را به روی آنها گشودیم، تا چون به آنچه یافته بودند شاد شوند، ناگهان آنها را فرو گرفتیم و در این هنگام بود که همه مأیوس شدند، و ریشۀ ستمکاران قطع شد، سپاس خدائی را که پروردگار جهانیان است.

بگو:” اگر خدا گوش و جشم شما را بگیرد و بردلهایتان ُمهر بزند، کدام معبودی جز خدا می تواند آنها را به شما بازگرداند؟” ببین چگونه آیات را به شیوه های گوناگون روشن می کنیم، باز روی می گردانند.

بگو:”اگرعذاب خدا ناگهان و آشکارا به سراغ شما بیاید، چه خواهید کرد، آیا جز ستمکاران هلاک خواهند شد؟

ما پیامبران را جز برای بشارت و هشدار نفرستادیم، آنان که ایمان آوردند و نیکوکاری پیشه کردند، نه ترسی دارند و نه غمگین می شوند.

به تکذیب کنندگان آیات ما، به کیفر نافرمانیشان عذاب خواهد رسید. ( ۹ ۴- ۹ ۳: ۶ )

بگو:” نمی گویم گنجهای خدا نزد من است و غیب نمی دانم و به شما نمی گویم فرشته هستم، جز از چیزی که به من وحی می شود پیروی نمی کنم.” بگو:” آیا کور و بینا برابرند؟ چرا نمی اندیشید؟”

کسانی را که می ترسند درپیشگاه پروردگارشان گرد آیند به این کتاب ( قرآن) هشدار ده، جز او فریاد رس و شفیعی نیست، که تقوا پیشه کنند. ( ۱ ۵ – ۰ ۵: ۶ )

هروقت ایمان آورندگان به آیات ما نزد تو آمدند، به آنها بگو:” سلام برشما، پروردگارتان برخویش مقرر نموده که شما را رحمت کند، هرکس به جهالت مرتکب کار زشتی شود و بعد توبه و نیکوکاری کند، البته خدا آمرزندۀ مهربان است. ( ۴ ۵: ۶ )

قوم تو ( قرآن) را انکار کردند درصورتی که حق است. بگو :” من نگهبان شما نیستم، هرخبر را وقت وقوعی است و به زودی خواهید دانست.”

وچون کسانی را دیدی که آیات ما را به مسخره می گیرند، روی بگردان تا سخن دیگری ساز کنند و اگر شیطان باعث شد فراموش کنی پس از یاد آوری با گروه ستمکار منشین، چیزی از حساب آنها به عهدۀ کسانی که برای خدا تقوا پیش گرفته اند نیست، ولی برای یاد آوریست که با تقوا باشند.

کسانی که آئین خود را بازیچه وسرگرمی گرفته اند وزندگی دنیا فریبشان داده است رها کن وبه قرآن اندرزشان بده تا گرفتار اعمالشان نشوند، جزخدا دادرس وشفیعی ندارند وهر فدیه ای بدهند، پذبرفته نخواهد شد، آنها کسانی هستند که گرفتار اعمالشان شده اند وکیفر کفرشان جرعه هائی از آب جوشان وعذاب دردناک است.

بگو:” آیا غیر ازخدا چیزی را بخوانیم که سود و زیانی به حال ما ندارد، و بعد ازهدایت شدن از جانب خدا به گذشته باز گردیم تا همچون کسی باشیم که بر اثر وسوسه های شیاطین راه را گم کرده و سرگردان مانده است، درحالیکه یاران او به هدایت دعوتش می کننند، که به سوی ما بیا.”

بگو:” فقط راهنمائی خدا هدایت است و مأموریم که تسلیم پروردگار جهانیان باشیم.” نماز را برپا دارید و از نافرمانی خدا بترسید که در پیشگاهش محشور خواهید شد.
اوست که زمین ها وآسمانها را بحق آفرید و روزی که بگوید:”باش” موجود شود، گفتار او حق است و روزی که در سور دمیده شود، فرمانروائی ازآن اوست، که دانای نهان و آشکار و فرزانه ای آگاه است. ( ۷۳- ۶ ۶: ۶ )

اگر تورا تکذیب کنند، بگو:” پروردگارتان دارای رحمتی بی انتهاست و عذابش از مجرمان دفع نخواهد شد.” ( ۷ ۴ ۱: ۶ )

بگو:” پروردگارم مرا به راه راست هدایت کرده است، د ینی پا برجا و استوار، د ین پاک ابراهیم که ازمشرکان نبود.

بگو نماز، مناسک حج، زندگی ومرگم ازآن خداوندی است که پروردگار جهانیان است، شریکی ندارد وبه این مأمور شده ام، ومن ازنخستین تسلیم شدگانم.”

بگو: آیا پروردگاری غیر ازخدا بجویم؟ او پروردگار همه چیز است، هیچ کس جز برای خود کاری انجام نمیدهد، وهیچ گناهکاری بارگناه دیگری را به دوش نمی گیرد وسرانجام بازگشت شما بسوی پروردگارتان است، و شما را از آنچه اختلاف دارید با خبر خواهد کرد.

اوست که شما را در زمین جانشین قرار داد و بعضی را نسبت به دیگران مرتبۀ بالا تر بخشید، تا شما را بیازماید، مسلماً پروردگار تو زود کیفر می دهد و آمرزندۀ مهربان است. (۵ ۱۶ – ۱۶۱: ۶)

آنان که از این رسول پیروی میکنند، پیامبر اُمی که صفاتش در تورات و انجیلی که در اختیار دارند، آمده است، که آنان را به کارخوب فرمان می دهد واز زشتی ها بازشان می دارد و پاکیزه ها را برای شان حلال و پلیدیها را حرام می شمرد وبارهای سنگین وتکالیف شاق را از دوش آنها بر می دارد، آنان که به او ایمان آوردند و ُحرمتش را رعایت کردند و از نوری که بر او نازل شده است پیروی کردند، همان رستگارانند.

بگو: ای مردم! من پیام آور”خدا” که فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن اوست به سوی سما هستم، معبودی جز او نیست، زنده می کند و میمیراند، پس به”خدا” وفرستاده اش پیامبر درس نخوانده ای که به” خدا” وکلمات او گرویده، ایمان بیاورید واز او پیروی کنید باشد که هدایت شوید. ( ۸ ۵ ۱-۵۷ ۱: ۷ )

دربارۀ قیامت ازتو می پرسند، که درچه وقت واقع می شود؟ بگو:” واقعه ای بس عظیم در آسمانها و زمین است و فقط پروردگار می داند و جز او کسی وقتش را نمی داند و به طور ناگهان می آید.”
چنان از تو می پرسند که گوئی از وقوع آن خبر داری، بگو:” علم آن نزد خداست، ولی بیشتر مردم نمی دانند.

بگو:” من مالک سود و زیان خود نیستم مگر آنچه را خدا بخواهد، و اگرغیب می دانستم، سود بسیاری برای خود فراهم می ساختم و هیچ زیانی به من نمی رسید، من فقط هشداردهندۀ مؤمنان هستم.  ( ۸ ۸ ۱- ۷ ۸ ۱: ۷ )

چرا چیزهائی را شریک (خدا) می گیرند که قادر به خلق کردن نیستند و خودشان مخلوقند، نه می توانند آنها را یاری کنند و نه خودشان را یاری می دهند، و اگر آنها را به هدایت دعوت کنید ازشما پیروی نمی کنند، برای شما یکسان است که آنها را دعوت کنید و یا خاموش باشید.

غیر خدا هرکس را که می خوانید، بندگانی همچون شما هستند، اگر راست می گوئید آنها را بخوانید، تا شما را اجابت کنند.

آیا پا دارند که با آن راه بروند، یا دستهائی که با آن چیزی را بگیرند، یا چشمانی که با آن ببینند، یا گوشهائی که با آن بشنوند؟ بگو:” شریکانتان را بخوانید، چاره اندیشی کنید و مرا مهلت ندهید، یاور من خدائی است که این کتاب را نازل کرده و او کارساز درستکارن است، آنهائی را که شما می خوانید غیر از خدا، نمی توانند یاریتان کنند و نه می توانند خودشان را یاری دهند.”

اگر آنها را به هدایت خوانی نمی شنوند، و مشاهده می کنی که نگاهت می کنند، اما نمی بینند .

گذشت را پیشه کن و به نیکی فرمان بده و از نادانان روی بگردان، و اگر شیطان وسوسه ات کرد به خدا پناه ببر، زیرا او شنوای داناست.

چون تقوا پیشگان گرفتار وسوسه های شیطانی شوند، خدا را یاد می کنند، و بصیرت می بابند، و برادرانشان درگمراهی آنان می کوشند و کوتاهی نمی کنند، چون آیه ای برایشان نیاوری، گویند:” چرا نیاوردی؟”

بگو:” من فقط ازچیزی پیروی می کنم که ازپروردگارم وحی شود.” این گونه بینشها ازطرف پروردگار مایۀ هدایت و رحمت مؤمنان است.

چون قرآن خوانده شود گوش کنید و ساکت باشید، باشد تا مشمول رحمت او واقع شوید.

پروردگارت را پیش خود با تضرع و خوف با صدای آهسته درصبح و شب یاد کن و غافل مباش.

آنان که در پیشگاه پروردگار تو هستند، ازعبادت تکبر نمی ورزند و اورا تسبیح می گویند و برایش سجده می کنند. ( ۶ ۰ ۲ – ۱ ۹ ۱: ۷ )

بعضی از آنان پیامبر را آزار می دهند و می گویند:” خوش باور است.”

بگو:” شنوندۀ سخن خیرتان است، او به خدا ایمان دارد و مؤمنان را تصدیق می کند و یرای ایمان آوردگان رحمت است، و برای آنان که رسول خدا را آزار می دهند عذاب دردناکی مهیّاست. ” ( ۱ ۶: ۹ )

رسولی ازمیان خودتان به نزد شما آمد که بی تردید رنجهای شما بر او گران می آید و به هدایتتان اصرار می ورزد، و برمؤمنان رؤف و مهربان است.

اگر روی بگردانند، بگو:” خداوند برای من کافی است و معبودی جز او نیست، براو توکل کرده ام و اوست پروردگار عرش عظیم.” ( ۹ ۲ ۱- ۸ ۲ ۱: ۹ )

ای مردم! از جانب پروردگار برای شما پندی آمد، که درمان همۀ دردهائی است که در دلهاست و هدایت و رحمتی برای مؤمنان است.

بگو:” بفضل و رحمت خدا شادمان شوند كه آن بهتر و مفيد تر ازهر ثروتى است كه برخود اندوخته ميكنند. ( ۵۸ – ۷ ۵ : ۱۰ )

جز قوم یوُنس مردم هیچ بلادی ایمان نیاوردند، که از ایمانشان متمتع شوند، زمانی که ایمان آوردند، عذاب ذلت در زندگی دنیا را از آنها برطرف کردیم، و تا مدتی معین آنها را بهرمند ساختیم.
اگر پروردگار تو می خواست، تمام زمینیان ایمان می آوردند، آیا تو می خواهی که مردم را مجبور کنی که ایمان بیاورند.

هیچکس را نشاید جز به فرمان خدا ایمان آورد، خداوند پلیدی را برای آنان که نمی اندیشند قرار می دهد.

بگو:” بنگرید آنچه را که در آسمانها و زمین است.” ولی آیات وهشدارها به حال کسانی که ایمان نمی آورند، سودی نبخشد، آیا آنها مانند گذشتگان انتظار روزهای گذشته را می کشند؟ بگو:” شما انتظار بکشید، من نیز با شما انتظار می کشم.” آنگاه رسولان خود و مؤمنان را نجات می دهیم، آری برماست که مؤمنان را نجات دهیم.

بگو:” ای مردم اگر به دین من شک دارید، آگاهتان کنم که من کسانی را که شما غیر خدا می پرستید، نمی پرستم، و تنها خداوندی را می پرستم که شما را می میراند، و من مأمورم که از مؤمنان باشم.”

روی خود را به آئین توحید متوجه کن، و ازمشرکان مباش، وغیر از خدا چیزی را نخوان که نه سودی به تو می رساند و نه زیانی، و اگر چنین کنی ازستمکاران خواهی بود.

اگر خدا زیانی به تو برساند، جز او هیچ کس نمی تواند آن را برطرف کند و اگر ارادۀ خیری برای تو کرد، هیچ کس مانع فضل او نخواهد شد، آنرا به هرکس بخواهد می دهد، که او آمرزندۀ مهربان است.

بگو ای مردم! بی تردید حق از طرف پروردگار برای شما آمد، هرکس هدایت شد به سود خویش راه یافته است، و هرکس گمراه شد، به زیان خود گمراه شده است، و من نگهبان شما نیستم.

از آنچه برتو وحی می شود پیروی کن وشکیبا باش، تا اینکه خداحکم کند، که او بهترین داوران است. ( ۹ ۰ ۱- ۸ ۹ : ۰ ۱ )

ما سرگذشت یکایک پیامبران را برایت گفتیم تا دلت آرام گیرد، و درآن حق و راستی برای تو بیاید و اندرز و تذکری برای مؤمنان باشدوبه کسانی که ایمان نمی آورند بگو:” هرچه درتوان دارید انجام دهید، ما هم انجام می دهیم، و منتظر باشید، که ما هم در انتظاریم.

سر نهان آسمانها و زمین ازآن خداست و همۀ امور به او باز می گردد، او را بپرست و بر ا و توکل کن، که پروردگار از کردار شما غافل نیست. ( ۳ ۲ ۱- ۰ ۲ ۱: ۱۱ )

الف. لام. را.

این است کتابی که برتو نازل کردیم تا به فرمان پروردگار مردم را از تاریکی به روشنائی و به راه خدای توانمند ستوده درآوری، خدائی که مالک آسمانها و زمین است، وای برکافران ازعذاب سخت.

آنان که زندگی دنیا را بر آخرت ترجیح می دهند و از راه خدا باز می دارند وکجی و انحراف آن راه را می خواهند، درگمراهی بعیدی هستند.

ما هیچ پیامبری را نفرستادیم، مگر آن که به زبان قومش برای آنها بیان کند، خداوند هر که را بخواهد گمراه و هرکه را بخواهد هدایت می کند، و او توانمند فرزانه است. ( ۴ – ۱: ۴ ۱ )

ما پیش از تو فرستادگانی نفرستادیم مگر مردانی را که همراه معجزات و کتابها به آنها وحی کردیم و اگر نمی دانید از اهل کتاب بپرسید، ما قرآن را برتو نازل کردیم تا آنچه را برای مردم فرو فرستاده ایم برای شان بیان کنی ، باشد تا بیاندیشند. ( ۴ ۴ – ۳ ۴ : ۶ ۱ )

روزی که از هر امتی گواهی بر آنان برانگیزیم و تو را برآنها گواه آوریم.

این کتاب را که برتو نازل کردیم، بیانگر همه چیز و هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است.

خداوند به عدل و احسان و بخشش به نزدیکان فرمان دهد، و از فحشا و منکر و ستمگری منع می کند، و شما را پند می دهد، تا نتذکر شوید. ( ۰ ۹- ۹ ۸ : ۶ ۱ )

پاك و منزّه خدائى است که بندۀ خود را شبی ازمسجد الحرام به مسجد الاقصا – که پیرامونش را برکت داده ایم – برد ، تا آیات خود را به او بنمایانیم، او شنواى بيناست. ( ۱ : ۱۷ )

نزدیک بود از آنچه برتو وحی کرده ایم منصرفت کنند تا غیر آنرا به ما نسبت دهی، آنگاه تو را دوست خود بگیرند، اگر تو را ثابت قدم نمی کردیم، نزدیک بود اندک تمایلی به آنها پیدا کنی.
اگر چنین می شد هم درحیات و درممات عذاب مضاعف به تو می چشاندیم و در برابر ما یاوری نمی یافتی.

چیزی نمانده بود تو را از این سرزمین بلغزانند، تا ازآن بیرونت کنند، اگر چنین می شد، بعد ازتو مدت کمی باقی می ماندند.

این است روش پیامبرانی که پیش از تو فرستادیم و هرگز برای روش ما تغییر و دگرگونی نخواهی یافت. ( ۷ ۷- ۳ ۷: ۱۷ )

نماز را از زوال آفتاب تا آغاز تاریکی شب، و نماز صبح را برپا دار، زیرا درنماز صبح فرشتگان حاضر آیند.

مقداری از شب را برخیز و نماز بخوان که آن خواص توست، چه بسا پروردگارت تو را به مقامی پسندیده برانگیزد، و بگو:” پروردگارا، مرا صادقانه بیاور و صادقانه ببر و از جانب خود ُسلطه و یاوری برای من قرار بده. “

بگو:” پروردگارا! مرا صادقانه بیاور و صادقانه ببر، و ازجانب خود ُسلته ویاوری برای من قراربده.

بگو:” حق آمد و باطل از میان رفت که باطل نابود شدنی است.”

از قرآن آنچه را که شفا و رحمت مؤمنان است نازل کردیم و ستمگران را جز زیان نمی افزاید.

آنگاه که انسان را نعمت بخشیم روی می گرداند و متکبرانه دوری گزیند، و چون شری به او برسد نا امید شود.

بگو:” هرکس به روش خود عمل می کند، پروردگار شما کسانی را که راهشان درست تر است بهتر می شناسد.”

دربارۀ روح از تو می پرسند، بگو:” روح از امر پروردگار من است و جز اندکی از دانش به شما داده نشده است.

اگر بخواهیم آنچه را وحی کرده ایم از تو خواهیم برد، آنگاه کسی را نخواهی یافت که در برابر ما از تو د فاع کند، مگر آنکه پروردگارت رحمت آورد، که فضل او برتو فراوان است.

بگو:” اگر جن و انس گرد آیند که مانند این قرآن را بیاورند، هرگز نتوانند نظیرش را بیاورند، هرچند یکدیگر را یاری دهند.

ما در این قرآن برای مردم همه گونه مثالی آوردیم، اما بیشتر مردم جز از روی ناسپاسی، انکار نکردند.

گفتند:” ما هرگز به تو ایمان نمی آوریم تا چشمه ای از زمین برای ما روان کنی، یا نخلستان و تاکستانی در اختیارت باشد، و جویباران درمیان آن جاری سازی.

یا آسمان را آنچنان که می اندیشی برما فرود آوری، یا خدا و فرشتگان را در برابر ما حاضر کنی، یا خانه ای پر نقش و نگار از سیم و زر داشته باشی، یا به آسمان سعود کنی، ولی به آسمان رفتنت را باور نمی کنیم، مگر کتابی برما نازل کنی که آنرا بخوانیم.

بگو:” پروردگار من منزّه است، مگر من جز بشری پیام آور هستم؟”

تنها چیزی که مانع شد مردم بعد از آمدن هدایت ایمان بیاورند، این بود که گفتند:” آیا خداوند بشری را پیام آور فرستاده است؟”

بگو:” اگر در زمین فرشتگانی بودند که با اطمینان راه می رفتند، ما هم فرشته ای را به رسالت از آسمان برآنها می فرستادیم.” ( ۵ ۹- ۸ ۷ : ۱۷ )

بگو:” همین بس که خدا میان من و شما گواه است، زیرا او نسبت به بندگانش دانائی آگاه است.”

هرکه را خدا هادی باشد هدایت یافتۀ حقیقی است و هرکه را گمراه کند، جز خدا سروری برایش نخواهی یافت و روز قیامت آنها را به رو در اندازیم و نا بینا و لال و کر محشورشان خواهیم کرد و جایگاهشان دوزخ است، که هرگاه لهیب آن فرو نشیند، شعلۀ تازه ای برآن می افزائیم.

این کیفر آنهاست زیرا به آیات ما کافر شدند و گفتند:” چگونه وقتی که استخوان پوسیده ای شدیم دگربار با آفرینش تازه ای زنده خواهیم شد؟

آیا نمی دانند که خدای خالق آسمانها و زمین قادر است مانند آنها را خلق کند و مهلت غیرقابل تغییری برایشان قرار دهد، اما ستمکاران جز از روی نا سپاسی انکارنکردند. ( ۹۹ – ۶ ۹: ۱۷ )

ما قرآن را به حق نازل کردیم و به حق نازل شد و تو را جز برای بشارت و هشدار نفرستادیم.

قرآن را خرده خرده برتو نازل کردیم تا با تأنی و بی شتاب برمردم بخوانی و به طور قطع ما آنرا فرو فرستادیم.

بگو:” چه ایمان بیاورید چه نیاورید برای آنان که پیش از این دانش آموخته اند، جون قرآن برایشان خوانده شود سجده کنان برو درافتند، و می گویند:” منزّه است پروردگار ما که وعده هایش انجام شدنی است.” سجده کنان به رو در می افتند و می گریند و بر فروتنی شان می افزاید.

بگو:” چه او را ” الله ” بخوانید، چه “رحمان “، هرکدام را بخوانید برای او نامهای نیکوست. “

نمازت را نه بسیار بلند بخوان، و نه چندان آهسته، حد وسط این دو را برگزین.

وبگو:” سپاس خداوندی راست که نه فرزندی دارد و نه در ُملک شریکی، هرگز به مذ لت نیفتد که محتاج به یاری شود، پس او را به شایستگی بزرگ دار.” ( ۱۱۱- ۵ ۰ ۱: ۱۷ )

ستایش ازآن خدائی است که این کتاب استوار را بر بندۀ خود نازل کرد و هیچ گونه کژی و کاستی درآن ننهاد.

تا ازعذاب سخت خدا بترساند و مؤمنان صالح را به پاداش نیکوئی بشارت دهد، که جاودانه درآن خواهند ماند.

و کسانی را که گفتند:” خداوند فرزندی برگزیده است.” بیم دهد.

چرا ؟ ! که نه آنان خود به این سخن معرفتی دارند و نه نیاکانشان، بس بزرگ است گفتاری که از دهانشان خارج می شود و چیزی که می گویند جز دروغ نیست.

اگر ایمان نیاورند، شاید از غمخواری بسیار برآنها، خود را هلاک کنی.

ما هرچه را که درزمین است زینت ساختیم، تا به وسیلۀ آن بیازمائیم که کدامشان نیکو کردارترند، و به همین منظور نیز روی زمین را خشگ و هموار گردانید یم. ( ۸ – ۱: ۸ ۱ )

آنچه از کتاب پروردگارت برتو وحی شده است بخوان، هیچ چیز کلمات اورا دگرگون نمی کند، و هرگز پناهی جز او نخواهی یافت.

با کسانی که صبح و شام پروردگارشان را می خوانند و رضای اورا می طلبند، صبر پیشه کن و دیدگانت را به دنبال زینت دنیا از آنها نگردان، و از آن که دلش را از یادمان غافل کرده ایم اطاعت نکن، که تابع هوای نفس شد و کارش به تباهی کشید.

بگو:” این حق است از سوی پروردگارتان، هرکس خواست ایمان بیاورد و هرکه خواست کافر شود، ما برای ستمکاران آتشی آماده کرده ایم که سراپرده اش آنها را ازهرطرف احاطه کرده است، و اگر فریاد رسی خواهند، آبی همچون فلز گداخته که صورتهایشان را بریان کند برای آنها می آورند، چه نوشیدنی بدی است و چه بد تکیه گاهی.

کسانی که ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند، ( بدانند) مااجر نیکوکاران را ضایع نخواهیم کرد.

بهشت جاودان ازآن ایشان است و از فرو دست ایشان جویها جاری است، درآنجا به دستبند های زرین آراسته شده اند، و لباسهای سبز رنگ از حریر نازک و ضخیم دربر کنند، و بر تختها تکیه زنند، چه پاداش خوب و چه تکیه گاه نیکوئی. ( ۱ ۳- ۷ ۲ : ۸ ۱ )

بگو:” آیا شما را از کردار کسانی که زیانکارترند آگاه سازم؟ آنان کسانی هستند که در راه زندگی دنیا سعیشان به هدر رفته است و با این حال می پندارند که کار خوبی انجام می دهند، آنها به آیات پروردگارشان و دیدار او کافر شدند، و بهمین جهت اعمالشان تباه گشت، لذا روز قیامت میزانی برای آنها برپا نخواهیم کرد، به خاطر آنکه کافر شدند، و آیات و پیامبران مرا مسخره کردند، کیفرشان جهنم است.

آنان که ایمان آوردند واعمال شایسته انجام دادند،باغهای فردوس منزلگاهشان است،که جاودانه درآن خواهند ماند، وهرگز از آنجا آرزوی انتقال نمی کنند.”

بگو اگر دریا برای نوشتن کلمات پروردگار من مرکب شود، قبل از آنکه کلمات پروردگارم تمام شود، دریا به آخر برسد، هرچند همانند آن به مدد آوریم.”

بگو:” من نیز بشری هستم مانند شما، که به من وحی می رسد و معبود شما یگانه است، هرکس به ملاقات پروردگارش امیدوارباشد،بایدعمل صالح انجام دهد، وکسی را درعبادت پروردگارش شریک نکند. ( ۰ ۱۱ – ۳ ۰ ۱: ۸ ۱ )

ما قرآن را بزبان تو آسان کردیم تا اهل تقوا را بشارت دهنده و دشمنان سرسخت را هشدار دهنده باسی. ( ۷ ۹ : ۹ ۱ )

پیش از تو هیچ رسولی نفرستادیم جز آنکه به او وحی کردیم که معبودی جز من نیست، تنها مرا عبادت کنید. ( ۵ ۲: ۱ ۲ )

ترا جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم.

بگو:” به من وحی می شود که تنها معبود شما خدائی است یگانه، آیا تسلیم می شوید؟” اگر سزباز زدند، بگو: ” من شما را یکسان آگاه کردم، و نمیدانم وعده ای که به شما داده شده است، نزدیک است یا دور!

خدا گفتار آشکار ونهان شما را می داند، و نمی دانم شاید این برای شما آزمایشی باشد و بهره ای تا بهنگام مرگ.”

گفت:” پروردگارا! بحق داوری کن، پروردگار ما بخشاینده و دربارۀ نسبتهای ناروای شما یاریگر ماست. ( ۲ ۱۱ – ۷ ۰ ۱: ۱ ۲ )

اگر تورا تکذیب کردند، پیش از اینها قوم نوح، عاد، ثمود، قوم ابراهیم، قوم لوط، و اصحاب مدین نیز ( پیغمبران خود را) تکذیب کردند، و موسی هم تکذیب شد، اما به کافران مهلت دادم، پس آنگاه بازخواستشان کردم و مؤاخذه ام سخت بود.

چه بسیار شهرها را که مردمانش ستم پیشه بودند، نابود کردیم که واژگون شدند و چه چاهائی که وانهاده شد، و چه قصرهای رفیعی که بی صاحب ماند.

آیا در زمین نگشتند که تا دل آگاه و هشیار شوند و گوششان شنوا گردد، زیرا نه چشمها، بلکه دلهائی که درسینه است نابینا می گردد. ( ۶ ۴- ۲ ۴: ۲۲ )

پیش از تو رسول یا پیامبری نفرستادیم جز آن که وقتی مشغول خواندن آیات شد گرفتار القائات شیطان گردید، اما خداوند القائات شیطان را مرتفع کرد و آیات خود را استحکام بخشید، خداوند دانای فرزانه است.

تا القائات شیطانی را آزمونی قرار دهد برای دل بیماران و سنگدلان و به راستی ستمگران درعداوت و ناسازگاری از حق به دورند.

و تا دانشمندان بدانند که قرآن به راستی ازجانب پروردگار توست و به آن ایمان بیاورند و دلهایشان نرم شود و خداوند مؤمنان را به راه راست هدایت می کند.

وکافران همیشه به آن شک دارند تا ناگهان قیامت فرا رسد و یا عذاب روز بی پایان برآنها فرور آید. ( ۵۵- ۲ ۵: ۲۲ )

ما آیات روشنگری نازل کردیم و خدا هرکس را بخواهد به راه راست هدایت می کند. میگویند به خدا و رسولش ایمان آورده ایم و اطاعت می کنیم، سپس گروهی هستند که روی می گردانند، آنها مؤمن نیستند.

هنگامی که بسوی خدا و رسولش خوانده شوند تا در میانشان داوری کند، گروهی از آنان روی گردانند، اگر حق با آنها باشد بافروتنی به سوی او می آیند. ( ۹ ۴- ۶ ۴ : ۴ ۲ )

آیا دلهایشان بیمار است، یا شک و تردید دارند؟ یا می ترسند که خدا و رسولش بر آنها ستم کند؟ اما خود اینها ستمگرند. هنگامی که مؤمنان به سوی خدا و رسولش خوانده شوند، تا درمیانشان داوری شود، تنها سخنی که گفتند این بود:” شنیدیم و اطاعت کردیم” آنها همان رستگارانند.

کسی که خدا و رسولش را اطاعت کند، و خدا ترس و با تقوا باشد، رستگار است. ( ۲ ۵ -۰ ۵ : ۴ ۲ )

بگو:” خدا و رسول را اطاعت کنید.” اگر سرپیچی کردید، پیامبر مسئول اعمال خویش و شما مسئول اعمال خودتانید ، اما اگر او را اطاعت کنید هدایت خواهید شد، و پیامبر جز ابلاغ آشکار تکلیفی ندارد. ( ۴ ۵ : ۴ ۲ )

پاک و منزّه است آنکه جداکنندۀ حق از باطل را بر بنده اش نازل کرد تا بیم دهندۀ جهانیان باشد.

آنکه فرمانروائی آسمانها و زمین از اوست و فرزندی برنگزیده است و در فرمانروائی شریکی ندارد وهمه چیز را آفرید و حد و اندازۀ هر چیز را معین فرمود.

آنها جز خدا برای خود معبودهائی برگزیدند که قدرت آفرینش ندارند و خودشان مخلوقند و درسود و زیان و نیز مرگ و حیات و برانگیخته شدن کاری از دستشان ساخته نیست.

کافران گفتند:” که این کتاب دروغی است که از خود بافته است و دیگران کمکش کرده اند.” براستی سخنشان باطل و نسبتی ناحق است.

و نیز گفتند:” این همان افسانه های پیشینیان است که رونویسی کرده و هرصبح و شام بر او خوانده می شود.”

بگو:” این کتاب را کسی نازل کرده است که اسرار آسمانها و زمین را می داند، و آمرزندۀ مهربان است.

گفتند:” این چه رسولی است که غذا می خورد و در بازارها راه می رود؟ چرا فرشته ای همراه او فرود نیامده است که مردم را بیم دهد، یا چرا گنجی نصیبش نشده، یا چرا باغی ندارد که از میوه اش بخورد.”

و ستمکاران گفتند:” شما از مردی سحر شده پیروی می کنید.”

ببین چگونه در این باب مَثلها زدند وگمراه شدند که دیگر قدرت پیدا کردن راهی ندارند.

بزرگوار خدائی که اگر اراده کند برای تو بهتر از این قرار خواهد داد: باغهائی که در آن جویباران جاریست و برای تو قصرها پدید آورد، لکن آنها قیامت را تکذیب کردند. ( ۰ ۱- ۱: ۵ ۲ )

ما پیش از تو هیچ رسولی را نفرستادیم مگر اینکه آنها هم غذا می خوردند و دربازارها راه می رفتند، و ما بعضی ازشما را وسیلۀ آزمایش بعضی دیگر قرار داده ایم، آیا صبر می کنید؟ پروردگار تو بینا ست.

آنان که امید به دیدار ما ندارند، گفتند:” چرا فرشتگان برما نازل نمی شوند؟ و یا چرا پروردگارمان را نمی بینیم؟ براستی آنها خود را بزرگ پنداشتند و طغیان بزرگی کردند، اما روز دیدن فرشتگان روز بشارت مجرمان نخواهد بود و به آنها گویند:” مژده برشما حرام است.” ( ۲۲- ۰ ۲: ۵ ۲ )

چون به اعمالی که انجام داده اند بپردازیم، آن را چون غباری پراکنده می کنیم، در آن روز قرارگاه بهشتیان از همه بهتر و آسایششان نیکوتر است، روزی که ابرهای آسمان شکافته شود و فرشتگان بسرعت فرود آیند، براستی فرمانروادی ازآن خدای رحمان است، و برای کافران روز دشواری خواهد بود، روزی که ستمکار ازحسرت دست به دندان می گزد و می گوید:” کاش راه رسول خدا را پیش گرفته بودم، وای برمن! کاش فلانی را دوست نمی گرفتم، او پس از آمدن قرآن مرا گمراه ساخت، شیطان انسان را بگاه نیاز همواره خوار ومحروم می گذارد. ( ۲۹- ۳ ۲: ۵ ۲ )
پیامبر گفت:” پروردگارا! قوم من از قرآن دوری جستند.”

این گونه برای هرپیامبری دشمنی ازمجرمان پدید آوردیم، پروردگار تو برای راهنمائی و یاری کافی است.

کافران گفتند:” چرا قرآن یکباره بر او نازل نمی شود؟ “

بدین خاطر که قلب تو را نیرومند کنیم آن را تدریجاً برتو خواندیم. ( ۲ ۳ – ۰ ۳: ۵ ۲ )

ما ترا جز برای بشارت و بیم دادن نفرستادیم.

بگو:” من دربرابر رسالت پاداشی از شما نمی خواهم، پاداش من همین بس که هرکه بخواهد راهش را بسوی پروردگارش برگزیند.

” توکل بر(خدای) زنده ای کن که هرگز نخواهد مرد و به ستایش او تسبیح گوی، و همین بس که او به گناه بندگانش آگاه است. ( ۸ ۵- ۶ ۵: ۵ ۲ )

اگر آن را بر یکی از اعجمیان نازل می کردیم، و برایشان می خواند به آن ایمان نمی آوردند، بدینگونه قرآن را در دل گنهکاران وارد می کنیم، آنها قبل از دیدن عذاب دردناکی که از آن غافل بوده اند و ناگهان به آنها می رسید ایمان نمی آوردند. ( ۰۲ ۲- ۹۸ ۱: ۶ ۲ )

شیاطین هرگز این قرآن را نیاوردند، و سزاوار آنها نیست، و چنین کاری نمی توانستند، آنها از پنهانی گوش فرا دادن برکنارند، هیچ معبودی را با خدا مخوان که ازگروه عذاب شونده خواهی بود، خویشاوندان نزدیکت را هشدار بده، و بال وپر برسر مؤمنانی که از تو پیروی می کنند بگستر.

اگر فرمانت را گردن ننهادند، بگو:” من از کردار شما بیزارم.”

برخدای نیرومند مهربان توکل کن، همان کسی که برخاستنت را می بیند، و نیز گردیدنت را میان سجده کنندگان، راستی که او شنوای داناست.

آیا به شما خبر دهم که شیاطین برچه کسانی نازل می شوند؟ بر دروغگویان گنهکار، گوش فرا می دهند و اکثرشان دروغگو هستند. ( ۳ ۲۲- ۰ ۱ ۲: ۶ ۲ )

و بی تردید این قرآن را از جانب فرزانه ای دانا دریافت می داری. ( ۶: ۷ ۲ )

این قرآن بیشتر چیزهائی را که بنی اسرائیل دربارۀ آن اختلاف دارند بیان می کند، و براستی مایۀ هدایت و رحمت برای مؤمنان است.

مسلماً پروردگار تو میان آنها داوری خواهد کرد، که او نیرومندی داناست، بخدا توکل کن که تو آشکارا بر حقی، نمی توانی سخنت را بگوش مردگان بشنوانی و هنگامی که کرها روی می گردانند، نمی اوانی با آنها سخن بشنوانی، تو نمی توانی نابینایان راه گم کرده را هدایت کنی، فقط می توانی سخنت را بگوش مؤمنان به آیات ما و تسلیم شدگان بحق برسانی. ( ۸۱ -۶ ۷: ۷ ۲ )

هنگامی که فرمان نبوّت را به موسی دادیم، تو درناحیۀ غربی نبودی و حضور نداشتی، ولی نسلها آفریدیم که عمر دراز یافتند، و درمیان مردم مدین اقامت نداشتی که آیات ما را برای آنها بخوانی، ولی ما بودیم که پیامبرانی می فرستادیم.

آنگاه که ندا دادیم تو درناحیۀ طور نبودی، ولی این ازجانب پروردگار تو رحمتی است تا آنکه گروهی را بیم دهی که قبل از تو هشدار دهنده ای برای آنها نیامده بود، باشد که پند گیرند، تا چون بسزای اعمالشان گرفتار عذابی شدند، نگویند:” پروردگارا! چرا رسولس برای ما نفرستادی تا آیات تو را پیروی کنیم و ازمؤمنان باشیم؟ چون حق از جانب ما برایشان آمد، گفتند:” چرا نظیر آنچه به موسی داده شده بود، به او داده نشد؟”

آیا آنچه را درگذشته به موسی داده شد، انکار نکردند؟ گفتند:” این دو افسون تأئید کنندۀ یکدیگرند.”

و گفتند:” ما به اینها ایمان نمی آوریم.”

بگو:” اگر راست میگوئید کتابی هدایت کننده تر از این دو از جانب خدا بیاورید تا من از آن پیروی کنم.

اگر پیشنهادت را نپذیرند، بدان فقط پیرو هوسهای خود هستند وگمراه تر از آن کس که هوای نفس خویش را بدون هدایت الهی پیروی می کند کیست؟ مسلماً خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند. ( ۰ ۵ – ۴۴: ۸ ۲ )

یقین بدان کسی که ابلاغ این قرآن را به عهدۀ تو گذاشت، تو را به جایگاهت باز می گرداند.

بگو:” پروردگار من بهتر می داند، چه کسی هدایت شده و چه کسی درگمراهی آشکار است.”

امید نداشتی این کتاب برتو نازل شود، جز اینکه رحمت پروردگارت بود، بنا براین نباید پشتیبان کافران باشی.

نگذار تورا از آیات خداوند بعد از آنکه برتو نازل شد باز دارند، بسوی پروردگارت دعوت کن و از مشرکان مباش، و معبود دیگری را با خدا مخوان که هیچ معبودی جز او نیست، همه چیز جز ذات پاک او نابود می شود، حکم، حکم اوست و همه بسوی او باز می گردید. ( ۸۸- ۵ ۸: ۸ ۲ )

اینگونه کتاب را برتو نازل کردیم و اهل کتاب به آن ایمان می آورند و نیز کسانی از این گروه ایمان می آورند و جز کافران آیات ما را انکار نمی کنند.

تو پیش از این خواندن و نوشتن نمی دانستی وگرنه اهل باطل به شک می افتادند، بلکه قرآن آیات روشنی است در سینۀ عالمان، و آیات ما را جز ستمکاران انکار نمی کنند.
گفتند:” چرا آیاتی از سوی پروردگارش براو نازل نشده است؟”

بگو:” آیات نزد خداست و من تنها هشدار دهندۀ آشکاری هستم.” آیا برای آنها کافی نیست که این قرآن را برتو نازل کردیم تا بر آنها تلاوت شود، براستی در این کتاب برای مؤمنان رحمت و اندرز است.

بگو:” گواهی خدا میان من و شما بس است، و آنچه را در آسمانها و زمین است می داند، معتقدان به باطل و انکارکنندگان خدا زیانکارانند.

آنها با شتاب از تو عذاب طلب می کنند و اگر موعد مقرری تعیین نشده بود، برآنها عذاب می آمد و ناگهان و بی خبر نازل می شد.

آنها باشتاب از تو عذاب می طلبند، حال آنکه جهنم برکافران احاطه دارد.

روزی که عذاب از بالا و پائین آنها را دربرمی گیرد، می فرماید:” حاصل عملتان را بچشید.”

ای بندگان مؤمن من! زمین من وسیع است، تنها ورا بپرستید، همه کس طعم مرگ را می چشد و سپس بسوی ما باز می گردید.

کسانی را که ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند در غرفه های بهشت جای می دهیم، که زیر آن جویها روان است، و جاودانه درآن خواهند ماند. پاداش عمل کنندگان چه خوب است، آنان که شکیبائی ورزیدند و بر پروردگار خود توکل کردند. ( ۹ ۵- ۷ ۴: ۹ ۲ )

پیش از تو پیامبرانی برقومشان فرستادیم که دلایل روشنی به آنان عرضه کردند، آنگاه از مجرمان انتقام گرفتیم و ما عهده دار یاری مؤمنان بودیم. ( ۷ ۴: ۰ ۳ )

تو نمی توانی صدای خود را به مردگان بشنوانی و سخنت را به کرانی که رو می گردانند بشنوانی، و نیز نمی توانی هدایت کنندۀ نا بینایان ازگمراهی باشی، تو نمی توانی بشنوانی جزبه آنان که به نشانه های ما ایمان دارند و خود مطیعند. ( ۳ ۵ – ۲ ۵ : ۰ ۳ )

ما دراین قرآن برای مردم هرگونه مثلی آوردیم، و اگر آیه ای برای آنها بیاوری، کافران خواهند گفت: شما یاوه گویانی بیش نیستید.” خداوند اینگونه بردلهای نادانان ُمهر می نهد، پس صبرپیشه کن که وعدۀ خدا حق است و هرگز آنان که ایمان ندارند تو را سبکسار نگردانند. ( ۰ ۶- ۸ ۵ : ۰ ۳ )

کسی که روی تسلیم به درگاه خدا آورد و نیکوکار باشد به دستآویز محکمی چنگ زده است و سرانجام کارها بسوی خداست. کسی که کفر ورزد، کفرش تورا غمگین نکند، بازگشت همه بسوی ماست و ما آنها را از اعمالی که انجام داده اند آگاه خواهیم کرد، زیرا خدا به اسرار دلها آگاه است، پس ازآنکه اندکی کامیابشان کردیم به عذاب سختی گرفتارشان می کنیم. ( ۴ ۲- ۲ ۲: ۱ ۳ )

خداوند برای مردان و زنان مسلمان، مردان و زنان با ایمان، مردان و زنان فرمانبردار، مردان و زنان راستگو، مردان و زنان شکیبا، مردان و زنان فروتن، مردان و زنان صدقه دهنده، مردان و زنان روزه دار، مردان و زنانی که حافظ عفتشان هستند، و مردان و زنانی که بسیار یاد خدا می کنند، آمرزش و پاداش بزرگی آماده کرده است.

هیچ مرد و زن با ایمانی درکاری که خدا و رسولش حکم کنند ازخود اختیاری ندارند، و هرکس فرمانبردار خدا و رسولش نباشد، به سختی درگمراهی افتاده است. ( ۶ ۳ – ۵ ۳: ۳۳ )

ای پیامبر از( نا فرمانی ) خدا بترس و از کافران و منافقان اطاعت نکن، زیرا خداوند دانای فرزانه است.

پیرو چیزی باش که از جانب پروردگارت بتو وحی می شود، زیرا خداوند به کردارتان آگاه است، برخدا توکل کن، زیرا کارسازی او کافی است. ( ۳ – ۱: ۳ ۳ )

آنانکه رسالت خدا را ابلاغ می کنند جزخدا ازکسی نمی ترسند، خدا برای حسابگری کافی است.

محمّد پدر هیچیک از شما نیست، لکن رسول خدا و آخرین پیامبر است و خداوند به هر چیز آگاه است. ( ۰ ۴ – ۹ ۳ : ۳ ۳ )

ای پیامبر! ما تو را گواه و بشارت دهنده و هشدار دهنده فرستادیم، که به فرمان خدا به سوی او دعوت کنی و چراغی روشن بخش باشی.

مؤمنان را بشارت ده که خدا را بر آنان فضل بزرگی است، و از کافران و منافقان اطاعت مکن و از آزارشان درگذر و برخدا توکل کن، که کار سازی و حمایت او کافی است. ( ۸ ۴ – ۴۵ : ۳۳ )

خداوند و فرشتگا نش برپیامبر درود می فرستند، ای مؤمنان بر او درود بفرستید و سلام کنید وتسلیم او باشید. ( ۶ ۵ : ۳۳ )

برخورداران از دانش می دانند، آنچه ازجانب پروردگارت برتو نازل شده است حق است و به راه توانمند ستوده هدایت می کند.

کافران گفتند:” آیا مردی را به شما نشان بدهیم که خبر می دهد، هنگامی که سخت ازهم متلاشی شدید، دوباره آفریده خواهید شد؟” آیا برخدا دروغ می بندد یا دیوانه است؟ نه، آنان که به آخرت ایمان نمی آورند درعذاب وگمراهی دور و درازی هستند. ( ۸- ۶: ۴ ۳ )

چون آیات واضح ما برآنها خوانده شد، گفتند:” این مردی است که می خواهد شما را از آنچه نیاکانتان می پرستیدند، باز دارد.” و نیز گفتند:” این جز دروغی نیست که بهم بافته شده است.”

وکافران چون سخن حق برآنها نازل شد، گفتند:” این قرآن جز سحر آشکاری نیست.”

پیش از این کتابی به آنها نداده ایم که آنرا بخوانند، و پیش از تو نیز بیم دهنده ای برای آنها نفرستاده ایم.

و کسانی که قبل از آنها بودند تکذیب کردند و اینها به به یک دهم آنچه به آنها داده بودیم نرسیده اند، با این حال رسولان مرا تکذیب کردند، پس مجازات من چه سخت بود. ( ۵ ۴- ۳ ۴: ۴ ۳ )

بگو:” من فقط به یک چیز اندرز می دهم وآن این که برای خدا دوگان دوگان یا یگان یگان بپا خیزید، آنگاه بیندیشید تا بدانید که دوست شما دیوانه نیست، او بیم رسانی است که شما را پیشاپیش ازعذابی شدید هشدار می دهد.” ( ۶ ۴: ۴ ۳ )

بگو:” هر مزدی که من ازشما خواسته ام، برای خودتان، پاداش من فقط برعهدۀ خداست، اوست که برهرکاری ناظر است.” بگو:” پروردگار من الهام بخش راستی و دانای نهان است.”

بگو:” حق آمد و باطل نه چیزی آورد و نه سامان خواهد گرفت.”

بگو:” اگر من گمراه شوم، خود زیان کرده ام، و اگر هدایت یابم بخاطر چیزی است که پروردگارم به من وحی می کند، او شنوای نزدیک است.”

اگر بینی آندم که بترسند و رهائیشان ممکن نباشد و از مکان نزدیکی گرفته شوند، گویند:

” ایمان آوردیم.”

ولی چگونه می توانند از فاصلۀ دور به آن دست یابند، پیش از این به او کافر شدند، و از دور به او تهمت زدند، میان آنها و آرزوهایشان جدائی افتاد، همانطور که از پیش با امسال آنها که درشک و تردید بودند عمل شد.

( ۴ ۵ – ۷ ۴: ۴ ۳ )

هیچ کس بارگناه دیگری را بردوش نمی کشد و اگر گرانباری برای حمل گناه خود، دیگری را فرا خواند، چیزی ازآن بردوش نخواهد گرفت، هرچند ازخویشان او باشد، تو فقط کسانی را هشدار می دهی که درنهان از پروردگارشان می ترسند و نماز می گذارند، هرکس پاکی ورزد به سود خویش پاکیزه شده است، و سر انجام همه بسوی خداست.

نابینا و بینا برابر نیستند، و نیز تاریکی و روشنی، همچنین سایه و آفتاب، و زندگان و مردگان نیز یکسان نیستند، خداوند هرکس را بخواهد می شنواند، و تو نمی توانی سخنت را به درگور خفتگان بشنوانی، تو هشدار دهنده ای بیش نیستی. ( ۳ ۲- ۸ ۱: ۵ ۳)

ما تورا مژده دهنده و هشدار دهنده بحق فرستادیم و هیچ اُمتی نیست، جز اینکه درمیانشان هشدار دهنده ای بوده است. چنانکه تورا تکذیب کنند پیشینیان نیز پیامبرانشان را که با معجزه ها و نوشته ها و کتابی روشنائی بخش به میانشان آمده بودند، تکذیب کرده اند، آنگاه کافران را گرفتیم، پس عقوبت من چگونه بود؟ ( ۶ ۲- ۴ ۲: ۵ ۳)

آنان که کتاب خدا را می خوانند و نماز می گزارند و از آنچه روزیشان داده ایم پنهان و آشکار انفاق می کنند به تجارتی دل بسته اند که هرگز زیانی درآن نیست، خدا پاداش آنها را به تمامی بدهد و از فضل خود برآن بیفزاید، زیرا آمرزندۀ شکر پذیر است. ( ۰ ۳- ۹ ۲: ۵ ۳)

آنچه از این کتاب بتو وحی کردیم تصدیق کنندۀ کتابهای پیشین می باشد، و براستی که خداوند بر بندگانش آگاه و بیناست، کتاب را به کسانی میراث دادیم که از بندگان برگزیدۀ ما بودند، لکن بعضی برخود ستم کردند، وعده ای راه اعتدال برگزیدند و گروهی بفرمان خدا در نیکیها پیشی گرفتند، این بخشایش بزرگی است.

( آنان به) باغهای جاویدان وارد می شوند، درآنجا به دستبندهای زرین و مروارید آراسته خواهند بود، و لباسشان از حریر است، و گویند:” سپاس خدائی را که اندوه از ما بگردانید، زیرا که پروردگار ما آمرزندۀ شکر پذیر است- آن که با فضل خود مارا در این سرای که درآن نه رنجی به ما می رسد و نه خستگی، اقامت داد.” ( ۵ ۳- ۱ ۳: ۵ ۳)

بگو:” من فقط هشدار دهنده ای هستم و هیچ معبودی جزخدای یکتای قهار نیست، پروردگار آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست که پیروزمند آمرزنده است.”

بگو این همان خبر بزرگ است، که شما از آن رو می گردانید، هنگامی که ساکنان عالم بالا با یکدیگر جدال می کردند، من ازآن بی خبر بودم.

برمن وحی نمیشود، جز اینکه هشدار دهنده ای روشنگر هستم. ( ۰ ۷- ۶ ۶: ۸ ۳ )

بگو:” من از شما پاداش طلب نمی کنم و از کسانی نیستم که به دروغ چیزی برخود می بندند.

این قرآن جز پند و اندرزی برای جهانیان نیست.” بعد از این از خبر آن آگاه خواهی شد. ( ۸۸- ۶ ۸: ۸ ۳ )

این کتاب ازجانب خدا، که توانمند فرزانه است نازل شده است.

ما این کتاب را به راستی برتو نازل کردیم، پس خدا را بپرست و دین را برای او خالص کن.

آگاه باش که دین خالص ازآن خدااست و آنان که غیر از او دیگری را معبود خود گرفتند:

” که بدین منظور اینها را می پرستیم تا مارا به خدا نزدیک کنند.” خداوند در اختلاف میان آنها داوری خواهد کرد، خدا دروغگویان ناسپاس را هدایت نمی کند. ( ۳ – ۱: ۹ ۳ )

پیش از تو رسولانی فرستادیم، سرگذشت بعضی از آنها را برای تو بازگو کردیم و گروهی را نگفتیم، هیچ رسولی جز به اذن خدا نمی تواند آیه ای بیاورد و چون فرمان خدا در رسد، بحق داوری شود، درآن هنگام آنان که بریاطل بودند زیان خواهند کرد. ( ۸ ۷: ۰ ۴ )

بگو:” من فقط یک انسانم، درست مانند شما، بمن وحی شده است که معبود شما یگانه است، به او روی آورید و از او طلب آمرزش کنید، وای بر مشرکان.” ( ۶ : ۱ ۴ )

آنان که به قرآن پس از آنکه برای هدایتشان آمد کافر شدند بدانند این کتابی است گرامی، نه باطل گذشته به آن دست یابد و نه آینده، چرا؟ که از جانب فرزانه ای ستوده نازل شده است.

هرچه دربارۀ تو می گویند، دربارۀ رسولان پیش از تو نیز گفته اند، پروردگار تو هم آمرزنده است، و هم صاحب عقابی دردانگیز.

اگر قرآن را جز به عربی می فرستادیم، می گفتند:” چرا آیاتش به وضوح بیان نشده است؟ کتابی غیرعربی و پیامبری عرب؟!”

بگو این کتاب برای ایمان آورندگان هدایت و شفاست، و گوشهای آنان که ایمان نیاورند سنگین است و به آن بصیرت ندارند، آنان همچون کسانی هستند که گوئی از راه دور ندایشان می دهند. ( ۴ ۴ – ۱ ۴ : ۱ ۴ )

بگو: ” من در ازای رسالتم پاداشی جز یاری رساندن به خویشانم ازشما طلب نمی کنم، وهرکس کار نیکی انجام دهد برنیکیش می افزائیم، زیرا خدا آمرزندۀ شکر پذیر است.”

یا می گویند:” برخدا دروغ بسته است، اگر بخواهد بردل تو ُمهر میزند و باطل را محو می کند، و با کلمات خویش بحق ثبات می بخشد، چرا که او به اسرار دلها آگاه است.

اوست که توبۀ بندگانش را می پذیرد و گناهان را می بخشاید، و از کردارتان آگاه است، دعای مؤمنان نیکوکار را اجابت می کند، و از کرم خویش به آنان افزونتر می دهد، و کافران را به عذاب شدیدی گرفتار می سازد.

( ۶ ۲- ۲۳: ۴۲ )

بگو:” اگر خدای رحمان را فرزندی بود، من ازنخستین پرستندگانش بودم.” پروردگار آسمانها و زمین و پروردگار عرش، از توصیفی که آنها می کنند، منزّه است، آنها را رها کن تا در باطل غوطه خورند، و به بازیچه سرگرم باشند، تا روزی را که به آنها وعده داده شده است ببینند.

او کسی است که در آسمانها و زمین معبود است، و او فرزانه ای داناست. بزرگوار خدائی که فرمانروائی آسمانها و زمین و آنچه درمیان آنهاست ازآن اوست، و آگاهی از زمان برپا شدن قیامت اوراست و بسوی او باز می گردید.

آنانی را که غیر از او می خوانند، قادر به شفاعت نیستند، مگر کسانی که بحق شهادت دادند و بخوبی می دانند.

( ۶ ۸- ۱ ۸ : ۳ ۴ )

روزی که کافران به آتش عرضه شوند:” آیا این حق نیست؟” گویند:” بپروردگارمان سوگند که هست.”

گوید:” بخاطر کفری که می ورزیدید عذاب را بچشید.”

بنابراین صبر کن، همچنان که پیامبران اواوالعزم صبر کردند، و برایشان شتاب نکن، هنگامی که وعده ای را که به آنها داده شده است ببینند، گوئی جز ساعتی درنگ نکرده اند، این ابلاغی است، آیا جز نافرمانان هلاک می شوند؟

( ۵ ۳- ۴ ۳: ۶ ۴ )

ما پیروزی آشکاری برایت پیش آوردیم. تا خدا گناه گذشته و آیندۀ تورا بیامرزیم و نعمت خود را بر تو تمام و به راه راست هدایتت کند، و خدا یاورت باشد، یاری پیروزمند.

اوست که بردلهای مؤمنان آرامش فرستاد، تا ایمانشان را بیفزاید، که سپاه آسمانها و زمین ازآن خداست، و خداوند دانای فرزانه است، تا مردان و زنان با ایمان را به باغهائی وارد کند که جویباران درآن جاریست، وجاودانه درآنجا باشند، و ازگناهانشان درگذرد،واین نزد خدا پیروزی بزرگی است.

ونیز مردان و زنان منافق، و مردان و زنان مشرک را که برخدا بد گمانند، عذاب کند، بدا به حال ایشان، خداوند برآنها خشم گرفت و از رحمت خود دورشان کرد، و جهنم را برای آنان آماده ساخته، و چه بد سرانجامی است. ( ۶ – ۱: ۸ ۴ )

اوست که رسولش را به هدایت و دین حق فرستاد تا آن را برهمۀ دین ها پیروز کند، و گواهی خدا کافی است.

محمّد رسول خدا و همراهانش دربرابر کفار سختگیر و با یکدگر مهربانند، آنها را راکع و ساجد بینی که جویای فضل و خشنودی خدا هستند، بر رخسارشان اثر سجده است.

وصفشان در تورات و انجیل چنین است: همانند کاشته ای که جوانه بزند و محکم شود و برپا بایستد و کشاورزان را به شگفت آورد، (همچنین اصحاب محمّد از ضعف به قدرت رسند) و کافران عالم را از قدرت خود به خشم آورند. خداوند وعده فرموده که هرکس از آنها ثابت ایمان و نیکوکار باشد گناهانش را ببخشد و اَجرعظیم عطا کند. ( ۹ ۲- ۸ ۲: ۸ ۴ )

سوگند به قرآن مجید، آنها از این که هشدار دهنده ای ازمیان خودشان آمد درشگفت شدند.

کافران گفتند:” این چیزعجیبی است، آیا پس ازمردن وخاک شدن دوباره زنده می شویم؟ این بازگشت از محالات است.” ما می دانیم آنچه را زمین از آنها می کاهد و کتابی که همه چیز درآن محفوظ است نزد ماست.

آنگاه که حق بسراغشان آمد، دروغش به حساب آوردند و چنان شد که درکارشان سرگردان ماندند. ( ۵- ۱: ۰ ۵ )

پندشان ده که به لطف پروردگارت نه کاهنی نه دیوانه، یا می گویند:” شاعری است که مرگش را انتظار می کشیم.” بگو:” انتظار بکشید که من هم انتظار می کشم.” آیا خیالات باطل آنها را براین می دارد یا مردمی طغیان گرند؟

یا می گویند:” قرآن را از پیش خود بافته است و باورش نمی کنند، اگر راست می گویند سخنی مانند آن بیاورند.

آیا بدون سبب آفریده شده اند، یا خود خالق خویشند، یا گنجهای پروردگارت نزد آنهاست، یا برهمه چیز تسلط دارند، یا نردبانی دارند که از طریق آن می شنوند؟ اگر چنین است، شنونده شان دلیل روشنی بیاورد.

یا خدا را دختران و شما را پسران است، یا از آنها پاداشی می خواهی که زیر بارگران آن بمانند، یا اسرار غیب نزد آنهاست، که می نویسند، یا می خواهند نیرنگ بزنند؟ اما کافران خود گرفتار مکرند.

یا معبودی غیر خدا دارند؟ خداوند از هرچه شریکش قرار می دهند منزّه است.

اگر سقوط قطعه ای از آسمان را ببینند، می گویند:” ابری است متراکم.” آنها را واگذار تا روز مرگ خود را ببینند، روزی که نقشه هایشان سودی ندارد و ازهیچ سو یاری نمی شوند، و ستمکاران را نیز غیر از آن عذابی باشد، ولی اکثرشان نمی دانند.

دربرابر حکم پروردگارت شکیبا باش، زیرا تو زیر نظر مائی، و چون برخیزی به ستایش پروردگارت تسبیح گوی، و درپاره ای از شب و به هنگام ناپدید شدن ستارگان به تسبیح او بپرداز. ( ۹ ۴ – ۹ ۲: ۲ ۵ )

به خدا و رسولش ایمان بیاورید و از آنچه شما را درآن وارث پیشینیان قرار داده است انفاق کنید، و آنان که از میان شما ایمان آورده و انفاق کرده اند اجر بزرگی دارند.

چه چیز مانع شد که به خدا ایمان نیاورید، درحالی که پیامبر شما را به ایمان آوردن به پروردگارتان خواند، اگر باور دارید از شما پیمان گرفته است.

اوست که آیات بینات بربنده اش نازل می کند، تا شما را از تاریکها برهاند و به نور ببرد، زیرا خدا نسبت به شما رؤف و مهربان است. ( ۹- ۷: ۷ ۵ )

کسانی که با خدا و رسولش دشمنی کنند خوار شوند، همانگونه که پیشینیان آنها خوار شدند، ما آیات روشنی نازل کردیم وبرای کافران عذاب خوارکننده ای است. روزی که خدا همگان را برانگیزد، از اعمالی که انجام داده اند و آنرا از یاد برده اند و خداوند آنرا ضبط کرده است، آگاهشان سازد، خداوند برهرچیزی شاهد است.

مگر ندیدی که خداوند آنچه را در آسمانها و زمین است می داند.

هیچ نجوائی میان سه نفر نیست که او چهارمین آنها نباشد، و پنج نفری نیست، مگر اینکه خدا ششمین آنها باشد، نه کمتر ازآن و نه بیشتر، مگر اینکه خدا هرکجا که باشند همراهشان است، و روز قیامت آنها را از اعمالشان آگاه سازد، زیرا خداوند برهر چیز داناست. ( ۷- ۵: ۸ ۵ )

کسانی که با خدا و رسولش مخالفت کنند خوارترین مردمانند.

خداوند چنین مقرر داشته است:” من و رسولانم پیروز می شویم، زیرا خدا نیرومند شکست ناپذیر است.” ( ۱ ۲ – ۰ ۲: ۸ ۵ )

ای پیامبر هنگامی که زنان با ایمان نزد تو آمدند و با تو بیعت کردند که هرگز بخدا شرک نیاورند، دزدی نکنند، آلودۀ زنا نشوند، فرزندان خود را نکشند، و فرزندان خود را جز به شوهرانشان نسبت ندهند، و درهیچ کار شایسته ای نافرمانی تو را نکنند، با آنها بیعت کن و از درگاه خداوند برایشان آمرزش یطلب، که خدا آمرزندۀ مهربان است. ( ۲ ۱: ۰ ۶ )

هنگامی که عیسی پسر مریم گفت:” ای بنی اسرائیل من فرستادۀ خدا به سوی شما هستم، توراتی را که نزد من است تصدیق می کنم، و نیز بشارت دهندۀ رسولی هستم که بعد از من می آید، و نامش احمد است.”

هنگامی که معجزه ها آورد، گفتند:” این جادوی آشکار است.”

ستمکارتر از آنکه به اسلام خوانده شود و برخدا دروغ ببندد کیست؟ خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند

آنها می خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند، ولی خدا کامل کنندۀ نور خویش است، هرچند کافران خوش نداشته باشند.

اوست که رسول خود را به هدایت و دین حق فرستاد تا آن را برهمۀ ادیان چیره کند، هرچند مشرکان کراهت داشته باشند. ای مؤمنان، آیا شما را به معامله ای راهنمائی کنم که ازعذاب دردناک نجاتتان دهد؟

به خدا و فرستاده اش ایمان بیاورید و با اموال و جان خویش در راه خدا جهاد کنید، اگر بدانید برای شما بهتر است، خداوند گناهانتان را می بخشد و شما را به باغهائی وارد می کند که نهرها درآن جاری است و درخانه های پاک بهشتی جای می دهد، این رستگاری بزرگی است.

نعمت دیگری که خواهانش هستید یاری و پیروزی نزدیک ازجانب خداست، مؤمنان را بشارت ده. ( ۳ ۱- ۶ : ۱ ۶ )

آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی خداوند فرمانروای منزّه پیروزمند فرزانه است.

هم اوست که رسولی ازمیان قوم بی کتاب برانگیخت تا آیاتش را بر آنها بخواند و منزّه شان دارد و کتاب و حکمت برآنها بیاموزد، اگرچه پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند.

او برگروه دیگری برانگیخته شد که هنوز به آنها نپیوسته است، او پیروزمند فرزانه است.

این فضل خداست که به هرکس بخواهد می بخشد و خداوند کرمی بزرگ دارد. ( ۴- ۱: ۲ ۶ )

آنگاه که منافقان نزد تو آمدند، و گفتند:” شهادت می دهیم که تو فرستادۀ خدائی.”

خدا می داند که تو فرستاده اش هستی، ولی خداوند گواهی می دهد که منافقان دروغگو هستند، آنها سوگندهایشان را سپر کردند تا مردم را از راه خدا باز دارند، آنها کار ناشایستی انجام می دهند، چرا که پس از ایمان آوردن باز کافر شدند، به این خاطر بر دلهایشان مُهر نهاده شد، که به درک درستی نرسند.

هنگامی که آنها را ببینی پیکرشان تو را به شگفت آورد، و اگر سخن گویند به سخنانشان گوش دهی، گوئی چوبهای تکیه زده به دیوارند و هر بانکی را علیه خود پندارند، آنها دشمن تو هستند، از آنان دوری کن، خدا آنها را بکشد که چگونه ازحق منحرف می شوند، چون به آنها گفته شود بیائید تا فرستادۀ خدا برایتان استغفار کند، سربگردانند و می بینی که اعراض می کنند، و تکبر می ورزند.

تفاوت نکند که برایشان استغفار کنی یا نکنی، خداوند هرگز آنها را نخواهد آمرزید، زیرا خدا فاسقان را هدایت نمی کند. آنها کسانی هستند که می گویند:” به آنان که نزد رسول خدایند چیزی ندهید تا پراکنده شوند، و حال آنکه خزائن آسمانها و زمین ازآن خداست، ولی منافقان نمی دانند. ( ۷- ۱: ۳ ۶ )

به خدا و رسول او و نوری که نازل کرده ایم ایمان بیاورید، که خدا به آنچه انجام می دهید آگاه است.

آن روز که شما را گرد آورد، روز مغبونی است، هرکس به خدا ایمان آورده و کارهای شایسته کرده باشد، گناهانش بخشیده شود، و اورا به باغهائی وارد کنند که جویباران درآن جاریست، و جاودانه درآن خواهد ماند، این رستگاری بزرگی است، اما کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند، جاودانه درآتش دوزخ می مانند، وسرانجام آنها بد است.

جز به اذن خدا هیچ مصیبتی رخ نمی دهد، هرکس به خدا ایمان آورد، پروردگار قلبش را هدایت می کند، خداوند برهر چیز داناست.

خدارا اطاعت کنید و پیامبر را گردن نهید و اگر روی بگردانید، رسول ما جز ابلاغ آشکار وظیفه ای ندارد.

خدا کسی است که هیچ معبودی جز او نیست و مؤمنان باید بر او توکل کنند. ( ۳ ۱- ۸ : ۴ ۶ )

تا جائی که می توانید تقوای الی پیشه سازید، بشنوید، مطیع باشید و انفاق کنید که برایتان بهتر است، و کسی که از بخل و حرص خود برکنار مانده باشد رستگار است.

اگر به خدا وامی نیکو دهید آن را برایستان افزون کند، و شما را بیامرزد، خداوند شکور و بردبار است.

او دانای آشکار و نهان و پیروزمند فرزانه است. ( ۸ ۱- ۶ ۱: ۴ ۶ )

ای مؤمنان با اخلاص کامل توبه کنید، باشد که پروردگارتان از گناهان شما درگذرد، و به باغهائی واردتان کند که جویباران درآن جاریست.

روزی که خداوند پیامبر و گرویدگان به او را فرو نگذارد، و نورشان پیشا پیش وطرف راستشان به حرکت درمی آید، خواهند گفت:” پروردگارا نور ما را کامل کن و ما را بیامرز که تو بر هرکار توانائی. ( ۸ : ۶ ۶ )

بزرگوار است خداوندی که فرمانروائی جهان هستی به دست قدرت اوست، و او برهمه چیز تواناست.

همانکه مرگ و هستی را بیافرید تا شما را بیازماید، که چه کسی را اعمال بهتر است، و او مقتدر آمرزنده است، آنکه هفت آسمان را برفراز یکدیگر آفرید، درآفرینش خدای رحمان خلل نمی بینی، چشم بگردان!

آیا نقصانی می بینی؟

بار دیگر نظر بگردان، تا نگاهت خیره و ناتوان به نزد تو باز گردد، آسمانها را به چراغها آراستیم و آن را برای راندن شیطان قرار دادیم، و برای آنان عذتب آتش را آماده ساختیم

عذاب دوزخ برای کسانی است که به پروردگارشان کافر شدند، و چه بد جایگاهی است، چون درآن انداخته شوند، صدای جوششی وحشتناک ازآن می شنوند، که از شدت خشم نزدیک به پاره شدن است، هرگاه عده ای درآن انداخته شوند، نگهبان دوزخ به آنها گوید:” آیا هشدار دهنده ای به سراغ شما نیامد؟” گویند:” چرا، تذکر دهنده آمد، ولی ما تکذیبش کردیم، و گفتیم خدا چیزی نازل نکرده است، و شما درگمراهی عظیمی هستید.”

گویند:” اگر شنیده بودیم، یا فکر می کردیم، از دوزخیان نبودیم.” آنها به گناه خود معترفند، بدا به حال دوزخیان.

کسانی که درنهان از( نافرمانی) پروردگارشان می ترسند، از آمرزش بهرۀ بزرگی دارند.

چه گفتار خود را پنهان دارید، چه آشکار، خداوند به اسرار دلها آگاه است، مگر میشود که آفریدگار از آفریده هایش آگاه نباشد؟ او دقیق و آگاه است.

اوست که زمین را رام شما کرد، در اکناف آن بگردید، و روزی او را بخورید، و بازگشت همه به سوی اوست.

آیا خود را از حاکم آسمان درامان می دانید که به گاه لرزیدن زمین شما را به کامش فرو برد؟

یا خود را از کسی که در آسمان است درامان می دانید که تند باد آکنده از سنگریزه برشما فرستد؟ و بزودی درخواهید یافت که تحدیدهای من چگونه است.

برای پیشینیا نشان که به انکار برخواستند، عقوبت من چگونه بود؟

آیا پرندگان را بر فراز سرشان ندیدند که بال می زنند، جز خدای رحمان کسی نگاهشان نمی دارد، زیرا او بر همه چیز بیناست، آیا سپاه مدد کاری در برابر خدا دارید که یاریتان کند؟ کافران جز غرورشان چیزی ندارند. ( ۰ ۲- ۱: ۷ ۶ )

اگر خدا روزی خود را از شما بستاند، آنکس که روزیتان دهد کیست؟ ولی آنان به عناد سر باز زنند.

آیا کسی که به رو درافتاده حرکت می کند، به هدایت نزدیکتر است یا آنکه ایستاده در راه راست قدم برمی دارد؟ بگو:” اوست که آفریدتان و چشم و گوش و دل برایتان قرار داد، چه اندک سپاس می گذارید.”

بگو:” اوست که شما را در زمین پراکند، و به سوی او باز می گردید.” می گویند:” اگر راست می گوئی این وعده

(قیامت) چه زمانی است؟

“بگو: “فقط خدا می داند و من فقط هشدار دهندۀ آشکاری هستم.”

کافران چون آن (قیامت) را نزدیک ببینند، چهرشان کریه گردد، و به آنها گفته شود:” این همان چیزی است که خواستارش بودید.

بگو:” اگر خداوند من و همراهانم را هلاک گرداند، یا رحمت کند، چه کسی کافران را ازعذاب دردناک پناه می دهد؟”

بگو:” او خدای رحمان است، به او ایمان آوردیم و براو توکل کردیم، به زودی خواهید دانست چه کسی درگمراهی آشکار است.” بگو:” به من خبر دهید که اگر آب شما فرو رود، چه کسی آب روان در اختیارتان می گذارد؟ ” ( ۰ ۳- ۱ ۲: ۷ ۶ )

سوگویند به قلم و آنچه می نویسند، به لطف و رحمت پروردگارت تو مجنون نیستی، و تو را پاداشی بی پایان است، که شگرف اخلاقی داری، و بزودی خواهی دید که کدامین از شما دیوانه است، پروردگار تو بهتر میداند که راه گم کرده کیست و هدایت یافتگان کیانند، پس به تکذیب کنندگان گردن مده. ( ۸- ۱: ۸ ۶ )

روزی که کار بالا گیرد و به سجده خوانده شوند و نتوانند، دیدگانشان فرو افتاده و زبونی وجودشان را دربرگیرد، و پیش از آن سالم بودند که به سجده خوانده می شدند، و اکنون تکذیب کنندۀ این سخن را به من واگذار، بزودی آنها را از راهی که نمی دانند فرو گیریمشان، و مهلتشان خواهم داد که مکرمن استوار تر است.

مگر از آنها مزدی می خواهی که برایشان گران است، یا به مکنونات غیبی واقفند و آن را می نویسند؟

پس در برابر فرمان پروردگارت شکیبا باش و چون صاحب ماهی مباش، که درحال غم و اندوه خدا را خواند.

اگر رحمت خدا شامل حالش نمی شد از سرزنش شدگان بود، و رانده می شد، ولی خدا او را برگزید و از شایستگان قرار داد. ( ۰ ۵- ۲ ۴ : ۸ ۶ )

چون کافران آیات الهی را شنیدند، چیزی نمانده بود با چشم ( نگاه ) خود تورا دچار لغزش کنند، و میگفتند:

” او دیوانه است “. درحالیکه قرآن جز یاد آوری برای جهانیان نیست. ( ۲ ۵- ۱ ۵: ۸ ۶ )

پس سوگند به دیده ها و نادیده ها- بی تردید این قرآن کلام رسول بزرگوار است، نه گفتار یک شاعر، اندکی ایمان می آورید، و گفتۀ کاهن نیست، لکن اندکی از شما پند می گیرید، بلکه آن ازجانب پروردگار جهان هستی نازل شده است، اگر ازطرف خود سخنانی درست کرده و به ما ببندد، ما هم با قدرت اوزا بگیریم و شاهرگش را قطع کنیم، و کسی از شما نمی تواند دراین میان مانع شود.
مسلماً این قرآن پندی است برای تقواپیشه گان، با اینکه می دانیم عده ای آن را تکذ یب می کنند.

این قرآن مایۀ حسرت و ندامت کافران و حق و یقین است، پس به نام پروردگار بزرگوارت تسبیح گوی. ( ۲ ۵- ۸ ۳: ۹ ۶ )

بگو:” من فقط پروردگارم را می خوانم وکسی را شریک او قرار نمی دهم.”

بگو:” من مالک و قادر برسود و زیان شما نیستم.”

بگو:” هیچ کس مرا ازعقوبت خدا پناه نخواهد داد، و غیر از او هرگز پناهی نخواهم یافت ، مگر رساندن پیام خدا و انجام رسالتش، آتش دوزخ ازآن کسی است، که خدا و رسولش را نافرمانی کند، و جاودانه درآن بماند.

هنگامی که وعده ها را برآورده ببینند، خواهند دانست چه کسی را یاران ناتوان تر است و عده اش کمتر.

بگو:” نمی دانم زمان انجام وعده نزدیک است، یا پروردگارم زمانی دور برای آن قرار داده است.”

دانای غیب کسی را برغیب خود آگاه نمی کند، مگر رسولی را برگزیند، و بی تردید از پیش رو و پشت سرش مراقبینی می گمارد، تا بداند رسالتهای پروردگارشان را ابلاغ کرده اند، خداوند به آنچه نزد رسولان است احاطه دارد، و عدد هر چیز را شماره کرده است.” ( ۸ ۲- ۰ ۲ : ۲ ۷ )

ای جامه برخود پیچیده، پاره ای از شب را بپا خیز، نیمی ازشب، اندکی کمتر یا بیشتر، و قرآن را آرام و واضح بخوان، ما بزودی سخنی گران برتو نازل خواهیم کرد، مسلماً شب خیزی دشوار است و برای گفتار بهتر، که در روز آمد و شدی دراز داری، نام پروردگارت را بخوان و تنها به او د ل ببند، پروردگار شرق وغرب که معبودی جز او نیست، او را کارسازخویش برگزین، و دربرابر آنچه می گویند شکیبا باش و به شایستگی از آنان دوری کن.

مرا با تکذیب کنندگان منعم واگذار وکمی مهلتشان ده، که آنها را نزد ما قید و بندهای گران و دوزخ وغذائی گلو گیر و عذابی دردناک است. ( ۳ ۱- ۱: ۳ ۷ )

روزی که زمین و کوها به لرزه درآید، و کوهها همچون تودۀ شن نرم شود.

و بی تردید ما پیامبری بسوی شما فرستادیم که گواهتان است، همانطور که رسولی بسوی فرعون فرستادیم.

فرعون به نافرمانی آن رسول برخاست وما بشدت مجازاتش کردیم، اگرکافر شوید چگونه در روزی که کودکان را پیر می کند در امان مانید؟ در آن روز آسمان شکافته شود و وعدۀ او تحقق یابد، این یادآوریست و هرکس بخواهد راهی بسوی پروردگارش بر می گزیند.

پروردگارت می داند که تو و آنان که با تو هستند، نزدیک به دو ثلث، یا نصف، یا ثلث از شب را بپا می خیزید، خداوند شب و روز را مقدّر می کند و می داند که شما نمی توانید حساب آن را نگاه دارید، لذا ازشما درگذشت، اکنون آنچه میسر است از قرآن بخوانید، آگاه است که عده ای از شما بیمار خواهید شد و گروهی دیگر برای بهره یابی از فضل الهی در زمین سفر کنند و دیگران در راه خدا به پیکار برخیزند، پس آنچه میسر است از آن(قرآن) بخوانید و نماز را برپا دارید و زکات بدهید و به خدا وامی نیکو دهید و هر خیری را که پیشا پیش برای خودتان بفرستید نزد خدا به نیکوترین و بزرگترین وجه پاداش خواهید یافت و از خدا آمرزش بخواهید که او آمرزندۀ مهربان است. ( ۲۰- ۴ ۱: ۳ ۷ )

ای جامه برسرکشیده، برخیز و پروردگارت را بزرگ شمار، و لباست را پاکیزه دار، و ازپلیدیها دوری کن، و نعمت مده تا بستانی، و بخاطر پروردگارت شکیبا باش.

هنگامۀ دمیده شدن درصور روز سختی است و برکافران آسان نیست.

آن کس را که به تنهائی آفریدم به من واگذار، او را مال فراوان دادم، و فرزندانی که با اویند، و همۀ امکانات را در اختیارش نهادم، و بازهم طمع دارد که افزون ترش دهم.

هرگز، چرا که به آیات ما عناد دارد، به زودی او را خواهیم گرفت، زیرا که او اندیشید و محاسبه کرد، مرگ بر او، چگونه حساب کرد؟ بازهم مرگ بر او، چگونه حساب کرد؟ آنگاه نگاهی افکند، بعد چهره درهم کشید و روی ترش کرد، سپس به نخوت رو گرداند.

گفت:” این جزجادوئی که فرآموخته چیزی نیست، وجزگفتار انسان نتواند بود.” به زودی او را به سقر دراندازم. تو چه می دانی سقر چیست؟ نه باقی گذارد نه رها کند، پوست را بسوزاند، گماردگانش نوزده نفرند.

نگهبانان دوزخ را جز ازمیان فرشتگان قرار ندادیم و شمار آنها را جز برای آزمایش کافران معین نکردیم، تا اهل کتاب به یقین برسند و ایمان مؤمنان افزون شود، و نیز اهل کتاب و مؤمنان تردیدی بخود راه ندهند، تا بیمار دلان و کافران بگویند:” منظور خدا از این توصیف چیست؟” بدینگونه خدا هرکه را خواهد به گمراهی واگذارد و هرکه را بخواهد هدایت می کند، شمار سپاهیان پروردگارت را جز خودش نمی داند، و این جزیاد آوری برای مردم نیست. ( ۱ ۳ – ۱: ۴ ۷ )

نکات مشترک دعوت پیامبران

هنگامی که ازبنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر، نزدیکان، یتیمان و بینوایان نیکی کنید، و به مردم نیک بگوئید، نماز را برپا دارید و زکات بدهید، ولی جزعدۀ اندکی ازشما، همگی سرپیچی کردید و روی گردانیدید. ( ۳ ۸: ۲ )

بگوئید:” ما به خدا ایمان آوردیم و به آنچه برما نازل شده و آنچه بر ابراهیم و اسحاق، یعقوب و نوادگان نازل گردیده، و نیز آنچه به موسی وعیسی وبر پیامبران دیگر ازطرف پروردگارمان داده شده، ایمان آورده ایم و بین هیچ یک از پیامبران فرقی نمی گذاریم و تسلیم امر خدا هستیم. ( ۶ ۳ ۱: ۲ )

بگو:” ای اهل کتاب به سخنی روی آورید که میان ما و شما یکسان است. این که جز خدا را نپرستیم و چیزی را شریک او قرار ندهیم و برخی از ما برخی دیگر را غیر از خداوند یکتا به خدائی نگیرد.
اگر روی گرداندند، بگوئید: “گواه باشید که ما فرمانبرداریم.” ( ۴ ۶: ۳ )

چون خدا از پیامبران پیمان گرفت که پس از آن که کتاب و فرزانگی به شما دادم و آنگاه پیامبری آمد که موافق و مؤید کتاب شما بود به او ایمان بیاورید و یاریش کنید.( سپس) فرمود:” اقرار دارید؟
” گفتند:” اقرار داریم.”

فرمود:” گواه باشید، من هم با شما گواهم، کسانی که بعد از این روی برتابند، نافرمانند.”

آیا آنها غیر آئین خدا می خواهند، حال آنکه آسمانیان و زمینیان خواه و نا خواه، در برابر او تسلیم هستند و بسوی او باز می گردند.

بگو:” به خدا ایمان آوردیم ونیز به آنچه به ما و ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب و نوادگان او نازل گردیده است و نیز آنچه ازجانب پروردگار به موسی و عیسی و پیامبران دیگر داده شده است، ما درمیان آنها فرقی نمی گذاریم و در برابر او تسلیم هستیم.” ( ۴ ۸ -۱ ۸ : ۳ )

و خدا را بپرستید و چیزی را با او شریک مگردانید و به پدر و مادر احسان کنید و دربارۀ خویشاوندان و یتیمان و مستمندان و همسایۀ خویش و همستیۀ بیگانه و همنشین و در راه مانده و بردگان خود نیکی کنید، که حدا کسی را که متکبر و فخر فروش است دوست ندارد. ( ۶ ۳: ۴ )

چه آئینی بهتر از دین کسی است که خود را تسلیم خدا کند و نیکوکار باشد و پیرو دین پاک ابراهیم شود؟ خداوند ابراهیم را به دوستی خود برگزیده است. ( ۵ ۲ ۱: ۴ )

خداوند از بنی اسرائیل پیمان گرفت، از آنها دوازده سرپرست برانگیختیم.

خداوند فرمود:” اگر نماز برپا دارید و زکات بدهید و به رسولان من ایمان بیاورید، آنها را باری کنید، و خدا را وامی نیکو دهید، من با شما هستم و گناهانتان را می زدایم و به درون باغهائی می آورمتان که جویباران در آن روان است، اما هرکس بعد از این کافر شود، از راه راست منجرف شده است.”

بسزای پیمان شکنی از رحمت خود دور و دلهایشان را سخت کردیم، آنان به تحریف کلمات پرداختند و بخشی از پندهائی را که داده شده بود از یاد بردند، و پیوسطه به خیانتی که مرتکب شده اند پی می بری، و عدۀ کمی از آنها چنین نیستند، از آنان درگذر، که خدا نیکوکاران را دوست می دارد. ( ۳ ۱- ۲ ۱: ۵ )

از پی آن رسولان عیسی پسر مریم را آوردیم که پذیرفته بود توراتی را که در اختیار داشت، و انجیل را که درآن هدایت و نور بود به او دادیم، که تورات پیشین را تصدیق میکرد و هدایت و پندی بود برای پرهیزکاران.( ۶ ۴ :۵ )

ما پیامبران را جز برای بشارت و یاد آوری نفرستادیم، آنان که ایمان آوردند و نیکوکاری پیشه کردند، نه ترسی دارند و نه غمگین می شوند، به تکذیب کنندگان آیات ما، به کیفر نافرمانیشان عذاب خواهد رسید. ( ۹ ۴- ۸ ۴: ۶ )

نوح را به جانب قومش فرستادیم، او گفت:” ای قوم من! خدارا عبادت کنید که جز او معبودی برایتان نیست، من برشما ازعذاب روز بزرگ می ترسم. “

بزرگان قومش گفتند:” ما تو را درگمراهی آشکار می بینیم.”

گفت:” گفت ای قوم من! من درگمراهی نیستم، بلکه فرستادۀ پروردگار جهانیانم، که پیامهای پروردگارم را به شما می رسانم، و به شما اندرز می دهم و ازخدا چیزهائی می دانم که شما نمی دانید، چرا تعجب کرده اید که مردی ازمیان شما با تذکری ازجانب پروردگار برای هشدارتان برسد؟ تقوا پیشه کنید تا مشمول رحمت شوید.” سرانجام تکذیبش کردند، ما هم او وکسانی که همراهش درکشتی بودند نجات دادیم، و تکذیب کنندگان آیاتمان را غرق کردیم زیرا قومی کوردل بودند. ( ۴ ۶- ۹ ۵: ۷ )

برقوم عاد برادرشان هود را فرستادیم، گفت:” ای قوم من خدا را عبادت کنید، که شما را جز او معبودی نیست، چرا تقوا نمی کنید.” بزرگان قومش گفتند:” بنظر ما تو سفیهی و بی تردید دروغگوئی.”
گفت:” ای قوم من ! من سفیه نیستم، بلکه فرستادۀ پروردگار جهانیان هستم، پیامهای پروردگار ارا به شما می رسانم و خیرخواه و امین شما هستم، چرا تعجب می کنید که مردی ازمیان خودتان با تذکری ازجانب پروردگار آمده است که هشدارتان دهد، زمانی را بیاد آورید که جانشین قوم نوح قرارتان داد و جثه های نیرومندی نصیبتان کرد، پس نعمتهای خدا را بیاد داشته باشید، باشد که رستگار شوید.

گفتند:” آیا بسراغ ما آمده ای تا تنها خدا را عبادت کنیم و آنچه را نیاکانمان می پرستیدند واگذاریم؟ حالا که چنین است، اگر راست می گوئی، آنچه را که به ما وعده می دهی بیاور.”
گفت:” عذاب و غضب پروردگار شما را فرا گرفته است، آیا با من در مورد نامهای خدا مجادله می کنید، که شما و نیاکانتان برگزیده اید، درحالیکه خداوند هیچ برهانی دربارۀ آن نازل نکرده است، حالا که چنین است منتظر باشید، من هم با شما در انتظارم.”

سر انجام او و همراهانش را به رحمت خود نجات دادیم و ریشۀ کسانی را که آیات ما را تکذیب کردند و ایمان نیاوردند برکندیم.

به سوی ثمود، برادرشان صالح را فرستادیم، که گفت:” ای قوم من خدا را بپرستید که جز او معبودی نیست، دلیل روشنی ازطرف پروردگارتان آمده، این ماده شتر خدا برای شما معجزه ای است، رهایش کنید که در زمین بچرد و آسیبی به آن نرسانید، که عذاب دردناکی گریبانتان را خواهد گرفت.

بیاد آورید که شما را جانشین قوم عاد قرار داد و در زمین مسقر ساخت، که در دشتهای آن قصرها بنا کردید و در کوهها خانه هائی تراشیدید، پس نعمتهای خدا را بیاد آورید و در زمین فساد نکنید.”

بزرگان قومش به مستضعفان مؤمن گفتند:” آیا شما یقین دارید که صالح ازطرف پروردگار فرستادۀ او شده است؟” گفتند:” به پیامی که او آورده است ایمان داریم.” متکبران گفتند:” ما منکر چیزی هستیم که شما به آن ایمان آورده اید.”

آنگاه ماده شتر را پی کردند، و از فرمان خدا سر باز زدند و گفتند:” ای صالح اگر از رسولان خدائی آنچه را به ما وعده می دهی بیاور.” آنگاه زلزله ای ایشان را فر گرفت و درخانه های خود از پا در آمدند. سپس از آنها رو گردانید و گفت:” ای قوم من! من پیام پروردگارم را رسانیدم و پندتان دادم، ولی شما نصیحت کنندگان را دوست ندارید.” ( ۹ ۷- ۵ ۶: ۷ )

و لوط را فرستادیم، آنگاه به قومش گفت:” آیا مرتکب کار زشتی می شوید که پیش از شما هیچ یک از جهانیان نکرده است؟ آیا به جای زنان با مردان شهوت می رانید؟ شما قومی تجاوزکار هستید.”

پاسخ قومش جز این نبود که گفتند:” اینان را ازشهرتان برانید، اینها مردمی هستند که خود را پاک می شمارند.” ما او و خاندانش را نجات دادیم – جز همسرش که از بازماندگان بود – و بارانی ( از سنگ) برآنها بباراندیم، پس بنگر سرانجام گناهکاران چگونه بود؟

برادرشان شعیب را به سوی مدین فرستادیم، گفت: ای قوم من! خدا را بپرستید که شما را جز او معبودی نیست، دلیل روشنی از پروردگار برای شما آمد، پس پیمانه و ترازو را کامل بدهید و به مردم کم ندهید و پس از اصلاح شدن زمین درآن فساد نکنید، اگر ایمان دارید این برای شما بهتر است.

بر هر معبری به کمین ننشینید که با تهدید مؤمنان را از راه خدا باز دارید، و آنها را به کج راها بیندازید، به یاد آورید زمانی را که اندک بودید و خدا زیادتان کرد، ببینید عاقبت مفسدان چگونه بود.
اگر گروهی از شما به پیام من ایمان آوردند و گروهی نیاوردند، صبر کنید تا خدا میان ما داوری کند که او بهترین داوران است.

بزرگان سرکش قوم او گفتند:” ای شعیب یا به آئین ما باز گردید، یا تو و همراهان مؤمنت را از شهرمان بیرون خواهیم کرد.” گفت:” حتی اگر از آن کراهت داشته باشم؟ اگر به آئین شما که خدا ما را از آن نجات داد بازگردیم به خدا دروغ بسته ایم، پس سزاوار نیست به آن باز گردیم، مگر خدا بخواهد که دانش او بر هرچیز رساست، و ما برخدا توکل کرده ایم، پروردگارا! میان ما و قوممان راهی به حق بگشا، که تو بهترین داورانی.” بزرگان کافر قومش گفتند:” اگر از شعیب پیروی کنید، زیانکار خواهید بود.”

آنگاه زلزله ای سخت آنها را فرگرفت و درخانه های خود از پا درآمدند.

آنان که شعیب را به دروغگوئی نسبت دادند، گوئی هرگز آنجا نبوده اند، و آنان که شعیب را تکذیب کردند خود زیانکار شدند.

آنگاه از آنها روی گردان و گفت:” ای قوم من! پیامهای پروردگارم را بشما رساندم و پندتان دادم، چگون برقومی کافر افسوس بخورم.”

به هیچ دیاری پیامبری نفرستادیم مگر آنکه ساکنانش را به رنجها و سختی ها گرفتار ساختیم، تا تضرع کنند.

آنگاه خوشی را به جای ناخوشی آوردیم، تا افزون شدند، و گفتند رنج و راحت به نیاکان ما نیز می رسید، ناگهان آنها را که غافل بودند از پا درآوردیم.

اگر ساکنان تمام شهرها ایمان می آوردند و تقوا پیشه می کردند، درهای برکات آسمان و زمین را برآنها می گشودیم، لکن تکذیب کردند، ما هم آنها را به کیفر کردارشان فرو گرفتیم.

آیا اهالی شهرها، در امان هستند از این که شبانه و درخواب عذاب ما بر آنها نازل شود؟ ( ۷ ۹- ۰ ۸ : ۷ )

یا اهالی شهرها، در امان هستند از این که بهنگام روز وقتی که سرگرم هستند، عذاب ما به سراغشان بیاید؟

آیا از مکر خدا در امانند؟ درحالیکه جز زیانکاران از مکر خدا غافل نیستند.

آیا برآنان که زمین را ازپیشینیان به ارث برده اند روشن نشد که اگر بخواهیم آنها را بخاطر گناهانشان هلاک خواهیم کرد و بردلهایشان مُهر می زنیم تا نشنوند.

این است شهرهائی که اخبار آنرا برایت می گوئیم، که بی تردید پیامبرانشان معجزاتی برای آنها آوردند و آنها به چیزی که قبلاً تکذیبش کرده بودند، ایمان نیاوردند، خداوند این چنین بردل کافران مُهر می نهد.

اکثر آنها را برپیمان خود ثابت نیافتیم، و براستی بیشتر آنان را نافرمان یافتیم.

بعد از ایشان موسی را با آیاتی به سوی فرعون و اشراف قومش فرستادیم و آنها نیز برآن آیا ت ستم کردند، ببین عاقبت تبهکاران چگونه بود. ( ۳ ۰ ۱- ۸ ۹: ۷ )

آنان که از این رسول پیروی میکنند، پیامبر اُمی که صفاتش در تورات و انجیلی که در اختیار دارند، آمده است، که آنان را به کار خوب فرمان می دهد واز زشتی ها بازشان می دارد وپاکیزه ها را برای شان حلال و پلیدیها را حرام می شمرد وبارهای سنگین وتکالیف شاق را از دوش آنها بر می دارد، آنان که به او ایمان آوردند و ُحرمتش را رعایت کردند و از نوری که بر او نازل شده است پیروی کردند، همان رستگارانند.

بگو: ای مردم! من پیام آور”خدا” که فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن اوست به سوی سما هستم، معبودی جز او نیست، زنده می کند و میمیراند، پس به”خدا” وفرستاده اش پیامبر درس نخوانده ای که به” خدا” وکلمات او گرویده، ایمان بیاورید واز او پیروی کنید باشد که هدایت شوید. ( ۸ ۵ ۱-۵۷ ۱: ۷ )

داستان نوح را برای آنها بخوان، چون به قوم خود گفت:” ای قوم من! اگر اقامت من درمیان شما، و یاد آوریهای من به آیات خدا برشما گران آمده است، من برخدا توکل کردم، شما نیز فکر خود و همت معبودهایتان را جمع کنید و بدون پرده پوشی درباره ام قضاوت کنید و مهلتی به من ندهید.

اگر روی بگردانید، من ازشما طالب مزدی نیستم، اجرمن تنها برخداست و مأمور شده ام که ازتسلیم شدگان باشم.” پس از آن که تکذیبش کردند، ما او وهمراهانش را درکشتی نجات دادیم و آنها را جایگزین گردانیدیم و آنان را که به تکذیب آیات ما برخاستند غرق کردیم، بنگر سرانجام بیم داده شدگان چگونه بود.

بعد از او رسولانی را به سوی قومش فرستادیم که آنها هم دلایل روشنی آوردند، آنها به آنچه پیش از آن تکذیبش کرده بودند، ایمان نیاوردند، ایچنین بردلهای متجاوزین ُمهر زده ایم.

بعد از آنها موسی و هارون را با آیاتمان به سوی فرعون و اطرافیانش فرستادیم، اما آنها تکبر کردند که گروهی گناهکار بودند، هنگامی که حق ازجانب ما برای آنها آمد، گفتند:” این جادوئی آشکار است.” ( ۶ ۷- ۱ ۷: ۱۰ )

ما بتو وحی کردیم، همانگونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحی کردیم، و نیز به ابراهیم، اسماعیل، یعقوب و نوادگان، عیسی، ایوب، یونس، هارون و سلیمان وحی فرستادیم و به داود زبور را دادیم، و پیامبرانی که پیش از این سرگذشت آنها را برتو بیان داشتیم و پیامبرانی که سرگذشتشان را نگفتیم و خدا با موسی سخن گفت.

پیامبرانی که بشارت دهنده و هشدار دهنده بودند، تا مردم را بعد از آمدن پیامبران برخدا حجتی نباشد و خداوند توانای فرزانه است.

( یوسف گفت:) من ازکیش نیاکانم ابراهیم، اسحاق و یعقوب پیروی کرده ام، سزاوار نیست که ما چیزی را شریک خدا قرار دهیم، این از فضل خدا برما و برهمۀ مردم است، ولی بیشتر مردم شکر نمی گذارند. ( ۸ ۳ : ۲ ۱ )

ما پیش از تو فرستادگانی نفرستادیم مگر مردانی را که همراه معجزات و کتابها به آنها وحی کردیم و اگر نمی دانید از اهل کتاب بپرسید، ما قرآن را برتو نازل کردیم تا آنچه را برای مردم فرو فرستاده ایم برای شان بیان کنی ، باشد تا بیاندیشند. ( ۴ ۴ – ۳ ۴ : ۶ ۱ )

بگو:” من نیز بشری هستم مانند شما که به من وحی می رسد، و معبود شما یگانه است، هرکس به ملاقات پروردگارش امیدوار باشد، باید عمل صالح انجام دهد و کسی را درعبادت پروردگارش شریک نکند.( ۰ ۱۱ : ۸ ۱ )

پیش ازتو هیچ رسولی نفرستادیم، جز آنکه به او وحی کردیم که: “معبودی جز من نیست، تنها مرا عبادت کنید”.

( ۵ ۲: ۱ ۲ )

پس رسولان خود را یکی بعد از دیگری فرستادیم، هر زمان رسولی بر قومی آمد تکذیبش کردند، ما هم آنها را پی در پی هلاک کردیم و به صورت افسانه در آوردیم، قومی که ایمان نمی آورد از رحمت خدا دور باد. ( ۴۴ : ۳ ۲ )

چون از پیامبران پیمان گرفتیم و از تو، نوح، ابراهیم، موسی و عیسی پسر مریم و از همۀ آنها پیمان محکمی گرفتیم. ( ۷ : ۳۳ )

آئینی را برای شما مقرر داشت که نوح را بدان سفارش کرد، و آنچه را بتو وحی کردیم، به ابراهیم و موسی و عیسی سفارش کردیم، که دین را برپا دارند و درآن تفرقه نیندازند، آنچه را بدان دعوت می کنید برمشرکان گران است، خدا هرکه را بخواهد برمی گزیند و کسی را که بسوی او بازگردد هدایت می کند. ( ۳ ۱: ۲ ۴ )

چون عیسی دلایل روشن خود را آورد، گفت:” من برای شما حکمت آورده ام، تا چیزهائی را که درآن اختلاف دارید برایتان بیان کنم، پس برای خدا تقوا داشته باشید، و ازمن اطاعت کنید، براستی خدا پروردگارمن و شماست، او را بپرستید که راه راست همین است. ( ۴ ۶- ۳ ۶: ۳ ۴ )

خداوند گواهی داده است که معبودی جز او قائم به دادگری نیست و فرشتگان وعالمان نیزگواهند، معبودی نیست جز خداوند توانمند فرزانه.

دین نزد خدا اسلام است ( فقط تسلیم حکم و نظر خدا بودن) و اهل کتاب پس از پی بردن به حقانیت آن از روی حسد با یکدیگر اختلاف کردند، خداوند بزودی حساب کسی را که آیاتش را انکار کند خواهد رسید. ( ۹ ۱- ۸ ۱: ۳ )

کفرورزان به آیات خدا که پیامبران را به نا روا می کشند و آمران به عدالت را به قتل می رسانند، به عذابی دردناک نوید ده، آنان کسانی هستند که در دنیا و آخرت کردارشان تباه شده است و یاوری ندارند. ( ۲۲- ۱ ۲: ۳ )

فطری بودن دین

نعمت خدا و پیمان مؤکد اورا که با شما بسته است، بدان هنگام که گفتید:

” شنیدیم و اطاعت کردیم” به یاد آورید و از نافرمانی خدا بترسید، که او از درون سینه ها آگاه است. ( ۷: ۵ )

پروردگار تو، از پشت فرزندان آدم نسلها را بیرون آورد، و آنها را برخویشتن گواه ساخت :

“آیا من پروردگار شما نیستم؟” گفتند: “آری، گواهی می دهیم.”

تا در روز قیامت نگوئید:” ما از این غافل بودیم.”

و یا نگوئید:” پیش ازما نیکانمان مشرک بودند، وما فرزندانی بودیم بعد از آنها، آیا ما را به کردار باطل گرایان هلاک خواهی کرد؟ “آیات را چنین بیان می کنیم تا بازگردند. ( ۴ ۷ ۱- ۲ ۷ ۱: ۷ )

با یکتا پرستی روی به دین آور، این آفرینشی است که خدا مردم را به آن شیوه آفرید، تغییری درآفرینش خدا نیست، این است آئین استوار، ولیکن بشتر مردم نمی دانند.

به سویش بیائید و برای او تقوا کنید و نماز را برپا دارید و ازمشرکان نباشید، ازکسانی که در دینشان فرقه فرقه شدند و هر فرقه ای به آنچه داشت دلخوش بود. ( ۲ ۳- ۳۰ : ۳۰ )

اکراهی در دین نیست

اکراهی در دین نیست، که آشکار کنندۀ راه از بیراهه است، کسی که طاغوت را مُنکر شود و به خدا ایمان آورد، به دستاویز محکمی چنگ زده است که هرگز نخواهد گُسست، و خداوند شنوای داناست. ( ۶ ۵ ۲: ۲ )

ما تورا جز برای بشارت و بیم دادن نفرستادیم،.

بگو: “من دربرابر رسالت پاداشی از شما نمی خواهم، پاداش من همین بس که هرکس بخواهد راهش را بسوی پروردگارش برگزیند.” ( ۷ ۵ – ۶ ۵: ۵ ۲ )

ما به آنچه می گویند آگاهتریم و تو مأمور نیستی که آنها را به اجبار وادار کنی، آن کس را که ازعذاب من می ترسد، به وسیلۀ قرآن اندرز ده. ( ۵ ۴: ۰ ۵ )

این (قرآن) یاد آوریست وهرکس بخواهد راهی بسوی پروردگارش بر می گزیند. ( ۹ ۱ : ۳ ۷ )

این یاد آوریست هرکس بخواهد راهی را انتخاب کند که بسوی پروردگارش باشد. ( ۹ ۲ : ۶ ۷ )

این ( قرآن) تذکر ویاد آوریست، هرکس بخواهد از آن پند گیرد، در الواح ُپر ارزشی ثبت است، الواحی منزّه و پاکیزه، به دست نویسندگان حق، بزرگوار و نیکوکار. ( ۶ ۱- ۱۱: ۰ ۸ )

این قرآن جز پند و اندرزی برای جهانیان نیست، برای هرکس از شما که بخواهد راه راست درپیش گیرد.

وشما نمی خواهید، مگر پروردگار عالمیان بخواهد. ( ۹ ۲- ۷ ۲: ۱ ۸ )

(برای روشن تر شدن موضوع توجه شود به آیاتی در مورد کوشش و عمل )

ایمان

پاداش ایمان آوردگان: یهودیان، نصاری، صابئان و آنان که به خدا و روز قیامت ایمان آورده اند، و عمل صالح انجام داده اند، نزد پروردگارشان محفوظ است: نه ترسی دارند و نه اندوهی. ( ۲ ۶ : ۲ )

آنهائي كه ايمان آورده اند و كارهاى نيك و شايسته كرده اند، آنان اهل بهشتند و در بهشت جاويد هميشه متنعم خواهند بود . ( ۸۲ : ۲ )

ای اهل ایمان ( در کارها ) از صبر و نماز کمک بگیرید، که خدا با شکیبایان است. ( ۳ ۵ ۱: ۲ )

آنگاه که بندگانم دربارۀ من از تو بپرسند، ” من نزدیکم و هرکه مرا بخواند دعایش را اجابت می کنم، آنها باید دعوت مرا بپذیرند و به من ایمان بیاورند تا راهشان را بیابند. ( ۶ ۸ ۱ : ۲ )

اکراهی در دین نیست، که آشکار کنندۀ راه از بیراهه است، کسی که طاغوت را منکر شود، و به خدا ایمان آورد، به دستاویز محکمی چنگ زده که گُسستن در آن نیست، و خداوند شنوای داناست، خدا یاور مؤمنان است و آنها را از تاریکی به روشنائی می برد، و طاغوت ( ظغیانگران) یاور کافرانند، و آنان را از روشنائی به تاریکی می برند، آنان جاودانه درآتشند. ( ۷ ۵ ۲- ۶ ۵ ۲: ۲ )

همانا آنان که اهل ایمان و نیکوکارند، و نماز بپا دارند و زکات بدهند، آنان را نزد پروردگارشان پاداش نیکوئی خواهد بود، و هرگز ترس از آینده و اندوهی ازگذشته نخواهند داشت. ( ۷۷ ۲: ۲ )

پیامبر به نازل شده های از جانب پروردگارش ایمان آورده، و مؤمنان نیزهمگی به خدا و فرشتگان و کتابها و فرستادگانش ایمان آورده اند. – ما میان پیامبران او فرق نمی گذاریم.

گفتند:” شنیدیم و گردن نهادیم، پروردگارا، آمرزش ترا خواستاریم، و بازگشت بسوی توست. ( ۵ ۸ ۲: ۲ )

هوس پرستی، از جمله دوست داشتن زنان، پسران، انبانهای انباشته از زر وسیم، اسبان داغ خورده، چارپایان و کشتزار، در نظر مردم زینت یافته است، اینها دستمایۀ زندگی این جهانند، و سر انجام نیک نزد خداست.

بگو:” آیا شما را ازچیزی آگاه کنم که از آنها بهتر است؟ برای آنها که تقوای الهی پیشه کنند، در نزد پروردگارشان باغهائی است که درآن جویها روان است، و همسرانی پاک، همچنین خشنودی خدا، و جاودانه درآن بمانند، و خدا به بندگان بیناست.

کسانی که می گویند:” پروردگارا ما ایمان آوردیم، گناهان مارا بیامرز، و از عذاب دوزخ حفظمان کن.” (آنها) صابران، راستگویان، مطیعان، انفاق کنندگان و آمرزش خواهان سحرگاهانند. ( ۸ ۱- ۴ ۱: ۳ )

بگوئید:” ما به خدا ایمان آوردیم ونیز به آنچه به ما و ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب و نوادگان او نازل گردیده است و نیز آنچه از جانب پروردگار به موسی و عیسی و پیامبران دیگر داده شده است، ما درمیان آنها فرقی نمی گذاریم و در برابر او تسلیم هستیم.” ( ۶ ۳ ۱: ۲ ) و ( ۴ ۸ و ۹ ۷ : ۳ )

ُسست و غمگین نشوید، چرا، که اگر ایمان داشته باشید، برترید. ( ۳۹ ۱: ۳ )

حکومت آسمانها و زمین ازآن خداست و او برهمه چیز تواناست.

مسلماً در آفرینش آسمانها و زمین و رفت و آمد شب و روز عبرتی است برای خردمندان، آنان که ایستاده و نشسته و به پهلو خفته خدا را یاد می کنند، و درآفرینش آسمانها و زمین می اندیشند: پروردگارا، این جهان را بیهوده نیافریده ای، تو منزّهی، ما را از عذاب آتش نگهدار.

پروردگارا، هرکس را به آتش افکنی خوار و رسوایش ساخته ای و ستمکاران یاوری ندارند.

پروردگارا، ما ندای منادی توحید را شنیدیم، که دعوت می کرد: ” به پروردگارتان ایمان بیاورید” و ما ایمان آوردیم.

پروردگارا، آنچه از طریق پیامبران به ما وعده فرمودی، به ما مرحمت فرما، و ما را در روز رستاخیز رسوا مکن، زیرا تو هیچگاه از وعدۀ خود تخلف نمی کنی. ( ۴ ۹ ۱- ۹ ۸ ۱: ۳ )

نکوکار با ایمان چه مرد باشد چه زن، وارد بهشت می شود، و کمترین آزاری نخواهد دید. ( ۴ ۲ ۱: ۴ )

کسانی که ایمان آوردند، سپس کافر شدند و دوباره ایمان آوردند، و بار دیگر کافر شدند، وبرکفر خود افزودند، خداوند هرگز آنها را نمی آمرزد، و هدایتشان نخواهد کرد. ( ۷ ۳ ۱: ۴ )

خداوند پاداش کسانی را که به او و رسولان او ایمان آورده اند، و میان آنها جدائی نمی اندازند، خواهد داد، که او آمرزندۀ مهربان است. ( ۲ ۵ ۱: ۴ )

ای مردم پیامبری به حق ازجانب پروردگارتان برای شما آمد، چنانچه به او ایمان آورید برای شما خوب است، و اگر کافر شدید، آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست و او دانای فرزانه است. ( ۷۰ ۱: ۴ )

ای مردم حجتی ازطرف پروردگارتان برای شما آمد، و نوری آشکار بسویتان فرستادیم.

اما همۀ آنهائی که بخدا ایمان آورند و به او متوسل شوند، بزودی به عرصۀ رحمت و فضل خویش وارد خواهد کرد، و در راهی راست بسوی خود هدایتشان می کند. ( ۵ ۷ ۱- ۴ ۷ ۱: ۴ )
کسی که ایمان را انکار کند ، عملش باطل است، و در آخرت از زیانکاران خواهد بود. قسمتی از آیه: ( ۵ : ۵ )

خداوند به مؤمنان صالح وعدۀ آمرزش و أجر عظیم می دهد. ( ۹: ۵ )

فقط خدا و رسولش و مؤمنانی که نماز برپا می دارند و در رکوع ( با خشوع و با رغبت) زکات می دهند، یار و یاور شما هستند.

دوستداران خدا و رسول و مؤمنانی که دوستان خدا هستند پیروز هستند. ( ۶ ۵ – ۵۵ :۵ )

ما پیامبران را جز برای بشارت و هشدار نفرستادیم، آنان که ایمان آوردند و نیکوکاری پیشه کردند، نه ترسی دارند و نه غمگین می شوند، به تکذیب کنندگان آیات ما، به کیفر نافرمانیشان عذاب خواهد رسید. ( ۹ ۴- ۸ ۴: ۶ )

آنان که ایمان آورده اند و ایمان خود را به شرک نیالوده اند، ایمنی خاص آنهاست و آنان هدایت شدگانند. ( ۲ ۸ : ۶ )

خداوند خواستار هدایت هرکس که باشد دلش را براسلام می گشاید و آنکس را که گمراه بخواهد دلش را چنان می فشارد که گوئی به آسمان پر می کشد، خداوند این چنین پلیدی را بر افرادی که ایمان نمی آورند قرار می دهد، این راه مستقیم پروردگار توست، ما آیات خود را برای کسانی که پند می گیرند بیان کردیم، آنان را نزد پروردگار سرای آرامش است و خدا به پاداش کردارشان دوستدار آنان خواهد بود. ( ۷ ۲ ۱- ۵ ۲ ۱: ۶ )

ای فرزندان آدم، لباسی برای شما فرو فرستادیم که برایتان زینت است، و شرمگاهتان را می پوشاند، و لباس تقوا بهتر است، این از آیات خداست شاید بخود آئید.

ای فرزندان، آدم شیطان شما را نفریبد چنانکه لباس پدر و مادرتان را از تنشان برکند، تا شرمگاهشان را در نظرشان آشکار نمود، و از بهشت بیرونشان کرد، چرا که او وگروهش ازجائی که آنها را نمی بینید، شما را می بینند، ما شیطانها را دوستان کسانی قرار دادیم که ایمان نمی آورند. ( ۷ ۲- ۶ ۲ : ۷ )

چون کار زشتی انجام دهند، گویند: ” نیاکانمان را چنین یافته ایم، و خدا ما را بدان فرمان داده است.”

بگو:” خدا به زشتکاری فرمان نمی دهد، چرا چیزی را که نمیدانید به خدا نسبت می دهید. ( ۸ ۲ : ۷ )

مردان و زنان با ایمان دوستان یکدیگرند، امر به معروف و نهی از منکر می کنند، و نماز برپا می دارند و زکات می دهند، و خدا و رسولش را اطاعت می کنند – خداوند به زودی آنها را مورد رحمت خود قرار می دهد، مسلماً خدا نیرومند فرزانه است.(۱ ۷: ۹)

خداوند به مردان و زنان با ایمان، باغهائی را وعده داده است که جویباران در آن جاریست، و جاودانه درآن خواهند ماند، و نیز مسکن های پاکیزه در باغهای جاوید، ولی خوشنودی خدا برتر باشد، این است کامیابی بزرگ. ( ۲ ۷: ۹ )

ای مردم! ازجانب پروردگار برای شما پندی آمد که درمان همۀ دردهائی است که در دلهاست و هدایت و رحمتی برای مؤمنان است.

بگو:” به فضل و رحمت خدا خوشحال شوند، که ازهمۀ اندوخته هایشان بهتر است.” ( ۸ ۵- ۷ ۵: ۰ ۱ )

آگاه باش که دوستان خدا نه ترسی دارند و نه غمگین می شوند.

برای مؤمنان با تقوا در زندگی دنیا و آخرت خبری مسرت بخش است، سخنان خدا تغییر ناپذیر است و آن رستگاری بزرگی است، سخن آنان محزونت نکند که عزّت ازآن خداست و او شنوای داناست. ( ۵ ۶- ۲ ۶: ۰ ۱ )

جز قوم یوُنس مردم هیچ بلادی ایمان نیاوردند، که از ایمانشان متمتع شوند، زمانی که ایمان آوردند، عذاب ذلت در زندگی دنیا را از آنها برطرف کردیم، و تا مدتی معین آنها را بهرمند ساختیم.

اگر پروردگار تو می خواست، تمام زمینیان ایمان می آوردند، آیا تو می خواهی که مردم را مجبور کنی که ایمان بیاورند.

هیچکس را نشاید جز به فرمان خدا ایمان آورد، خداوند پلیدی را برای آنان که نمی اندیشند قرار می دهد.

بگو:” بنگرید آنچه را که در آسمانها و زمین است.” ولی آیات و هشدارها به حال کسانی که ایمان نمی آورند، سودی نبخشد.

آیا آنها مانند گذشتگان انتظار روزهای گذشته را می کشند؟ بگو:” شما انتظار بکشید، من نیز با شما انتظار می کشم.” آنگاه رسولان خود و مؤمنان را نجات می دهیم، آری برماست که مؤمنان را نجات دهیم.

بگو:” ای مردم اگر به دین من شک دارید، آگاهتان کنم که من کسانی را که شما غیر خدا می پرستید، نمی پرستم، و تنها خداوندی را می پرستم که شما را می میراند، و من مأمورم که از مؤمنان باشم.”

روی خود را به آئین توحید متوجه کن، و ازمشرکان مباش، و غیر از خدا چیزی را نخوان که نه سودی به تو می رساند و نه زیانی، و اگر چنین کنی از ستمکاران خواهی بود.

اگر خدا زیانی به تو برساند، جز او هیچ کس نمی تواند آن را برطرف کند و اگر ارادۀ خیری برای تو کرد، هیچ کس مانع فضل او نخواهد شد، آنرا به هرکس بخواهد می دهد، که او آمرزندۀ مهربان است.( ۷ ۰ ۱- ۸ ۹ : ۰ ۱ )

بگو ای مردم! بی تردید حق از طرف پروردگار برای شما آمد، هرکس هدایت شد به سود خویش راه یافته است، و هرکس گمراه شد، به زیان خود گمراه شده است، و من نگهبان شما نیستم.
از آنچه برتو وحی می شود پیروی کن و شکیبا باش، تا اینکه خدا حکم کند، که او بهترین حکم کنندگان است.

( ۹ ۰ ۱- ۸ ۰ ۱ : ۰ ۱ )

و بیشتر مردم – ولو بسیار مشتاق باشی – ایمان نخواهند آورد. ( ۳ ۰ ۱ : ۲ ۱ )

بیشتر آنها ایمان نمی آورند مگر ایمانی آلوده به شرک. آیا از این ایمن هستند که عذاب فراگیری ازجانب خدا به سراغ آنها بیاید، یا رستاخیز بی آنکه خبردار شوند، ناگهان فرا رسد؟ ( ۷ ۰ ۱- ۶ ۰ ۱ : ۲ ۱ )

آنها كه بخدا ايمان آورده و دلهايشان بياد خدا آرام ميگيرد، آگاه شويد كه تنها ياد خدا آرام بخش دلهاست. براى مؤمنان صالح عاقبت نيكو رقم خورده است. ( ۲۹- ۲۸: ۱۳ )

از قرآن آنچه را شفا و رحمت مؤمنان است نازل کردیم، و ستمگران را جز زیان نمی افزاید.( ۲ ۸: ۷ ۱ )

خداوند کسانی را که ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند، به باغهائی در می آورد که جویباران در آن جاریست، در آنجا با دستبندهای زرین و مروارید آراسته شوند، و تن پوششان از حریر است، و به گفتار پاکیزه و راه پسندیده راهنمائی شوند. ( ۴ ۲ – ۳ ۲ : ۲۲ )

خداوند از ایمان آوردگان دفاع می کند، خداوند هیچ خیانتکار ناسپاس را دوست ندارد. ( ۸ ۳ : ۲۲ )

اما کسانی که به آخرت ایمان ندارند از راه راست منحرف شده اند. ( ۴ ۷ : ۳ ۲ )

الف. لام میم.

خداوند به کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند، وعده داده که در روی زمین جانشینشان کند- همچنان که اسلافشان را جانشین کرد، و دینی را که برای آنها پسندید استوار سازد و ترسشان را به آرامش بدل کند، مرا عبادت کننند و شریکی برایم قرار ندهند، و آنان که بعد از این کافر شوند، فاسقند.

نماز را برپا دارید و زکات را بدهید و به اطاعت رسول گردن نهید تا مورد رحمت قرار گیرید، گمان مبر کافران در زمین ما را به ستوه آورند، جایگاهشان آتش است و چه بد جایگاهی است. ( ۷ ۵- ۵۵: ۴ ۲ )

شاید می خواهی خود را هلاک کنی که چرا ایمان نمی آورند؟!

اگر بخواهیم از آسمان آیه ای بر آنها نازل می کنیم که در برابر آن گردن خم کنند.

هیچ تذکر تازه ای از طرف خدای رحمان به آنها داده نشد، جز اینکه از آن روی گرداندند. ( ۵ – ۳ : ۶ ۲ )

وبراستی قرآن مایۀ هدایت و رحمت مؤمنان است. ( ۷۷: ۷ ۲ )

آیا مردم را گمانشان این است که چون بگویند:” ایمان آورده ایم” رهایشان می کنند، و دیگر نمی آزمایند؟

ما پیشینیان را آزمودیم، تا خدا راستگویان و دوروغگویان را معلوم کند. ( ۳- ۲ : ۹ ۲ )

و کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند، گناهانشان را می زدائیم و بهتر ازکردار خوبشان پاداش می دهیم.

( ۷ : ۹ ۲ )

بعضی از مردم گویند:” بخدا ایمان آوردیم.” و چون در راه خدا مورد آزار مردم قرار گیرند، فتنۀ مردم را مانند عذاب خدا می پندارند و اگر مددی ازجانب پروردگارت برسد، می گویند ما نیز با شما بودیم، آیا خداوند به آنچه در دلهای مردم می گذرد آگاه تر نیست؟ البته خدا مؤمنان و منافقان را می شناسد. ( ۰ ۱: ۹ ۲ )

آنان که به خدا و دیدار او ایمان ندارند از رحمت من نومید هستند و برایشان عذاب دردناکی است.( ۳ ۲:۹ ۲ )

تنها کسانی به آیات ما ایمان می آورند که وقتی برآنها خوانده شود سجده کنان به رو در می افتند و تسبیح و سپاس پروردگارشان را بجا آورند و تکبر نکنند.

پهلو از بستر خواب برگیرند و با بیم و امید پروردگارشان را بخوانند و از آنچه روزیشان داده ایم انفاق کنند.

هیچ کس نمی داند چه پاداشها (ی مهمی) که روشنی بخش دیدگان است برای آنها اندوخته شده است، و این پاداش اعمالی است که انجام داده اند.

آیا مؤمن مانند فاسق است؟ هرگز یکسان نخواهد بود.

اما مؤمنان نیکوکار را بپاداش اعمالشان باغهائی است، اما منزلگاه فاسقان آتش است، هر وقت بخواهند از آن خارج شوند، به آنجا بازگردانده می شوند، و به آنها گفته شود:” بچشید عذاب آتشی را که آنرا انکار می کردید، و قبل از عذاب آخرت، عذاب دنیا را به آنها می چشانیم، شاید باز گردند.

کیست ستمکارتر از آن کسی که به آیات پروردگار او را پند دهند، ولی اعراض کند؟ ما از مجرمان انتقام خواهیم گرفت. ( ۲۲- ۵ ۱: ۲ ۳ )

بشارت برآنان که پرستش طاغوت را وانهادند و به خدا روی آوردند، پس بندگان مرا بشارت ده:

آنان که گفته ها را می شنوند و از بهترین آن پیروی می کنند، همانها هستند که خدا هدایتشان کرده است و آنها خردمندانند. ( ۸ ۱- ۷ ۱:۹ ۳ )

آیا کسانی که مرتکب بدیها می شوند، تصور می کنند که ما آنها را با کسانی که ایمان آورده اند و کارهای درست انجام داده اند برابر می گذاریم، و زندگی و مرگشان یکسان است؟

چه بد داوری می کنند. ( ۲۱: ۵ ۴ )

اوست که بر دلهای مؤمنان آرامش فرستاد تا ایمانشان را بیفزاید، که سپاه آسمانها و زمین از آن خداست، وخداوند دانای فرزانه است.

تا مردان و زنان با ایمان را به باغهائی وارد کند، که جویباران در آن جاریست، و جاودان در آنجا باشند، و از گناهانشان در گذرد و این نزد خدا کامیابی بزرگی است. ( ۵- ۴ : ۸ ۴ )

ما تو را گواه و بشیر و هشدار دهنده فرستادیم، تا به خدا و رسولش ایمان بیاورید، و یاریش کنید و بزرگش شمارید و بامداد و شامگاه او را تسبیح گوئید. ( ۹ – ۸ : ۸ ۴ )

ای مؤمنان! آیا شما را به معامله ای راهنمائی کنم که ازعذاب دردناک نجاتتان دهد؟

به خدا و فرستاده اش ایمان بیاورید و با اموال و جان خویش در راه خدا جهاد کنید، اگر بدانید برای شما بهتر است، خداوند گناهانتان را می بخشد و شما را به باغهائی وارد می کند که نهرها درآن جاریست، و درخانه های پاک بهشتی جای می دهد، و این رستگاری بزرگی است.

نعمت دیگری که خواهانش هستید یاری و پیروزی نزدیک ازجانب خداست، مؤمنان را بشارت ده. ( ۱۳ – ۰ ۱: ۱ ۶ )

جز به اذن خدا هیچ مصیبتی رخ نمی دهد، هرکس به خدا ایمان آورد، پروردگار قلبش را هدایت کند، خداوند برهرچیز داناست.

خدا را اطاعت کنید و پیامبر را گردن نهید و اگر روی بگردانید رسول ما جز ابلاغ آشکار وظیفه ای ندارد، خدا کسی است که هیچ معبودی جز او نیست و مؤمنان باید بر او توکل کننند. ( ۱۳- ۱۱: ۴ ۶ )

بگو:” او خدای رحمان است، به او ایمان آوردیم و بر او توکل کردیم”، بزودی خواهید دانست چه کسی درگمراهی آشکار است. ( ۹ ۲ : ۷ ۶ )

بعد از قرآن به کدامین سخن ایمان می آورید؟ ( ۰ ۵: ۷۷ )

سوگند به شفق، سوگند به شب و آنچه در اوست، سوگند به ماه که بدر کامل شود، که شما حتماً مراحل مختلف را می گدرانید، آنها را چه شده که ایمان نمی آورند؟ و چون قرآن برآنان خوانده شود سجده نمی کنند، بلکه کافران تکذیب می کنند، خداوند برآنچه در دل پنهان دارند آگاه تر است، آنان را به عذابی دردناک بشارت ده، مگر کسانی که ایمان آورده اند و نیکوکردار بوده اند که برای آنها پاداشی بی پایان است. ( ۵ ۲- ۶ ۱: ۴ ۸)

سوگند به انجیر و زیتون، سوگند به طور سینا، سوگند به این شهر امن، که ما انسان را به نیکوترین صورت و سیرت بیافریدیم، آنگاه اورا به پائین ترین مرحله برگرداندیم.

مگر آنان که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند – که برای آنها پاداش بی پایان است، پس چه برآنت داشت که دین حق را تکذیب کنی؟ مگر خدا بهترین داوران نیست؟ ( ۸ – ۱ : ۵ ۹ )

کسانی که ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند، بهترین مخلوقند، پاداش آنها نزد خداوند بهشت جاودانه است، که جویباران در آن جاریست و همیشه در آن خواهند ماند، خدا از آنها خوشنود و آنها هم از خدا راضی هستند، این است پاداش آنکه درمقابل خدا خشوع دارد. ( ۸- ۷ : ۸ ۹ )

سوگند به عصر ( زمان) که انسان در زیان است، مگر کسانی که ایمان آورند و کارهای درست کنند و یکدیگر را به حق و صبر سفارش نمایند. ( ۳ – ۱: ۳ ۰ ۱ )

اسلام کمال دین

ای بنی اسرائیل نعمتهائی را که به شماعطا کردم به یاد آورید، و به پیمانی که با من بسته اید وفا کنید تا من نیز به پیمان با شما وفا کنم و فقط از (نافرمانی) من بترسید، و به آنچه نازل کردم و کتاب شما را تصدیق می کند، ایمان بیاورید و اولین کافر به آن نباشید، و آیات مرا به بهای ناچیز نفروشید، و فقط از ( نافرمانی) من بترسید.

حق را با باطل میامیزید وحقیقتی را که می دانید کتمان نکنید، نماز را برپا دارید، زکات را بدهید و بانمازگزاران نماز بخوانید.

چگونه مردم را به نیکی دعوت می کنید ولی خودتان را از یاد می برید؟ درصورتیکه خودتان کتاب را می خوانید، آیا فکر نمی کنید؟ از صبر ونماز کمک بخواهید که این کار جز بر فروتنان گران است.
آنهائی که یقین دارند، پروردگارشان را ملاقات می کنند و به سوی او باز می گردند. ( ۶ ۴ – ۰ ۴ : ۲ )

یهودیان و نصارا هرگز ازتو راضی نخواهند شد، مگر این که از آئینشان پیروی کنی، بگو:

” هدایت، هدایت الهی است و اگر از هوا و هوس آنان پیروی کنی بعد از آن که آگاه شدی، دیگر ازجانب خدا یار و یاوری نخواهی داشت. ( ۰ ۱۲ : ۲ )

گفتند:” به آئین یهود و نصاری درآئید تا هدایت شوید.”

بگو:” که آئین یکتاپرستی ابراهیم را پیروی می کنیم، و او هرگز از مشرکین نبود.”

بگوئید:” ما به خدا ایمان آوردیم و به آنچه برما نازل شده و آنچه بر ابراهیم، اسحاق، یعقوب ونوادگان نازل گردیده، و نیز آنچه به موسی وعیسی و برپیامبران دیگر ازطرف پروردگارشان داده شده، ایمان آورده ایم و بین هیچ یک از پیامبران فرق نمی گذاریم و تسلیم امر خدا هستیم.

اگر آنها ایمان بیاورند مانند آنچه شما ایمان آورده اید، هدایت یافته اند، و اگر سرپیچی کنند ازحق جدا افتاده اند، و خدا شما را از آسیب آنها حفظ می کند، و او شنوای داناست. ( ۷ ۳ ۱- ۵ ۳ ۱: ۲ )

درود و رحمت پروردگار برآن گروه باد که ره یافتگانند. ( ۷ ۵ ۱: ۲ )

کسانی که دلایل و هدایتی را که نازل کردیم و درکتاب برمردم عرضه داشتیم کتمان کنند مورد لعن خدا و لعن کنندگان واقع شوند. مگر آنها که توبه کردند و به راه آمدند و حق را بزبان آوردند، توبۀ آنها را می پذیرم که توبه پذیر مهربان منم. ( ۰ ۶ ۱- ۹ ۱۵: ۲ )

پیامبر به نازل شده های ازجانب پروردگارش ایمان آورده، ومؤمنان نیزهمگی به خدا و فرشتگان و کتابها و فرستادگانش ایمان آورده اند، – ما میان پیامبران او فرق نمی گذاریم.

گفتند:” شنیدیم و گردن نهادیم، پروردگارا، آمرزش ترا خواستاریم، و بازگشت بسوی توست. ( ۵ ۸ ۲: ۲ )

هیچ کس را شایسته نباشد که خداوند کتاب و داوری و نبوّت به او بدهد و آنگاه به مردم بگوید:

“بجای خدا مرا عبادت کنید” –

بلکه باید بگوید:” همانطور که کتاب را می آموزید، و خود نیز می خوانید، مردمی الهی باشید.”

و به شما فرمان ندهد که فرشتگان و پیامبران را خدایان قرار دهید، آیا پس از مسلمان شدن، شما را به کفر دعوت می کند؟

چون خدا ازپیامبران پیمان گرفت که پس از آنکه کتاب و فرزانگی به شما دادم، و آنگاه پیامبری آمد که موافق و مؤید کتاب شما بود، به او ایمان آورید و یاریش کنید، سپس فرمود:” آیا اقرار دارید؟” گفتند:” اقرار داریم”

فرمود:” گواه باشید، من هم با شما گواهم، کسانی که بعد از این روی برتابند، نافرمانند.”

آیا آنها غیر آئین خدا می خواهند، حال آنکه آسمانیان و زمینیان خواه و نا خواه، در برابر او تسلیم هستند و بسوی او باز می گردند.

بگو:” به خدا ایمان آوردیم ونیز به آنچه به ما و ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب و نوادگان او نازل گردیده است و نیز آنچه از جانب پروردگار به موسی و عیسی و پیامبران دیگر داده شده است، ما درمیان آنها فرقی نمی گذاریم و در برابر او تسلیم هستیم.”

کسی که غیر از اسلام آئینی برگزیند، از او پذیرفته نخواهد شد، و در آخرت از زیانکاران است. ( ۵ ۸ – ۹ ۷ : ۳ )

خداوند از اهل کتاب پیمان گرفت که آن ( حق) را برای مردم بیان کنند و کتمان نکنند، اما آنها پیمان را وانهادند و به بهای کمی فروختند، چه بد معامله ای کردند. ( ۷ ۸ ۱: ۳ )

کسی که بعد از پیدا شدن راه حق ، با رسول خدا به مخالفت برخیزد، و راهی غیر از راه مؤمنان برگزیند، به همان راه به خود رهایش کنیم، و به دوزخ درافکنیم که بد جایگاهی است. ( ۵ ۱ ۱: ۴ )

چه آئینی بهتر از دین کسی است که خود را تسلیم خدا کند ونیکوکار باشد وپیرو دین پاک ابراهیم شود؟ خداوند ابراهیم را به دوستی خود برگزیده است. ( ۵ ۲ ۱: ۴ )

انکارکنندگان خدا وپیامبران او، که می خواهند میان آنها جدائی بیاندازند، گویند: “بعضی را می پذیریم و بعضی را نمی پذیریم”، وخواست آنها اینست که دراین میانه راهی برگزینند. آنها درحقیقت کافرند، وبرای کافران عذاب خوارکننده ای مهّیا کرده ایم. خداوند پاداش کسانی را که به او و رسولان او ایمان آورده اند ومیان آنها جدائی نمی اندازند خواهد داد، او آمرزندۀ مهربان است. ( ۱۵۲ – ۰ ۱۵: ۴ )

ای مردم پیامبری به حق ازجانب پروردگارتان برای شما آمد، چنانچه به او ایمان آورید برای شما خوب است، و اگر کافر شدید، آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست، و او دانای فرزانه است. ( ۷۰ ۱: ۴ )

ای مردم حجتی از طرف پروردگارتان برای شما آمد، و نوری آشکار بسویتان فرستادیم.

اما همۀ آنهائی که بخدا ایمان آورند و به او متوسل شوند، بزودی به عرصۀ رحمت و فضل خویش وارد خواهد کرد، و در راهی راست بسوی خود هدایتشان می کند. ( ۵ ۷ ۱- ۴ ۷ ۱: ۴ )

ای اهل کتاب پیامبر ما نزد شما آمد تا حقایق بسیاری را که ازکتاب پنهان کرده اید بیان کند، و از بسیاری درگذرد، ازجانب خدا نور و کتاب روشنگری به سوی شما آمد، خداوند بدان، طالبان خشنودیش را به راههایسلامت هدایت می کند و از ظلمت به سوی نور می برد و آنها را به راه راست رهبری خواهد کرد. ( ۶ ۱- ۵ ۱ : ۵ )

اگر اهل کتاب ایمان بیاورند و تقوا پیش گیرند، گناهانشان را خواهیم زدود و به باغهای ُپرنعمت واردشان خواهیم کرد، اگر تورات و انجیل و نازل شده های پروردگارشان را بکار بندند، از فراز و فرود روزی خورند، لکن برخی از آنها رو به اعتدال دارند و بیشترشان روبه بدکرداری. ( ۶۶- ۵ ۶ : ۵ )

بگو:” آیا چیزی را بجای خدا مى پرستند كه داراى هيچ گونه سود و زيانى برای شما نيست؟”

و خداوند شنوا و داناست.

بگو: اى اهل كتاب دردين خود و درمخالفت باحق غلوّ نكنيد و پيرو هواى گروهى نباشيد كه ازپيش گمراه شدند و بسيارى را از راه بيرون كردند و خود از شاه راه به بى راهه رفتند. ( ۷۷- ۷۶ :۵ )

اين راه خداى توست كه مستقيم است، ما آيات خود را براى کسانی كه بدان پند ميگيرند بیان کردیم، آنها را نزد خدا دارسلامت و منزل آرامش است و خدا دوستدار آنهاست، براى آنكه نيكوكار بودند. ( ۱۲۷ – ۶ ۱۲: ۶ )

این راه راست من است، ازآن پیروی کنید و به راههای مختلف نروید، که شما را از راه حق دور می کند، این چیزی است که خداوند به آن سفارشتان کرده است، تا با تقوا شوید. ( ۳ ۱۵: ۶ )

اعمال کسانی که آیات ما و دیدار آخرت را انکار کننند نابود خواهد شد، آیا جز دربرابر آنچه عمل کرده اند پاداشی خواهند دید؟ ( ۷ ۴ ۱: ۷ )

آنان که از این رسول پیروی میکنند، پیامبر اُمی که صفاتش در تورات و انجیلی که در اختیار دارند، آمده است، که آنان را به کارخوب فرمان می دهد واز زشتی ها بازشان می دارد وپاکیزه ها را برای شان حلال و پلیدیها را حرام می شمرد وبارهای سنگین وتکالیف شاق را از دوش آنها بر می دارد، آنان که به او ایمان آوردند و ُحرمتش را رعایت کردند و از نوری که بر او نازل شده است پیروی کردند، همان رستگارانند. ( ۵۷ ۱: ۷ )

بگو: ای مردم! من پیام آور”خدا” که فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن اوست به سوی سما هستم، معبودی جز او نیست، زنده می کند و میمیراند، پس به”خدا” وفرستاده اش پیامبر درس نخوانده ای که به” خدا” وکلمات او گرویده، ایمان بیاورید واز او پیروی کنید باشد که هدایت شوید. ( ۸ ۵ ۱: ۷ )

ما قرآن را به حق نازل کردیم و به حق نازل شد و تو را جز برای بشارت و هشدار نفرستادیم.

قرآن را خرده خرده برتو نازل کردیم تا با تأنی و بی شتاب برمردم بخوانی و بطور قطع ما آنرا فرو فرستادیم.

بگو:” چه ایمان بیاورید چه نیاورید برای آنان که پیش از این دانش آموخته اند، جون قرآن برایشان خوانده شود سجده کنان برو درافتند، و می گویند:” منزّه است پروردگار ما که وعده هایش انجام شدنی است.” سجده کنان به رو در می افتند و می گریند و بر فروتنی شان می افزاید.

بگو:” چه او را ” الله ” بخوانید، چه ” رحمان “، هرکدام را بخوانید برای او نامهای نیکوست.

نمازت را نه بسیار بلند بخوان، و نه چندان آهسته، حد وسط این دو را برگزین.

وبگو:” سپاس خداوندی راست که نه فرزندی دارد و نه در ُملک شریکی، هرگز به مذ لت نیفتد که محتاج به یاری شود، پس او را به شایستگی بزرگ دار.” ( ۱۱۱- ۵ ۰ ۱: ۱۷ )

بی تردید این آئین شما، آئینی است یگانه ومن پروردگار شما هستم، مراعبادت کنید. ( ۲ ۹: ۱ ۲)

پاک و منزّه است آنکه جداکنندۀ حق از باطل را بر بنده اش نازل کرد تا بیم دهندۀ جهانیان باشد.

آنکه فرمانروائی آسمانها و زمین از اوست و فرزندی برنگزیده است و در فرمانروائی شریکی ندارد وهمه چیز را آفرید و حد و اندازۀ هر چیز را معین فرموده است. ( ۱- ۱: ۵ ۲ )

آنها جزخدا برای خود معبودهائی برگزیدند که قدرت آفرینش ندارند وخودشان مخلوقند و درسود و زیان و نیز مرگ وحیات و برانگیخته شدن کاری ازدستشان ساخته نیست. ( ۳: ۵ ۲ )

و نیز گفتند:” این همان افسانه های پیشینیان است که رونویسی کرده و هرصبح و شام بر او خوانده می شود.”

بگو:” این کتاب را کسی نازل کرده است که اسرار آسمانها و زمین را می داند، و آمرزندۀ مهربان است. ( ۶ – ۵: ۵ ۲ )

با یکتا پرستی روی به دین آور، این آفرینشی است که خدا مردم را به آن شیوه آفرید، تغییری درآفرینش خدا نیست، این است آئین استوار، ولیکن بشتر مردم نمی دانند.

به سویش بیائید و برای او تقوا کنید و نماز را برپا دارید و ازمشرکان نباشید، ازکسانی که در دینشان فرقه فرقه شدند و هر فرقه ای به آنچه داشت دلخوش بود. ( ۲ ۳- ۳۰ : ۳۰ )

به آئین استوار روی آور پیش از آنکه روزی فرا رسد که آنرا بازگشتی ازجانب خداوند نیست، و درآن روز مردم دو گروه شوند.

کسی که کفر ورزد، کیفرش بر خود اوست، و آنکه نیکوکار باشد، سود خود را مهیا کرده است، تا (خداوند) مؤمنان درستکار را از فضل خودش پاداش دهد، براستی که او کافران را دوست ندارد. ( ۵ ۴- ۳ ۴ : ۳۰ )

الف.لام.میم.

این آیات کتاب استوار است، نیکوکار را هدایت و رحمت است: برپادارندگان نماز و دهندگان زکات و یقین کنندگان به آخرت- که درطریق هدایت پروردگارشان هستند- رستگارند. ( ۵- ۱: ۱ ۳ )

کسی که روی تسلیم بخدا آورد ونیکوکار باشد، به دستاویز محکمی چنگ زده است وسرانجام کارها بسوی خداست. ( ۲۲: ۱ ۳ )

تنها کسانی به آیات ما ایمان می آورند که وقتی برآنها خوانده شود سجده کنان به رو درمی افتند و تسبیح و سپاس پروردگارشان را بجا آورند و تکبر نکنند، پهلو از بستر خواب برگیرند و با بیم و امید پروردگارشان را بخوانند و از آنچه روزیشان داده ایم انفاق کنند.

هیچکس نمیداند چه پاداشها (ی مهمی) که روشنی بخش دیدگان است برای آنها اندوخته شده است، و این پاداش اعمالی است که انجام داده اند. ( ۷ ۱- ۵ ۱: ۲ ۳ )

بگو:” پروردگار ما همۀ ما وشما را گرد می آورد، پس آنگاه به حق داوری می کند، زیرا او حکم کننده ای داناست.” ما تو را جز برای بشارت و بیم دادن به همگی مردم نفرستادیم، ولی بسیاری از مردم نمی دانند. ( ۸ ۲- ۷ ۲: ۴ ۳ )

آئینی را برای شما مقرر داشت که نوح را بدان سفارش کرد، و آنچه را بتو وحی کردیم، به ابراهیم و موسی وعیسی سفارش کردیم، که دین را برپا دارند و درآن تفرقه نیندازند، آنچه را بدان دعوت می کنید برمشرکان گران است، خدا هرکه را بخواهد برمی گزیند و کسی را که بسوی او بازگردد هدایت می کند.

آنها پراکنده نشدند مگر پس ازپی بردن به حقیقت و از روی حسادت با یکدیگر، اگر پیش از این ازطرف پروردگارت فرمانی درکار نبود که” آنها را تا زمانی معین مهلت داده است،” داوری صورت گرفته بود، و براستی کسانی که بعد ازآنها وارث کتاب شده اند دربارۀ آن بشدت شکاک و بد بینند، پس به آن دعوت کنو همانگونه که مأمور شده ای پایدار باش، و از هوا و هوس آنان پیروی نکن و بگو:” به کتابهائی که خدا نازل کرده است ایمان دارم و مأمورم درمیان شما به عدالت رفتار کنم، خداوند پروردگار ما و شماست، اعمال ما ازآن ما، و اعمال شما ازآن شماست، خصومتی درمیان ما و شما نیست، خداوند ما را دریک جا گرد می آورد، و بازگشت بسوی اوست. ( ۵ ۱- ۳ ۱: ۲ ۴ )

(خداوند) اعمال کافرانی را که مردم را از راه خدا بازداشتند نابود کرد.

کسانی که ایمان آورده اند و کارهای شایسته انجام داده اند و به آنچه به حق ازجانب پروردگارشان برمحمّد نازل شده است ایمان آورده اند، خداوند گناهانشان را بپوشاند و کارشان را اصلاح کند، زیرا کافران ازباطل پیروی کردند، و مؤمنان حق را که از جانب پروردگارشان آمده است، خداوند اینگونه برای مردم مثل می زند. ( ۳ – ۱ : ۷ ۴ )

کافر شدگانی که دیگران را از راه خدا باز داشتند و بعد از آشکار شدن راه حق، به مخالفت با رسول خدا برخاستند، هرگز نخواهند توانست زیانی بخدا برسانند، و بزودی اعمالشان را بی نتیجه خواهد کرد.

ای مؤمنان خدا را اطاعت کنید و مطیع رسول او باشید و اعمالتان را بی نتیجه نکنید. ( ۳۳- ۳۲ : ۷ ۴ )

اوست که رسولش را به هدایت و دین حق فرستاد تا آن را برهمۀ دین ها پیروز کند، و گواهی خدا کافی است.

محمّد رسول خدا وهمراهانش دربرابر کفار سختگیر و با یکدگر مهربانند، آنها را راکع و ساجد بینی که جویای فضل و خشنودی خدا هستند، بر رخسارشان اثر سجده است، وصفشان در تورات و انجیل چنین است: همانند کاشته ای که جوانه بزند و محکم شود و برپا بایستد و کشاورزان را به شگفت آورد، (همچنین اصحاب محمّد از ضعف به قدرت رسند) و کافران عالم را از قدرت خود به خشم آورند. خداوند وعده فرموده که هرکس از آنها ثابت ایمان و نیکوکار باشد گناهانش را ببخشد و اَجرعظیم عطا کند. ( ۹ ۲ – ۸ ۲: ۸ ۴ )

هنگامی که عیسی پسر مریم گفت:” ای بنی اسرائیل من فرستادۀ خدا به سوی شما هستم، توراتی را که نزد من است تصدیق می کنم، و نیز بشارت دهندۀ رسولی هستم که بعد از من می آید، و نامش احمد است.”

هنگامی که معجزه ها آورد، گفتند:” این جادوی آشکار است.”

ستمکارتر از آنکه به اسلام خوانده شود و برخدا دروغ ببندد کیست؟ خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند

آنها می خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند، ولی خدا کامل کنندۀ نور خویش است، هرچند کافران خوش نداشته باشند.

اوست که رسول خود را به هدایت و دین حق فرستاد تا آن را برهمۀ ادیان چیره کند، هرچند مشرکان کراهت داشته باشند.

ای مؤمنان ! آیا شما را به معامله ای راهنمائی کنم که ازعذاب دردناک نجاتتان دهد؟

به خدا و فرستاده اش ایمان بیاورید و با اموال و جان خویش در راه خدا جهاد کنید، اگر بدانید برایتان بهتر است، خداوندگناهانتان را می بخشد و شما را به باغهائی وارد می کند که نهرها درآن جاریست، و درخانه های پاک بهشتی جای می دهد، این رستگاری بزرگی است. ( ۲ ۱- ۶: ۱ ۶ )

به خدا و رسول او و نوری که نازل کرده ایم ایمان بیاورید که خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است.

آن روز که شما را گرد آورد روز مغبونی است، هرکس که به خدا ایمان آورده وکارهای شایسته کرده باشد، گناهانش بخشیده شود و اورا به باغهائی وارد کند که جویباران درآن جاریست و جاودانه درآن خواهد ماند، این رستگاری بزرگی است.

اما کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند جاودانه در آتش دوزخ می مانند و سرانجام آنها بد است. ( ۰ ۱- ۸: ۴ ۶ )

خدا را اطاعت کنید و پیامبر را گردن نهید و اگر روی بگردانید، رسول ما جز ابلاغ آشکار وظیفه ای ندارد.

خدا کسی است که هیچ معبودی جز او نیست و مؤمنان باید بر او توکل کنند. ( ۳ ۱- ۲ ۱: ۴ ۶ )

کافران اهل کتاب و مشرکان از دین خود دست بردار نبودند، تا برای آنها دلیل روشنی بیاید، پیامبری ازجانب خدا، کتابهای پاک را می خواند، که درآن نوشته هائی است استوار، ولی اهل کتاب پراکنده نشدند، مگر آنگاه که دلیل روشنی برای آنها آمد، درحالی که دستوری را دریافت نکرده بودند، جز اینکه با کمال خلوص به آئین توحید خدا را پرستش کنند، و نماز را برپا دارند، و زکات بدهند، این است آئین راستین. ( ۵- ۱: ۸ ۹ )

بندگان خدای رحمان

بزرگوار است خدائی که در آسمانها برجهائی قرار داد و درمیان آن چراغ و ماه روشن بخشی پدید آورد.

اوست که شب و روز را درپی یکدیگر قرار داد- برای آنکس که بخواهد متذکر شود، یا شکر او بجای آورد.

بندگان خدای رحمان کسانی هستند که بدون تکبر برزمین راه می روند و هنگامی که جاهلان آنها را مورد خطاب قرار دهند، با متانت سخن می گویند، وآنان که شب را برای پروردگارشان به سجده و قیام می گذرانند، و آنان که می گویند:” پروردگارا، عذاب جهنم را از ما برطرف کن که عذاب دشواری است، براستی که آن بد جایگاه و بد اقامتگاهی است.

وآنان که به گاه هزینه اسراف نمی کنند و بخل نمی ورزند، بلکه به اعتدال رفتار میکنند.

آنان که معبود دیگری را با خدا نمی خوانند و کسی را که خدا خونش را حرام شمرده، جز به حق نمی کشند، و زنا نمی کنند وهرکس چنین کند مجازاتش را خواهد دید، وعذابش در روزقیامت دوبرابر خواهد بود و با خواری درآن خواهد ماند، مگر کسی که توبه کند و ایمان آورد وعمل شایسته انجام دهد، که دراین صورت خداوند بدیهایشان را به نیکی مبدل کند و خداوند آمرزندۀ مهربان است.

کسی که توبه کند و ایمان آورد وعمل شایسته انجام دهد براستی بسوی خدا بازخواهد گشت.

وآنان که به دروغ شهادت نمی دهند، و هنگامی که با لغو و بیهودگی برخورد کنند، بزرگوارانه ازآن می گذرند، و آنان که وقتی به آیات پروردگار اندرزشان دهند دربرابر آن چون ناشنوایان و نا بینایان نباشند، و به آنانی که می گویند: ” پروردگارا! ازهمسر و فرزندانمان چشمان ما را روشن فرما و ما را پیشوای اهل تقوا قرار بده.”

(اینان) به پاداش صبری که کرده اند غرفه های بهشتی نصیبشان خواهد شد، و در آنجا با درود و سلام مواجه خواهند شد، و جاودانه درآن بمانند، چه نیکو جایگاهی وچه قرارگاه خوبی.

بگو:” اگردعای شما نباشد پروردگار من چه توجهی به شما کند؟ اما حال که تکذیب کرده اید، بزودی ( کیفرش) گردنگیر و ملازمتان خواهد شد.” ( ۷۷- ۱ ۶: ۵ ۲ )

بشارت بر آنان که پرستش طاغوت را وانهادند و به خدا رو آوردند، پس بندگان مرا بشارت ده.

آنان که گفته ها را می شنوند و از بهترین آن پیروی می کنند، همانها هستند که خدا هدایتشان کرده است وآنها خردمندانند.

آیا آنکس را که فرمان عذاب برای او قطعی شده است، می توانی از آتش نجات دهی؟ لکن برای آنان که از (نافرمانی) خدا می ترسند غرفه هائی برفراز یکدیگر بنا شده وجویها از زیر آن روان است، این وعدۀ خداست و او خلف وعده نمی کند. ( ۹ ۱- ۱۷: ۹ ۳ )

آنچه به شما داده شده کالای زندگی دنیاست، و آنچه نزد خداست برای مؤمنانی که به پروردگارشان توکل می کنند، بهتر و پایدارتر است.

وآنان که ازگناهان بزرگ و زشتیها دوری می گزینند، و چون به خشم آیند از آن درمی گذرند، و آنان که دعوت پروردگارشان را گردن می نهند، و نماز بجای می آورند و کارشان به مشورت انجام می گیرد و از روزیشان انفاق می کنند، وکسانی که درمقابل ستمی که به آنها شده انتقام می گیرند.

هر بدی را مجازاتی است همانند آن، و هرکس ببخشاید و راه آشتی در پیش گیرد مزدش با خداست، زیرا او ستمکاران را دوست ندارد، وهرکس درمقابل ستمی که بر او رفته است انتقام بگیرد ایرادی بر او نیست.

کسانی باید ملامت شوند که به مردم ستم می کنند و به ناحق در زمین ستم روا می دارند، عقوبت دردناکی برای آنهاست.، و شکیبائی و گذشت حاکی از ارادۀ قوی است. ( ۳ ۴- ۶ ۳: ۲ ۴ )

و بندگان خدا ازچشمه ای می نوشند که می توانند بهرکجا بخواهند جاریش سازند، آنها به نذ ر خود وفا می کنند، و از روزی می ترسند که عذابش فراگیر است.

غذا را با اینکه دوست دارند، به فقیر و یتیم و اسیر می دهند:” فقط برای خدا به شما غذا می دهیم، نه ازشما پاداشی می خواهیم، نه متوقع تشکریم، اما از روزی بسیار سخت از پروردگارمان می ترسیم.”

خداوند از شر آن روز در امانشان می دارد، و آنان را شادی و سرور می بخشد، و در برابر شکیبائی، بهشت و لباسهای حریر بهشتی پاداششان می دهد.

در آنجا برتختها تکیه زنند، نه آفتابی در آنجا می بینند و نه سرمائی، سایه هایش بر آنان گسترده و میوه هایش در دسترس است، جامهای سیمین و کاسه های بلورین گردا گرد آنان می گردانند، ظرفهای بلورین و سیمین را به اندازه ُپر کرده اند، در آنجا از آشامیدنی هائی سیراب می شوند که با زنجبیل آمیخته شده، چشمه ای در آنجاست که سلسبیل نام دارد، گردا گرد آنان نو جوانانی جاودانی می گردند، وهرگاه آنها را بنگری گمان می کنی مروارید پراکنده اند، و چون آنجا را مشاهده کنی فرمانروائی عظیمی خواهی یافت.

بر اندامشان لباسهائی ازحریر سبز رنگ است، که با دیبای ضخیم و به دستبندهائی از نقره آراسته شده اند، و پروردگارشان شراب پاک به آنها می نوشاند.

این پاداش شماست و از کوششتان قدرنانی شده است. ( ۲۲- ۶: ۶ ۷ )

آزمایش الهی - مصیبت

مسلماً همۀ شما را به چیزی ازترس، گرسنگی، کاهش اموال و نفوس و محصولات آزمایش می کنیم، و شکیبایان را بشارت ده، آنان که چون مصیبتی به ایشان برسد، گویند:

” ما ازآن خدائیم و بسوی او باز می گردیم” درود و رحمت خدا بر آن گروه باد که ره یافتگانند. ( ۷ ۵ ۱- ۵ ۵ ۱: ۲ )

آیا پنداشتید که به بهشت داخل می شوید، بی آنکه چون پیشینیان یه سختی تنگدستی و رنجوری گرفتار شوید؟

شدائد و مشکلات آن چنان امتهای پیشین را احاطه می کرد که پیامبر و مؤمنان ملتزمش گفتند:” پس باری خدا چه هنگام است؟ “بدانید یاری خدا نزدیک است.” ( ۱۴ ۲: ۲ )

آیا تصورتان این بود که بی آنکه خداوند مجاهدان وصابران شما را معلوم گرداند، وارد بهشت خواهید شد؟ ( ۲ ۱۴: ۳ )

بى ترديد با اموال و جانتان آزمايش ميشويد و از زبان اهل كتاب و مشركان آزار فراوان خواهيد شنيد و اگر صبر كنيد و ” تقوا” پيشه سازيد اين حاكى ازعزم استوار در كارهاست. ( ۱۸۶: ۳ )

این کتاب (قرآن) را برحق برتو نازل کردیم، و این درحالی است که کتابهای پیشین را، که در برابر آن قرار دارد تصدیق می کند، و شاهد و نگهبان آنهاست، بنابراین به آنچه خدا نازل کرده است درمیان آنها حکم کن، و ازهوا و هوسشان پیروی مکن، که از احکام الهی بازمانی.

برای هرگروه ازشما آئین و طریقۀ روشنی قرار دادیم و اگر خدا می خواست همۀ شما را بصورت یک اُمت درمی آورد، ولی خواست درآنچه به شما داده است امتحانتان کند، پس درنیکیها بریکدیگر پیشی گیرید، که بازگشت همه بسوی اوست، و از آنچه درآن اختلاف دارید آگاهتان می کند. ( ۸ ۴: ۵ )

ای مؤمنان خدا شما را به مقداری از شکار که دست و نیزه های شما به آن می رسد، آزمایش می کند، تا معلوم بدارد چه کسی در باطن از او می ترسد، و هرکس بعد ازآن تجاوز کند، عذاب دردناکی درپیش خواهد داشت. ( ۴ ۹: ۵ )

اوست که شما را در زمین جانشین قرار داد، و بعضی را نسبت به دیگران مرتبۀ بالا تر بخشیده ، تا شما را به آنچه مقرر کرده است بیازماید، مسلماً پروردگار تو زود کیفر می دهد و ( هم ) آمرزندۀ مهربان است. ( ۱۶۵: ۶ )

ای مؤمنان به خدا و پیامبر خیانت مکنید و در امانتهای خود دانسته خیانت روا ندارید، و بدانید، اموال و فرزندان مایۀ آزمایشند و پاداش بزرگ نزد خداست. ( ۸ ۲- ۷ ۲: ۸ )

بگو:” هرگز مصیبتی برای ما رخ نمی دهد، مگر آنکه خدا مقرر کرده باشد، او مولای ماست و مؤمنان باید برخدا توکل کنند. ( ۱ ۵: ۹ )

اوست که آسمانها و زمین را در شش روز بیافرید و عرش او بر آب مستقر است، تا شما را بیازماید که عمل کدامیک از شما بهتر است و اگر بگوئی که پس ازمرگ برانگیخته خواهید شد، کافران خواهند گفت: ” این جادوی آشکاری است.” ( ۷ : ۱۱ )

هنگامی که موسی به قومش گفت:” نعمت خدا را برخود یاد آورید که چون آل فرعون به بدترین عذابها شکنجه تان می کردند و پسرانتان را می کشتند و زنانتان را زنده می گذاشتند، نجادتان داد، و در این امر آزمایش بزرگی ازجانب پروردگارتان بود. ( ۶ : ۱۴ )

ما هرچه روی زمین است زینت ساختیم، تا به وسیلۀ آن بیازمائیم که کدامشان نیکوکردارترند.

و به همین منظور نیز روی زمین را خشگ و هموار گردانیدیم ( ۸ – ۷ : ۱۸ )

هرگز چشم به نعمتهای مادی که به گروه هائی از آنها داده ایم نداشته باش که اینها زینت زندگی دنیا، و وسیله ایست برای آزمودن آنها، و روزی پروردگار تو بهتر و پایدارتر است. ( ۱ ۳ ۱: ۰ ۲ )

هرکس طعم مرگ را خواهد چشید و شما را به نیک و بد می آزمائیم وسرانجام نزد ما باز می گردید. ( ۵ ۳: ۱ ۲ )

بگو:” به من وحی می شود که تنها معبود شما خدائی است یگانه، آیا تسلیم می شوید؟ “

اگر سرباز زدند، بگو:” من شما را یکسان خبر کردم و نمی دانم وعده ای که به شما داده است نزدیک است یا دور؟ خدا گفتار آشکار و نهانتان را می داند، و نمی دانم شاید این برای شما آزمایشی باشد و بهره ای تا بهنگام مرگ.” ( ۱۱۱ – ۸ ۰ ۱: ۱ ۲ )

از مردم، کسی است که خدا را به زبان عبادت می کند، اگر خیری به او برسد دلش آرام می گیرد، و اگر آزمایشی پیش آید رو بگرداند، چنین کسی در دنیا و آخرت زیان کرده است، و این زیان آشکاری است، غیر ازخدا کسی را می خواند که سود و زیانی نمی رساند، و این گمراهی بسیار عمیقی است. ( ۲ ۱- ۱۱: ۲۲ )

آيا مردم گمانشان بر اين است كه چون بگويند: ” ايمان آورده ايم” رهايشان ميكنند و ديگر نمى آزمايند؟ ما پیشینیان را آزمودیم تا خدا راستگویان و دروغگویان را معلوم کند. ( ۳ – ۲: ۹ ۲ )

چون به انسان زیانی برسد ما را می خواند و چون نعمتی به او عطا کنیم، بگوید:که به سبب دانائی خودم این نعمت نصیبم شد.” اما این آزمایشی است، ولی بیشترشان نمی دانند. ( ۹ ۴: ۹ ۳ )

اگر اعراض کنند، تو را حافظ آنها قرار نداده ایم، وظیفۀ تو فقط ابلاغ رسالت است و ما چون از رحمت خود به انسان بچشانیم شادمان شود و اگر به خاطر اعمالی که انجام داده اند، بلائی به آنها برسد ناسپاس خواهند بود.( ۸ ۴: ۲ ۴ )

همۀ شما را آزمایش می کنیم تا مجاهدان و صابرانتان را معلوم کنیم و اخبار شما را بیازمائیم. ( ۱ ۳: ۷ ۴ )

اموال وفرزندانتان مایۀ آزمایش هستند، و پاداش بزرگ نزد خداست. ( ۵ ۱: ۴ ۶ )

بزگوار است خداوندی که فرمانروائی جهان هستی به دست قدرت اوست و برهمه چیز تواناست، همان که مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید، که کرا اعمال بهتر است و او مقتدر آمرزنده است. ( ۲- ۱: ۷ ۶ )

روزگاری بر انسان گذشت که چیزی قابل ذکر نبود، انسان را ازاختلات نطفه آفریدیم تا او را بیازمائیم، و شنوا و بینایش کردیم، راه را به او نشان دادیم، خواه شاکر باشد خواه ناسپاس. ( ۳ – ۱ : ۶ ۷ )

تقوا

بی تردید این کتاب (قرآن)، راهنمای اهل تقواست:

آنان که به غیب ایمان دارند و نماز را برپا می دارند، و از آنچه روزیشان داده ایم انفاق می کنند، آنها به آنچه برتو وپیامبران پیشین نازل شده است، ایمان داشته و به آخرت یقین دارند، آنان ازهدایت پروردگارشان برخوردارند و خود رستگارانند. ( ۵ – ۲ : ۲ )

ای مردم پروردگارتان را که شما و پیشینیانتان را آفرید عبادت کنید تا با “تقوا” شوید.

اوست که رمین را بگستراند و آسمان را برفرازتان بر افراشت، و از آسمان آبی فرو فرستاد که به سبب آن میوه های گوناگون برویانید تا روزی شما باشد، بنابراین برای خدا شریکهائی قرار ندهید، درصورتی که می دانید خدا بی نظیر است. ( ۲۲ – ۲۱: ۲ )

نيکی آن نيست كه روى خود را به سوى مشرق و مغرب بگردانيد، بلكه نيكى آن است كه كسى به خدا و روز بازپسين و فرشتگان و كتاب و پيامبران ايمان آورد، و مال خودرا با وجود دوست داشتن به يتيمان و بينوايان و در راه‏ ماندگان و نیازخواهان و( در راه آزادی) بردگان ببخشد، و نماز را برپاى دارد و زکات را بدهد، وآنان كه چون عهد بندند به عهد خود وفادارانند و درسختى و زيان و به هنگام جنگ شكيبايانند، آنانند كسانى كه راست گفته‏اند و آنان همان متقیانند. ( ۷۷ ۱: ۲ )

هوس پرستی، از جمله دوست داشتن زنان، پسران، انبانهای انباشته از زر وسیم، اسبان داغ خورده، چارپایان و کشتزار، در نظر مردم زینت یافته است، اینها دستمایۀ زندگی این جهانند، و سر انجام نیک نزد خداست.

بگو:” آیا شما را ازچیزی آگاه کنم که ازآنها بهتر است؟ برای آنها که تقوای الهی پیشه کنند، در نزد پروردگارشان باغهائی است که درآن جویها روان است، و همسرانی پاک، همچنین خشنودی خدا،و جاودانه درآن بمانند، و خدا به بندگان بیناست.

کسانی که می گویند:” پروردگارا ما ایمان آوردیم، گناهان مارا بیامرز، و از عذاب دوزخ حفظمان کن.”

(آنها) صابران، راستگویان، مطیعان، انفاق کنندگان و آمرزش خواهان سحرگاهانند. ( ۷ ۱- ۴ ۱: ۳ )

آری هرکس به پیمان خود وفا کند و با تقوا باشد، خدا متقین را دوست دارد. ( ۶ ۷: ۳ )

ای مؤمنان، چنانکه سزاوار است از( نافرمانی) خدا بترسید، و جز در مسلمانی نمیرید. ( ۲ ۰ ۱ : ۳ )

چنین نیست که خدا مؤمنان را مانند حال کنونی شما بخود واگذارد، مگر آنکه پلید را از پاک جدا کند، و ممکن نیست شما را از اسرار نهان آگاه سازد، ولی ازمیان رسولان خود هرکس را که بخواهد برمی گزیند، پس بخدا و رسولان او ایمان بیاورید، و اگر ایمان آوردید و تقوا پیشه کردید، پاداش بزرگی دارید. ( ۹ ۷ ۱: ۳ )

ای مردم از( نافرمانی) پروردگاری بترسید که شما را از یک تن آفرید، و همسرش را از او پدید آورد، و از آن دو مردان و زنان بسیاری را به وجود آورد، بترسید، کنید ازخدائی که به نام او از یکدیگر تقاضا می کنید، و حرمت پیوند خویشان را نیز رعایت کنید، زیرا خداوند مراقب شماست. ( ۱: ۴ )

نعمت خدا و پیمان مؤکد اورا که با شما بسته است، بدان هنگام که گفتید:” شنیدیم و اطاعت کردیم.” به یاد آورید، و از

( نافرمانی) خدا بترسید، که او از درون سینه ها آگاه است. ( ۷ : ۵ )

اى كسانيكه ايمان آورده ايد اگر” تقوا” پيشه كنيد، خدا بشما فرقان بخشد، (حس تشخيص حق ازباطل) وگناهان شما را بيامرزد، كه خداوند صاحب فضل و رحمت عظیمی است. ( ۹ ۲: ۸ )

اى كسانى كه ايمان آورده ايد از( نافرمانی) خدا بترسید و با راستگويان باشيد. ( ۹ ۱۱ : ۹ )

آگاه باش که دوستان خدا نه ترسی دارند و نه غمگین می شوند. برای مؤمنان با تقوا در زندگی دنیا و آخرت خبر مسرت بخشی است، سخنان خدا تغییر نا پذیر است، و آن رستگاری بزرگی است. ( ۴ ۶- ۲ ۶ : ۰ ۱ )

گفت:” من یوسفم و این برادر من است، خدا برما منت گذاشت، مسلماً هرکس تقوا پیشه کند و شکیبائی نماید، خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نمی کند. ( ۰ ۹ : ۲ ۱ )

چون به اهل تقوا گفته شود: ” پروردگارتان چه نازل كرده است؟” گويند: ” بهترين سخن را.”

براى نيكوكاران دراين دنيا خير است وسراى آخرت بهتر است، و سراى اهل تقواى چه خوبست، به باغهاى جاويدان درآيند كه جويباران درآن جاريست وهرچه اراده كنند درآنجا موجود است، بدينگونه خداوند اهل تقواى را پاداش خواهد داد. ( ۳۱- ۳۰ :۱۶ )

ای مردم از (نا فرمانی) پروردگارتان بترسید، که زلزلۀ قیامت هنگامۀ بزرگی است، روزی که آنرا ببینید، مادران شیرده، کودکان شیرخوارشان را از یاد خواهند برد، و زنان باردار، بارخودرا بر زمین گذارند و مردم را مست خواهی دید، حال آنکه مست نیستند، ولی عذاب خدا شدید است. ( ۲- ۱: ۲۲ )

ای مؤمنان از( نافرمانی) خدا بترسید( تقوا پیشه کنید) و به صواب سخن گوئید، تا خداوند اعمالتان را اصلاح کند و گناهانتان را بیامرزد، هرکس از خدا و رسولش اطاعت کند، به موفقیت عظیمی نائل شده است، این امانت را بر آسمانها و زمین عرضه داشتیم، از تحمل آن سر باز زدند و ترسیدند، اما انسان آن را برعهده گرفت، به راستی او ستمکار و نادان بود.

تا خدا مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک را عذاب کند، و توبۀ مردان و زنان با ایمان را بپذیرد، که خدا آمرزندۀ مهربان است. ( ۳ ۷ – ۷۰ : ۳۳ )

بگو:” ای بندگان مؤمن از(نافرمانی)خدا بترسید(تقوا پیشه کنید) وبرای نیکوکاران در این دنیا پاداشی نیکوست، و زمین خدا پهناور است، فقط پاداش شکیبایان است که بدون حساب داده می شود.” ( ۰ ۱: ۹ ۳ )

آن کس که سخن راست را آورد وآن را تصدیق کرد ازمتقیان است، که هرچه بخواهند نزد پروردگارشان آماده است، این است پاداش نیکوکاران. تاخداوند یدترین اعمالی را که انجام داده اند محو کند وبهتر از آنچه انجام داده اند پاداش دهد. ( ۵ ۳-۳ ۳: ۳۹ )

و آنان که برای پروردگارشان تقوا پیشه کرده اند،( ازنافرمانی پروردگارشان ترسیده اند) گروه گروه به بهشت برند، و چون بدانجا رسند، درهایش گشوده شود و نگهبانان بهشت به آنها گویند:
“سلام برشما، خوش باشید، به بهشت جاودانه داخل شوید.”

گویند:” سپاس خدای را که وعده اش به ما راست بود و زمین را میراث ما قرار داد و درهرجای بهشت که بخواهیم منزل می گزینیم.”

چه پاداش نیکوئیست برای عمل کنندگان، و فرشتگان را بنگری که برگرد عرش حلقه زده اند و به ستایش خدای تسبیح می گویند، و درمیان آنها بحق داوری کنند، و گفته شود:

” سپاس خدای را که پروردگار جهانیان است.” ( ۵ ۷- ۳ ۷:۹ ۳ )

خداوند به هدایت هدایت یافتگان می افزاید و به آنان تقوا عطا می فرماید. ( ۷ ۱: ۷ ۴ )

ای مردم ! ما شما را از مرد و زنی آفریدیم و شما را دسته ها و قبیله ها کردیم تا یکدیگر را بشناسید، و گرامی ترین شما نزد خدا، با تقواترینتان است. ( ۳ ۱: ۹ ۴ )

مسلماً اهل تقوا درباغها و درنعمتند، از داده های پروردگارشان مسرورند و خداوند آنها را ازعذاب دوزخ محفوظ داشته است، بخاطر کردارتان بخورید و بیاشامید، گوارایتان باد.

تکیه برتختهای بهم پیوسته دارند و حوریان را به همسری آنان درآوریم، و مؤمنان و فرزندانشان را که به پیروی از آنها ایمان آورده اند به هم ملحق می کنیم، و از عمل آنها چیزی نمی کاهیم، وهرکس درگروی اعمال خویش است. ( ۱ ۲- ۷ ۱: ۲ ۵ )

تاجائی که می توانید تقوای الهی پیشه سازید، بشنوید، مطیع باشید و انفاق کنید، که برایتان بهتر است، و هرکس که از بُخل و حرص خود برکنار مانده باشد رستگار است. ( ۱۶: ۴ ۶ )

اهل تقوا را نزد پروردگارشان باغهای پرنعمت است.

آیا کسانی را که تسلیم امر پروردگارشان هستند، مانند گناهکاران قرار می دهیم؟ چه شده؟ چگونه داوری می کنید؟ مگر کتابی دارید که درآن می خوانید، وهرچه بخواهید درآن می یابید، یا با ما پیمانی بسته اید که تا روز قیامت دوام دارد، که به هرچه حکم می کنید حق با شما باشد؟ ( ۹ ۳- ۴ ۳: ۸ ۶ )

سوگند به شب تاریک، آنگاه که جهان را در پردۀ سیاه بپوشاند، سوگند به روز آنگاه که عالم را روشن کند، سوگند به آفرینندۀ ذکور و اناث، که کوشش شما پراکنده است.

آنکس که احسان کند و با تقوا باشد، و نیکی را گواهی دهد، ما او را درمسیر آسانی قرار خواهیم داد، اما برکسی که بُخل و بی نیازی ورزد، و نیکی را دروغ شمارد، کار را دشوار کنیم، و چون به هلاکت افتد، اموالش به حال او سودی نخواهد داشت.

البته عهده دار راهنمائی مائیم، و اختیار دنیا و آخرت از آن ماست، شما را از آتش شعله ور بیم می دهم، که جز تیره بخت ترین کسان درآن نیفتد.

آن کس که آیات ما را تکذیب کرد، و روی از آن برتافت.

دیری نخواهد گذشت که با تقواتر، از آن دوری می کند، آن کس که مالش را بدهد تا پاک شود، هیچ کس را بر او نعمتی نیست، هرچه کند درطلب رضای پروردگار بلند مرتبۀ اوست، البته به زودی خشنود خواهد شد. ( ۱ ۲- ۱ : ۲ ۹ )

راه راست - هدایت

سپاس مخصوص پروردگار جهانیان است، بخشاینده است و مهربان، فرمانروای روز جزاست.

تنها تورا می پرستیم و تنها از تو یاری می جوئیم، مارا به راه راست هدایت فرما، راه کسانی که نعمتشان دادی، نه غضب شدگان و گمراهان. ( ۷- ۱: ۱ )

الف- لام – میم . بی ترید این کتاب راهنمای اهل تقواست:

آنان که به غیب ایمان دارند و نماز برپا می دارند و از آنچه روزیشان داده ایم انفاق میکنند.

آنان به آنچه بر تو و پیامبران پیشین نازل شده است، ایمان داشته و به آخرت یقین دارند. آنان از هدایت پروردگارشان برخوردارند و خود رستگارانند. ( ۵ – ۱: ۲ )

گفتیم:” همگی از بهشت فرود آئید، پس چون ازجانب من هدایتی برای شما آمد، آنان که از هدایت من پیروی کنند، هرگز بیمناک و اندوهگین نخواهند شد. قسمتی از آیه: ( ۸ ۳ : ۲ )

یهودیان و نصارا هرگز ازتو راضی نخواهند شد، مگر این که از آئینشان پیروی کنی، بگو:” هدایت، هدایت الهی است و اگر از هوا و هوس آنان پیروی کنی بعد از آن که آگاه شدی، دیگر ازجانب خدا یار و یاوری نخواهی داشت. ( ۰ ۱۲ : ۲ )

گفتند:” به آئین یهود و نصاری درآئید تا هدایت شوید.”

بگو:” که آئین یکتاپرستی ابراهیم را پیروی می کنیم، و او هرگز از مشرکین نبود.”

بگوئید:” ما به خدا ایمان آوردیم و به آنچه برما نازل شده و آنچه بر ابراهیم، اسحاق، یعقوب و نوادگان نازل گردیده، و نیز آنچه به موسی و عیسی و برپیامبران دیگر از طرف پروردگارشان داده شده، ایمان آورده ایم و بین هیچ یک از پیامبران فرق نمی گذاریم و تسلیم امر خدا هستیم.

اگر آنها ایمان بیاورند مانند آنچه شما ایمان آورده اید، هدایت یافته اند، و اگر سر پیچی کنند از حق جدا افتاده اند، و خدا شما را از آسیب آنها حفظ می کند، و او شنوای داناست. ( ۷ ۳ ۱- ۵ ۳ ۱: ۲ )

درود و رحمت پروردگار برآن گروه باد که ره یافتگانند. ( ۷ ۵ ۱: ۲ )

کسانی که دلایل و هدایتی را که نازل کردیم و درکتاب برمردم عرضه داشتیم کتمان کنند مورد لعن خدا و لعن کنندگان واقع شوند. مگر آنها که توبه کردند و به راه آمدند و حق را بزبان آوردند، توبۀ آنها را می پذیرم که توبه پذیر مهربان منم. ( ۰ ۶ ۱- ۹ ۱۵: ۲ )

آنگاه که بندگانم دربارۀ من از تو پرسند.

– من نزدیکم وهرکه مرا بخواند دعایش را اجابت می کنم.

آنها (هم) باید دعوت مرا بپذیرند و به من ایمان بیاورند، تا راهشان را بیابند. ( ۶ ۸ ۱: ۲ )

اکراهی در دین نیست، که آشکارکنندۀ راه از بی راهی است، کسی که طاغوت را مُنکر شود و به خدا ایمان آورد، به دستاویز محکمی چنگ زده است که گُسستن درآن نیست، و خدا شنوای داناست. ( ۶ ۵ ۲ : ۲ )

ای مردم حجتی از طرف پروردگارتان برای شما آمد، و نوری آشکار بسویتان فرستادیم.

اما همۀ آنهائی که بخدا ایمان آورند و به او متوسل شوند، بزودی به عرصۀ رحمت و فضل خویش وارد خواهد کرد، و در راهی راست بسوی خود هدایتشان می کند. ( ۵ ۷ ۱- ۴ ۷ ۱: ۴ )

خداوند از بنی اسرائیل پیمان گرفت، از آنها دوازده سرپرست برانگیختیم.

خداوند فرمود:” اگر نماز برپا دارید و زکات بدهید و به رسولان من ایمان بیاورید، آنها را یاری کنید و خدا را وامی نیکو دهید، من باشما هستم و گناهانتان را می زدایم و بدرون باغهائی می آورمتان که جویباران درآن روان است، اما هرکس بعد از این کافر شود، از راه راست منحرف شده است. ( ۱۲: ۵ )

ای اهل کتاب پیامبر ما نزد شما آمد تا حقایق بسیاری را که از کتاب پنهان کرده اید بیان کند، و از بسیاری درگذرد، از جانب خدا نور و کتاب روشنگری به سوی شما آمد.

خداوند به وسیلۀ آن هرکس را که از رضای او پیروی کند، به راههای سلامت هدایت می کند و از ظلمت به سوی نور می برد و آنها را به راه راست رهبری خواهد کرد. ( ۶ ۱- ۵ ۱: ۵ )

این هدایت خداست و هربنده ای را بخواهد راهنمائی کند، و اگر شرک آورند اعمالشان تباه خواهد شد.( ۸۸ : ۶ )

آیا آن دل مرده ای که زنده اش کردیم و نوری برایش مقرر داشتیم که با آن درمیان مردم به رفتار آید، مانند کسی است که در تاریکیها به سر می برد و راه خروجی ندارد؟ کردار کافران بدینگونه آراسته شده است. ( ۲۲ ۱: ۶ )

اين راه خداى توست كه مستقيم است، ما آيات خود را براى کسانی كه بدان پند ميگيرند بیان کردیم، آنها را نزد خدا دارسلامت و منزل آرامش است و خدا دوستدار آنهاست، براى آنكه نيكوكار بودند. ( ۱۲۷ – ۶ ۱۲: ۶ )

این راه راست من است، ازآن پیروی کنید و به راههای مختلف نروید، که شما را از راه حق دور می کند، این چیزی است که خداوند به آن سفارشتان کرده است، تا با تقوا شوید. ( ۳ ۱۵: ۶ )

این کتابی است پربرکت که ما نازل کردیم، از آن پیروی کنید و با تقوا باشید، تا مشمول رحمتش واقع شوید.

که نگوئید:” کتاب آسمانی بر دو طایفۀ پیش از ما نازل شده بود، و ما از خواندن و آموختن آن بی خبر بودیم.”

یا بگوئید:” اگر کتاب برما نازل می شد، بهتر از آنها هدایت می شدیم.”

مسلماً دلایل و هدایت و رحمت از جانب پروردگارتان برای شما آمد، پس چه کسی ستمکارتر از کسانی است که آیات خدا را تکذیب کردند و از آن روی گرداندند، به زودی کسانی را که از آیات ما روی بگردانند، به عذابی سخت کیفر خواهیم داد. ( ۷ ۱۵- ۱۵۵: ۶ )

بگو: پروردگارم مرا به راه راست هدایت کرده است، دینی پا برجا و استوار، دین پاک ابراهیم که از مشرکان نبود. بگو نماز، مناسک حج، زندگی ومرگم ازآن خداوندی است که پروردگار جهانیان است، شریکی ندارد، وبه این مأمور شده ام ومن ازنخستین تسلیم شدگانم.

بگو: آیا پروردگاری غیر ازخدا بجویم؟ او پروردگار همه چیز است، هیچ کس جز برای خود کاری انجام نمیدهد، وهیچ گناهکاری بارگناه دیگری را به دوش نمی گیرد وسرانجام بازگشت شما بسوی پروردگارتان است، و شما را از آنچه اختلاف دارید با خبر خواهد کرد. ( ۴ ۱۶ – ۱۶۱: ۶ )

پروردگار تو از پشت فرزندان آدم نسلها را بیرون آورد، و آنها را برخویشتن گواه ساخت:

“آیا من پروردگار شما نیستم؟ ” گفتند:” آری، گواهی می دهیم.”

تا در روز قیامت نگوئید:” ما از این غافل بودیم.”

و یا نگوئید:” پیش ازما نیکانمان مشرک بودند، وما فرزندانی بودیم بعد از آنها، آیا ما را به کردار باطل گرایان هلاک خواهی کرد؟ ” آیات را چنین بیان می کنیم تا بازگردند. ( ۴ ۷ ۱- ۲ ۷ ۱: ۷ )

براستی ابراهیم پیشوائی فرمانبر و حنیف بود و هرگز شرک نیاورد، او شاکر نعمتهای خدا بود، خداوند او را برگزید و به راه راست هدایت کرد.

در دنیا او را نیکی عطا کردیم و در آخرت ار شایستگان است. ( ۲ ۲ ۱- ۰ ۲ ۱: ۱۶ )

خدا برهدایت هدایت یافتگان می افزاید وآثاری که از اعمال صالح باقی بماند درپیشگاه پروردگارت بهترو نتیجۀ خوبتر دارد. ( ۶ ۷: ۹ ۱ )

گفت ای موسی پروردگار شما کیست؟

پاسخ داد:” پروردگار ما کسی است که نعمت وجود به همۀ موجودات بخشیده و سپس آنها را هدایت کرده است.”

( ۰ ۵ : ۰ ۲ )

من آمرزگار توبه کنندگانی هستم که ایمان بیاورند و عمل شایسته انجام دهند و هدایت شوند. ( ۲ ۸ : ۰ ۲ )

پیش از تو رسول یا پیامبری نفرستادیم جز آن که وقتی مشغول خواندن آیات شد گرفتار القائات شیطان گردید، اما خداوند القائات شیطان را مرتفع کرد و آیات خود را استحکام بخشید، خداوند دانای فرزانه است.
تا القائات شیطانی را آزمونی قرار دهد برای دل بیماران و سنگدلان و به راستی ستمگران درعداوت و ناسازگاری ازحق به دورند.

و تا دانشمندان بدانند که قرآن به راستی از جانب پروردگار توست و به آن ایمان بیاورند و دلهایشان نرم شودو خداوند مؤمنان را به راه راست هدایت می کند.

وکافران همیشه به آن شک دارند تا ناگهان قیامت فرا رسد و یا عذاب روز بی پایان برآنها فرود آید.( ۵۵- ۲ ۵: ۲۲ )

طا، سین.

این است آیات قرآن و کتاب روشنگر، که برای مؤمنان هدایت و بشارت است:

آنان که نماز برپا می دارند و زکات می دهند و به آخرت یقین دارند. اعمال کسانی که به آخرت ایمان ندارند در نظرشان آراستیم و سرگشته مانده اند، همانها هستند که عذاب دشواری برایشان رقم خورده است و در آخرت زیان کارترینند. ( ۵ – ۱ : ۷ ۲ )

کسانی که در راه ما مجاهدت کنند، به راههای خویش راهنمائی خواهیم کرد، و خداوند با نیکوکاران است. ( ۹ ۶ : ۹ ۲ )

الف- لام. میم

اینها آیه های کتاب حکمت آمیز است، نیکوکاران را هدایت و رحمتی است: آنان که نماز می گزارند و زکات می دهند و به آخرت یقین دارند، اینان ازجانب پروردگارشان هدایت یافته اند و اینان همان رستگارانند.

بعضی از مردم خریدار سخنان بیهوده اند، تا به نادانی مردمان را از راه خدا گمراه کنند و آیات را به استهزاء گیرند، عذاب خوارکننده ای هم نصیب آنهاست.

آنگاه که آیات ما بر او خوانده شود، با خودپسندی چنان روی برتابد که گوئی گوشهایش سنگین است، اورا به عذاب دردناک بشارت ده.

نصیب مؤمنان نیکوکار باغهای پرنعمت است، که جاودانه درآن بمانند- وعدۀ خدا راست است و او توانمند فرزانه است.( ۹- ۱: ۱ ۳ )

برخورداران از دانش می دانند آنچه ازجانب پروردگارت برتو نازل شده است حق است، و به راه توانمند ستوده هدایت می کند. ( ۶ : ۴ ۳ )

ما این قرآن را برای مردم به حق برتو نازل کردیم، پس هرکس هدایت شود به سود خود اوست، و هرکس گمراه شود، تنها به زیان خودش خواهد بود، و تو نگهبان آنها نیستی. ( ۱ ۴: ۹ ۳ )

ما پیروزی آشکاری برایت پیش آوردیم. تا خدا گناه گذشته و آیندۀ تورا بیامرزیم و نعمت خود را بر تو تمام و به راه راست هدایتت کند، و خدا یاورت باشد، یاری پیروزمند.

اوست که بردلهای مؤمنان آرامش فرستاد، تا ایمانشان را بیفزاید، که سپاه آسمانها و زمین ازآن خداست، و خداوند دانای فرزانه است، تا مردان و زنان با ایمان را به باغهائی وارد کند که جویباران درآن جاریست، وجاودانه درآنجا باشند، و ازگناهانشان درگذرد،واین نزد خدا پیروزی بزرگی است، ونیز مردان و زنان منافق، و مردان و زنان مشرک را که برخدا بد گمانند، عذاب کند، بدا به حال ایشان، خداوند برآنها خشم گرفت و از رحمت خود دورشان کرد، و جهنم را برای آنان آماده ساخته، و چه بد سرانجامی است. ( ۶ – ۱: ۸ ۴ )

خداوند بر هدایت هدایت یافتگان می افزاید و به آنان تقوا عطا می کند. ( ۷ ۱ : ۷ ۴ )

روزگاری بر انسان گذشت که چیزی قابل ذکر نبود، انسان را از اختلات نطفه آفریدیم تا او را بیازمائیم، و شنوا و بینایش کردیم، راه را به او نشان دادیم، خواه شاکر باشد خواه ناسپاس. ( ۳ – ۱ : ۶ ۷ )

این یاد آوریست، هرکس بخواهد می تواند راهی را انتخاب کند که بسوی پروردگارش باشد. ( ۹ ۲ : ۶ ۷ )

این قرآن فقط ذکر است برای جهانیان، برای هرکس ازشما که بخواهد راه راست را درپیش گیرد، و شما نمی جواهید مگر آنکه پروردگار عالمیان بخواهد. ( ۹ ۲- ۷ ۲: ۱ ۸ )

سوگند به خورشید و روشنائی طالع شد نش، سوگند به ماه که پس از آن سر برآورد، سوگند به روز آنگاه که آنرا روشن کند، سوگند به شب آنگاه که آنرا بپوشاند، سوگند به آسمان و آنکه بر افراشتش، سوگند یه زمین و گستراننده اش، سوگند به روح آدمی و آنکس که به اعتدال آنرا آفرید، و خیر و شرش را به او الهام کرد، :

هرکس نفس خود را تزکیه کند رستگار خواهد شد، و آنکس که پلیدش دارد، از زیانکاران است. ( ۰ ۱- ۱: ۱ ۹ )

گمراهی - عدم هدایت

برحذر داشتن و نداشتن برای کافران یکسان است، و آنان ایمان نخواهند آورد.

خداوند دلها و گوشهایشان را مُهر نهاده، و بردیدگانشان پرده افکنده، و عذاب بزرگی در انتظار آنهاست.

گروهی ازمردم درحال بی ایمانی می گویند: به خدا و روز قیامت ایمان داریم، می خواهند خدا و مؤمنان را فریب دهند و حال آنکه نمیدانند که جز خودشان را فریب تمی دهند.

آنان دل بیمارند، وخداوند بیماریشان را می افزاید، و به کیفر دروغهائی که می گویند، عذاب دردناکی در انتظارشان است.

چون به آنها گفته شود: “در زمین فساد نکنید.” پاسخ دهند:” ما اصلاح گریم.”

آگاه باشید که اینها مفسدند، و خودشان نمی دانند.

هنگامی که به آنهاا گفته شود: “چون مردمان ایمان بیاورید.” میگویند:” آیا ما هم مانند کم خردان ایمان بیاوریم؟” بدانید که آنها کم خردند و نمیدانند.

به هنگام برخورد با مؤمنان می گویند:” ما ایمان آورده ایم،” و زمانی که با پیشوایان خود خلوت می کنند، می گویند:” با شمائیم ما فقط آنها را استهزاء می کنیم.”

خداوند آنها را استهزاء می کند، و بر طغیان نگاهشان می دارد، تا حیران و سرگردان شوند.

اینان کسانی هستند که بجای هدایت، خریدار گمراهی شدند، و در این معامله سودی نبردند و هدایت نیافتند.

َمثل آنان، َمثل کسانی است، که آتشی افروختند و چون اطرافشان را روشن کرد، خداوند روشنی را از آنها باز گرفت، و درتاریکی رهاشان ساخت، و چیزی را نمی دیدند. آنان کر و کورند و از گمراهی باز نمی گردند.

یا چون گرفتاران دربارانی سخت که درشب تاریک با رعد و برق از آسمان فرود آید، و آنها از ترس مرگ انگشت در گوش گذارند تا صدای صاعقه را نشنوند، خداوند به کافران احاطه دارد.

نزدیک باشد روشنائی خیره کنندۀ برق دیدگانشان را برُباید، درهرلحظه ای که برق می جهد و راه را برای آنان روشن می سازد، پیش می روند، و هنگامی که خاموش می شود، باز می ایستند، و اگر خدا می خواست گوش آنها را کر و دیدگانشان را کور می کرد، که خداوند برهر چیز قادر است. ( ۰ ۲- ۶ : ۲ )

خداوند را از این شرم نیست که به پشه یا بالا تر ازآن مثل زند، چرا، که مؤمنان میدانند آن حقیقتی است از طرف پروردگارشان، اما کافران می گویند:” مقصود خدا از این مثل چیست”؟

بدین سان بسیاری را گمراه و بسیاری را هدایت می کند، و فقط فاسقان هستند که به این صورت گمراهشان می کند.

( ۶ ۲ : ۲ )

گفتند:” دلهای ما در پردۀ غفلت است.” بلکه خدا آنها را به سبب کفرشان از رحمت خود دور کرد و کمی ایمان می آورند. ( ۸۸: ۲ )

آنهائی که گمراهی را بجای هدایت و عذاب را به جای آمرزش مبادله کردند، چگونه صبر و طاقت آتش جهنم را خواهند داشت؟ زیرا خدا کتاب را به حق نازل کرد، و اختلاف کنندگان درکتاب در مخالفتی دور ازحقند. ( ۶ ۷ ۱- ۵ ۷ ۱: ۲ )

چگونه خدا هدایت کند گروهی را که نخست ایمان آوردند و به حقانیت رسول گواهی دادند و پس از دیدن دلایل روشن کافر شدند، خداوند ستمکاران را هدایت نخواهد کرد. ( ۶ ۸ : ۳ )

کسی که بعد از پیدا شدن راه حق با رسول حدا به مخالفت برخیزد و راهی غیر از راه مؤمنان برگزیند، به همان راه به خود رهایش کنیم و به دوزخ در افکنیم که بد جایگاهی است.

خداوند شرک به خود را نمی آمرزد، و جز آن هرکه را بخواهد می آمرزد، هرکس شریکی برای خدا قائل شود، بی تردید درگمراهی بی پایانی افتاده است. ( ۶ ۱۱– ۱۵ ۱: ۴ )

ای مؤمنان به خدا و پیغمبرش و کتابی که بر او نازل کرده وکتابی که پیشتر فرستاده است، ایمان بیاورید وهرکس به خدا، فرشتگان، کتابها و فرستادگانش و روز بازپسین کافر شود درگمراهی بی سرانجامی افتاده است . ( ۶ ۳ ۱ : ۴ )

آنها که کافر شدند و راه خدا را بستند، سخت به گمراهی گرفتار شده اند.

خداوند هرگز کسانی را که کافر شده اند و ستم کرده اند، نخواهد بخشید، و آنها را به راهی هدایت نخواهد کرد،

مگر به راه دوزخ که تا ابد در آن خواهند ماند و این کار برخدا آسان است. ( ۸ ۶ ۱ – ۷ ۶ ۱: ۴ )

خداوند از بنی اسرائیل پیمان گرفت، از آنها دوازده سرپرست برانگیختیم.

خداوند فرمود:” اگر نماز برپا دارید و زکات بدهید و به رسولان من ایمان بیاورید، آنها را یاری کنید و خدا را وامی نیکو دهید، من باشما هستم و گناهانتان را می زدایم و بدرون باغهائی می آورمتان که جویباران درآن روان است، اما هرکس بعد از این کافر شود، از راه راست منحرف شده است.

به سزای پیمان شکنی از رحمت خود دور و دلهایشان را سخت کردیم، آنان به تحریف کلمات پرداختند و بخشی از پندهائی را که داده شده بود، از یاد بردند، و پیوسطه به خیانتی که مرتکب شده اند پی می بری، و عدۀ کمی از آنها چنین نیستند، از آنان درگذر که خدا نیکوکاران را دوست دارد. ( ۳ ۱- ۱۲ : ۵ )

براستی مایۀ بینش از جانب پروردگار برای شما فراهم آمد، پس هرکسی که ببیند سود برده است و هرکه کور دل باشد، زیان خواهد برد، و من نگهدارندۀ شما نیستم.( ۴ ۰ ۱: ۶ )

سوگندهای سختی بخدا یاد کردند که اگر معجزه ای برایشان بیاید، به آن ایمان می آورند، بگو:” معجزه ها از جانب خداست” و شما نمی دانید که آنها پس از آمدن معجزات هم ایمان نمی آورند.

همانگونه که از اول ایمان نیاوردند، این بار دلها و دیدگانشان را دگرگون می کنیم و آنان را سرگردان، و در طغیان رها می سازیم، اگر فرشتگان را بر آنها فرو فرستیم و مردگان با آنها سخن بگویند و همه چیز را در برابرشان گرد آوریم هرگز ایمان نخواهند آورد، مگر خدا بخواهد، ولی بیشتر آنها نادانند. ( ۱۱۱- ۹ ۰ ۱: ۶ )

اگر از اکثر مردم روی زمین اطاعت کنی از راه خدا گمراهت می کنند، آنها فقط از گمان پیروی می کنند،و دروغ سازانی بیش نیستند.

پروردگار تو از راه گم کردگان طریقش و نیز از هدایت یافتگان آگاه تر است. ( ۷ ۱۱- ۶ ۱۱ : ۶ )

چون نشانه ای برایشان بیاید، می گویند:” ما ایمان نمی آوریم مگر آنچه به رسولان خدا داده شده است به ما هم داده شود، خداوند بهتر می داند که رسالت خویش را کجا قرار دهد، و دیر نخواهد بود که گناهکاران درپیشگاه خدا خوار شوند و مکرشان را عذاب سختی است.

خداوند خواستار هدایت هرکس که باشد د لش را بر اسلام می گشاید، و آن کس را که گمراه بخواهد دلش را چنان می فشارد که گوئی به آسمان پر می کشد، خداوند این چنین پلیدی را بر افرادی که ایمان نمی آورند قرار می دهد. ( ۵ ۱۲- ۴ ۱۲: ۶ )

روزی که خداوند همگان را گرد آورد:” ای گروه جن شما آدمیان بسیاری را گمراه کردید.”

دوستان آنها از آدمیان بگویند:” پروردگارا! ما از یکدیگر بهره مند شدیم و به آن مدتی که برای ما معین کرده بودی رسیدیم.”

فرماید:” آتش جایگاه شماست وتا ابد درآن خواهید ماند، مگر آنچه خدا بخواهد، بی تردید پروردگار تو فرزانۀ داناست، اینچنین بعضی ازستمگران را به کیفر کردارشان به بعضی دیگر وا می گذاریم.

” ای گروه جن و انس آیا رسولانی از نوع خودتان به سویتان نیامدند که آیات ما را برایتان بخوانند، و شما را به دیدار این روزتان هشدار دهند؟” گویند:” به زیان خود گواهی دهیم.”

زندگی دنیا آنها را فریب داد و به زیان خویش گواهی دادند که کافر بودند. ( ۰ ۳ ۱- ۸ ۲ ۱: ۶ )

بگو:” پروردگار من به عدالت فرمان داده، و نیز به این که هنگام هر نماز رو به جانب او گردانید و با اخلاص او را بخوانید، همانطور که در آغاز شما را آفرید به سویش باز می گردید.

گروهی را هدایت کرد و جمعی نیز درگمراهی ثابت ماندند، زیرا آنها بجای خدا، شیاطین را به دوستی برگزیدند

و می پندارند که هدایت یافته اند. ( ۰ ۳ – ۹ ۲: ۷ )

آیا برآنان که زمین را ازپیشینیان به ارث برده اند روشن نشد که اگر بخواهیم آنها را بخاطر گناهانشان هلاک خواهیم کرد و بردلهایشان مُهر می زنیم تا نشنوند. ( ۰۰ ۱: ۷ )

کسانی که آیات ما را دروغ شمردند، بتدریج از راهی که نمیدانند گرفتارشان خواهیم کرد، و به آنها مهلت می دهم، زیرا تدبیر من متین است. ( ۳ ۸ ۱- ۲ ۸ ۱: ۷ )

هرگز اتفاق نیفتاده است که خداوند قومی را پس از هدایت گمراه کند، مگر آن که موارد پرهیز را برایشان بیان کند، زیرا خداوند بر هرچیز داناست.

فرمانروائی آسمانها و زمین از آن اوست، زنده می کند و می میراند و جز خدا یار و یاوری ندارید. ( ۶ ۱۱- ۱۱۵ : ۹ )

بگو:” چه کسی شما را از آسمان و زمین روزی می دهد، و یا چه کسی شنوائی و بینائی می بخشد، و چه کسی زنده را از مرده و مرده را از زنده بر می آورد، و چه کسی مدّبر امور است؟

بی درنگ خواهند گفت:” خدا.”

بگو:” پس چرا پروا نمی کنید؟ ” راستی وقتی چنین خدائی پروردگار شماست، پس گمراهی بعد ازحق چیست؟ پس چرا روی می گردانید؟

فرمان پروردگار برفاسقان بدینگونه ثابت شده است که ایمان نمی آورند.

بگو:” آیا معبودهای شما آفریننده و بازگردانندۀ خلق هستند؟”

بگو:” خدا مخلوقات را به وجود آورد و بعد باز می گرداند، پس چرا سرگشته اید؟”

بگو:” آیا از معبودهایشا کسی هست که به راه حق هدایت کند؟”

بگو:” خدا به سوی حق هدایت می کند، آیا آن که به حق هدایت می کند برای پیروی سزاوارتر است یا کسی که هدایت نمی کند مگر خودش هدایت شود؟ شما را چه شده است که اینگونه قضاوت می کنید؟”

بیشتر آنان جز ازگمان پیروی نمی کنند، بی تردید پندار و گمان کسی را ازحق بی نیاز نمی کند- خداوند به کردارشان آگاه است.

سزاوار نیست این قرآن به دروغ به موجودی غیر خدا نسبت داده شود، بلکه تأئید کنندۀ کتابهائی است که پیش ازآن آمده و بیان آن کتاب است، و بدون شک از جانب پروردگار جهانیان است، یا می گویند:” به دروغ آن را به خدا نسبت می دهد.” بگو:” اگر راست می گوئید غیر ازخدا هرکس را می توانید بخوانید و یک سوره مانند آن بیاورید، لکن آنها چیزی را تکذیب کردند که به آن وقوف ندارند وهنوزحقیقتش را درنیافته اند، پیشینیان آنها نیز بدینگونه تکذیب کردند، پس بنگر سرانجام ستمکاران چگونه بوده است، بعضی به آن ایمان می آورند وبرخی نیز نمی آورند، وپروردگار تو به مفسدان آگاه تر است. ( ۰ ۴- ۱ ۳: ۰ ۱ )

داستان نوح را برای آنها بخوان، چون به قوم خود گفت:” ای قوم من! اگر اقامت من درمیان شما، و یاد آوریهای من به آیات خدا برشما گران آمده است، من برخدا توکل کردم، شما نیز فکر خود و همت معبودهایتان را جمع کنید و بدون پرده پوشی درباره ام قضاوت کنید و مهلتی به من ندهید.

اگر روی بگردانید، من ازشما طالب مزدی نیستم، اجر من تنها برخداست و مأمور شده ام که ازتسلیم شدگان باشم.” پس از آن که تکذیبش کردند، ما او وهمراهانش را درکشتی نجات دادیم و آنها را جایگزین گردانیدیم و آنان را که به تکذیب آیات ما برخاستند غرق کردیم، بنگر سرانجام بیم داده شدگان چگونه بود.

بعد از او رسولانی را به سوی قومش فرستادیم که آنها هم دلایل روشنی آوردند، آنها به آنچه پیش ازآن تکذیبش کرده بودند، ایمان نیاوردند، این چنین بردلهای متجاوزین ُمهر زده ایم. ( ۴ ۷- ۱ ۷: ۱۰ )

هیچکس را نشاید جز به فرمان خدا ایمان آورد، خداوند پلیدی را برای آنان که نمی اندیشند قرار می دهد.

بگو:” بنگرید آنچه را که در آسمانها و زمین است.” ولی آیات و هشدارها به حال کسانی که ایمان نمی آورند، سودی نبخشد. ( ۱ ۰ ۱- ۰ ۰ ۱: ۰ ۱ )

بگو:” ای مردم! بی تردید حق ازطرف پروردگار برای شما آمد، هرکس هدایت شد به سود خویش راه یافته است، و هرکس گمراه شد به زیان خود گمراه شده است، و من نگهبان شما نیستم.”( ۸ ۰ ۱ : ۰ ۱ )

اگر قرآنی بود که کوهها را به حرکت درآورد، یا زمین را شکاف دهد، یا مردگان را به سخن درآورد، بازهم ( کافران ایمان نمی آوردند) و همۀ امور در اختیار خداست.

آیا مؤمنان نمی دانند که اگرخدا بخواهد( بجبر) همۀ مردم را هدایت می کند، و کافران پیوسته به سبب اعمالشان سرکوب می شوند و یا بزودی مصیبتی بر سرشان فرود می آید، تا وعدۀ خدا فرا رسد، خداوند خلف وعده نخواهد کرد.

( ۱ ۳: ۳ ۱ )

آنان که زندگی دنیا را برآخرت ترجیح می دهند و از راه خدا باز می دارند، و کجی و انحراف آن راه را می خواهند، در گمراهی بعیدی هستند. ( ۳ : ۴ ۱ )

اعمال آنها که به پروردگارشان کافر شدند مانند خاکستری است که در برابر تند باد یک روز طوفانی به باد فنا رود و از کشش و کوششها هیچ اثری برجای نماند و این گمراهی دور و درازی است. ( ۸ ۱: ۱۴ )

خداوند مؤمنان را با گفتار ثابت در زندگی دنیا و آخرت پایدار می دارد و ستمگران را گمراه می سازد، و خداوند هرچه بخواهد انجام می دهد، مگر کسانی را که نعمت خدا را کفران کردند و قوم خود را به نابودی کشاندند، ندیدی که به دوزخ درآیند و چه بد جایگاهی است، کسانی را که برای خدا همتا قرار می دهند و میخواهند از راه او گمراه کنند، بگو:” بهره گیرید، اما سرانجام شما آتش است. ( ۰ ۳- ۷ ۲: ۱۴ )

خداوند کسانی را که به آیاتش ایمان نمی آورند هدایت نخواهد کرد، و عذاب دردناکی برای آنهاست. ( ۴ ۰ ۱: ۶ ۱ )

هنگامی که قرآن بخوانی میان تو و کسانی که به آخرت ایمان نمی آورند، پرده ای ضخیم قرار می دهیم، و بردلهایشان پوششهائی کشیده ایم، تا آن را نفهمند، و گوشهایشان را سنگین کرده ایم، چرا؟!
چون پروردگارت را در قرآن به یگانگی یاد می کنی روی می گردانند و گریزان می شوند. ( ۶ ۴- ۵ ۴: ۷ ۱)

بگو:” خداوند رحمان به گمراه شدگان مهلت دهد تا زمانی که آنچه را که وعده داده شده، یا عذاب یا قیامت را ببینند”، آنگاه به زودی خواهد دانست چه کسی جایش بد تر و سپاهش ناتوان تر است. ( ۵ ۷: ۹ ۱ )

گروهی از مردم نا آگاه دربارۀ خدا به مجادله بر می خیزند، و از شیطانهای سرکش پیروی می کنند، برشیطان مقرر شد که هرکس با او دوستی کند به گمراهیش افکند و بر آتش سوزان رهنمودش شود. ( ۴- ۳ : ۲۲ )

گروهی از مردم بدون هیچ دانشی و راهنمائی و کتاب روشنگری در بارۀ خدا به مجادله برمی خیزند، آنها از سر تکبر مردم را از راه خدا گمراه می کنند، که در دنیا برایشان رسوائی است و در آخرت عذاب آتش را به آنها می چشانیم.

این کیفر اعمالی است که پیش از این کرده ای و خداوند هرگز به بندگانش ستم نخواهد کرد.

ازمردم، کسی که خدا را به زبان عبادت می کند، اگر خیری به او برسد دلش آرام می گیرد، و اگر آزمایشی پیش آید رو بگرداند، چنین کسی در دنیا و آخرت زیان کرده است، و این زیان آشکاری است.
غیر ازخدا کسی را می خواند که سود و زیانی نمی رساند، و این گمراهی بسیار عمیقی است.

کسی را می خواند که زیانش نزدیکتر از نفع اوست، چه بد یاوری و بد معاشری است. ( ۳ ۱- ۸: ۲۲ )

بگو:” خدا و رسول را اطاعت کنید.” اگر سرپیچی کردید، پیامبر مسئول اعمال خویش و شما مسئول اعمال خودتانید ، اما اگر او را اطاعت کنید هدایت خواهید شد، و پیامبر جز ابلاغ آشکار تکلیفی ندارد. ( ۴ ۵ : ۴ ۲ )

آیا دیدی کسی که هوای نفسش را به عنوان معبود برگزیده است؟ آیا می توانی حافظ و نگهبان او باشی؟ یا گمان می کنی اکثر آنها می شنوند یا می فهمند؟ آنها همچون چارپایان ، بلکه گمراه ترند. ( ۴۴ – ۳ ۴ : ۲۵ )

وبراستی قرآن مایۀ هدایت و رحمت مؤمنان است، مسلماً پروردگارتو میان آنها داوری خواهد کرد، که او نیرومندی داناست، به خدا توکل کن که تو آشکارا برحقی.

تو نمی توانی سخنت را به گوش مردگان بشنوانی، و هنگامی که کرها روی می گردانند، نمی توانی به آنها سخن بشنوانی، تو نمی توانی نابینایان گم کرده راه را هدایت کنی، فقط می توانی سخنت را به گوش مؤمنان به آیات ما و تسلیم شدگان به حق برسانی. ( ۱ ۸- ۷ ۷: ۷ ۲ )

اگر پیشنهادت را نپذیرند بدان که فقط پیرو هوسهای خود هستند و گمراه تر از آن کس که هوای نفس خویش را بدون هدایت الهی پیروی می کند کیست؟ مسلماً خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند. ( ۰ ۵ : ۸ ۲ )

تو نمی توانی صدای خود را به مردگان بشنوانی و سخنت را به کرانی که رو می گردانند بشنوانی.

و نیز نمی توانی هدایت کنندۀ نا بینایان از گمراهی باشی، تو نمی توانی بشنوانی جز به آنان که به نشانه های ما ایمان دارند و خود مطیعند. ( ۳ ۵ – ۲ ۵ : ۰ ۳ )

بعضی از مردم خریدار سخن بیهوده اند تا به نادانی مردمان را از راه خدا گمراه کنند و آیات را به استهزاء گیرند، عذاب خوار کننده ای نیز نصیب آنهاست.

آنگاه که آیات ما بر او خوانده شود با خود پسندی چنان روی بر تابد که گوئی آنرا نشنیده است، یا گوئی گوشهایش سنگین است، او را به عذاب دردناک بشارت ده. ( ۷ – ۶ : ۱ ۳ )

این کتاب از جانب خدای توانمند فرزانه نازل شده است.

ما این کتاب را براستی برتو نازل کردیم، پس خدا را بپرست و دین را برای او خالص کن.

آگاه باش که دین خالص ازآن خدااست و آنان که غیر از او دیگری را معبود خود گرفتند:”

که بدین منظور اینها را می پرستیم تا مارا به خدا نزدیک کنند.” خداوند در اختلاف میان آنها داوری خواهد کرد، خداوند دروغگویان ناسپاس را هدایت نمی کند. ( ۳ – ۱: ۹ ۳ )

آیا کسی که خدا سینۀ او را برای اسلام گشوده است، و درپرتو نور پروردگارش قرار دارد، همانند سنگدلان است؟ پس وای برآنان که دربرابر یاد خدا سخت دل هستند.

خدا بهترین سخن را نازل کرده است، کتابی که آیات آن مکرر و همانند است، و از تلاوت آن پوست برتن کسانی که از نافرمانی پروردگارشان می ترسند، به لرزه درآید، و با یاد آوری نام خداست که پوست و دلشان آرام گیرد، این (قرآن) هدایت خداست، که هرکس را بخواهد بدان رهنمون می کند، و هرکه را خدا گمراه سازد، راهنمائی نخواهد داشت. ( ۳ ۲- ۲۲: ۹ ۳ )

ما این قرآن را برای مردم به حق برتو نازل کردیم، پس هرکس هدایت شود به سود خود اوست، وهرکس گمراه شود، تنها به زیان خودش خواهد بود، و تو نگهبان آنها نیستی. ( ۱ ۴: ۹ ۳ )

به راستی که خدا اسرافکار دروغگو را هدایت نمی کند. قسمتی از آیۀ: ( ۸ ۲- ۰ ۴ )

آنان که بدون دلیل در آیات خدا جدل می کنند، کارشان نزد خدا و مؤمنان سخت ناپسند است، خداوند اینگونه بر دل جباران مُهر می نهد. ( ۵ ۳: ۰ ۴ )

آیا آن کس را دیده ای که هوای نفس خویش را معبود خود قرار داد، و خدا او را آگاهانه در گمراهی واگذاشت، و برگوش و دلش ُمهر نهاد، و بر دیدگانش پرده افکند؟ اگر خدا هدایت نکند چه کسی او را هدایت خواهد کرد؟

گفتند :”جز زندگی دنیا چیزی درکار نیست، زندگی می کنیم و می میریم و جز دهر ( طبیعت) هلاکمان نمی کند.” آنان بدان علم ندارند و جز در وهم و خیال نیستند. ( ۴ ۲- ۳ ۲ : ۵ ۴ )

آیا کسی که ازجانب پروردگارش دلیل روشنی دارد با کسی که کردار بد او در نظرش جلوه کرده است و از هوای نفس پیروی می کند برابر است؟ ( ۴ ۱ : ۷ ۴ )

آیا در قرآن اندیشه نمی کنند یا بر دلهایشان قفل هاست؟

شیطان اعمال کسانی را که بعد از آشکار شدن راه هدایت، مرتد شدند درنظرشان بیاراست و درگمراهی نگاهشان داشت، ارتداد آنها این بود که به کسانی که نسبت به آیات خدا کراهت داشتند، گفتند:
” ما در پاره ای از کارها از شما پیروی می کنیم.”

خداوند اسرار آنها را می داند، چگونه خواهد بود آنگاه که فرشتگاه قبض روحشان کنند، بر چهره ها و پشتشان می زنند، و این بدان سبب است که از آنچه خدا را به خشم می آورد پیروی کردند، و ازخشنودیش کراهت داشتند، و او نیز اعمالشان را نابود کرد. ( ۸ ۲ -۴ ۲: ۷ ۴ )

چون موسی به قومش گفت:” ای قوم من چرا مرا می آزارید با اینکه می دانید من فرستادۀ خدا بسوی شما هستم؟ و چون منحرف شدند خدا نیز دلهایشان را منحرف کرد. خداوند فاسقان را هدایت نمی کند. ( ۵ : ۱ ۶ )

ستمکارتر از آنکه به اسلام خوانده شود وبر خدا دروغ ببندد کیست؟ خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند.

آنها می خواهند نور خدا را بادهان خاموش کنند ولی خدا کامل کنندۀ نور خویش است، هرچند کافران خوش نداشته باشند، اوست که رسول خودرا به هدایت و دین حق فرستاد، تا آن را بر همۀ ادیان چیره کند، هرچند مشرکان کراهت داشته باشند. ( ۹ – ۷ : ۱ ۶ )

خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند. قسمتی از آیۀ: ( ۵ : ۲ ۶ )

چرا آنها از پند گرفتن گریزانند؟ گوئی خران رمیده ای هستند که از شیر گریخته اند، آنها را توقع چنین است که برای هرکدام نامه ای سرگشاده فرستاده شود، لکن چنین نیست که آنها می گویند، بلکه آنها از آخرت نمی ترسند، چنین نیست که آنها می اندیشند، قرآن تذکر و یاد آوری است، هرکس بخواهد ازآن پند می گیرد، و هیچ کس پند نمی گیرد مگر خدا بخواهد، که او اهل تقوا و آمرزش است. ( ۶ ۵-۹ ۴: ۴ ۷ )

این ( قرآن) تذکر ویاد آوریست، هرکس بخواهد از آن پند گیرد، در الواح ُپر ارزشی ثبت است، الواحی منزّه و پاکیزه، به دست نویسندگان حق، بزرگوار و نیکوکار، مرگ بر انسان، چقدر ناسپاس است.( انسانی که ایمان نمی آورد) ازچه چیز آفریدش؟ ازنطفه ای او را خلق کرد و موزون ساخت، و بعد راه را برایش هموار کرد، و سپس اورا بمیراند و درگور پنهان کرد، و آنگاه که بخواهد زنده اش کند، چنین نیست که او می پندارد، او هنوز فرمان الهی را اطاعت نکرده است. ( ۳ ۲– ۱۱: ۰ ۸ )

توحید - شرک

ای مردم پروردگارتان را که شما و پیشینیانتان را آفرید عبادت کنید تا با “تقوا” شوید.

اوست که رمین را بگستراند و آسمان را برفرازتان بر افراشت، و از آسمان آبی فرو فرستاد که به سبب آن میوه های گوناگون برویانید تا روزی شما باشد، بنابراین برای خدا شریکهائی قرار ندهید، درصورتی که می دانید خدا بی نظیر است. ( ۲۲ – ۲۱: ۲ )

معبود شما، یگانه خدائیست که بخشنده و مهربان است، و غیر از او خدائی نیست. ( ۳ ۶ ۱: ۲ )

هستند مردمانی که معبودانی غیر از خدا برای خود برمی گزینند، و آنها را همچون خدا دوست دارند، اما کسانی که به خدا ایمان دارند، خدا را بیشتر دوست دارند، اگر چه ستمکاران به هنگام عذاب دریابند که همۀ قدرتها ازآن خداست، وعذاب خدا بسیار سخت است.

درحال پدید آمدن عذاب، رهبران از پیروان بیزاری می جویند، و پیوندها گسسته شود.

پیروان خواهند گفت:” کاش بار دیگر به دنیا بر می گشتیم و از پیشوایان گمراه بیزاری می جستیم، همانطور که آنها (اکنون) از ما بیزاری می جویند، خداوند بدینگونه اعمالشان را مایۀ حسرت پیش چشمانشان می آورد، و هرگز از آتش رهائی نخواهند داشت. ( ۷ ۶ ۱- ۵ ۶ ۱: ۲ )

الله، خدائی که هیچ خدائی جز او نیست، زندۀ پاینده است، نه خواب سبک او را در می رباید و نه خواب سنگین، آنچه درآسمانها و زمین است ازآن اوست، کیست که درپیشگاهش، جز به فرمان او شفاعت کند، آنچه که پیش رو وآنچه که پشت سرشان است می داند، و جز به مقداری که بخواهد کسی از دانش او آگاه نمیشود، حکومت او آسمانها و زمین را دربرگرفته است، و نگاه داری آنها برایش دشوار نیست، او بلند پایۀ بزرگوار است. ( ۵۵ ۲: ۲ )

معبودی جز خدای زندۀ پاینده نیست. ( ۲ : ۳ )

خداوند گواهی داده است که معبودی جز او قائم به دادگری نیست، و فرشتگان و عالمیان نیز گواهند، معبودی نیست جز خدای توانمند فرزانه. ( ۸ ۱ : ۳ )

هیچ کس را شایسته نباشد که خداوند کتاب و داوری و نبوّت به او بدهد و آنگاه به مردم بگوید:

” بجای خدا مرا عبادت کنید” – بلکه باید بگوید:” همانطور که کتاب را می آموزید، و خود نیز می خوانید، مردمی الهی باشید.”

و به شما فرمان ندهد که فرشتگان و پیامبران را خدایان قرار دهید، آیا پس از مسلمان شدن، شما را به کفر دعوت می کند؟ ( ۰ ۸ – ۹ ۷ : ۳ )

خداوند فقط شرک را نمی آمرزد، و غیر از شرک هرکس را که بخواهد می آمرزد. هرکس برای خدا شریک قائل شود ، گناه بزرگی مرتکب شده است. ( ۸ ۴ : ۴ )

خداوند شرک به خود را نمی آمرزد، و جز آن هرکه را بخواهد می آمرزد، هرکس شریکی برای خدا قائل شود، بی تردید در گمراهی بی پایانی افتاده است. ( ۶ ۱۱: ۴ )

منافقان درپائین ترین طبقات دوزخ قرار می گیرند، و هرگز یاوری برای آنها نخواهی یافت، مگر آنان که توبه کنند وکارهای شایسته انجام دهند، و بخدا توسل جویند، و دین خود را برای خدا خالص گردانند، که( دراین صورت) ازجملۀ مؤمنان خواهند یود، وخداوند مؤمنان را بزودی پاداش بزرگی خواهد داد.( ۶ ۱۴- ۵ ۱۴: ۴ )

بگو:” چه کسی شما را ازخطرات خشکی و دریا می رهاند، آنگاه که اورا با تضرع و درنهان می خوانید، که اگر مارا نجات دهد از شکرگزاران خواهیم بود؟”

بگو:” خدا شما را از آنها و هرمشکلی می رهاند، بازهم شرک می آورید. ( ۴ ۶- ۳ ۶: ۶ )

کسانی که آئین خود را بازیچه وسرگرمی گرفته اند وزندگی دنیا فریبشان داده است رها کن وبه قرآن اندرزشان بده تا گرفتار اعمالشان نشوند، جزخدا دادرس وشفیعی ندارند وهر فدیه ای بدهند، پذبرفته نخواهد شد، آنها کسانی هستند که گرفتار اعمالشان شده اند وکیفر کفرشان جرعه هائی از آب جوشان وعذاب دردناک است.

بگو:” آیا غیرازخدا چیزی را بخوانیم که سود و زیانی به حال ما ندارد، و بعد ازهدایت شدن ازجانب خدا به گذشته بازگردیم تا همچون کسی باشیم که بر اثر وسوسه های شیاطین راه را گم کرده و سرگردان مانده است، درحالیکه یاران او به هدایت دعوتش می کننند، که به سوی ما بیا.”

بگو:” فقط راهنمائی خدا هدایت است و مأموریم که تسلیم پروردگار جهانیان باشیم.

” نماز را برپا دارید و از( نافرمانی) خدا بترسید که در پیشگاهش محشور خواهید شد.” ( ۱ ۷- ۰ ۷: ۶ )

آنان که ایمان آورده اند و ایمان خود را به شرک نیالوده اند، ایمنی خاص آنهاست و آنان هدایت یافته اند. ( ۲ ۸: ۶ )

آنان برای خدا شریکانی از جن قرار دادند در صورتی که جن را هم خدا آفریده است، و از روی نادانی برای خدا پسران و دخترانی به تصور آوردند، خداوند منزّه برتر است از آنچه وصف می کنند. ( ۰۰ ۱: ۶ )

بزودی مشرکان خواهند گفت:” اگر خدا می خواست ما و نیاکانمان شرک نمی آوردیم و چیزی را حرام نمی کردیم.” کسانی که پیش از آنها بودند نیز همین دروغها را می گفتند، و سرانجام کیفر ما را چشیدند.

بگو:” اگر دلیل قاطعی دارید به ما نشان دهید، شما فقط از پندارهای بی اساس پیروی می کنید، و جز گزافه و دروغ نمی گوئید.” ( ۸ ۴ ۱: ۶ )

بگو:” پروردگار من به عدالت فرمان داده و نیز به اینکه هنگام هرنماز رو به جانب او گردانید و با اخلاص اورا بخوانید، همانطور که در آغاز شما را آفرید به سویش بازمی گردید. ( ۹ ۲: ۷ )

یهود گفتند: ” ُعَزیز” پسر خداست”، و مسیحیان گفتند:” مسیح پسر خداست”، این سخن که بر زبان آنها می گذرد، تقلید گفتار کافران پیشین است، خدا آنها را بکشد، که چگونه دروغ می گویند.

آنان احبار و راهبان و همچنین مسیح پسر مریم را معبودهائی دربرابر خدا قرار دادند، درحالیکه جز به عبادت یک خدا، که معبودی جز او نیست، دستور نداشتند- پاک و منزّه است از آنچه شریک او قرار دهند. ( ۳۱- ۰ ۳: ۹ )

غیر از خدا چیزهائی را می پرستند که نه زیانی به آنها می رساند و نه سودی برایشان دارد. می گویند: ” اینها شفیعان ما نزد خدا هستند.”

بگو:” آیا خدا را از چیزهائی که در آسمانها و زمین از وجودشان بی خبر است، آگاه می کنید؟

او منزّه و برتر از چیزی است که شریک او قرار می دهید.”

مردم جز اُمت واحدی نبودند، آنگاه اختلاف کردند و اگر فرمان پیشین پروردگارت نبود، در مایۀ اختلاف میان آنها داوری شده بود. ( ۹ ۱- ۸ ۱: ۰ ۱ )

روزی که همگان را گرد آوریم، به مشرکان گوئیم: شما و معبودهایتان درجایتان بمانید، آنگاه آنها را از یکدگر جدا خواهیم کرد، معبودهای آنها خواهند گفت:” شما ما را عبادت نمی کردید”.

همین بس که خدا گواه باشد که ما ازعبادت شما بی خبر بودیم.” در آن هنگام هرکس به حاصل اعمال گذشتۀ خویش آگاه می شود، و همگی را بسوی خدا – مولا و سرور حقیقیشان باز می گردانند، و آن چه به دروغ ساخته بودند از نظرشان گم و دور می شود. ( ۰ ۳- ۸ ۲: ۰ ۱ )

بگو:” چه کسی شما را از آسمان و زمین روزی می دهد، و یا چه کسی شنوائی و بینائی می بخشد، و چه کسی زنده را از مرده و مرده را از زنده بر می آورد، و چه کسی مدّبر امور است؟ بی درنگ خواهند گفت:” خدا.”

بگو:” پس چرا پروا نمی کنید؟” راستی وقتی چنین خدائی پروردگار شماست، پس گمراهی بعد ازحق چیست؟ پس چرا روی می گردانید؟

فرمان پروردگار بر فاسقان بدینگونه ثابت شده است که ایمان نمی آورند.

بگو:” آیا معبودهای شما آفریننده و بازگردانندۀ خلق هستند؟”

بگو:” خدای یگانه مخلوقات را به وجود آورد و بعد باز می گرداند، پس چرا سرگشته اید.

بگو:” آیا از معبودهای شما کسی هست که به راه حق هدایت کند؟”.

بگو:” خدا بسوی حق هدایت می کند، آیا آنکه بحق هدایت می کند برای پیروی سزاوارتر است، یا کسی که هدایت نمی کند، مگر خود هدایت شود؟ پس شما را چه شده که اینگونه قضاوت می کنید؟”
بیشتر آنها جز ازگمان پیروی نمی کنند، بی تردید پندار و گمان کسی را از حق بی نیاز نمی کند خداوند به کردارشان آگاه است. ( ۶ ۳- ۱ ۳: ۰ ۱ )

بگو:” ای مردم، اگر به دین من شک دارید، آگاهتان کنم که من کسانی را که شما غیر خدا می پرستید، نمی پرستم، و تنها خداوندی را می پرستم که شما را می میراند، و من مأمورم که از مؤمنان باشم.

روی خود را به آئین توحید متوجه کن، و ازمشرکان مباش، وغیراز خدا چیزی را نخوان که نه سودی به تو می رساند و نه زیانی، و اگر چنین کنی از ستم کاران خواهی بود.

اگر خدا زیانی به تو برساند، جز او هیچکس نمی تواند آن را برطرف کند، و اگر ارادۀ خیری برای تو کرد، هیچ کس مانع فضل او نخواهد شد، آن را بهرکس بخواهد می دهد، که او آمرزندۀ مهربان است.

بگو:” ای مردم، بی تردید حق ازطرف پروردگار برای شما آمد، هرکس هدایت شد، به سود خویش راه یافته است، وهرکس گمراه شد به زیان خود گمراه شده است، ومن نگهبان شما نیستم. ” از آنچه برتو وحی می شود پیروی کن و شکیبا باش، تا این که خدا حکم کند، که او بهترین داوران است. ( ۹ ۰ ۱- ۴ ۰ ۱: ۰ ۱ )

دعوت حق از آن اوست و کسانی که غیر خدا را می خوانند دعوتشان به اجابت نمی آید، مانند کسی که دستش را به سوی آب دراز کند تا آب به دهانش برساند، اما نتواند آب به دهانش برساند، و دعای کافران جز در گمراهی نیست. ( ۴ ۱: ۳ ۱ )

هنگامی که کار تمام شود، شیطان بگوید: خداوند به شما وعدۀ راست داد ومن نیز به شما وعده ای دادم وتخلف کردم، من برشما ُسلطه ای نداشتم، جزاینکه دعوتتان کردم وشما پذیرفتید، بنابراین مرا سرزنش نکنید، (بلکه) نفس خود راملامت کنید، نه من فریاد رس شما هستم ونه شما فریاد رس من، از اینکه شما از پیش مرا شریک خدا ساختید بیزارم، و برای ستمکاران عذاب سختی است. ( ۲۲: ۱۴ )

کسانی را که برای خدا همتا قرار می دهند و می خواهند از راه او گمراه کنند، بگو:

” بهره گیرید اما سر انجام شما آتش است.” ( ۰ ۳: ۴ ۱ )

(شیطان) گفت:” پروردگارا، چون نا امیدم کردی، زمین را در نظرشان می آرایم، و همۀ آنها را گمراه خواهم کرد.”

“مگر بندگان با اخلاص تو را.”

فرمود: ” این راهی است مستقیم تا پیشگاه من.”

بربندگان من تسلط نخواهی یافت، مگر گمراهانی که از تو پیروی می کنند.

میعادگاه همۀ آنها جهنم است، که هفت در دارد، و بر هر دری عده ای تقسیم شده اند، اهل تقوا در باغها و کنار چشمه ها هستند، به سلامتی و ایمنی به آن وارد شوند، آنچه در دلهایشان کینه است برکنیم و برادرانه بر تختهای روبروی یکدیگر قرار دارند. خسته نمی شوند و از آن بیرونشان نرانند.

بندگانم را آگاه کن که من آمرزندۀ مهربانم، و کیفر من عذابی دردناک است. ( ۰ ۵- ۹ ۳: ۵ ۱ )

جزخدا معبودهائی که خوانده می شوند، چیزی را نمی آفرینند، وخودشان نیز مخلوقند، مردگانی هستند غیر زنده، ونمی دانند در چه زمانی برانگیخته می شوند، معبود شما معبودیست یگانه، اما دلهای بی اعتقادان به آخرت، انکارکننده است، و خود سرکشند.

بی تردید خدا به چیزهائی که نهان می دارند، و یا آشکار می کنند واقف است، و سرکشان را دوست ندارد.

( ۳ ۲- ۰ ۲: ۱۶ )

مشرکان گفتند:” اگر خدا اراده میکرد، ما و نیاکانمان جز او چیزی را نمی پرستیدیم، و بدون حکم او چیزی را حرام نمیکردیم.” پیشینیان آنها نیز بدین گونه رفتار کردند، آیا پیامبران وظیفه ای جز ابلاغ آشکار دارند؟( ۵ ۳ : ۱۶ )

خداوند فرمود:” قائل به دو معبود نباشید، معبود یکتا فقط اوست، فقط از(نافرمانی) من بیم داشته باشید.

آسمانها و زمین و آنچه در آنهاست و همچنین دین ابدی از آن اوست، آیا ازغیر خدا می ترسید؟ هر نعمتی دارید ازجانب خداست، و چون به بلائی گرفتار آئید او را می خوانید، و هنگامی که آن را بر طرف ساخت، جمعی از شما درهمان لحظه به پروردگارشان شرک می آورند، تا سر انجام به آنچه به آنها داده ایم کفران کنند، اکنون بهره برید، که بزودی خواهید دانست. ( ۵۵ – ۵۱ : ۱۶ )

مشرکان چون معبودهائی را که شریک خدا قرار داده اند ببینند، می گویند:” پروردگارا، اینها شریکانی هستند که ما بجای تو آنها را می خواندیم.” در این هنگام معبودانشان پاسخ می دهند که شما دروغ می گوئید.

در روز تسلیم در پیشگاه خدا، آن چه به دروغ ساخته بودند از نظرشان گم و دور می شود. ( ۷ ۸ : ۱۶ )

براستی ابراهیم پیشوائی فرمانبر و حنیف بود و هرگز شرک نیاورد، او شاکر نعمتهای خدا بود، خداوند او را برگزید

و به راه راست هدایت کرد، ر دنیا او را نیکی عطا کردیم و در آخرت ار شایستگان است. ( ۲ ۲ ۱- ۰ ۲ ۱: ۱۶ )

بگو:” غیر از خدا هرکه را که مدعی هستیت بخوانید”

آنهائی را که می خوانند هرکدام که نزدیکترند خود جویای تقرب به پروردگارشان هستند، و به رحمت او امیدوارند، و ازعذابش می ترسند، زیرا عذاب پروردگار غیرقابل امان است. ( ۷ ۵ – ۵۶: ۷ ۱ )

آیا کافران گمان کردند می توانند بندگان مرا بجای من به خدائی بگیرند؟ ما جهنم را برای کافران آماده ساختیم تا منزلگاهشان باشد. ( ۲ ۰ ۱ : ۱۸ )

بگو:” من نیز بشری هستم مانند شما، که به من وحی می رسد، و معبود شما یگانه است، هرکس به ملاقات پروردگارش امیدوار باشد، باید عمل صالح انجام دهد، و کسی را درعبادت پروردگارش شریک نکند. ( ۰ ۱۱ : ۱۸ )

غیر از خدا معبودهائی برگزیدند که مایۀ عزتشان باشد، چنین نیست، بلکه بزودی منکر عبادتشان خواهند شد، و مخالف آنها خواهند بود. ( ۲ ۸ – ۱ ۸ : ۹ ۱ )

معبود شما تنها همان خدائی است که جز او معبودی نیست و علم او بر همه چیز احاطه دارد. ( ۸ ۹ : ۰ ۲ )

آیا معبودهائی که در زمین برگزیده اند، مردگان را زنده می کنند؟ اگر در آسمانها و زمین معبودهائی جز خدا بود تباه می شدند، خدای پروردگار عرش منزّه است از آنچه وصف می کنند. در برابر افعالش بازخواست نمی شود، ولی آنها مورد بازخواست قرار خواهند گرفت.

آیا معبودهائی جزخدا برگزیده اند؟ بگو:” دلیلتان را بیاورید” این است سخن کسانی که با من هستند، و آنانکه پیش از من بودند، اما بسیاری از آنها حقیقت را نمی دانند، و از آن روی می گردانند.
پیش ازتو هیچ رسولی نفرستادیم، جز آنکه به او وحی کردیم که: “معبودی جز من نیست، تنها مراعبادت کنید”. ( ۵ ۲- ۲ ۲ : ۱ ۲ )

گفتند:” خدای رحمان فرزندی برگزیده است.” خداوند منزّه است، بلکه آنان بندگان گرامی او هستند، درگفتار بر او پیشی نمی گیرند، و به فرمان او کار می کنند.

او اعمال گذشته و آیندۀ آنها را می داند، و آنها جز برای کسی که خدا از او خشنود باشد، شفاعت نمی کنند، و از ترس او بیمناکند، هرکدام از آنها بگوید من بجای خدا معبود هستم، پاداش او جهنم است، اینگونه ستمکاران را پاداش خواهیم داد. ( ۹ ۲-۶ ۲ : ۱ ۲ )

غیر ازخدا کسی را می خواند که سود وزیانی نمی رساند، واین گمراهی بسیار عمیقی است، کسی را می خواند که زیانش، نزدیک تر ازنفع اوست، چه بد یاوری وچه بد معاشری است. ( ۱۳- ۱۲: ۲۲ )

خالصانه رو به خدا آورید و کسی را شریک او قرار ندهید و هرکس به خدا شرک آورد، گوئی از آسمان سقوط کرده ایست که پرندگان او را ربوده باشند و یا باد به دور دستها پرتابش کرده باشد. ( ۳۱ : ۲۲ )

حقیقت این است که خدا حق است و جز او هرچه خوانده شود باطل است، و به راستی که خدا بلند مرتبۀ بزرگ است. ( ۲ ۶ : ۲۲ )

آنها جز خدا چیزهائی را می پرستند که دلیلی برایش نیامده است، و به آن آگاهی ندارند، و ستمکاران را یاوری نیست. ( ۱ ۷ : ۲۲ )

ای مردم به مَثلی که زده شده است گوش فرا دهید: کسانی که غیر ازخدا می خوانیدشان، هرگز قادر به خلق مگسی هم نیستند، اگرچه برای این کار متفق شوند، و اگر مگس چیزی از آنها برباید، قدرت پس گرفتنش را ندارند، آری طالب و مطلوب ناتوانند.

آنها خدا را آنگونه که باید نشناختند، زیرا خداوند نیرومند مقتدر است. ( ۴ ۷ – ۳ ۷ : ۲۲ )

بلند مرتبه است خداوند یکتا، فرمانروای حق که معبودی جز پروردگار عرش کریم نیست، و آنکس که بدون دلیل معبودی را درکنار خدا بخواند، حساب او با پروردگار اوست، زیرا کافران رستگار نخواهند شد.

بگو:” پروردگارا مرا بیامرز و برمن رحم کن که تو رحیم ترینی.” ( ۸ ۱ ۱- ۶ ۱ ۱: ۳ ۲ )

آنها جز خدا برای خود معبودهائی برگزیدند که قدرت آفرینش ندارند و خودشان مخلوقند و درسود و زیان و نیز مرگ و حیات و برانگیخته شدن کاری از دستشان ساخته نیست. ( ۳ : ۵ ۲ )

روزی که آنها و معبودهائی را که غیر خدا می پرستیدند محشور می کند، و می فرماید:” آیا شما بندگان مرا گمراه کردید، یا خودشان گمراه شدند؟”

گویند:” تو منّزهی، برای ما شایسته نبود که غیر از تو سروری برگزینیم، ولی تو آنان و نیاکانشان را از نعمتها برخوردار کردی تا اینکه یاد تورا فراموش کردند و هلاک شدند.”

مسلماً گفته هایتان را تکذیب کردند، اکنون قدرت ندارید عذاب را دور سازید، یا یاری دهید، هرکس ازشما شرک ورزد، عذاب شدیدی به او می چشانیم. ( ۹ ۱- ۷ ۱: ۵ ۲ )

آیا دیدی کسی که هوای نفسش را به عنوان معبود برگزیده است؟ آیا می توانی حافظ و نگهبان او باشی؟ یا گمان می کنی اکثر آنها می شنوند یا می فهمند؟ آنها همچون چارپایان ، بلکه گمراه ترند. ( ۴۴ – ۳ ۴ : ۲۵ )

آنها غیر ازخدا چیزهائی را می پرستند که نه سودی به آنها می رساند و نه زیانی و کافران دربرابر خدای خود پشتیبان یکدیگرند. ( ۵۵: ۵ ۲ )

هیچ معبودی را با خدا مخوان که از گروه عذاب شونده خواهی بود. ( ۳ ۱ ۲: ۶ ۲ )

بگو:” سپاس خدای را و سلام بربندگان برگزیده اش، آیا خدا بهتر است یا آنچه شریک او قرار می دهند؟

آیا آنکه آسمانها و زمین را آفرید و از آسمان برای شما آبی نازل کرد که با آن باغهای خرم رویاندیم که رویاندن درختانش کار شما نبود، آیا معبود دیگری همراه خداست؟” لیکن آنها گروهی هستند که شرک می آورند.

آیا آن که زمین را به قرار آورد و درآن نهرها روان ساخت و کوههای پا برجا برافراشت، و میان دو دریا مانعی قرار داد، معبودی بهمراه دارد؟ آری بیشتر آنها نمی دانند.

آیا آنکه دعای درمانده ای را اجابت می کند و گرفتاریها را برطرف می سازد، و شما را وارثان زمین می کند، معبود دیگر است؟ چه اندک پند می گیرند.

آیا کسی که در تاریکیهای صحرا و دریا هدایت می کند و آنکه پیش از رحمت خود بادها را به مژده می فرستد، آیا معبودی با خداست؟ خداوند برتر از آن است که شریکی برایش قرار دهند.

یا کسی که آفرینش را آغاز کرد و سپس همه را بازمی گرداند وآن که از آسمان و زمین شما را روزی می دهد، آیا معبود دیگری باخداست؟ بگو:” اگر راست می گوئید دلیلتان را ارائه بدهید.” ( ۴ ۶-۹ ۵: ۷ ۲ )

ومعبود دیگری را باخدا مخوان، که هیچ معبودی جز او نیست، همه چیز جز ذات پاک او نابود می شود، حکم، حکم اوست و همه بسوی او باز می گردید. ( ۸ ۸ : ۸ ۲ )

گفت:” شما غیر از خدا بتهائی را برای خود برگزیدید که در زندگی دنیا میان شما مایۀ دوستی و محبت باشد، ولی در روز قیامت منکر یکدیگر می شوید، و یکدیگر را لعن می کنید، جایگاهتان در آتش است، وهیچ یار و یاوری نخواهید داشت.” ( ۵ ۲ : ۹ ۲ )

مَثل ِ کسانی که غیر خدا را به دوستی برگزینند، همچون خانه ای است که عنکبوت بسازد، و اگر می دانستند، ُسست ترین خانه ها، خانۀ عنکبوت است.

بطور یقین آنچه را غیر خدا می خوانند، او می داند و او نیرومند فرزانه است، این مثلها را برای مردم می زنیم و جزعالمان آن را در نمی یابند، خداوند آسمانها و زمین را براستی آفرید و مسلماً در این عبرتی برای مؤمنان است. ( ۴۴- ۱ ۴ : ۹ ۲ )

هنگامی که برکشتی نشستند با اخلاص خدا را خواندند و چون آنان را به سلامت به خشگی رساندیم باز شرک آوردند، تا آنچه را به آنها داده ایم کفران کنند و چندی بهره گیرند و بزودی خواهند دانست. ( ۶۶- ۵ ۶ : ۹ ۲ )

با یکتا پرستی روی به دین آور، این آفرینشی است که خدا مردم را به آن شیوه آفرید، تغییری درآفرینش خدا نیست، این است آئین استوار، ولیکن بشتر مردم نمی دانند.

به سویش بیائید و برای او تقوا کنید و نماز را برپا دارید و ازمشرکان نباشید، از کسانی که در دینشان فرقه فرقه شدند و هر فرقه ای به آنچه داشت دلخوش بود. ( ۲ ۳- ۳۰ : ۳۰ )

به آئین استوار رو آور پیش از آنکه روزی فرا رسد که آنرا بازگشتی ازجانب خدا نیست، در آن روز مردم دو گروه شوند. کسی که کفر ورزد، کیفرش برخود اوست، و آنکه نیکوکار باشد، سود خود را مهیّا کرده است. ( ۴ ۴- ۳ ۴ : ۳۰ )

آیا ندیدی که کشتی به لطف و احسان خدا در دریا حرکت می کند تا گوشه ای از آیات خود را به شما نشان بدهد که درآن نشانه هائی برای شکیبایان شاکر وجود دارد.

هنگامی که موج همچون سایه آنها را بپوشاند، با اخلاص در دین خدا را بخوانند و چون آنها را با رساندن به خشکی نجات دهد، بعضی از آنها ثابت می مانند، و آیات مارا جز حیله گران و ناسپاسان انکار نمی کنند. ( ۲ ۳- ۳۱: ۳۱ )

بگو:” آنهائی را که بجز خدا پنداشته اید بخوانید، مالک ذره ای در آسمانها و زمین نیستند و در آندو شرکتی نداشته اند و اورا در آفرینش یاری نکرده اند.”

شفاعت درپیشگاه خداسودمند نخواهد افتاد،مگربرای آنانکه خود اواجازه دهد، چون اضطرابشان ازدلهاشان برطرف شود، گویند:” پروردگارتان چه گفت:” پاسخ دهند: ” حق.” و او بلند مرتبۀ بزرگوار است.

بپرس:” چه کسی از آسمانها و زمین شما را روزی می دهد؟” بگو:” خدا.” شک نیست که ما یا شما درطریق هدایت یا گمراهی آشکار هستیم.

بگو:” بخاطر گناهی که ما مرتکب شده ایم، شما را بازخواست نمی کنند، و ما نیز پاسخگوی اعمال شما نیستیم.

بگو:” پروردگار ما همۀ ما و شما را گرد می آورد، پس آنگاه درمیان ما بحق داوری می کند، زیرا او حکم کنندۀ داناست.”

بگو:” آنهائی را که شریک خدا پنداشتید به من نشان بدهید، چنین نیست بلکه خدا نیرومند فرزانه است. ( ۷ ۲- ۲۲: ۴ ۳ )

روزی که همه را گرد آورد، به فرشتگان گوید:” آیا اینان بودند که شما را می پرستیدند؟”

خواهند گفت:” تو منزّهی، تو ولیّ ما هستی، نه آنها، اینان جنها را می پرستیدند و بسیاری به آنها ایمان داشتند.” ( ۱ ۴- ۰ ۴: ۴ ۳ )

اگر آنها را بخوانید صدایتان را نمی شنوند و اگر بشنوند به شما پاسخ نمی گویند، و در روز قیامت شرک شما را انکار می کنند و هیچکس چون خدای آگاه خبردارت نمی کند.

ای مردم! همه نیازمند خدا هستید، تنها خدا بی نیاز ستوده است، اگر بخواهد شما را می برد و خلق تازه ای می آورد، و این کار بر خدا دشوار نیست. ( ۷ ۱- ۴ ۱: ۵ ۳ )

این کتاب از جانب خدای تونمند فرزانه نازل شده است.

ما این کتاب را به راستی برتو نازل کردیم، پس خدا را بپرست و دین را برای او خالص کن.

آگاه باش که دین خالص ازآن خداست و آنان که غیر از او دیگری را معبود خود گرفتند:” که بدین منظور اینها را می پرستیم تا مارا به خدا نزدیک کنند.” خداوند در اختلاف میان آنها داوری خواهد کرد، خداوند دروغگویان ناسپاس را هدایت نمی کند. ( ۳ – ۱: ۹ ۳ )

بگو:” من مأمور شده ام که خدا را بپرستم و برای او در دین اخلاص ورزم، و مأمورم نخستین مسلمان باشم.”

بگو:” چنانچه سر به فرمان پروردگارم نداشته باشم از عذاب روز بزرگ می ترسم.” ( ۳ ۱- ۱۲: ۹ ۳ )

بگو:” خدا را می پرستم درحالیکه در دین خود اخلاص می ورزم، شما غیر از او هرچه را خواستید بپرستید.”

بگو:” کسانی که خود و خاندانشان را در روز قیامت مغبون می کنند، زیانکارند.

” آگاه باش که این زیانی آشکار است. ( ۵ ۱ -۴ ۱: ۹ ۳ )

بشارت بر آنان که پرستش طاغوت را وانهادند و بخدای رو آوردند، پس بندگان مرا بشارت ده. آنان که گفته ها را می شنوند و از بهترین آن پیروی می کنند، هماهنا هستند که خدا هدایتشان کرده است.( ۸ ۱- ۱۷: ۹ ۳ )

خداوند مردی را مَثل میزند که به چند شریک تعلق دارد و آنها بر سر او اختلاف دارند، و مردی را که تنها به یک نفر تعلق دارد. آیا این دو یکسانند؟ سپاس خدای راست، لکن اغلب نمی دانند. ( ۹ ۲: ۹ ۳ )

آیا خدا بنده اش را کفایت نمی کند، که تو را ازغبر خدا می ترسانند؟ هرکس را خدا گمراه کند هیچ راهنمائی ندارد، وهیچ کس نمی تواند کسی را که خدا راهنمائی کرده است گمراه کند، آیا خدا نیرومند انتقام گیر نیست؟

اگر از آنها بپرسی چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است، خواهند گفت:” خدا.” بگو:” هیچ فکر کرده اید که اگر خدا خواستار رنجی برای من باشد، آیا آنها که جز او مورد پرستش شما هستند، می توانند آنرا برطرف کنند؟ یا اگر رحمتی برای من اراده کند، می تواند آنرا از من باز دارند؟”

بگو:” برای من خدا کافی است، که توکل کنندگان بر او توکل می کنند.” ( ۸۳ – ۶ ۳: ۹ ۳ )

وچون خدا به یگانگی یاد شود، دلهای کسانی که به آخرت ایمان نیاورده اند، بیزار شود، و چون از معبودهای دیگر یاد شود شادمان شوند.

بگو خداوندا! ای آفرینندۀ آسمانها و زمین و دانای نهان و آشکار، توئی که به اختلاف میان بندگانت داوری خواهی کرد. ( ۶ ۴- ۵ ۴ : ۹ ۳ )

بگو:” ای نادانان، آیا به من فرمان می دهید که غیر خدا را عبادت کنم؟”

– به تو (پیامبر) و آنان که پیش از تو بودند وحی شد که اگر شرک آوری اعمالت نابود می شود، و از زیا نکاران خواهی بود، خدا را عبادت کن و شکرگذار باش.

آنان خدا را به شایستگی نشناختند و در روز قیامت زمین در قبضۀ او و آسمانهای درهم پیچیده در ید قدرت اوست، که منزّه است، و از آنچه شریکش می پندارند برتر است.( ۷ ۶- ۴ ۶: ۹ ۳ )

خدا را با ایمان خالص بخوانید، اگرچه کافران را خوش نیاید.، فرابرندۀ درجات، صاحب عرش که وحی را به فرمان خود به هریک از بندگانش که بخواهد القا می کند، تا مردم را از روز قیامت بترساند.

آن روز که همگان آشکار شوند، چیزی از آنها ازخدا پوشیده نخواهد بود، درآن روز فرمانروائی ازآن کیست؟ – ازآن خداوند یکتای قهار…

درآن روز هر کس دربرابر اعمالش جزا می بیند، درآن روز ستمی وجود ندارد، براستی خدا زود شمار است. ( ۷ ۱- ۴ ۱: ۰ ۴ )

او زنده است، معبودی جز او نیست، بنابراین اورا بخوانید و در دین او اخلاص ورزید، سپاس خدائی راست که پروردگار عالمیان است.

بگو:” من نهی شده ام از این که چیزهائی را پرستش کنم که شما عیر ازخدا می خوانید، زیرا دلایل روشنی از جانب پروردگارم برای من آمده است و مأمورم در برابر پروردگار عالمیان تسلیم باشم. ( ۶۶- ۵ ۶: ۰ ۴ )

بگو:” من فقط یک انسانم، درست مانند شما، به من وحی شده است که معبود شما یگانه است، به او روی آورید و از او طلب آمرزش کنید، وای برمشرکان: آنان که زکات نمی دهند و به آخرت ایمان ندارند، مسلماً برای مؤمنان نیکوکار پاداش بی پایان است. ( ۷- ۶: ۱ ۴ )

برآنان که گفتند: “پروردگار ما خدای یکتاست.” و بر آن پای فشردند، فرشتگان نازل می شوند، که: ” نترسید و غمگین مباشید، شما را به بهشتی که وعده شده است بشارت باد.”

ما در زندگی دنیا و آخرت دوستان شما هستیم، هر چه بخواهید و دوست داشته باشید، در آن برای شما فراهم است. دهشی است از طرف آمرزندۀ مهربان. ( ۲ ۳ – ۰ ۳ : ۱ ۴ )

خداوند مراقب کسانی است که غیر خدا را به دوستی گرفتند، تو وکیل آنها نیستی. ( ۶ : ۲ ۴ )

چگونه غیر خدا را به دوستی برگزیدند، دوست حقیقی خداست، هم او که مردگان را زنده می کند و به هرکاری تواناست، داوری هر چیز که اختلاف کنید با خداست، این خدا پروردگار من است، بر او توکل کرده ام و به او باز می گردم. ( ۰ ۱- ۹: ۲ ۴ )

آیا مشرکان دارای معبودانی هستند که بدون اجازۀ خدا آئینی برای آنها آورده اند؟ و اگر حکم سابق الهی ( درتأخیر عذابشان) نبود، در میانشان داوری می شد، و ستمکاران را عذابی است دردناک. ( ۱ ۲: ۲ ۴ )

گفتند:” اگر خدای رحمان اراده می کرد ما پرستندۀ آنها نمی شدیم.” به این امر نیز علمی ندارند و جز دروغ نمی گویند، مگر پیش از قرآن کتابی برایشان فرستادیم که به آن تمسک می جویند؟

اما آنها گفتند:” ما نیاکانمان را بر آئینی یافتیم و از آنها پیروی می کنیم.” ( ۲ ۲- ۰ ۲: ۳ ۴ )

بدین سان درهیچ قریه ای پیش ازتو هشدار دهنده ای نفرستادیم مگر این که متنعمانش گفتند: “ما برآئینی هستیم که نیکان خود را بر آن یافتیم.”

گفت:” حتی اگر هدایت کننده تر از آنچه نیاکانتان را بر آن یافتید بیاورم؟”

گفتند: ما به آئینی که آورده اید ایمان نداریم.” بنابراین ازآنها انتقام گرفتیم، ببین سر انجام تکذیب کنندگان چگونه بود. ( ۵ ۲- ۳ ۲: ۳ ۴ )

چون عیسی دلایل روشن خود را آورد، گفت:” من برای شما حکمت آورده ام، تا چیزهائی را که درآن اختلاف دارید برایتان بیان کنم، پس برای خدا تقوا داشته باشید، و ازمن اطاعت کنید، براستی خدا پروردگارمن و شماست، او را بپرستید که راه راست همین است. ( ۴ ۶- ۳ ۶: ۳ ۴ )

او کسی است که در آسمان و زمین معبود(بحق) است و او فرزانۀ داناست.

بزرگوار خدائی که فرمانروائی آسمانها و زمین و آنچه درمیان آنهاست ازآن اوست، و آگاهی از زمان قیامت اوراست، و به سوی او باز می گردید.

آنانی که غیر از او می خوانند قادر به شفاعت نیستند، مگر(برای) کسانی که بحق شهاد ت داده اند، و آنان بخوبی می دانند. ( ۶ ۸- ۴ ۸: ۳ ۴ )

واگر از آنها بپرسی چه کسی آنها را آفریده است؟ پاسخ دهند:” خدا. ” پس چرا از حق روی می گردانند؟

گفتار او این بود:” پروردگارا اینان مردمی هستند که ایمان نمی آورند.”

پس از آنها درگذر و بگو به سلامت، بزودی خواهند دانست. ( ۹ ۸- ۴ ۸: ۳ ۴ )

آیا آن کس را دیده ای که هوای نفس خویش را معبود خود قرار داد، وخدا او را آگاهانه در گمراهی واگذاشت و برگوش ودلش مُهر نهاد وبر دیدگانس پرده افکند؟ اگرخدا هدایت نکند، چه کسی اورا هدایت خواهد کرد؟ چرا پند نمی گیرند. ( ۳ ۲: ۵ ۴ )

کیست گمراه تر از آنکه غیر خدا را می خواند که تا روز قیامت هم از آنها پاسخی دریافت نمی کنند، بتها ازدعای بت پرستان بی خبرند، و چون به محشر درآیند، معبودها دشمنان آنها و منکران عبادشان هستند. ( ۶ – ۵ : ۶ ۴ )

چرا معبودهائی که برای تقرب به خدا برگزیدند، یاریشان نکردند؟ بلکه از نظرشان گم شدند، این است نتیجۀ دروغشان و آنچه را افتراع می بستند. ( ۸ ۲ : ۶ ۴ )

او خدائی است که جز او معبودی نیست، از نهان و آشکار آگاه ، و بخشندۀ مهربان است.

او خدائی است که جز او معبودی نیست، فرمانروا، منزّه، ایمنی بخش، گواه، پیروزمندو شایستۀ بزرگی ، و بی شریک است.

او خدائی است هستی بخش، به وجود آورنده، نقش بند هستی و دارندۀ نیکوترین نامها، که آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح گوی او هستند، و او پیروزمند فرزانه است. ( ۴ ۲- ۲۲: ۹ ۵ )

و اینکه مساجد از آن خداست و کسی را با خدا مخوانید. ( ۱۸ : ۲ ۷ )

نام پروردگارت را بخوان و تنها به او دل ببند- آفریدگار شرق و غرب، که معبودی جز او نیست، او را کارساز خویش برگزین، و دربرابر آنچه می گویند شکیبا باش و به شایستگی از آنها دوری کن. ( ۰ ۱- ۸ : ۳ ۷ )

کافران اهل کتاب و مشرکان از دین خود دست بردار نبودند، تا برای آنها دلیل روشنی بیاید، پیامبری ازجانب خدا، کتابهای پاک را می خواند، که درآن نوشته هائی است استوار، ولی اهل کتاب پراکنده نشدند، مگر آنگاه که دلیل روشنی برای آنها آمد، درحالی که دستوری را دریافت نکرده بودند، جز اینکه با کمال خلوص به آئین توحید خدا را پرستش کنند، و نماز را برپا دارند، و زکات بدهند، این است آئین راستین. ( ۵- ۱: ۸ ۹ )

بگو:” او خدای یگانه است.

خدا بی نیاز است، (و رفع کنندۀ نیاز نیازمندان)

نه فرزندی دارد و نه فرزند کسی است، و هیچ مثل و مانندی ندارد. ( ۴ – ۱ : ۲ ۱۱ )

منافقان (ریاکاران) - کافران

گروهی از مردم در حال بی ایمانی می گویند: “به خدا و روز قیامت ایمان داریم.” می خواهند خدا و مؤمنان را فریب دهند، و حال آنکه نمی دانند که جز خودشان را فریب نمی دهند، آنان دل بیمارند و خداوند بیماریشان را می افزاید، و به کیفر دروغهائی که می گویند، عذاب دردناکی در انتظارشان است.

چون به آنها گفته شود:” در زمین فساد نکنید. “پاسخ دهند: “ما اصلاحگریم.”

آگاه باشید که اینان مفسدند و خودشان نمی دانند، هنگامی که به آنان گفته شود: “چون مردمان ایمان بیاورید.

می گویند: “آیا ما هم مانند کم خردان ایمان بیاوریم؟” بدانید که آنان کم خردند و نمی دانند.

به هنگام برخورد با مؤمنان می گویند: “ما ایمان داریم.” و زمانی که با پیشوایان خود خلوت می کنند، می گویند:” با شمائیم، ما فقط آنها را استهزاء می کنیم.”

خداوند آنها را استهزاء می کند و برطغیان نگاهشان می دارد تا حیران و سرگردان شوند، اینان کسانی هستند که بجای هدایت، خریدار گمراهی شدند و در این معامله سودی نبردند وهدایت نشدند.

َمثل آنان مانند کسانی است که آتشی افروختند و چون اطرافشان را روشن کرد، خداوند روشنائی از آنان باز گرفت و در تاریکی رهایشان ساخت و چیزی نمی دیدند.

آنان کر و لال و کورند و ازگمراهی باز نمی گردند، یا چون گرفتاران در بارانی سخت که در شب تاریک با رعد و برق از آسمان فرود آید، و آنها از ترس مرگ انگشت در گوش گذارند، تا صدای صاعقه را نشنوند، خداوند به کافران احاطه دارد، نزدیک باشد روشنائی خیره کنندۀ برق، دیدگانشان را بروباید، درهر لحظه ای که برق می جهد و راه را برای آنان روشن می دارد، به پیش می روند، و هنگامی که خاموش می شود، باز می ایستند، و اگر خدا می خواست گوش آنها را کر و دیدگانشان را کور می کرد، که خداوند بر هرچیز قادر است.

ای مردم پروردگارتان را که شما و پیشینیانتان را آفرید عبادت کنید تا با تقوا شوید. ( ۱ ۲- ۸ : ۲ )

آیا انتظار دارید به شما ایمان بیاورند؟ درصورتی که عده ای از آنها کلام خدا را می شنیدند و پس از درک آگاهانه، آن را تحریف می کردند، هنگام برخورد با مؤمنان می گویند:” ما نیز ایمان آوردیم.” ولی در خلوت با یکدیگر می گویند:” چرا گفته های خدا را برای مسلمانان بازگو می کنید تا در پیشگاه خدا، به آن سخنان بر شما حجت آورند. آیا نمی اندیشند؟ مگر آنها نمی دانند خداوند ازهرچه پنهان و آشکار می دارند خبر دارد؟ ( ۷۷- ۵ ۷: ۲ )

عده ای از آنها بی سوادانی هستند که کتاب خدا را جز خیالات و آرزوها نمی دانند و تنها به پندارهای خود د ل بسته اند.

وای برآنها با چیزی که می نویسند و وای برآنها با چیزی که به دست می آورند.

وگفتند:” هرگز جز چند روزی آتش به ما نمی رسد.” بگو:” آیا پیمانی ازخدا گرفته اید؟ خداوند هرگز از پیمانش عدول نمی کند، یا چیزی را که نمی دانید به خدا نسبت می دهید، آری زشتکاری که آثار کار زشتش سراسر وجودش را بگیرد، از دوزخیان است و جاودانه درآن خواهد ماند.

جایگاه مؤمنان نیکوکار بهشت است و جاودانه درآن خواهند ماند. ( ۲ ۸- ۸ ۷: ۲ )

به منافقان بشارت ده که عذابی دردناک درانتظارشان است. ( ۱۳۸: ۴ )

منافقان به خدا نیرنگ می زنند، درحالی که او آنها را فریب می دهد، چون به نماز برخیزند با بی میلی می ایستند، درچشم مردم خودنمائی می کنند، و جز اندکی خدا را یاد نمی کنند.

درمیان آنها دو دلهائی هستند که نه تمایل به اینها دارند و نه به آنها، و هرکس را خدا گمراه کند راهی برایش نخواهی یافت. ( ۳ ۱۴- ۲ ۱۴: ۴ )

منافقان درپائین ترین طبقات دوزخ قرار میگیرند، و هرگز یاوری برای آنها نخواهی یافت، مگرآنان که توبه کنند وکارهای شایسته انجام دهند وبه خدا توسل جویند ودین خود را برای اوخالص گردانند، که ازجملۀ مؤمنان خواهند بود، وخداوند بزودی مؤمنان را پاداش بزرگی خواهد داد. ( ۱۴۶- ۱۴۵: ۴ )

بگو:” چه از روی میل انفاق کنید یا به اکراه، هرگز ازشما پذیرفته نخواهد شد، زیرا شما مردمی فاسقید.”

جز کافر شدن به خدا و رسولش هیچ چیز مانع قبول نفقات آنها نشد و جز درحال کسالت نماز را به جا نمی آورند، و جز با کراهت انفاق نمی کنند.

اموال و اولاد آنان شگفت زده ات نکند، خدا می خواهد به این وسیله در زندگی دنیا آنها را عذاب کند و درحال کفر بمیرند، به خدا سوگند می خورند که:” از شمائیم.” درصورتی که نیستند، آنها مردمی ترسو هستند.( ۶ ۵- ۳ ۵: ۹ )

مردان و زنان منافق ازیک گروهند، به کارهای زشت فرمان می دهند و ازنیکیها بازمی دارند، و دست به انفاق نمی گشایند، آنها خدا را ازیاد بردند، و خدا هم آنها را فراموش کرد- منافقان همان فاسقانند.( ۷ ۶: ۹ )

خداوند به مردان و زنان منافق و کفار، آتش دوزخ را وعده داده است و جاودانه درآن خواهند ماند، همان برایشان کافی است، لعنت خدا برآنهاست و عذابی همیشگی دارند. ( ۸ ۶: ۹ )

آنگاه که منافقان نزد تو آمدند، گفتند:” شهادت می دهیم که تو فرستادۀ خدائی.”

خدا می داند که تو فرستاده اش هستی، ولی خداوند گواهی می دهد که: ” منافقان دروغگو هستند.”

آنها سوگندهایشان را سپر کردند، تا مردم را از راه خدا باز دارند، آنها کار ناشایستی انجام می دهند.

چرا که پس از ایمان آوردن باز کافر شدند، به این خاطر بر دلهایشان مُهر نهاده شد که به درک درستی نرسند.

هنگامی که آنها را ببینی، پیکرشان تورا به شگفت آورد، و اگر سخن گویند، به سخنانشان گوش دهی، گوئی چوبهای تکیه زده به دیوارند، و هربانکی را علیه خود پندارند، آنها دشمن تو هستند، از آنان دوری کن، خدا آنها را بکشد، که چگونه از حق منحرف می شوند. ( ۴- ۱: ۳ ۶ )

برحذر داشتن و نداشتن برای کافران یکسان است، و آنان ایمان نخواهند آورد، خداوند دلها و گوشهایشان را مُهر نهاده، و بردیدگانشان پرده افکنده، و عذاب بزرگی در انتظار آنهاست. ( ۷- ۶: ۲ )

اگر هرآنچه روی زمین است وهمانندش از آن کافران باشد و همه را برای نجات از عذاب روز قیامت فدیه بدهند، از آنان پذیرفته نخواهد شد، وعذاب دردناکی خواهند داشت، می خواهند از دوزخ بگریزند ولی راه گریزی نباشد وعذابشان پایدار است. ( ۳۷- ۳۶ :۵ )

کافران اموال خود را برای بازداشتن مردم از راه خدا صرف می کنند، این اموال را خرج خواهند کرد، ولی برای آنها مایۀ حسرت خواهد شد، وبعد شکست می خورند، وکافران به دوزخ درمی آیند.
تا خداوند پلید را ازپاک جدا گرداند، و پلیدان را به هم ملحق کند و مجموعاً به دوزخ درآورد- اینها همان زیانکارانند.

به کافران بگو:” اگر ازمخالفت دست بردارند، گذشته هایشان بخشیده خواهد شد، واگر بازگردند، روش پیشینیان دربارۀ آنها اجرا می شود.” ( ۸ ۳- ۶ ۳ : ۸ )

بدترین جنبندگان نزد خدا کسانی هستند که کافر شدند، و ایمان نمی آورند. ( ۵۵ : ۸ )

کافران دوستان یکدیگرند، اگر به آنچه گفته شد عمل نکنید، فتنه و فساد عظیمی در زمین برپا خواهد شد. ( ۳ ۷ : ۸ )

ازمال و اولاد آنان حیرت مکن، خواست خدا اینست که به این طریق در دنیا عذابشان کند ودرحال کفر بمیرند.(۵ ۵ :۹) و ( ۸۵ :۹ )

روزی که از هر امتی گواهی برانگیزیم، به کافران اجازۀ سخن گفتن داده نمی شود و مجال عذر خواهی ندارند.
وچون ستمکاران عذاب را مشاهده کنند، نه تخفیفی خواهد بود و نه مهلتی. ( ۵ ۸- ۴ ۸: ۱۶)

اعمال آنها که به پروردگارشان کافر شدند مانند خاکستری است که دربرابرتند باد یک روز طوفانی به باد فنا رود وازکشش وکوشش ها هیچ اثری برجای نماند واین گمراهی دور ودرازی است. ( ۸ ۱- ۴ ۱ )

اعمال کافران چونان سرابی است در بیابان که تشنه آن را آب پندارد، و چون به آن نزدیک شود، چیزی نیابد و خدا را نزد خویش یابد، که جزای او را کامل بدهد، و خدا زود شمار است.

یا همچون ظلمت اندود دریای پهناور مواجی، که موج بر موج فرود می آید، و بر فراز آن اَبر تاریک روی اَبر می غلطد، و اگر دست برون آورد، دیدنش ممکن نیست، و کسی را که خدا نوری برایش مقرر نداشته است، نوری نخواهد بود. ( ۰ ۴- ۹ ۳ : ۴ ۲ )

کافران به مؤمنان گفتند:” از ما پیروی کنید، گناهانتان برگردن ما.”

آنها دروغ می گویند، هرگز بارگناهان کسی را برگردن نخواهند گرفت، بلکه بار سنگین گناهان خود و بارگران دیگران را بر دوش آنها خواهد بود و در روز قیامت به خاطر دروغهائی که بهم می بافتند بازخواست خواهند شد. ( ۳ ۱- ۲ ۱: ۹ ۲ )

روزی که قیامت برپا می شود، گناهکاران به نا امیدی فرو شوند، و هیچ بتی شفیع آنها نمی شود، و دیگربه بتهایشان باور نخواهند داشت، در آن روز که قیامت برپا می شود، از یکدیگر جدا می شوند، اما مؤمنان نیکوکار درباغی شادمان و مسرور خواهند بود، واما آنهائی که به آیات ما و دیدار آخرت کافر شدند درعذاب الهی احضار شوند. ( ۶ ۱- ۲ ۱: ۰ ۳ )

خداوند کافران را لعنت کرده ( از رحمت خود دور نموده) و آتش سوزانی برای آنها آماده کرده است، که جاودانه درآن بمانند و دوست و یاوری نخواهند داشت. ( ۵ ۶ – ۴ ۶: ۳ ۳ )

روزی که چهره هایشان درآتش دگرگون شود، خواهند گفت:” کاش به اطاعت خدا و رسول گردن نهاده بودیم.”

وگفتند:” پروردگارا! از سروران و بزرگان خود اطاعت کردیم و آنها ما را گمراه کردند، پروردگارا! عذابشان را دو چندان ساز، و به لعنت بزرگی گرفتارشان کن.” ( ۸ ۶ – ۶ ۶: ۳ ۳ )

کافران گفتند:” قیامت برای ما نخواهد آمد.” آری به پروردگارم آن دانای غیب سوگند که بسراغ شما نیز خواهد آمد، به اندازۀ ذره ای در آسمانها و زمین ازخدا پنهان نیست- نه ناچیزتر یا بزرگتر از آن، جز آن که درکتاب مبین آمده است، تا ایمان آوردگان نیکوکار را پاداش دهد، که آمرزش و رزق نیکوئی برای آنهاست.

آنان که به آیات ما تاختند و گمان کردند که از ما گریزشان هست، عذاب دردآوری خواهند داشت. ( ۵ – ۳ : ۴ ۳ )

روزی که کافران برآتش عرضه شوند: – ” درزندگی دنیا لذتهایتان را بردید وازآن بهره مند شدید، اما امروز به عذاب خوارکننده – دربرابراستکبار ناحقتان درزمین، وبسبب گناهانی که انجام داده اید، کیفرشوید. ( ۲۰: ۶ ۴ )

خداوند هرگز کافرشدگانی که از راه خدا منع کردند و درکفر مردند، نخواهد آمرزید. ( ۴ ۳: ۷ ۴ )

عذاب دوزخ برای کسانی است که به پروردگارشان کافر شدند، و چه بد جایگاهی است، چون درآن انداخته شوند، صدای جوششی وحشتناک ازآن می شنوند، که از شدت خشم نزدیک به پاره شدن است، هروقت عده ای درآن انداخته شوند، نگهبانان دوزخ به آنها گویند:” هشدار دهنده ای بسراغ شما نیامد؟ “

گویند: “چرا، تذکر دهنده آمد،ولی ما تکذیب کردیم و گفتیم خدا چیزی نازل نکرده است، و شما درگمراهی عظیمی هستید.”

گویند:” اگر شنیده بودیم یا فکر می کردیم از دوزخیان نبودیم.” آنها به گناه خود معترفند، بدا بحال دوزخیان. ( ۱۱- ۷: ۷ ۶ )

ارتداد (برگشتن از دین حق)

پیوسطه با شما می جنگند تا مگر بتوانند از دین خود بازتان دارند، ولی هرکس از شما که از دین خود برگردد و کافر بمیرد، کردارش در دنیا و آخرت برباد است، و چنین کسانی جاودانه در دوزخند. ( ۷ ۱ ۲: ۲ )

چگونه خدا هدایت کند گروهی را که نخست ایمان آوردند و به حقانیت رسول گواهی دادند و پس از دیدن دلایل روشن کافر شدند، خداوند ستمکاران را هدایت نخواهد کرد.

کیفر آنان این است که لعنت خدا وفرشتگان ومردم همگی برآنها باشد، آنان جاودانه درآن بمانند، نه درعذابشان تخفیف داده می شود و نه آنها را مهلت دهند، مگر کسانی که توبه کرده و کارهای شایسته کرده اند، زیرا خداوند آمرزندۀ مهربان است.

کسانی که پس از ایمان آوردن، کافر شدند و به کفرشان افزودند، هرگز توبۀ آنان پذیرفته نشود و آنان گمراهانند. کافر شدگانی که درکفر بمیرند، اگر به گنجایش زمین طلا فدیه دهند، پذیرفته نخواهد شد، و آنها را مجازاتی دردناک باشد ویاوری ندارند. ( ۱ ۹- ۶ ۸ : ۳ )

کسانی که ایمان آوردند، سپس کافر شدند و دوباره ایمان آوردند، و بار دیگر کافر شدند، و برکفر خود افزودند، خداوند هرگز آنها را نمی آمرزد، و هدایتشان نخواهد کرد. ( ۷ ۳ ۱: ۴ )

ای مردم پیامبری به حق ازجانب پروردگارتان برای شما آمد، چنانچه به او ایمان آورید برای شما خوب است، و اگر کافر شدید، آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست و او دانای فرزانه است. ( ۷۰ ۱: ۴ )

ای مؤمنان هرکس از شما از دین خود برگردد، خداوند بزودی قومی را بیاورد که آنها را دوست دارد، و آنها نیز او را دوست دارند، دربرابرمؤمنان فروتن و دربرابر کافران، گردن فراز هستند، در راه خدا جهاد کنند، و از نکوهش هیچ نکوهشگری نهراسند، این فضل خداست که بهرکس بخواهد عطا کند، خدا گشایشگر داناست. ( ۴ ۵: ۵ )

کسی که بعد از ایمان به خدا کافر شود- جز درصورتی که مجبور شود و قلبش به ایمان آرام باشد- بلکه کسی که سینۀ خود را برای پذیرش کفر بگشاید، خشم خدا براوست و عذاب عظیمی درانتظارش خواهد بود.

این به خاطر آنست که زندگی دنیا را بر آخرت ترخیح دادند- خداوند کافران را هدایت نخواهد کرد، آنها کسانی هستند که خدا برقلب و گوش و دیدگانشان مهر زده است و آنها بی خبران واقعی هستند، به ناچار هم در آخرت زیانکارنند. ( ۰۹ ۱- ۶ ۰ ۱: ۶ ۱ )

دلیل کسانی که بعد ازپذیرفتن دعوت خدا راجع به آن جدال کنند، نزد پروردگارشان باطل است وغضب و عذاب سختی برای آنهاست. ( ۶ ۱: ۲ ۴ )

شیطان اعمال کسانی را که بعد از آشکار شدن راه هدایت، مرتد شدند درنظرشان بیاراست و درگمراهی نگاهشان داشت، ارتداد آنها این بود که به کسانی که نسبت به آیات خدا کراهت داشتند، گفتند:
” ما در پاره ای از کارها از شما پیروی می کنیم.”

خداوند اسرار آنها را می داند، چگونه خواهد بود آنگاه که فرشتگاه قبض روحشان کنند، بر چهره ها و پشتشان می زنند، و این بدان سبب است که از آنچه خدا را به خشم می آورد پیروی کردند، و ازخشنودیش کراهت داشتند، و او نیز اعمالشان را نابود کرد، آیا بیمار دلان گمان کردند که خدا کینه هایشان را ظاهر نخواهد کرد. ( ۹ ۲- ۵ ۲: ۷ ۴ )

ستمگران

ستمکارتر از کسانی که ازبردن نام خدا درمساجد جلوگیری می کنند و سعی در ویرانی آنها دارند کیست؟ چنین گروهی جز با ترس و وحشت به مساجد وارد نمی شوند، بهرۀ آنها دراین دنیا رسوائی و در آخرت عذاب بزرگی است. ( ۴ ۱۱: ۲ )

هستند مردمانی که معبودانی غیر ازخدا برای خود بر می گزینند و آنها را همچون خدا دوست می دارند، اما کسانی که به خدا ایمان دارند، خدا را بیشتر دوست دارند، اگرچه ستمکاران به هنگام دیدار عذاب دریابند که همۀ قدرتها از آن خداست، و عذاب خدا بسیار سخت باشد. ( ۵ ۶ ۱: ۲ )

هرکس از حدود خدا تجاوز کند ستمگر است. قسمتی از آیه: ( ۹ ۲۲: ۲ )

آنان را که کافرشدند در دنیا و آخرت به عذابی سخت مجازات خواهم کرد، و یاوری برایشان نیست.، اما پاداش کسانی را که ایمان آوردند وکردار نیک کردند، به تمامی خواهم داد، خدا ستمکاران را دوست ندارد. اینها که بر تو می خوانیم از آیات ومواعظ حکیمانه است. ( ۸ ۵ – ۶ ۵ : ۳ )

چگونه خدا هدایت کند گروهی را که نخست ایمان آوردند و به حقانیت رسول گواهی دادند و پس از دیدن دلایل روشن کافر شدند، خداوند ستمکاران را هدایت نخواهد کرد. ( ۶ ۸ : ۳ )

کسانی که بعد از این بر خدا دروغ ببندند ستمگرند ( ۴ ۹ : ۳ )

پروردگارا، هرکس را به آتش افکنی خوار و رسوایش ساخته ای و ستمکاران یاوری ندارند. ( ۲ ۹ ۱: ۳ )

آنها که کافر شدند و راه خدا را بستند، سخت به گمراهی گرفتار شده اند.

خداوند هرگز کسانی را که کافر شده اند و ستم کرده اند، نخواهد بخشید، و آنها را به راهی هدایت نخواهد کرد، مگر به راه دوزخ که تا ابد در آن خواهند ماند و این کار برخدا آسان است. ( ۸ ۶ ۱ – ۷ ۶ ۱: ۴ )

هرکس بعد از ارتکاب ستم توبه کند و به صلاح باز آید، خداوند توبه اش را می پذیرد، زیرا خدا آمرزندۀ مهربان است. ( ۹ ۳: ۵ )

کیست ستمکارتر از کسی که به خدا دروغ ببندد و یا بگوید:” به من وحی شده است”، درحالی که نشده باشد، و کسی که بگوید:” منهم چیزی مانند آنکه خدا نازل کرده، نازل می کنم”، واگر ستمگران را درسکرات مرگ ببینی که فرشتگان دستها را گشوده و به آنان می گویند:” جانی را که در تن دارید تسلیم کنید، امروز عذاب خفت باری دربرابر دروغهائی که به خدا بستید و به آیات خدا تکبر ورزیدید خواهید دید. ( ۳ ۹: ۶ )

ستمکارتر از آن کس که برخدا دروغ می بندد کیست، که مردم را از بی دانشی گمراه کند؟ خداوند هرگز ستمکاران را هدایت نمی کند. قسمتی از آیۀ: ( ۴ ۱۴: ۶ )

مسلماً دلایل و هدایت و رحمت از جانب پروردگارتان برای شما آمد، پس چه کسی ستمکارتر از کسانی است که آیات خدا را تکذیب کردند و از آن روی گرداندند، به زودی کسانی را که از آیات ما روی بگردانند، به عذابی سخت کیفر خواهیم داد. قسمتی از آیۀ: ( ۷ ۱۵: ۶ )

ستمگر تر ازآنان که برخدا دروغ می بندند، و یا آیاتش را تکذیب می کند کیست؟ آنها نصیب خود را ازمقدر شده ها می برند، و وقتی فرستادگان ما برای گرفتن جانشان بیایند، به آنها می گویند:” کجایند معبودهائی که غیر از خدا می خواندید؟” گویند:” آنها از نظرما گم و دور شدند.” وبرخود گواهی دهند که کافر بودند. ( ۷ ۳: ۷ )

امتهای پیش از شما را درحال ستمکاری هلاک کردیم، و این در شرایطی بود که پیامبران آنها با دلایل روشن بسویشان آمدند، ولی آنها ایمان نیاوردند، بدین گونه ستمکاران را کیفر می دهیم.
پس از آن شما را در روی زمین جانشین آنها قرار دادیم تا دریابیم که چگونه عمل می کنید. ( ۱۴- ۳ ۱: ۰ ۱ )

ستمکارتر از کسی که برخدا دروغ می بندد و آیات او را تکذیب می کند کیست؟ بی تردید گناهکاران رستگار نخواهند شد. ( ۷ ۱: ۰ ۱ )

ای مردم! سرکشی و ستمکاریتان به زیان خودتان است، متاع چند روزۀ دنیاست، سپس بازگشتتان به سوی ماست، و شما را به کردارتان آگاه خواهیم کرد. قسمتی از آیۀ: ( ۳ ۲: ۰ ۱ )

به ستمکاران تمایل نشان ندهید که آتش دوزخ به شما خواهد رسید، درآن حال جزخدا دوستدار و یاوری نخواهید داشت. ( ۳ ۱۱ : ۱۱ )

کافران به پیامبرانشان گفتنند: ” شما را از سرزمین خودمان بیرون خواهیم کرد، مگر به آئین ما باز گردید.”

در این شرایط بود که پروردگارشان به آنها وحی کرد: ” که ستمگران را نابود خواهیم کرد. وشما را بعد ازآنها در زمین سکونت خواهیم داد، این از آن کسی است که از وقوف در پیشگاه من بترسد و از وعید عذاب من بیمناک باشد”، خواستاران پیروزی و سرکشان معاند نا امید و مأیوس شدند. ( ۱۵- ۳ ۱: ۱۴ )

هنگامی که کار تمام شود، شیطان بگوید: خداوند به شما وعدۀ راست داد ومن نیز به شما وعده ای دادم وتخلف کردم، من برشما ُسلطه ای نداشتم، جزاینکه دعوتتان کردم وشما پذیرفتید، بنابراین مرا سرزنش نکنید، (بلکه) نفس خود راملامت کنید، نه من فریاد رس شما هستم ونه شما فریاد رس من، از اینکه شما از پیش مرا شریک خدا ساختید بیزارم، و برای ستمکاران عذاب سختی است. ( ۲۲: ۱۴ )

خداوند مؤمنان را با گفتار ثابت در زندگی دنیا و آخرت پایدار می دارد و ستمگران را گمراه می سازد، و خداوند هرچه بخواهد انجام می دهد.( ۷ ۲: ۱۴ )

گمان مبر که خدا ازکردار ستمکاران غافل است، کار آنها به روزی می افتد که چشمها درآن خیره ونگران می ماند. وشتابان سرها رو به بالا وچشمهایشان بی حرکت ودلهایشان فرو ریخته وخالی شود.
مردم را از روزی برحذر دار که عذاب به سراغشان می آید، آنگاه ستمکاران گویند:

” پروردگارا، مدّت کمی مارا مهلت بده، تا دعوتت را اجابت کنیم وپیرو پیامبران باشیم.”

مگر شما نبودید که قبلاً سوگند یاد کردید که زوالی برایتان نیست.

و درمسکن کسانی که به خودشان ستم کردند، ساکن شدید وبرایتان روشن شد که چگونه با آنها رفتار کردیم ومثلها برایتان زدیم، آنها مکرخود را بکار بردند ونیرنگشان نزد خدا آشکار است، هرچند کوه ها با مکرشان ازجا کنده شود. گمان مبر که خدا با رسولانش خلف وعده کند، زیرا خداوند توانمندی انتقام گیر است.

در آن روز که این زمین به زمین دیگر وآسمانها به گونه ای دیگر تبدیل می شوند، و آنها در پیشگاه خداوند یکتای قهار حضور می یابند، گناهکاران را درُغلها بسته بینی.

لباسشان از َقطِران و صورتشان در شعله های آتش مستور است. تا خداوند هرکس را مطابق کردارش کیفر دهد، زیرا خداوند زود شمار است.

این پیامی برای مردم است تا بدان بیم یابند وبدانند که او معبودی است یکتا تا خردمندان پند گیرند. ( ۵۲ – ۴۲: ۱۴ )

اگر خدا به کیفر ستمگریهای مردم آنها را مؤاخذه کند، جنبنده ای بر روی زمین باقی نخواهد ماند، ولی به آنها تا موعد معین مهلت می دهد و چون اجلشان فرا رسد، نه ساعتی تأخیر می کنند و نه ساعتی تعجیل. ( ۱ ۶: ۶ ۱)

خداوند اهالی شهری را مثال آورد که آرام و آسوده خاطر بودند و ازهرمکانی روزی فراوان به آنها می رسید، اما نعمتهای خدا را کفران کردند و خداوند به کیفر اعمالشان طعم گرسنگی و تزس را به آنها چشاند.

پیامبری از خود آنها بسراغشان آمد، اما تکذیبش کردند، وعذاب آنها را درحال ستمگری فرو گرفت.

( ۳ ۱۱- ۲ ۱۱: ۶ ۱ )

از قرآن آنچه شفا و رحمت مؤمنان است نازل کردیم و ستمکاران را جز زیان نمی افزاید. ( ۲ ۸ : ۷ ۱ )

بگو:” این حق است از سوی پروردگارتان، هرکه خواست ایمان بیاورد، و هرکه خواست کافر شود.”

ما برای ستمکاران آتشی آماده کرده ایم که سراپرده اش آنها را از هرطرف احاطه کرده است و اگر فریاد رسی خواهند، آبی همچون فلز گداخته که صورتها را بریان کند برای آنها می آورند، چه نوشیدنی بدی است و چه بد تکیه گاهی. ( ۹ ۲: ۸ ۱ )

کیست ستمکارتر ازکسی که آیات پروردگارش را بر او بخوانند و از آن روی بگرداند، و آنچه را خود مرتکب شده است ازیاد ببرد؟ ما بردلشان پرده افکندیم تا آیات ما را درنیابند، و گوششان را سنگین کرده ایم، که اگربه هدایتشان بخوانی هرگز هدایت نشوند.

پروردگار تو آمرزندۀ مهربان است، اگر میخواست آنها را به خاطر کردارشان بازخواست کند درعذابشان شتاب کرده بود، ولی به آنها فرصتی داد که چون فرا رسد، هرگز غیر او پناهی نخواهند یافت، این شهرهائی است که چون ستم کردند آنها را نابود کردیم، و برای هلاکشان موعدی قرار دادیم. ( ۹ ۵ – ۷ ۵ : ۸ ۱ )

روزی که نزد ما بیایند، چقدر شنوا و بینایند، ولی ستمکاران امروز آشکارا گمراهند. ( ۸ ۳: ۹ ۱ )

چه شهرهای بسیاری را به جرم ستمکاری درهم کوبیدیم و بعد ازآن قوم دیگری را به وجود آوردیم، به هنگام احساس عذاب ما ناگاه از دیارشان گریختند،- فرار نکنید و بسوی نعمت ها و خانه های خود باز گردید تا بازخواست شوید، گفتند:” وای برما که ستمکار بودیم،” ندای پیگیر آنها همین بود تا همه را درویده و بی جانشان کردیم. (۵ ۱- ۱۱: ۱ ۲ )

و وعدۀ حق نزدیک شود، و دیدگان کافران خیره ماند:” که وای برما که غافل بودیم، بلکه ستمگر بوده ایم.” ( ۷ ۹: ۱ ۲ )

آنها جز خدا چیزهائی را می پرستند که دلیلی برایش نیامده است، و به آن آگاهی ندارند، و ستمکاران را یاوری نیست. ( ۱ ۷ : ۲۲ )

روزی که ستمکار از حسرت دست به دندان می گزد، و می گوید:” کاش راه رسول خدا را پیش گرفته بودم. ( ۷ ۲: ۵ ۲ )

اگر پیشنهادت را نپذیرند بدان که فقط پیرو هوسهای خود هستند و گمراه تر از آن کس که هوای نفس خویش را بدون هدایت الهی پیروی می کند کیست؟ مسلماً خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند. ( ۰ ۵ : ۸ ۲ )

بلکه قرآن آیات روشنی است درسینۀ عالمان، و آیات ما را جز ستمکاران انکار نمی کنند. ( ۹ ۴: ۹ ۲ )

کیست ستمکارتر از کسی که بر خدا دروغ ببندد، یا وقتی حق به سوی او آمد تکذیب کند، مگر جایگاه کافران دوزخ نیست؟ ( ۸ ۶ : ۹ ۲ )

آری ستمکاران از هوا و هوس خود بدون علم و آگاهی پیروی می کنند، و چه کسی قادر است آنهائی را که خدا گمراه کرده است هدایت کند؟ و برای آنها هیچ یار و یاوری نخواهد بود. ( ۹ ۲: ۰ ۳ )

کیست ستمکار تر از آنکس که به آیات پروردگار اورا پند دهند، ولی اعراض کند؟ ما از مجرمان انتقام خواهیم گرفت. ( ۲۲: ۲ ۳ )

ستمکارتر ازکسی که برخدا دروغ ببندد و سخن راستی را که بر او آمده تکذیب کند کیست؟ مگر جایگاه کافران جهنم نیست؟ ( ۲ ۳: ۹ ۳ )

اگر تمام چیزهای روی زمین و همانند آن به ستمکاران تعلق داشته باشد، همه را برای رهائی خود ازعذاب روز قیامت بدهند، برای آنها از خدا چیزهائی آشکار می شود که هرگز گمان نمی کردند.
نتیجۀ اعمال بد آنها بود که برایشان آشکار شد و چیزهائی که مورد تمسخرشان واقع می شد، گردا گردشان را گرفت. ( ۸ ۴- ۷ ۴: ۹ ۳ )

روزی که پوزش ستمگران سودی ندهد، لعنت و سرای بد برای آنهاست. ( ۲ ۵: ۰ ۴ )

هربدی را مجازاتی است مانند آن، و هرکس ببخشاید و راه آشتی در پیش گیرد، مزدش با خداست، زیرا که او ستمکاران را دوست ندارد.

و هرکس درمقابل ستمی که بر او رفته است انتقام بگیرد ایرادی بر او نیست، کسانی باید ملامت شوند که به مردم ستم می کنند و به ناحق در زمین ستم روا می دارند، عقوبت دردناکی برای آنهاست.

و کسی که صبر کند و ببخشد مسلماً این (حاکی) از ارادۀ قوی است. ( ۳ ۴- ۰ ۴ : ۲ ۴ )

و کسی که خدا اورا به گمراهی واگذارد، بعد ازخدا هیچ دوستی نخواهد داشت و ستمکاران را خواهی دید که چون عذاب را مشاهده کنند می گویند:” آیا راه باز گشتی وجود دارد؟

آنها را خواهی دید که بر آتش عرضه شوند، و خوار و خواضعانه زیر چشمی نگاه می کنند، و مؤمنان می گویند:” زیانکاران کسانی هستند که در روز قیامت خود و کسانشان زیان دیده اند.”
آگاه باش ستمکاران به عذاب ابدی گرفتارند. ( ۵ ۴- ۴ ۴ : ۲ ۴ )

گروههائی از آنها اختلاف کردند، وای بر ستمکاران از عذاب روز دردناک، آیا جز قیامت را انتظار می کشند که ناگاه و بی خبر به سراغشان بیاید؟ ( ۶۶- ۵ ۶: ۳ ۴ )

خداوند روزی رسان قدرتمند استوار است، برای ستمکاران سهمی است همانند سهم یارانشان، بنابراین شتاب نکنید، وای برکافران از روزی که به آنها وعده داده شده است. ( ۰ ۶- ۸ ۵ : ۱ ۵ )

هنگامی که عیسی پسر مریم گفت:” ای بنی اسرائیل من فرستادۀ خدا به سوی شما هستم، توراتی را که نزد من است تصدیق می کنم، و نیز بشارت دهندۀ رسولی هستم که بعد از من می آید، و نامش احمد است.”

هنگامی که معجزه ها آورد، گفتند: “این جادوی آشکار است.”

ستمکارتر از آنکه به اسلام خوانده شود و برخدا دروغ ببندد کیست؟ خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند

آنها می خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند، ولی خدا کامل کنندۀ نور خویش است ، هرچند کافران خوش نداشته باشند. ( ۸ – ۶ : ۱ ۶ )

شفاعت

و از روزی بترسید که ازکسی برای دیگری کاری ساخته نیست، و شفاعتی ازکسی پذیرفته نخواهد شد، و نه غرامتی قبول خواهد شد، و نه کمکی درمیان است. ( ۸ ۴ : ۲ )

از روزی بترسید که هیچ کس بجای دیگری مجازات نشود و هیچ گونه عوضی پذیرفته نگردد، و شفاعت را سودی نیست و کسی را یاوری نباشد. ( ۳ ۲ ۱: ۲ )

ای مؤمنان از آنچه به شما روزی داده ایم انفاق کنید، پیش از آنکه روزی فرا رسد که نه خرید و فروشی درآن است و نه دوستی و نه شفاعت، و کافران ستمکارند. ( ۴ ۵ ۲: ۲ )

روزی که خدا پیامبران را گرد آورد، بپرسد چگونه دعوت شما را اجابت کردند؟

گویند ما را علمی نیست، تو خود دانای رازهای نهانی. ( ۹ ۰ ۱: ۵ )

کسانی که آئین خود را بازیچه وسرگرمی گرفته اند وزندگی دنیا فریبشان داده است رها کن وبه قرآن اندرزشان بده تا گرفتار اعمالشان نشوند، جزخدا دادرس وشفیعی ندارند وهرفدیه ای بدهند، پذبرفته نخواهد شد، آنها کسانی هستند که گرفتار اعمالشان شده اند وکیفر کفرشان جرعه هائی از آب جوشان وعذاب دردناک است.

بگو:” آیا غیر ازخدا چیزی را بخوانیم که سود و زیانی به حال ما ندارد، و بعد از هدایت شدن از جانب خدا به گذشته باز گردیم تا همچون کسی باشیم که بر اثر وسوسه های شیاطین راه را گم کرده و سرگردان مانده است، درحالیکه یاران او به هدایت دعوتش می کننند، که به سوی ما بیا.”

بگو:” فقط راهنمائی خدا هدایت است و مأموریم که تسلیم پروردگار جهانیان باشیم.”

نماز را برپا دارید و از (نافرمانی) خدا بترسید که در پیشگاهش محشور خواهید شد. ( ۲ ۷- ۰ ۷: ۶ )

یکه و تنها به همان صورت که در نخست خلقتان کرده بودم نزد ما آمدید و آنچه را به شما ارزانی داشتیم پشت سرگذاشتید و شفیعانی که درشفاعت خود، شریک می پنداشتید با شما نمی بینم، پیوندهای شما گُسست و تکیه گاه خیالی از دسترس شما دور شده است. ( ۴ ۹ : ۶ )

ستمگر تر ازآنان که برخدا دروغ می بندند، و یا آیاتش را تکذیب می کند کیست؟ آنها نصیب خود را از مقدرشده ها می برند، و وقتی فرستادگان ما برای گرفتن جانشان بیایند، به آنها می گویند:
” کجایند معبودهائی که غیرازخدا می خواندید؟ ” گویند:” آنها از نظرما دور وگم شدند.”

وبرخود گواهی دهند که کافر بودند. ( ۷ ۳: ۷ )

آیا انتظار سرانجام اعمال را دارند؟ روزی که نتیجۀ آن معلوم شود، کسانی که پیشاپیش آن را فراموش کرده اند گویند:” فرستادگان پروردگار ما به حق آمدند، آیا شفیعانی داریم که شفاعتمان کنند، یا بازگردیم و اعمالی غیر از آنچه می کردیم انجام دهیم؟ آنها به خود زیان رساندند و دروغهائی که می ساختند همه نابود شد. ( ۳ ۵ : ۷ )

آنهائی را که شما غیر از خدا می خوانید نمی توانند یاریتان کنند، و نه می توانند خودشان را یاری دهند، اگر آنها را به هدایت خوانی نمی شنوند، و مشاهده می کنی که نگاهت می کنند اما نمی بینند.
گذشت را پیشه کن و به نیکی فرمان ده و از نادانان روی بگردان.

و اگر شیطان وسوسه ات کرد، به خدا پناه ببر، زیرا او شنوای داناست، اهل تقوا وقتی گرفتار وسوسه های شیطانی شوند خدا را یاد می کنند و بصیرت می یابند. ( ۱ ۰ ۲ – ۷ ۹ ۱: ۷ )

غیر ازخدا چیزهائی را می پرستند که نه زیانی به آنها می رساند و نه سودی برایشان دارد. می گویند: ” اینها شفیعان ما نزد خدا هستند.”

بگو:” آیا خدا را از چیزهائی که در آسمانها و زمین از وجودشان بی خبر است، آگاه می کنید؟ او منزّه و برتر از چیزی است که شریک او قرار می دهید.” ( ۸ ۱: ۰ ۱ )

روزی که همگان را گرد آوریم به مشرکان گوئیم:” شما و معبودهایتان درجایتان بمانید”، آنگاه آنها را از یکدیگر جدا خواهیم کرد، معبودهای آنها خواهند گفت:” شما ما را عبادت نمی کردید، همین بس که خدا گواه باشد که ما ازعبادت شما بی خبر بودیم.”

درآن هنگام هرکس به حاصل اعمال گذشتۀ خویش آگاه می شود و همگی را بسوی خدا- مولا و سرور حقیقیشان – باز می گردانند، و همۀ آن بتان که به باطل می پرستیدند از نظرشان دور وگم می شوند.

بگو:” چه کسی شما را از آسمان و زمین روزی می دهد، و یا چه کسی شنوادی و بینائی می بخشد، و چه کسی زنده را از مرده، و مرده را از زنده بر می آورد، و چه کسی مدبر امور است؟”
بی درنگ خواهند گفت:” خدا.”

بگو:” پس چرا پروا نمی کنید؟” راستی وقتی چنین خدائی پروردگار شماست، پس گمراهی بعد از حق چیست؟

پس چرا رو می گردانید؟

فرمان پروردگار بر فاسقان بدینگونه ثابت شده است که ایمان نمی آورند.

بگو:” آیا معبودهای شما آفریننده و بازگردانندۀ خلق هستند؟”

بگو:” خدای یگانه، مخلوقات را بوجود آورد و بعد باز می گرداند، پس چرا سرگشته اید؟ ( ۴ ۳- ۸ ۲: ۰ ۱ )

دعوت حق از آن اوست و کسانی که غیر خدا را می خوانند دعوتشان به اجابت نمی آید، مانند کسی که دستش را به سوی آب دراز کند تا آب به دهانش برساند، اما نتواند آب به دهانش برساند، و دعای کافران جزدر گمراهی نیست.

آنچه در آسمانها و زمین است، خواه نا خواه به اتفاق سایه هایشان در بامداد و شبانگاه برای خدا سجده می کنند.

بپرس:” پروردگار آسمانها و زمین کیست؟”

بگو:” خداست.” بپرس:” آیا غیر خدا را برای خود برگزیده اید که مالک سود و زیان خود نیستند؟”

بگو:” آیا نا بینا و بینا برابرند، یا یا تاریکی و نور یکسان است؟”

یا شریکانی برای خدا قرار داده اند که مانند آفریده های او آفریده و آفرینش بر آنها مشتبه شده است؟!

بگو:” خداوند خالق همه چیز و یکتا و چیره است.” ( ۱۶- ۴ ۱: ۳ ۱ )

مشرکان چون معبودهائی را که شریک خدا قرار داده اند ببینند، می گویند:” پروردگارا، اینها شریکانی هستند که ما بجای تو آنها را می خواندیم.”

در این هنگام معبودانشان پاسخ می دهند که:” شما دروغ می گوئید.”

در روز تسلیم در پیشگاه خدا، آن چه به دروغ ساخته بودند از نظرشان دور و گم می شود.( ۷ ۸- ۶ ۸: ۱۶ )

پیش از تو هیچ رسولی نفرستادیم جز آنکه به او وحی کردیم که معبودی جز من نیست، تنها مرا عبادت کنید.

گفتند:” خدای رحمان فرزندی برگزیده است.” خداوند منزه است، بلکه آنان بندگان گرامی او هستند، در گفتار پیشی نمی گیرند و به فرمان او کار می کنند. او اعمال گذشته و آیندۀ آنها را می داند و آنان جز برای کسی که خدا از او خشنود باشد شفاعت نمی کننند، و از ترس او بیمناکند. ( ۲ ۸ – ۵۲ :۲ ۱ )

غیر ازخدا معبودهائی برگزیدند که مایۀ عزتشان باشد، چنین نیست، بلکه بزودی منکر عبادتشان خواهند شد، و مخالف آنها خوانهد بود. ( ۲ ۸ – ۱ ۸ : ۹ ۱ )

غیر ازخدا کسی را می خواند که سود و زیانی نمی رساند، و این گمراهی بسیار عمیقی است، کسی را می خواند که زیانش نزدیکتر از نفع اوست، چه بد یاوری و چه بد معاشری است. ( ۳ ۱- ۲ ۱: ۲ ۲ )

بلند مرتبه است خداوند یکتا، فرمانروای حق که معبودی جز پروردگار عرش کریم نیست، و آنکس که بدون دلیل معبودی را درکنار خدا بخواند، حساب او با پروردگار اوست، زیرا کافران رستگار نخواهند شد.

بگو:” پروردگارا مرا بیامرز و برمن رحم کن که تو رحیم ترینی.” ( ۸ ۱۱- ۶ ۱۱: ۳ ۲ )

گفت:” شما غیر ازخدا بتهائی را برای خود برگزیدید که در زندگی دنیا میان شما مایۀ دوستی و محبت باشد، ولی در روز قیامت منکر یکدیگر می شوید، و یکدیگر را لعن می کنید، جایگاهتان در آتش است، و هیچ یار و یاوری نخواهید داشت.” ( ۵ ۲: ۹ ۲ )

مثل کسانی که غیرخدا را به دوستی برگزینند، همچون خانه ایست که عنکبوت بسازد، و اگر می دانستند، سُست ترین خانه ها خانۀ عنکبوت است.

بطور یقین آنچه را غیر از خدا میخوانند، او می داند و او نیرومند فرزانه است.

این مثلها را برای مردم می زنیم و جز عالمان آن را در نمی یابند. ( ۳ ۴ -۱ ۴ : ۹ ۲ )

روزی که قیامت برپا می شود، گناهکاران به نا امیدی فرو شوند، و هیچ بتی شفیع آنها نمی شود، و دیگر به بتهایشان باور نخواهند داشت، در آن روز که قیامت برپا می شود، از یکدیگر جدا می شوند، اما مؤمنان نیکوکاردرباغی شادمان ومسرور خواهند بود، واما آنهائی که به آیات ما و دیدار آخرت کافر شدند درعذاب الهی احضار شوند.

( ۶ ۱- ۲ ۱: ۰ ۳ )

بگو:” آنهائی را که بجز خدا پنداشته اید بخوانید، مالک ذره ای در آسمانها و زمین نیستند و در آندو شرکتی نداشته اند و اورا در آفرینش یاری نکرده اند.”

شفاعت درپیشگاه خدا سودمند نخواهد افتاد،مگربرای آنان که خود او اجازه دهد، چون اضطراب از دلهاشان برطرف شود، گویند:” پروردگارتان چه گفت:

” پاسخ دهند:” حق.” و او بلند مرتبۀ بزرگوار است. ( ۳ ۲- ۲۲: ۴ ۳ )

شب را به روز و روز را به شب داخل کند، و خورشید و ماه را رام کرد که هریک تا زمانی معین درحرکتند، این است خدا، که پروردگار شماست، فرمانروائی ازآن اوست، و جز او چیزهائی که می خوانید مالک پوست نازک هستۀ خرمائی هم نیستند.

اگر آنها را بخوانید صدایتان را نمی شنوند، و اگر بشنوند، به شما پاسخ نمی گویند، و در روز قیامت شرک شما را انکار می کنند، و هیچکس همچون خدای آگاه خبردارت نمی کند.

ای مردم ، همۀ شما به خدا نیازمندید ، وتنها اخدا بی نیاز ستوده است. ( ۱۴- ۳ ۱: ۵ ۳ )

چرا پرستش نکنم کسی را که مرا آفرید و همه بسوی او یاز می گردیم.

آیا غیر از او معبودهائی را برگزینم که اگر خدای رحمان بخواهد به من زیانی برساند، شفاعتشان کمتریین فایده ای برایم ندارد و نجاتم نخواهند داد؟ اگر چنین کنم درگمراهی آشکاری باشم. ( ۴ ۲-۲ ۲: ۶ ۳ )

آگاه باش که دین خالص ازآن خداست و آنان که غیر از او دیگری را معبود خود گرفتند:

” که بدین منظور اینها را می پرستیم تا ما را به خدا نزدیک کند.”

خداوند دراختلاف میان آنها داوری خواهد کرد، خداوند دروغگویان ناسپاس راهدایت نمی کند. ( ۳ : ۹ ۳ )

یا شاید غیر خدا را شفیعان خود بر گزیده اند؟ بگو:” حتی اگر مالک چیزی نباشن و چیزی را درک نکنند.”

بگو:” شفاعت ازآن خداست، فرمانروائی آسمان و زمین اوراست و به نزد او باز می گردید.”

وچون خدا به یگانگی یاد شود، دلهای کسانی که به آخرت ایمان نیاورده اند بیزار شود، و چون از معبودهای دیگر یاد شود شادمان می شوند.

بگو:” خداوندا! ای آفرینندۀ آسمانها و زمین، و دانای نهان و آشکار، توئی که به اختلاف میان بندگانت داوری خواهی کرد.” ( ۴۶- ۳ ۴: ۹ ۳ )

بگو:” ای نادانان، آیا به من می گوئید غیر خدا را عبادت کنم؟ به تو و آنان که پیش از تو بودند وحی شد: که اگر شرک آوری اعمالت نابود می شود و از زیانکاران خواهی بود.

خدا را بندگی کن و شکرگذار باش.

آنان خدا را به شایستگی نشناختند و در روز قیامت زمین در قبضۀ او و آسمانها درهم پیچیده در ید قدرت اوست، که منزّه است، و از آنچه شریکش می پندارند برتر است. ( ۷ ۶- ۴ ۶ : ۹ ۳ )

خداوند مراقب کسانی است که غیر خدا را به دوستی گرفتند، تو وکیل آنها نیستی. ( ۶ : ۲ ۴ )

چگونه غیر خدا را به دوستی برگزیدند – دوست حقیقی خداست، هم او که مردگان را زنده میکند و به هرکاری تواناست، داوری هرچیز که در آن اختلاف کنید با خداست، این خدا پروردگار منست، بر او توکل کرده ام، و به او باز می گردم. ( ۰ ۱- ۹ : ۲ ۴ )

آنها را رها کن تا در باطل غوطه خورند و ببازیچه سرگرم باشند، تا روزی را که به آنها وعده شده است ببینند، او کسی است که در آسمان و زمین معبود(بحق) است و او فرزانۀ داناست.

بزرگوار خدائی که فرمانروائی آسمانها و زمین و آنچه درمیان آنهاست ازآن اوست، و آگاهی از زمان قیامت اوراست، و به سوی او باز می گردید.

آنانی که غیر از او می خوانند قادر به شفاعت نیستند، مگر( برای ) کسانی که بحق شهادت داده اند، و آنان بخوبی آگاهند.

اگر از آنا بپرسی:” چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است؟” پاسخ دهند: “خدا.” پس چرا از حق رو می گردانند؟ ( ۷ ۸- ۳ ۸ : ۳ ۴ )

چرا معبودهائی که برای تقرب به خدا برگزیدند، یاریشان نکردند؟ بلکه ازنظرشان گم شدند، این است نتیجۀ دروغشان و آنچه را افتراع می بستند. ( ۸ ۲: ۶ ۴ )

ای مؤمنان، خود و خویشانتان را از آتشی که هیمۀ آن مردم و سنگهاست حفظ کنید، آتشی که فرشتگان گمارده شده برآن خشن و سخت گیرند و هرگز در اجرای فرمان خدا نا فرمانی نمی کنند، و هرچه دستور یافته اند به اجرا در می آورند.

ای مؤمنان با اخلاص کامل توبه کنید، باشد که پروردگارتان ازگناهان شما درگذرد، و به باغهائی واردتان کند، که جویباران درآن جاریست.

روزی که خداوند پیامبر و گرویدگان به او را فرو نگذارد، و نورشان پیشاپیش و طرف راستشان به حرکت درآید، خواهند گفت:” پروردگارا، نور ما را کامل کن و ما بیامرز، که بر هرکار توانائی .” ( ۸ – ۶ : ۶ ۶ )

هرکس درگرو اعمال خویش است، مگر” اصحاب یمین” که در بهشت با یکدیگر از گناهکاران می پرسند: ” چه چیز شما را به ” َسقر” درآورد؟”

گویند:” ما از نمازگذاران نبودیم، و مستمند را اطعام نمی کردیم، با اهل باطل به بطالت می گذراندیم، پیوسته روز جزا را تکذ یب می کردیم، تا مرگمان فرا رسید.” چنین است که شفاعت شفیعان سودشان ندهد. ( ۸ ۴ – ۸ ۳ : ۴ ۷ )

مؤمنان صالحان و نیکوکاران

به مؤمنان نیکوکار بشارت ده که آنان را باغهائی است که نهرها درآن جاریست، هرگاه از میوه های آن روزیشان شود، گویند:” این مانند میوه ایست که پیش از این از آن برخوردار بودیم، ومیوه های آن همه یکسان است، و آنان را همسرانی پاک و پاکیزه است، و جاودانه درآن خواهند بود. ( ۵ ۲: ۲ )

پاداش ایمان آوردگان، یهودیان، نصاری، صابئان و آنان که به خدا و روز قیامت ایمان آورده اند، و عمل صالح انجام داده اند، نزد پروردگارشان محفوظ است: نه ترسی دارند و نه اندوهی. ( ۲ ۶ : ۲ )
آری کسیکه ازهرجهت تسلیم خدا و نیکوکار گشت، مسلم اَجرش نزد خدا بزرگ خواهد بود، و او را هیچ حزن و اندوهی در د نیا و آخرت نخواهد بود. ( ۲ ۱۱: ۲ )

ای مؤمنان ( در کارها ) از صبر و نماز کمک بگیرید، که خدا با شکیبایان است. ( ۳ ۵ ۱ : ۲ )

مسلماً همۀ شما را به چیزی از ترس، گرسنگی، کاهش اموال و نفوس و محصولات آزمایش می کنیم، و شکیبایان را بشارت ده، آنان که چون مصیبتی به ایشان برسد، گویند:

” ما ازآن خدائیم و بسوی او باز می گردیم” درود و رحمت خدا بر آن گروه باد که ره یافتگانند. ( ۷ ۵ ۱- ۵ ۵ ۱: ۲ )

ای مؤمنان ازنعمتهای پاکیزه ای که روزیتان کرده ایم، بخورید، و اگر خدا را می پرستید، شکرش را بجا آورید. ( ۷۲ ۱ : ۲ )

نیکی آن نیست که روی بسوی مشرق ومغرب کنید، بلکه نیکوئی از آن کس است که به خدا و روز رستاخیز، فرشتگان، کتاب و پیامبران، ایمان آورد، ومال خود را باعلاقه ای که به آن دارد، به خویشاوندان، یتیمان، تهی دستان، درماندگان، نیازخواهان وبردگان ببخشد، و نماز را برپا دارد، وزکات بدهد وچون پیمان بندد، به عهد خود وفا کند، و درسختیها وبیماریها، و به گاه کارزار شکیبا باشد، اینان همان راستگویان و متقیانند. ( ۷۷ ۱: ۲ )

ایمان آورندگانی که کارهای شایسته کرده اند و نماز خوانده اند و زکات داده اند، نزد پروردگارشان پاداشی دارند، نه بیمی بر آنهاست و نه اندوهناک شوند. ( ۲۷۷: ۲ )

مؤمنان را نشاید که کافران را به جای مؤمنان دوست گیرند، آن که چنین کند، با خدایش کاری نیست، مگر آنکه از آنان تقیه کنید،( کاملاً احتیاط کنید) خدا شما را ازخودش بیم می دهد که بازگشت به سوی اوست. ( ۸ ۲: ۳ )

ای مؤمنان محرم اسراری ازغیر(هم دینان) خود بر نگزینید، آنها از هیچ شر و فسادی دربارۀ شما کوتاهی نمی کنند، آنها خواستار رنج و زحمت شما هستند، این دشمنی از گفتارشان پیداست، و آنچه در دل پنهان دارند آز آن بیشتر است، و ما آیات را برشما بیان کردیم، اگر بیندیشید. ( ۸ ۱۱ : ۳ )

ای مؤمنان ربا را چند برابر نخورید، و ازخدا تقوا کنید تا رستگار شوید، و از آتشی که کافران را مهیّا شده است بترسید، خدا و پیغمبر را اطاعت کنید تا مشمول رحمت شوید. ( ۲ ۳ ۱- ۰ ۳ ۱: ۳ )

سُست و غمگین نشوید، چرا؟ که اگر ایمان داشته باشید، شما برترید. ( ۹ ۳ ۱: ۳ )

ای مؤمنان اگر از کافران فرمان برید، شما را به آئین پیشین باز میگردانند و سرانجام زیان خواهید کرد.

حال آنکه خدا سرپرست شماست، و او بهترین یاوران است. ( ۰ ۵ ۱-۹ ۴ ۱: ۳ )

اگر خدا شما را یاری کند هیچ کس بر شما پیروز نخواهد شد، و اگر دست از یاری شما بردارد، کیست که بعد از او شما را یاری کند، و مؤمنان فقط باید بر خدا توکل کنند. ( ۰ ۶ ۱: ۳ )

ای مؤمنان شکیبائی کنید، در برابر دشمنان ثبات ورزید، مهیای جهاد باشید، و ازخدا تقوا کنید، باشد که رستگار شوید. ( ۰۰ ۲ : ۳ )

ای مؤمنان بر شما حلال نیست که زنان را برخلاف میلشان به ارث ببرید، آنها را تحت فشار قرار ندهید که قسمتی از آنچه را به آنها داده اید پس بگیرید، مگر اینکه آشکارا کار نا شایسته انجام دهند، با آنها نیک رفتاری کنید و اگر از آنها کراهتی داشتید ( بدانید که) چه بسا ازچیزی کراهت داشته باشید، ولی خداوند درآن نیکی فراوان قرار داده باشد. ( ۹ ۱: ۴ )

ای مؤمنان اموال یکدیگر را به باطل نخورید، مگر معامله اِ به تراضی در بین باشد، و یکدیگر را نکُشید که خداوند به شما مهربان است، هرکس آن را از روی تجاوز و ستم انجام دهد به زودی او را درآتش خواهیم افکند و این کار برخدا آسان است.

اگر ازگناهان کبیره ای که از آن نهی شده اید اجتناب کنید، ازگناهان دیگرتان می گذریم وشما را به جایگاه خوبی وارد می کنیم.

آرزومند برتریهائی نباشید که خدا به بعضی از شما بربعضی دیگر داده است، برای مردان بهره ایست از آنچه به دست آورده اند و برای زنان نیز نصیبی، و از فضل خدا مسئلت کنید که او بر هر چیز شاهد است. ( ۲ ۳- ۹ ۲: ۴ )

نکوکار با ایمان چه مرد باشد چه زن، وارد بهشت می شود، و کمترین آزاری نخواهد دید. ( ۴ ۲ ۱: ۴ )

ای مؤمنان به خدا و پیغمبرش و کتابی که بر او نازل کرده وکتابی که پیشتر فرستاده است ایمان بیاورید، وهرکس به خدا، فرشتگان، کتابها و فرستادگانش و روز بازپسین کافر شود درگمراهی بی سرانجامی افتاده است . ( ۶ ۳ ۱: ۴ )

ای مؤمنان، کافران را بجای مؤمنان ولیّ خود ( دوست صمیمی و پشتیبانی کننده) قرار ندهید، آیا می خواهید خدا را علیه خود دلیل آشکاری پدید آورید؟ ( ۴۴ ۱: ۴ )

ای مؤمنان آنگاه که مرگ یکی از شما فرا رسد به هنگام وصیت ازمیان خود دو شاهد عادل گواه بگیرید و هرگاه در سفر مرگتان فرا رسید دو شاهد ازغیر خود بطلبید و اگر به آنها اطمینان ندارید تا بعد از نماز آن دو شاهد را نگاهدارید تا سوگند یاد کنند:” که ما حاضر نیستیم حق را با چیزی معامله کنیم، اگر چه خویشانمان باشند، و گواهیمان را برای خدا کتمان نخواهیم کرد، که در این صورت از گناهکاران خواهیم بود.”

اگر معلوم شد که آن دو مرتکب گناهی شده اند، دو شاهد شایستۀ دیگر جای آنها را خواهند گرفت که سوگند یاد کنند:” شهادت ما راست تر ازشهادت گواهان قبلی است و ما مرتکب تجاوز نشده ایم و اگر چنین کنیم از ستمکارانیم.

این روش برصورت حقیقی ادای شهادت نزدیکتر است و یا از این که بترسند که مبادا سوگندهایشان رد شود، از

(نافرمانی) خدا بترسید و گوش فرا دارید، که او فاسقان را هدایت نمی کند. ( ۸ ۰ ۱- ۱۰۶: ۵ )

هركس كارنيكو كند او را ده برابر آن پاداش خواهد بود و هركس كار زشت كند جز بقدر آن كار زشت مجازات نباشد و برآنها اصلاً ستم نخواهد شد ( ۱۶۰: ۶ )

مؤمنان و شایسته کاران بهشتیانند، و جاودانه در آن خواهند ماند، و ما کسی را پیش از توانش تکلیف نکنیم، و کینه را از دلهایشان می زدائیم، آنگاه که جویباران از زیرپایشان جریان دارد، گویند:” سپاس خداوندی را که مارا به اینجا راهبر شد، و اگر رهنمونمان نشده بود، هدایت نمی یافتیم، فرستادگان پروردگار مارا بحق آمدند.” آنگاه آنها را ندا در دهند که:” این بهشت را به پاداش کردارتان به شما داده اند.” ( ۳ ۴- ۲ ۴ : ۷ )

اگر ساکنان تمام شهرها ایمان می آوردند، درهای برکات آسمان و زمین را برآنها می گشودیم، لکن تکذ یب کردند ما هم آنهارا به کیفر کردارشان فرو گرفتیم. ( ۶ ۹: ۷ )

مؤمنان کسانی هستند که چون نام خدا برده شود خوف بردلهایشان چیره گردد و چون آیات خدا بر آنان خوانده شود ایمانشان افزون گردد، و بر پروردگارشان توکل می کنند: همانان که نماز را به پا مي‏دارند و از آنچه به ايشان روزى داده‏ايم انفاق مي ‏كنند.

مؤمنان حقیقی آنها هستند که نزد پروردگارشان درجات عالی و آمرزش و روزی فراوان دارند. ( ۴- ۲ : ۸ )

پروردگار مؤمنان صالح را بسزای ایمانشان به باغهای پرنعمتی هدایت می کند، که جویباران در آن جاریست. ( ۹ : ۰ ۱ )

ای مردم، از جانب پروردگار برای شما پندی آمد که درمان همۀ دردهائی است که در دلهاست، و هدایت و رحمتی برای مؤمنان است.

بگو به فضل و رحمت خدا خوشحال شوند، که از همۀ اندوخته هایشان بهتر است. ( ۸ ۵ – ۷ ۵ : ۰ ۱ )

مؤمنان صالح که دربرابر پروردگارشان فروتن و متواضعند، اهل بهشتند، ودر آن جاودان باشند. ( ۳ ۲: ۱۱ )

مؤمنان صالح را به باغهائی درآورند که جویباران درآن جاریست، و جاودانه به ارادۀ پروردگارشان در آن خواهند ماند، و تحیتشان درآن سلام است. ( ۳ ۲: ۴ ۱ )

به بندگان مؤمن من بگو:” نماز را برپا دارند و از آنچه روزیشان داده ایم پنهان و آشکار انفاق کنند، پیش از آنکه روزی فرا رسد که درآن نه خرید و فروش است و نه دوستی. ( ۱ ۳: ۴ ۱ )

محققاً خداوند همانا يار و ياور متقيان و نيكوكاران است. ( ۱۲۸ : ۱۶ )

کسانی که ایمان آورده اند و کارهای شابسته کرده اند، ( بدانند) که ما پاداش نیکوکاران را ضایع نخواهیم کرد، بهشت جاودان ازآن ایشان است، و ازفرودست ایشان جویها جاریست، درآنجا به دستبند های زرین آراسته شده اند ولباسهای سبزرنگ ازجریر نازک وضخیم در برکنند و برتختها تکیه زنند، چه پاداش خوب وچه تکیه گاه نیکوئی. ( ۳۱- ۳۰: ۸ ۱ )

و هرکس با ایمان وعمل صالح درپیشگاهش حاضر شود، دارای درجات عالی است، در باغهای جاویدان که جویباران درآن جاریست، همواره خواهد بود، این است پاداش کسی که خود را پاک گرداند. ( ۶ ۷- ۵ ۷: ۰ ۲ )

هرکس اعمال صالح انجام دهد و مؤمن باشد، کوشش او بی پاداش نخواهد ماند، و ما برایش می نویسیم.( ۴ ۹ : ۱ ۲ )

ای مؤمنان راکع وساجد پروردگارتان باشید، و او را بپرستید، وکار نیک انجام دهید، تا رستگار شوید، و آنگونه که شایسته است در راهش جهاد کنید.

او شما را برگزید، و در دین مشقت و تنگنائی برای شما قرار نداد، این همان کیش پدرتان ابراهیم است، او پیش از این شما را مسلمان نامید، تا پیامبر گواهتان باشد، و شما گواه برمردم.

پس نماز را برپا دارید، و زکات بدهید و به خدا توسل جوئید، که او مولا و سرپرست شماست – چه مولای خوب و چه یاور شایسته ای. ( ۸ ۷- ۷۷: ۲۲ )

مؤمنان رستگار شدند: آنان که درنمازشان فروتن، و از کارهای بیهوده روی گردانند، و زکات می پردازند، و آنان که شرمگاهشان را حفظ می کنند، جز برهمسران و کنیزانشان، که در این صورت قابل ملامت نیستند، هرکس فراتر از این بخواهد تجاوزکار است، و رعایت کنندگان امانت، و حافظان نماز، آنان همان وارثانند، که بهشت را به ارث برند، و درآن جاودان باشند. ( ۱۱- ۱: ۳ ۲ )

ای مؤمنان از گامهای شیطان پیروی نکنید که شیطان پیروانش را به کارهای زشت و نا پسند وا می دارد، و اگر فضل و رحمت خدا نبود هرگز کسی از شما پاک نمی ماند، لکن خدا هرکس را بخواهد پاک می کند، و خدا شنوای داناست. ( ۱ ۲: ۴ ۲ )

ای مؤمنان به خانه ای جز خانه های خودتان وارد نشوید تا رخصت طلبید و بر ساکنان خانه سلام کنید، چنین کاری برای شما بهتر است، باشد که پند گیرید.

اگر کسی را درآن نیافتید، داخل نشوید تا به شما اجازه داده شود، و اگر گفته شد برگردید، برای شما پسندیده تر است که برگردید، و خدا به آنچه انجام می دهید آگاه است.

گناهی نبست که وارد خانه های غیر مسکونی بشوید، که درآنجا چیزی دارید، و خداوند آشکار و نهانتان را می داند. ( ۹ ۲- ۲۷: ۴ ۲ )

به مردان با ایمان بگو:” چشم بپوشند و شرمگاهشان را حفظ کنند، این برای شان شایسته تر است، خداوند به کردارشان آگاه است. ( ۳۰ : ۴ ۲ )

به زنان با ایمان بگو چشم بپوشند و عفت خود را حفظ کنند و زینت خود را جز آن مقدار که ظاهر است، آشکار نکنند، و روسریهای خود را روی سینه بیاندازند، و زینت خود را آشکار نسازند، مگر نزد شوهران، پدران، پدر شوهرها، پسران، پسران همسر، برادران، پسران برادر، پسران خواهر، زنان مسلمان، بردگانشان، مردان خدمتکاری که رغبتی به زنان ندارند، یا کودکانی که از امور جنسی آگاهی ندارند.

آنها نباید هنگام راه رفتن چنان پای برزمین بکوبند که زینت پنهانشان جلب توجه کند، ای مؤمنان همگی بسوی خدا بازگردید تا رستگار شوید.

مردان و زنان بی همسر و نیز بردگان و کنیزان شایسته و درستکار را همسر دهید و اگر تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنها را بی نیاز می کند، خداوند گشایش دهندۀ آگاه است. ( ۲ ۳- ۳۱ : ۴ ۲ )

آنان که امکان ازدواج ندارند باید عفیف باشند، تا خداوند آنان را از فضل خود بی نیاز کند، و بردگانی که خواهان باز خریدن خویشند، اگر خیر و صلاح آنها را احساس می کنید، بپذیرید، و چیزی ازمالی که خدا به شما داده است به آنها بدهید، و کنیزان خود را که می خواهند عفیف بمانند، برای به دست آوردن مال دنیا یه خود فروشی مجبور نکنید، هرکس آنان را به زنا مجبور کند، خداوند برای آنان که به اکراه وادار شده اند، آمرزندۀ مهربان است.

ما آیات روشن و مَثَلی از پیشینیان و اندرزی برای اهل تقوا به سوی شما نازل کردیم.

خداوند نور آسمانها و زمین است، مَثل ِ نورش چراغدانی را ماند با چراغ، که آن چراغ درمیان شیشه ایستو آن شیشه چونان ستارۀ درخشان، این چراغ با روغنی افروخته می شود که از درخت ُپر برکت زیتونی گرفته شده است که نه شرقی است و نه غربی، و بدون تماس با آتش درحد شعله ور شدن است، نوری است افزون برنور، خداوند هرکس را که بخواهد به نور خود هدایت می کند و برای مردم مثالها می آورد، خداوند برهرچیز آگاه است.

این نور درخانه هائیست که خداوند اجازه داده است که نامش در آنجا بلند شود و صبح و شام درآن برایش تسبیح یگویند، مردانی که تجارت و داد و ستد از یاد خدا و برپا داشتن نماز و ادای زکات غافلشان نمی کند، از روزی بیمناکند که دلها و چشمها در آن بی تاب شوند.

خداوند آنها را بهتر از آنچه انجام داده اند پاداش می دهد و از فضل خود برپاداش آنها می افزاید، و هرکه را بخواهد بدون حساب روزی می دهد. ( ۸ ۳- ۳ ۳ : ۴ ۲ )

الف- لام. میم

اینها آیه های کتاب حکمت آمیز است، نیکوکاران را هدایت و رحمتی است: آنان که نماز می گزارند و زکات می دهند و به آخرت یقین دارند، اینان ازجانب پروردگارشان هدایت یافته اند و اینان همان رستگارانند.( ۵- ۱: ۱ ۳ )

نصیب مؤمنان نیکوکار باغهای پر نعمت است، که جاودانه درآن بمانند- وعدۀ خدا راست است و او توانمند فرزانه است. ( ۹- ۸ : ۱ ۳ )

تنها کسانی به آیات ما ایمان می آورند که وقتی بر آنان خوانده شود، سجده کنان به رو در افتند و تسبیح و سپاس پروردگارشان را بجا آورند و تکبر نکنند، پهلو ازبستر خواب برگیرند و با بیم و امید پروردگارشان را بخوانند، و از آنچه روزیشان داده ایم انفاق کنند.

هیچ کس نمی داند چه پاداشها (ی مهمی) که روشنی بخش دیدگان است برای آنها اندوخته شده است، و این پاداش اعمالی است که انجام داده اند.

آیا مؤمن مانند فاسق است؟ هرگز یکسان نخواهد بود. ( ۸ ۱- ۵ ۱: ۲ ۳ )

ای مؤمنان ذکر خدا بسیار بگوئید، بامدادان و شبانگاهان او را تسبیح گوئید، او به همراه فرشتگانش برشما درود می فرستد، تا شما را از تاریکی به روشنی بیرون برند، زیرا خدا با مؤمنان مهربان است.

روزی که با او دیدار کنند، تحیتشان سلام است، و پاداش ارجمندی برای آنان آماده کرده است.

ای پیامبر! ما تو را گواه و بشارت دهنده و هشدار دهنده فرستادیم، که به فرمان خدا به سوی او دعوت کنی و چراغی روشن بخش باشی.

مؤمنان را بشارت ده که خدا را بر آنان فضل بزرگی است، و از کافران و منافقان اطاعت مکن و از آزارشان درگذر و برخدا توکل کن، که کار سازی و حمایت او کافی است. ( ۸ ۴- ۴۱: ۳۳ )

خداوند و فرشتگانش برپیامبر درود می فرستند، ای مؤمنان بر او درود بفرستید و سلام کنید وتسلیم او باشید.

( ۶ ۵ : ۳۳ )

ای مؤمنان مانند کسانی نباشید که موسی را آزار دادند، خداوند او را از آنچه گفته بودند مبرا ساخت و نزد خدا آبرومند بود.

ای مؤمنان از( نافرمانی) خدا بترسید و درست سخن بگوئید، تا خداوند اعمالتان را اصلاح کند و گناهانتان را بیامرزد، هرکس از خدا و رسولش اطاعت کند، به موفقیت عظمی نائل شده است. ( ۱ ۷- ۹ ۶ : ۳۳ )

بگو:” ای بندگان مؤمن از( نافرمانی) خدا بترسید، و برای نیکوکاران در این دنیا پاداشی نیکوست، و زمین خدا پهناور است، فقط پاداش شکیبایان است که بدون حساب داده می شود.”  ( ۰ ۱: ۹ ۳ )

آن کس که سخن راست را آورد وآن را تصدیق کرد ازمتقین است، که هرچه بخواهند نزد پروردگارشان آماده است، این است پاداش نیکوکاران. تاخداوند بدترین اعمالی را که انجام داده اند محو کند وبهتر از آنچه انجام داده اند پاداش دهد. ( ۵ ۳ – ۳ ۳: ۳۹ )

به مؤمنان بگو:” ( از اشتباه) کسانی که به روزهای خدا ( برگشت بسوی خدا) ایمان ندارند درگذرند، تا خدا هرقومی را به اعمالی که مرتکب شده اند پاداش دهد.

هرکس کار شایسته ای انجام دهد به سود خود اوست، و آن که کار بدی مرتکب شود، به زیان اوست، همۀ شما بسوی پروردگارتان باز می گردید. ( ۵ ۱- ۴ ۱: ۵ ۴ )

آیا کسانی که مرتکب بدیها می شوند، تصور می کنند که ما آنها را با کسانی که ایمان آورده اند و کارهای درست انجام داده اند برابر می گذاریم، و زندگی و مرگشان یکسان است؟
چه بد داوری می کنند. ( ۲۱: ۵ ۴ )

کسانی که ایمان آورده اند و کارهای شایسته انجام داده اند و به آنچه به حق ازجانب پروردگارشان برمحمّد نازل شده است ایمان آورده اند، خداوند گناهانشان را بپوشاند و کارشان را اصلاح کند، زیرا کافران از باطل پیروی کردند و مؤمنان حق را که از جانب پروردگارشان آمده است، خداوند اینگونه برای مردم مثل می زند.( ۳ – ۲ : ۷ ۴ )

ای مؤمنان اگر خدا را یاری کنید شما را یاری خواهد کرد، و گامهایتان را استوار می کند. ( ۷ : ۷ ۴ )

ای مؤمنان! خدا را اطاعت کنید، و مطیع رسول او باشید و اعمالتان را باطل نکنید. ( ۳ ۳: ۷ ۴ )

اوست که بردلهای مؤمنان آرامش فرستاد تا ایمانشان را بیفزاید، که سپاه آسمانها و زمین از آن خداست، وخداوند دانای فرزانه است.

تا مردان و زنان با ایمان را به باغهائی وارد کند، که جویباران در آن جاریست، و جاودان در آنجا باشند، و از گناهانشان در گذرد و این نزد خدا کامیابی بزرگی است. ( ۵- ۴ : ۸ ۴ )

ای مؤمنان ! اگر فاسقی برای شما خبری آورد، دربارۀ آن تحقیق کنید، مبادا نادانسته به مردم آسیب برسا نید و از کردۀ خود پشیمان شوید. ( ۶ : ۹ ۴ )

مؤمنان کسانی هستند که پس از ایمان آوردن به خدا و رسولش دیگر گرفتار شک نشده اند و با مال و جان خویش در راه خدا به جهاد برخاسته اند، اینان راستگویانند. ( ۵ ۱: ۹ ۴ )

به حقیقت مؤمنان همه برادر یکدیگرند، پس بین برادران خود صلح دهید، و تقوا پیشه کنید، باشد که مورد رحمت الهی واقع شوید.

ای مؤمنان گروهی ازمردان نباید گروه دیگر را مسخره کنند، چه بس آنان از اینان بهترباشند، و زنان با ایمان نیز نباید زنان دیگر را، زیرا چه بسا آنان بهتر باشند، ازیکدیگرعیبجوئی نکنید و با القاب زشت یکدیگر را نخوانید، که پس از ایمان آوردن، نام فسق بسیار زشت است، و آنانکه توبه نمی کنند ستمکارند. ( ۱ ۱- ۰ ۱: ۹ ۴ )

ای مؤمنان، ازبسیاری گمانها پرهیز کنید، زیرا پاره ای ازگمانها گناه است، و هرگزدرکار پنهانی دیگران کنجکاوی نکنید، و غیبت یکدیگر را روا ندانید، آیا دربین شما کسی هست که دوست داشته باشد، گوشت برادر مردۀ خود را بخورد؟ البته کراهت دارید، و برای خدا تقوا پیشه کنید، که او توبه پذیر و مهربان است.

ای مردم، ما شما را از مرد و زنی آفریدیم، و شما را دسته ها و قبیله ها کردیم تا یکدیگر را بشناسید، و گرامی ترین شما نزد خدا با تقواترین شماست، خداوند دانای آگاه است. ( ۳ ۱- ۲ ۱ : ۹ ۴ )

روزی که مردان و زنان با ایمان را بنگری که نور آنها پیشاپیش و درسمت راستشان به سرعت حرکت کند، درآن روز شما را به باغهائی بشارت باد که درآن نهرها جاریست و جاودانه درآن خواهید ماند، این پیروزی بزرگی است، روزی که مردان و زنان منافق به مؤمنان می گویند:” برما نظر کنید تا از نور شما بهره مند شویم، ” گفته شود: ” به عقب باز گردید و کسب نور کنید.” در این هنگام دیواری میان آنها کشیده شود که دری دارد، درونش رحمت و برونش عذاب. آنها را صدا زنند که مگر ما با شما نبودیم؟ گویند:” آری” ولی شما خودتان را فریفتید و منتظر ماندید و شک آوردید و آرزوها فریبتان داد تا فرمان خدا در رسید، و شیطان شما را دربرابر خدا فریب داد.

پس امروز نه از شما غرامت پذیرفته شود و نه از کافران و جایگاه شما آتش است، که شایستۀ شماست و چه بد جایگاهی است. آیا وقت آن نرسیده است که دلهای مؤمنان دربرابر ذکر خدا خاضع گردد؟ و مانند کسانی نباشند که پیش از این به آنها کتاب داده شد و پس از زمان طولانی که برآنها گذشت قلبهایشان سخت شدو بیشترشان فاسق شدند. ( ۶ ۱- ۲ ۱: ۷ ۵ )

بدانید که زندگی دنیا بازیچه و سرگرمی، تجمل و تفاخر درمیان خودتان و افزون طلبی در اموال و فرزندان است، همانند بارانی که روئیدنیهایش کشاورزان را به شگفت آرد و آنگاه بخشکد، بگونه ای که آن را زرد بینی و سپس خورد شود، و در آخرت عذاب شدید است یا آمرزش الهی و رضای او.

وزندگی دنیا چیزی جز سرمایۀ فریب نبست.

برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان و بهشتی که به پهناوری آسمان و زمین است بریکدیگر پیشدستی کنید، که آن برای کسانی آماده شده است که بخدا و رسولش ایمان آورده اند.
این فضل الهی است به هرکس بخواهد می دهد، و خداوند صاحب فضل عظیم است. ( ۱ ۲- ۰ ۲: ۷ ۵ )

ای مؤمنان چون با یکدیگر نجوا می کنید، به گناه و عداوت و نا فرمانی رسول خدا نجوا نکنید، به نیکی و تقوا نجوا کنید، و از( نافرمانی) خدائی بترسید که در پیشگاه او حاضر خواهید شد، نجوا مسلماً کار شیطان است که می خواهد مؤمنان را محزون کند، ولی جز به اذن خدا نمی تواند ضرری به آنها برساند، بنابراین مؤمنان باید تنها برخدا توکل کنند. ( ۰ ۱- ۹ : ۸ ۵ )

ای مؤمنان هنگامی که درمجالس ازشما خواسته شود که جا باز کنید، این کار را بکنید، تا خدا درکار شما گشایش آورد، و چون گفته شود برخیزید، قیام کنید، خداوند مقام ایمان آوردگان و دانشمندان را بالا می برد، خداوند به کردارتان آگاه است. ( ۱۱ : ۸ ۵ )

ای مؤمنان برای خدا تقوا کنید، هرکس باید بنگرد که برای فردایش چه پیش فرستاده است و برای خدا تقوا کنید که خداوند از کردارتان آگاه است، همچون کسانی نباشید که خدا را از یاد بردند و خدا نیز به خود فراموشی گرفتارشان کرد، و آنها نا فرمانانند. ( ۹ ۱- ۸ ۱ : ۹ ۵ )

ای مؤمنان! دشمنان من و دشمنان خودتان را، اولیای (دوست و پشتیبان) خود قرار ندهید که با آنها طرح دوستی افکنید، درصورتی که آنان حقی را که برشما آمده است انکار کردند، و رسول خدا و شما را به خاطر ایمان آوردن به خدا که پروردگارتان است، به آوارگی کشاندند، اگر برای جهاد در راه من و برای خشنودی من خروج کرده اید، چرا پنهانی با آنها اظهار دوستی می کنید، من به اسرار نهان و اعمال آشکار شما آگاهم، هرکس از شما دست به چنین کاری بزند راه راست را وانهاده و گمراه شده است. ( ۱ : ۰ ۶ )

ابراهیم و یارانش سرمشق خوبی برای شما بودند، آنگاه که به قوم خود گفتند:” ما از شما و چیزی که به جای خدا می پرستید بیزاریم، و به شما کفر می ورزیم، همیشه میان ما و شما، تا زمانی که به خدای یگانه ایمان نیاورده اید، کینه و دشمنی خواهد بود.” غیر ازسخن ابراهیم با پدرش که گفت:” من برای تو ازخدا طلب آمرزش می کنم، و جز این نمی توانم دربرابر خدا برای تو کاری انجام دهم.
پروردگارا ! برتو توکل کردیم و به درگاه تو رو آوردیم و بازگشت همه به سوی توست.

پروردگارا ! مارا دستخوش فتنۀ کافران قرار مده، و ما را بیامرز، پروردگارا ! تو پیروزمند فرزانه ای.

زندگی آنها برای شما و کسانی که از نافرمانی خدا و روز قیامت بیم دارند، سرمشق خوبی است، هرکس روی بگرداند، خداوند بی نیاز ستوده است. ( ۶- ۴: ۰ ۶ )

شاید خدا میان شما و دشمنانتان پیوند محیت برقرار کند، و خداوند توانا و آمرزندۀ مهربان است.

خدا شما را ازنیکی کردن وعدالت دربارۀ کسانی که با شما پیکار نکرده اند و شما را ازدیارتان بیرون نکرده اند منع نمی کند، که از آنها بیزاری بجوئید، بلکه می خواهد با عدالت با آنها رفتار کنید، خدا عادلان را دوست دارد، فقط شما را ازدوستی کسانی منع می کند، که درکار دین با شما پیکار کردند و شما را از خانه هایتان راندند، یا با کسانی که شما را از شهرتان راندند، همدست شدند، تا مبادا آنها را دوست خود قرار دهید، هرکس با آنها دوستی کند ستمکار است. ( ۹- ۷ : ۰ ۶ )

ای مؤمنان با قومی که مورد غضب خدا قرار گرفته اند دوستی تکنید، آنها از آخرت مأیوسند، همانطور که کافران از رستاخیز مدگان مأیوس هستند. ( ۳ ۱ : ۰ ۶ )

ای مؤمنان وقتی ندای اذان نماز جمعه داده شد، به ذکر خدا بشتابید، و خرید و فروش را واگذارید، اگر بدانید این برای شما بهتر است، پس ازنماز در زمین متفرق شوید، و از فضل خدا ( روزی را) طلب کنید، و بسیار خدا را یاد آورید، تا رستگار شوید. ( ۰ ۱- ۹: ۲ ۶ )

ای مؤمنان بعضی ازهمسران و فرزندانتان دشمن شما هستند، از آنها برحذر باشید، ولی عفو و اغماض کنید، و ببخشید، مسلماً خداوند آمرزندۀ مهربان است.

اموال و فرزندانتان مایۀ آزمایش هستند، و پاداش بزرگ نزد خداست.

تا جائی که می توانید تقوای الهی پیشه سازید، بشنوید، مطیع باشید و انفاق کنید، که برایتان بهتر است، و کسی که از بُخل و حرص خود برکنار مانده باشد، رستگار است.

اگر به خدا وامی نیکو دهید، آن را برایتان افزون کند، و شما را بیامرزد، خداوند شکور و بردبار است.

او دانای آشکار و نهان و پیروزمند فرزانه است. ( ۸ ۱- ۴ ۱: ۴ ۶ )

ای مؤمنان، خود و خویشانتان را از آتشی که هیمۀ آن مردم و سنگهاست حفظ کنید، آتشی که فرشتگان گمارده شده برآن خشن و سخت گیرند و هرگز در اجرای فرمان خدا نا فرمانی نمی کنند، و هرچه دستور یافته اند به اجرا در می آورند. ( ۶ : ۶ ۶ )

سوگند به عصر ( زمان) که انسان در زیان است، مگر کسانی که ایمان آورند و کارهای درست کنند و یکدیگر را به حق و صبر سفارش نمایند. ( ۳- ۱: ۳ ۰ ۱ )

صلح و آشتی - اتحاد، تفرقه

بگوئید:” ما به خدا ایمان آوردیم و به آنچه برما نازل شده و آنچه بر ابراهیم و اسحاق، یعقوب ونوادگان نازل گردیده، و نیز آنچه به موسی وعیسی و برپیامبران دیگر ازطرف پروردگارمان داده شده، ایمان آورده ایم و بین هیچ یک از پیامبران فرقی نمی گذاریم و تسلیم امر خدا هستیم. ( ۶ ۳ ۱: ۲ )

هر گروه جهتی دارد که بدان روی می آورد، درکارهای خیر بریکدیگر سبقت گیرید، و هر کجا باشید خداوند شما را گرد می آورد، زیرا او برهرکاری تواناست. ( ۸ ۴ ۱: ۲ )

آنهائی که گمراهی را با هدایت و عذاب را به جای آمرزش مبادله کردند، چگونه صبر و طاقت آتش جهنم را دارند؟ زیرا خدا کتاب را به حق نازل کرد و اختلاف کنندگان درکتاب درمخالفتی دور ازحقند. ( ۶ ۷ ۱- ۵ ۷ ۱: ۲ )

ای مؤمنان همگی درصلح و آشتی درآئید و از گامهای شیطان پیروی نکنید، که او دشمن آشکار شماست، اگر پس از دلیل های واضح که برایتان آمد، باز دچار لغزش شدید، بدانید که خدا توانمند فرزانه است. ( ۸ ۰ ۲ : ۲ )

مردم امتی یگانه بودند، خدا پیامبران را نوید بخش و هشدار دهنده برانگیخت و به همراهشان کتابی راکه بحق دعوت می کند فرو فرستاد، تا درمیان مردم داور اختلافشان باشد، تنها کسانی که کتاب و نشانه های واضح به آنها داده شده بود از روی حسد با یکدیگر درآن اختلاف کردند، خداوند به فرمان خود مؤمنان را به حقیقت چیزی که مورد اختلافشان بود رهبری کرد، خدا هرکه را بخواهد به راه راست هدایت می کند. ( ۳ ۱ ۲: ۲ )

خدا را دست آویز سوگندهایتان قرار ندهید که از نیکی و تقوا و اصلاح بین مردم خود داری کنید، که خداوند شنوای داناست.

خداوند به سبب سوگندهای لغو( زبانی و ظاهری ) بازخواستتان نخواهد کرد، ولی برای آنچه در دل دارید موأخذه خواهیدشد، خداوند آمرزندۀ بردبار است. ( ۵ ۲ ۲- ۴ ۲ ۲: ۲ )

اکراهی در دین نیست، که آشکار کنندۀ راه از بی راهه است، کسی که طاغوت را منکر شود و به خدا ایمان آورد، به دستاویز محکمی چنگ زده که گسستن درآن نیست، وخداوند شنوای داناست. ( ۶ ۵ ۲: ۲ )

همگی به ریسمان خدا چنگ بزنید و پراکنده نشوید، و نعمت خدا برخودتان را بیاد آورید، که چگونه دشمن یکدیگر بودید و دلهایتان را بیکدیگر مهربان کرد، و به لطف او برادر شدید، حال آنکه برلب پرتگاهی از آتش بودید و خداوند شما را نجات داد، خداوند بدین سان آیاتش را برایتان بیان می کند تا هدایت شوید. ( ۳ ۰ ۱: ۳ )

مانند کسانی نباشید که متفرق شدند، و بعد از آمدن آیات روشن اختلاف کردند، برای آنها عذاب بزرگی است. ( ۵ ۰ ۱: ۳ )

این کتاب ( قرآن) را برحق برتو نازل کردیم، و این درحالی است که کتابهای پیشین را، که در برابر آن قرار دارد تصدیق می کند، و شاهد و نگهبان آنهاست، بنابراین به آنچه خدا نازل کرده است درمیان آنها حکم کن، و ازهوا و هوسشان پیروی مکن، که از احکام الهی بازمانی.

برای هرگروه ازشما آئین و طریقۀ روشنی قرار دادیم و اگر خدا می خواست همۀ شما را بصورت یک اُمت درمی آورد، ولی خواست درآنچه به شما داده است امتحانتان کند، پس درنیکیها بریکدیگر پیشی گیرید، که بازگشت همه بسوی اوست، و از آنچه درآن اختلاف دارید آگاهتان می کند. ( ۸ ۴: ۵ )

این راه راست من است، ازآن پیروی کنید و به راههای مختلف نروید، که شما را از راه حق دور می کند، این چیزی است که خداوند به آن سفارشتان کرده است، تا با تقوا شوید. ( ۳ ۱۵: ۶ )

تو را با آنان که آئین خود را فرقه فرقه کردند و درآن به دسته جات مختلف تقسیم شدند، هیچ کاری نباشد، سر و کارشان با خداست، آنگاه آنها را از کردارشان آگاه خواهد کرد. ( ۹ ۱۵: ۶ )

از (نافرمانی) خدا بپرهیزید و میانۀ خودتان را اصلاح کنید و اگر ایمان دارید به خدا و پیامبرش گردن دهید. (قسمتی از آیۀ: ۱ : ۸ )

خدا و پیغمبرش را اطاعت کنید، و نزاع نکنید که ناتوان شوید و مهابت وقدرتتان از میان برود، شکیبا باشید که خدا یاور صابران است. ( ۶ ۴ : ۸ )

مردم جز اُمت واحدی نبودند، آنگاه اختلاف کردند و اگر فرمان پیشین پروردگارت نبود، درمایۀ اختلاف میان آنها داوری شده بود. ( ۹ ۱:۰ ۱ )

اگر پروردگارت می خواست مردمان را یک اُمت قرار می داد، ولی آنها مدام درتفرقه اند، مگر کسانی که پروردگارت به آنها رحم کند، و آنها را برای همین آفریده است، و فرمان پروردگارت قطعی است که جهنم را از جن و انس پُر خواهم کرد. ( ۸ ۱۱: ۱۱ )

به خدا سوگند که ما رسولانی به سوی امتهای پیش از تو فرستادیم، اما شیطان اعمال آنها را درنظرشان جلوه داد و امروز شیطان یار آنهاست و به عذاب دردناک گرفتار خواهند بود.

ما این کتاب را برتو نازل نکردیم، مگر برای اینکه موارد اختلاف را برای آنها بیان کنی ومایۀ هدایت و رحمت مؤمنان باشد. ( ۴ ۶- ۳ ۶: ۱۶ )

طایفه ها با هم اختلاف کردند، وای برکافران از مشاهدۀ روز بزرگ. ( ۷ ۳: ۱۹ )

بی تردید این آئین شما، آئینی است یگانه و من پروردگار شما هستم، مرا عبادت کنید.

در آئین خود فرقه فرقه شدند و همگی به سوی ما باز می گردند، هرکس اعمال صالح انجام دهد و مؤمن باشد، کوشش او بی پاداش نخواهد ماند، و ما برایش می نویسیم. ( ۴ ۹- ۲ ۹: ۱ ۲ )

خداوند در روز رستاخیز میان مؤمنان( مسلمانانی که به رسالت محمد(ص) ایمان دارند) و یهودیان و صائبان و مسیحیان و زرتشتیان و مشرکان داوری می کند، چرا که خدا برهر چیز گواه است. ( ۷ ۱: ۲۲ )

برای هر امتی عبادتی مقرر کردیم تا آنرا انجام دهند، پس نباید دراین امر با تو به نزاع برخیزند، بسوی پروردگارت دعوت کن که تو بر راه راست قرار داری، واگر با تو از در جدل درآیند بگو:
” خداوند به کردارتان داناتر است، خداوند در روز قیامت میان شما در موارد اختلافتان داوری خواهد کرد.” ( ۹ ۶- ۷ ۶: ۲۲ )

با یکتا پرستی روی به دین آور، این آفرینشی است که خدا مردم را به آن شیوه آفرید، تغییری درآفرینش خدا نیست، این است آئین استوار، ولیکن بشتر مردم نمی دانند.

به سویش بیائید و برای او تقوا کنید و نماز را برپا دارید و از مشرکان نباشید، ازکسانی که در دینشان فرقه فرقه شدند و هر فرقه ای به آنچه داشت دلخوش بود.  ( ۲ ۳- ۳۰ : ۳۰ )

مسلماً پروردگار تو در روز قیامت در آنچه اختلاف داشتند درمیانشان داوری خواهد کرد. ( ۵ ۲: ۲ ۳ )

این کتاب ازجانب خدا، که توانمند فرزانه است نازل شده است.

ما این کتاب را به راستی برتو نازل کردیم، پس خدا را بپرست و دین را برای او خالص کن.

آگاه باش که دین خالص ازآن خدااست و آنان که غیر از او دیگری را معبود خود گرفتند:” که بدین منظور اینها را می پرستیم تا مارا به خدا نزدیک کنند.” خداوند در اختلاف میان آنها داوری خواهد کرد، خدا دروغگویان ناسپاس را هدایت نمی کند. ( ۳ – ۱: ۹ ۳ )

بگو:” خداوندا! ای آفرینندۀ آسمانها و زمین، و دانای نهان و آشکار، توئی که به اختلاف میان بندگانت داوری خواهی کرد.” ( ۴۶: ۹ ۳ )

داوری هرچیز که در آن اختلاف کنید، با خداست، این خدا پروردگار من است، بر او توکل کرده ام، و به او باز می گردم. ( ۰ ۱: ۲ ۴ )

آئینی را برای شما مقرر داشت که نوح را بدان سفارش کرد، و آنچه را بتو وحی کردیم، به ابراهیم و موسی وعیسی سفارش کردیم، که دین را برپا دارند و درآن تفرقه نیندازند، آنچه را بدان دعوت می کنید برمشرکان گران است، خدا هرکه را بخواهد برمی گزیند و کسی را که بسوی او بازگردد هدایت می کند.

آنها پراکنده نشدند مگر پس ازپی بردن به حقیقت و از روی حسادت با یکدیگر، اگر پیش از این ازطرف پروردگارت فرمانی درکار نبود که” آنها را تا زمانی معین مهلت داده است،” داوری صورت گرفته بود، و براستی کسانی که بعد ازآنها وارث کتاب شده اند دربارۀ آن بشدت شکاک و بدبینند، پس به آن دعوت کن و همانگونه که مأمور شده ای پایدار باش، و از هوا و هوس آنان پیروی نکن و بگو:” به کتابهائی که خدا نازل کرده است ایمان دارم و مأمورم درمیان شما به عدالت رفتار کنم، خداوند پروردگار ما و شماست، اعمال ما ازآن ما، و اعمال شما ازآن شماست، خصومتی درمیان ما و شما نیست، خداوند ما را دریک جا گرد می آورد و بازگشت بسوی اوست.

دلیل کسانی که بعد از پذیرفتن دعوت خدا راجع به آن جدال کنند، نزد پروردگارشان باطل است و غضب و عذاب سختی برای آنهاست. ( ۶ ۱- ۳ ۱: ۲ ۴ )

چون عیسی دلایل روشن خود را آورد، گفت:” من برای شما حکمت آورده ام، تا چیزهائی را که درآن اختلاف دارید برایتان بیان کنم، پس برای خدا تقوا داشته باشید، و ازمن اطاعت کنید، براستی خدا پروردگارمن و شماست، او را بپرستید که راه راست همین است.

گروههائی ازآنها اختلاف کردند، وای برستمکاران ازعذاب روز دردناک. ( ۵ ۶- ۳ ۶: ۳ ۴ )

مؤمنان برادرند، بین برادران خود صلح دهید، و تقوا پیشه کنید، باشد که مورد رحمت الهی واقع شوید.

ای مؤمنان گروهی ازمردان نباید گروه دیگر را مسخره کنند، چه بس آنان از اینان بهترباشند، و زنان با ایمان نیز نباید زنان دیگر را، زیرا چه بسا آنان بهتر باشند، ازیکدیگرعیبجوئی نکنید وبا القاب زشت یکدیگر را نخوانید، که پس از ایمان آوردن، نام فسق بسیار زشت است، و آنانکه توبه نمی کنند ستمکارند.

ای مؤمنان، ازبسیاری گمانها پرهیز کنید، زیرا پاره ای ازگمانها گناه است، وهرگز درکار پنهانی دیگران کنجکاوی نکنید، و غیبت یکدیگر را روا ندانید، آیا در بین شما کسی هست که دوست داشته باشد، گوشت برادر مردۀ خود را بخورد؟ البته کراهت دارید، برای خدا تقوا کنید که او توبه پذیر و مهربان است.

ای مردم، ما شما را از مرد و زنی آفریدیم، و شما را دسته ها و قبیله ها کردیم تا یکدیگر را بشناسید، و گرامی ترین شما نزد خدا با تقواترین شماست، خداوند دانای آگاه است. ( ۳ ۱ – ۰ ۱: ۹ ۴ )

کافران اهل کتاب و مشرکان از دین خود دست بردار نبودند، تا برای آنها دلیل روشنی بیاید، پیامبری ازجانب خدا، کتابهای پاک را می خواند، که درآن نوشته هائی است استوار، ولی اهل کتاب پراکنده نشدند، مگر آنگاه که دلیل روشنی برای آنها آمد، درحالی که دستوری را دریافت نکرده بودند، جز اینکه با کمال خلوص به آئین توحید خدا را پرستش کنند، و نماز را برپا دارند، و زکات بدهند، این است آئین راستین. ( ۵- ۱: ۸ ۹ )

آزادی بیان

چنین دشمنانی ازشیاطین جن و انس را دربرابر هر پیامبری قرار دادیم که سخنان فریبندۀ بی پایه به دیگران القا می کردند و اگر پروردگارت می خواست چنین نمی کردند، پس آنها را با دروغهایشان واگذار، تا قلوب کسانی که به آخرت ایمان ندارند به آن متمایل شود، که آنچه می خواهند انجام دهند. ( ۳ ۱۱- ۱۱۲: ۶ )

ما پیش از تورسول یا پیامبری نفرستادیم، جز آن که وقتی مشغول خواندن آیات شد، گرفتار القائات شیطان گردید، اما خداوند القائات شیطان را مرتفع کرد، و آیات خود را استحکام بخشید، خداوند دانای فرزانه است.

تا القائات شیطان را آزمونی قرار دهد، برای دل بیماران و سنگدلان و براستی ستمگران درعداوت و ناسازگاری ازحق بدورند، و تا دانشمندان بدانند که قرآن به راستی ازجانب پروردگار توست، و به آن ایمان بیاورند، و دلهایشان نرم شود، و خداوند مؤمنان را به راه راست هدایت می کند. ( ۴ ۵- ۲ ۵ : ۲ ۲ )

آنها را رها کن تا در باطل غوطه خورند و ببازیچه سرگرم باشند، تا روزی را که به آنها وعده شده است ببینند.

مردان و زنان - ازدواج و طلاق

ازنشانه های قدرت اوست که همسرانی ازجنس خودتان برایتان آفرید، تا به آنها آرام گیرید، و درمیانتان دوستی ومهربانی بوجود آورد، براستی که این عبرتی است برای آنان که می اندیشند. ( 21 : 30)

با زنان مشرک ازدواج نکنید تا ایمان بیاورند، کنیز مؤمن از زن مشرک بهتر است، اگر چه شبفته تان کرده باشد، زنان خود را به ازدواج مردان مشرک درنیاورید، تا ایمان بیاورند، بندۀ مؤمن از مرد مشرک بهتر است، اگرچه شیفته تان کرده باشد، آنها به آتش دعوتتان می کنند، و خدا به بهشت و آمرزش، خداوند آیاتش را برمردم عرضه می دارد تا بخود آیند.

دربارۀ حیض زنان از تو می پرسند، بگو:” رنجی است و درقاعدگی از زنان کناره بگیرید، و تا پاک نشده اند به آنها نزدیک نشوید، چون پاک شدند، آن سان که خدا به شما فرمان داده است با آنان بیامیزید، خداوند توبه کنندگان و پاکیزگان را دوست دارد. (222-2:221)

خداوند را دستاویز سوگندهایتان قرار ندهید که از نیکی و تقوا و اصلاح بین مردم خود داری کنید، که خداوند شنوای داناست.

خداوند به سبب سوگندهای لغو( زبانی وظاهری) بازخواستتان نخواهد کرد، ولی برای آنچه در دل دارید موأخذه خواهید شد، خدا آمرزندۀ بردبار است.

کسانی که به ترک مباشرت با زنان خود سوگند یاد کنند باید چهار ماه انتظار بکشند، چنانچه بازگردند خداوند آمرزندۀ مهربان است.

اگر تصمیم جدائی گرفتید، خداوند شنوای داناست، زنان مطلقه باید سه پاکی پی درپی در انتظار بمانند.

اگر به خدا و روز رستاخیز ایمان دارند روا نیست آنچه را خدا در رحمهایشان آفریده است، کتمان کنند، دراین مدت اگر شوهرانشان خواستار سازش باشند، به رجوع سزاوارترند، و برای زنان برابر وظایفی که برعهده دارند حقوق شایسته ای قرار داده شده است، و مردان برآنان درجه ای برتری دارند، وخداوند پیروزمند فرزانه است.

طلاق دو بار است و ازآن پس یا به شایستگی نگاهداشتن، یا به نیکی رها کردن، و برشما روا نیست که آنچه را به آنها داده اید بازگیرید، مگر آنکه هردو را ترس ناتوانی از برپاداشتن حدود الهی درمیان باشد، و اگر از رعایت نشدن حدود الهی بترسید، مانعی ندارد که زن فدیه بدهد، این حدود خداست و ازآن تجاوز نکنید، هرکس ازحدود خدا تجاوز کند ستمگر است. (229-2:224)

اگر باز هم زن را طلاق داد، دیگر بر او حلال نیست تا این که با شوهری دیگر ازدواج کند و اگر او زن را طلاق داد، گناهی نیست که دوباره به همسری یکدیگر درآیند، مشروط براینکه یقین داشته باشند که حدود و مقررات الهی را عمل می کنند، این است حدود الهی که برای آگاهان گفته می شود.

چون زنان را طلاق دادید و زمان عدۀ آنها به سر آمد، یا به شایستگی نگاهشان دارید، و یا به طرز پسندیده رهایشان کنید، و هرگز به منظور زیان رسانیدن و تعدی کردن نگاهشان ندارید، و کسی که چنین کند بخویشتن ستم کرده است.

آیات خدا را به استهزا نگیرید و به خاطر بیاورید نعمت خدا را برخود و کتاب و حکمتی را که برشما نازل کرده است، و شما را با آن پند می دهد، برای خدا تقوا داشته باشید و بدانید که او برهمه چیز واقف است.

آنگاه که زنان را طلاق دادید و عدّه شان سر آمد، اگر درمیان آنها تراضی پسندیده برقرار شود، مانع ازدواج با همسرانشان نشوید، این حکم پند دهندۀ کسی است که به خدا و روز رستاخیز ایمان داشته باشد، خدا می داند این دستور برای شما پاکتر و پاکیزه تر است و شما نمی دانید.

مادران فرزندان خود را دو سال تمام شیر دهند، این حکم برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را کامل گرداند و نیز خوراک و پوشاک مادر به طور متعارف به عهدۀ پدر فرزند است، هیچکس بیش از توانش وظیفه ندارد، نه مادر به خاطر فرزندش زیان بیند، نه پدر، و بر وارث او نیز چنین است، اگر آن دو با رضایت و مشورت یکدیگر بخواهند کودک را ازشیر یگیرند، گناهی برآنان نیست، اگر اراده کردید که برای فرزندان خود دایه بگیرید به شرطی رواست که حق دایه را به طور شایسته ای بدهید و برای خدا تقوا داشته باشید و بدانید که خدا به آنچه می کنید آگاه است.

کسانی که ازشما میمیرند و همسرانشان باقی می مانند، باید چهار ماه و ده روز عدّه نگهدارند و چون این مدت به پایان رسید، برشما ایرادی نیست که به شیوهای شایسته به ارادۀ خود گذران کنند، و خدا به آنچه می کنید آگاه است.

برشما گناهی نیست که به کنایه ازآن زنان خواستگاری کنید، یا بدون به زبان آوردن، نیت ازدواج را در دل پنهان دارید و آنچه را بعداً به زبان خواهید آورد، فقط خدا بداند، و به طور نهانی با آنها قرار زناشوئی نگذارید، مگر اینکه به طرز پسندیده ای اظهار دارید و تا انقضای عدّه اقدام به عقد نکاح نکنید و بدانید که خدا ازنیات درونی شما آگاه است، از(نافرمانی)خدا بترسید و بدانید که او آمرزندۀ بردبار است.

اگر زنان را قبل از آمیزش جنسی و تعیین مهر طلاق دهید، گناهی برشما نیست، ثروتمند به اندازۀ وسعش و تنگدست نیز درخور توانائیش آنها را برخوردار سازد، که این نیکوکاران را شایسته است.

اگر زنان را قبل از آمیزش جنسی و تعیین مهرطلاق دهید، درصورتی که برای آنها مهری تعیین کرده اید نصف آن را بپردازید، مگر اینکه آن زن یا کسی که اجازۀ پیمان زناشوئی به دست اوست آن را ببخشد، اگر شما گذشت کنید، به حفظ تقوا نزدیکتر است، و گذشت و نیکوکاری را فراموش نکنید، که خداوند ناظر است به آنچه انجام می دهید. ( 237- 2:230)

ای پیامبر! هرگاه زنان را طلاق دهید در زمان پاکیشان طلاق گوئید و حساب عدّه را نگه دارید و ازخدائی که پروردگار شماست تقوا کنید، نه شما آنها را از خانه هایشان بیرون کنید و نه آنها بیرون روند، مگر آنکه کار قبیح آشکاری انجام دهند، این حدود الهی است، هرکس ازحدود خدا تجاوز کند، به خود ستم کرده است، تونمی دانی امید است خدا ازآن پس وضع تازه ای فراهم آورد.

وقتی عدّۀ آنها سر رسید، یا به شایستگی نگاهشان دارید، یا به شایستگی ازآنها جدا شوید، و دو مرد عادل از نزدیکانتان را گواه بگیرید، و شهادت را برای خدا برپا دارید، این چیزی است که به ایمان آوردگان به خدا و روز قیامت گوشزد می شود، هرکس ازخدا تقوا کند، خداوند راه نجاتی پیش پای او می گذارد، و اورا ازجائی که گمان ندارد روزی می رساند، هرکس به خدا توکل کند، خدا اورا کافی است، خداوند در انجام فرمان خود پایدار است، و برای هر چیز اندازه ای قرار داده است.

زنانی که ازعادت ماهانه محرومند- اگر در وضع آنها شک دارید – و نیز آنها که حیض نشده اند، عدّه اشان سه ماه است، عدّۀ زنان باردار تا زمان فارغ شدن است، هرکس برای خدا تقوا پیشه کند، کار را بر او آسان گیرد، این فرمان خداست که برشما نازل شده است، و هرکس تقوای الهی پیشه سازد، خداوند گناهانش را می بخشد، و پاداش او را افزون می گرداند. زنان را حتی المقدور درجائی که خودتان ساکن هستید سکونت دهید و آزارشان ندهید تا عرصه را برآنها تنگ نکرده باشید و اگر باردار باشند، مخارج آنها را بدهید، اگر به توافق نرسیدید، زن دیگری شیر دادن بچه را برعهده بگیرد.

ثروتمند باید ازثروت خود انفاق کند و تنگدست به همان اندازه که خدا به او داده است، خدا هیچکس را جز به آنچه توانائی داده است مکلف نمی کند، خداوند به زودی بعد ازسختی آسانی را پیش آورد. ( 7-1 : 65)

کسانی که از شما میمیرند و همسرانی به جا می گذارند، باید وصیت کنند که هزینۀ یک سال آنها را بپردازند و ازخانه اخراجشان نکنند، و اگرخودشان بیرون روند، نسبت به آنچه دربارۀ خود مطابق عرف انجام دهند برشما گناهی نیست، و خداوند توانمندی فرزانه است.

برای زنان مطلقه هدیه ای مناسب به عهدۀ افراد با تقواست است، خداوند بدین سان آیات خود را بازمی گوید، تا بیاندیشید. (241 – 240: 2 )

ای مردم از (نافرمانی) خدائی بترسید که شما را از یک تن آفرید، و همسرش را از او پدید آورد، و از آن دو مردان و زنان بسیاری را به وجود آورد، از(نافرمانی) کسی یترسید که به نام او از یکدیگر تقاضا می کنید، و حرمت پیوند خویشان را نیز رعایت کنید، زیرا خدا مراقب شماست. ( ۱ : ۴ )

مردان از جهت برتریهائی که خداوند به بعضی نسبت به بعض دیگر داده است و نظر به انفاق هائی که از اموالشان می کنند، کاراندیش زنان هستند، پس زنان درستكار فرمانبردارند و درغیبت مردان، حافظ حقوق همسران باشند به آنچه خدا به حفظ آن امر فرموده، و زنانی را كه از نافرمانى آنان بيم داريد [نخست] پندشان دهيد و [بعد] درخوابگاه‏ها از ايشان دورى كنيد و [اگر تاثير نكرد] آنان را ترك كنيد، پس اگر شما را اطاعت كردند [ديگر] بر آنها هيچ راهى [براى سرزنش] مجوييد كه خدا والاى بزرگ است. ( 34: 4 )

ای مؤمنان برشما حلال نیست که زنان را برخلاف میلشان به ارث ببرید، آنها را تحت فشار قرار ندهید که قسمتی از آنچه را به آنها داده اید پس بگیرید، مگر اینکه آشکارا کار نا شایسته انجام دهند، با آنها نیک رفتاری کنید و اگر از آنها کراهتی داشتید ( بدانید که) چه بسا از چیزی کراهت داشته باشید، ولی خداوند درآن نیکی فراوان قرار داده باشد.

اگر خواستید زن دیگری بجای همسر خود اختیار کنید، و مال فراوانی به او داده اید، چیزی از او باز نگیرید، آیا برای بازپس گرفتن آن، به تهمت متوسل می شوید؟ این گناه آشکاری است.

چگونه آنرا بازپس می گیرید، درحالیکه با یکدیگر آمیزش داشته اید، و زنان ازشما پیمان محکمی گرفته اند.

با زنانی که پدران شما با آنها ازدواج کرده اند زناشوئی نکنید، مگر آنکه پیش از این(حکم ) انجام گرفته است، که این کار زشت و نکوهیده و شیوه ای نا پسند است.

( نکاح با اینان ) برشما حرام شده است : مادران، دختران، خواهران، عمه ها، خاله ها، دختران برادر، دختران خواهر، مادران رضائی، مادران همسر و دختران همسرتان که درکنار شما پرورش یافته اند و ازهمسرانی باشند که با آنها آمیزش داشته اید، و چنانچه با آن همسران آمیزش جنسی نداشته اید مانعی ندارد- و نیز همسران پسرانی که از نسل شما هستند برشما حرام است، و دوخواهر را دریک زمان نباید به همسری خود اختیار کنید، مگر آنچه در گذشته واقع شده، که خدا آمرزندۀ مهربان است. ( ۳ ۲- ۹ ۱: ۴ )

آرزومند برتریهائی مباشید که خدا به بعضی ازشما نسبت بربعضی دیگرداده است، برای مردان بهره ایست از آنچه به دست می آورند و برای زنان نیز نصیبی، و از فضل خدا مسئلت کنید که او به همه چیز داناست.

ما برای هرکس ارث برانی قرار داده ایم که از ماترک پدر و مادر و نزدیکان خود ارث ببرند و نیز کسانی که با آنها پیمان بسته اید، نصیبشان را بدهید، البته خداوند بر هر چیز شاهد است. ( 33- 32: 4)

نکوکار با ایمان چه مرد باشد چه زن، وارد بهشت می شود، و کمترین آزاری نخواهد دید.

چه آئنی بهتر از دین کسی است که خود را تسلیم خدا کند ونیکوکار باشد و پیرو دین پاک ابراهیم شود؟ خداوند ابراهیم را به دوستی خود برگزید.

آنچه در آسمانها و زمین است ازآن خداست و او برهر چیز احاطه دارد. ( ۶ ۲ ۱- ۴ ۲ ۱: ۴ )

در بارۀ زنان از تو فتوا می خواهند، بگو:” خدا و آیات قرآن که برای شما خوانده می شود، در بارۀ آنها و زنان یتیمی که حقشان را نمی دهید و می خواهید به نکاح خود درآورید و نیز کودکان صغیر و نا توان به شما فتوا می دهد: که یا یتیمان به عدالت رفتار کنید، که خدا از کردار نیکتان آگاه است.

اگر زنی از ناسازگاری یا اعراض شوهرش بیم داشت بر آنها گناهی نیست که با هم سازش کنند، و سازش بهتر است- اگر چه نفسها را بُخل فراگرفته است- و اگر نیکی کنید و تقوا پیشه سازید، خداوند از کردارتان آگاه است، هرچه بکوشید هرگز نمی توانید درمیان زنان به عدالت رفتار کنید، پس بکلی اعراض نکنید که او را بلاتکلیف وا گذارید، و اگر راه صلاح و تقوا پیش گیرید، خداوند آمرزندۀ مهربان است.

اگر از یکدیگر جدا شوند، خدا طرفین را از رحمت خود بی نیاز کند، و خدا گشایشگر فرزانه است. ( ۰ ۳- ۷ ۲ ۱: ۴ )

اوست که شما را از یک تن واحد آفرید، و همسر آن یک تن را نیز ازجنس خودش پدید آورد، تا به او آرام گیرد، و چون اورا دربر گرفت سبک بار شد و با آن بار چندی زیست تا گرانبار شد، آنگاه هردو، خدائی را که پروردگارشان بود خواندند، که اگر فرزند تندرستی به ما عطا کنی، شکرت را به جا خواهیم آورد.

چون خدا به آنها فرزندی تندرست عطا کرد، برای او شریکهائی ازمیان آنچه به آنها داده بود، قرار دادند، خداوند از آنچه شریک او قرار می دهند برتر است. ( ۰ ۹ ۱- ۹ ۸ ۱: ۷ )

چون قرآن خوانده شود گوش کنید و ساکت باشید، باشد تا مشمول رحمت او قرار گیرید، پروردگارت را پیش خود با تضرع و با صدای آهسته درصبح و شب یاد کن و غافل مباش.

آنان که در پیشگاه پروردگار تو هستند، از عبادتش تکبر نمی ورزند و او را تسبیح می گویند و برایش سجده می کنند. ( ۰۶ ۲- ۰۴ ۲ : ۷ )

مردان و زنان منافق ازیک گروهند، به کارهای زشت فرمان می دهند و ازنیکیها بازمی دارند، و دست به انفاق نمی گشایند، آنها خدا را از یاد بردند، و خدا هم آنها را فراموش کرد- منافقان همان فاسقانند.

خداوند به مردان و زنان منافق و کفار، آتش دوزخ را وعده داده است و جاودانه درآن خواهند ماند، همان برایشان کافی است، لعنت خدا برآنهاست و عذابی همیشگی دارند.

مانند پیشینیانتان که از شما نیرومند تر بودند و اموال و فرزندانشان زیادتر بود، به سهم خود بهره بردند، و شما نیز از سهم خویش برخوردار شدید، همانگونه که پیشینیان شما بهره بردند، شما در اندیشه و سخنان باطل فرو رفتید، همانگونه که آنها هم فرو رفتند، اعمال آنها در دنیا و آخرت از میان رفت، آن گروه از زیانکارانند. ( ۹ ۶ – ۷ ۶ : ۹ )

آیا خبر پیشینیان چون قوم نوح، عاد، ثمود، و قوم ابراهیم و اصحاب مدین (قوم شعیب) و شهرهای زیر و رو شدۀ( قوم لوط) به آنها نرسید، که پیامبرانشان با دلایل روشن به سوی آنها آمدند، خداوند به آنها ستم نکرد، بلکه آنها به خویشتن ستم کردند.

ومردان و زنان با ايمان دوستان يكديگرند كه به كارهاى پسنديده فرمان می دهند، و ازكارهاى ناپسند بازمى ‏دارند، و نماز را برپا مى‏كنند و زکات می ‏دهند و ازخدا و پيامبرش فرمان مى ‏برند، آنانند كه خدا به زودى مشمول رحمتشان قرار خواهد داد كه خدا توانا و حكيم است.

خدا به مردان و زنان مؤمن بهشتهائی را وعده داده است که جویها درآن جاریست، و بهشتیان همواره در آنجایند، و نیز خانه های نیکو دربهشت جاوید، ولی خشنودی خدا از همه برتر است، و اینست رستگاری عظیم. ( ۲ ۷- ۰ ۷: ۹ )

خداوند برای شما همسرانی از جنس خودتان قرار داد و از همسرانتان برای شما فرزندان و نوادگان بوجود آورد، و از چیزهای پاکیزه به شما روزی داد، چرا به باطل ایمان دارند و به نعمت خدا کفر می ودزند؟

آنها غیر ازخدا چیزهائی را می پرستند که مالک روزی آنها از آسمانها و زمین بیستند، و توانائی این کار را ندارند. ( ۳ ۷- ۲ ۷: ۶ ۱ )

گرد زنا نگردید که کاری بسیار زشت و شیوه ای نا پسند است. ( ۲ ۳: ۷ ۱ )

متهم کنندگان زنان پاکدامن نا آگاه با ایمان در دنیا و آخرت از رحمت حق محرومند وعذاب بزرگی برای آنهاست، روزی که زبان و دست وپا علیه آنها دربارۀ عملی که انجام داده اند گواهی دهند، خداوند جزای واقعی آنها را درآن روز خواهد داد وخواهند دانست که خدا همان حقیقت آشکار است.

زنان نا پاک لایق مردان ناپاک هستند و مردان ناپاک نیز لایق زنان ناپاک و زنان پاکدامن، شایستۀ مردان پاکدامن و مردان پاکدامن نیز شایستۀ زنان پاکدامن هستند، آنها از چیزهائی که درباره شان می گویند منزّهند و آمرزش و روزی نیکو دارند. ( ۶ ۲- ۳ ۲: ۴ ۲ )

به مردان با ایمان بگو:” ( ازنگاه شهوت آلود ) چشم بپوشند، و عفت خود را حفظ کنند، این برای شان شایسته تر است، خداوند به کردارشان آگاه است.

به زنان با ایمان بگو:” ( ازنگاه خریداری) چشم بپوشند و عفت خود را حفظ کنند، و زینت خود را جز آن مقدار که ظاهر است، آشکار نکنند، و پوششهای خود را برگریبان بیافکنند، و زینت خود را آشکار نسازند، مگر نزد شوهران، پدران، پدر شوهرها، پسران، پسران همسر، برادران، پسران برادر، پسران خواهر، زنان مسلمان،بردگانشان، مردان خدمتکاری که رغبتی به زنان ندارند، یا کودکانی که از امور جنسی آگاهی ندارند، وطوری پای بر زمین نزنند که زینت پنهانشان جلب توجه کند، ای مؤمنان همگی بسوی خدا بازگردید تا رستگار شوید. ( ۱ ۳- ۳۰ : ۴ ۲ )

مردان و زنان بی همسر و نیز بردگان و کنیزان شایسته و درستکار را همسر دهید و اگر تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنها را بی نیاز می کند، خداوند گشایش دهندۀ آگاه است.

آنان که امکان ازدواج ندارند باید عفیف باشند، تا خداوند آنان را ازفضل خود بی نیاز کند، و بردگانی که خواهان باز خریدن خویشند، اگر خیر و صلاح آنها را احساس می کنید، بپذیرید، و چیزی ازمالی که خدا به شما داده است به آنها بدهید، و کنیزان خود را که می خواهند عفیف بمانند، برای به دست آوردن مال دنیا یه خود فروشی مجبور نکنید، هرکس آنان را به زنا مجبور کند، خداوند برای آنان که به اکراه وادار شده اند، آمرزندۀ مهربان است.

ما آیات روشن و مَثَلی از پیشینیان و اندرزی برای اهل تقوا به سوی شما نازل کردیم.|

خداوند نور آسمانها و زمین است، مَثل نورش چراغدانی را می ماند با چراغ که درمیان شیشه ای است و آن شیشه چونان ستارۀ درخشان، این چراغ با روغنی افروخته می شود که از درخت پر برکت زیتونی گرفته شده است که نه شرقی است و نه غربی، و بدون تماس با آتش در حد شعله ور شدن است، نوری است افزون برنور، خداوند هرکس را بخواهد به نور خود هدایت می کند، و برای مردم مثالها می آورد، خداوند بر هر چیز آگاه است، آن نور درخانه هائی است که خداوند اجازه داد است که نامش در آنجا بلند شود و صبح و شام در آن برایش تسبیح گویند، مردانی که تجارت و داد و ستد از یاد خدا و برپاداشتن نماز و ادای زکات غافلشان نمی کند، از روزی بیمناکند که دلها و چشمها در آن بی تاب می شود.

خداوند آنها را بهتر از آنچه انجام داده اند پاداش می دهد و از فضل خود بر پاداش آنها می افزاید، و هرکه را بخواهد بدون حساب روزی می دهد. (۸ ۳- ۲ ۳ : ۴ ۲ )

کسی که خدا و رسول را اطاعت کند و خدا ترس و با تقوا باشد رستگار است. ( ۲ ۵: ۴ ۲ )

خداوند دوقلب در درون هیچ مردی قرار نداده است و نیز همسران ظهار کردۀ شما را مادرانتان قرار نداده است . و پسر خوانده های شما را فرزندانتان نکرده است، این حرفی است که بزبان می گوئید، خداوند حق می گوید و به راه راست هدایت می کند.

آنها را بنام پدرانشان بخوانید که نزد خدا منصفانه تر است و اگر پدرانشان را نمی شناسید برادران دینی و دوستان شما هستند، اگر قبلاً خطائی کرده اید برشما گناهی نیست، مگر برآنچه دلتان بر آن عمد دارد، و خدا آمرزندۀ مهربان است.

پیامبر نسبت به مؤمنان ازخودشان سزاوارتر است و همسران او مادران مؤمنان هستند و درکتاب خدا خویشاوندان نسَبی از مؤمنان و مهاجران بیکدیگر سزاوارترند، مگر اینکه به دوستانتان نیکی کنید، که این حکم درکتاب خدا نوشته شده است. ( ۶ – ۴: ۳۳ )

خداوند برای مردان و زنان مسلمان، مردان و زنان با ایمان، مردان و زنان فرمانبردار، مردان و زنان راستگو، مردان و زنان شکیبا، مردان و زنان فروتن، مردان و زنان صدقه دهنده، مردان و زنان روزه دار، مردان و زنانی که حافظ عفتشان هستند، و مردان و زنانی که بسیار یاد خدا می کنند، آمرزش و پاداش بزرگی آماده کرده است.

هیچ مرد و زن با ایمانی درکاری که خدا و رسولش حکم کنند ازخود اختیاری ندارند، و هرکس فرمانبردار خدا و رسولش نباشد، به سختی درگمراهی افتاده است. ( ۶ ۳ – ۵ ۳: ۳۳ )

ای مؤمنان! هنگامی که با زنان با ایمان ازدواج کردید، و قبل از همبستر شدن طلاقشان دادید، شما را برآنان عدّه ای نیست که به سر آورند، متاعی به آنها بدهید، و به نیکی رهایشان کنید. ( ۹ ۴: ۳۳ )

زنان را گناهی نیست اگر در نزد پدر، پسر، برادر، برادر زاده، خواهرزاده، زنان مسلمان و یا مملوکان خود بدون حجاب باشند، از نافرمانی خدا بترسید که او بر هر چیز ناظر است.

خداوند و فرشتگانش برپیامبر درود می فرستند، ای مؤمنان بر او درود بفرستید و سلام کنید و تسلیم او باشید.

خداوند کسانی را که خدا و پیامبرش را آزار می دهند در دنیا و آخرت از رحمت خود دور خواهد کرد و عذاب خوار کننده ای برایشان آماده کرده است، و نیز کسانی که بی گناه باعث آزار مردان و زنان با ایمان شوند، مرتکب تهمت و گناه آشکاری شده اند.

ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان با ایمان بگو، پوشش هایشان را بخود برگیرند، این کار بهتر از این است که شناخته شوند، نیز مورد آزار قرار بگیرند، خداوند آمرزندۀ مهربان است.( ۹ ۵- ۵ ۵ : ۳۳ )

اوست که بردلهای مؤمنان آرامش فرستاد، تا ایمانشان را بیفزاید، که سپاه آسمانها و زمین ازآن خداست، وخداوند دانای فرزانه است، تا مردان و زنان با ایمان را به باغهادی وارد کند که جویباران درآن جاریست،و جاودانه در آنجا باشند، و از گناهانشان درگذرد، و این نزد خدا موفقیت بزرگی است. ( ۵- ۴ : ۸ ۴ )

ونیز مردان و زنان منافق، و مردان و زنان مشرک را که برخدا بد گمانند، عذاب کند، بدا به حال ایشان، خداوند برآنها خشم گرفت و از رحمت خود دورشان کرد، و جهنم را برای آنان آماده ساخته، و چه بد سرانجامی است.

سپاه آسمانها و زمین از آن خداست و او نیرومند فرزانه است، ما تو را گواه و مژده دهنده و هشدار دهنده فرستادیم، تا به خدا و رسولش ایمان بیاورید و یاریش کنید و بزرگش شمارید، و بامداد و شامگاه او را تسبیح گوئید. ( ۹- ۴ : ۸ ۴ )

ای مردم، ما شما را از مرد و زنی آفریدیم، و شما را دسته ها و قبیله ها کردیم تا یکدیگر را بشناسید، و گرامی ترین شما نزد خدا با تقواترین شماست، خداوند دانای آگاه است. ( ۳ ۱: ۹ ۴ )

روزی که مردان و زنان با ایمان را بنگری که نور آنها پیشاپیش و درسمت راستشان به سرعت حرکت کند، درآن روز شما را به باغهائی بشارت باد که درآن نهرها جاریست و جاودانه درآن خواهید ماند، این پیروزی بزرگی است.

روزی که مردان و زنان منافق به مؤمنان می گویند:” برما نظر کنید تا از نور شما بهره مند شویم.

” گفته شود: ” به عقب باز گردید و کسب نور کنید.” در این هنگام دیواری میان آنها کشیده شود که دری دارد، درونش رحمت و برونش عذاب. آنها را صدا زنند که مگر ما با شما نبودیم؟ گویند:” آری” ولی شما خودتان را فریفتید و منتظر ماندید و شک آوردید و آرزوها فریبتان داد تا فرمان خدا در رسید، و شیطان شما را دربرابر خدا فریب داد. ( ۴ ۱- ۲ ۱: ۷ ۵ )

آیا وقت آن نرسیده است که دلهای مؤمنان دربرابر ذکر خدا خاضع گردد؟ و مانند کسانی نباشند که پیش از این به آنها کتاب داده شد و پس از زمان طولانی که برآنها گذشت قلبهایشان سخت شدو بشترشان فاسق شدند.

بدانید که خداوند زمین مرده را زنده می کند، ما آیات را برای شما بیان کردیم باشد که بیاندیشید.

مردان و زنان صدقه دهنده ای که به خدا وامی نیکو دهند، برایشان افزون شود و پاداش ارجمندی دارند.

ایمان آوردگان به خدا و رسولانش همان راستگویانند، و شهیدان نزد پروردگارشان دارندۀ پاداش و نور خویشند.

کافر شدگان و تکذیب کنندگان آیات ما از دوزخیانند.

بدانید که زندگی دنیا بازیچه وسرگرمی، تجمل و تفاخر درمیان خودتان و افزون طلبی در اموال و فرزندان است، همانند بارانی که روئیدنیهایش کشاورزان را به شگفت می آورد، و آنگاه بخشگد، بگونه ای که آنرا زرد بینی و سپس خرد شود، و در آخرت عذاب شدید است یا آمرزش الهی و رضای او.

و زندگی دنیا چیزی جز سرمایۀ فریب نیست. ( ۹ ۱- ۶ ۱: ۷ ۵ )

برای رسید ن به آمرزش پروردگارتان و بهشتی که به پهناوری آسمان و زمین است،بریکد یگر پیشدستی کنید، که آن برای کسانی آماده شده است، که بخدا و رسولش ایمان آورده اند.

این فضل الهی است، بهرکس بخواهد می دهد و خداوند صاحب فضل عظیم است.

هیچ مصیبتی در زمین و در وجود شما روی نخواهد داد مگر آن که قبل از پیدایش، در کتابی رقم خورده باشد، مثلماً این کار برخدا آسان است.

تا بخاطر چیزی که از دستتان رفته است افسوس نخورید، و برای آنچه به شما داده است شادمان نشوید، و خداوند خودپسند فخر فروش را دوست ندارد، و آنان را که ُبخل می ورزند و مردم را به ُبخل می خوانند، و هرکس روی بگرداند( بداند که) خدا بی نیاز و شایستۀ ستایش است. ( ۴ ۲- ۰ ۲: ۷ ۵ )

انسان کم طاقت آفریده شده است، هنگامی که بدی به او برسد بیتابی کند، و چون خیری به او رو آورد، باز دارنده باشد، مگر نمازگزاران، که پیوسته نماز گزارند، و آنهائی که در اموالشان حق معلومی برای سائلان و محرومان معین شده است.

(و) کسانی که به روز جزا ایمان دارند، و ازعذاب پروردگارشان می ترسند، زیرا خود را ازعذاب پروردگاردر امان نمی دانند، کسانی که شرمگاه خود را حفظ می کنند، جز برهمسران و کنیزانشان که در این باره ملامتی برای ایشان نیست.

هرکس غیر از این را بخواهد متجاوز است.

و امانت داران و حافظان پیمان، و شهادت دهندگان به حق، و آنان که بر نمازشان مراقبت دارند.

اینان در باغهای بهشت گرامی و محترمند. ( ۵ ۳- ۹ ۱: ۰ ۷ )

حق یتیمان، پدر، مادر- و نزدیکان

دربارۀ یتیمان ازتو میپرسند، بگو:” اصلاح کارشان بهتر است، و اگرمعاشرشان شوید، برادران شما هستند و خدا مفسدان را ازمصلحان باز شناسد و اگر می خواست، برشما سخت می گرفت، که او پیروزمند فرزانه است.

( ۰ ۲۲: ۲ )

ای مردم از(نافرمانی) پروردگاری بترسید که شما را از یک تن آفرید، و همسرش را از او پدید آورد، و از آن دو مردان و زنان بسیاری را به وجود آورد، از(نافرمانی) خدائی بترسید، کسی که به نام او از یکدیگر تقاضا می کنید، و حرمت پیوند خویشان را نیز رعایت کنید، زیرا خدا مراقب شماست.

مال یتیمان را به یتیمان دهید، و حرام را با حلال مبادله نکنید، و اموال آنها را همراه با اموال خویش مخورید، که این گناه بزرگی است. ( ۲- ۱: ۴ )

اموالی را که خدا قوام زندگیتان ساخته است به دست سیفیهان مدهید، ولی ازآن هزینه و لباسشان دهید، و با آنان به نیکی سخن بگوئید، یتیمان را بیازمائید تا آنگاه که به سن زناشوئی برسند، پس اگر درآنان ُرشدی یافتید، اموالشان را به خودشان واگذارید، و ازبیم آنکه مبادا به سن ُرشد برسند، اموالشان را بناحق و شتاب مخورید، هرکه توانگر است عفت ورزد، وهر که بی نواست، به طور متعارف( ازآن مال) استفاده کند، بهنگام تسلیم اموال یتیمان گواه بگیرید، و خدا برای محاسبه کافی است.

مردان را ازآنچه پدر و مادر و خویشاوندان به جای گذاشته اند، سهمی است، و زنان را نیز ازآنچه پدر و مادر و خویشاوندان گذاشته اند نصیبی باشد، خواه کم یا زیاد، این سهمی است مقرر.چون خویشاوندان و یتیمان و مستمندان به هنگام ( تقسیم ارث) حاضر شوند، بهره ای به آنها بدهید، و با آنان به نیکی سخن بگوئید.

آنان که نگران فرزندان ناتوانی باشند که ازخود بجای می گذارند، باید ازخدا بترسند و سخنی عادلانه و درست بگویند، کسانی که اموال یتیمان را به ستم می خورند، درحقیقت آتشی را می بلعند و به زودی به آتش سوزانی درآیند.

( ۰ ۱- ۵ : ۴ )

خدا را بپرستید و چیزی را شریک او قرار ندهید و با پدر و مادر، خویشاوندان، یتیمان، مستمندان، همسایۀ خویش، همسایۀ بیگانه، دوست موافق، ره ماندگان و بردگانی که مالکشان هستید، نیکی کنید، زیرا خدا متکبران فخر فروش را دوست ندارد. ( ۶ ۳: ۴ )

برای کسانی که بُخل می ورزند و مردم را نیز به بُخل می خوانند و آنچه را خدا ازکرمش به آنها عطا کرده است کتمان می کنند و نیز برای کافران عذاب خوارکننده ای مهیا کرده ایم.

کسانی که اموال خود را برای خودنمائی انفاق می کنند و به خدا و روز قیامت ایمان نمی آورند، و کسی که شیطان همدم او باشد، بد همدمی دارد.

اگر بخدا و روز قیامت ایمان می آوردند و از آنچه خدا روزیشان کرده است انفاق می کردند، برایشان چه زیان داشت؟ خداوند برآنها آگاه است.

خداوند به اندازۀ ذره ای ستم نمی کند و اگر کار نیکی باشد آن را می افزاید و ازجانب خود پاداش بزرگی عنایت می کند. ( ۰ ۴- ۷ ۳: ۴ )

به مال یتیم جز به نحو احسن نزدیک نشوید، تا به سن بلوغ برسد، و حق پیمانه و وزن را به عدالت ادا کنید، ما هیچ کس را جز به اندازۀ توانش تکلیف نمی کنیم.

هرگاه سخن گوئید عدالت را رعایت کنید، حتی اگر در مورد نزدیکان بوده باشد، این چیزی است که خدا شما را به آن سفارش می کند، تا متذکر شوید.

این راه راست منست، از آن پیروی کنید و به راههای مختلف نروید، که شما را از راه حق دور می کند، این چیزی است که خداوند به آن سفارشتان کرده است، تا با تقوا شوید. ( ۳ ۵ ۱- ۲ ۵ ۱ : ۶ )

آیا کسی که می داند آنچه ازطرف پروردگارت برتو نازل شده حق است، مانند کسی است که نابیناست؟ تنها خردمندان پند می گیرند: کسانی که به پیمان خدا وفا می کنند، و پیمان شکن نیستند، و آنان که پیوندهائی را که خدا به آن امر کرده است برقرار می دارند، و از(نافرمانی)پروردگارشان می ترسند، و ازسختی حساب بیم دارند، و آنان که به طلب خشنودی پروردگار صبر می کنند و نماز برپا می دارند و از آنچه نصیبشان کرده ایم در پنهان و آشکار انفاق می کنند و با نیکیها بدیها را از بین می برند، عاقبت صاحب سرای دیگرند.

بهشتهای جاویدان که خود و پدران، همسران و فرزندان صالح آنها به آن داخل می شوند، و فرشتگان از هر دری برآنان وارد می شوند:

“سلام برشما به خاطر صبر کردنتان، عاقبت چه خوب جایگاهی نصیبتان شد.”

و آنان که پس از پیمان بستن با خدا پیمان شکنی می کنند، پیوندهائی را که خدا به استقرارشان امر فرموده است قطع می کنند و در زمین فساد ببار می آورند، در سرای دیگر گرفتار لعن و بد فرجامی می شوند. ( ۵ ۲ – ۱۹: ۳ ۱ )

پروردگارت مقرر داشته است که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید، چنانچه یکی یا هردوی آنها نزد تو، به پیری رسیدند، کلمه ای رنجش آور به آنها مگو، و بر سرشان فریاد مزن و با اکرام با آنها سخن بگو، و با آنها خاکساری و مهربانی کن و بگو:” پروردگارا، همانگونه که آنها مرا در کودکی پرورش دادند تو نیز آنها را مشمول رحمت خود قرار بده.”

پروردگار شما از درون دلهایتان آگاه تر است، اگر صالح باشید، او توبه کنندگان را می آمرزد.

حق نزدیکان و مسکینان و در راه ماندگان را ادا کن و هرگز اسراف و تبذیر مکن، زیرا مسرفان برادران شیطانند و شیطان به پروردگارش نا سپاس است، اگر به امید رحمت پروردگارت از آنها اعراض کردی با گفتاری نرم با آنها سخن بگو.

هرگز دستت را به گردن خود نبند و بیش از حد آنرا مگشا که مورد سرزنش قرار گیری و از کار فرو مانی.

پروردگار تو روزی هرکس را بخواهد گشاده یا تنگ می دارد، او نسبت به بندگانش آگاه بیناست.

فرزندان خود را از ترس تنگدستی به قتل نرسانید، ما رزاق آنها و شما هستیم و کشتن آنها گناه بزرگی است.

گرد زنا نگردید که کاری بسیار زشت و شبوه ای ناپسند است.

کسی را که خداوند قتل اورا حرام شمرده، جز به حق نکشید، برای ولیّ کسی که مظلوم کشته شود حق قصاص قرار داده ایم، اما در خونخواهی زیاده روی نکنید، زیرا (مظلوم) مورد حمایت است.

به مال یتیم دست نبرید – جز در طریق صلاح – تا به حد بلوغ برسد، به پیمان خویش وفا کنید، که از آن باز خواست خواهید شد.

در پیمانه کردن، پیمانه را کامل دهید، و با ترازوی درست وزن کنید، که این برای شما بهتر وعاقبتش نیکوتر است. پیرو چیزی نباش که نمی دانی، زیرا گوش و چشم و دل – همه بازخواست خواهند شد.

در روی زمین با تکبر راه مرو، که نمی توانی زمین را بشکافی و هرگز قامتت به بلندای کوهها نمی رسد.

گناه همۀ اینها نزد پروردگارت شایسته نیست. این احکام ازحکمتهائی است که پروردگارت به تو وحی کرد، و هرگز معبودی را با خدا قرار نده وگرنه نکوهیده و مطرود به دوزخ درافتی. ( ۹ ۳ – ۳ ۲: ۷ ۱ )

ثروتمندان مرفه نباید سوگند یاد کنند، که به نزدیکان و مستمندانن و مهاجران در راه خدا انفاق نمی کنند، آنها باید درگذرند و عفو کنند، آیا دوست ندارید خداوند شما را بیامرزد؟

خداوند آمرزندۀ مهربان است.( ۲۲: ۴ ۲ )

انسان را به نیکوئی کردن به پدر و مادرش سفارش کردیم و اگر آن دو سعی کردند چیزی را که به آن واقف نیستی شریک من قرار دهی اطاعت نکن، بازگشت شما به سوی من است و شما را از کرداتان آگاه خواهم کرد.

مؤمنان درستکار را در زمرۀ صالحین قرار دادیم. ( ۹ – ۸ : ۹ ۲ )

حق خویشاوند و مسکین و در راه مانده را بده، این برای کسانی که طالب خشنودی خدا هستند بهتر است و آنان رستگارند. ( ۸ ۳ : ۳۰ )

آنان که گفتند پروردگار ما خداست و آنگاه استقامت کردند، نه ترسی دارند و نه اندوهگین شوند، اینان اهل بهشتند و به پاداش اعمالشان جاودانه درآن باشند.

انسان را به احسان با پدر و مادرش سفارش کردیم، مادر به زحمت بارش را حمل کند و به دشواری حملش را بر زمین نهد و دوران آبستنی و شیر دادن سی ماه است، تا هنگامی که به رشد برسد، و به چهل سالگی درآید، گوید:” پروردگارا مرا توفیق ده تا شکر نعمتت را که برمن و پدر و مادرم ارزانی داشته ای به جای آرم و اعمال صالحی انجام دهم که تو را خشنود سازد، و فرزندانم را صالح کن، که من تسلیم شده ام و به سوی تو باز گشتم.

آنها کسانی هستند که اعمال نیکشان را می پذیرم و از گناهانشان می گذرم و در زمرۀ بهشتیان هستند، این وعدۀ راستی بود که به آنها داده شده است.

کسی که به پدر و مادرش گفت:” اُف برشما! آیا به من وعدۀ خارج شدن از گور را می دهید؟ و حال آنکه نسلها پیش از من گذشته،” و آن دو خدا را به یاری طلبیدند :ه:” وای برتو ایمان بیاور که وعدۀ خدا حق است.”

اما او گوید:” این ها چیزی جز افسانۀ پیشینیان نیست.”

آنها کسانی هستند که وعدۀ عذاب- همچون امتهائی از جن و انس که پیش از آنها درگذشتند – برایشان محقق شد

که آنها زیانکارانند. ( ۸ ۱- ۳ ۱ : ۶ ۴ )

چنان نیست که گمان می کنید، شما یتیمان را گرامی نمی دارید، و یکدیگر را بر اطعام مستمندان تشویق نمی کنید، و میراق خوارانید، و به مال و مکنت دل بسته اید، اما چنین نیست، هنگامی که زمین به سختی درهم کوبیده شود، و فرمان پروردگارت برسد، و فرشتگان صف درصف آیند، درآن روز جهنم را حاضر آرند، درآن روز انسان متذکر می شود، اما چه فایده که این تذکر برای او سودی ندارد.( ۳ ۲- ۷ ۱: ۹ ۸ )

تو نمی دانی عقبه چیست؟ : آزاد کردن بنده است، یا غذا دادن به یتیمی از خویشاوندان، یا مستمندی خاک نشین، در روز قحطی، آنگاه ازکسانی باشد، که به خدا ایمان آوردند، و یکدیگر را به صبر و مهربانی سفارش کرده باشند، اینان گروه خوشبختانند، آنان که آیات ما را انکار کردند، گروه تیره روزانند، که حلقه ای از آتش احاطه شان خواهد کرد.

( ۰ ۲- ۲ ۱: ۰ ۹ )

آیا آن کس را که منکر روز جزاست دیده ای؟ اوست که یتیم را با خشونت می راند، و دیگران را به اطعام بینوایان ترغیب نمی کند.
وای برچنان نمازگزاران، آنان که از نماز غافلند، آنانی که ریا کنند، و از احسان به دیگران دریغ دارند.

( ۷- ۱: ۷ ۰ ۱ )

وصیت - ارث و میراث

کسانی که ازشما میمیرند وهمسرانی به جا می گذارند، باید وصیت کنند که هزینۀ یک سال آنها را بپردازند و ازخانه اخراجشان نکنند، و اگرخودشان بیرون روند، نسبت به آنچه دربارۀ خود مطابق عرف انجام دهند برشما گناهی نیست، و خداوند توانمندی فرزانه است. ( ۰ ۲۴: ۲ )

مردان را از آنچه پدر ومادر وخویشاوندان به جای گذاشته اند سهمی است و زنان را نیز از آنچه پدر ومادر وخویشاوندان گذاشته اند نصیبی باشد، خواه کم یا زیاد، این سهمی است مقرر.

چون خویشاوندان و یتیمان و مستمندان به هنگام تقسیم ( ارث ) حاضر شوند، بهره ای به آنها بدهید و با آنان به نیکی سخن بگوئید، آنان که نگران فرزندان ناتوانی باشند که ازخود به جای می گذارند، باید از( نافرمانی) خدا بترسند و سخنی عادلانه و درست بگویند، کسانی که اموال یتیمان را به ستم می خورند، درحقیقت آتشی را می بلعند و به زودی به آتش سوزانی درآیند.

خداوند دربارۀ فرزندانتان سفارش می کند که سهم پسر دو برابر دختر است، و اگر دختران بیش از دو تن باشند، دوسوم میراث ازآنهاست، و اگر یک دختر بود نصف برای اوست.

چنانچه میت فرزندی داشته باشد، سهم هریک از پدر و مادر یک ششم از ماترک است، و اگر فرزندی نداشت تنها پدر و مادر از او ارث می برند، دراین صورت برای مادر متوفی یک سوم است و اگر متوفی برادرانی داشت سهم مادر بعد از وصیتی که میت کرده است یا ادای دیون یک ششم است.

شما نمی دانید که کدام یک از پدران یا پسرانتان به حال شما سودمندتر است، این فریضۀ خداوند دانای فرزانه است. سهم شما ازماترک زنتان اگر فرزندی نداشته باشند، نصف است و اگر فرزندی داشتند، یک چهارم ماترک ازآن شماست، پس از وصیتی که کرده اند یا ادای دیون.

زنان را ازشما یک چهارم میراث است، اگر فرزندی نداشته باشید، و چنانچه فرزندی داشته باشید یک هشتم است، پس از وصیتی که کرده اید یا ادای دیون.

اگر مردی یا زنی که پدر یا فرزندی نداشته باشد بمیرد، و وارث او یک برادر یا خواهر بود، سهم هریک یک ششم است و اگر بیش از یک نفر باشند، آنها شریک یک سوم هستند، پس از وصیتی که کرده اند یا ادای دیون، به شرطی که وصیت به حال ورثه زیان آور نباشد، این سفارش خداوند دانای بردبار است.

این است حدود الهی و هرکس ازخدا و پیغمبرش اطاعت کند به باغهائی واردش کند که همواره جویباران درآن جاریست وجاودانه درآن خواهند ماند، این رستگاری بزرگی است.

هرکس فرمان خدا و پیغمبرش را گردن ننهد و پا از حدود حق فراتر گذارد، او را به آتشی دراندازد که جاودانه درآن بماند و برایش عذابی خوارکننده است. ( ۴ ۱- ۷: ۴ )

ای مؤمنان برشما حلال نیست که زنان را برخلاف میلشان به ارث ببرید، آنها را تحت فشار قرار ندهید که قسمتی از آنچه را به آنها داده اید پس بگیرید، مگر اینکه آشکارا کار نا شایسته انجام دهند، با آنها نیک رفتاری کنید و اگر از آنها کراهتی داشتید ( بدانید که) چه بسا از چیزی کراهت داشته باشید، ولی خداوند درآن نیکی فراوان قرار داده باشد. ( ۹ ۱: ۴ )

آرزومند برتریهائی مباشید که خدا به بعضی ازشما نسبت بر بعضی دیگرداده است، برای مردان بهره ایست از آنچه به دست می آورند و برای زنان نیز نصیبی، و از فضل خدا مسئلت کنید که او به همه چیز داناست.

ما برای هرکس ارث برانی قرار داده ایم که از ماترک پدر و مادر و نزدیکان خود ارث ببرند و نیز کسانی که با آنها پیمان بسته اید، نصیبشان را بدهید، البته خداوند بر هرچیز شاهد است. ( ۳ ۳- ۲ ۳: ۴ )

ای مؤمنان آنگاه که مرگ یکی ازشما فرا رسد به هنگام وصیت ازمیان خود دو شاهد عادل گواه بگیرید و هرگاه در سفر مرگتان فرا رسید دو شاهد ازغیر خود بطلبید و اگر به آنها اطمینان ندارید تا بعد از نماز آن دو شاهد را نگاهدارید تا سوگند یاد کنند:” که ما حاضر نیستیم حق را با چیزی معامله کنیم، اگر چه خویشانمان باشند، و گواهیمان را برای خدا کتمان نخواهیم کرد، که در این صورت از گناهکاران خواهیم بود.”

اگرمعلوم شد که آن دو مرتکب گناهی شده اند، دو شاهد شایستۀ دیگر جای آنها را خواهند گرفت که سوگند یاد کنند:” شهادت ما راست تر ازشهادت گواهان قبلی است وما مرتکب تجاوز نشده ایم واگرچنین کنیم از ستمکارانیم.

این روش بر صورت حقیقی ادای شهادت نزدیکتر است و یا از این که بترسند که مبادا سوگندهایشان رد شود، از خدا بترسید و گوش فرا دارید، که او فاسقان را هدایت نمی کند. ( ۸ ۰ ۱- ۱۰۶: ۵ )

دوستی و دوستان

خدا ولیّ (دوست ، سرپرست، یاور، پشتیبان) مؤمنان است و آنان را از تاریکی به روشنائی می برد، وطاغوت

(طغیانگران) اولیای کافران هستند، و آنان را از روشنادی به تاریکی می برند، آنان جاودانه درآتشند. ( ۷ ۵ ۲: ۲ )

مؤمنان را نشاید که کافران را به جای مؤمنان ولیّ (دوست ، سرپرست، یاور، پشتیبان) خود گیرند، آن که چنین کند با خدایش کاری نیست، مگر آن که از آنان تقیه کند( کاملاً مواظب باشد که لطمه ای از آنها نبیند)، خدا شما را ازخودش بیم می دهد، که بازگشت به سوی اوست. ( ۸ ۲: ۳ )

ای مؤمنان اگر ازکافران فرمان برید، شما را به آئین پیشین باز میگردانند و سرانجام زیان خواهید کرد.

حال آنکه خدا ولیّ شماست، و او بهترین سرپرست و یاور است. ( ۰ ۵ ۱-۹ ۴ ۱: ۳ )

اگر خدا شما را یاری کند هیچ کس بر شما پیروز نخواهد شد، و اگر دست از یاری شما بردارد، کیست که بعد از او شما را یاری کند، و مؤمنان فقط باید بر خدا توکل کنند. ( ۰ ۶ ۱: ۳ )

آنان که کافران را به جای مؤمنان به دوستی ( اولیای) خود برمی گزینند، آیا عزتی را نزد آنان سراغ می گیرند؟ با اینکه همۀ عزتها خاص خداست. ( ۹ ۳ ۱: ۴ )

ای مؤمنان، کافران را بجای مؤمنان ولیّ ( دوست و پشتیبان ) خود قرار ندهید، آیا می خواهید خدا را علیه خود دلیل آشکاری پدید آورید؟ ( ۴۴ ۱: ۴ )

ای مؤمنان! یهود و نصارا را ولیّ خود( دوست و پشتیبان) برنگزینید، که آنها دوستان یکدیگرند، و کسانی از شما که آنها را ولیّ ( دوست و پشتیبان) خود بگیرد، از آنها هستند، خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند.

دل بیماران را خواهی دید که به آنها رو می آورند و می گویند:” می ترسیم آسیبی به ما برسد.” شاید خداوند پیروزی یا حادثه ای دیگر پیش آورد که از مکنونات دل خویش سخت پشیمان شوند.

مؤمنان می گویند راستی اینها همان کسان هستند که به خدا سوگند سخت یاد کردند که با شما هستیم؟

کردار آنها ضایع شد و در زمرۀ زیانکاران درآمدند. ( ۳ ۵- ۱ ۵ : ۵ )

فقط خدا و رسولش و مؤمنانی که نماز برپا می دارند و در رکوع (با خشوع و میل و رغبت) زکات می دهند، ولیّ شما یند، دوستداران خدا و رسول و مؤمنانی که دوستان خدا هستند پیروز هستند.

ای مؤمنان اگر ایمان دارید، از(نافرمانی) خدا بترسید و ازمیان اهل کتاب و مشرکان کسانی را دوست خود نگیرید، که آئین شما را مسخره گرفته و بازیچه پنداشته اند، وچون به نماز ندا دهید به تمسخر و بازیچه اش می گیرند، زیرا مردمی بی خردند. ( ۸ ۵- ۵۵ : ۵ )

بسیاری از آنها را می بینی که با افراد بی ایمان دوستی می کنند، مسلماً کارهائی که انجام می دهند بد است، و باعث خشم خدا به آنان شده و همیشه درعذاب خواهند بود.

اگر به خدا و پیغمبر خدا و آنچه بر ای آنان نازل شده ایمان داشتند، افراد بی ایمان را دوست و پشتیبان خود بر نمی گزیدند، ولی اکثر آنان نافرمانند.( ۱ ۸- ۰ ۸ : ۵ )

ای مؤمنان اگر پدران و برادران ( وخواهران) شما کفر را بر ایمان ترجیح دادند، آنها را به دوستی نگیرید، و هرکس با آنها دوستی کند، ستمگر است.

بگو:” اگر پدر، فرزند، برادر(وخواهر) همسر، خویشان و اموالی که به دست آورده اید و تجارتی که از کسادیش می ترسید و خانه های دلخواه، درنظر شما، از خدا و پیامبرش و جهاد در راه او محبوب تر است، منتظر باشید تا خدا فرمان خویش را نازل کند، و خدا نافرمانان را هدایت نخواهد کرد.” ( ۴ ۲- ۳ ۲: ۹ )

استغفار ابراهیم برای پدرش فقط به موجب وعده ایست که به او داده بود، و چون برایش روشن شد که او دشمن خداست از او بیزاری جست، زیرا ابراهیم بسیاردلسوز و بردبار بود. ( ۴ ۱۱ : ۹ )
آگاه باش که دوستان خدا نه ترسی دارند و نه غمگین می شوند.

برای مؤمنان با تقوا در زندگی دنیا و آخرت خبری مسرت بخش است، سخنان خدا تغییر ناپذیر است و آن رستگاری بزرگی است، سخن آنان محزونت نکند که عزّت ازآن خداست و او شنوای داناست. ( ۵ ۶- ۲ ۶: ۰ ۱ )

با کسانی که صبح و شام پروردگارشان را می خوانند و رضای اورا می طلبند، صبر پیشه کن و دیدگانت را به دنبال زینت دنیا از آنها نگردان، و از آن که دلش را از یادمان غافل کرده ایم اطاعت نکن، که تابع هوای نفس شد و کارش به تباهی کشید.( ۸ ۲: ۸ ۱ )

خداوند رحمان محبّت ایمان آوردگان صالح را در دلها می افکند. ( ۶ ۹: ۹ ۱ )

دراین صورت از کسی که از ذکر ما روی بگرداند و جز زندگی دنیا را نجوید اعراض کن.( ۹ ۲ :۳ ۵ )

افرادی که به خدا و روز قیامت ایمان دارند، هرگز نخواهی دید که دشمنان خدا و رسولش را دوست بدارند، هرچند پدران یا فرزندان، یا برادران، یا خویشاوندان آنها باشند، چنین افرادی هستند که خدا ایمان را برصحیفۀ دلشان نوشته است، و به روحی ازجانب خود تأییدشان کرده است، و آنها را به باغهائی وارد کند که جویباران درآن جاریست و جاودانه درآن خواهند ماند، خداوند از آنها خشنود است، و آنا نیز ازخدا خشنود باشند، آنها حزب خدا هستند، آگاه باش که حزب خدا رستگارانند. ( ۲۲ : ۸ ۵ )

ای مؤمنان! دشمنان من و دشمنان خودتان را، اولیای (دوست و پشتیبان) خود قرار ندهید که با آنها طرح دوستی افکنید، درصورتی که آنان حقی را که برشما آمده است انکار کردند، و رسول خدا و شما را به خاطر ایمان آوردن به خدا که پروردگارتان است، به آوارگی کشاندند، اگر برای جهاد در راه من و برای خشنودی من خروج کرده اید، چرا پنهانی با آنها اظهار دوستی می کنید، من به اسرار نهان و اعمال آشکار شما آگاهم، هرکس از شما دست به چنین کاری بزند راه راست را وانهاده و گمراه شده است. ( ۱ : ۰ ۶ )

ابراهیم و یارانش سرمشق خوبی برای شما بودند، آنگاه که به قوم خود گفتند:” ما از شما و چیزی که به جای خدا می پرستید بیزاریم، و به شما کفر می ورزیم، همیشه میان ما و شما، تا زمانی که به خدای یگانه ایمان نیاورده اید، کینه و دشمنی خواهد بود.”

غیر ازسخن ابراهیم با پدرش که گفت:” من برای تو ازخدا طلب آمرزش می کنم، و جز این نمی توانم دربرابر خدا برای تو کاری انجام دهم.

پروردگارا ! برتو توکل کردیم و به درگاه تو رو آوردیم و بازگشت همه به سوی توست.

پروردگارا ! مارا دستخوش فتنۀ کافران قرار مده، و ما را بیامرز، پروردگارا ! تو پیروزمند فرزانه ای.

زندگی آنها برای شما و کسانی که از( نافرمانی خدا) و روز قیامت بیم دارند، سرمشق خوبی است، هرکس روی بگرداند، خداوند بی نیاز ستوده است.

شاید خدا میان شما و دشمنانتان پیوند محیت برقرار کند، و خداوند توانا و آمرزندۀ مهربان است.

خدا شما را ازنیکی کردن وعدالت دربارۀ کسانی که با شما پیکار نکرده اند و شما را ازدیارتان بیرون نکرده اند منع نمی کند، که از آنها بیزاری بجوئید، بلکه می خواهد با عدالت با آنها رفتار کنید، خدا عادلان را دوست دارد، فقط شما را( از دوستی) کسانی منع می کند، که درکار دین با شما پیکار کردند و شما را از خانه هایتان راندند، یا با کسانی که شما را از شهرتان راندند، همدست شدند، تا مبادا آنها را دوست خود قرار دهید، هرکس با آنها دوستی کند ستمکار است. ( ۹- ۴: ۰ ۶ )

قصاص - عفو و بخشش

ای مؤمنان! حکم قصاص دربارۀ کشتگان برای شما مقرر شده: آزاد دربرابر آزاد، برده در برابر برده، و زن دربرابر زن، اگر کسی ازجانب برادر خود عفو شود، باید با نهایت خشنودی از پی ادای خونبها رود و آنرا به نیکی به خونخواه بپردازد، این آسانگیری و بخشایشی است از پروردگار شما، و کسی که بعد از آن تجاوز کند، عذاب دردناکی خواهد داشت.

ای خردمندان شما را در قصاص زندگی است، باشد تا تقوا پیشه کنید. ( ۹ ۷ ۱- ۸ ۷ ۱: ۲ )

هیچ مؤمنی مجاز نیست که مؤمن دیگر را به قتل برساند، مگر به اشتباه و خطا، اگر کسی به خطا مؤمنی را کشت، باید بردۀ مؤمنی را آزاد کند و خونبهائی به خانوادۀ مقتول بپردازد، مگر آنکه آنها ببخشند، و اگر از دشمنان با ایمان بود، فقط بردۀ مؤمنی را باید آزاد کند، و اگر مقتول از قومی باشد که میان شما و آ«ها پیمانی برقرار است، باید خونبهای او را به خانوادۀ او بدهد، و بردۀ مؤمنی نیز آزاد کند، و اگر یافت نشد، دو ماه متوالی روزه بگیرد، این توبه ای است از جانب خدا، و او دانای فرزانه است..

هرکس مؤمنی را به عمد بکشد، کیفرش دوزخ است و جاودانه درآن بماند، که خدا اورا غضب و لعن کرده است، و عذاب عظیمی برایش مهیا ساخته است. ( ۳ ۹- ۲ ۹: ۴ )

در تورات برای بنی اسرائیل مقرر داشتیم که جان دربرابر جان، چشم دربرابر چشم، بینی در برابر بینی، گوش دربرابر گوش و دندان دربرابر دندان، و هر زخمی را قصاصی است، و هرکس از آن درگذرد، کفارۀ گناهان اوست، و هرکس به احکامی که خدا نازل کرده است حکم نکند ستمگر است. ( ۵ ۴: ۵ )

اگرخواستید مجازات کنید، تنها به مقداری که مجازات شده اید، کیفر دهید، و اگرشکیبائی پیشه کنید، برای شکیبایان بهتر است، صبرکن که صبر تو جز به توفیق خدا نیست، و به خاطر آنها غمگین مشو، و از نیرنگ آنان دلتنگ مباش، زیرا خداوند با متقین و نیکوکاران است. ( ۸ ۲ ۱- ۶ ۲ ۱: ۶ ۱ )

کسی را که خداوند قتل اورا حرام شمرده، جز به حق نکشید، برای ولیّ کسی که مظلوم کشته شود، حق قصاص قرار داده ایم، اما درخونخواهی زیاده روی نکنید، زیرا ( مظلوم ) مورد حمایت است. ( ۳۳: ۷ ۱ )

آری ، اینطور است، کسی که مورد ستم قرار گرفته، اگر به اندازه ای که به او ظلم شده، ظالم را مجازات کند، بعد دوباره مورد ظلم قرار گیرد، خدا حتماً اورا کمک می کند، زیرا خدا بخشندۀ آمرزنده است. ( ۰ ۶ : ۲۲ )

هرکس مرتکب کار بدی شود، جزهمانند آن کیفر نیابد، و هر مرد و زن با ایمان نیکوکاری به بهشت وارد شود و بی حساب به او روزی دهند. ( ۰ ۴: ۰ ۴ )

هربدی را مجازاتی است مانند آن، وهرکس ببخشاید و راه آشتی درپیش گیرد، مزدش با خداست، زیرا که او ستمکاران را دوست ندارد.

وهرکس درمقابل ستمی که بر او رفته است انتقام بگیرد ایرادی بر او نیست، کسانی باید ملامت شوند که به مردم ستم می کنند و به ناحق در زمین ستم روا می دارند، عقوبت دردناکی برای آنهاست.
و کسی که صبر کند و ببخشد مسلماً این (حاکی) از ارادۀ قوی است.

و کسی که خدا اورا به گمراهی واگذارد، بعد ازخدا هیچ دوستی نخواهد داشت و ستمکاران را خواهی دید که چون عذاب را مشاهده کنند می گویند:” آیا راه باز گشتی وجود دارد؟

آنها را خواهی دید که بر آتش عرضه شوند، و خوار و خواضعانه زیرچشمی نگاه می کنند، و مؤمنان می گویند:” زیانکاران کسانی هستند که در روز قیامت خود و کسانشان زیان دیده اند.”

آگاه باش ستمکاران به عذاب ابدی گرفتارند. ( ۵ ۴- ۰ ۴ : ۲ ۴ )

انفاق - ُبخل و حسد

نيکی آن نيست كه روى خود را به سوى مشرق و مغرب بگردانيد، بلكه نيكى آن است كه كسى به خدا و روز بازپسين و فرشتگان و كتاب( های آسمانی) و پيامبران ايمان آورد، و مال (خود) را با وجود دوست داشتن، به خويشاوندان و يتيمان و بينوايان و در راه‏ ماندگان و گدايان، و در (راه آزاد كردن) بندگان بدهد، و نماز را برپاى دارد و زکات را بدهد، و آنان كه چون عهد بندند به عهد خود وفادارانند، و درسختى و زيان و به هنگام جنگ شكيبايانند، آنانند كسانى كه راست گفته‏اند و آنان همان متقیانند. ( ۷۷ ۱: ۲ )

در راه انفاق کنید و خود را با دست خود به هلاکت میفکنید و نیکی کنید که خداوند نیکوکاران را دوست دارد. ( ۵ ۹ ۱: ۲ )

ای مؤمنان از آنچه به شما روزی داده ایم انفاق کنید، پیش از آنکه روزی فرا رسد که نه خرید و فروشی درآن است و نه دوستی و نه شفاعت، و کافران ستمکارند. ( ۴ ۵ ۲: ۲ )

مَثَل ِ کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می کنند، همچون دانه ایست که هفت خوشه برویاند و درهر خوشه یکصد دانه باشد، خداوند آن را برای هرکس بخواهد، چند برابر می کند، خداوند گشایشگر داناست

آنان که اموال خود را در راه خدا انفاق می کنند و انفاقشان با منت و یا آزاری همراه نیست، برای آنها نزد پروردگارشان پاداشی است، نه ترسی بر آنهاست و نه اندوهناک می شوند.

زبان خوش و مدارا، از صدقه ای که آزاری درپی داشته باشد بهتر است، خداوند بی نیاز برد بار است.

ای مؤمنان ! بخشش های خود را با منت و آزار باطل نکنید، مثل کسی که مال خود را برای خودنمائی انفاق می کند، و به خدا و روز قیامت ایمان ندارد، مَثَل ِ او مَثَل ِ تخته سنگی است که برآن خاکی باشد وبرآن بارانی تند ببارد، و جز سنگ سخت بجا نگذارد، آنان ازکاری که کرده اند سودی نمی برند، و خدا کافران را هدایت نمی کند.

مَثَل ِ کسانی که اموال خود را برای خشنودی خدا و آرامش درونی خود انفاق می کنند، مانند باغی است با زمینی بارور که بارانی تند برآن ببارد، و میوه اش دو چندان شود، که اگر باران تند نیز نبارد، نم بارانی هم کافی است، خداوند به آنچه انجام می دهید بیناست.

آیا کسی ازشما می خواهد باغی از درختان خرما و انگور داشته باشد که جویها درآن جاری باشد و هرگونه میوه ای درآن باشد و پیریش فرا رسد و فرزندانی ناتوان داشته باشد، آنگاه آتشبادی بوزد و آن را بسوزاند.|

خداوند این چنین آیات خود را آشکار می کند ، تا بخود آئید.

ای مؤمنان ازبهترین چیزهائی که گرد آورده اید و آنچه برایتان از زمین رویانده ایم، انفاق کنید، و پلید آنرا که خودتان جز به اکراه نمی پذیرید برای انفاق درنظر نگیرید، و بدانید که خدا بی نیاز ستوده است.( ۷ ۶ ۲- ۱ ۶ ۲: ۲ )

شیطان وعدۀ تهی دستی به شما می دهد و به زشتیها وا می دارد، ولی خداوند به آمرزش و فزونی نویدتان می دهد، که خداوند گشایشگر داناست، هرکه را بخواهد حکمت عطا می کند، و آن کس که حکمت به او عطا شود، نکوئی بسیار یافته است و جز خردمندان پند نگیرند. ( ۹ ۶ ۲- ۸ ۶ ۲: ۲ )

اگر آشکارا صدقه دهید نیکوست، و اگردرنهان به تهیدستان دهید، برایتان بهتر است و بخشی از گناهانتان را می زداید وخداوند به کردارتان آگاه است.

مسئولیت هدایت آنها برتو نیست، خداوند هرکه را بخواهد هدایت می کند، و انفاق کردن از مال به سود خودتان است، و جز برای رضای خدا انفاق نکنید، و عوض هرمالی که ببخشید به شما باز می گردد و ستمی برشما نخواهد رفت.

صدقه ازآن نیازمندانی است که در راه خدا از کار مانده اند و از رفتن ناتوانند، نا آشنایان بی نیازشان می پندارند، ولی آنها را به رخسار می شناسید، که هرگز با اصرار ازمردم درخواست نمی کنند، و هرمالی که ببخشید خداوند از آن آگاه است

آنان که شب و روز اموال خود را پنهان و آشکار انفاق می کنند، پاداششان نزد پروردگارشان است، نه بیمناک می شوند و نه اندوهناک. ( ۴ ۷ ۲ – ۱ ۷ ۲: ۲ )

بگو:” آیا شما را ازچیزی آگاه کنم که ازآنها بهتر است؟ برای آنها که تقوای الهی پیشه کنند، درنزد پروردگارشان باغهائی است که درآن جویها روان است، و همسرانی پاک، همچنین خشنودی خدا، و جاودانه درآن بمانند، و خدا به بندگان بیناست.

کسانی که می گویند:” پروردگارا ما ایمان آوردیم، گناهان مارا بیامرز، و ازعذاب دوزخ حفظمان کن.”

( آنها) صابران، راستگویان، مطیعان، انفاق کنندگان و آمرزش خواهان سحرگاهانند. ( ۷ ۱- ۵ ۱: ۳ )

رسیدن به نیکی میسرتان نشود، مگر از آنچه دوست دارید انفاق کنید، خدا از آنچه انفاق می کنید آگاه است. ( ۲ ۹ : ۳ )

خداوند نیکوکارانی را که در توانگری و تنگدستی انفاق می کنند و خشم خود را فرو می خورند و ازخطای مردم می گذرند، دوست دارد. ( ۴ ۳ ۱: ۳ )

کسانی که درآنچه خدا ازفضلش به آنان داده بُخل می ورزند، هرگز گمان نکنند این کار برایشان خیر است، بلکه شر است، بزودی در روز رستاخیز آنچه در بخشید نش بُخل ورزیده اند همچون طوقی بگردنشان خواهند آویخت، میراث آسمانها و زمین ازآن خداست و به کرده هایتان آگاه است.( ۰ ۸ ۱: ۳ )

خداوند سخن آنها را که گفتند:” خدا فقیر است و ما بی نیازیم”، شنید، گفتار آنها و به ناحق کشتن پیامبرانشان را خواهیم نوشت، و گوئیم عذاب سوزان را بچشید، این بخاطر اعمالی است که پیشا پیش انجام داده اید، خداوند هرگز بربندگانش ستم نمی کند. ( ۲ ۸ ۱- ۱ ۸ ۱: ۳ )

خدا را بپرستید و چیزی را شریک او قرارندهید و با پدر ومادر، خویشاوندان، یتیمان، مستمندان، همسایۀ خویش، همسایۀ بیگانه، دوست موافق، ره ماندگان و بردگانی که مالکشان هستید، نیکی کنید، زیرا خدا متکبران فخر فروش را دوست ندارد.

برای کسانی که بُخل می ورزند و مردم را نیز به بُخل می خوانند و آنچه را خدا ازکرمش به آنها عطا کرده است کتمان می کنند و نیز برای کافران عذاب خوارکننده ای مهیا کرده ایم.

کسانی که اموال خود را برای خودنمائی انفاق می کنند و به خدا و روز قیامت ایمان نمی آورند، و کسی که شیطان همدم او باشد، بد همدمی دارد.

اگر بخدا و روز قیامت ایمان می آوردند و از آنچه خدا روزیشان کرده است انفاق می کردند، برایشان چه زیان داشت؟ خداوند برآنها آگاه است.

خداوند به اندازۀ ذره ای ستم نمی کند و اگر کار نیکی باشد آن را می افزاید و ازجانب خود پاداش بزرگی عنایت می کند. ( ۰ ۴- ۶ ۳: ۴ )

مؤمنان کسانی هستند که چون نام خدا برده شود، خوف بردلهایشان چیره گردد و چون آیات خدا بر آنان خوانده شود، ایمانشان افزون گردد، و بر پروردگارشان توکل می کنند: همانان که نماز را به پا مى‏دارند و از آنچه به ايشان روزى داده‏ايم انفاق مى‏كنند. ( ۳ – ۲ : ۸ )

ای مؤمنان! بسیاری از احبار و راهبان اموال مردم را به باطل می خورند و بازدارندۀ طریق خدا هستند.

آنان که به جای انفاق کردن در راه خدا طلا و نقره را می اندوزند، به عذاب دردناکی بشارتشان ده، روزی بیاید که آنرا درآتش بگدازند و بدان پیشانی و پهلو و پشتشان را داغ نهند- ” این همان گنجی است که اندوختید، از اندوخته هایتان بچشید.( ۵ ۳- ۴ ۳ : ۹ )

مصرف صدقات برای نیازمندان، مستمندان، متصدیان وصول آن، دلجوئی شدگان، آزاد کردن بردگان، بدهکاران، انفاق در راه خدا ، و به راه ماندگان واجب شده است- خداوند دانای فرزانه است. ( ۰ ۶: ۹ )

مردان و زنان منافق از یک گروهند، به کارهای زشت فرمان می دهند و ازنیکیها باز می دارند، و دست به انفاق نمی گشایند، آنها خدا را از یاد بردند، و خدا هم آنها را فراموش کرد- منافقان همان فاسقانند. ( ۷ ۶: ۹ )

آنان که به مؤمنان صدقه دهندۀ راغب، و نیز مؤمنانی که به اندازۀ توانشان صدقه می دهند، ایراد می گیرند و مسخره می کنند، خداوند آنها را مسخره می کند، و برایشان عذاب دردناکی است. ( ۹ ۷: ۹ )

عدۀ دیگری نیز هستند که به گناه خود اعتراف کردند، و کارهای شایسته و ناشایسته را بهم آمیختند، که امید است خدا توبۀ آنها را بپذیرد، زیرا که او آمرزندۀ مهربان است.

از اموالشان تصدق و کفاره بگیر تا به آن وسیله تزکیه و پاکشان کنی و برایشان دعا کن، زیرا دعای تو موجب آرامش آنهاست، و خداوند شنوای داناست، مگر نمی دانند که فقط خداوند توبۀ بندگانش را می پذیرد و صدقات را قبوی می کند، و او توبه پذیر مهربان است. ( ۴ ۰ ۱- ۲ ۰ ۱: ۹ )

آیا کسی که می داند آنچه ازطرف پروردگارت برتو نازل شده حق است، مانند کسی است که نابیناست؟ تنها خردمندان پند می گیرند:

کسانی که به پیمان خدا وفا می کنند، و پیمان شکن نیستند، و آنان که پیوندهائی را که خدا به آن امر کرده است برقرار می دارند، و از(نافرمانی) پروردگارشان می ترسند، و ازسختی حسا ب بیم دارند، و آنان که به طلب خشنودی پروردگار صبر می کنند و نماز برپا می دارند و از آنچه نصیبشان کرده ایم در پنهان و آشکار انفاق می کنند و با نیکیها بدیها را از بین می برند، عاقبت صاحب سرای دیگرند.

بهشتهای جاویدان که خود و پدران، همسران و فرزندان صالح آنها به آن داخل می شوند، و فرشتگان ازهر دری برآنان وارد می شوند: سلام برشما به خاطر صبر کردنتان، عاقبت چه خوب جایگاهی نصیبتان شد. ( ۴ ۲- ۱۹: ۳ ۱ )

به بندگان مؤمن من بگو:” نماز را برپا دارند، و از آنچه روزیشان داده ایم، پنهان و آشکار انفاق کنند، پیش از آنکه روزی فرا رسد که درآن نه خرید و فروش است و نه دوستی. ( ۱ ۳: ۴ ۱ )

حق نزدیکان و مسکینان و در راه ماندگان را ادا کن و هرگز اسراف و تبذیر مکن، زیرا مسرفان برادران شیطانند و شیطان به پروردگارش نا سپاس است، اگر به امید رحمت پروردگارت از آنها اعراض کردی با گفتاری نرم با آنها سخن بگو.

هرگز دستت را به گردن خود نبند و بیش از حد آنرا مگشا که مورد سرزنش قرار گیری و از کار فرو مانی.

پروردگار تو روزی هرکس را بخواهد گشاده یا تنگ می دارد، او نسبت به بندگانش آگاه بیناست. ( ۳۰ – ۶ ۲ : ۷ ۱ )

ثروتمندان مرفه نباید سوگند یاد کنند که به نزدیکان و مستمندان و مهاجران در راه خدا انفاق نمی کنند، آنها باید درگذرند (بخشنده و بزرگوار باشند) وعفو کنند، آیا دوست ندارید خداوند شما را بیامرزد؟

خدا آمرزندۀ مهربان است. ( ۲۲-24 )

حق خویشاوند و مسکین و در راه مانده را بده، این برای کسانی که طالب خشنودی خدا هستند بهتر است و آنان رستگارند. ( ۸ ۳ : ۳۰ )

آنان که کتاب خدا را می خوانند و نماز می گزارند و از آنچه روزیشان داده ایم پنهان و آشکار انفاق می کنند به تجارتی دل بسته اند که هرگز زیانی درآن نیست، خدا پاداش آنها را به تمامی بدهد و از فضل خود برآن بیفزاید، زیرا آمرزندۀ شکر پذیر است.

آنچه از این کتاب بتو وحی کردیم و تصدیق کنندۀ کتابهای پیشین می باشد، و براستی که خداوند بر بندگانش آگاه و بیناست، کتاب را به کسانی میراث دادیم که از بندگان برگزیدۀ ما بودند، لکن بعضی برخود ستم کردند و عده ای راه اعتدال برگزیدند و گروهی بفرمان خدا در نیکیها پیشی گرفتند، این بخشایش بزرگی است.

( آنان به) باغهای جاویدان وارد می شوند، درآنجا به دستبندهای زرین و مروارید آراسته خواهند بود، و لباسشان از حریر است، و گویند:” سپاس خدائی را که اندوه از ما بگردانید، زیرا که پروردگار ما آمرزندۀ شکر پذیر است- آن که با فضل خود مارا در این سرای که درآن نه رنجی به ما می رسد و نه خستگی، اقامت داد.” ( ۵ ۳- ۹ ۲: ۵ ۳)

چون به آنها گفته شود از آنچه خدا روزیتان کرده است انفاق کنید، کافران به مؤمنان گویند:

” آیا ما به کسانی طعام بدهیم که اگر خدا می خواست خودش آنها را اطعام می کرد؟ شما درگمراهی آشکاری هستید.” ( ۷ ۴: ۶ ۳ )

زندگی دنیا بازیچه و سرگرمی است و اگر ایمان بیاورید و تقوا داشته باشید، پاداشتان را خواهد داد، و از اموال شما چیزی نمی خواهد، چرا؟ که اگر به اصرار، اموال شما را بخواهد، بُخل می ورزید و کینه هایتان را نشان می دهید، آگاه باشید که شما همان مردمی هستید که به انفاق در راه خدا دعوت می شدید و بعضی ازشما خسّت نشان می دهد، هرکس بُخل ورزد به زیان خود اوست، زیرا خدا بی نیاز است، و شما نیازمندید و اگر روی برتابید، خداوند مردمی دیگر به جای شما می آورد، که مانند شما نخواهند بود. ( ۸ ۳- ۶ ۳ : ۷ ۴ )

(درروز جزا) اهل تقوا درباغها وچشمه سارهای بهشت مستقر شده اند، وآنچه را پروردگارشان ارزانی داشته است، دریافت کرده اند، زیرا که آنها پیش از این نیکوکار بوده اند.

آنها اندکی ازشب را می خفتند، سحرگاهان به استقفار می آمدند، و دراموالشان حقی برای سائل و محروم منظور داشتند. ( ۹ ۱- ۵ ۱: ۱ ۵ )

به خدا و رسولش ایمان بیاورید و از آنچه شما را درآن وارث پیشینیان قرار داده است انفاق کنید، و آنان که ازمیان شما ایمان آورده و انفاق کرده اند اجر بزرگی دارند.

چه چیز مانع شد که به خدا ایمان نیاورید، درحالی که پیامبر شما را به ایمان آوردن به پروردگارتان خواند، اگر باور دارید از شما پیمان گرفته است.

اوست که آیات بینات بربنده اش نازل می کند، تا شما را از تاریکها برهاند و به نور ببرد، زیرا خدا نسبت به شما رؤف و مهربان است.

پس چرا در راه خدا انفاق نمی کنید، درحالی که میراث آسمانها و زمین ازآن خداست، کسانی که قبل از پیروزی انفاق کردند و به پیکار تن دادند، با دیگران یکسان نیستند، آنها از کسانی که بعد از پیروزی انفاق کردند، و به کارزار رو آوردند، مقامشان والا تر است.

خداوند همه را وعدۀ نیک داده است و او به کردارتان آگاه است، کیست که به خدا وام نیکو دهد، تا خداوند آنرا دو چندان به او باز گرداند، که برایش پاداش ارجمندی است. ( ۱۱- ۷: ۷ ۵ )

مردان و زنان صدقه دهنده ای که به خدا وامی نیکو دهند، برایشان افزون شود و پاداش ارجمندی دارند. ( ۸ ۱: ۷ ۵ )

وآنان که ُبخل می ورزند و مردم را به ُبخل می خوانند، و هرکس روی بگرداند( بداند که) خدا بی نیاز و شایستۀ ستایش است. ( ۴ ۲: ۷ ۵ )

از آنچه روزیتان کرده ایم انفاق کنید، پیش از آنکه مرگ یکی از شما برسد و بگوید:

” پروردگارا! اگر اندکی مرگ مرا به تأخیر بیندازی صدقه بدهم و از شایستگان باشم.”

خداوند هرگز مرگ کسی را که اجلش رسیده است به تأخیر نمی اندازد و خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است. ( 11- 10- 63)

تا جائی که می توانید تقوای الهی پیشه سازید، بشنوید، مطیع باشید و انفاق کنید، که برایتان بهتر است، و کسی که از بُخل و حرص خود برکنار مانده باشد، رستگار است.

اگر به خدا وامی نیکو دهید، آن را برایتان افزون کند، و شما را بیامرزد، خداوند شکور و بردبار است.

او دانای آشکار و نهان و پیروزمند فرزانه است. ( ۸ ۱- ۶ ۱: ۴ ۶ )

ثروتمند باید از ثروت خود انفاق کند و تنگدست به همان اندازه که خدا به او داده است، خدا هیچکس را جز به آنچه توانائی داده است مکلف نمی کند، خداوند بزودی بعد ازسختی آسانی را پیش آورد.( ۷: ۵ ۶ )

انسان کم طاقت آفریده شده است، هنگامی که بدی به او برسد بیتابی کند، و چون خیری به او رو آورد، باز دارنده باشد، مگر نمازگزاران، که پیوسته نماز گزارند، و آنهائی که در اموالشان حق معلومی برای سائلان و محرومان معین شده است.

کسانی که به روز جزا ایمان دارند، و ازعذاب پروردگارشان می ترسند، زیرا خود را از عذاب پروردگار در امان نمی دانند، کسانی که شرمگاه خود را حفظ می کنند، جز برهمسران و کنیزانشان که در این باره ملامتی برای ایشان نیست.

هرکس غیر از این را بخواهر متجاوز است.

و امانت داران و حافظان پیمان، و شهادت دهندگان به حق، و آنان که بر نمازشان مراقبت دارند.

اینان در باغهای بهشت گرامی و محترمند. ( ۵ ۳- ۹ ۱: ۰ ۷ )

هرکس در گرو اعمال خویش است، مگر ” اصحاب یمین” که در بهشت با یکدیگر از گناهکاران می پرسند:

” چه چیز شما را به ” َسقر” درآورد؟”

گویند:” ما از نمازگذاران نبودیم، و مستمند را اطعام نمی کردیم، با اهل باطل به بطالت می گذراندیم، پیوسته روز جزا را تکذ یب می کردیم، تا مرگمان فرا رسید.” چنین است که شفاعت شفیعان سودشان ندهد. ( ۸ ۴ – ۸ ۳ : ۴ ۷ )

و بندگان خدا ازچشمه ای می نوشند که می توانند بهرکجا بخواهند جاریش سازند، آنها به نذر خود وفا می کنند، و از روزی می ترسند که عذابش فراگیر است.

غذا را با اینکه دوست دارند، به فقیر و یتیم و اسیر می دهند:” فقط برای خدا به شما غذا می دهیم، نه ازشما پاداشی می خواهیم، نه متوقع تشکریم، اما از روزی بسیار سخت از پروردگارمان می ترسیم.”

خداوند از شر آن روز در امانشان می دارد، و آنان را شادی و سرور می بخشد، و در برابر شکیبائی، بهشت و لباسهای حریر بهشتی پاداششان می دهد. ( ۲ ۱- ۶: ۶ ۷ )

قسم به این شهر، وتو دراین شهر اقامت گزیده ای، وقسم به پدر و فرزندانی که پدید می آورد، که انسان را در رنج و محنت بیافریدیم، آیا چنین گمان می کند که کسی بر او چیره نمی گردد؟ می گوید:” مال فراوانی را تباه کردم.” آیا می پندارد که کسی او را ندیده است؟ آیا برای او دو چشم نیافریدیم؟ و یک زبان و دو لب، و دو راه پیش پایش ننهادیم؟ و او در آن ” گذرگاه سخت ” پا ننهاد، و تو چه دانی که ” گذرگاه سخت “چیست؟

آزاد کردن بنده است، یا طعام دادن در روز قحطی، خاصه به یتیمی که خویشاوند باشد، یا مسکینی خانه نشین، تا ازکسانی باشد که ایمان آورده اند، و یکدیگر را به صبر سفارش کرده اند و به بخشایش، اینان ازخوشبختانند، و کسانی که به آیات ما کافرند، از تیره روزانند، نصیب آنها آتشی است که ازهرسو ایشان را احاطه خواهد کرد. (۰ ۲- ۱: ۰ ۹ )

سوگند به شب تاریک، آنگاه که جهان را در پردۀ سیاه بپوشاند، سوگند به روز آنگاه که عالم را روشن کند، سوگند به آفرینندۀ ذکور و اناث، که کوشش شما پراکنده است.

آنکس که احسان کند و با تقوا باشد، و نیکی را گواهی دهد، ما او را درمسیر آسانی قرار خواهیم داد، اما برکسی که بُخل و بی نیازی ورزد، و نیکی را دروغ شمارد، کار را دشوار کنیم، و چون به هلاکت افتد، اموالش به حال او سودی نخواهد داشت.

البته عهده دار راهنمائی مائیم، و اختیار دنیا و آخرت از آن ماست، شما را از آتش شعله ور بیم می دهم، که جز تیره بخت ترین کسان درآن نیفتد.

آن کس که آیات ما را تکذیب کرد، و روی از آن برتافت.

دیری نخواهد گذشت که با تقواتر، از آن دوری می کند، آن کس که مالش را بدهد تا پاک شود، هیچ کس را بر او نعمتی نیست، هرچه کند درطلب رضای پروردگار بلند مرتبۀ اوست، البته به زودی خشنود خواهد شد. ( ۱ ۲- ۱ : ۲ ۹ )

وای برهرغیبت کنندۀ عیب جوئی: آنکه مالی جمع کرد، و حساب آنرا نگه داشت، می پندارد که دارائیش جاودانش گرداند، (البته) نه چنین است، که او را در” ُحَطمَه” اندازند، و تو چه دانی که” ُحَطمَه” چیست؟

آتش افروختۀ (خشم) خداست، که ازدلها سربرکشد، و ازهرسو درمیانشان گرفته است، با شعله هائی برافراشته. ( ۹- ۱: ۴ ۰ ۱ )

ربا

ربا خواران برنمی خیزند، مگر چونان کسی که وسوسۀ شیطان آنها را دیوانه کرده باشد، این به کیفر آن است که گفتند:” داد و ستد مانند رباست.” خدا داد و ستد را حلال و ربا را حرام کرده است.

اگر کسی هشدار الهی را دریابد و خود داری کند، سودهای فراهم آمده درگذشته ازآن اوست و کارش با خداست، و آنان که تکرار کنند از دوزخیانند و درآن جاودان بمانند.

خداوند (سود) ربا را ناچیز می گرداند، و صدقات را فزونی می بخشد، و هیچ ناسپاس گنهکاری را دوست نمیدارد.

ایمان آورندگانی که کارهای درست کرده اند، و نماز برپا داشته اند و زکات داده اند، نزد پروردگارشان پاداشی دارند، نه بیمی برآنهاست نه اندوهناک شوند.

ای مؤمنان برای خدا تقوا کنید و اگر ایمان دارید، باقی مانده های ربا را واگذارید، اگر نکردید، بدانید که بجنگ خدا و رسولش برخاسته اید، اگر توبه کنید اصل سرمایه از آن شما خواهد بود، نه ستمکار باشید و نه ستمکش. ( ۹ ۷ ۲- ۵ ۷ ۲: ۲ )

ای مؤمنان ربا را چند برابر نخورید، و ازخدا تقوا کنید تا رستگار شوید، و از آتشی که کافران را مهیّا شده است بترسید، خدا و پیغمبر را اطاعت کنید تا مشمول رحمت شوید. ( ۲ ۳ ۱- ۰ ۳ ۱: ۳ )

ای مؤمنان اموال یکدیگر را به باطل نخورید، مگرمعامله اِ به تراضی در بین باشد، و یکدیگر را نکشید که خداوند به شما مهربان است، هرکس آن را از روی تجاوز و ستم انجام دهد به زودی او را درآتش خواهیم افکند و این کار برخدا آسان است.

اگر از گناهان کبیره ای که از آن نهی شده اید اجتناب کنید، ازگناهان د یگرتان می گذریم وشما را به جایگاه خوبی وارد می کنیم. ( ۱ ۳- ۹ ۲: ۴ )

آنچه ربا میدهید تا اموال مردم افزایش یابد، نزد خدا افزایشی درکار نیست، ولی با زکاتی که درطلب خشنودی خدا می دهید فزونی حاصل می آید.( ۹ ۳: ۰ ۳ )

وام - قرض الحَسَنه

کیست که خدا را وام دهد- وامی نیکو- تا خدا برایش دو چندان و چندین برابر کند، خداست که تگنا و همچنین گشایش بوجود می آورد، همه به سوی او باز می گردید. ( ۵ ۴ ۲: ۲ )

تنگدست را بایدمهلت داد، تا گشاده دست شود، و اگر بر او ببخشید پسندیده تر است- اگر بدانید.

از روزی که بسوی خدا باز می گردید بترسید، که به هرکس جزای آنچه کرده است داده می شود، و به آنها ستم نخواهد شد.

ای مژمنان هنگامی که وام مدت داری به یکدیگر می دهید، آن را بنویسید، و نویسنده باید دادگرانه درمیان شما بنویسد، نویسنده نیاید درنوشتن از آنچه خدا به او آموخته است خود داری کند، و مدیون باید املا کند، و ازخدا پروا کنید و چیزی را فرو نگذارید، و اگر مدیون صفیه یا صغیر بود، یا املا کردن نمی دانست، باید سرپرست او با رعایت عدالت املا کند، و دو شاهد مرد به شهادت بگیرد، و اگر دو مرد نبود، یک مرد و دو زن، از کسانی که مورد رضایت و اطمینان است انتخاب کنید، تا اگر یکی فراموش کرد، دیگری بیادش آورد، وهنگامی که شهود را دعوت کنند، خود داری آنها جایز نیست، و از نوشتن وام کوچک یا بزرگ مدت دار، دلگیر نباید شد، که در پیشگاه خدا این به عدالت نزدیکتر و برای شهادت سر راست تر و برای جلوگیری از شبهه و شک بهتر است، مگر اینکه بده بستان نقدی باشد که میان شما دست بدست شود، دراین صورت برشما گناهی نیست که آنرا ننویسید، هنگامی که بده بستان می کنید، در آن گواه بگیرید، و نباید به نویسنده و گواه زیانی برسد، که اگر چنین کنید از فرمان پروردگار عدول کرده اید، برای خدا تقوا کنید، خدا به شما آموزش می دهد، و برهر چیز داناست.

اگر درسفر بودید و نویسنده ای نیافتید، باید گروئی بگیرید، و اگر به یکدیگر اطمینان داشته باشید، باید کسی که امین واقع شده است، امانت را باز دهد، و ازخدا- پروردگارش بترسد، و شهادت را کتمان نکنید، هرکس آن را کتمان کند، به دل گناهکار است، و خدا بدانچه می کنید داناست. ( ۳ ۸ ۲- ۰ ۸ ۲: ۲ )

خداوند همه را وعدۀ نیک داده است و او به کردارتان آگاه است، کیست که به خدا وام نیکو دهد، تا خداوند آنرا دو چندان به او باز گرداند، که برایش پاداش ارجمندی است. ( ۱۱- ۰ ۱: ۷ ۵ )

مردان و زنان صدقه دهنده ای که به خدا وامی نیکو دهند، برایشان افزون شود و پاداش ارجمندی دارند. ( ۸ ۱: ۷ ۵ )

تا جائی که می توانید تقوای الهی پیشه سازید، بشنوید، مطیع باشید و انفاق کنید، که برایتان بهتر است، و کسی که از بُخل و حرص خود برکنار مانده باشد، رستگار است. ( ۶ ۱: ۴ ۶ )

اگر به خدا وامی نیکو دهید، آن را برایتان افزون کند، و شما را بیامرزد، خداوند شکور و بردبار است.

او دانای آشکار و نهان و پیروزمند فرزانه است. ( ۸ ۱- ۷ ۱: ۴ ۶ )

انسان کم طاقت آفریده شده است، هنگامی که بدی به او برسد بیتابی کند، و چون خیری به او رو آورد، باز دارنده باشد، مگر نمازگزاران، که پیوسته نماز گزارند، و آنهائی که در اموالشان حق معلومی برای سائلان و محرومان معین شده است.

( و) کسانی که به روز جزا ایمان دارند، و ازعذاب پروردگارشان می ترسند، زیرا خود را ازعذاب پروردگار در امان نمی دانند، کسانی که شرمگاه خود را حفظ می کنند، جز برهمسران و کنیزانشان که در این باره ملامتی برای ایشان نیست.

هرکس غیر از این را بخواهر متجاوز است.

و امانت داران و حافظان پیمان، و شهادت دهندگان به حق، و آنان که بر نمازشان مراقبت دارند.

اینان در باغهای بهشت گرامی و محترمند. ( ۵ ۳- ۹ ۱: ۰ ۷ )

حلال و حرام

ای مردم از آنچه در زمین منزّه و حلال است بخورید و به دنبال شیطان نروید، زیرا او برای شما دشمنی آشکار است، او فقط شما را به پلیدی و زشتکاری می خواند و وادارتان می کند چیزهائی را به خدا نسبت دهید که خودتان نمی دانید. ( ۹ ۶ ۱- ۸ ۶ ۱: ۲ )

ای مؤمنان ازنعمتهای پاکیزه ای که روزیتان کرده ایم، بخورید و اگر خدا را می پرستید، ُشکرش را بجا آورید.

خداوند فقط مردار، خون، گوشت خوک و چیزهائی را که جز به نام خدا کشته شود، حرام کرده است، اما برکسی که ناچار باشد، درصورتی که متجاوز نباشد و درخوردن زیاده روی نکند گناهی نیست، که خدا آمرزندۀ مهربان است.

( ۳ ۷ ۱- ۲ ۷ ۱: ۲ )

تمام طعامها بر بنی اسرائیل حلال بود، مگر آنچه ( یعقوب) قبل از نزول تورات برخود حرام کرده بود.

بگو:” اگر راست می گوئید تورات را بیاورید و بخوانید، کسانی که بعد از این برخدا دروغ ببندند ستمگرند.

( ۴ ۹- ۳ ۹: ۳ )

ای مؤمنان بر شما حلال نیست که زنان را برخلاف میلشان به ارث ببرید، آنها را تحت فشار قرار ندهید که قسمتی از آنچه را به آنها داده اید پس بگیرید، مگر اینکه آشکارا کار نا شایسته انجام دهند، با آنها نیک رفتاری کنید و اگر از آنها کراهتی داشتید ( بدانید که) چه بسا از چیزی کراهت داشته باشید، ولی خداوند درآن نیکی فراوان قرار داده باشد.

( ۹ ۱: ۴ )

ای مؤمنان اموال یکدیگر را به باطل نخورید، مگر معامله ای به تراضی دربین باشد، و یکدیگر را نکشید که خداوند به شما مهربان است، هرکس آن را از روی تجاوز و ستم انجام دهد به زودی او را درآتش خواهیم افکند و این کار برخدا آسان است.

اگر ازگناهان کبیره ای که از آن نهی شده اید اجتناب کنید، ازگناهان دیگرتان می گذریم وشما را به جایگاه خوبی وارد می کنیم. ( ۱ ۳- ۹ ۲: ۴ )

مردار، خون، گوشت خوک و آنچه با نام غیر خدا ذبح شود، خفه شده یا با ضربه مرده، سقوط کرده، باقی ماندۀ صید درندگان- جز آن را که تزکیه کنید- و آنچه برای ُبت ها ذبح شده، و آنچه را با قرعه، نصیبتان شود، همه برشما حرام شده، و روی آوردن به آنها سرپیچی از فرمان الهی است.

کافران امروز از آئین شما مأیوس شدند، بنابراین از آنها نترسید، و ازمن بیم داشته باشید، امروز دین شما را کامل و نعمت خود را برشما تمام کردم، و اسلام را دین شما برگزیدم، اما هرکس که از گرسنگی ناچار شود، و مایل به گناه نباشد، خدا آمرزندۀ مهربان است.

از تو می پرسند چه چیز برایشان حلال شده است؟

بگو:” پاکیزه ها، حاصل صید حیوانات شکاری که مطابق با تعالیم خدا تعلیم یافته اند، برای شما حلال است، آنچه را برایتان می گیرند بخورید، و نام خدا را بر آن بخوانید، و از نافرمانی خدا بترسید که او سریع الحساب است.

امروز پاکیزه ها و خوراک اهل کتاب برشما حلال و خوراک شما نیز برآنها حلال است، وهمچنین زنان پاکدامن با ایمان و زنان پاکدامن اهل کتاب برای شما حلال است، درصورتی که کابین آنها را بدهید- از راه پاکدامنی، نه زنا کاری و رفیق گرفتن پنهانی نامشروع.

کسی که ایمان را انکار کند، عملش باطل است و در آخرت از زیانکاران خواهد بود.( ۵- ۳: ۵ )

ای مؤمنان چیزهای پاکیزه ای را که خدا برشما حلال کرده برخود حرام نکنید و ازحد درنگذرید، زیرا خدا متجاوزان را دوست ندارد، و ازهرچیزحلال وپاکیزه ای که خدا به شما روزی داده است بخورسد و از ( نافرمانی) خداوندی که به او ایمان دارید بترسید. ( ۸ ۸- ۷ ۸ : ۵ )

ای مؤمنان خدا شما را به مقداری از شکار که دست و نیزه های شما به آن می رسد آزمایش می کند، تا معلوم بدارد چه کسی در باطن از( نافرمانی) او می ترسد، و هرکس بعد از آن تجاوز کند، عذاب دردناکی درپیش خواهد داشت.

ای مؤمنان درحال احرام شکار را نکشید، هرکس به عمد آن را بکشد، باید کفاره ای همانند آن ازچارپایان بدهد، به شرطی که دو عادل برابر بودن آن را گواهی دهند، و قربانی را به کعبه رساند، یا اطعام مساکین کند، یا معادل آن روزه بگیرد، تا کیفر عمل خود را بچشد، خداوند آنچه را درگذشته کرده اید بخشیده است، و هرکس بدان باز گردد، از او انتقام خواهد گرفت، که او نیرومند انتقام گیر است.
صید از دریا و خوردن آن برشما حلال شد، تا شما و مسافران ازآن بهره مند شوید، ولی تا موقعی که در احرام هستید شکار صحرا برایتان حرام است، و برای خداوندی که به پیشگاه او محشور می شوید، تقوا پیشه کنید.

خداوند کعبه بیت الحرام، ماه حرام و قربانی نشاندار و بی نشان را وسیلۀ سامان بخشیدن کار مردم قرار داد، تا بدانید که خدا آنچه در آسمانها و زمین است می داند، و برهرچیز داناست.

بدانید کیفر او سخت باشد، و نیز آمرزندۀ مهربان است، وظیفۀ پیغمبر جز ابلاغ رسالت نیست و خداوند آشکار و نهان شما را می داند. ( ۹ ۹- ۴ ۹ : ۵ )

بگو:” نا پاک و پاک یکسان نیست.” اگر چه کثرت نا پاکان تو را به شگفتی بیاندازد، ای خردمندان از خدا پروا کنید

تا رستگار شوید. ( ۰۰ ۱: ۵ )

اگر اکثر مردم این سرزمین را اطاعت کنی از راه خدا گمراهت می کنند، آنها فقط از گمان پیروی می کنند و دروغ سازانی بیش نیستند، پروردگار تو از راه گم کردگان طریقش و نیز ازهدایت یافتگان آگاه تر است.

اگر به آیات او ایمان دارید از آنچه نام خدا برآن رفته است بخورید.

چرا ازچیزهائی که نام خدا برآن برده شده نمی خورید؟ حال آنکه حرام شده ها را برایتان بیان کرده است، مگر اینکه نا چار باشید.

بسیارند مردمی که بخاطر هوا و هوس و یا بی دانشی گمراه می کنند، و پروردگار تجاوزکاران را بهتر می شناسد.

هرگناه آشکار و نهان را رها کنید، که گنهکاران به زودی کیفرشان را خواهند دید.

از آنچه نام خدا برآن برده نشده است نخورید که این کار گناه است.

شیطانها درخفا به دوستان خود می رسانند که با شما مجادله کنند و اگر ازآنها اطاعت کنید مشرک خواهید بود. ( ۱ ۲ ۱- ۶ ۱۱: ۶ )

آنان که فرزندان خود را به نادانی کشتند و آنچه را خدا روزیشان کرده بود برخود حرام شمردند و برخدا تهمت زدند ضرر کردند، براستی اینان گمراه ماندند و هدایت نشدند.

اوست خدائی که باغهای داربست و بی داربست، درختان خرما و کشتزار، با میوه های گوناگون- زیتون و انار، شبیه و بی شباهت بوجود آورد، و آنگاه که میوه اش رسید از آن بخورید و زکات آن را به هنگام برداشت بدهید و اسراف نکنید، که خدا مسرفان را دوست ندارد.

ونیز ازچارپایان که بار می کشند، یا توان حمل بار ندارند، ازآنچه خدا به شما روزی داده است بخورید، و پیرو گامهای شیطان نشوید، که او دشمن آشکار شماست. ( ۲ ۴ ۱- ۰ ۴ ۱: ۶ )

بگو:” درمیان آنچه برمن وحی شده، چیزی را که خوردن آن برخورنده ای حرام باشد نمی یابم، مگر این که مردار باشد یا خونی که بیرون ریخته، یا گوشت خوک که پلید است، یا حیوانی که درکشتنش نافرمانی شده وجز با ذکر نام خدا ذبح شود، مگر برای درماندگان، آنهم درصورتی که از روی ستم و تجاوز نباشد و به اندازۀ ضرورت بخورند، که پروردگارت آمرزندۀ مهربان است.”
هرحیوان ناخن دار و پیه گوسفند و گاو را بر یهودیان حرام کردیم، مگر پیه که بر پشت اینها قرار دارد، و یا درلایه های روده ها و یا به استخوانها چسبیده است، این کیفر آنهاست بخاطر ستمی می کردند، و ما راست می گوئیم. ( ۶ ۴ ۱- ۵ ۴ ۱: ۶ )

بگو:” بیائید تا چیزهائی را برایتان بگویم که پروردگارتان برایتان حرام کرده است:

چیزی را شریک خدا قرار ندهید، به پدر و مادر نیکی کنید، فرزندان خود را از بیم فقر نکشید، ما شما و آنها را روزی خواهیم داد، و گرد کارهای زشت، چه پنهان چه آشکار نگردید و کسی را که خدا کشتنش را حرام کرده است، جز بحق نکشید، این است آنچه خداوند شما را به آن سفارش کرده است، باشد تا بیاندیشید.

به مال یتیم جز به نحو احسن نزدیک نشوید، تا به سن بلوغ برسد، و حق پیمانه و وزن را به عدالت ادا کنید، ما هیچکس را جز به اندازۀ توانش تکلیف نمی کنیم، هرگاه سخن گوئید، عدالت را رعایت کنید، حتی اگر درمورد نزدیکان بوده باشد، این چیزی است که خدا شما را به آن سفارش می کند، تا متذکر شوید.

این راه راست من است از آن پیروی کنید و به راههای مختلف نروید که شما را از راه حق دور می کند، این چیزی است که خدا به آن سفارشتان کرده است، باشد تا با تقوا شوید. ( ۳ ۵ ۱- ۱ ۵ ۱: ۶ )

بگو:” چه کسی جامه هائی را که خدا برای بندگانش پدید آورده و روزیهای پاکیزه را حرام کرده است؟”

بگو:” این چیزها در زندگی دنیا برای کسانی است که ایمان آورده اند و در روز قیامت نیز خاص آنهاست”.

این چنین آیات را برای دانایان بیان می کنیم

بگو:” خداوند کارهای زشت را حرام کرده است، چه آشکار باشد چه پنهان، و گناه و سرکشی به ناحق و اینکه چیزی را که دلیلی برایش نیامده است، شریک او قرار دهید، و چیزی را به خدا نسبت دهید که نمی دانید. ( ۳۳- ۲ ۳: ۷ )

بگو:” آیا رزقی را که خدا برای شما حواله کرده است دیده اید که بخشی از آن را حرام و بخشی را حلال کرده است؟” بگو:” آیا خدا اجازه داده است یا شما بر او دروغ می بندید؟” گمان آنها که برخدا دروغ می بندند دربارۀ قیامت چیست؟ خداوند برمردم کریم است ولی بیشتر آنها شاکر نیستند. ( ۰ ۶- ۹ ۵ : ۰ ۱ )

از چیزهای حلال و پاکیزه ای که خدا روریتان کرده است بخورید، و اگر خدا را می پرستید شُکر نعمتش بجا آورید.

خداوند تنها مردار، خون، گوشت خوک و آنچه را که جز با نام خدا کشته شده، برشما حرام کرده است، اما کسی که ناچار شود، درصورتی که ازحد نگذراند، خداوند آمرزندۀ مهربان است.

به صرف دروغی که زبانتان وصف می کند نگوئید که این حلال است و آن حرام، تا برخدا دروغ بسته باشید، آنه که برخدا دروغ می بندند رستگار نخواهند شد، دراین دنیا بهرۀ کمی نصیبشان می شود و عذاب دردناک درانتظار آنهاست. ( ۷ ۱۱- ۴ ۱۱: ۶ ۱ )

چیزهائی را که قبلاً به شرح آوردیم بریهودیان حرام کردیم و به آنها ستم روا نداشتیم، ولی آنها بخودشان ظلم کردند، پروردگارت نسبت به کسانی که به جهالت مرتکب عمل زشتی شدند وبعد ازآن توبه کردند و اعمال صالح انجام دادند، آمرزندۀ مهربان است. ( ۹ ۱۱- ۸ ۱۱: ۶ ۱ )

ازچیزهای پاکیزه ای که روزیتان کرده ایم بخورید، ولی درآن افراط نکنید، که خشم من برشما وارد می شود، وغضب من برهرکس فرود آید هلاک خواهد شد.
من آمرزندۀ توبه کنندگانی هستم که ایمان بیاورند و عمل شایسته انجام دهند و هدایت شوند. ( ۲ ۸- ۱ ۸: ۲۰ )

حکم شراب وقمار

دربارۀ شراب و قمار ازتو می پرسند، بگو:” درهر دو گناه بزرگی است و سودهائی هم برای مردم دارد، اما گناهشان بیش از سودشان است. ونیز از تو می پرسند چه چیز انفاق کنند؟

بگو:” ازمازاد نیاز خود، خداوند این چنین آیات را برای شما بیان می کند، تا درکار دنیا و آخرت بیاندیشید. ( ۹ ۱ ۲: ۲ )

ای مؤمنان! شراب، قمار، ُبت و تیرهای قرعه، پلید وعمل شیطان است، ازآن دوری کنید، تا رستگار شوید.

شیطان می خواهد به (وسیلۀ ) شراب و قمار درمیان شما عداوت و کینه ایجاد کند و شما را از یاد خدا و نماز باز دارد، آیا خود داری خواهید کرد؟ خدا و رسول را اطاعت کنید ومواظب باشید و اگر روی گردانید، بدانید که بر پیامبر ما جز ابلاغ آشکار چیز دیگری نیست.

بر آنان که ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند، گناهی بر آنچه ( قبلاً ) خورده اند نیست- درصورتی که با تقوا و با ایمان باشند و کارهای شایسته کنند، دگر بار ایمان بیاورند و کارهای شایسته کنند و تقوا و نیکی پیشه کنند، که خدا نیکوکاران را دوست دارد. ( ۳ ۹ – ۰ ۹: ۵ )

شکر وسپاس، کفران نعمت - اسراف

سپاس و بزرگداشت مخصوص پروردگار جهانیان است، بخشاینده است و مهربان، فرمانروای روز جزاست.

تنها تورا می پرستیم و تنها از تو یاری می جوئیم، مارا به راه راست هدایت فرما، راه کسانی که نعمتشان دادی، نه غضب شدگان و گمراهان. ( ۷- ۱: ۱ )

پس بیاد من باشید تا بیاد شما باشم و مرا سپاس بگوئید و نا سپاسی نکنید. ( ۲ ۵ ۱: ۲ )

هرکس کردار نیکی انجام دهد، مسلماً خدا ُشکرپذیری داناست. ( ۸ ۵ ۱: ۲ )

ای مؤمنان از نعمتهای پاکیزه ای که روزیتان کرده ایم، بخورید و اگر خدا را می پرستید، ُشکرش را بجا آورید ( ۲ ۷ ۱: ۲ )

خدا را به سبب هدایتتان به عظمت یاد کنید، باشد که او را سپاس دارید. ( ۵ ۸ ۱: ۲ )

اگر سپاسگزار و مؤمن باشید، چرا خدا شما را عذاب کند؟ خدا ُشکر پذیر داناست. ( ۷ ۴ ۱: ۴ )

سپاس خداوندی را که آسمانها و زمین را بیافرید، و تاریکیها و روشنائی را پدید آورد، و باز کافران به او شرک

می آورند. ( ۱: ۶ )

اوست که باغهائی داربست دار و بی داربست، درختان خرما و کشتزار با میوه های گوناگون- زیتون و انار، شبیه و بی شباهت به وجود آورد و آنگاه که میوه اش رسید از آن بخورید و زکات آن را به هنگام برداشت ( محصول) بدهید و اسراف نکنید که خدا مسرفان را دوست ندارد. ( ۱ ۴ ۱: ۶ )

ما در زمین اقتدارتان دادیم و وسائل معاش شما را درآن قرار دادیم، لیکن سپاسگزاری شما اندک است. ( ۰ ۱: ۷ )

چون زیانی به آدمی برسد، درهرحالت که باشد- به پهلو خفته یا نشسته و یا ایستاده- مارا به دعا می خواند، اما وقتی رنج اورا برطرف کردیم، چنان می رود که گوئی هرگز برای دفع مشکل خود مارا نخوانده بود، بدین گونه کردار مسرفان درنظرشان زینت داده شده است. ( ۲ ۱ : ۰ ۱ )

و پروردگارتان اعلام کرد که اگر شاکر باشید افزونی به شما عطا خواهیم کرد، و اگر کفران کنید مجازات من سخت است. ( ۷: ۴ ۱ )

مگر کسانی را که نعمت خدا را کفران کردند و قوم خود را به نابودی کشاندند، ندیدی که به دوزخ درآیند و چه بد جایگاهی است. ( ۹ ۲- ۸ ۲: ۱۴ )

آنچه را برای شما به رنگهای گوناگون در زمین بیافرید، نشانه ئی است برای گروهی که پند می پذیرند.

اوست که دریا را به اختیارتان درآمورد، تا از آن گوشت تازه خوراکتان شود، و زینتی را برای آرایش خود استخراج کنید، و کشتیها را شکافندۀ دریا می بینید، تا ازفضل خدا روزی بیابید، وشکرش را بجا آورید.

کوههای استواری در زمین بیفکند، تا از لرزش آن بکاهد، و به شما آرامش ببخشد، و نهرها و راههائی بوجود آورد تا هدایت شوید، و نیز ستارگان را علامتی برای راهیابی قرار داد.

آیا آن که می آفریند، مانند کسی است که نمی آفریند؟ چرا پند نمی گیرید؟

اگر خواستار شمارش نعمتهای خدا باشید، هرگز از عهدۀ شما ساخته نیست- خداوند آمرزندۀ مهربان است. ( ۸ ۱- ۱۳: ۱۶ )

خداوند برای شما همسرانی ازجنس خودتان قرار داد و ازهمسرانتان برای شما فرزندانو نوادگان بوجود آورد، و ازچیزهای پاکیزه به شما روزی داد، چرا به باطل ایمان دارند و به نعمت خدا کفر می ورزند؟ ( ۲ ۷: ۶ ۱ )

خداوند شما را از شکم مادرانتان بیرون آورد، درحالی که چیزی نمی دانستید و برای شما گوش و چشم و دل آفرید تا شاکر باشید. ( ۸ ۷ : ۶ ۱ )

خداوند اهالی دیاری را مثال آورد که آرام و آسوده خاطر بودند، و ازهرمکانی روزی فراوان به آنها می رسید، اما نعمتهای خدا را کفران کردند و خداوند به کیفر اعمالشان طعم گرسنگی و ترس را به آنان چشاند.

پیامیری ازخودشان به سراغشان آمد، اما تکذیبش کردند وعذاب آنها را درحال ستمگری فرو گرفت.

ازچیزهای حلال و پاکیزه ای که خدا روزیتان کرده است، بخورید و اگر خدا را می پرستید شکر نعمت اورا بجای آورید. ( ۴ ۱ ۱- ۲ ۱ ۱: ۶ ۱ )

براستی ابراهیم پیشوائی فرمانبر و حنیف بود و هرگز شرک نیاورد، او شاکر نعمتهای خدا بود، خداوند او را برگزید و به راه راست هدایت کرد.

در دنیا او را نیکی عطا کردیم و در آخرت ار شایستگان است. ( ۲ ۲ ۱- ۰ ۲ ۱: ۱۶ )

ای فرزندان کسانی که همراه نوح به کشتی بردیم، نوح بنده ای سپاسگزار بود. ( ۳ : ۷ ۱ )

حق نزدیکان و مسکینان و در راه ماندگان را ادا کن و هرگز اسراف و تبذیر مکن، زیرا مسرفان برادران شیطانند و شیطان به پروردگارش نا سپاس است، اگر به امید رحمت پروردگارت از آنها اعراض کردی با گفتاری نرم با آنها سخن بگو. ( ۸ ۲-۶ ۲: ۷ ۱ )

هرگز دستت را به گردن خود نبند و بیش ازحد آنرا مگشا که مورد سرزنش قرارگیری و از کار فرو مانی، پروردگار تو روزی هرکس را بخواهد گشاده یا تنگ می دارد، او نسبت به بندگانش آگاه بیناست.( ۳۰ – ۹ ۲ : ۷ ۱ )

ما در این قرآن برای مردم همه گونه مثالی آوردیم، اما بیشتر مردم جز تز روی ناسپاسی انکار نکردند.( ۹ ۸ : ۷ ۱ )

و بگو:” سپاس خداوندی راست که نه فرزندی دارد و نه در ملک شریکی، هرگز به مذلت نیفتد که محتاج به یاری شود، پس او را به شایستگی بزرگ دار. ( ۱۱۱: ۷ ۱ )

شکر و سپاس مخصوص خدائی است که این کتاب استوار را بر بندۀ خود نازل کرد و هیچ گونه کژی و کاستی درآن ننهاد.

تا ازعذاب سخت خدا بترساند و مؤمنان صالح را به پاداش نیکوئی بشارت دهد، که جاودانه درآن خواهند ماند.

و کسانی را که گفتند:” خداوند فرزندی برگزیده است.” بیم دهد، چرا که نه آنان خود به این سخن معرفتی دارند و نه نیاکانشان، بس بزرگ است گفتاری که از دهانشان خارج می شود، و چیزی که می گویند جز دروغ نیست. ( ۵- ۱: ۱۸ )

ازچیزهای پاکیزه ای که روزیتان کرده ایم بخورید ولی درآن افراط نکنید که خشم من برشما وارد می آید و غضب من برهرکس فرود آید هلاک خواهد شد. ( ۱ ۸ : ۰ ۲ )

کسی که ازیاد من غافل شود، معیشت تنگی خواهد داشت و در روز قیامت او را نا نینا به محشر درآوریم.

گوید:” پروردگارا! چرا نابینا محشورم کردی، من که بینا بودم؟”

فرماید:” به همان گونه که تو آیات ما را از یاد برده بودی، امروز خود فراموش گشته ای.”

اینگونه کسی را که اسراف کند، و به آیات پروردگارش ایمان نیاورد کیفر می دهیم، که عذاب آخرت شدید تر و پایدارتر است. ( ۷ ۲ ۱- ۴ ۲ ۱: ۰ ۲ )

به هروعده ای که به آنها دادیم وفا کردیم، آنها و هرکس را که خواستیم نجات دادیم و مسرفان را هلاک کردیم. ( ۹ : ۱ ۲ )

بندگان خدای رحمان کسانی هستند که بدون تکبر برزمین راه می روند و هنگامی که جاهلان آنها را مورد خطاب قرار دهند، با متانت سخن می گویند، وآنان که شب را برای پروردگارشان به سجده و قیام می گذرانند، و آنان که می گویند:” پروردگارا، عذاب جهنم را از ما برطرف کن که عذاب دشواری است، براستی که آن بد جایگاه و بد اقامتگاهی است.

وآنان که به گاه هزینه اسراف نمی کنند و بخل نمی ورزند، بلکه به اعتدال رفتار میکنند. ( ۷ ۶- ۳ ۶: ۵ ۲ )

بگو سپاس خدای را و درود بربندگان برگزیده اش، آیا خداوند بهتر است، یا آنچه شریک او قرار می دهند؟ ( ۹ ۵: ۷ ۲ )

پروردگار تو نسبت به مردم دارای فضل و رحمت است، ولی اغلب آنها ُشکرگزار نیستند. ( ۳ ۷ : ۷ ۲ )

بگو:” سپاس خدارا، بزودی آیاتش را به شما نشان خواهد داد، تا آنرا بشناسید و پروردگارت از کردار شما غافل نیست. ( ۳ ۹ : ۷ ۲ )

چه آبادیهای بسیاری که بر اثر فزونی نعمت سرمست و مغرور شده بودند، هلاکشان کردیم و این خانه های آنهاست که پس از آن جز اندکی درآن سکونت نکردند، وما وارث آنها بودیم، پروردگار تو نابود کنندۀ این آبادیها نبود، مگر بعد از آنکه رسولی به مرکز آنها بفرستد، که آیات ما را برآنان بخواند و ما هرگز آبادیها ها را نابود نکردیم، مگر آنکه اهالی آن ستمکار بودند.( ۹ ۵- ۸ ۵: ۸ ۲ )

او خدائی است که جز او معبودی نیست، در این جهان و جهان دیگر سپاس اوراست، حکم، حکم اوست و همۀ شما بسوی او باز می گردید. ( ۰ ۷ : ۸ ۲ )

چون ابراهیم به قومش گفت:” خدا را بپرستید و از نافرمانی او بترسید، که اگر بدانید این برایتان بهتر است.

شما بجای خدا بتها را می پرستید و دروغ بزرگی می سازید، براستی آنچه را غیر خدا می پرستید قادر به روزی دادن به شما نیستند، پس روزی را از خدا طلب کنید و اورا بپرستید و شکرش را بجای آورید، که بسوی او باز خواهید گشت.، اگر تکذیب کنید- چنانکه امتهای پیش از شما هم تکذیب کردند- وظیفۀ پیامبر چیزی جز تبلیغ آشکار نیست.” ( ۱۸- ۶ ۱: ۹ ۲ )

آنگاه که به شب در رسید، وآندم که به صبح درآئید، خدا را ستایش کنید، درآسمانها و زمین و درپسینگاه و به هنگام نیمروز سپاس اوراست.

زنده را از مرده و مرده را از زنده بر می آورد و زمین مرده را زنده می کند، و همین گونه برانگیخته می شوید. ( ۸ ۱- ۷ ۱: ۳۰ )

چون زیانی به مردم رسد، پروردگارشان را بخوانند و به درگاه او توبه کنند، و چون رحمت خویش را به آنها بچشاند، آنگاه گروهی از آنها به پروردگارشان شرک می آورند.

تا به آنچه به آنها داده ایم کفران کنند، اکنون بهره گیرید که بزودی خواهید دانست. ( ۴ ۳- ۳۳ :۰ ۳ )

لقمان را فرزانگی دادیم، شکر خدا را بجای آورد، که هرکس شکر کند بسود خود سپاس گفته است، و آن کس که کفران کند، خدا بی نیاز و ستوده است. ( ۲ ۱: ۱ ۳ )

به انسان سفارش پدر و مادرش را کردیم، مادر به او حامله شد، و هر روز ناتوان تر می شد و پس از دو سال او را از شیر بازگرفت و سفارش کردیم که باید سپاسگزار من و پدر و مادرت باشی که بازگشت بسوی من است. اگر آن دو بکوشند که ندانسته چیزی را شریک من قرار دهی اطاعتشان مکن، ولی در دنیا با آنها به شایستگی رفتار کن و پیرو راه کسانی باش که بسوی من آمده اند، بازگشت همه بسوی منست و من شما را از اعمالتان آگاه می کنم. ( ۵ ۱- ۴ ۱: ۱ ۳ )

و اگر از آنها بپرسی:” چه کسی آسمانها و زمین را آفرید؟” خواهند گفت:” خدا.”

بگو:” سپاس خداراست.” ولی اکثر آنها نمی دانند، آنچه در آسمانها و زمینهاست ازآن خداست، و خداوند بی نیاز ستوده است. ( ۶ ۲ – ۵ ۲ : ۱ ۳ )

او دانای پنهان و نیرومند مهربان است، آنکه هرچیزی را نیکو آفرید، و آفرینش آدمیان را از ِگل آغازید، سپس نسل او را از عصارۀ آب ناچیز بوجود آورد. آنگاه اندام اورا متوازن ساخت، و از روح خود در او دمید و برای شما گوش و چشم و دل تدارک دید، اما کمتر سپاس بجای می آورید. ( ۹ – ۶ : ۲ ۳ )

سپاس خدائی را که آنچه در آسمانها و زمین است ازآن اوست و سپاس آن جهان نیز اوراست که فرزانه ای آگاه است.

آنچه را در زمین فرو می رود، و آنچه را که از آن برمی آید، و هرچه را که از آسمان می آید، و آنچه را به آسمان برمی شود می داند، و او مهربان آمرزنده است. ( ۲- ۱: ۴ ۳ )

در دیار سبا دو باغ در یمین ویسار مردم را عبرت بود،” از روزی پروردگارتان بخورید وشکر اورا بجا آورید، شهری نیکو وپروردگاری آمرزنده.” آنها روی گردانندند وما نیز سیل ویرانگر را بر آنها فرستادیم و دو باغشان را به تلخستانی شورگز و اندکی سدر مبدل کردیم.

آن ناسپاسان را چنین جزا دادیم، آیا جز ناسپاسان را مجازات می کنیم؟

میان آنها و آبادیهائی که برکت داده بودیم، شهرهائی آباد و بهم پیوسته پدید آوردیم:” شب و روز با کمال امنیت سفر کنید.”

گفتند:” پروردگارا! بین منزلهای ما فاصله بیانداز.” آنها به خود ستم کردند، و ما آنها را افسانۀ روزگار قرار دادیم، و سخت پراکندشان کردیم، در این داستان برای شکیبایان شکرگزارعبرتهاست. ( ۹ ۱- ۵ ۱: ۴ ۳ )

آن دو دریا یکسان نیست: یکی آبش شیرین و خوشگوار و آن یکی شور و تلخ است، و از هر دو گوشت تازه می خورید، و از آنها پیرایه ها بیرون می آورید که می پوشید، و کشتی را درآن می بینید که درطلب روزی آب را می شکافد و پیش می رود، تا سپاسگزار باشید. ( ۲ ۱: ۵ ۳ )

اگر نا سپاسی کنید خداوند بی نیاز است، و ناسپاسی را برای بندگانش نمی پسندد، و اگر سپاسگزاری کنید، آن را برشما می پسندد، هیچ کس بارگناه دیگری را بردوش نمی کشد، آنگاه نه نزد پروردگارتان باز می گردید، وهمۀ شما را از کردارتان آگاه می کند، که او به اسرار دلها آگاه است. ( ۷ : ۹ ۳ )

بگو:” ای بندگان من که به زیان خود اسراف کرده اید، از رحمت من نا امید نشوید، زیرا خدا تمام گناهان را می آمرزد، او آمرزندۀ مهربان است.

پیش از آن که عذاب دامنتان را بگیرد، و یاوری نداشته باشید، به درگاه خدای خود رو آورید و تسلیم او شوید. ( ۴ ۵- ۳ ۵ : ۹ ۳ )

فقط خدا را بندگی کن و از سپاسگزاران باش. ( ۶۶ : ۹ ۳ )

او زنده است، معبودی جز او نیست، بنابراین اورا بخوانید و در دین او اخلاص ورزید، شکرو سپاس مخصوص خدااست، که پروردگار جهانیان است. ( ۵ ۶ : ۴۰ )

خداست که برای شما دریا را رام کرد تا به فرمان او کشتیها درآن روان باشد و شما درطلب معاش برآئید، باشد که سپاسگزار باشید. ( ۲ ۱: ۵ ۴ )

سپاس خدای را که آفریدگار آسمانها و زمین و پروردگارعالمیان است، درآسمانها و زمین بزرگی ازآن اوست و او نیرومند فرزانه است. ( ۷ ۳- ۶ ۳: ۵ ۴ )

گفت:” ای رسولان به چه کار آمده اید؟”

گفتند:” ما را به سوی گروه گناهکاران فرستاده اند، تا گلین سنگهائی برآنها ببارانیم، سنگهائی که ازجانب پروردگارت برای اسرافکاران(قوم لوط) نشانه گذاری شده است. ( ۴ ۳ – ۱ ۳ : ۱ ۵ )

آیا خبر پیشینیان که کافر شدند به شما نرسید، که کیفر کار خود را چشیدند، و عذاب دردناکی آنها راست؟

واین کیفر آن بود که چون رسولانشان دلایل واضح برای آنها آوردند، گفتند:” آیا بشری می خواهد ما را هدایت کند؟” به این ترتیب کافر شدند و روی برتافتند، خداوند بی نیاز و شایستۀ ستایش است. ( ۶ – ۵ : ۴ ۶ )

بگو:” اوست که آفریدتان و چشم و گوش و دل برایتان قرار داد”، چه اندک سپاس می گذارید.

بگو:” اوست که شما را در زمین پراکند و بسوی او باز می گردید. ( ۴ ۲- ۳ ۲ : ۷ ۶ )

روزگاری بر انسان گذشت که چیزی قابل ذکر نبود، انسان را از اختلات نطفه آفریدیم تا او را بیازمائیم، و شنوا

و بینایش کردیم، راه را به او نشان دادیم، خواه شاکر باشد خواه ناسپاس. ( ۳ – ۱ : ۶ ۷ )

عبادت – نیایش و دعا

ای مردم پروردگارتان را که شما و پیشینیانتان را آفرید عبادت کنید تا با ” تقوا ” شوید.

اوست که زمین را بگستراند و آسمان را برفرازتان بر افراشت، و از آسمان آبی فرو فرستاد که به سبب آن میوه های گوناگون برویانید تا روزی شما باشد، بنابراین برای خدا شریکهائی قرار ندهید، درصورتی که می دانید خدا بی نظیر است. ( ۲۲ – ۲۱: ۲ )

هنگامی که ابراهیم و اسماعیل پایه های خانۀ کعبه را بالا می بردند، ( گفتند) :

“پروردگارا، ازما بپذیر که تو شنوای دانائی، پروردگارا، ما را تسلیم خویش قرار بده و فرزندان ما را فرمانبردار خویش گردان، و آداب عبادتمان را برما بیاموز و توبۀ ما را بپذیر، که تو توبه پذیر و مهربانی.

پروردگارا، درمیان آنها پیامبری ازخودشان برانگیز، تا آیات تورا برایشان بخواند و کتاب و حکمت به آنها بیاموزد و پاکشان دارد، زیرا تو توانمند فرزانه ای.”

چه کسی جز نادانان از آئین ابراهیم روی می گرداند؟ در این جهان او برگزیدۀ ماست ، و در آخرت از شایستگان است. (  2:127-130 )

آنگاه که بندگانم دربارۀ من از تو پرسند.

– من نزدیکم وهرکه مرا بخواند دعایش را اجابت می کنم.

آنها (هم) باید دعوت مرا بپذیرند و به من ایمان بیاورند، تا راهشان را بیابند. ( ۶ ۸ ۱: ۲ )

بعضی ازمردم می گویند:” پروردگارا، به ما در دنیا نیکی عطا کن”، آنها در آخرت بهره ای ندارند، و عده ای دیگر  می گویند:” پروردگارا، به ما در دنیا نیکی عطا فرما، و در آخرت نیز نیکی مرحمت کن و مارا از عذاب آتش برکنار بدار.” آنها بهره ای از اعمال خود دارند و حساب رسی خداوند سریع است. ( ۲ ۲۰– ۰۰ ۲: ۲ )

خدا هیچکس را جز به اندازۀ توانش فرمان ندهد، هرآنکه نیکی انجام دهد، برای خود انجام داده است، و نیز آنجه بدی انجام دهد، به زیان خود کرده است.

– پرورگارا! اگر غفلت رفت، یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه مکن، پروردگارا، تکلیف سنگینی برما قرار مده، آن چنانکه بر پیشینیان قرار دادی.

پروردگارا! آنچه را که طاغت تحمل آن را نداریم برما مقرر مدار، و آثار گناه را از ما بشوی، و ما را ببخش و در رحمت خود قرار ده، تو ولینعمت مائی، پس ما را برگروه کافران پیروز بگردان. ( ۶ ۸ ۲: ۲ )

پروردگارا، بعد از آنکه ما را هدایت کردی، دلهایمان را منحرف مگردان و رحمت خود را برما ارزانی دار، که تو بخشنده ای.
پروردگارا! تو مردم را در روزی که تردیدی درآن نیست گرد می آوری، براستی که خدا خلف وعده نمی کند. ( سورۀسه آیات هشت تا ُنه)

هوس پرستی، ازجمله دوست داشتن زنان، پسران، انبانهای انباشته از زر وسیم، اسبان داغ خورده، چارپایان و کشتزار، در نظر مردم زینت یافته است، اینها دستمایۀ زندگی این جهانند، و سر انجام نیک نزد خداست.

بگو:” آیا شما را از چیزی آگاه کنم که از آنها بهتر است؟ برای آنان که اهل تقوا هستند در نزد پروردگارشان باغهائی است که درآن جویها روان است وهسرانی پاک، همچنین خشنودی خدا، وجاودانه درآن بمانند، وخداوند به بندگان بیناست، کسانی که می گویند:

” پروردگارا ! ما ایمان آوردیم، گناهان ما را بیامرز و ازعذاب دوزخ حفظمان کن.”

( اینان) صابران، راستگویان، مطیعان، انفاق کنندگان و آمرزش خواهان درسحرگاهانند. ( ۷ ۱- ۱۴: ۳ )

پرورگارا ! بدانچه نازل کردی ایمان آوردیم و پیرو فرستاده ات شدیم، پس( نام ) ما را در زمرۀ گواهان بنویس.” ( ۳ ۵: ۳ )

هیچ کس را شایسته نباشد که خداوند کتاب و حکمت و نبوّت به او بدهد، و آنگاه به مردم بگوید:” بجای خدا مرا عبادت کنید.” – بلکه به مردم می گفتند:” همانطور که کتاب را تدریس می کنید و خود نیز می خوانید، مردمی خدا پرست باشید. ( ۹ ۷: ۳ )

وچه بسیار پیامبرانی که خدا دوستان بسیاری بهمراه آنان جنگ کردند، آنها در برابر آنچه در راه خدا به آنها می رسید ُسست نشدند و زبونی نکردند، و خداوند صابران را دوست دارد.

سخنشان جز این نبود که:” پروردگارا، گناهان ما را بیامرز و از زیاده رویهایمان درکارها در گذر و ما را ثابت قدم بدار و برگروه کافران پیروز گردان.

بنابراین خداوند پاداش دنیا و آخرت به آنها عطا فرمود، زیرا نیکوکاران را دوست می دارد.( ۸ ۴ ۱- ۶ ۴ ۱: ۳ )

حکومت آسمانها و زمین ازآن خداست و او بر همه چیز تواناست.

مسلماً درآفرینش آسمانها و زمین، و رفت و آمد شب و روز، عبرتی است برای خردمندان:

آنان که ایستاده و نشسته و به پهلو خفته خدا را یاد می کنند، و در آفرینش آسمانها و زمین می اندیشند:

– پروردگارا!  این جهان را بیهوده نیافریده ای، تو منزّهی، ما را ازعذاب آتش نگهدار.

پرورگارا!  هرکس را به آتش افکنی خوار و رسوایش ساخته ای و ستمکاران یاوری ندارند.( ۲ ۹ ۱- ۹ ۸ ۱: ۳ )

پروردگارا!  ما ندای منادی توحید را شنیدیم، که دعوت می کرد:” به پروردگارتان ایمان بیاورید.” و ما ایمان آوردیم.

پروردگارا!  گناهان ما را بیامرز و بدی هایمان را بپوشان و ما را با نیکان بمیران.

پروردگارا!  آنچه را ازطریق پیامبران به ما وعده فرمودی به ما مرحمت فرما و ما را در روز رستاخیز رسوا مکن، زیرا تو هیچگاه از وعدۀ خود تخلف نمی کنی. ( ۴ ۹ ۱- ۳ ۹ ۱: ۳ )

ای فرزندان آدم، به هنگام عبادت زینت هایتان را ( لباسهای شایسته) به خود برگیرید، و نیز بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید، که خدا اسرافکاران را دوست نمی دارد.

بگو:” چه کسی جامه هائی را که خدا برای بندگانش پدید آورده، و روزی های پاکیزه را حرام کرده است؟”

بگو:” این چیزها در زندگی دنیا برای کسانی است که ایمان آورده اند، و در روز قیامت نیز خاص آنهاست.”

این چنین آیات خود را برای دانایان بیان می کنیم. ( ۳۲- ۳۱: ۷ )

پروردگارتان را با تضرع ( تواضع و فروتنی) درپنهانی بخوانید، زیرا او متجاوزان را دوست ندارد، و بعد از اصلاح زمین در آن فساد نکنید و خدا را با بیم و امید بخوانید، زیرا رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است. ( ۶ ۵- ۵۵: ۷ )

پروردگارت را پیش خود با تضرع و ترس به آهستگی درصبح و شب یاد کن و ازغافلان مباش، آنانکه در پیشگاه پروردگار تو هستند ازعبادتش تکبر نمی ورزند و او را تسبیح می گویند و برایش سجده می کنند. ( ۶ ۰ ۲- ۵ ۰ ۲: ۷ )

چون زیانی به آدمی برسد، در هرحالت که باشد- به پهلو خفته یانشسته و یا ایستاده – ما را به دعا می خواند، اما وقتی رنج او را برطرف کردیم، چنان می رود که گوئی هرگز برای رفع مشکل خود ما را نخوانده بود، بد ینگونه کردار مسرفان در نظرشان زینت داده شده است. ( ۲ ۱: ۰ ۱ )

دعوت حق ازآن اوست و کسانی که غیر خدا را می خوانند دعوتشان به اجابت نمی آید، مانند کسی که دستش را بسوی آب دراز کند تا آب به دهانش برساند، اما نتواند آب به دهان برساند، و دعای کافران جز درگمراهی نیست.

آنچه در آسمانها و زمین است، خواه ناخواه به اتفاق سایه هایشان در بامداد و شامگاه برای خدا سجده می کنند. ( ۵ ۱- ۴ ۱ : ۳ ۱ )

بپرس:” پروردگار آسمانها و زمین کیست؟ ” بگو:” خداست.”

بپرس:” آیا غیر خدا را برای خود برگزیده اید که مالک سود و زیان خود نیستند؟

بگو:” آیا نا بینا و بینا برابرند، یا تاریکی و نور یکسان است؟ یا شریکانی برای خدا قرار داده اند که مانند آفریده های او آفریده اند، و آفرینش برای آنها مشتبه شده است؟!

بگو:”خداوند خالق همه چیز و یکتا و چیره است.” ( ۶ ۱ : ۳ ۱ )

چون ابراهیم گفت:” پروردگارا، این شهر را مکان امن قرار بده ومن و فرزندانم را از پرستش ُبت ها دور نگهدار.

پروردگارا، اینها بسیاری ازمردم را گمراه ساختند، حال هرکس ازمن پیروی کند ازمن است، وهرکس نافرمانی کند، تو آمرزندۀ مهربانی.

پروردگارا، من بعضی از فرزندانم را درمکانی بی هیچ کشته ای درکنار خانۀ گرامی تو، ُسکنا دادم، تا نماز را برپا دارند، تو دلهای مردم را مایل به آنها بگردان وازهر ثمره ای روزیشان ده، باشد که ُشکرت را بجای آورند.

پروردگارا، پنهان وآشکار ما را می دانی، ودر زمین وآسمان چیزی برخدا پنهان نیست.

سپاس ازآن خدائی است که اسماعیل و اسحاق را در پیری به من عطا فرمود، مسلماً پروردگار من شنوندۀ دعاست.

پروردگارا، من وفرزندانم را برپا دارندگان نماز قرار بده. پروردگارا، دعای مرا بپذیر.

پروردگارا، من وپدر ومادرم ومؤمنان را در روزی که حساب برپا می شود بیامرز. ( ۱ ۴- ۳۵: ۱۴ )

بگو:” من نیز بشری هستم مانند شما، که به من وحی می رسد و معبود شما یگانه است، هرکس به ملاقات پروردگارش امیدوار باشد، باید عمل صالح انجام دهد، و کسی را درعبادت پروردگارش شریک نکند. ( ۰ ۱۱ : ۸ ۱ )

پروردگار آسمانها و زمین را بپرست و در راه عبادتش شکیبا باش، آیا مانندی برای او می شناسی؟ ( ۵ ۶: ۹ ۱ )

بگو:” من نیز بشری هستم مانند شما، که به من وحی می رسد، و معبود شما یگانه است، هرکس به ملاقات پروردگارش امیدوار باشد، باید عمل صالح انجام دهد، و کسی را درعبادت پروردگارش شریک نکند. ( ۰ ۱۱ : ۱۸ )

گفت:” پروردگارا سینه ام را بگشا، کارم را آسان بفرما، و گره از زبانم باز کن، تا سخنانم را بفهمند، وبرادرم هارون را- از اعضای خاندانم – یاور من مقرر دار، و به وسیلۀ او به من پشت گرمی بده، و در مهمّی که پیش رو دارم او را شریک من کن، تا بسیار ستایشت کنیم، و فراوان بیادت باشیم، زیرا همیشه از کار ما آگاه بوده ای.” ( ۲ ۳- ۵ ۲ : ۰ ۲ )

ونوح را یاد کن که پیش از آن ما را خواند، ما دعایش را اجابت کردیم و او وخاندانش را از اندوهی بزرگ رهانیدیم. ( ۶ ۷: ۱ ۲ )

هنگامی که ایوب پروردگارش را خواند که:” رنج و بیماری به من روی آورده و تو مهربانترین مهربانانی.”

دعایش را اجابت کردیم، و رنجهایش را برطرف ساختیم و خاندان و همانندشان را با آنها به او بازگردانیدیم تا از جانب ما نعمتی بر او، و برای عبادت کنندگان پندی باشد. ( ۴ ۸- ۳ ۸ : ۱ ۲ )

بی تردید این آئین شما، آئینی است یگانه و من پروردگار شما هستم، مرا عبادت کنید. ( ۲ ۹: ۱ ۲ )

ذولنون را یاد کن، وقتی که غضبناک رفت و چنین پنداشت که ما هرگز بر او تنگ نمی گیریم، و درآن تاریکی فریاد زد:” جز تو معبودی نیست، تو منزّهی، من از ستمکاران بودم.”

دعای او را اجابت کردیم و از اندوه نجاتش دادیم، و مؤمنان را بهمین صورت نجات می دهیم.

وقتی ذکریا پروردگارش را ندا داد که:” پروردگارا، مرا تنها مگذار که تو بهترین وارثانی.”

دعای او را اجابت کردیم و یحیی را به او بخشیدیم و همسرش را برای او شایسته گردانیدیم، آنها در کارهای خیر پیشقدم بودند، و با بیم و امید ما را می خواندند، و در برابر ما فروتن بودند.( ۰ ۹- ۷ ۸ : ۱ ۲ )

بعد از تورات در” زبور” نوشتیم که:” بندگان صالح من وارث این سرزمین خواهند بود، دراین پیام روشنی است برای عبادت کنندگان. ( ۶ ۰ ۱- ۵ ۰ ۱: ۱ ۲ )

از مردم، کسی که خدا را به زبان عبادت می کند، اگر خیری به او برسد دلش آرام گیرد، و اگر آزمایشی پیش آید، رو بگرداند، چنین کسی در دنیا و آخرت زیان کرده استت، و این زیان آشکاری است، غیر از خدا کسی را می خواند که سود و زیانی نمی رساند، و این گمراهی بسیار عمیقی است.

کسی را می خواند که زیانش نزذیکتر ازنفع اوست، چه بد یاوری، و چه بد معاشری است. ( ۳ ۱- ۱۱: ۲۲ )

پروردگارا، مرا در زمرۀ ستمکاران قرار مده. ( ۴ ۹: ۳ ۲ )

بگو:” پروردگارا، من از وسوسه های شیاطین بتو پناه می آورم، پروردگارا، از اینان که نزد من حضورمی یابند بتو پناه می برم.” ( ۸ ۹- ۷ ۹: ۳ ۲ )

بلند مرتبه است خداوند یکتا، فرمانروای حق که معبودی جز پروردگار عرش کریم نیست، و آنکس که بدون دلیل معبودی را درکنار خدا بخواند، حساب او با پروردگار اوست، زیرا کافران رستگار نخواهند شد.

بگو:” پروردگارا مرا بیامرز و برمن رحم کن که تو رحیم ترینی.” ( ۸ ۱۱- ۶ ۱۱: ۳ ۲ )

بگو:” اگر دعای شما نباشد پروردگار من چه توجهی به شما کند؟ اما حال که تکذیب کرده اید، به زودی ( کیفرش) گردن گیر و ملازمتان خواهد شد.” ( ۷ ۷: ۵ ۲ )

پروردگارا! به من علم و دانش مرحمت فرما و مرا به صالحان ملحق کن و درمیان امتهای آینده نیکنامم گردان، ومرا از وارثان بهشت پر نعمت قرار بده، و پدرم را بدرم را بیامرز، که او از گمراهان بود، و در روزی که مردم برانگیخته می شوند، شرمنده و رسوایم مکن، روزی که مال و فرزند سودی ندارد، مگر کسی که با قلب سلیم به پیشگاه خدا بیاید. ( ۹ ۸- ۳ ۸: ۶ ۲ )

آیا آن که دعای درمانده ای را اجابت می کند و گرفتاریها را برطرف می سازد، و شما را وارثان این زمین می کند، معبود دیگری است؟ چه اندک پند می گیرید. ( ۲ ۶: ۷ ۲ )|

پروردگارتان فرمود:” مرا بخوانید تا اجابت کنم شما را، کسانی که در پرستش من کبرمی ورزند، به زودی با خواری به جهنم وارد می شوند. ( ۰ ۶: ۴۰ )

او زنده است، معبودی جز اونیست، بنابراین اورا بخوانید و در دین او اخلاص ورزید، شکرو سپاس مخصوص خد است، که پروردگار جهانیان است.

بگو:” من نهی شده ام از اینکه چیزهائی را پرستش کنم که شما غیر از خدامی خوانید، زیرا دلیل روشنی ازجانب پروردگارم برای من آمده است، و مأمورم در برابر پروردگارعالمیان تسلیم باشم. ( ۶۶- ۵ ۶: ۰ ۴ )

انسان( کافر) از تقاضای خیر خسته نمی شود، و چون بدی به او برسد مأیوس و نا امید می شود، اگر پس از محنتی که به او رسیده است، رحمتی به او بچشانیم، می گوید:” این حق من است و گمان نمی کنم قیامتی برپا شود، و اگر هم به سوی پروردگارم باز گردم، آنچه برای من نیکوتر است نزد اوست.

آنگاه کافران را به کردارشان آگاه خواهیم کرد، و عذابی سخت به آنها می چشانیم. ( ۰ ۵ – ۹ ۴: ۱ ۴ )

هرگاه نعمتی به آدمی عطا کنیم، روی بگرداند و متکبرانه از حق دور شود و اگر شری به او برسد، دعا و تقاضایش افزون می شود. ( ۱ ۵ : ۱ ۴ )

اوست که توبۀ بندگانش را می پذیرد و گناهان را می بخشاید، و از کردارتان آگاه است، دعای مژمنان نیکوکار را اجابت می کند و از کرم خویش به آنان افزونتر می دهد، و کافران را به عذاب شدیدی گرفتار می سازد. ( ۶ ۲- ۵ ۲: ۲ ۴ )

کیست گمراه تر از آنکه غیر خدا را می خواند که تا روز قیامت هم ازآنها پاسخی دریافت نمی کند، ُبتها از دعای ُبت پرستان بی خبرند، و چون مردم به محشر درآیند معبودها دشمنان آنها و منکران عبادتشان هستند. ( ۶ – ۵: ۶ ۴ )
من جن و انس را جز برای عبادت نیافریدم، هرگز از آنها رزقی نخواستم و نمی خواهم مرا اطعام کنند، خداوند روزی رسان و قدرتمند استوار است. ( ۸ ۵- ۶ ۵: ۱ ۵ )

ابراهیم و یارانش سرمشق خوبی برای شما بودند، آنگاه که به قوم خود گفتند:”ما از شما و چیزی که بجای خدا می پرستید بیزاریم و به شما کفر می ورزیم، همیشه میان ما و شما تا زمانی که به خدای یگانه ایمان نیاورده اید کینه و دشمنی خواهد بود.” غیر از سخن ابراهیم با پدرش که گفت:” من برای تو از خدا طلب آمرزش می کنم و جز این نمی توانم دربرابر خدا برای تو کاری انجام دهم.”
پروردگارا، برتو توکل کردیم و به درگاه تو رو آوردیم و بازگشت همه به سوی توست.

پروردگارا، ما را دستخوش فتنۀ کافران قرار مده و ما را بیامرز، پروردگارا، تو پیروزمند فرزانه ای. ( ۵ – ۴ : ۰ ۶ )

گناه - توبه و آمرزش

آنچه در آسمانها و زمین است ازآن خداست و اگر مکنونات خویش را آشکار یا نهان کنید، خداوند آن را درحسابتان منظور می کند، و هرکس را بخواهد می بخشد، و هرکه را بخواهد مجازات می کند وخدا برهرچیز تواناست. ( ۴ ۸ ۲: ۲ )

هوس پرستی، از جمله: دوست داشتند زنان، پسران، انبانهای پر از زر و سیم، اسبان داغ خورده، چارپایان و کشتزار، در نظر مردم ررزینت یافته است، اینها دستمایۀ زندگی این جهانند و سر انجام نیک نزد خداست.

بگو:” آیا شما را ازچیزی آگاه کنم که ازآنها بهتر است؟ برای آنها که تقوای الهی پیشه کنند، در نزد پروردگارشان باغهائی است که درآن جویها روان است، و همسرانی پاک، همچنین خشنودی خدا، و جاودانه درآن بمانند، و خدا به بندگان بیناست.

کسانی که می گویند:” پروردگارا ما ایمان آوردیم، گناهان مارا بیامرز، و ازعذاب دوزخ حفظمان کن.” (آنها) صابران، راستگویان، مطیعان، انفاق کنندگان و آمرزش خواهان سحرگاهانند. ( ۷ ۱- ۴ ۱: ۳ )

برای آمرزش پروردگارتان و رسیدن به بهشتی که به وسعت آسمانها و زمین است، و برای اهل تقوا آماده شده است، بریکدیگر پیشی گیرید.

خداوند نیکوکارانی را که درتوانگری و تنگدستی انفاق می کنند، و خشم خود را فرو می خورند و ازخطای مردم می گذرند دوست دارد.

و کسانی که چون مرتکب عمل زشتی شوند یا به خود ستم کنند، خدا را بیاد آرند، و برای گناهانشان طلب آمرزش کنند- و جز خدا کیست که گناهان را بیامرزد- و آگاهانه برگناه اصرار نورزند.

پاداش آنها آمرزش پروردگار و باغهائی است که درآن جویباران جاریست و درآن جاودانند، چه خوب است پاداش نیکوکاران. ( ۶ ۳ ۱- ۳ ۳ ۱: ۳ )

توبه ازآن کسانی است که به نادانی مرتکب کار زشت می شوند، و زود باز میگردند، خداوند توبۀ چنین کسان را می پذیرد، که او دانای فرزانه است.

توبۀ کسانی که مرتکب کارهای زشت می شوند، و به هنگام مرگ می گویند:” توبه کردیم”و نیز توبۀ کسانی که کافر بمیرند، پذیرفته نخواهد شد، وعذاب دردناکی را برایشان آماده کرده ایم. ( ۸ ۱- ۷ ۱ : ۴ )

خدا خواهان بخشش گناهان شماست، اما کسانی که پیرو شهواتند خواستار انحراف شما هستند.

خدا می خواهد کار را برشما سبک کند، زیرا انسان ضعیف آفریده شده است. ( ۸ ۲- ۷ ۲ : ۴ )

اگر ازگناهان کبیره ای که از آن نهی شده اید اجتناب کنید، ازگناهان دیگرتان می گذریم وشما را به جایگاه خوبی وارد می کنیم. ( ۱ ۳: ۴ )

خداوند فقط شرک را نمی آمرزد، و غیر ازشرک هرکس را که بخواهد می آمرزد. هرکس برای خدا شریک قائل شود، دروغی ساخته وگناه بزرگی مرتکب شده است. ( ۸ ۴ : ۴ )

از خدا طلب آمرزش کن که او آمرزندۀ مهربان است. ( ۶ ۰ ۱: ۴ )

آن که مرتکب کار ناپسندی شود، و یا به خویشتن ستم کند، و سپس از خدا آمرزش بطلبد، او را آمرزندۀ مهربان خواهد یافت. هرکس مرتکب گناهی شود، تنها به خودش زیان رسانده است، خدا دانای فرزانه است.

هرکس مرتکب خطا یا گناهی شود، آنگاه بی گناهی را بدان متهم کند، بار تهمت و گناه آشکاری را به گردن گرفته است. ( ۲ ۱۱- ۰ ۱۱: ۴ )

خداوند شرک بخود را نمی آمرزد و جز آن هرکه را بخواهد می آمرزد، هرکس شریکی برای خدا قائل شود، بی تردید در گمراهی بی پایانی افتاده است. ( ۶ ۱۱ : ۴ )

منافقان درپائین ترین طبقات دوزخ قرار می گیرند، و هرگز یاوری برای آنها نخواهی یافت، مگر آنان که توبه کنند وکارهای شایسته انجام دهند، و بخدا توسل جویند، و دین خود را برای خدا خالص گردانند، که( دراین صورت) ازجملۀ مؤمنان خواهند یود، وخداوند مؤمنان را بزودی پاداش بزرگی خواهد داد. ( ۶ ۱۴- ۵ ۱۴: ۴ )

خداوند از بنی اسرائیل پیمان گرفت، از آنها دوازده سرپرست برانگیختیم.

خداوند فرمود:” اگر نماز برپا دارید و زکات بدهید و به رسولان من ایمان بیاورید، آنها را یاری کنید و خدا را وامی نیکو دهید، من باشما هستم و گناهانتان را می زدایم و بدرون باغهائی می آورمتان که جویباران درآن روان است، اما هرکس بعد از این کافر شود، از راه راست منحرف شده است. ( ۱۲: ۵ )

هرگناه آشکار و پنهان را رها کنید، که گنهکاران بزودی کیفرشان را خواهند دید. ( ۰ ۲ ۱: ۶ )

عدۀ دیگری نیز هستند که به گناه خود اعتراف کردند، و کارهای شایسته و ناشایسته را بهم آمیختند، که امید است خدا توبۀ آنها را بپذیرد، زیرا که او آمرزندۀ مهربان است.

از اموالشان تصدق و کفاره بگیر تا به آن وسیله تزکیه و پاکشان کنی و برایشان دعا کن، زیرا دعای تو موجب آرامش آنهاست، و خداوند شنوای داناست، مگر نمی دانند که فقط خداوند توبۀ بندگانش را می پذیرد و صدقات را قبوی می کند، و او توبه پذیر مهربان است. ( ۴ ۰ ۱- ۲ ۰ ۱: ۹ )

و نیز از پروردگار طلب آمرزش کنید و به درگاهش توبه آورید، تا در زمانی معین به شایسته ترین صورت، بهره مند تان سازد و هر صاحب فضلی را، به اندازۀ فضلش عطا کند، و اگر روی بگردانید، من بر شما از عذاب روز بزرگ بیمناکم. ( ۳ : ۱۱ )

اى قوم من ازخدا آمرزش طلبيد و به درگاه او توبه كنيد تا از آسمان برشما رحمت فراوان نازل گرداند و برقوّت و توانائى شما بيفزايد، و زنهار بنابكارى و ِعصيان روى از خداى رحمان مگردانيد. ( ۲ ۵: ۱۱ )

از پروردگار طلب آمرزش کنید، و بسوی او روی آورید که پروردگار من مهربان و دوستدار است. ( ۰ ۹ : ۱۱ )

بندگانم را آگاه کن که من آمرزندۀ مهربانم، و کیفر من عذابی دردناک است. ( ۰ ۵- ۹ ۴: ۵ ۱ )

پروردگارت نسبت به کسانی که به جهالت مرتکب عمل زشتی شدند، و بعد ازآن توبه کردند و اعمال صالحی انجام دادند، آمرزندۀ مهربان است. ( ۹ ۱۱: ۶ ۱ )

انسان همانگونه که خواستار نیکیهاست، بدیها را نیز طالب است، و انسان عجول است. ( ۱ ۱: ۷ ۱ )

هرکس هدایت یابد برای خود هدایت یافته است و آن کس که گمراه شود، به زیان خود گمراه شده است، و هیچ کس گناه دیگری را به دوش نگیرد و ما هرگز عذاب نخواهیم کرد، مگر آنکه پیامبری بفرستیم.( ۵ ۱: ۷ ۱ )

پروردگار شما از درون دلهایتان آگاهتر است، اگر صالح باشید، او توبه کنندگان را می آمرزد. ( ۵ ۲: ۷ ۱ )

با کسانی که هرصبح وشب پروردگارشان را می خوانند و خشنودی او را طالبند، صبر پیشه کن و دیدگانت را بختطر زینتهای دنیا ازآنان مگردان، و ازآن که دلش را از یادمان غافل کرده ایم اطاعت مکن، که از پی هوای نفس خود می رود، وکارش به تباهی می کشد. ( ۸ ۲: ۸ ۱ )

هرکس با گناه به حضور پروردگارش برسد دوزخ جایگاه اوست که نه درآن میمیرد و نه زنده می ماند،و هرکس با ایمان و عمل صالح در پیشگاهش حاضر شود دارای درجات عالی است.
در باغهای جاوید که جویباران درآن جاریست همواره خواهد بود، این است پاداش کسی که خود را پاک گرداند. ( ۶ ۷- ۴ ۷ : ۰ ۲ )

من آمرزگار توبه کنندگانی هستم که ایمان بیاورند و عمل شایسته انجام دهند و هدایت شوند. ( ۲ ۸ : ۰ ۲ )

و کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند، گناهانشان را می زدائیم و بهتر ازکردار خوبشان پاداش می دهیم. ( ۷ : ۹ ۲ )

کافران به مؤمنان گفتند:” از ما پیروی کنید، گناهانتان برگردن ما.”

آنها دروغ می گویند، هرگز بارگناهان کسی را برگردن نخواهند گرفت، بلکه بارسنگین گناهان خود وعلاوه برآنبارسنگین (منحرف کردن) دیگران را بر دوش خواهند داشت و در روز قیامت به خاطر دروغهائی که بهم می بافتند بازخواست خواهند شد. ( ۳ ۱- ۱۲: ۹ ۲ )

چون زیانی به مردم برسد پروردگارشان را بخوانند، و بدرگاه او توبه کنند، و چون رحمت خویش را به آنها بچشاند، آنگاه گروهی از آنها به پروردگارشان شرک می آورند، تا به آنچه آنها را داده ایم کفران کنند، اکنون بهره گیرید، که بزودی خواهید دانست. ( ۴ ۳- ۳۳ : ۰ ۳ )

هیچ کس بارگناه دیگری را بردوش نمی کشد و اگر گرانباری برای حمل گناه خود، دیگری را فرا خواند، چیزی ازآن بردوش نخواهد گرفت، هرچند ازخویشان او باشد، تو فقط کسانی را هشدار می دهی که درنهان از پروردگارشان می ترسند و نماز می گذارند، هرکس پاکی ورزد به سود خویش پاکیزه شده است،و سرانجام همه بسوی خداست.

نابینا و بینا برابر نیستند، و نیز تاریکی و روشنی، همچنین سایه و آفتاب، و زندگان و مردگان نیز یکسان نیستند، خداوند هرکس را بخواهد می شنواند، و تو نمی توانی سخنت را به درگور خفتگان بشنوانی، تو هشدار دهنده ای بیش نیستی.

ما تورا مژده دهنده و هشدار دهنده بحق فرستادیم و هیچ اُمتی نیست، جز اینکه درمیانشان هشدار دهنده ای بوده است. ( ۴ ۲ – ۸ ۱: ۵ ۳ )

اگر خدا بخواهد مردم را به کیفر کارهایشان بازخواست کند، جنبنده ای بر روی زمین باقی نخواهد ماند، ولی آنها را تا مدتی معین مهلت می دهد و چو.ن مدتشان بسر آمد- به راستی خدا به بندگانش بصیر است. ( ۵ ۴ : ۵ ۳ )

بگو:” ای بندگان من که به زیان خود اسراف کرده اید، از رحمت من نا امید نشوید، زیرا خدا تمام گناهان را می آمرزد، او آمرزندۀ مهربان است.

پیش از آن که عذاب دامنتان را بگیرد، و یاوری نداشته باشید، به درگاه خدای خود رو آورید، و تسلیم او شوید، و پیش از آن که ناگهان وبی خبرعذاب به سراغتان بیاید از نیکوترین چیزی که ازجانب پروردگارتان برشما نازل شده است پیروی کنید، تا کسی نگوید افسوس که در کار خدا قصور ورزیدم و مسخره می کردم

یا بگوید:” اگر خدا مرا هدایت کرده بود از اهل تقوا بودم.” یا به هنگام دیدن عذاب بگوید:” اگر باردیگر (به دنیا) باز می گشتم از نیکوکاران می شدم.”

آری براستی آیات من برایت آمد و تو آن را دروغ شمردی و تکبر ورزیدی و کافر بودی. ( ۹ ۵- ۳ ۵ : ۹ ۳ )

حاملان عرش و آنان که برگرد آن هستند به ستایش پروردگارشان تسبیح می گویند و به او ایمان دارند، و برای مؤمنان آمرزش طلب می کنند:” پروردگارا! رحمت و علم تو برهمه چیز احاطه دارد، پس آنان را که توبه کرده اند و پیرو راه تو شده اند بیامرز و ازعذاب جهنم حفظ کن، پروردگارا! آنها و نیاکان و همسران و فرزندان صالح آنها را در باغهای جاویدی که وعده داده ای وارد کن، که تو نیرومند فرزانه ای، و آنان را از بدیها نگاهدار، که هرکه را امروز از بدیها محفوظ داری به او رحم آورده ای، که این همان رستگازی بزرگ است. ( ۹- ۷: ۰ ۴ )

صبر کن که وعدۀ خدا حق است وبرای گناهت آمرزش بخواه، وهرشامگاه و بامداد به ستایش پروردگارت تسبیح گوی. ( ۵۵ : ۴۰ )

هرچه دربارۀ تو می گویند، دربارۀ رسولان پیش از تو نیز گفته اند، پروردگار تو هم آمرزنده است وهم صاحب عقابی دردناک. ( ۳ ۴: ۱ ۴ )

نزدیک است که آسمانها برفراز یکدیگر شکافته شوند، و فرشتگان به ستایش پروردگارشان تسبیح گویند و برای زمینیان آمرزش طلبند، آگاه باش که خداوند آمرزندۀ مهربان است. ( ۵ : ۲ ۴ )
اوست که توبۀ بندگانش را می پذیرد، و گناهان را می بخشاید، و از کردارتان آگاه است. ( ۵ ۲ : ۲ ۴ )

روزی که کافران برآتش عرضه شوند: – ” درزندگی دنیا لذتهایتان را بردید وازآن بهره مند شدید، اما امروز به عذاب خوارکننده – دربرابراستکبار ناحقتان درزمین، وبسبب گناهانی که انجام داده اید، کیفرشوید.” ( ۲۰: ۶ ۴ )

ای مردم! به دعوت کنندۀ خدا پاسخ گوئید و به او ایمان آورید، تا گناهانتان را بیامرزد و شما را ازعذابی دردناک در امان دارد، هرکس دعوت کنندۀ خدا را پاسخ نگوید هرگز نمی تواند در زمین بگریزد، و غیر از خدا برای او یاوری نیست، و آنان آشکارا در گمراهی هستند. ( ۲ ۳- ۱ ۳: ۶ ۴ )

کسانی که ایمان آورده اند و کارهای شایسته انجام داده اند و به آنچه به حق از جانب پروردگارشان بر محمّد نازل شده است ایمان آورده اند، خداوند گناهانشان را بپوشاند و کارشان را اصلاح کند، زیرا کافران از باطل پیروی کردند و مؤمنان حق را که از جانب پروردگارشان آمده است، خداوند اینگونه برای مردم مثل می زند. ( ۳ – ۲ : ۷ ۴ )

فرمانروائی آسمانها و زمینها از آن خداست، هرکه را بخواهد می آمرزد و هرکه را بخواهد عذاب می کند، خداوند آمرزندۀ مهربان است. ( ۴ ۱: ۸ ۴ )

بهشت را برای اهل تقوا نزدیک آرند تا دور نباشد، این همان وعده ایست که به هر توبه کنندۀ پرهیزکاری داده شده بود، آنهائی که درنهان از خدای رحمان بترسند، و با دلی توبه کار آمده باشند:” بسلامت وارد بهشت شوید، که این روز جاودانگی است.” در آنجا هرچه بخواهند هست و ازآن بیشتر نزد ما باشد. ( ۵ ۳-۱ ۳: ۰ ۵ )

آنان که ازگناهان کبیره و اعمال زشت- جز صغیره- دوری کنند، بدانند که آمرزش پروردگار تو وسیع است و او نسبت به شما آگاه تر است، آن زمان که شما را از زمین پدید آورد و هنگامی که دربطن مادرتان مستور بودید، یاد آورید و پاک نمائی نکنید، او اهل تقوا را بهتر می شناسد. ( ۲ ۳ : ۳ ۵ )

هیچ کس بارگناه دیگری را بر دوش نمی کشد. ( ۸ ۳ : ۳ ۵ )

برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان و بهشتی که به پهناوری آسمان و زمین است بریکد یگر پیشدستی کنید، که آن برای کسانی آماده شده است که بخدا و رسولش ایمان آورده اند.

این فضل الهی است به هرکس بخواهد می دهد، و خداوند صاحب فضل عظیم است. ( ۱ ۲: ۷ ۵ )

ای مؤمنان، خود و خویشانتان را از آتشی که هیمۀ آن مردم و سنگهاست حفظ کنید، آتشی که فرشتگان گمارده شده برآن خشن و سخت گیرند و هرگز در اجرای فرمان خدا نا فرمانی نمی کنند، و هرچه دستور یافته اند به اجرا در می آورند، ای کافران! به عذر خواهی برنخیزید که امروز اعمالتان را پاداش می دهند.

ای مؤمنان با اخلاص کامل توبه کنید، باشد که پروردگارتان ازگناهان شما درگذرد، و به باغهائی واردتان کند، که جویباران درآن جاریست.

روزی که خداوند پیامبر و گرویدگان به او را فرو نگذارد، و نورشان پیشاپیش و طرف راستشان به حرکت درآید، خواهند گفت:

” پروردگارا، نور ما را کامل کن و ما بیامرز، که بر هرکار توانائی .” ( ۸ – ۶ : ۶ ۶ )

هرکس درگرو اعمال خویش است، مگر” اصحاب یمین” که در بهشت با یکدیگر از گناهکاران می پرسند: چه چیز شما را به سقر درآورد؟ گو.یند:

” ما از نمازگزاران نبودیم، و مستمند را اطعام نمی کردیم، با اهل باطل به بطالت می گذراندیم، پیوسته روز جزا را تکذیب می کردیم، تا مرگمان فرا رسید، چنین است که شفاعت شفیعان سودشان ندهد.

چرا آنها از پندگرفتن گریزانند؟ گوئی خران رمیده ای هستند که از شیر گریخته اند، آنها را توقع چنین است که برای هرکدام نامه ای سرگشاده فرستاده شود، لکن چنین نیست که آنها می گویند، بلکه آنها از آخرت نمی ترسند، چنین نیست که آنها می اندیشند، قرآن تذکر و یادآوری است، هرکس بخواهد ازآن پند می گیرد، و هیچ کس پند نمی گیرد مگر خدا بخواهد، که او اهل تقوا و آمرزش است. ( ۶ ۵- ۸ ۳: ۴ ۷ )

قسم به این شهر، وتو دراین شهر اقامت گزیده ای، وقسم به پدر و فرزندانی که پدید می آورد، که انسان را در رنج و محنت بیافریدیم، آیا چنین گمان می کند که کسی بر او چیره نمی گردد؟ می گوید:” مال فراوانی را تباه کردم.” آیا می پندارد که کسی او را ندیده است؟ آیا برای او دو چشم نیافریدیم؟ و یک زبان و دو لب، و دو راه پیش پایش ننهادیم؟ و او در آن ” گذرگاه سخت ” پا ننهاد.
و تو چه دانی که ” گذرگاه سخت “چیست؟

آزاد کردن بنده است، یا طعام دادن در روز قحطی، خاصه به یتیمی که خویشاوند باشد، یا مسکینی خانه نشین، تا ازکسانی باشد که ایمان آورده اند، و یکدیگر را به صبر سفارش کرده اند، و به بخشایش، اینان از خوشبختانند، و کسانی که به آیات ما کافرند، از تیره روزانند، نصیب آنها آتشی است که ازهرسو ایشان را احاطه خواهد کرد. ( ۰ ۲- ۱: ۰ ۹ )

سوگند به عصر که انسان در زیان است، مگر آنها که ایمان آوردند و کارهای درست و شایسته کردند و یکدیگر را به حق و صبر سفارش کردند. ( ۳ – ۱: ۳ ۰ ۱ )

نماز و زکات - خمس

الف- لام – میم .

بی ترید این کتاب راهنمای راهنمای اهل تقواست:

آنان که به غیب ایمان دارند و نماز برپا می دارند و از آنچه روزیشان داده ایم انفاق میکنند.

آنان به آنچه بر تو و پیامبران پیشین نازل شده است، ایمان داشته و به آخرت یقین دارند. آنان از هدایت پروردگارشان برخوردارند و خود رستگارانند. ( ۵ – ۱: ۲ )

و نماز را بر پا داريد و زکات را بدهيد و با ركوع ‏كنندگان ركوع كنيد. ( ۳ ۴: ۲ )

ازصبر ونماز کمک بخواهید، که این کار جز بر فروتنان گران است، آنان که بی شک می دانند که با پروردگار خود دیدار خواهند کرد، و نزد او باز می گردند ( ۶ ۴- ۵ ۴: ۲ )

و چون از فرزندان اسرائيل پيمان محكم گرفتيم كه جز خدا را نپرستيد و به پدر و مادر و خويشان و يتيمان و مستمندان احسان كنيد و با مردم [به زبان] خوش سخن بگوييد، ونماز را به پا داريد و زکات را بدهيد آنگاه جز اندكى از شما به حالت اعراض روى برتافتيد. ( ۳ ۸ : ۲ )

ونماز را به پا داريد وزکات را بدهيد و هرگونه نيكى كه براى خويش از پيش فرستيد آن را نزد خدا باز خواهيد يافت آرى خدا به آنچه مى‏كنيد آگاه است. ( ۰ ۱۱: ۲ )

چون کعبه را محل اجتماع و مرکز امن مردم قرار دادیم، مقام ابراهیم را جایگاه نماز قرار دهید، به ابراهیم و اسماعیل سپردیم که:” خانۀ مرا برای طواف کنندگان ومعتکفان و راکعان وساجدان پاکیزه دارید.” ( ۵ ۲ ۱: ۲ )|

پس مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم، مرا سپاس گوئید و ناسپاسی من نکنید.

ای مؤمنان از صبر ونماز کمک بگیرید که خدا با شکیبایان است. ( ۳ ۵ ۱- ۲ ۵ ۱: ۲ )

نيكى آن نيست كه روى خود را به سوى مشرق و مغرب بگردانيد، بلكه نيكى آن است كه كسى به خدا و روز بازپسين و فرشتگان و كتاب (های آسمانى) و پيامبران ايمان آورد، و مال (خود) را با وجود دوست داشتن به خويشاوندان و يتيمان و بينوايان و در راه‏ ماندگان و گدايان و در [راه آزاد كردن] بندگان بدهد، و نماز را برپاى دارد و زکات را بدهد، و آنان كه چون عهد بندند به عهد خود وفادارانند و درسختى و زيان و به هنگام جنگ شكيبايانند، آنانند كسانى كه راست گفته‏اند و آنان همان متقیانند. ( ۷۷ ۱: ۲ )

كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده ونماز را پا داشته وزکات داده ‏اند، پاداش آنان نزد پروردگارشان است؛ نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين ‏شوند. ( ۷۷ ۲: ۲ )

به گاه سفر چنانچه از گزند کافران بترسید، گناهی برشما نیست که نمازتان را کوتاه کنید، زیرا کافران آشکارا دشمن شمایند.

چون درمیان آنها بودی وبرآنان (به امامت) نماز برپا کردی، باید گروهی ازآنها سلاح برگیرند و باتو به نماز بایستند، وچون سجدۀ نماز بجای آوردند، این سپاه عقب بروند و دستۀ دیگر که نماز برپا نکرده اند بیایند و با تو نماز برپا کنند، و احتیاط کنند و سلاح خویش برگیرند، زیرا کافران خوش دارند که از وسائل وسلاحتان غافل شوید تا غافلگیرتان کنند، اگر بیمار بودید، و یا باران آزارتان می داد، مانعی ندارد که سلاح برزمین گذارید، ولی وسائل دفاعی خود را با خود بردارید، خداوند عذاب خوار کننده ای برای کافران آماده کرده است.

وچون نماز را بپایان بردید، خدا را ایستاده و نشسته و به پهلو خفته یاد کنید، و چون آرامش یافتید، نماز را کامل برپا کنید، که نماز در وقتهای معین برمؤمنان واجب است. ( ۳ ۰ ۱- ۱ ۰ ۱: ۴ )

‏خداوند از فرزندان اسرائيل پيمان گرفت و از آنان دوازده سركرده برانگيختيم .

خدا فرمود: ” اگرنماز برپا داريد و زكات بدهيد و به فرستادگانم ايمان بياوريد و ياريشان كنيد و وام نيكويى به خدا بدهيد، من با شما هستم، گناهانتان را مى ‏زدايم و شما را به باغهايى می آورم كه جویباران درآن روان است ، پس هركس ازشما بعد از اين کافر شود، از راه راست گمراه شده است.” ( ۱۲: ۵ )

فقط خدا و رسولش و مؤمنانی که نماز برپا می دارند ودرحالت رکوع (= با رضایت و تمکین) زکات می دهند یار و یاور شما هستند.

دوستداران خدا و رسول و مؤمنانی که دوستان خدا هستند پیروزند. ( ۶ ۵ – ۵۵ :۵ )

و اینکه نماز برپا داريد و برای او تقوا داشته باشید، هم اوست كه نزد وى محشور خواهيد گرديد. ( ۲ ۷: ۶ )

اوست خدائی که باغهائی داربست دار و بی داربست، درختان خرما و کشتزار، با میوه های گوناگون- زیتون و انار، شبیه و بی شباهت به وجود آورد، و آنگاه که میوه اش رسید ازآن بخورید و زکات آنرا به هنگام برداشت (محصول ) بدهید و اسراف نکنید، که خدا مسرفان را دوست ندارد. ( ۱ ۴ ۱: ۶ )

بگو پروردگار من به عدالت فرمان داده، و نیز به اینکه هنگام هرنماز رو بجانب او گردانید، و با اخلاص او را بخوانید، همانطور که در آغاز شما را آفرید، به سویش باز می گردید. ( ۹ ۲: ۷ )

مؤمنان کسانی هستند که چون نام خدا برده شود خوف بردلهایشان چیره گردد و چون آیات خدا بر آنان خوانده شود ایمانشان افزون گردد، و بر پروردگارشان توکل می کنند: همانان که نماز را به پا مى‏دارند و از آنچه به ايشان روزى داده‏ايم انفاق مى‏كنند. ( ۳- ۲ : ۸ )

پس اگر توبه كنند و نماز برپا دارند و زکات دهند، در اين صورت برادران دينى شما مى‏باشند و ما آيات را براى گروهى كه مى‏دانند به تفصيل بيان مى‏كنيم. ( ۱۱: ۹ )

مساجد خدا را تنها كسانى آباد مى‏كنند كه به خدا و روز بازپسين ايمان آورده و نماز برپا داشته و زکات داده و جز از خدا نترسيده‏اند پس اميد است كه اينان از راه ‏يافتگان باشند. ( ۸ ۱: ۹ )

و مردان و زنان با ايمان دوستان يكديگرند كه به كارهاى پسنديده فرمان می دهند، و ازكارهاى ناپسند بازمى ‏دارند، و نماز را برپا مى‏كنند و زکات می ‏دهند، و ازخدا و پيامبرش فرمان مى‏برند، آنانند كه خدا به زودى مشمول رحمتشان قرار خواهد داد كه خدا توانا و حكيم است. ( ۱ ۷: ۹ )

درآغاز و انجام روز و ساعاتی از شب، نماز بگذار، زیرا نیکی ها بدیها را ازمیان می برند، این اندرزی است برای اندرز پذیران، و شکیبائی پیشه کن که خداوند پاداش نیکوکاران را ازبین نخواهد برد. ( ۵ ۱۱- ۴ ۱۱: ۱۱ )

آیا کسی که می داند آنچه ازطرف پروردگارت برتو نازل شده حق است، مانند کسی است که نابیناست؟ تنها خردمندان پند می گیرند:
کسانی که به پیمان خدا وفا می کنند، و پیمان شکن نیستند، و آنان که پیوندهائی را که خدا به آن امر کرده است برقرار می دارند، و از پروردگارشان می ترسند، و از سختی حساب بیم دارند، و آنان که به طلب خشنودی پروردگار صبر می کنند و نماز برپا می دارند، و از آنچه نصیبشان کرده ایم درپنهان و آشکار انفاق می کنند و با نیکی ها بدیها را از بین می برند، عاقبت صاحب سرای دیگرند.
بهشتهای جاویدان که خود و پدران، همسران و فرزندان صالح آنها به آن داخل می شوند، و فرشتگان از هر دری برآنان وارد می شوند: سلام برشما به خاطر صبر کردنتان، عاقبت چه خوب جایگاهی نصیبتان شد.
و آنان که پس از پیمان بستن با خدا پیمان شکنی می کنند، پیوندهائی را که خدا به استقرارشان امر فرموده است قطع می کنند و در زمین فساد ببار می آورند، در سرای دیگر گرفتار لعن و بد فرجامی می شوند. ( ۵ ۲ – ۱۹: ۳ ۱ )

به بندگان من که ایمان آورده اند، بگو نماز بگزارند و از آنچه روزیشان داده ایم پنهان و آشکار انفاق کنند، پیش از آنکه روزی فرارسد، که درآن نه خرید و فروشی باشد، و نه هیچ دوستی بکار آید. ( ۱ ۳: ۴ ۱ )

کودک ( عیسی ابن مریم ) گفت: “من بندۀ خدایم که به من کتاب داده و مرا پیامبر قرار داده است، وهرجا كه باشم مرا  وجودی فرخنده ساخته و تا زنده‏ام به نماز و زکات سفارش كرده است. ( ۱ ۳ : ۱۹ )

و دراین کتاب اسماعیل را یاد کن که در وعده هایش راستگو وفرستاده ای پیامبر بود، او همواره خاندان خود را به نماز و زکات دعوت می کرد، و نزد پروردگارش شایسته و پسندیده بود.

و در این کتاب ادریس را یاد کن، که او نیز بسیار راستگو و پیامبر بود، و او را به مقام بلندی رساندیم.

آنها پیامبرانی بودند از نسل آدم که خداوند نعمتشان داده بود و همچنین از اولاد آنان که همراه نوح برکشتی سوار کردیم و از فرزندان ابراهیم و اسرائیل نیز کسانی را هدایت کردیم و برگزیدیم، زمانی که آیات خداوند رحمان برآنان خوانده می شد، گریان به سجده درمی آمدند، از پی آنها جانشینانی آمدند که نماز را ترک کردند و پیرو شهوات نفس شدند، بزودی درگمراهی خواهند ماند، مگر آنان که توبه کنند و نیکوکار باشند، در این صورت ستمی نخواهند دید، و به بهشت وارد می شوند.

باغهای جاودانی است که خدای رحمان ازغیب بندگانش را بدان وعده داده است، و وعدۀ او فرا خواهد رسید، درآنجا سخن یاوه ای نمی شنوند، گفتارشان سلام است، و هر صبح و شب روزیشان آماده است.

این همان بهشتی است که به بندگانمان، آنها که تقوا پیشه کرده اند عطا می کنیم. ( ۳ ۶- ۴ ۵ : ۹ ۱ )

بنابراین دربرابر گفته هایشان شکیبا باش و پیش ازطلوع و غروب آفتاب و نیز در ساعات شب و نیمروز ستایشگر و تسبیح گوی پروردگارت باش که خشنود شوی.

هرگز چشم به نععمتهای مادی که به گروهائی از آنها داده ایم نداشته باش، که اینها زینت زندگی دنیا و وسیله ایست برای آزمودن آنها، و روزی پروردگار تو بهتر و پایدارتر است.

خانواده ات را به نماز فرمان بده و بر انجام آن شکیبا باش، ما از تو روزی نمی خواهیم، بلکه ما به تو روزی  میدهیم، سر انجام نیک برای اهل تقواست. ( ۲ ۳ ۱- ۳۰ ۱: ۰ ۲)

و آنان را پيشوايانى قرار داديم كه به فرمان ما هدايت مى‏كردند و به ايشان انجام دادن كارهاى نيك و برپاداشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم، و آنها فقط مرا عبادت میکردند. ( ۷۳ : ۱ ۲)

همان كسانى كه چون در زمين به آنان توانايى دهیم نماز برپا مى‏دارند و زکات می ‏دهند و امر به معروف و نهی از منکر می کنند، و سرانجام همه كارها با خداست. (۴۱: ۲ ۲)

ای مؤمنان! راکع وساحد پروردگارتان باشید، و اورا بپرستید وکار نیک انجام دهید، تا رستگار شوید، و آنگونه که شایسته است در راهش جهاد کنید، اوست كه شما را برگزيده و در دين برای شما سختى قرار نداده، این همان آئين پدرتان ابراهيم است، او بود كه قبلا شما را مسلمان ناميد، تا پيامبر برشما گواه باشد و شما گواه برمردم، پس نماز را برپا داريد وزکات بدهید وبخدا توسل جوئید، او مولاى شماست، چه مولای خوب وچه نيكو ياورى است.(۸ ۷-۷۷: ۲۲)

مؤمنان رستگار شدند، آنان که درنمازشان فروتن، و از کارهای بیهوده روی گردانند و زکات می پردازند، وآنان که شرمگاهشان را حفظ می کنند، جز برهمسران وکنیزانی که مالک شده اند، که دراین صورت قابل ملامت نیستند، هرکس فراتر از این بخواهد تجاوزکار است، و رعایت کنندگان امانت و پیمان، و حافظان نماز، آنان همان وارثانند، که بهشت را به ارث برند ودرآن جاودان باشند. (۱۱ – ۱: ۳ ۲)

مردانى كه نه تجارت و نه داد و ستدى، آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و دادن زکات غافل نمی ‏دارد، و از روزى كه دلها و ديده‏ ها در آن زيرورو می ‏شود می ‏هراسند. (۷ ۳: ۴ ۲)

و نماز را برپا كنيد و زکات را بدهيد، و پيامبر را فرمان بريد، تا مورد رحمت قرار گيريد. ( ۶ ۵ – ۴ ۲)

آنچه از كتاب به سوى تو وحى شده است بخوان، ونماز را برپا دار، که نماز از كار زشت و ناپسند باز می ‏دارد، و قطعا ياد خدا بزرگتر است، و خدا می ‏داند چه مى ‏كنيد. ( ۵ ۴: ۹ ۲)

آنگاه که به شب در رسید، و آندم که به صبح درآئید، خدا را ستایش کنید، درآسمانها و زمین و درپسینگاه و به هنگام نیمروز سپاس اوراست.

زنده را از مرده و مرده را از زنده بر می آورد، و زمین مرده را زنده می کند، و همین گونه برانگیخته می شوید. ( ۸ ۱- ۷ ۱: ۳۰ )

با یکتا پرستی روی به دین آور، این آفرینشی است که خدا مردم را به آن شیوه آفرید، تغییری در آفرینش خدا نیست، این است آئین استوار، ولیکن بیشتر مردم نمی دانند.

به سویش بیائید و برای او تقوا کنید و نماز را برپا دارید و ازمشرکان نباشید، ازکسانی که در دینشان فرقه فرقه شدند و هر فرقه ای به آنچه داشت دلخوش بود. ( ۲ ۳- ۳۰ : ۳۰ )

آنچه ربا می دهید، تا اموال مردم افزایش یابد، نزد خدا افزایشی درکار نیست، ولی با زکاتی که درطلب خشنودی خدا می دهید، فزونی حاصل می آید. ( ۹ ۳: ۳۰ )

الف- لام. میم

اینها آیه های کتاب حکمت آمیز است، نیکوکاران را هدایت و رحمت است: آنان که نماز می گزارند و زکات می دهند و به آخرت یقین دارند، اینان ازجانب پروردگارشان هدایت یافته اند و اینان همان رستگارانند. ( ۵- ۱: ۱ ۳)

اى پسرك من نماز را برپا دار و امر به معروف و نهی از منکر کن، و در برابر سختیهائی که بتو می رسد ‏شكيبا باش، اين حاكى از ( قدرت) ارادۀ تو در امور است. ( ۷ ۱: ۱ ۳)

هیچ کس بارگناه دیگری را بردوش نمی کشد، و اگر گرانباری برای حمل گناه خود، دیگری را فرا خواند، چیزی ازآن بردوش نخواهد گرفت، هرچند ازخویشان او باشد، تو فقط کسانی را هشدار می دهی که درنهان از پروردگارشان میترسند و نماز می گذارند، هرکس پاکی ورزد، به سود خویش پاکیزه شده است، و سر انجام همه بسوی خداست.

نابینا و بینا برابر نیستند، و نیز تاریکی و روشنی، همچنین سایه و آفتاب، و زندگان و مردگان نیز یکسان نیستند، خداوند هرکس را بخواهد می شنواند، و تو نمی توانی سخنت را به درگور خفتگان بشنوانی، تو هشدار دهنده ای بیش نیستی.

ما تورا مژده دهنده و هشدار دهنده بحق فرستادیم، و هیچ اُمتی نیست جز اینکه درمیانشان هشدار دهنده ای بوده است. (۴ ۲ – ۸ ۱: ۵ ۳)

پس نماز را برپا داريد و زکات را بدهيد، و ازخدا و پيامبر او فرمان بريد و خدا به آنچه مى‏كنيد آگاه است. قسمتی از آیۀ: (۱۳: ۸ ۵)

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد چون برای نماز جمعه ندا درداده شد به سوى ذكر خدا بشتابيد و داد و ستد را واگذاريد اگر بدانيد اين براى شما بهتر است، و چون نماز گزارده شد در زمين پراكنده گرديد و فضل خدا را جويا شويد و خدا را بسيار ياد كنيد باشد كه شما رستگار گرديد. (۰ ۱- ۹ : ۶۲)

انسان کم طاقت آفریده شده است، هنگامی که بدی به او برسد بیتابی کند، و چون خیری به او رو آورد، باز دارنده باشد، مگر نمازگزاران، که پیوسته نماز گزارند، و آنهائی که در اموالشان حق معلومی برای سائلان و محرومان معین شده است.( ۵ ۲- ۹ ۱: ۰ ۷ )

پروردگارت می داند که تو و آنان که با تو هستند، نزدیک به دو ثلث، یا نصف، یا ثلث از شب را بپا می خیزید، خداوند شب و روز را مقدّر می کند، ومی داند که شما نمی توانید حساب آن را نگاه دارید، لذا ازشما درگذشت، اکنون آنچه میسر است از قرآن بخوانید، آگاه است که عده ای از شما بیمار خواهید شد و گروهی دیگر برای بهره یابی از فضل الهی در زمین سفر کنند، و دیگران در راه خدا به پیکار برخیزند، پس آنچه میسر است از آن بخوانید، و نماز را برپا دارید و زکات بدهید، و به خدا وامی نیکو دهید و هرخیری را که پیشا پیش برای خودتان بفرستید، نزد خدا به نیکوترین و بزرگترین وجه پاداش خواهید یافت، و ازخدا آمرزش بخواهید که او آمرزندۀ مهربان است. ( ۲۰: ۳ ۷ )

به زودی او را به سقر دراندازم، تو چه می دانی سقر چیست؟ نه باقی گذارد نه رها کند، پوست را بسوزاند، گماردگانش نوزده نفرند، نگهبانان دوزخ را جز ازمیان فرشتگان قرار ندادیم، و شمار آنها را جز برای آزمایش کافران معین نکردیم، تا اهل کتاب به یقین برسند و ایمان مؤمنان افزون شود، و نیز اهل کتاب و مؤمنان تردیدی بخود راه ندهند، تا بیمار دلان و کافران بگویند:” منظور خدا از این توصیف چیست؟” بدینگونه خدا هرکه را خواهد به گمراهی واگذارد وهرکه را بخواهد هدایت می کند، شمارسپاهیان پروردگارت را جزخودش نمی داند، و این جز اندرزی برای مردم نیست.

هرکس در گرو اعمال خویش است، مگر ” اصحاب یمین” که در بهشت با یکدیگر از گناهکاران می پرسند:

” چه چیز شما را به ” َسقر” درآورد؟”

گویند:” ما از نمازگذاران نبودیم، و مستمند را اطعام نمی کردیم، با اهل باطل به بطالت می گذراندیم، پیوسته روز جزا را تکذیب می کردیم، تا مرگمان فرا رسید.” چنین است که شفاعت شفیعان سودشان ندهد. ( ۸ ۴ – ۶ ۲: ۴ ۷ )

کسی که تزکیه کند مسلماً رستگار شود، و نام پروردگارش را بیاد آورد و نماز برپا دارد.( ۵ ۱- ۴ ۱ : ۷ ۸ )

ولی اهل کتاب پراکنده نشدند، مگر آنگاه که دلیل روشنی برای آنها آمد، درحالی که دستوری را دریافت نکرده بودند، جزاينكه با کمال خلوص به آئین توحید خدارا پرستش کنند، و نماز را برپا دارند و زکا ت بدهند، این است آئین پایدار. (۵ – ۴: ۸ ۹)

وضو،غسل و تیمم : اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! چون به نماز برخاستید صورت و دستهايتان را تا آرنج بشوئيد، و سر و پاهاى خودتان را تا برآمدگى قوزک مسح كنيد، و اگر آمیزش جنسی داشتید خود را بشوئید، و اگر بيمار يا درسفر بوديد يا يكى از شما قضاى حاجت کرده اید، و آبى نيافتيد، پس با خاك پاك تيمم كنيد، و از آن به صورت و دستهايتان بكشيد، خدا برای شما سختی نمی خواهد، لیكن می ‏خواهد شما را پاك و نعمتش را برشما تمام گرداند، باشد كه سپاسگزار باشید. ( ۶ – ۵ : ۵ )

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! درحال مستى به نماز نزدیک نشويد، تا زمانى كه بدانيد چه می ‏گوئيد و ( نيز) درحال جنابت،( بعد از آمیزش جنسی تا زمانی که خود را نشسته اید) مگر اینکه رهگذر باشید، و اگر بيمار يا درسفريد، يا قضاى حاجت کرده اید، يا آميزش جنسی داشته و آب نيافته ‏ايد، پس با خاكى پاك تيمم كنيد، و صورت و دستهايتان را (با آن) مسح نماييد كه خدا بخشنده و آمرزنده است. ( ۳ ۴: ۴ )  

۞ وقتهای نماز:

نمازها و نماز میانی را پاس دارید، و فروتنانه برای خدا بپا خیزید، و اگر بیمناک بودید، پیاده یا سواره به جا آرید، و چون بیاسودید، خدارا بیاد آورید، آن سان که برشما بیاموخت چیزهائی را که نمی دانستید. ( ۹ ۳ ۲- ۸ ۳ ۲: ۲)

درآغاز و انجام روز و ساعاتی از شب، نماز بگذار، زیرا نیکیها بدیها را ازمیان می برند، این پندی است برای پند پذیران. ( ۴ ۱۱: ۱۱ )

ازهنگام زوال خورشید تا آنگاه که تاریکی شب فرا می رسد، نماز را برپا دار، و نیزنماز صبح گاه را، که درنماز صبح فرشتگان حاضر آیند.

پاره ای از شب را به برپا کردن نماز زنده بدار، این نافله خاص توست، باشد که پروردگارت تورا به مقامی محمود برساند، بگو:” پروردگارا! مرا صادقانه بیاور و صادقانه ببر، و ازجانب خود ُسلطه و یاوری برای من قرار ده.” ( ۰ ۸- ۸ ۷: ۷ ۱ )

برآنچه می گویند شکیبا باش، و پروردگارت را پیش ازطلوع خورشید، وپیش ازغروب آن، به پاکی بستای،و درساعات شب، و اول و آخر روز تسبیح گوی، باشد که خشنود شوی. ( ۰ ۳ ۱: ۲۰ )

در آسمانها و زمین شکر و سپاس مخصوص اوست، به هنگام نیم روز و به هنگامی که به شب می رسید. ( ۸ ۱: ۰ ۳ )

صبر کن که وعدۀ خدا جق است، برای گناهانت آمرزش بخواه و هر شامگاه و بامداد، به ستایش پروردگارت تسبیح بگوی. ( ۵۵: ۰ ۴ )

دربرابر آنچه می گویند پایداری کن، و درستایش پروردگارت، پیش از برآمدن آفتاب، و پیش ازغروب آن تسبیح گوی، و نیز در پاره ای از شب، و بعد از هر سجده او را تسبیح گوی. ( ۰ ۴- ۹ ۳: ۰ ۵ )  

۞ قبله:

کم خردان خواهند گفت:” چه چیز آنها را از قبله ای که رو به آن می ایستادند برگردانید؟”

بگو:” مشرق و مغرب ازآن خداست و خدا هرکس را بخواهد به راه راست هدایت می کند.

بدین سان شما را امتی میانه رو قرار دادیم، تا مردم گواه باشند و پیامبر نیز برشما گواه باشد، و ما آن قبله ای را که روی بدان می ایستادی، بگرداندیم تا افرادی را که از رسول خدا پیروی می کنند، ازکسانی که با او مخالفت می ورزند مشخص کنیم ، اگرچه تغییر قبله جز برکسانی که خداوند هدایشان کرده بود، دشوار می نمود، خداوند ایمان شما را تباه نمی کند، زیرا او برمردم مهربان و بخشاینده است.

ما توجه تورا را به سوی آسمان می بینیم، پس قبله ای را که می پسندی بتوعطا می کنیم، روی خود را بجانب           مسجد الحرام بگردان، وهرکجا باشید روی به جانب آن بگردانید.

اهل کتاب بخوبی می دانند که این تغییر قبله براستی ازجانب پروردگارشان بوده است، وخدا ازکردارشان غافل نیست.

هردلیلی که برای اهل کتاب بیاوری از قبلۀ تو پیروی نخواهند کرد، وتو نیز از قبلۀ آنها پیروی نخواهی کرد، و آنها هم خود پیرو قبلۀ یکدیگر نیستند، هرگاه پس از این آگاهی، ازخواسته های ایشان پیروی کنی بی گمان از ستمگران خواهی بود.

کسانی که کتابشان داده ایم او را مانند فرزندان خود می شناسند، ولی گروهی از ایشان درعین آگاهی، حقیقت را پنهان می کنند، این فرمان حقی است از جانب پروردگارت، بنا براین از تردید کنندگان مباش.

هرگروه جهتی دارد که بدان روی می آورد، پس درنیکی کردن بریکدیگر سبقت گیرید، هرجا که باشید خدا شما را حاضر می آورد، که او بر هرکاری تواتاست.

ازهرجای که بیرون شوی روی خود به مسجد الحرام بگردان، این حق است، و ازطرف پروردگارتو، و خدا از آنچه می کنید غافل نیست. ( ۹ ۴ ۱- ۲ ۴ ۱: ۲)

ازهرجای که بیرون شوی روی خود به مسجد الحرام کن، وهرجای که باشید روی بدان سوی کنید، تا هیچ کس را جز ستمکاران، حجتی برشما نداشته باشند، از ایشان نترسید، تنها ازمن بترسید، تا نعمت خویش را برشما تمام کنم، باشد که هدایت شوید. ( ۰ ۵ ۱: ۲)

نیکی آن نیست که روی بسوی مشرق ومغرب کنید، بلکه نیکوئی از آن کس است که به خدا و روز رستاخیز، فرشتگان، کتاب و پیامبران، ایمان آورد، ومال خود را باعلاقه ای که به آن دارد، به خویشاوندان، یتیمان، تهی دستان، درماندگان، نیازخواهان وبردگان ببخشد، و نماز را برپا دارد، وزکات بدهد وچون پیمان بندد، به عهد خود وفا کند، و درسختیها وبیماریها، و به گاه کارزار شکیبا باشد، اینان همان راستگویان و متقیانند. ( ۷۷ ۱: ۲)  

۞ نمازگزاران حقیقی:

مؤمنان رستگار شدند: آنان که درنمازشان فروتن، و از کارهای بیهوده روی گردانند، و زکات می پردازند، و آنان که شرمگاهشان را حفظ می کنند، جز برهمسران و کنیزانشان، که در این صورت قابل ملامت نیستند،

هرکس فراتر از این بخواهد تجاوزکار است، و رعایت کنندگان امانت، وحافظان نماز، آنان همان وارثانند، که بهشت را به ارث برند، و درآن جاودان باشند. ( ۱۱- ۱: ۳ ۲ )

الف. لام. میم

ابن آیات کتاب استوار است، نیکوکاران را هدایت و رحمت است:

برپادارندگان نماز ودهندگان زکات و یقین کنندگان به آخرت که درطریق هدایت پروردگارشان هستند – رستگارند. ( ۵ – ۱ : ۱ ۳ )

انسان کم طاقت آفریده شده است، هنگامی که بدی به او برسد بیتابی کند، و چون خیری به او رو آورد، باز دارنده باشد، مگر نمازگزاران، که پیوسته نماز گزارند، و آنهائی که در اموالشان حق معلومی برای سائلان و محرومان معین شده است، کسانی که به روز جزا ایمان دارند، و ازعذاب پروردگارشان می ترسند، زیرا خود را ازعذاب پروردگارشان درامان نمی دانند، کسانی که شرمگاه خود را حفظ می کنند، جز برهمسران و کنیزانشان، که در این باره ملامتی برای آنان نیست.

هرکس غیر از این بخواهد متجاوز اسد، و امانتداران و حافظان پیمان، و شهادت دهندگان بحق، و آنان که به نمازشان مراقبت دارند، اینان درباغهای بهشت گرامی و محترمند. ( ۵ ۳- ۹ ۱: ۰ ۷ )  

۞ خمس:

اگر به خدا و آنچه بربندۀ خود در روز جدائی حق از باطل، روز برخورد دو گروه نازل کردیم، ایمان آورده اید، بدانید از هر چیزی که به غنیمت گرفتید، یک پنجم آن برای خدا، پیامبر، خویشان، یتیمان، فقیران، و در راه ماندگان است.- خداوند برهر چیز قادر است. ( ۱ ۴ : ۸ )

حج - خانۀ خدا، خانۀ مردم

چون کعبه را محل اجتماع و مرکز امن مردم قرار دادیم، مقام ابراهیم را جایگاه نماز قرار دهید، به ابراهیم و اسماعیل سپردیم که:” خانۀ مرا برای طواف کنندگان و معتکفان و راکعان و ساجدان پاکیزه دارید.”

هنگامی که ابراهیم گفت:” پروردگارا! این شهر را محل امن قرار بده، و ساکنانش را که به خدا و روز قیامت ایمان دارند، از محصولات آن بهره مند ساز.”

خدا فرمود به هرکس کافر شود، بهرۀ کمی خواهم داد، و در آخرت به عقوبت آتش ناچارش کنم که سرانجام بدی است.

هنگامی که ابراهیم و اسماعیل پایه های خانۀ کعبه را بالا می بردند، ( گفتند) :

“پروردگارا! ازما بپذیر که تو شنوای دانائی، پروردگارا، ما را تسلیم خویش قرار بده و فرزندان ما را فرمانبردار خویش گردان، و آداب عبادتمان را برما بیاموز و توبۀ ما را بپذیر، که تو توبه پذیر و مهربانی.

پروردگارا، درمیان آنها پیامبری ازخودشان برانگیز، تا آیات تورا برایشان بخواند و کتاب و حکمت به آنها بیاموزد و پاکشان دارد، زیرا تو توانمند فرزانه ای.”

چه کسی جز نادانان از آئین ابراهیم روی می گرداند؟ در این جهان او برگزیدۀ ماست ، و در آخرت از شایستگان است. هنگامی که پروردگار به او فرمود:” تسلیم باش.”

گفت:” به پروردگار جهانیان تسلیم شدم.” ابراهیم و یعقوب فرزندان خود را بدان سفارش کردند:

– ای فرزندان من! خداوند برای شما این کیش را برگزید و تا گاه مرگ تسلیم باشید. ( ۲ ۳ ۱- ۶ ۲ ۱ : ۲ )

درود و رحمت پروردگار بر آن گروه باد که ره یافته اند.

صفا و مروه از شعائر خداست، بنابراین هرکس حج خانۀ کعبه کند، یا عمره بجا آورد، مانعی ندارد که آن دو را طواف کند، هرکس کردار نیکی انجام دهد، مسلماً خدا شکرپذیری داناست.

کسانی که دلایل وهدایتی را که نازل کردیم و درکتاب به مردم عرضه داشتیم کتمان کنند، مورد لعن خدا و لعن کنندگان واقع می شوند، مگر آنان که توبه کردند و به راه آمدند و حق را به زبان آوردند، توبۀ آنان را می پذیرم، که توبه پذیر مهربان منم. ( ۰ ۶ ۱- ۷ ۵ ۱: ۲ )

معبود شما یگانه خدائی است که بخشندۀ مهربان است و غیر از او خدائی نیست. ( ۳ ۶ ۱: ۲ )

حج و عمره را برای خدا به جای آورید، اگر بازتان داشتند، هرچه میسر است قربانی کنید، و تا آن قربانی به قربانگاه نرسیده، موی سر را نتراشید، و اگر کسی از شما بیمار بود، و یا آزاری یه سر داشت، ( که نمیتواند سرش را بتراشد) باید کفاره ای بدهد- اعم از روزه گرفتن یا صدقه دادن، و یا گوسفند ذبح کردن- و چون امان حاصل شد، هرکس ازعمره تمتع به حج باز آید، هرچه میسر شود قربانی کند، و هرکس قربانی نیابد، سه روز در ایام حج، و هفت روز پس از بازگشت، روزه بدارد، تا ده روز کامل شود، و این حکم برای کسی است که خاندانش مقیم مسجد الحرام نباشد، برای خدا تقوا کنید و بدانید که مجازات خدا سخت است.

حج درماهای معینی است، هرکس درآن ماه ها خود را ملزم به انجام این فریضه کرد، در اثنای حج از آمیزش جنسی و فسق وجدال خود داری کند، و خدا از کار خیری که انجام دهید آگاه است. زاد و توشه تهیه کنید، که بهترین توشه، تقواست، ای خردمندان از نافرمانی من بترسید.

برشما گناهی نیست که از فضل پروردگارتان برخوردا شوید، چون از اعراف بازگشتید، در مشعرالحرام خدا را یاد کنید و بیادش داشته باشید، چنانکه هدایتتان کرد، اگر چه پیش ازآن از گمراهان بودید.

آنگاه که مردم از آنجا بازگشتند، شما نیز بازگردید، و از خدا طلب آمرزش کنید، که خدا آمرزندۀ مهربان است.

بعضی ازمردم می گویند: ” پروردگارا، به ما در دنیا نیکی عطا کن”، آنها در آخرت بهره ای ندارند، و عده ای دیگر می گویند:” پروردگارا، به ما در دنیا نیکی عطا فرما، و در آخرت نیز نیکی مرحمت کن، و مارا ازعذاب آتش برکنار بدار.” آنها بهره ای از اعمال خود دارند، و حسابرسی خداوند سریع است.

خدا را در ایام معینی به یاد آورید و کسانی که در دو روز شتابان یا با درنگ، اعمال را انجام دهند، چنانچه با تقوا باشند، گناهی برآنها نیست، برای خدا تقوا کنید، و بدانید به پیشگاهش محشور خواهید شد. ( ۳ ۲۰– ۶ ۹ ۱: ۲ )

بگو:” خدا راست گفت، و بنابراین از آئین ابراهیم حق گرا پیروی کنید که مشرک نبود.”

اولین خانه ای که برای مردم مقرر شد، همان است که درمکه قرار دارد، و مبارک و مایۀ هدایت جهانیان باشد، و درآن آیات روشن ومقام ابراهیم است، هرکس به آن درآید درامان باشد، حج این خانه برای خدا برکسی واجب است که توانائی رفتن بسوی آن را دارد، و هرکس کفر بورزد، بداند که خدا ازهمۀ جهانیان بی نیاز است. ( ۷ ۹ – ۵ ۹ : ۳ )

برای آمرزش پروردگارتان و رسیدن به بهشتی که به وسعت آسمانها و زمین است، و برای تقوا پیشگان آماده شده است، بریکدیگر پیشی بگیرید، خداوند نیکوکارانی را که در توانگری و تنگدستی انفاق می کنند و خشم خودرا کنترل می کنند، و از خطای مردم در می گذرند، دوست دارد. ( ۴ ۳ ۱- ۳ ۳ ۱: ۳ )

ای مؤمنان خدا شما را به مقداری از شکار که دست و نیزه های شما به آن می رسد، آزمایش می کند، تا معلوم بدارد چه کسی درباطن از(نافرمانی) او می ترسد، و هرکس بعد ازآن تجاوز کند، عذاب دردناکی درپیش خواهد داشت

ای مؤمنان درحال احرام شکار را نکشید، هرکس به عمد آن را بکشد، باید کفاره ای همانند آن از چارپایان بدهد، به شرطی که دوعادل برابر بودن آن را گواهی دهند، و قربانی را به کعبه رساند، یا اطعام مساکین کند، یا معادل آن روزه بگیرد، تا کیفر عمل خود را بچشد، خداوند آنچه را درگذشته کرده اید بخشیده است، و هرکس بدان باز گردد، از او انتقام خواهد گرفت، که او نیرومند انتقام گیر است.

صید از دریا و خوردن آن برشما حلال شد، تا شما و مسافران ازآن بهره مند شوید، ولی تا موقعی که در احرام هستید شکار صحرا برایتان حرام است، و از (نافرمانی) خداوندی بترسید که به پیشگاه او محشور می شوید.

خداوند کعبه بیت الحرام، ماه حرام و قربانی نشاندار و بی نشان را وسیلۀ سامان بخشیدن کار مردم قرار داد، تا بدانید که خدا آنچه در آسمانها و زمین است می داند، و برهرچیز داناست.
بدانید کیفر او سخت باشد، و نیز آمرزندۀ مهربان است.

وظیفۀ پیغمبر جز ابلاغ رسالت نیست و خداوند آشکار و نهان شما را می داند.

بگو:” نا پاک و پاک یکسان نیست.” اگرچه کثرت ناپاکان تو را به شگفتی بیاندازد، ای خردمندان از خدا پروا کنید تا رستگار شوید. ( ۰۰ ۱- ۴ ۹: ۵)

چون ابراهیم گفت:” پروردگارا! این شهر را مکان امن قرار بده ومن و فرزندانم را از پرستش ُبت ها دور نگهدار.

پروردگارا! اینها بسیاری از مردم را گمراه ساختند، حال هرکس از من پیروی کند ازمن است، و هرکس نافرمانی کند، تو آمرزندۀ مهربانی.

پروردگارا! من بعضی از فرزندانم را دربیابان بی آب وعلفی که درکنار خانۀ گرامی توست، ُسکنا دادم، تا نماز را بر پا دارند، تو دلهای مردم را مایل به آنها بگردان واز ثمرات روزیشان کن، باشد که ُشکرت را بجای آورند.

پروردگارا! پنهان وآشکار ما را می دانی، ودر زمین و آسمان چیزی برخدا پنهان نیست.

سپاس ازآن خدائیست که اسماعیل و اسحاق را درپیری به من عطا فرمود، مسلماً پروردگار من شنوندۀ دعاست.

پروردگارا! من وفرزندانم را برپا دارندگان نماز قرار بده. پروردگارا! دعای مرا بپذیر.

پروردگارا! من وپدر ومادرم ومؤمنان را در روزی که حساب برپا می شود بیامرز. ( ۱ ۴- ۵ ۳: ۱۴)

کسانی که کفر می ورزند و باز می دارند از راه خدا و مسجد الحرام، که آن را برای مردم یکسان قرار دادیم- مقیم یا وارد درآن- و کسی که بخواهد درآنجا بر اثر ستمکاری ازحق منحرف شود، ازعذاب دردناک خود یه او می چشانیم.

آنگاه که مکان خانه را برای ابراهیم معین کردیم :” چیزی را شریک من قرار نده و خانۀ مرا برای طواف کنندگان، مقیمان، راکعان و ساجدان پاک گردان، و مردم را به حج فرا خوان، تا پیاده و سوار برشتران لاغر از راههای دور نزد تو بیایند، تا شاهد منافع خویش باشند و نام خدا را در روزهای معین ( به هنگام ذبح) برآنچه از چارپایان روزیشان کرده ایم یاد کنند، از گوشتشان بخورید و بینوایان فقیر را اطعام کنید.

آنگاه آلودگیها را از خود بزدائید و به نذر خود وفا کنید، و طواف کنندۀ خانۀ عتیق باشید.

همچنین هرکس حرمت نهاده های خدا را ارج بگذارد، نزد پروردگارش بهتر است، و چارپایان برای شما حلالند مگر آنچه دستور منعش برشما خوانده شده است، پس از بُت های پلید و گفتار دروغ اجتناب کنید.

خالصانه رو به خدا آورید و کسی را شریک او قرار ندهید، و هرکس به خدا شرک آورد، گوئی از آسمان سقوط کرده ایست که پرندگان او را ربوده باشند، و یا باد به دور دستها پرتابش کرده باشد.
همچنین بزرگ داشتن شعائر الهی، براستی از پرهیزکاری دلهاست، شما را تا زمان معین درآن بهره هاست، سپس قربانگاه آن خانۀ عتیق است.

برای هر امتی رسم قربانی قرار دادیم، تا برچارپایان زبان بسته ای که روزیشان کرده ایم، نام خدا را بخوانند، پس معبود شما خدائی یگانه است، همه تسلیم او باشید، و فروتنان را بشارت ده:

” آنهائی که با ذکر خدا دلهایشان بیمناک شود و در برابر مصائب شکیبا باشند، و نماز برپا دارند و از آنچه روزیشان کرده ایم انفاق کنند.”

و شتران قربانی را برای شما از شعائر الی قرار دادیم، شما را درآن خیر و برکت است، نام خدا را درهمان حال که به پا ایستاده اند ببرید، و هنگامی که پهلویشان (برزمین) قرار گرفت ازگوشتشان بخورید، و فقیران قانع وخواهنده را اطعام کنید، ما اینگونه اینها را برای شما رام کردیم تا سپاس دارید.

گوشت و خون آنها هرگز به خدا نمی رسد، ولیکن چیزی که به او می رسد تقوای شماست، اینگونه خدا آنها را به تسخیر شما درآورد، تا به شکرانۀ هدایت شدنتان بزرگش بشمارید، و نیکوکاران را بشارت ده.

خدا از ایمان آورندگان دفاع می کند، خداوند هیچ خیانتکار نا سپاس را دوست ندارد. ( ۳۸- ۵ ۲: ۲ ۲)

روزه ماه رمضان

ای مؤمنان، برشما روزه مقرر شد، همانگونه که بر پیشینیان هم واجب شده بود، باشد که با تقوا شوید.!

هرکس از شما که روزهائی چند بیمار یا مسافر بود، به همان تعداد از روزهای دیگر روزه بدارد، و کسانی که توانائی انجام آن را ندارند، فدیه اش این است که باید تهی دستی را غذا دهند، وکسی که کار خیری را پذیرا شود برای او بهتر است، و اگر بدانید روزه داشتن برای شما بهتر است.

ماه رمضان ماهی است كه قرآن، رهنمود مردمان و نشانه های هدایت و متمایز کنندۀ حق از باطل، در آن نازل شده است، پس هركس ازشما اين ماه را درك كند بايد آن را روزه بدارد، و كسى كه بيمار يا درسفر است، از روزهاى ديگر بجای آن روزه بدارد، خدا براى شما آسانى می ‏خواهد وبراى شما دشوارى نمى ‏خواهد، تا شماره های روزه کامل شود، و خدا را به پاس هدایتتان به عظمت یاد کنید، باشد كه اورا سپاس دارید.

آنگاه که بندگانم در باره من از تو پرسند:

– من نزديكم و دعاى دعاكننده را به هنگامى كه مرا بخواند اجابت می كنم، پس ( آنان هم ) بايد دعوت مرا بپذیرند و بمن ايمان آورند، باشد كه راه يابند.

درشبهاى روزه آمیزش جنسی با همسرانتان برشما حلال گرديده است، آنان لباس شما هستند و شما لباس آنها، خداوند واقف به بی صداقتی شما بود، پس توبه شما را پذيرفت و ازشما درگذشت، پس اكنون با آنان آمیزش كنيد، و آنچه را خدا برایتان مقرر داشته است انجام دهید، و بخوريد و بياشاميد تا روشنی روز از تاریکی شب برایتان مشخص شود، سپس روزه را تا شب به اتمام برسانيد، و درحالى كه درمساجد اعتکاف دارید آمیزش جنسی نکنید.

اين مرزهای الهی است، به آن نزدیک نشوید، خداوند بدینگونه آیاتش را برمردمان روشن می کند، باشد که با تقوا شوند. ( ۷ ۸ ۱- ۳ ۸ ۱: ۲)

درباره هلال ماه نو ازتو می ‏پرسند، بگو آن نشانگر اوقات براى مردم و (موسم) حج است، و نيكى آن نيست كه ازپشت‏ به خانه ‏ها درآييد، بلكه نيكى تقوا پيشه کردن و به خانه‏ ها از در (ورودى) آنها وارد شدن است، و از( نافرمانی) خدا بترسيد باشد كه رستگار گرديد. ( ۹ ۸ ۱: ۲)

جهاد( جهد و کوشش در راه خشنودی خدا) با همۀ ناگواریش برایتان مقرر شد، چه بسا چیزی را نا خوش بدارید، ولی برایتان خوب باشد، و چه بسا چیزی را خوش داشته باشید ولی برایتان بد باشد، خدا می داند و شما نمی دانید. ( ۶ ۱ ۲: ۲)

۞ شب قد ر:

سوگند به کتاب روشنگر، که ما آنرا درشبی فرخنده نازل کردیم، که ما هشدار دهنده بوده ایم.

درآن شب هرفرمانی به حکمتی صادر می شود، فرمانی ازجانب ما که فرستنده اش بوده ایم، رحمتی است ازجانب پروردگارت که او شنوای داناست، پروردگار آسمانها و زمین وآنچه درمیان آنهاست، اگر یقین دارید، معبودی جز او نیست، زنده می کند و می میراند، پروردگار شما و پروردگار نیاکان شماست، لیکن آنها درشک دست و پا می زنند. ( ۹-۱: ۴۴ )

ما درشب قدر نازلش کردیم، تو چه میدانی شب قدر چیست؟ شب قدر از هزارماه برتر است، درآن شب فرشتگان و جبرئل به اذن پروردگارشان برای هرکاری فرود می آیند، آن را تا طلوع فجر رحمت و سلامت باشد. ( ۵ – ۱ : ۷ ۹ )

جهاد (نهایت سعی و کوشش)

به کسانی که در راه خدا کشته می شوند مرده نگوئید، بلکه آنها زنده اند، ولی شما درنمی یابید. ( ۴ ۵ ۱: ۲ )

در راه خدا با کسانی نبرد کنید که با شما می جنگند، ولی تعدی نکنید که خدا تجاوز کنندگان را دوست ندارد. ( ۹۰ ۱: ۲ )

و با آنها پیکار کنید تا شرک باقی نماند، و دین مخصوص خدا شود، ولی اگر دست برداشتند، بدانید که ستم جز برستمکاران روا نیست. ( ۳ ۹ ۱: ۲ )

بعضی مردم درطلب خشنودی خدا جان خود را می فروشند، و خدا نسبت به بندگانش مهربان است. ( ۷ ۰ ۲: ۲ )

جهاد در راه خدا با همۀ ناگواریش برایتان مقرر شد، و چه بسا چیزی را ناخوش دارید، ولی برایتان خوب باشد، و چه بسا چیزی را خوش داشته باشید، ولی برایتان بد باشد، خدا می داند و شما نمی دانید.

از تو دربارۀ جنگ درماه حرام می پرسند، بگو:” جنگ امر گرانی است، ولی بازداشتن از راه خدا، کفر ورزیدن به او، و هتک حرمت مسجد الحرام و بیرون راندن ساکنان آن درنزد خدا گرانتر از آن است، و فتنۀ شرک از کشتار هم بزرگتر است.

پیوسطه با شما می جنگند تا مگر بتوانند ازدین خود بازتان دارند، ولی هرکس از شما که ازدین خود برگردد و کافر بمیرد، کردارش در دنیا و آخرت برباد است، و چنین کسانی جاودانه در دوزخند.
مؤمنان و مهاجرانی که در راه خدا به جهاد برخاستند، به رحمت خدا امیدوارند، و خدا آمرزندۀ مهربان است. ( ۸ ۱ ۲- ۶ ۱ ۲: ۲ )

در راه خدا پیکار کنید و بدانید که خدا شنوای داناست. ( ۴ ۴ ۲: ۲ )

آیا آن گروه از بنی اسرائیل را ندیدی که بعد ازموسی، به پیامبرشان گفتند: “فرمانده ای برای ما انتخاب کن تا در راه خدا پیکار کنیم.”

گفت:” مبادا اگر برای شما جنگ مقرر شود، پیکار نکنید.”

گفتند:” چرا در راه خدا جنگ نکنیم درحالیکه از دیارمان و فرزندانمان رانده شده ایم؟”

چون فرمان جنگ صادر شد، جزعدۀ کمی همه سرپیچی کردند، خداوند ستمگران را بخوبی می شناس. ( ۶ ۴ ۲: ۲ )

ُسست و غمگین نشوید، چرا که اگر ایمان داشته باشید، برترید.

اگر آسیبی به شما وارد آمد، به گروه مقابلتان نیز آسیبی چون آن وارد شده است، و ما روزگار را میان مردم می گردانیم تا خداوند مؤمنان را معلوم بدارد و از میانتان گواهانی بگیرد، خداوند ستمکاران را دوست ندارد.

تا مؤمنان را پاکیزه گرداند و کافران را نابود سازد.

آیا تصورتان این بود که بی آنکه خداوند مجاهدان وصابران شما را معلوم گرداند، وارد بهشت خواهید شد؟ شما پیش از روبرو شدن با مرگ آرزویش را می کردید، اینک آنرا با چشم خود دیدید، و خیره درآن نگاه کردید. ( ۴۳ ۱- ۹ ۱۳: ۳ )

هیچ کس جز به فرمان خدا نمی میرد، سرنوشتی است زماندار، هرکس پاداش دنیا بخواهد بهره ای از آن به او خواهیم داد، و هرکس پاداش آخرت را بخواهد، به او نیز می دهیم، و به زودی شاکران را پاداش خواهیم داد.

و چه بسیار پیامبرانی که خدا دوستان بسیاری به همراه آنان جنگ کردند، آنها در برابر آنچه در راه خدا به آنها میرسید، سُست نشدند و زبونی نکردند، وخداوند صابران را دوست دارد.

سخنانشان جز این نبود که:” پروردگارا، گناهان ما را بیامرز و از زیاده روی هایمان درکارها درگذر و ما را ثابت قدم بدار و برگروه کافران پیروز کن.

بنابراین خداوند پاداش این دنیا و پاداش نیک آخرت به آنها عطا فرمود زیرا خداوند نیکوکاران را دوست دارد.

ای مؤمنان اگر از کافران فرمان برید، شما را به آئین پیشین باز می گردانند، و سرانجام زیان خواهید کرد، حال آنکه خدا سرپرست شماست، و او بهترین یاوران است، بزودی در دل کافران ترس خواهیم انداخت، زیرا بدون حجتی ازسوی خدا چیزهائی را شریک او قرار دادند، و جایگاه آنها جهنم است، که برای ستمگران بد جایگاهی است. ( ۱ ۵ ۱- ۵ ۴ ۱: ۳ )

ای مؤمنان شما مانند کافران نباشید که در زمان مسافرت برادرانشان یا به هنگام شرکت درجنگ، می گفتند:” اگر آنها نزد ما بودند نمی مردند، و یا کشته نمی شدند، تا خدا این پندار را چون حسرتی بردلشان گذارد، خدا زنده می کند و می میراند و به کردارتان آگاه است.

اگر در راه خدا کشته شوید یا بمیرید، آمرزش و رحمت خدا ازتمام اندوخته ها بهتر است.

چنانچه بمیرید یا کشته شوید، به سوی خدا باز می گردید. ( ۵۸ ۱- ۶ ۵ ۱: ۳ )

اگر خدا شما را یاری کند، هیچکس برشما پیروز نخواهد شد، و اگر دست از یاری شما بردارد، کیست که بعد از او شما را یاری کند، و مؤمنان فقط باید بر خدا توکل کنند. ( ۰ ۱۶: ۳ )

چرا وقتی آسیبی به شما رسید که خود دوبرابر آن به دشمن وارد کرده بودید، گفتید:” این آسیب ازکجا رسید؟ ” بگو:” از ناحیۀ خودتان بود، خداوند برهر چیزی قادر است.”

آنچه در روز برخورد دوگروه به شما رسید، به فرمان خدا بود، تا مؤمنان و نفاق افکنان شناخته شوند، چون به آنها گفته شد:” بیائید در راه خدا نبرد کنید، با به دفاع بپردازید.” گفتند:” اگر جنگ آزموده بودیم از شما پیروی می کردیم.” درآن روز آنها به کفر نزدیکتر بودند تا به ایمان، به زبان چیزی می گفتند که در دلشان نبود، خدا به آنچه پوشیده می دارند داناست.

به کسانی که خود ازجهاد باز ایستادند و دربارۀ یاران خود گفتند:” اگر ازما تبعیت می کردند، کشه نمی شدند.” بگو:” اگر راست می گوئید مرگ را از خود برانید.”

هرگز گمان مبر کشته شدگان در راه خدا مردگانند، بلکه زنده اند، و درپیشگاه پروردگارشان روزی می خورند، شادمانند به آنچه خدا ازفضلش به آنان عطا فرموده، و مسرورند برای کسانی که هنوز به آنان نپیوسته اند، که بیم و اندوهی برایشان نیست.

آنان که پس ازرسیدن جراحات بسیارهمچنان دعوت خدا وپیغمبر را اجابت کردند، نیکوکاران و پرهیزکارانشان را پاداش بزرگی است.

کسانی که مردم به آنها گفتند که:” مردم برای نبرد با شما جمع آمده اند، از آنها بترسید، ایمانشان زیادتر شد و گفتند:

” خدا ما را کافی است و او بهترین حامی است.”

آنان به نعمت و فضل خدا باز گشتند، و هیچ آسیبی به آنها نرسید، و پیرو رضای خدا شدند، که فضل خدا عظیم است، آن فقط شیطان است که پیروان خود را می ترساند، پس از آنها نترسید و اگر ایمان دارید، تنها از( نافرمانی) من بترسید. ( ۵ ۷ ۱- ۵ ۶ ۱: ۳ )

حکومت آسمانها و زمین از آن خداست، و او برهمه چیز تواناست، مسلماً در آفرینش آسمانها و زمین و رفت و آمد شب و روز عبرتی است برای خردمندان:

آنان که ایستاده و نشسته و به پهلو خفته خدا را یاد می کنند، و در آفرینش آسمانها و زمین ها می اندیشند:

پروردگارا، این جهان را بیهوده نیافریده ای، تو منزّهی، ما را از عذاب آتش نگهدار.

پروردگارا، هرکس را به آتش افکنی خوار و رسوایش ساخته ای و ستمکاران یاوری ندارند.

پروردگارا، ما ندای منادی توحید را شنیدیم، که دعوت می کرد: ” به پروردگارتان ایمان بیاورید” و ما ایمان آوردیم.

پروردگارا گناهان ما را بیامرز و بدی هایمان را بپوشان، و ما را با نیکان بمیران.

پروردگارا، آنچه از طریق پیامبران به ما وعده فرمودی، به ما مرحمت فرما، و ما را در روز رستاخیز رسوا مکن ، زیرا تو هیچگاه از وعدۀ خود تخلف نمی کنی. ( ۴ ۹ ۱- ۹ ۸ ۱: ۳ )

خداوند درخواست آنان را پذیرفت:”من کار هیچکس را خواه زن باشد، یا مرد، تباه نخواهم کرد- همه از یکدیگرند- من گناه مهاجران و آنان را که ازخانه های خود رانده شدند و در راه من آزار دیدند و جنگ کردند و کشته شدند، می بخشم و آنها را به درون باغهائی که جویباران درآن روان است می آورم.” این پاداش از طرف خداوند است و بهترین پاداش نزد اوست. ( ۵ ۹ ۱: ۳ )

ای مؤمنان شکیبائی کنید، در برابر دشمنان ثبات ورزید، مهیای جهاد باشید، و برای خدا تقوا پیشه کنید، باشد که رستگار شوید. ( ۰۰ ۲ : ۳ )

آنان که خدا وپیامبرش را اطاعت کنند همنشین پیامبران، صدیقان، شهدا و شایستگانند که خداوند به آنها نعمت عنایت فرموده، و چه نیکو رفیقانی هستند.

این موهبت الهی است و دانائی خدا کافی است، ای مؤمنان صلاح برگیرید و گروه گروه، یا همگی به سوی دشمن روی آورید.

درمیان شما افرادی هستند که سُستی می کنند، اگر حادثه ای ناگوار بر شما وارد شود، بگوید:” خدا به من رحمت آورد که همراهشان نبودم، اگر بهره ای ازجانب خدا به شما برسد – چنان که گوئی هرگز مودتی میانتان نبوده است – بگوید:” ای کاش با آنها بودم و به موفقیت بزرگی نائل می شدم.

آنان که زندگی دنیا را به آخرت فروخته اند، باید در راه خدا پیکارکنند، و آن کس که در راه خدا پیکارکند، چه کشته شود، چه به پیروزی برسد، بزودی اورا پاداش عظیمی خواهیم داد.

چرا در راه خدا پیکار نمی کنید؟ درصورتی که جمعی از مردان و زنان و کودکان ستمدیده، می گویند:” خدایا مارا از این دیار ستمکار بیرون ببر، و ازجانب خود یار و مددکاری برای ما قرار بده. ( ۵ ۷ – ۹ ۶ : ۴ )

مؤمنان در راه خدا پیکار می کنند و کافران در راه شیطان، پس شما با یاران شیطان پیکار کنید، که مکر و حیلۀ شیطان ضعیف است.

آيا نديدى كسانى را كه به آنان گفته شد: ” دست از پیکار برداريد ونماز را برپا كنيد وزکات بدهید.” وهمين كه فرمان جهاد به آنان داده شد، بناگاه گروهى از آنان، بیشتر از آن که باید از( نافرمانی )خدا بترسند، از مردم ترسیدند و گفتند:” پروردگارا ! چرا جهاد را برما مقرر داشتى؟ چرا کمی آنرا به تأخیر نینداختی؟

بگو :” مطاع دنیا ناچیز است، و آخرت براى كسى كه تقوا پيشه كرده است بهتر است، و به قد ر نخک هستۀ خرمايى بر شما ستم نخواهد رفت. ( ۷ ۷- ۶ ۷ : ۴ )

هرکجا باشید مرگ گریبانگیرتان خواهد شد، اگرچه در باروهای مستحکم باشید.

اگر خیری به آنها برسد می گویند:” ازجانب خداست”، و اگر شری برسد می گویند:” از ناخیۀ توست.”

بگو:” همه از ناحیۀ خداست.” چرا این قوم حاضر نیستند حقایق را درک کنند؟

هرخیری که به تو رسد ازجانب خداست، و هر شری ازخودت صادر شده است، و ما تو را به رسالت به سوی مردم فرستادیم، و گواهی خدا کافی است.

هرکس پیامبر را اطاعت کند خدا را اطاعت کرده است و هرکس که سر باز زند، تو را نگاهبان او نفرستادیم. ( ۰ ۸ – ۸ ۷ : ۴ )

در راه خدا پیکار کن که جز برخودت مکلف نیستی و مؤمنان را تشویق کن، امید است خداوند مانع قدرت کافران شود، که قدرت او بیشتر است، و عقوبتش شدیدتر.

هرکس درکار نیکی میانجی شود، نصیبی هم برای خودش خواهد بود، و کسی که درکار بدی میانجی شود، سهمی از آن خواهد داشت، و خداوند برهر چیز مراقب است.

چون شما را درودی گویند، پاسخی بهتر و یا همانند آن بدهید- خدا حساب همه چیز را دارد. ( ۶ ۸- ۴ ۸: ۴ )

ای مؤمنان آنگاه که در راه خدا رهسپار(جهاد) شدید، بر رسی کنید و به کسی که اظهار مسلمانی کرد نگوئید که مؤمن نیستی، تا از سرمایۀ نا پایدار دنیا غنیمتی به دست آورید، زیرا غنیمتهای بسیار نزد خداست، شما نیز پیش از این چنین بودید، و خداوند برشما منت نهاد، بنابراین بر رسی کنید، که خدا به کردارتان آگاه است.

مؤمنانی که بدون داشتن رنج و آسیبی، از جهاد امتناع ورزند، با مجاهدانی که با مال و جان در راه خدا کوشش کنند برابر نخواهند بود، خداوند کسانی را که با مال و جانشان به جهاد روند، بر آنان که برجای بمانند، درجاتی برترعطا فرموده، وهمۀ آنها را وعدۀ نیکو داده است،و مجاهدان را برخانه نشینان به پاداشی بزرگ برتری داده است.

این درجات و آمرزش و رحمت از جانب خداست، که او آمرزندۀ مهربان است. ( ۶ ۹- ۴ ۹: ۴ )

ای مؤمنان هنگامی که با گروهی ( از دشمن ) روبرو شدید پایدار باشید، و خدا را بسیار یاد کنید، تا رستگار شوید. ( ۵ ۴: ۸ )

تمام امکانات خود را از نیرو گرفته تا اسبان ورزیده، آماده کنید تا به وسیلۀ آن دشمن خود و خدایتان و همچنین گروه دیگری غیر از اینها را که نمی شناسید بترسانید، و هرچه در راه خدا خرج کنید، به شما باز می گرداند، به شما ستم نخواهد شد. ( ۰ ۶: ۸ )

اگر به صلح مایل شدند تو نیز از درصلح وارد شو، و برخدا توکل کن، که او شنوا و بیناست، و اگر بخواهند فریبت دهند، خدا برای تو کافی است، اوست که با نصرت خود و یاری مؤمنان تو را تأئید کرد، و در دل مؤمنان الفت انداخت، که اگر تمام آنچه را که در روی زمین است خرج می کردی، تا در دل آنها الفت بیاندازی، از عهده برنمی آمدی، ولی خدا درمیان آنها الفت بوجود آورد- او پیروزمند فرزانه است.( ۳ ۶- ۱ ۶: ۸ )

مقام کسانی که ایمان آوردند و تن به هجرت دادند و با مال و جان در راه خدا به جهاد برخاستند، نزد خدا برتر است، و آنها همان رستگارانند، پروردگارشان آنها را به رحمت و خشنودی خود و به باغهای پرنعمت جاودانه نوید می دهد، وهمواره درآن جاودانند، زیرا پاداش بزرگ نزد خداست. ( ۲۲- ۰ ۲: ۹ )

ای مؤمنان! چرا هنگامی که به شما گفته شود به منظور جهاد در راه خدا حرکت کنید، سنگین می شوید و برزمین می چسبید، آیا بجای آخرت به زندگی دنیا راضی شده اید؟ حال آنکه مطاع زندگی دنیا دربرابر آخرت بسیار ناچیز است، اگر حرکت نکنید، شما را به عذاب دردناکی مجازات می کند و قوم دیگری را بجای شما قرار می دهد، و هیچ زیانی به او نمی رسانید، خداوند برهرکاری تواناست. ( ۹ ۳- ۸ ۳: ۹ )

برناتوانان و بیماران و آنان که وسع مالی ندارند، اگر خیرخواه خدا و رسولش باشند گناهی نیست( که به جهاد نروند)- برنیکوکاران ایرادی نباشد، و خدا آمرزندۀ مهربان است.

همچنان نسبت به آنها که آمادۀ جهاد شدند و نزد تو آمدند، که مرکوبشان دهی، تو گفتی مرکبی ندارم که شما را برآن سوار کنم، آنها با چشمان پر اشگ بازگشتند، چرا که چیزی برای انفاق نیافتند.
راه معاخذه تنها برکسانی باز است که درعین بی نیازی از تو رخصت می خواهند و بدان خشنودند که با خانه نشینان بمانند، خدا بردلهایشان ُمهر نهاده است، و چنین است که آنها نمی دانند، وقتی بسوی آنها باز گردید، ازشما پوزش خواهند خواست، بگو:” عذرخواهی نکنید که هرگز عذرتان را نمی پذیرم، خدا مارا از حقیقت احوال شما آگاه کرده است، و بزودی خدا و رسولش کردار شما را خواهند دید.”

وقتی بسوی خدای دانای آشکار و نهان بازتان گردانند، شما را ازکردارتان آگاه می کند.( ۴ ۹- ۱ ۹: ۹ )

خداوند درمقابل بهشت جان ومال مؤمنان را خرید، که در راه خدا جهاد کنند، بکشند و کشته شوند، این وعده ای حتمی است که خدا درتورات و انجیل و قرآن به عهده گرفته، وفادار تر ازخدا به پیمان خویش کیست؟ اکنون بشارت باد برشما به داد و ستدی که با خدا کرده اید- این است رستگاری بزرگ.

آنان توابان، عابدان، سپاسگزاران، روزه داران، راکعان، ساجدان، فرمان دهندگان به نیکی و بازدارندگان از زشتی و حافظان حدود خدایند، مؤمنان را بشارت ده. ( ۲ ۱۱- ۱۱۱: ۹ )

آنگاه پروردگار برکسانی که بعد ازعذاب کشیدن هجرت کردند و درجهاد مداومت نشان دادند، آمرزندۀ مهربان است. ( ۰ ۱۱: ۶ ۱ )

به کسانی که مورد حمله و جنگ قرار گرفته اند، به علت اینکه مورد ظلم واقع شده اند، اجازۀ جنگ داده شده، و خدا قادر به یاری کردن و پیروز ساختن آنهاست، و آنهائی که به ناحق ازخانه هایشان رانده شدند، چرا؟ که گفتند:” خداوند پروردگار ماست.” و اگر خدا بعضی از انسانها را به بعضی دیگر دفع نمی کرد، دیرها و معابد و کنشتها و مساجدی که نام خدا درآنها بسیار برده می شود ویران می گردید، و هرکس خدا را یاری کند، خداوند یاریش می دهد، زیرا خدا نیرومند مقتدر است.

آنها کسانی هستند که اگر در زمین به آنان قدرت بخشیدیم نماز برپا می دارند و زکات می دهند

و امر به معروف و نهی از منکر می کنند و سرانجام کارها با خداست. ( ۱ ۴- ۹ ۳: ۲۲ )

آنها خدا را آنگونه که باید نشناختند، زیرا خداوند نیرومند مقتدر است. خداوند از فرشتگان و انسان رسولانی برمی گزیند، خداوند شنوائی بیناست، خدا آینده و گذشتۀ آنها را می داند و بازگشت همه به سوی اوست.

ای مؤمنان راکع و ساجد پروردگارتان باشید و اورا بپرستید و کار نیک انجام دهید تا رستگار شوید، و آنگونه که شایسته است در راهش جهاد کنید.

او شما را برگزید و در دین مشقت و تنگنائی یرای شما قرار نداد، این همان دین پدرتان ابراهیم است، او پیش از این شما را مسلمان نامید تا پیامبر گواهتان باشد و شما گواه برمردم.

پس نماز را برپا دارید و زکات بدهید و به خدا توسل جوئید که او مولی و سرپرست شماست- چه مولای خوب و چه یاور شایسته ای. ( ۸ ۷- ۴ ۷ : ۲۲ )

کسانی که در راه ما مجاهدت کنند، به راههای خویش راهنمائی خواهیم کرد، و خدا با نیکوکاران است. ( ۹ ۶ : ۹ ۲ )

بگو:” فرار از مرگ و کشته شدن به حالتان مفید نیست، و در این صورت بهره مندی شما جز مدت اندکی نخواهد پائید.”

بگو:” اگر خدا خواستار مصیبت یا رحمتی برای شما باشد، چه کسی دربرابر ارادۀ او حفظتان می کند؟ و غیر از او یار و مدد کاری نخواهید یافت.”

خداوند بخوبی کسانی که مردم را ازجنگ باز می داشتند و کسانی که به برادران خود می گفتند بسوی ما بیائید و جز اندکی به کارزار نمی آیند، می شناسد.( ۸ ۱- ۶ ۱: ۳۳ )

بگو:” من فقط شما را به یک چیز اندرز می دهم و آن اینکه برای خدا دوگان ، دوگان، یا یکان، یکان، بپا خبزید، آنگاه بیاندیشید، تا بدانید که دوست شما دیوانه نیست، او بیم رسانی است که شما را پیشا پیش ازعذابی شدید هشدار می دهد. ( ۶ ۴: ۴ ۳ )

مؤمنان می گویند:” چرا سوره ای نازل نشد، و چون سوره ای از محکمات نازل شود که درآن ازجنگ سخن رفته باشد، بیماردلان را بنگری که در بیهوشی مرگ نگاهت می کنند، پس فرمانبرداری و گفتار نیکو برایشان شایسته تر است، و چون تصمیم به جنگ گرفته شد، اگر با خدا صادق باشند برایشان بهتر است. ( ۲۱- ۰ ۲: ۷ ۴ )

مؤمنان کسانی هستند که پس از ایمان آوردن به خدا و رسولش، دیگر گرفتار شک نشدند، و با مال و جان خویش در راه خدا به جهاد برخاستند، اینها راستگویانند. ( ۵ ۱: ۹ ۴ )

خداوند کسانی را که چون بنیان آهنین در راهش پیکار می کنند دوست دارد. ( ۴ : ۱ ۶ )

ای مؤمنان، آیا شما را به معامله ای راهنمائی کنم که ازعذاب دردناک نجاتتان دهد؟

به خدا و فرستاده اش ایمان بیاورید و با اموال و جان خویش در راه خدا جهاد کنید، اگر بدانید برای شما بهتر است، خداوند گناهانتان را می بخشد و شما را به باغهائی وارد میکند که نهرها درآن جاری است و درخانه های پاک بهشتی جای می دهد، این رستگاری بزرگی است.

نعمت دیگری که خواهانش هستید یاری و پیروزی نزدیک ازجانب خداست، مؤمنان را بشارت ده. ( ۳ ۱- ۰ ۱: ۱ ۶ )

جهاد اکبر

جها د اکبر- ( نهایت جهد وکوشش در تزکیۀ یا پاکسازی نفس)

چنان که پیامبری ازخود شما برشما فرستادیم، تا آیات ما را برایتان بخواند و شما را پاکیزه گرداند و کتاب و حکمت آموزد، وآنچه را نمی دانستید به شما یاد دهد.( ۱ ۵ ۱: ۲ )

خداوند برمؤمنان منت نهاد که درمیانشان پیامبری ازخودشان برانگیخت که آیاتش را برآنان بخواند و پاکشان دارد و کتاب و حکمت به آنها بیاموزد، اگرچه پیش از آن درگمراهی آشکار بودند.( ۴ ۶ ۱: ۳ )

ای مؤمنان از(نافرمانی) خدا بترسید و به او تقرب جوئید و در راهش جهاد کنید، باشد که رستگار شوید. ( ۵ ۳: ۵ )

عدۀ دیگری نیز هستند که به گناه خود اعتراف کردند، و کارهای شایسته و ناشایسته را بهم آمیختند، که امید است خدا توبۀ آنها را بپذیرد، زیرا که او آمرزندۀ مهربان است.

از اموالشان تصدق و کفاره بگیر تا به آن وسیله تزکیه و پاکشان کنی و برایشان دعا کن، زیرا دعای تو موجب آرامش آنهاست، و خداوند شنوای داناست، مگر نمی دانند که فقط خداوند توبۀ بندگانش را می پذیرد و صدقات را قبوی می کند، و او توبه پذیر مهربان است. ( ۴ ۰ ۱- ۲ ۰ ۱: ۹ )

هرکس با گناه به حضور پروردگارش برسد، دوزخ جایگاه اوست، که نه درآن می میرد و نه زنده می ماند، و هرکس با ایمان و عمل صالح در پیشگاهش حاضر شود، دارای درجات عالی است – باخهاس جاویدان که جویباران درآن جاریست، همواره درآن خواهد بود، اینست پاداش کسی که خود را پاک گرداند. ( ۶ ۷- ۴ ۷: ۰ ۲ )

آنها خدا را آنگونه که باید نشناختند، زیرا خداوند نیرومند مقتدر است. خداوند از فرشتگان و انسان رسولانی برمی گزیند، خداوند شنوائی بیناست، خدا آینده و گذشتۀ آنها را می داند و بازگشت همه به سوی اوست.

ای مؤمنان راکع و ساجد پروردگارتان باشید و اورا بپرستید و کار نیک انجام دهید تا رستگار شوید، و آنگونه که شایسته است در راهش جهاد کنید.

او شما را برگزید و در دین مشقت و تنگنائی یرای شما قرار نداد، این همان دین پدرتان ابراهیم است، او پیش از این شما را مسلمان نامید تا پیامبر گواهتان باشد و شما گواه برمردم.

پس نماز را برپا دارید و زکات بدهید و به خدا توسل جوئید که او مولی و سرپرست شماست- چه مولای خوب و چه یاور شایسته ای. ( ۸ ۷- ۴ ۷ : ۲۲ )

ای مؤمنان ازگامهای شیطان پیروی نکنید که شیطان پیروانش را به کارهای زشت و ناپسند وا می دارد و اگر فضل

و رحمت خدا نبود هرگز کسی از شما پاک نمی ماند، لیکن خدا هرکس را بخواهد پاک می کند، و خدا شنوای داناست. ( ۱ ۲: ۴ ۲ )

کسانی را که در راه ما مجاهدت کنند، به راههای خویش راهنمائی خواهیم کرد، وخدا با نیکوکاران است. ( ۹ ۶ : ۹ ۲ )

هیچ کس بارگناه دیگری را بردوش نمی کشد و اگر گرانباری برای حمل گناه خود، دیگری را فرا خواند، چیزی ازآن بردوش نخواهد گرفت، هرچند ازخویشان او باشد، تو فقط کسانی را هشدار می دهی که درنهان از پروردگارشان می ترسند و نماز می گذارند، هرکس پاکی ورزد به سود خویش پاکیزه شده است، و سرانجام همه بسوی خداست.

نابینا و بینا برابر نیستند، و نیز تاریکی و روشنی، همچنین سایه و آفتاب، و زندگان و مردگان نیز یکسان نیستند، خداوند هرکس را بخواهد می شنواند، و تو نمی توانی سخنت را به درگور خفتگان بشنوانی، تو هشدار دهنده ای بیش نیستی.ما تورا مژده دهنده و هشدار دهنده بحق فرستادیم و هیچ اُمتی نیست، جز اینکه درمیانشان هشدار دهنده ای بوده است. ( ۴ ۲ – ۸ ۱: ۵ ۳ )

مؤمنان کسانی هستند که پس از ایمان آوردن به خدا و رسولش، دیگر گرفتار شک نشدند، و با مال و جان خویش در راه خدا به جهاد برخاستند، اینها راستگویانند.( ۵ ۱: ۹ ۴ )

کسی که خود را تزکیه کند، مسلماً رستگار شود، و نام پروردگارش را به یاد آورد و نماز برپا دارد، ولی شما زندگی دنیا را ترجیح می دهید، درحالی که آخرت بهتر و پاینده تر است، این درکتاهای پیشینیان ذکر شده است، کتابهای ابراهیم و موسی. ( ۹ ۱- ۴ ۱: ۷ ۸ )

سوگند به خورشید و روشنائی طالع شدنش، سوگند به ماه که پس از آن سر برآورد، سوگند به روز آنگاه که آنرا روشن کند، سوگند به شب آنگاه که آنرا بپوشاند، سوگند به آسمان و آنکه برافراشتش، سوگند یه زمین و گستراننده اش، سوگند به روح آدمی و آنکس که به اعتدال آنرا آفرید، و خیر و شرش را به او الهام کرد، :

هرکس نفس خود را تزکیه کند رستگار خواهد شد، و آنکس که پلیدش دارد، از زیانکاران است. ( ۰ ۱- ۱: ۱ ۹ )

هجرت مهاجران

حکومت آسمانها و زمین از آن خداست، و او برهمه چیز تواناست، مسلماً در آفرینش آسمانها و زمین و رفت و آمد شب و روز عبرتی است برای خردمندان:

آنان که ایستاده و نشسته و به پهلو خفته خدا را یاد می کنند، و در آفرینش آسمانها و زمین ها می اندیشند:

پروردگارا، این جهان را بیهوده نیافریده ای، تو منزّهی، ما را از عذاب آتش نگهدار.

پروردگارا، هرکس را به آتش افکنی خوار و رسوایش ساخته ای و ستمکاران یاوری ندارند.

پروردگارا، ما ندای منادی توحید را شنیدیم، که دعوت می کرد: ” به پروردگارتان ایمان بیاورید” و ما ایمان آوردیم.

پروردگارا گناهان ما را بیامرز و بدی هایمان را بپوشان، و ما را با نیکان بمیران.

پروردگارا، آنچه از طریق پیامبران به ما وعده فرمودی، به ما مرحمت فرما، و ما را در روز رستاخیز رسوا مکن ، زیرا تو هیچگاه از وعدۀ خود تخلف نمی کنی.

خداوند درخواست آنان را پذیرفت:”من کار هیچکس را خواه زن باشد، یا مرد، تباه نخواهم کرد- همه از یکدیگرند- من گناه مهاجران و آنان را که ازخانه های خود رانده شدند و در راه من آزار دیدند و جنگ کردند و کشته شدند، می بخشم و آنها را به درون باغهائی که جویباران درآن روان است می آورم.”

این پاداش از طرف خداوند است و بهترین پاداش نزد اوست. ( ۵ ۹ ۱- ۹ ۸ ۱: ۳ )

فرشتگان بهنگام قبض روح آنان که برخود ستم روا داشته اند، بپرسند:” چگونه بودید؟”

پاسخ دهند:” ما در زمین زار و زبون بودیم.”

گویند:” مگر زمین خدا پهناور نبود که مهاجرت کنید؟” جایگاه آنها دوزخ است و سرانجامشان بد، مگر آندسته ازمردان و زنان و کودکانی که براستی درمانده و ناتوان بودند و چاره ای نمی دانستند و راه نجاتی نمی یافتند، امید است خداوند آنها را مورد عفو قرار دهد، خداوند بخشایندۀ آمرزنده است.

کسی که در راه خدا مهاجرت کند، مفر وگشایشی در زمین بیابد، و هرکس برای خدا و پیامبرش ازخانه وکاشانه اش بیرون رود، و درآن احوال مرگش فرا رسد، پاداش او برخداست، و خداوند آمرزندۀ مهربان است. ( ۰۰ ۱- ۷ ۹: ۴ )

آنان که ایمان آوردند و مهاجرت کردند و در راه خدا به جهاد برخاستند و آنان که پناه دادند و یاری کردند، مؤمنان حقیقی هستند، و برایشان آمرزش و روزی خوبی است.

کسانی که بعد از آنها ایمان آوردند و هجرت کردند و به همراه شما به جهاد رفتند، ازشما هستند، و به حکم کتاب خدا خویشاوندان نسبت بیکدیگر سزاوارترند- خداوند برهمه چیز داناست. ( ۷۵- ۴ ۷ : ۸ )

مقام کسانی که ایمان آوردند و تن به هجرت دادند و با مال و جان در راه خدا به جهاد برخاستند، نزد خدا برتر است، و آنها همان رستگارانند، پروردگارشان آنها را به رحمت و خشنودی خود و به باغهای پرنعمت جاودانه نوید می دهد، و همواره درآن جاودانند، زیرا پاداش بزرگ نزد خداست.

ای مؤمنان اگر پدران و برادران ( وخواهران) شما کفر را بر ایمان ترجیح دادند، آنها را به دوستی نگیرید، و هرکس با آنها دوستی کند، ستمگر است.

بگو:” اگر پدر، فرزند، برادر(وخواهر) همسر، خویشان و اموالی که به دست آورده اید و تجارتی که از کسادیش می ترسید و خانه های دلخواه، درنظر شما، از خدا و پیامبرش و جهاد در راه او محبوب تر است، منتظر باشید تا خدا فرمان خویش را نازل کند، و خدا نافرمانان را هدایت نخواهد کرد.” ( ۴ ۲- ۰ ۲: ۹ )

رحمت خدا شامل حال پیامبر ومهاجران و انصار شد که در زمان سختی از او پیروی کردند، پس از آن که چیزی نمانده بود که دلهای گروهی از آنها ازحق منحرف گردد، سپس توبۀ آنها را پذیرفت، زیرا نسبت به آنها رئوف و مهربان است، و نیز آن سه نفر که( از جهاد) تخلف کردند، تا وقتی که زمین با همۀ فراخی برآنها تنگ شد و از خود به تنگ آمدند و دریافتند که ازخدا جز به او نمی توان پناه برد، آنگاه خدا توبۀ آنها را پذیرفت تا باز آیند، که او توبه پذیر مهربان است.

ای مؤمنان از(نافرمانی) خدا بترسید و با راستگویان باشید. ( ۹ ۱۱- ۷ ۱۱: ۹ )

به ستمدیدگانی که به خاطر خدا تن به هجرت دادند در این دنیا جایگاه خوبی خواهیم داد، و اگر بدانند پاداش آخرت از آنهم بزرگتر است، کسانی که صابرند و یه پروردگارشان توکل می کنند. ( ۲ ۴- ۱ ۴: ۶ ۱ )

آنگاه پروردگار برکسانی که بعد ازعذاب کشیدن هجرت کردند و درجهاد مداومت نشان دادند، آمرزندۀ مهربان است. ( ۰ ۱۱: ۶ ۱ )

خداوند کسانی را که در راه او تن به هجرت داده اند و پس آنگاه کشته شدند یا مرگشان فرا رسید، روزی نیکوئی خواهد داد، و او بهترین روری دهندگان است، بدون شک آنها را به جائی درآورد که درآن خشنود باشند، و براستی خداوند دانای بردبار است. ( ۹ ۵- ۸ ۵: ۲۲ )

ثروتمندان مرفه نباید سوگند یاد کنند، که به نزدیکان و مستمندانن و مهاجران در راه خدا انفاق نمی کنند، آنها باید درگذرند و عفو کنند، آیا دوست ندارید خداوند شما را بیامرزد؟ خداوند آمرزندۀ مهربان است. ( ۲۲: ۴ ۲ )

رزق و روزی

مسلماً همۀ شما را به چیزی ازترس، گرسنگی، کاهش اموال و نفوس و محصولات آزمایش می کنیم، و شکیبایان را بشارت ده، آنان که چون مصیبتی به ایشان برسد، گویند:

” ما ازآن خدائیم و بسوی او باز می گردیم” درود و رحمت خدا بر آن گروه باد که ره یافتگانند. ( ۷ ۵ ۱- ۵ ۵ ۱: ۲ )

اگر اهل کتاب ایمان بیاورند و تقوا پیش گیرند، گناهانشان را خواهیم زدود و به باغهای ُپرنعمت واردشان خواهیم کرد، اگر تورات و انجیل و نازل شده های پروردگارشان را بکار بندند، از فراز و فرود روزی خورند، لیکن برخی از آنها رو به اعتدال دارند و بیشترشان رو به بدکرداری. ( ۶ ۶- ۵ ۶ : ۵ )

ما در زمین اقتدارتان دادیم، و وسائل معاش شما را درآن قرار دادیم ، لیکن سپاسگزاری شما اندک است. ( ۱۰ : ۷ )

هیچ جنبنده ای در زمین نباشد مگر اینکه روزیش با خداست، او موضع و مکانش را می داند و همۀ اینها درکتابی روشن آمده است. ( ۶: ۱۱ )

خداوند روزی هرکه را بخواهد وسعت بخشد، و هرکه را بخواهد درتنگنا قرار می دهد، لیکن آنها به زندگی دنیا خوشدلند، درحالیکه زندگی دنیا در مقابل آخرت متاع ناچیزی است. ( ۶ ۲: ۳ ۱ )

و پروردگارتان اعلام کرد که اگر شاکر باشید افزونی به شما عطا خواهیم کرد، و اگر کفران کنید مجازات من سخت است. ( ۷: ۴ ۱ )

خداوند اهالی قریه ای را مثال آورد که آرام و آسوده خاطر بودند، و ازهرمکانی روزی فراوان به آنها می رسید، اما نعمتهای خدا را کفران کردند و خداوند به کیفر اعمالشان طعم گرسنگی و ترس را به آنا چشاند.

پیامیری از خودشان به سراغشان آمد، اما تکذیبش کردند و عذاب آنها را درحال ستمگری فرو گرفت.

از چیزهای حلال و پاکیزه ای که خدا روزیتان کرده است بخورید، و اگر خدا را می پرستید، شکر نعمت اورا به جای آوزید. ( ۴ ۱ ۱- ۲ ۱ ۱: ۶ ۱ )

ما شب و روز را دو نشانه قرار دادیم، آنگاه که نشانۀ شب را محو کردیم، و نشانۀ روز را روشنی بخش درآوردیم تا به طلب رزقی که پروردگار ازفضلش مقرر داشته برخیزید، و شمارش سالها و حساب را بدانید، وهرچیزی را به روشنی بیان کردیم. ( ۲ ۱: ۷ ۱ )

پروردگار تو روزی هرکس را که بخواهد گشاده یا تنگ می دارد، او نسبت به بندگانش آگاه و بیناست، فرزندان خود را از ترس تنگد ستی مکشید، ما رزاق آنها و شما هستیم و کشتن آنها گناه بزرگی است. ( ۱ ۳- ۰ ۳: ۷ ۱ )

ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنها را در بر و بحر ( برمرکب) سوار کردیم و از انواع روزی های پاکیزه بهرمندشان ساختیم و بر بسیاری از مخلوقاتمان برتری بخشیدیم. ( ۰ ۷ : ۷ ۱ )

آنگاه که انسان را نعمت بخشیم روی بگرداند و متکبرانه دوری گزیند و چون شری به او برسد، نا امید شود.

بگو:” هرکس به روش خود عمل می کند، پروردگار شما کسانی را که راهشان درست تر است بهتر می شناسد.” ( ۴ ۸- ۳ ۸: ۷ ۱ )

ازچیزهای پاکیزه ای که روزیتان کرده ایم بخورید ولی درآن افراط نکنید که خشم من برشما وارد می آید، و غضب من بر هرکس فرود آید هلاک خواهد شد.( ۱ ۸ : ۰ ۲ )

کسی که ازیاد من غافل شود، معیشت تنگی خواهد داشت و در روز قیامت او را نا نینا به محشر درآوریم.

گوید:” پروردگارا! چرا نابینا محشورم کردی، من که بینا بودم؟”

فرماید:” به همان گونه که تو آیات ما را از یاد برده بودی، امروز خود فراموش گشته ای.”

اینگونه کسی را که اسراف کند، و به آیات پروردگارش ایمان نیاورد کیفر می دهیم، که عذاب آخرت شدید تر و پایدارتر است. ( ۷ ۲ ۱- ۴ ۲ ۱: ۰ ۲ )

هرگزچشم به نعمتهای مادی که به گروهی از آنها داده ایم نداشته باش، که اینها زینت زندگی دنیا، و وسیله ایست برای آزمودن آنها، و روزی پروردگار تو بهتر و پایدارتر است.

خانواده ات را به نماز فرمان بده و برانجام آن شکیبا باش، ما از تو روزی نمی خواهیم، بلکه ما بتو روزی می دهیم، تقوای تقوا کنندگان را سرانجام نیک است.( ۲ ۳ ۱- ۱ ۳ ۱: ۰ ۲ )

شما به جای خدا بتها را می پرستید و دروغ بزرگی می سازید، به راستی آنچه را غیر خدا می پرستید قادر به روزی دادن شما نیستند، پس روزی را ازخدا طلب کنید و او را بپرستید و شکرش را بجای آورید، که بسوی او باز خواهید گشت. ( ۷ ۱: ۹ ۲ )

چه بسیار جنبندگانی که نمی توانند روزی خود را برگیرند، و خداوند آنها وشما را روزی می دهد، و او شنوای داناست. ( ۰ ۶: ۹ ۲ )

خداوند روزی هریک از بندگانش را که بخواهد فراوان می کند، یا برآنان تنگ می گیرد، زیرا خداوند برهمه چیز داناست. ( ۲ ۶: ۹ ۲ )

خداست آنکه شما را آفرید و روزی داد، و میمیراند و باز زنده می کند، آیا کسانی را که شریک خدا می سازید،

می توانند از اینگونه کارها انجام دهند؟ منزّه و برتر است از آنچه شریک او قرار می دهند. ( ۰ ۴ : ۰ ۳ )

بپرس:” چه کسی شما را از آسمان و زمین روزی می دهد؟”

بگو:” خدا” شک نیست که ما یا شما درطریق هدایت یا گمراهی آشکار هستیم. ( ۴ ۲: ۴ ۳ )

بگو:” پروردگار من است که روزی هرکس را که بخواهد افزون و کم می کند، ولی بیشتر مردم نمی دانند.” ( ۶ ۳: ۴ ۳ )

بگو:” پروردگار من روزی هرکس ازبندگانش را بخواهد افزون می دارد، یا اورا به تنگی می اندازد، و اگر چیزی انفاق کنید عوض آن را خواهد داد، و او بهترین روزی دهندگان است. ( ۹ ۳: ۴ ۳ )

ای مردم! نعمتی را که خدا برشما ارزانی داشته است به یاد آورید، مگر جزخدا آفرینندۀ دیگری وجود دارد که از آسمان و زمین شما را روزی دهد؟ هیچ معبودی جز او نیست، پس چرا سرگشته اید؟ ( ۳: ۵ ۳ )

چون به آنها گفته شود:” از آنچه خدا روزیتان کرده است انفاق کنید”، کافران به مؤمنان گویند:” آیا ما به کسانی طعام بدهیم که اگرخدا می خواست، خودش آنها را اطعام میکرد؟ شما درگمراهی آشکاری هستید.” ( ۷ ۴: ۶ ۳)

مگر نمی دانند که خدا در روزی هرکس که بخواهد گشایش و تنگنا پدید می آورد؟ مسلماً دراین عبرتهاست برای مردمی که ایمان می آورند. ( ۲ ۵: ۹ ۳ )

هرکس مرتکب کار بدی شود جز همانند آن کیفر نیابد، و هر مرد و زن با ایمان نیکوکاری به بهشت وارد شود، و بی حساب به او روزی می دهند. ( ۰ ۴ : ۰ ۴ )

خدا با بندگانش مهربان است، هرکس را بخواهد روزی می دهد و او توانا ونیرومند است. ( ۹ ۱: ۲ ۴ )

اوست که توبۀ بندگانش را می پذیرد و گناهان را می بخشاید و از کردارتان آگاه است، دعای مؤمنان نیکوکار را اجابت می کند و از کرم خویش به آنان افزونتر می دهد، و کافران را به عذابی شدید گرفتار می سازد.

اگر خدا روزی بندگانش را افزون کند، در روی زمین به ستم برمی خیزند، لیکن به اندازه ای که بخواهد، روزی می دهد، زیرا او بربندگان خود آگاه و بیناست.

اوست که باران را بعد از نا امید شدن آنها نازل می کند و رحمت خود را می گستراند و او سرور و ستوده است، از نشانه های قدرت او آفرینش آسمانها و زمین و پراکندن جنبندگان در آندوست، و هر وقت اراده کند قادر به برگرد آوردن آنها نیز هست، و هرمصیبتی که به شما برسد دربرابر کارهائی است که انجام داده اید و بسیاری را نیز عفو می کند، و شما را در روی زمین گریزگاهی نیست و غیر خدا یار و یاوری ندارید.( ۱ ۳ – ۵ ۲: ۲ ۴ )

آمد و شد شب و روز، و رزقی که خدا از آسمان می فرستد و به وسیلۀ آن زمین مرده را احیا می کند، و نیز در وزش بادها، برای خردمندان عبرتهاست، این آیات خداست که براستی برتو تلاوت می کنیم، بنابراین بعد از خدا و آیاتش به چه ایمان می آورند. ( ۶- ۵ : ۵ ۴ )

خداوند روزی رسان و قدرتمند استوار است. ( ۸ ۵ : ۱ ۵ )

و اوست که بی نیاز کند و روزی دهد. ( ۸ ۴: ۳ ۵ )

اموال وفرزندانتان شما را از یاد خدا غافل نکند، هرکس چنین کند، دچار ضرر جبران ناپذیری شده است.

از آنچه روزیتان کرده ایم انفاق کنید، پیش از آنکه مرگ یکی از شما برسد و بگوید:” پروردگارا! اگر اندکی مرگ مرا به تأخیر بیندازی صدقه بدهم و از شایستگان باشم. (۰ ۱- ۹: ۳ ۶ )

هرکس برای خدا تقوا پیشه کند، خداوند راه نجاتی پیش پای او می گذارد، و اورا ازجائی که گمان ندارد روزی می رساند. قسمتی از آیۀ: ( ۲: ۵ ۶ )

هرکس به خدا توکل کند، خدا اورا کافی است، خداوند درانجام فرمان خود پایدار است، و برای هرچیز اندازه ای قرار داده است. ( ۳ : ۵ ۶ )

اما انسان هنگامی که خدا برای آزمایش او را گرامی می دارد و نعمت می بخشد، می گوید:

” پروردگارم مرا گرامی داشت.” اما چون اورا بیازماید و روزی را بر او تنگ گیرد، می گوید:” پروردگارم مرا خوار کرده است.” چنان نیست که گمان می کنید، شما یتیمان را گرامی نمی دارید و یکدیگر را به اطعام مستمندان تشویق نمی کنید، و میراث خوارانید، و به مال و مکنت دل بسته اید، اما چنین نیست، هنگامی که زمین به سختی درهم کوبیده شود، و فرمان پروردگارت برسد و فرشتگان صف درصف درآیند، درآن روز جهنم را حاضر آرند، درآن روز انسان متذکر می شود، اما چه فایده که این تذکر به حال او سودی ندارد.

می گوید:” ای کاش برای زندگی( زوال ناپذیر ابدی) چیزی از پیش فرستاده بودم.” در آن روز هیچکس همانند عذاب او عذاب نکشد.

(وبه مؤمنان نیکوکارخطاب شود:) ای روح با اطمینان خشنود و پسندیده به سوی پروردگا ت بازگرد،و درسلک بندگان من وارد شو، و در بهشت قدم بگذار. ( ۰ ۳- ۵ ۱: ۹ ۸ )

حکمت

همچنان که پیامبری ازخود شما برشما فرستادیم، تا آیات ما را برایتان بخواند و شما را پاکیزه گرداند و کتاب و حکمت آموزد، وآنچه را نمی دانستید به شما یاد دهد. ( ۱ ۵ ۱: ۲ )

خداوند برمؤمنان منت نهاد که درمیانشان پیامبری ازخودشان برانگیخت که آیاتش را برآنان بخواند و پاکشان دارد و کتاب و حکمت به آنها بیاموزد، اگرچه پیش از آن درگمراهی آشکار بودند. ( ۴ ۶ ۱: ۳ )

معبود دیگری دربرابر خدا قرار نده که نکوهیده و خوار خواهی شد.

پروردگارت مقرر داشته است که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید، چنانچه یکی یا هردوی آنها نزد تو، به پیری رسیدند، کلمه ای رنجش آور به آنها مگو، و بر سرشان فریاد مزن و با اکرام با آنها سخن بگو، و با آنها خاکساری و مهربانی کن و بگو:” پروردگارا، همانگونه که آنها مرا در کودکی پرورش دادند تو نیز آنها را مشمول رحمت خود قرار بده.

پروردگار شما از درون دلهایتان آگاه تر است، اگر صالح باشید، او توبه کنندگان را می آمرزد.

حق نزدیکان و مسکینان و در راه ماندگان را ادا کن و هرگز اسراف و تبذیر مکن، زیرا مسرفان برادران شیطانند و شیطان به پروردگارش نا سپاس است، اگر به امید رحمت پروردگارت از آنها اعراض کردی با گفتاری نرم با آنها سخن بگو.

هرگز دستت را به گردن خود نبند و بیش از حد آنرا مگشا که مورد سرزنش قرار گیری و از کار فرو مانی.

پروردگار تو روزی هرکس را بخواهد گشاده یا تنگ می دارد، او نسبت به بندگانش آگاه بیناست.

فرزندان خود را از ترس تنگدستی به قتل نرسانید، ما رزاق آنها و شما هستیم و کشتن آنها گناه بزرگی است.

گرد زنا نگردید که کاری بسیار زشت و شیوه ای نا پسند است.

کسی را خداوند قتل اورا حرام شمرده، جز به حق نکشید، برای َولیّ کسی که مظلوم کشته شود حق قصاص قرار دادیم، اما در خونخواهی زیاده روی نکنید، زیرا ( مظلوم ) مورد حمایت است.

به مال یتیم دست نبرید- جز درطریق صلاح- تا به حد بلوغ برسد، به پیمان خویش وفا کنید که از آن بازخواست خواهید شد.

در پیمانه کردن، پیمانه را کامل کنید، و با ترازوی درست وزن کنید، که این برای شما بهتر وعاقبتش نیکوتر است. پیرو چیزی نباش که نمی دانی، زیرا گوش و چشم و دل- همه- بازخواست خواهند شد.

در روی زمین با تکبر راه مرو که نمی توانی زمین را بشکافی و هرگز قامتت به بلندای کوهها نمی رسد.

گناه همۀ اینها نزد پروردگارت نا خوش آیند است.

این احکام ازحکمتهائی است که پروردگارت به تو وحی کرد، و هرگز معبودی را با خدا قرار مده وگرنه نکوهیده و مطرود به دوزخ درافتی. ( ۹ ۳-۲ ۲: ۷ ۱ )

ای مؤمنان از بهترین چیزهائی که گرد آورده اید، و آنچه برایتان از زمین رویاندیم، انفاق کنید، و نا پسندیدۀ آنرا که خودتان جز به اکراه نمی پذیرید برای انفاق درنظر نگیرید، و بدانید که خدا بی نیاز و ستوده است.

شیطان وعدۀ تهی دستی به شما می دهد و به زشتیها وا می دارد، ولی خداوند به آمرزش و فزونی نویدتان می دهد، که خداوند گشایشگر داناست، هرکه را بخواهد حکمت عطا می کند، و آن کس که حکمت به او عطا شود، نکوئی بسیار یافته است و جز خردمندان پند نگیرند. ( ۹ ۶ ۲- ۷ ۶ ۲: ۲ )

الف- لام. میم

اینها آیه های کتاب حکمت آمیز است، نیکوکاران را هدایت و رحمتی است: آنان که نمازبرپا می کنند، و زکات می دهند و به آخرت یقین دارند، اینان ازجانب پروردگارشان هدایت یافته اند و اینان همان رستگارانند. ( ۵ – ۱: ۱ ۳ )

چون عیسی دلایل روشن خود را آورد، گفت:” من برای شما حکمت آورده ام، تا چیزهائی را که درآن اختلاف دارید برایتان بیان کنم، پس از (نافرمانی) ” الله” بترسید، و ازمن اطاعت کنید، براستی ” الله ” پروردگار شماست، او را بپرستید که راه راست همین است. ( ۴ ۶- ۳ ۶: ۳ ۴ )

آنچه در آسمانها و زمین است، تسبیح گوی خداوند فرمانروای منزّه پیروزمند فرزانه است.

هم اوست که رسولی ازمیان قوم بی کتاب برانگیخت تا آیاتش را بر آنها بخواند و منزّه شان دارد وکتاب و حکمت برآنها بیاموزد، اگرچه پیش از آن درگمراهی آشکاری بودند. ( ۲- ۱: ۲ ۶ )

صبر و شکیبائی

ای مؤمنان ( در کارها ) ازصبر و نمازکمک بگیرید، که خدا با شکیبایان است. ( ۳ ۵ ۱ : ۲ )

مسلماً همۀ شما را به چیزی از ترس، گرسنگی، کاهش اموال و نفوس و محصولات آزمایش می کنیم، و شکیبایان را بشارت ده، آنان که چون مصیبتی به ایشان برسد، گویند:

” ما ازآن خدائیم و بسوی او باز می گردیم” درود و رحمت خدا بر آن گروه باد که ره یافتگانند. ( ۷ ۵ ۱- ۵ ۵ ۱: ۲ )

نيكى آن نيست كه روى خود را به سوى مشرق و مغرب بگردانيد، بلكه نيكى آن است كه كسى به خدا و روز بازپسين و فرشتگان و كتاب ( های آسمانى) و پيامبران ايمان آورد، و مال (خود) را با وجود دوست داشتن به خويشاوندان و يتيمان و بينوايان و در راه‏ ماندگان و گدايان و در (راه آزاد كردن)بندگان بدهد، و نماز را برپاى دارد و زکات را بدهد، و آنان كه چون عهد بندند به عهد خود وفاکنند، و درسختى و زيان و به هنگام جنگ شكيبايانند، آنا نند كسانى كه راست گفته‏اند و آنان همان متقیانند. ( ۷۷ ۱: ۲ )

هوس پرستی، از جمله دوست داشتن زنان، پسران، انبانهای انباشته از زر و سیم، اسبان داغ خورده، چارپایان و کشتزار، درنظر مردم زینت یافته است، اینها دستمایۀ زندگی این جهانند و سرانجام نیک نزد خداست.

بگو:” آیا شما را ازچیزی آگاه کنم که ازآنها بهتر است؟ برای آنها که تقوای الهی پیشه کنند، درنزد پروردگارشان باغهائی است که درآن جویها روان است، وهمسرانی پاک، همچنین خشنودی خدا، و جاودانه درآن بمانند، و خدا به بندگان بیناست.

کسانی که می گویند:” پروردگارا ما ایمان آوردیم، گناهان مارا بیامرز، و ازعذاب دوزخ حفظمان کن.”

( آنها) صابران، راستگویان، مطیعان، انفاق کنندگان و آمرزش خواهان سحرگاهانند. ( ۷ ۱- ۴ ۱: ۳ )

و چه بسیار پیامبرانی که خدا دوستان بسیاری به همراه آنان جنگ کردند، آنها در برابر آنچه در راه خدا به آنها میرسید، سُست نشدند و زبونی نکردند، وخداوند صابران را دوست دارد.

سخنانشان جز این نبود که:” پروردگارا، گناهان ما را بیامرز و از زیاده روی هایمان در کارها در گذر و ما را ثابت قدم بدار و برگروه کافران پیروز کن.

بنابراین خداوند پاداش این دنیا و پاداش نیک آخرت به آنها عطا فرمود زیرا خداوند نیکوکاران را دوست دارد.

( ۸ ۱۴- ۶ ۱۴: ۳ )

ای مؤمنان شکیبائی کنید، دربرابر دشمنان ثبات ورزید، مهیای جهاد باشید، و ازخدا تقوا کنید، باشد که رستگار شوید. ( ۰۰ ۲: ۳ )

اگر گروهی از شما به پیام من ایمان آوردند، و گروهی نیاوردند، صبر کنید تا خدا میان ما داوری کند، که او بهترین داوران است. ( ۷ ۸ : ۷ )

خدا و پیغمبرش را اطاعت کنید، و نزاع نکنید که ناتوان شوید و مهابت وقدرتتان ازمیان برود، شکیبا باشید، که خدا یاور صابران است. ( ۶ ۴ : ۸ )

از آنچه بر تو وحی می شود پیروی کن و شکیبا باش، تا اینکه خدا حکم کند، که اوبهترین حکم کنندگان است.

( ۹ ۱۰ : ۱۰ )

اين ها از اخبار غيب است كه پيش از آنكه ما بتو وحى كنيم تو و قومت هيچ از آن آگاه نبوديد، پس بعد از وحى حكايت نوح تو درطاعت حق راه ِحلم و صبر پيش گير كه عاقبت اهل تقوا نيكوست. ( ۹ ۴: ۱۱ )
و شکیبائی پیشه کن که خداوند پاداش نیکوکاران را ازمیان نخواهد برد. ( ۵ ۱۱:۱۱ )

آیا کسی که می داند آنچه از طرف پروردگارت برتو نازل شده حق است، مانند کسی است که نابیناست؟

تنها خردمندان پند می گیرند:

کسانی که به پیمان خدا وفا می کنند، و پیمان شکن نیستند، و آنان که پیوندهائی را که خدا به آن امر کرده است برقرار می دارند، و از پروردگارشان می ترسند، و از سختی حساب بیم دارند، و آنان که به طلب خشنودی پروردگار صبر می کنند و نماز برپا می دارند و از آنچه نصیبشان کرده ایم در پنهان و آشکار انفاق می کنند و با نیکیها بدیها را از بین می برند، عاقبت صاحب سرای دیگرند.
بهشتهای جاویدان که خود و پدران، همسران و فرزندان صالح آنها به آن داخل می شوند، و فرشتگان از هر دری برآنان وارد می شوند: سلام برشما به خاطر صبر کردنتان، عاقبت چه خوب جایگاهی نصیبتان شد. ( ۴ ۲ – ۱۹: ۳ ۱ )

چرا برخدا توکل نکنیم؟ با اینکه ما را به راه راست هدایت فرمود وبرماست که دربرابر آزارتان شکیبا باشیم، و توکل کنندگان باید برخدا توکل کنند. ( ۲ ۱: ۱۴ )

به ستمدیدگانی که به خاطر خدا تن به هجرت دادند در این دنیا جایگاهه خوبی خواهیم داد، و اگر بدانند پاداش آخرت از آنهم بزرگتر است.

و نیز آنان که صابرند و بر پروردگارشان توکل می کنند. ( ۲ ۴- ۱ ۴: ۶ ۱ )

آنچه نزد شماست نابود خواهد شد و آنچه نزد خداست پایدار خواهد ماند، و صابران را نیکوتر از کردارشان پاداش خواهیم داد. ( ۶ ۹: ۶ ۱ )

صبرکن که صبر تو جز به توفیق خدا نیست، و بخاطر آنها غمگین مشو، زیرا خداوند با متقین و نیکوکاران است.

( ۸ ۱۲- ۷ ۱۲: ۶ ۱ )

با کسانی که صبح و شام پروردگارشان را می خوانند و رضای او را می طلبند، صبر پیشه کن و دیدگانت را به دنبال زینت دنیا از آنها مگردان، واز آن که دلش را از یادمان غافل کرده ایم اطاعت مکن، که تابع هوای نفس شد و کارش به تباهی کشید. ( ۸ ۲: ۸ ۱ )

بنابراین دربرابرگفته هایشان شکیبا باش و پیش ازطلوع وغروب آفتاب ونیز درساعات شب و نیمروز ستایشگر و تسبیح گوی پروردگارت باش، باشد که خشنود شوی.

هرگزچشم به نعمتهای مادی که به گروهی از آنها داده ایم نداشته باش، که اینها زینت زندگی دنیا، و وسیله ایست برای آزمودن آنها، و روزی پروردگار تو بهتر و پایدارتر است.

خانواده ات را به نماز فرمان بده و بر انجام آن شکیبا باش، ما از تو روزی نمی خواهیم بلکه ما بتو روزی می دهیم، عاقبت خیربرای اهل تقواست. ( ۲ ۳ ۱- ۰ ۳ ۱: ۰ ۲ )

به پاداش صبری که کرده اند غرفه های بهشتی نصیبشان خواهد شد و در آنجا با درود و سلام مواجه خواهند شد، و جاودانه درآن بمانند، چه نیکو جایگاهی و چه قرارگاه خوبی.( ۶ ۷- ۵ ۷: ۵ ۲ )

کسانی را که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند، در غرفه های بهشت جای می دهیم که زیر آن جویها روان است و جاودانه درآن خواهند ماند، چه خوبست پاداش عمل کنندگان، آنان که شکیبائی ورزیدند و بر پروردگار خود توکل کردند. ( ۹ ۵ – ۸ ۵ : ۹ ۲ )

بگو:” ای بندگان مؤمن از خدا تقوا کنید و برای نیکوکاران در این دنیا پاداشی نیکوست، و زمین خدا پهناور است، فقط پاداش شکیبایان است که بدون حساب داده می شود.” ( ۰ ۱: ۹ ۳ )

صبرکن که وعدۀ خدا جق است، برای گناهانت آمرزش بخواه و هرشامگاه و بامداد، به ستایش پروردگارت تسبیح بگوی. ( ۵۵: ۰ ۴ )

کیست که گفتارش نیکوتر از سخن کسی است که به سوی خدا دعوت می کند، و کار شایسته انجام می دهد، و می گوید:” من از مسلمامان هستم.

خوبی و بدی برابر نیست، همیشه به نیکوترین وجه پاسخ بده، تا کسی که میان تو و او دشمنی است همچون دوست صمیمی شود، کسی از این برخوردار نمی شود، مگرشکیبایان وآنان که از ایمان بهره ای بزرگ داشته باشند، و اگر از سوی شیطان وسوسه ای دچارت شد به خدا پناه ببر که او شنوای داناست.( ۶ ۳- ۳۳: ۱ ۴ )

و شکیبائی و گذشت ( حاکی) از ارادۀ قوی است. ( ۳ ۴: ۲ ۴ )

دربرابر آنچه می گویند شکیبا باش ، و درستایش پروردگارت، پیش از برآمدن آفتاب، و پیش ازغروب آن تسبیح گوی، و نیز در پاره ای از شب، و بعد از هر سجده او را تسبیح گوی. ( ۰ ۴- ۹ ۳: ۰ ۵ )
پس به نیکوئی صبر پیشه کن. ( ۵ : ۰ ۷ )

انسان کم طاقت آفریده شده است، هنگامی که بدی به او برسد بیتابی کند، و چون خیری به او رو آورد، باز دارنده باشد، مگر نمازگزاران، که پیوسته نماز گزارند، و آنهائی که در اموالشان حق معلومی برای سائلان و محرومان معین شده است.

( و) کسانی که به روز جزا ایمان دارند، و ازعذاب پروردگارشان می ترسند، زیرا خود را ازعذاب پروردگار در امان نمی دانند، کسانی که شرمگاه خود را حفظ می کنند، جز برهمسران و کنیزانشان که در این باره ملامتی برای ایشان نیست.

هرکس غیر از این را بخواهر متجاوز است.

و امانت داران و حافظان پیمان، و شهادت دهندگان به حق، و آنان که بر نمازشان مراقبت دارند.

اینان در باغهای بهشت گرامی و محترمند. ( ۵ ۳- ۹ ۱: ۰ ۷ )

نام پروردگارت را بخوان و تنها به او دل ببند- آفریدگار شرق و غرب، که معبودی جز او نیست، او را کارساز خویش برگزین، و در برابرآنچه می گویند شکیبا باش و به شایستگی از آنها دوری کن. ( ۰ ۱- ۸ : ۳ ۷ )

ای جامه بر سرکشیده، برخیز و پروردگارت را بزرگ شمار، و لباست را پاکیزه دار، و از پلیدیها دوری کن، و نعمت مده تا بستانی، و بخاطر پروردگارت شکیبا باش. ( ۷ – ۱ : ۴ ۷ )

وبندگان خدا از چشمه ای می نوشند که می توانند به هرکجا که بخواهند جاریش سازند، آنها به نذر خود وفا می کنند، و از روزی می ترسند که عذابش فراگیر است، غذا را با اینکه دوست دارند به فقیر و یتیم و اسیر می دهند:” ما فقط برای خدا به شما غذا می دهیم، نه از شما پاداشی می خواهیم، نه متوقع تشکریم، ما از روزی بسیار سخت از پروردگارمان می ترسیم.

خداوند از شر آن روز در امانشان می دارد، و آنان را شادی و سرور می بخشد، و در برابرشکیبائی، بهشت و لباسهای حریر بهشتی پاداششان می دهد. ( ۲ ۱- ۱۱: ۶ ۷ )

سوگند به عصر (زمان) که انسان در زیان است، مگر کسانی که ایمان آورند و کارهای درست کنند و یکدیگر را

به حق و صبر سفارش نمایند. ( ۳ – ۱: ۳ ۰ ۱ )

توکل

از پرتو رحمت الهی با آنها نرم ومهربان شدی و اگر خشن و سنگدل بودی از اطراف تو پرراکنده می شدند، بنا براین آنها را ببخش، و درکارها با ایشان مشورت کن، اما هنگامی که تصمیمت را گرفتی، برخدا توکل کن، زیرا خدا توکل کنندگان را دوست دارد.

اگر خدا شما را یاری کند هیچ کس بر شما پیروز نخواهد شد، و اگر دست از یاری شما بردارد، کیست که بعد از او شما را یاری کند، و مؤمنان فقط باید برخدا توکل کنند. ( ۰ ۶ ۱- ۹ ۵ ۱: ۳ )

ای مؤمنان نعمتی را که خدا به شما ارزانی داشته است به یاد آورید: آنگاه که جمعی قصد کردند برشما دست یابند و خدا دست آنها را کوتاه کرد، از خدا بترسید و مؤمنان تنها برخدا توکل کنند. ( ۱۱: ۵ )

اگرخدا بخواهد زیانی بتو برساند جزخودش کسی را یارای دفع آن نیست، و اگر بخواهد نصیبی بتو برساند برهرچیز قادر است، او بربندگانش مسلط و فرزانه ای آگاه است. ( ۸ ۱- ۷ ۱: ۶ )

مؤمنان کسانی هستند که چون نام خدا برده شود خوف بردلهایشان چیره گردد و چون آیات خدا بر آنان خوانده شود ایمانشان افزون گردد، و بر پروردگارشان توکل می کنند: همانان که نماز را به پا مى‏دارند و از آنچه به ايشان روزى داده‏ايم انفاق مى‏كنند. ( ۳- ۲ : ۸ )

اگر به صلح مایل شدند تو نیز از درصلح وارد شو، و برخدا توکل کن، که او شنوا و بیناست.( ۱ ۶: ۸ )

اگر خدا زیانی به تو برساند، جز او هیچکس نمی تواند آنرا برطرف کند، و اگر ارادۀ خیری برای تو کرد، هیچ کس مانع فضل او نخواهد شد، آن را به هرکس بخواهد می دهد، که او آمرزندۀ مهربان است. ( ۷ ۰ ۱ : ۰ ۱ )

چرا برخدا توکل نکنیم؟ با اینکه ما را به راه راست هدایت فرمود وبرماست که در برابر آزارتان شکیبا باشیم، و توکل کنندگان باید برخدا توکل کنند. ( ۲ ۱: ۱۴ )

به ستمدیدگانی که به خاطر خدا تن به هجرت دادند در این دنیا جایگاهه خوبی خواهیم داد، و اگر بدانند پاداش آخرت از آنهم بزرگتر است.

کسانی که صبر و استقامت بخرج دادند و بر پروردگارشان توکل کردند. ( ۲ ۴- ۱ ۴: ۶ ۱ )

ما به موسی کتاب دادیم و آن را راهنمای بنی اسرائیل قرار دادیم : “غیرازمن وکیلی برنگزینید.”( ۲: ۷ ۱ )

توکل بر( خدای) زنده ای کن که هرگز نخواهد مرد، و به ستایش او تسبیح گوی، و همین بس که به گناه بندگانش آگاه است. ( ۸ ۵ : ۵ ۲ )

برخدای نیرومند مهربان توکل کن،همان کسی که برخاستنت را می بیند، و نیز گردیدنت را میان سجده کنندگان، براستی که او شنوای داناست. ( ۰ ۲ ۲- ۷ ۱ ۲ : ۶ ۲ )

ای پیامبر! ما تو را گواه و بشارت دهنده و هشدار دهنده فرستادیم، که به فرمان خدا به سوی او دعوت کنی و چراغی روشن بخش باشی، مؤمنان را بشارت ده که خدا را بر آنان فضل بزرگی است، و ازکافران و منافقان اطاعت مکن و از آزارشان درگذر و برخدا توکل کن، که کار سازی و حمایت او کافی است. ( ۸ ۴ – ۵ ۴ : ۳۳ )

اگر از آنها بپرسی چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است؟ خواهند گفت:” خدا.”

بگو:” هیچ فکر کرده اید که اگر خدا خواستار رنجی برای من باشد، آیا آنها که جز خدا مورد پرستش شما هستند، می توانند آنرا برطرف سازند؟ یا اگر رحمتی برای من اراده کند، می توانند آنرا از من باز دارند؟”

بگو:” برای من خدا کافی است، که توکل کنندگان بر او توکل می کنند.” ( ۸ ۳: ۹ ۳ )

داوری هر چیز که در آن اختلاف کنید، با خداست، این خدا پروردگار من است، بر او توکل کرده ام ، و به او بازمی گردم. ( ۰ ۱: ۲ ۴ )

آنچه بشما داده شده کلای زندگی دنیاست و آنچه نزد خداست برای مؤمنانی که به پروردگارشان توکل می کنند بهتر و پایدارتر است. ( ۳۶ : ۲ ۴ )

ابراهیم و یارانش سرمشق خوبی برای شما بودند، آنگاه که به قوم خود گفتند:”ما از شما و چیزی که بجای خدا می پرستید بیزاریم و به شما کفر می ورزیم، همیشه میان ما و شما تا زمانی که به خدای یگانه ایمان نیاورده اید کینه و دشمنی خواهد بود.” غیر از سخن ابراهیم با پدرش که گفت:” من برای تو از خدا طلب آمرزش می کنم و جز این نمی توانم دربرابر خدا برای تو کاری انجام دهم.”
پروردگارا، برتو توکل کردیم و به درگاه تو رو آوردیم و بازگشت همه به سوی توست. ( ۴ : ۰ ۶ )

خدا کسی است که هیچ معبودی جز او نیست، و مؤمنان باید بر او توکل کنند. ( ۳ ۱: ۴ ۶ )

هرکس برای خدا تقوا پیشه کند، خداوند راه نجاتی پیش پای او می گذارد، و اورا ازجائی که گمان ندارد روزی می رساند، هرکس به خدا توکل کند، خدا اورا کافی است، خداوند در انجام فرمان خود پایدار است، و برای هر چیز اندازه ای قرار داده است. ( ۳- ۲: ۵ ۶ )

بگو:” او خدای رحمان است، به او ایمان آوردیم و بر او توکل کردیم”، بزودی خواهید دانست چه کسی در گمراهی آشکار است. ( ۹ ۲ : ۷ ۶ )

نام پروردگارت را بخوان و تنها به او دل ببند- آفریدگار شرق و غرب، که معبودی جز او نیست، او را وکیل خویش برگزین و بر آنجه می گویند شکیبا باش. (۰ ۱- ۸ : ۳ ۷ )

عدالت - امانت

خدا به شما فرمان می دهد که امانتها را به صاحبانشان باز پس دهید و به گاه داوری میان مردم با رعایت عدالت داوری کنید، خدا اندرزهای خوبی به شما می دهد، و او شنوای بیناست. ( ۸ ۵: ۴ )

ای مؤمنان درعدالت کوشا باشید، برای خدا شهادت دهید، اگرچه به زیان شما یا پدر و مادر و یا خویشاوندانتان- چه توانگر، چه فقیر- باشد، خداوند از آنها سزاوارتر است، پس ازهوای نفس پیروی نکنید، که ازحق منحرف می شوید، و اگر زبان بگردانید و ازحق دوری گزینید، خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است. ( ۵ ۳ ۱: ۴ )

ای مؤمنان برای خدا قیام کنید و به عدالت شهادت دهید، و دشمنی با گروهی شما را وادار به ترک عدالت نکند، عدالت پیشه کنید که به تقوا نزدیکتر است، و از(نافرمانی)خدا بترسید که ازکردارتان آگاه است، خداوند به مؤمنان صالح وعدۀ آمرزش و اجر عظیمی داده است. ( ۹- ۸ : ۵ )

کلام پروردگار تو از روی راستی و عدالت به انجام رسید، هیچکس قادر به تغییر آن نیست، او شنوای داناست. ( ۵ ۱۱: ۶ )

به مال یتیم جز به نحو احسن نزدیک نشوید، تا به سن بلوغ برسد، و حق پیمانه و وزن را به عدالت ادا کنید، ما هیچکس را جز به اندازۀ توانش تکلیف نمی کنیم.

هرگاه سخن گوئید عدالت را رعایت کنید، حتی اگر در مورد نزدیکانتان بوده باشد، این چیزی است که خدا شما را به آن سفارش می کند تا متذکر شوید، این راه راست منست ازآن پیروی کنید و به راههای مختلف نروید، که شما را از راه حق دور می کند، این چیزی است که خدا به آن سفارشتان کرده است تا تقوا پیشه کنید.( ۳ ۵ ۱- ۲ ۵ ۱: ۶ )

بگو:” پروردگار من به عدالت فرمان داده و نیز به اینکه هنگام هرنما ز رو به جانب او گردانید و با اخلاص اورا بخوانید، همانطور که در آغاز شما را آفرید به سویش باز می گردید. ( ۹ ۲: ۷ )

ای مؤمنان به خدا و پیامبر خیانت مکنید و در امانتهای خود دانسته خیانت روا ندارید، و بدانید، اموال و فرزندان مایۀ آزمایشند و پاداش بزرگ نزد خداست، ای مؤمنان اگر برای خدا تقوا پیشه کنید، وسیله ای برای تشخیص حق از باطل برایتان قرار می دهد، و گناهانتان را می پوشاند، و شما را می بخشد که فضل و یخشش خدا عظیم است.

( ۹ ۲- ۷ ۲: ۸ )

اگر ازخیانت قومی ترس داشتی، منصفانه ( فسخ عهد خود را) به آنها اعلام کن، زیرا خدا خائنان را دوست ندارد.

( ۸ ۵: ۸ )

بازگشت همۀ شما بسوی او خواهد بود، و وعدۀ خدا حق است.

او آفرینش را آغاز کرد و نیز بازش می گرداند، تا مؤمنان صالح را به عدالت پاداش دهد، وکافران را به کیفر کفرورزیدنشان نوشیدنی سوزان و عذتب دردناکی است. ( ۴: ۰ ۱ )

هر امتی رسولی دارد وچون رسولشان آمد، میان آنها به عدالت داوری شود و به آنها ستم نخواهد شد. ( ۷ ۴: ۱۰ )

اگر تمام چیزهای روی زمین دراختیار ستمکار باشد، همه را برای نجات خودش بدهد وبامشاهدۀ عذاب پشیمانی خود را کتمان کند، درمیان آنها به عدالت داوری شود و به آنها ستم نخواهد شد. ( ۴ ۵: ۱۰ )

خداوند به عدل و احسان و بخشش به نزدیکان فرمان دهد، و از فحشا و منکر و ستمگری منع می کند، و شما را پند می دهد، تا متذکر شوید. ( ۰ ۹: ۶ ۱ )

مؤمنان رستگار شدند: آنان که در نمازشان فروتن، و از کارهای بیهوده روی گردانند، و زکات می پردازند،

و آنان که شرمگاهشان را حفظ می کنند، جز بر همسران و کنیزانشان، که در این صورت قابل ملامت نیستند،

هرکس فراتر از این بخواهد تجاوزکار است، و رعایت کنندگان امانت، و حافظان نماز، آنان همان وارثانند، که بهشت را به ارث برند، و درآن جاودان باشند. ( ۱۱- ۱: ۳ ۲ )

پس به آن دعوت کن و همانگونه که مأمور شده ای پایدار باش و ازهوا و هوس آنان پیروی مکن.

و بگو: ” به کتابهائی که خدا نازل کرده است ایمان دارم و مأمورم درمیان شما به عدالت رفتار کنم، خداوند پروردگار ما و شماست، اعمال ما ازآن ما و اعمال شما ازآن شماست، خصومتی درمیان ما و شما نیست، خداوند ما را در یک جا گرد می آورد و بازگشت بسوی اوست. ” ( ۵ ۱: ۲ ۴ )

ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم و به همراه آنان کتاب و میزان نازل کردیم تا مردم

برای حفظ عدالت برخیزند، آهن را آفریدیم که درآن نیروی سخت و منافعی برای مردم وجود دارد، تا خدای نا دیده معلوم دارد چه کسی او و رسولانش را یاری می کند، مسلماً خدا نیرومند قادر است. ( ۵ ۲: ۵۷ )

خدا شما را ازنیکی کردن و عدالت دربارۀ کسانی که با شما پیکار نکرده اند و شما را از دیارتان بیرون نکرده اند منع نمی کند، که از آنها بیزاری بجوئید، بلکه می خواهد با عدالت با آنها رفتار کنید، خدا عادلان را دوست دارد. ( ۸: ۰ ۶ )

و امانت داران و حافظان پیمان، و شهادت دهندگان به حق، و آنان که بر نمازشان مراقبت دارند. اینان در باغهای بهشت گرامی و محترمند. ( ۵ ۳- ۲ ۳: ۰ ۷ )

نیکی و بدی - خیر و شر

در راه خدا انفاق کنید و خود را با دست خود به هلاکت نیفکنید و نیکی کنید که خداوند نیکوکاران را دوست دارد. ( ۵ ۹ ۱: ۲ )

بعضی ازمردم می گویند:” پروردگارا، به ما دردنیا نیکی عطا کن”، آنها در آخرت بهره ای ندارند، و عده ای دیگر می گویند:” پروردگارا، به ما دردنیا نیکی عطا فرما، و درآخرت نیزنیکی مرحمت کن و مارا از عذاب آتش برکنار بدار.” آنها بهره ای از اعمال خود دارند و حساب رسی خداوند سریع است. ( ۲۰۲– ۰۰ ۲: ۲ )

خدا هیچ کس را جز به اندازۀ توانش فرمان ندهد، هر آنکه نیکی انجام دهد، برای خود انجام داده است، و نیز هرکه بدی انجام دهد، به زیان خود کرده است. قسمتی از آیه: ( ۶ ۸ ۲: ۲ )

درآن روز( قیامت) که هرکس کردار نیک و بد خود را حاضر یابد، آرزو کند که کاش بین او وعمل بدش فاصله ای بسیار دور درمیان بود، خدا شما را ( ازنافرمانی و ازعذاب خودش ) برحذر می دارد، خدا نسبت به بندگانش رئوف است. ( ۰ ۳: ۳ )

رسیدن به نیکی میسرتان نشود مگر از آنچه دوست دارید انفاق کنید، خدا از آنچه انفاق می کنید آگاه است. ( ۲ ۹: ۳ )

چرا وقتی آسیبی به شما رسید که خود دوبرابر آن به دشمن وارد کرده بودید، گفتید:” این آسیب ازکجا رسید؟ ” بگو:” از ناحیۀ خودتان بود، خداوند برهر چیزی قادر است.” ( ۶۵ ۱: ۳ )

گمان مبر آنان که از کردار( ناپسند) شان شادمان می شوند، و دوست دارند برای کارهائی که نکرده اند ستایش شوند از عذاب رهائی دارند، برای آنها عذاب دردناکی است. ( ۸ ۸ ۱: ۳ )

خدا را بپرستید و چیزی را شریک او قرار ندهید و با پدر و مادر، خویشاوندان، یتیمان، مستمندان، همسایۀ خویش، همسایۀ بیگانه، دوست موافق، ره ماندگان و بردگانی که مالکشان هستید، نیکی کنید، زیرا خدا متکبران فخر فروش را دوست ندارد.( ۶ ۳: ۴ )

خداوند به اندازۀ ذره ای ستم نمی کند و اگر کار نیکی باشد آن را می افزاید و ازجانب خود پاداش بزرگی عنایت می کند. ( ۰ ۴ : ۴ )

هرکس درکار نیکی میانجی شود، نصیبی هم برای خودش خواهد بود، و کسی که درکار بدی میانجی شود، سهمی از آن خواهد داشت، و خداوند برهرچیز مراقب است.

چون شما را درودی گویند، پاسخی بهتر و یا همانند آن بدهید، خداوند حساب همه چیز را خواهد داشت.( ۶ ۸- ۵ ۸ : ۴ )

آنکه مرتکب کار ناپسندی شود و یا به خویشتن ستم کند و سپس از خدا آمرزش بطلبد، اورا آمرزندۀ مهربان خواهد یافت. ( ۰ ۱۱: ۴ )

نه به آرزوهای شماست و نه به خواسته های اهل کتاب، هرکس عمل بدی انجام دهد، به کیفر آن خواهد رسید، و جز خدا یار و یاوری تخواهد یافت.

نیکوکار با ایمان چه مرد باشد و چه زن وارد بهشت می شود و کمترین آزاری نخواهد دید.( ۴ ۲ ۱- ۳ ۲ ۱: ۴ )

اگر خوبیها را آشکار یا پنهان کنید، یا از بدیها درگذرید، خداوند بخشایندۀ تواناست. ( ۹ ۴ ۱: ۴ )

هرکس کار نیکی انجام دهد، ده برابر پاداش خواهد گرفت، و هرکس کار بدی انجام دهد، بیش از کار بدش کیفر نخواهد داشت، و برآنها ستمی نخواهد رفت. ( ۰ ۶ ۱: ۶ )

نیکوکاران را پاداش نیکوئی است- با زیادتی- و تیرگی و خواری رخسارشان را نپوشاند، آنها بهشتی هستند و جاودانه درآن خواهند ماند، اما بدکرداران به قدر اعمالی که انجام داده اند کیفر بد بینند و ذلت و خواری بر رخسارشان دیده شود، هیچ چیزی نتواند آنها را درمقابل خدا حفظ کند، رخسارشان چنان باشد که گوئی با پاره ای از شب تاریک پوشانده شده است، آنها اهل آتشند و جاودانه درآن خواهند ماند. ( ۷ ۲- ۶ ۲: ۰ ۱ )

درآغاز و انجام روز و ساعاتی از شب، نماز بگذار، زیرا نیکیها بدیها را ازمیان می برند، این اندرزی است برای اندرز پذیران. ( ۴ ۱۱: ۱۱ )

آیا کسی که می داند آنچه ازطرف پروردگارت برتو نازل شده حق است، مانند کسی است که نابیناست؟ تنها خردمندان پند می گیرند:

کسانی که به پیمان خدا وفا می کنند، و پیمان شکن نیستند، و آنان که پیوندهائی را که خدا به آن امر کرده است برقرار می دارند، و ازنافرمانی پروردگارشان می ترسند، و ازسختی حساب بیم دارند، و آنان که به طلب خشنودی پروردگار صبر می کنند و نماز برپا می دارند و از آنچه نصیبشان کرده ایم در پنهان و آشکار انفاق می کنند و با نیکیها بدیها را ازبین می برند، عاقبت صاحب سرای دیگرند.

بهشتهای جاویدان که خود و پدران، همسران و فرزندان صالح آنها به آن داخل می شوند، و فرشتگان از هر دری برآنان وارد می شوند: سلام برشما به خاطر صبر کردنتان، عاقبت چه خوب جایگاهی نصیبتان شد.

و آنان که پس از پیمان بستن با خدا پیمان شکنی می کنند، پیوندهائی را که خدا به استقرارشان امر فرموده است قطع می کنند و در زمین فساد ببار می آورند، در سرای دیگر گرفتار لعن و بد فرجامی می شوند. ( ۵ ۲ – ۱۹: ۳ ۱ )

انسان هما نگونه که خواستارنیکیهاست، بدیها را نیز طا لب است و انسان عجول است. ( ۱۱ : ۷ ۱ )

به بندگانم بگو: به نیکوترین وجه سخن بگویند، زیرا شیطان میان آنها فتنه می کند، و براستی که شیطان دشمن آشکار انسان است. ( ۵۳ : ۷ ۱ )

آنگاه که انسان را نعمت بخشیم روی بگرداند و متکبرانه دوری گزیند و چون شری به او برسد نا امید شود. بگو:” هرکس به روش خود عمل می کند، پروردگار شما کسانی را که راهشان درست تر است بهتر می شناسد.” ( ۴ ۸ -۳ ۸ : ۷ ۱ )

بگو آیا شما را از کردار کسانی که زیانکارترند آگاه سازم؟ آنان کسانی هستند که در راه زندگی سعشان تباه شده است و با این حال می پندارند که کارخوبی انجام می دهند، آنها به آیات پروردگارشان و دیدار او کافر شدند و ازهمبن روی اعمالشان تباه گشت، لذا روز قیامت میزانی برای آنها برپا نخواهیم کرد، به خاطر آن که کافر شدند و آیات و پیامبران مرا مسخره کردند کیفرشان جهنم است. ( ۶ ۰ ۱- ۳ ۰ ۱: ۸ ۱ )

بدی را با بهی دفع کن، ما به آنچه توصیف می کنند آگاه تریم.

بگو:” پروردگارا ! از وسوسۀ شیاطین به تو پناه می برم.

پروردگارا ! از اینان که نزد من حضور می یابند، به تو پناه می برم. ( ۸ ۹- ۶ ۹: ۳ ۲ )

ای مؤمنان ازگامهای شیطان پیروی نکنید که شیطان پیروانش را به کارهای زشت و ناپسند وا می دارد و اگر فضل و رحمت خدا نبود هرگز کسی از شما پاک نمی ماند، لیکن خدا هرکس را بخواهد پاک می کند، و خدا شنوای داناست. ( ۱ ۲: ۴ ۲ )

هرکس کار نیکی انجام دهد، پاداشی بهتر ازآن یابد، و آنان از وحشت آن روز در امان هستند، و آنان که کار بد انجام داده اند، به رو درآتش سرنگون شوند، آیا جز بروفق اعمالتان جزا خواهید یافت؟ ( ۰ ۹- ۹ ۸: ۷ ۲ )

برای هرکس که عملی نیک انجام دهد، پاداشی بهتر از آن است، و آنان که مرتکب عمل بدی شده اند، کیفری جز به اندازۀ اعمالشان نخواهند داشت. ( ۴ ۸: ۸ ۲ )

آیا بدکرداران گمان داشتند که ازما می گریزند؟ چه بد داوری می کنند، هرکس به وعدۀ خدا امید دارد به راستی وعدۀ خدا خواهد آمد، و او شنوای داناست، وهرکس بکوشد برای خود می کوشد، زیرا خدا ازجهانیان بی نیاز است. ( ۶- ۴: ۹ ۲ )

آسمان و زمین و آنچه میان آنهاست بیهوده نیافریده ایم، این گمان کافران است، وای برکافران از آتش دوزخ، آیا افراد با تقوا را مانند مفسدان در زمین قرار میدهیم یا افراد نیکوکار را ما نند نابکاران؟ ( ۸ ۲- ۷ ۲: ۸ ۳ )

نه بینا و نا بینابرابرند و نه مؤمنان صالح و بدکاران، چه اندک پند می پذیرند. ( ۸ ۵: ۰ ۴ )

خوبی و بدی برابر نیست، همیشه به نیکوترین وجه پاسخ ده، تا کسی که میان تو واو دشمنی است، همچون دوست صمیمی شود.

کسی از این برخوردار نمی شود، مگر شکیبایان و آنان که از ایمان بهره ای بزرگ داشته باشند، و اگر از سوی شیطان وسوسه ای دچارت شد، به خدا پناه ببر که او شنوای داناست. ( ۶ ۳ – ۴ ۳: ۱ ۴ )

آن کس که کار درست ( وشایسته ) کند به سود خود اوست، وهرکس بدی کند، به خویشتن بدی کرده است، و پروردگار تو هرگز به بندگان ستم روا نمی دارد. ( ۶ ۴ : ۱ ۴ )

آیا کسانی که مرتکب بدیها می شوند، تصور می کنند که ما آنها را با کسانی که ایمان آورده اند وکارهای درست انجام داده اند برابر می گذاریم، و زندگی و مرگشان یکسان است؟
چه بد داوری می کنند. ( ۲۱: ۵ ۴ )

هرچه در آسمانها و زمین است ازآن خداست، تا بدکاران را به سبب کردارشان کیفردهد، و نیکوکاران را دربرابر کردار نیکشان پاداش. ( ۱ ۳ : ۳ ۵ )

انسان کم طاقت آفریده شده است، هنگامی که بدی به او برسد، بی تابی کند، و چون خیری به او رو آورد، بازدارنده باشد، مگرنمازگزاران، که پیوسته نماز گزارند، و آنهائی که در اموالشان حق معلومی برای سائلان و محرومان معین شده است.

( و) کسانی که به روز جزا ایمان دارند، و ازعذاب پروردگارشان می ترسند، زیرا خود را ازعذاب پروردگار در امان نمی دانند، کسانی که شرمگاه خود را حفظ می کنند، جز برهمسران و کنیزانشان که در این باره ملامتی برای ایشان نیست.

هرکس غیر از این را بخواهد متجاوز است.

و امانت داران و حافظان پیمان، و شهادت دهندگان به حق، و آنان که بر نمازشان مراقبت دارند.

اینان در باغهای بهشت گرامی و محترمند. ( ۵ ۳- ۹ ۱: ۰ ۷ )

آنگاه که آسمان بشکافد، آنگاه که ستارگان فرو ریزند، آنگاه که دریاها روان گردند، آنگاه که قبرها زیر و زبر شوند، هرکس درخواهد یافت که چه چیزی را از پیش فرستاده، و چه چیزی را برای بعد گذاشته است.

ای انسان چه باعث شد که دربرابر پروردگار کریمت مغرور شوی؟ آن که تورا خلق کرد، و بتو کمال بخشید، و به اعتدال برگزید، و بصورتی که خواست ترکیب کرد.

چنین نیست بلکه روز جزا را تکذیب می کنید، بدون شک نگهبانانی برشما گمارده شده، که نویسندگان بزرگوار هستند، و آنچه را انجام می دهید می دانند.

مسلماً نیکوکاران متنعمند، و بدکاران را جا در دوزخ است، روز جزا به آن درآیند و گریزشان نیست، تو چه می دانی روز جزا چیست؟ باز چه می دانی روز جزا چیست؟

روزی است که هیچ کس قادر به انجام کاری برای دیگری نیست، و درآن روز فرمان خداراست. ( ۹ ۱- ۱: ۲ ۸ )

سوگند به خورشید و روشنائی طالع شدنش، سوگند به ماه که پس از آن سر برآورد، سوگند به روز آنگاه که آنرا روشن کند، سوگند به شب آنگاه که آنرا بپوشاند، سوگند به آسمان و آنکه برافراشتش، سوگند یه زمین و گستراننده اش، سوگند به روح آدمی و آنکس که به اعتدال آنرا آفرید، وخیر و شرش را به او الهام کرد، ” هرکس نفس خود را تزکیه کند رستگار خواهد شد، و آنکس که پلیدش دارد، از زیانکاران است.” ( ۰ ۱- ۱: ۱ ۹ )

سوگند به شب تاریک، آنگاه که جهان را در پردۀ سیاه بپوشاند، سوگند به روز آنگاه که عالم را روشن کند، سوگند به آفرینندۀ ذکور و اناث، که کوشش شما پراکنده است.

آنکس که احسان کند و با تقوا باشد، ونیکی را گواهی دهد، ما او را درمسیرآسانی قرارخواهیم داد، اما برکسی که بُخل و بی نیازی ورزد، و نیکی را دروغ شمارد، کار را دشوار کنیم، و چون به هلاکت افتد، اموالش به حال او سودی نخواهد داشت.

البته عهده دار راهنمائی مائیم، و اختیار دنیا و آخرت از آن ماست، شما را از آتش شعله ور بیم می دهم، که جز تیره بخت ترین کسان درآن نیفتد.

آن کس که آیات ما را تکذیب کرد، و روی از آن برتافت.

دیری نخواهد گذشت که با تقواتر، از آن دوری می کند، آن کس که مالش را بدهد تا پاک شود، هیچ کس را بر او نعمتی نیست، هرچه کند درطلب رضای پروردگار بلند مرتبۀ اوست، البته به زودی خشنود خواهد شد. ( ۱ ۲- ۱ : ۲ ۹ )

امر به معروف و نهی از منکر

باید از میان شما گروهی باشند، که به سوی نیکی بخوانند و امر به معروف کنند، و آنها همان رستگارانند.

مانند کسانی نباشید که متفرق شدند و بعد از آمدن آیات روشن اختلاف کردند، برای آنها عداب بزرگی است. ( ۵ ۰ ۱- ۴ ۰ ۱: ۳ )

شما بهترین امتی هستید که درمیان مردم پدیدار شده اید، امر به معروف و نهی از منکر می کنید، و به خدا ایمان دارید، و اگر اهل کتاب ایمان بیاورند برایشان بهتر است، برخی از آنان ایمان دارند، ولی بیشترشان فاسقند. ( ۰ ۱۱ : ۳ )

اهل کتاب (همه) یکسان نیستند، گروهی در دل شب برخاسته آیات خدا را می خوانند و به سجده می روند، به خدا و روز جزا ایمان دارند و امر به معروف و نهی از منکر می کنند، و به انجام کارهای خیر می شتابند، این گروه از شایستگانند، و هرکار نیکی انجام دهند ( برخدا) پوشیده نخواهد ماند، زیرا خدا به تقوا پیشگان واقف است. ( ۵ ۱۱- ۳ ۱۱: ۳ )

با فرزانگی و اندرزی نیکو به راه پروردگارت بخوان و با بهترین طریق با آنها مباحثه کن، پروردگار تو گمراهان و هدایت شدگان طریقش را بهتر می شناسد.

صبر کن که صبر تو جز به توفیق خدا نیست، و به خاطر آنها غمگین مشو، و از نیرنگ آنان دلتنگ نباش، زیرا خداوند با متقین و نیکوکاران است. ( ۸ ۲ ۱:- ۵ ۲ ۱: ۶ )

مردان و زنان با ایمان دوستان یکدیگرند، امر به معروف و نهی ازمنکر می کنند، و نماز برپا می دارند و زکات می دهند، و خدا و رسولش را اطاعت می کنند – خداوند به زودی آنها را مورد رحمت خود قرار می دهد، مسلماً خدا نیرومند فرزانه است.

خداوند به مردان و زنان با ایمان، باغهائی را وعده داده است که جویباران در آن جاریست، و جاودانه درآن خواهند ماند، و نیز مسکن های پاکیزه در باغهای جاوید، ولی خوشنودی خدا برتر باشد، این است کامیابی بزرگ. ( ۲ ۷- ۱ ۷ : ۹ )

خداوند درمقابل بهشت جان ومال مؤمنان را خرید، که در راه خدا جهاد کنند، بکشند و کشته شوند، این وعده ای حتمی است که خدا درتورات و انجیل و قرآن به عهده گرفته، وفادار تر ازخدا به پیمان خویش کیست؟ اکنون بشارت باد برشما به داد و ستدی که با خدا کرده اید- این است رستگاری بزرگ.

آنان توابان،عابدان،سپاسگزاران، روزه داران، راکعان، ساجدان، فرمان دهندگان به نیکی و بازدارندگان از زشتی و حافظان حدود خدایند، مؤمنان را بشارت ده. ( ۲ ۱۱- ۱۱۱: ۹ )

چرا در امتهای پیش از شما- جز اندکی از نجات یافتگان- خردمندانی نبودند که مانع فساد در زمین شوند، و آنان که ستم پیشه کردند پیرو لذتهای خود شدند و گناهکار بودند. ( ۶ ۱۱ : ۱۱ )

مگر ندیدی که خدا گفتار پاکیزه را به درخت پاکیزه ای شبیه کرده است که ریشۀ آن ثابت و شاخه اش در آسمان است؟ به ارادۀ پروردگار هر زمان میوه می دهد، خداوند برای مردم مثلها می زند، تا پند گیرند، و مثل سخن ناپاک همچون درخت ناپاکی است که از زمین ریشه کن شده، و قرار و ثباتی نداشته باشد.

خداوند مؤمنان را با گفتار ثابت در زندگی دنیا و آخرت پایدار می دارد و ستمگران را گمراه می سازد، و خداوند هرچه بخواهد انجام می دهد. ( ۷ ۲- ۴ ۲: ۱۴ )

با فرزانگی و اندرزی نیکو به راه پروردگارت بخوان و با بهترین طریق با آنها مباحثه کن، پروردگار گمراهان و هدایت شدگان طریقش را بهتر می شناسد. ( ۵ ۲ ۱: ۶ ۱ )

هنگامی که لقمان فرزندش را پند داد، گفت:” ای پسرک من! چیزی را شریک خدا قرار مده، که شرک ستم بزرگی است. ( ۳ ۱: ۱ ۳ )

ای پسرک من! اگرعملی به اندازۀ دانۀ خردل در درون سنگی یا درآسمانها یا در زمین باش، خداوند به حسابش می آورد، زیرا خدا دقیق و آگاه است.

ای پسرک من! نماز را برپا دار و امر به معروف و نهی از منکر کن، و درمصائبی که به تو می رسد شکیبا باش، که این کارها حاکی از ارادۀ قوی است. ( ۷ ۱- ۶ ۱: ۱ ۳ )

آن که خواهان عزت باشد، تمامی عزت ازآن خداست، سخن خوش و پاک به سوی او بالا رود، و کردار نیک آن را بالا می برد، و نیرنگبازان را عذاب سختی است و مکرشان نیز نابود می شود. ( ۰ ۱: ۵ ۳ )

آن کس که سخن راست را آورد و آن را تصدیق کرد، ازمتقین است، که هرچه بخواهند نزد پروردگارشان آماده است، این است پاداش نیکوکاران، تا خداوند بدترین اعمالی را که انجام داده اند، محو کند و بهتر از آنچه انجام داده اند پاداش دهد. ( ۵ ۳- ۳۳: ۹ ۳ )

کیست که گفتارش نیکوتر ازسخن کسی است که به سوی خدا دعوت می کند، و کار شایسته انجام می دهد، ومی گوید:” من ازمسلمانان هستم؟ خوبی و بدی برابر نیست، همیشه به نیکوترین وجه پاسخ ده تا کسی که میان تو و او دشمنی است همچون دوست صمیمی شود.

کسی از آِن برخوردار نمی شود، مگر شکیبایان، و آنان که از ایمان بهره ای بزرگ دارند، و اگر ازشیطان وسوسه ای دچارت شد، به خدا پناه ببر، که او شنوای داناست. ( ۶ ۳- ۳ ۳ : ۱ ۴ )

خردمندان

درآفرینش آسمانها و زمین، و گردش شب و روز، و کشتیهائی که در دریا به نفع مردم در حرکتند، و آبی که خداوند از آسمان فرو فرستد تا زمین موات را بدان زنده سازد، و انواع جنبندگان را درآن بپراکند، و در تغییر مسیر بادها و ابرهای سر به راه در میان زمین و آسمان، عبرتی است برای آنان که می اندیشند. ( ۶۴ ۱: ۲ )

ای مؤمنان ازبهترین چیزهائی که گرد آورده اید و آنچه برایتان از زمین رویانده ایم، انفاق کنید، و پلید آنرا که خودتان جز به اکراه نمی پذیرید برای انفاق درنظر نگیرید، و بدانید که خدا بی نیاز ستوده است.

شیطان وعدۀ تهی دستی به شما می دهد و به زشتیها وا می دارد، ولی خداوند به آمرزش و فزونی نویدتان می دهد، که خداوند گشایشگر داناست، هرکه را بخواهد حکمت عطا می کند، و آن کس که حکمت به او عطا شود، نکوئی بسیار یافته است و جز خردمندان پند نگیرند. ( ۹ ۶ ۲- ۷ ۶ ۲: ۲ )

مسلماً در آفرینش آسمانها و زمین و رفت و آمد شب و روزعبرتی است برای خردمندان:

آنان که ایستاده و نشسته و به پهلو خفته خدا را یاد می کنند، و در آفرینش آسمانها و زمین ها می اندیشند:

پروردگارا، این جهان را بیهوده نیافریده ای، تو منزّهی، ما را از عذاب آتش نگهدار.

پروردگارا، هرکس را به آتش افکنی خوار و رسوایش ساخته ای و ستمکاران یاوری ندارند.

پروردگارا، ما ندای منادی توحید را شنیدیم، که دعوت می کرد: ” به پروردگارتان ایمان بیاورید” و ما ایمان آوردیم.

پروردگارا گناهان ما را بیامرز و بدی هایمان را بپوشان، و ما را با نیکان بمیران.

پروردگارا، آنچه از طریق پیامبران به ما وعده فرمودی، به ما مرحمت فرما، و ما را در روز رستاخیز رسوا مکن، زیرا تو هیچگاه از وعدۀ خود تخلف نمی کنی.

خداوند درخواست آنها را پذیرفت:” من کارهیچ کس را، خواه زن باشد یا مرد، تباه نخواهم کرد- همه از جنس یکدیگرید- من گناه مهاجران و آنان را که از خانه های خود رانده شدند و در راه من آزار دیدند و جنگ کردند و کشته شدند می بخشم و آنها را به درون باغهائی می آورم که جویباران درآن روان است.”

این پاداش از طرف خداوند است و بهترین پاداشها نزد اوست. ( ۵ ۹ ۱- ۰ ۹ ۱: ۳ )

چرا درامتهای پیش ازشما- جز اندکی ازنجات یافتگان- خردمندانی نبودند که مانع فساد درزمین شوند،و آنان که ستم پیشه کردند پیرو لذتهای خود شدند و گناهکار بودند، چنین نیست که پروردگارت به ستم آبادیهائی را که اهالی آنها شایسته و نیکوکار باشند ویران کند. ( ۷ ۱۱- ۶ ۱۱: ۱۱ )

آیا کسی که می داند آنچه ازطرف پروردگارت برتو نازل شده حق است، مانند کسی است که نابیناست؟ تنها خردمندان پند می گیرند: کسانی که به پیمان خدا وفا می کنند، و پیمان شکن نیستند، و آنان که پیوندهائی را که خدا به آن امر کرده است برقرار می دارند، و از پروردگارشان می ترسند، و ازسختی حساب بیم دارند، و آنان که به طلب خشنودی پروردگار صبر می کنند و نماز برپا می دارند و از آنچه نصیبشان کرده ایم در پنهان و آشکار انفاق می کنند و با نیکیها بدیها را از بین می برند، عاقبت صاحب سرای دیگرند. بهشتهای جاویدان که خود و پدران، همسران و فرزندان صالح آنها به آن داخل می شوند، و فرشتگان ازهر دری برآنان وارد می شوند: سلام برشما به خاطر صبر کردنتان، عاقبت چه خوب جایگاهی نصیبتان شد، و آنان که پس از پیمان بستن با خدا پیمان شکنی می کنند، پیوندهائی را که خدا به استقرارشان امر فرموده است قطع می کنند و در زمین فساد ببار می آورند، در سرای دیگر گرفتار لعن و بد فرجامی می شوند. ( ۵ ۲- ۱۹: ۳ ۱ )

این پیامی است برای همۀ مردم تا بدان بیم یابند و بدانند که او معبودی است یکتا، تا خردمندان پند گیرند. ( ۲ ۵: ۴ ۱ )

او شب و روز و خورشید و ماه را برای شما مسخر کرد، و ستارگان نیز به فرمان او مسخر هستند، و بی تردید در اینها برای خردمندان نشانه هائی است. ( ۱۲: ۶ ۱ )

خداوند آبی از آسمان فرو فرستاد، و با آن زمین مرده را زنده کرد، که در آن عبرتی است برای شنوایان، دروجود چار پایان برای شما عبرتی است، از درون شکم آنها،ازمیان سرگین و خون شیرخالص و گوارا به نوشندگان می نوشانیم.

ازمیوۀ درخت خرما و انگور مسکرات و روزی خوبی بدست می آورید، که در این عبرتی است برای خردمندان.

پروردگار تو به زنبور عسل الهام کرد در کوهها و درختان و داربستهای چوبی منزل کن، آنگاه از تمام گلها و میوه ها بخور، و راه پروردگارت را آرام بپیما، ازشکمهایشان نوشیدنیهای رنگارنگ بیرون می آید،که شفای مردم درآن است، براستی دراین عبرتی است برای اندیشمندان. ( ۹ ۶- ۵ ۶: ۶ ۱ )

گفت:” ای موسی! پروردگار شما کیست؟

پاسخ داد:” پروردگار ما کسی است که نعمت وجود به همۀ موجودات بخشیده، وسپس آنها را هدایت کرده است.”

گفت:” پیشینیان ما را حال چگونه بوده؟

پاسخ داد:” وقوف برآنها درکتاب پروردگار من ثبت است، پروردگار من نه خطا می کند و نه از یاد می برد.

همان کسی که زمین را گهوارۀ شما قرار داد و راههائی در آن پدید آورد، و از آسمان آبی فرستاد که با آن انواع گیاهان مختلف رویاندیم.”

بخورید و چارپایانتان را بچرانید که درآن خردمندان را عبرتها باشد.( ۴ ۵- ۹ ۴ : ۰ ۲ )

کتابی است مبارک که برتو نازل کردیم، تا در آیاتش بیند یشید و خردمندان پند گیرند. ( ۹ ۲: ۸ ۳ )

آیا آن کس که درهمۀ ساعات شب به عبادت پرداخته، یا درسجود است یا درقیام، و از آخرت بیمناک است، و به رحمت پروردگارش امیدوار، با آن که چنین نیست یکسان است؟

بگو:” آیا دانایان با نادانان برابرند؟ تنها خردمندان پند می گیرند. ( ۹ :۹ ۳ )

بشارت برآنان که پرستش طاغوت را وانهادند و به خدا روی آوردند، پس بندگان مرا بشارت ده: آنان که گفته ها را

می شنوند و از بهترین آن پیروی می کنند، همانها هستند که خدا هدایتشان کرده است و آنها خردمندانند. (۸ ۱- ۷ ۱ : ۹ ۳ )

حا، میم،

این کتاب ازجانب خداوند نیرومند فرزانه نازل شده است، به یقین در آسمانها و زمین عبرتهائی باشد برای مؤمنان،

و درآفرینش شما و پراکنده شدن جنبندگان برای اهل یقین عبرتهاست.
آمد و شد شب و روز و رزقی که خدا از آسمان می فرستد و به وسیلۀ آن زمین مرده را پس از مرگش زنده می کند، و نیز در وزش بادها برای خردمندان عبرتهاست. ( ۵- ۱: ۴۵ )

چه بسیار آبادیها که ازفرمان خدا و رسولانش سرپیچی کردند وما به دقّت حساب آنها را رسیدیم و بسختی عذابشان کردیم، آنها عقوبت کار خود را دیدند که سرانجامش زیان بود.
خداوند عذاب سختی برای آنها مهّیا کرد، ای خردمندانی که ایمان آورده اید برای خدا تقوا پیشه کنید، خداوند قرآن را برای شما نازل کرد، و رسولی فرستاد که آیات واضح الهی را برای شما بخواند، تا مؤمنان نیکوکار را از تاریکیها بسوی روشنی ببرد، هرکس بخدا ایمان آورد وعمل صالح انجام دهد، اورا به باغهائی وارد کند که جویباران درآن جاریست، جاودانه درآن بماند، و خداوند روزیش را نیکو گرداند. ( ۱۱- ۸: ۵ ۶ )

عهد و پیمان

نيكى آن نيست كه روى خود را به سوى مشرق و مغرب بگردانيد، بلكه نيكى آن است كه كسى به خدا و روز بازپسين و فرشتگان و كتاب ( آسمانى) و پيامبران ايمان آورد، و مال خود را با وجود دوست داشتن به خويشاوندان و يتيمان و بينوايان و در راه‏ ماندگان و نیازخواهان و در (راه آزاد كردن) بندگان بدهد، و نماز را برپاى دارد و زکات را بدهد، و آنان كه چون عهد بندند به عهد خود وفادارانند و درسختى و زيان و به هنگام جنگ شكيبايانند، آنانند كسانى كه راست گفته‏اند و آنان همان متقیانند. ( ۷۷ ۱: ۲ )

آری هرکس به پیمان خود وفا کند و با تقوا باشد، خدا متقین را دوست دارد.

کسانی که پیمان الهی و سوگندهای خود را به بهای اندک بفروشند، بهره ای درآخرت نخواهند داشت، و خداوند با آنها سخن نمی گوید و درقیامت به آنها نظر نخواهد داشت، و پاکشان نمی دارد، و آنها را نیز عذاب دردناک است، درمیان آنها کسانی هستند که به هنگام خواندن کتاب، چنان زبان می گردانند که گمان کنید از کتاب است که می خوانند، در صورتی که از کتاب (خدا) نیست، و می گویند از نزد خدا آمده است، و حال آنکه از جانب خدا نیست، آنان دانسته برخدا دروغ می بندند. ( ۸ ۷- ۶ ۷: ۳ )

چون خدا از پیامبران پیمان گرفت که پس از آنکه کتاب و فرزانگی به شما دادم، و آنگاه پیامبری آمد که موافق و مؤید کتاب شما بود، به او ایمان آورید و یاریش کنید، سپس فرمود: ” آیا اقرار دارید؟ ” گفتند: ” اقرار داریم”

فرمود:” گواه باشید، من هم با شما گواهم، کسانی که بعد از این روی برتابند، نافرمانند.”

آیا آنها غیر آئین خدا می خواهند، حال آنکه آسمانیان و زمینیان خواه و ناخواه، در برابر او تسلیم هستند و بسوی او باز می گردند. ( ۳ ۸ – ۱ ۸ : ۳ )

خداوند از اهل کتاب پیمان گرفت که آن ( حق) را برای مردم بیان کنند و کتمان نکنند، اما آنها پیمان را وانهادند و به بهای کمی فروختند، چه بد معامله ای کردند.( ۷ ۸ ۱: ۳ )

نعمت خدا و پیمان مؤکد اورا که با شما بسته است، بدان هنگام که گفتید:” شنیدیم و اطاعت کردیم.” به یاد آورید، و برای خدا تقوا پیشه کنید، که او از درون سینه ها آگاه است. ( ۷ : ۵ )

کسانی که با آنها پیمان بستی و هربار پیمان خود را شکستند، اهل تقوا نیستند. ( ۶ ۵: ۸ )

اگر ازخیانت قومی ترس داشتی، منصفانه ( فسخ عهد خود را) به آنها اعلام کن، زیرا خداوند خائنان را دوست ندارد. ( ۸ ۵: ۸ )

آیا کسی که می داند آنچه از طرف پروردگارت برتو نازل شده حق است، مانند کسی است که نابیناست؟

تنها خردمندان پند می گیرند:

کسانی که به پیمان خدا وفا می کنند، و پیمان شکن نیستند، و آنان که پیوندهائی را که خدا به آن امر کرده است برقرار می دارند، و ازپروردگارشان می ترسند، و ازسختی حساب بیم دارند، و آنان که به طلب خشنودی پروردگار صبر می کنند و نماز برپا می دارند و از آنچه نصیبشان کرده ایم در پنهان و آشکار انفاق می کنند و با نیکیها بدیها را از بین می برند، عاقبت صاحب سرای دیگرند.
بهشتهای جاویدان که خود و پدران، همسران و فرزندان صالح آنها به آن داخل می شوند، و فرشتگان از هر دری برآنان وارد می شوند: سلام برشما به خاطر صبر کردنتان، عاقبت چه خوب جایگاهی نصیبتان شد.

و آنان که پس از پیمان بستن با خدا پیمان شکنی می کنند، پیوندهائی را که خدا به استقرارشان امر فرموده است قطع می کنند و در زمین فساد ببار می آورند، در سرای د یگر گرفتار لعن و بد فرجامی می شوند. ( ۵ ۲ – ۱۹: ۳ ۱ )

چون با خدا پیمان بستید به عهدتان وفا کنید و سوگندهائی را که در آنها خدا را ضامن خود قرار داده اید نشکنید، زیرا خدا به آنچه انجام می دهید آگاه است.

مانند زنی نباشید که رشته های تابیدۀ خود را پس از تابیدن محکم، واتاباند، که سوگندهای خود را دستآویز دروغ سازید، به این خاطر که گروهی از گروه دیگر بیشتر است، خدا می خواهد شما را به این وسیله بیازماید، و روز قیامت موارد اختلاف را برای شما آشکار خواهد کرد. ( ۲ ۹- ۱ ۹: ۶ ۱ )

پیمان خدا را به بهای اندک مبادله نکنید، اگر بفهمید آنچه نزد خداست برای شما بهتر است، آنچه نزد شماست نابود خواهد شد و آنچه نزد خداست پایدار خواهد ماند، و صابران را نیکوتر از کردارشان پاداش خواهیم داد.

مؤمن شایسته کردار را چه مرد و چه زن، زندگی پاکیزه خواهیم داد و پاداش بهتر از کردارش به او عطا خواهیم کرد. ( ۷ ۹- ۵ ۹: ۶ ۱ )

به مال یتیم دست نبرید- جز در طریق صلاح- تا به حد بلوغ برسد، به پیمان خویش وفا کنید که ازآن بازخواست خواهید شد. ( ۴ ۳: ۷ ۱ )

وخدا ازپیمان خود بازخواست خواهد کرد. قسمتی از آیۀ: ( ۵ ۱: ۳۳ )

درمیان مؤمنان مردمانی هستند که برپیمان با خدا صادقانه وفادار ماندند، بعضی پیمان خود را به آخر رساندند و عده ای در انتظارند و هرگز تغییر و تبدیلی درعهد و پیمان خود نداده اند، تا خدا پاداش راستگویان را بدهد، و اگر بخواهد منافقان را عذاب کند، یا توبۀ آنها را بپذیرد، زیرا خداوند آمرزندۀ مهربان است.( ۴ ۲- ۲۳: ۳۳)

چه چیز مانع شد که به خدا ایمان نیاورید، درحالی که پیامبر شما را به ایمان آورد ن به پروردگارتان خواند، اگر باور دارید ازشما پیمان گرفته است.

اوست که آیات بینات بربنده اش نازل می کند، تا شما را از تاریکها برهاند و به نور ببرد، زیرا خدا نسبت به شما رؤف و مهربان است. ( ۹ – ۸: ۷ ۵ )

و امانت داران و حافظان پیمان، و شهادت دهندگان به حق، و آنان که بر نمازشان مراقبت دارند.

اینان درباغهای بهشت گرامی و محترمند. ( ۵ ۳- ۲ ۳: ۰ ۷ )

سوگند- دروغ - تهمت

خدا را دست آویز سوگندهایتان قرار ندهید که ازنیکی و تقوا و اصلاح بین مردم خود داری کنید، که خداوند شنوای داناست. خداوند به سبب سوگندهای بیهوده، (سطحی و زبانی) بازخواستتان نخواهد کرد، ولی برای آنچه که در دل دارید مؤاخذه خواهید شد، خداوند آمرزندۀ بردبار است. ( ۵ ۲۲- ۴ ۲ ۲: ۲ )

کسانی که پیمان الهی و سوگندهای خود را به بهای اندک بفروشند، بهره ای درآخرت نخواهند داشت، وخداوند با آنها سخن نمی گوید و درقیامت به آنها نظر نخواهد داشت، و پاکشان نمی دارد، و آنها را نیز عذاب دردناک است.

درمیان آنها کسانی هستند که به هنگام خواندن کتاب، چنان زبان می گردانند که گمان کنید از کتاب است که می خوانند، در صورتی که از کتاب (خدا) نیست، و می گویند از نزد خدا آمده است، و حال آنکه ازجانب خدا نیست، آنان دانسته برخدا دروغ می بندند. ( ۸ ۷- ۷ ۷: ۳ )

آن که مرتکب کار ناپسندی شود، و یا به خویشتن ستم کند، و سپس ازخدا آمرزش بطلبد، او را آمرزندۀ مهربان خواهد یافت. هرکس مرتکب گناهی شود، تنها به خودش زیان رسانده است، خدا دانای فرزانه است.

هرکس مرتکب خطا یا گناهی شود، آنگاه بی گناهی را بدان متهم کند، بارتهمت وگناه آشکاری را به گردن گرفته است. ( ۲ ۱۱- ۰ ۱۱: ۴ )

خداوند شما را به سبب سوگندهای لغو مؤاخذه نمی کند ولی برای قسمهائی که به عمد یاد کرده اید مؤاخذه خواهد کرد، کفارۀ آن اطعام ده مسکین است، ازغذای متوسطی که به خانوادۀ خود می خورانید، یا پوشانیدن آنها و یا آزاد کردن یک برده، کسی که هیچ یک از اینها را نیابد، سه روز روزه بگیرد، این کفارۀ سوگندهای شماست، آنگاه که سوگند یاد کرده اید، سوگندهایتان را نشکنید، این چنین خداوند آیات خود را برای شما بیان می کند، تا شکرش را بجای آورید.

( ۹ ۸ : ۵ )

اگر از اکثر مردم روی زمین اطاعت کنی از راه خدا گمراهت می کنند، آنها فقط از گمان پیروی می کنند، و دروغ سازانی بیش نیستند.

پروردگار تو از راه گم کردگان طریقش و نیز از هدایت یافتگان آگاه تر است. ( ۷ ۱۱ – ۶ ۱۱ : ۶ )

آگاه باشید که آنچه در آسمانها و زمین است ازآن خدااست، و آنان که چیزی را شریک او قرار می دهند، جز از گمان پیروی نمی کنند، و جز دروغ نمی گویند. ( ۶۶: ۰ ۱ )

بگو:” کسانی که به خدا دروغ می بندند رستگار نمی شوند، آنها بهره ای از دنیا دارند و پس از آن بازگشتشان به جانب ماست و عذاب سختی به کیفر کفر ورزیدنشان به آنها می چشانیم.”( ۰ ۷- ۹ ۶: ۰ ۱ )

ستمکارتر از آن که به خدا نسبت دروغ دهد کیست؟ آنان به پروردگارشان عرضه شوند و شاهدان گویند:” اینان همان کسانی هستند که به پروردگار خود دروغ بستند.” لعنت خدا برستمکاران باد، آنان بازدارندگان و کج نمایان راه خدایند و به آخرت کافرند، آنان ازحکم خدا نتوانند گریخت، و جزخدا سروری نیابند وعذابشان دوبرابر خواهد شد، زیرا نه گوش شنیدن حق را داشتند و نه چشم دیدن آن را، آنان کسانی هستند که برخود زیان وارد کردند و نسبتهای دروغی که می دادند از نظرشان دور و گم شد، بناچار ازهمه زیانکارترند. ( ۲۲ – ۸ ۱: ۱۱ )

چون با خدا پیمان بستید به عهدتان وفا کنید و سوگندهائی را که در آنها خدا را ضامن خود قرار داده اید نشکنید، زیرا خدا به آنچه انجام می دهید آگاه است.

مانند زنی نباشید که رشته های تابیدۀ خود را پس از تابیدن محکم واتابد، که سوگندهای خود را دست آویز فریب سازید، به این خاطر که گروهی ازگروه دیگر بیشتر است، خدا می خواهد شما را به این وسیله بیآزماید، و روز قیامت موارد اختلاف را برای شما آشکار خواهد کرد. ( ۲ ۹- ۱ ۹: ۶ ۱ )

سوگندهای خود را دستاویز فریب قرار ندهید که گامهای ثابت متزلزل شود، و بخاطر بازداشتن از راه خدا، بدی آنرا بچشید و به عذاب عظیمی گرفتار شوید.

پیمان خدا را به بهای اندک مبادله نکنید، اگر بفهمید آنچه نزد خداست برای شما بهتر است، آنچه نزد شماست نابود خواهد شد و آنچه نزد خداست پایدار خواهد ماند، و صابران را نیکوتر از کردارشان پاداش خواهیم داد.

مؤمن شایسته کردار را چه مرد و چه زن، زندگی پاکیزه خواهیم داد و پاداش بهتر از کردارش به او عطا خواهیم کرد. ( ۷ ۹- ۴ ۹: ۶ ۱ )

فقط کسانی دروغ می بافند، که به آیات خدا ایمان ندارند، و آنها دروغگویانند. ( ۵ ۰ ۱: ۶ ۱ )

همچنین هرکس حرمت نهاده های خدا را ارج بگذارد، نزد پروردگارش بهتر است، و چارپایان برای شما حلالند مگر آنچه دستور منعش برشما خوانده شده است، پس از بُت های پلید و گفتار دروغ اجتناب کنید.( ۰ ۳: ۲۲ )

متهم کنندگان زنان پاکدامن نا آگاه با ایمان در دنیا و آخرت از رحمت حق محرومند وعذاب بزرگی برای آنهاست.

روزی که زبان و دست وپا علیه آنها دربارۀ عملی که انجام داده اند گواهی دهند، خداوند جزای واقعی آنها را درآن روز خواهد داد وخواهند دانست که خدا همان حقیقت آشکار است. ( ۵ ۲- ۳ ۲: ۴ ۲ )

آیا به شما خبر بدهم که شیاطین برچه کسانی نازل می شوند؟

بر دروغگویان گناهکار، گوش فرا می دهند، و اکثرشان دروغگو هستند. ( ۳ ۲۲- ۲۲۱: ۶ ۲ )

کافران به مؤمنان گفتند:” ازما پیروی کنید گناهتان بگردن ما”

آنها دروغ می گویند، هرگز بارگناهان کسی را برگردن نخواهند گرفت، بلکه آنها بارگناهان خود را بعلاوۀ بارگمراه ساختن دیگران برعهده خواهند داشت و در روز قیامت به خاطر دروغهائی که بهم می بافتند بازخواست خواهند شد. ( ۳ ۱- ۲ ۱: ۹ ۲ )

آگاه باش که دین خالص ازآن خداست و آنان که غیر از او دیگری را معبود خود گرفتند:” که بدین منظور اینها را می پرستیم تا مارا به خدا نزدیک کنند.” خدا در اختلاف میان آنها داوری خواهد کرد.

خدا دروغگویان ناسپاس را هدایت نمی کند. ( ۳: ۹ ۳ )

ستمکارتر از کسی که به خدا دروغ ببندد و سخن راستی را که بر او آمده است تکذیب کند کیست؟ مگر جایگاه کافران جهنم نیست؟

آن کس که سخن راست را آورد و آنرا تصدیق کرد، از متقین است، که هرچه بخواهند نزد پروردگارشان آماده است، این است پاداش نیکوکاران، تا خداوند بدترین اعمالی را که انجام داده اند محو کند و بهتر از آنچه انجام داده اند پاداش دهد.
آیا خدا بنده اش را کفایت نمی کند که تورا از غیر خدا می ترسانند؟ هرکس را خدا گمراه کند هیچ راهنمائی ندارد، و هیچ کس نمی تواند کسی را که خدا راهنمائی کرده است گمراه کند، آیا خدا نیرومند انتقام گیر نیست؟( ۷ ۳- ۳ ۳: ۹ ۳)

آری براستی آیات من برایت آمد، و تو آن را دروغ شمردی و تکبر ورزیدی و کافر بودی.

روز قیامت آنان را که به خدا دروغ بسته اند، روسیاه خواهی د ید، مگر جای متکبران جهنم نیست؟

خدا تقوا پیشه گان را به خاطر ایمانشان نجات می دهد و به آنها عذاب نمی رسد وغم و اندوهی نخواهند داشت. خداوند آفریدگار همه چیز و نگهبان هر چیز است. ( ۲ ۶- ۹ ۵ : ۹ ۳ )

این آیات خداست که براستی برتو تلاوت می کنیم، بنابراین بعد از خدا و آیاتش به چه ایمان می آورید؟

وای بر دروغگوی گناهکاری که آیات خدا را که بر او تلاوت می شود، می شنود و متکبرانه چنان اصرار دارد که گوئی هیچ نشنیده است، او را به عذاب دردناکی بشارت ده. ( ۸ – ۶ : ۵ ۴ )

آنگاه که حق به سراغشان آمد دروغش به حساب آوردند، و چنان شد که درکارشان سرگردان ماندند.

مگر آسمان را برفراز سرشان نمی نگرند که چگونه بنایش نهاده ایم، و آنرا آراسته ایم بی آنکه شکافی درآن باشد، و زمین را بگسترانیدیم و کوه های بلند در آن بیفکندیم و گیاهان گونه گون با طراوت در آن برویاندیم، تا بینش و پندی باشد، برای بنده ای که به حق رو آورد، و از آسمان آبی پر برکت فرستادیم و بدان باغها و دانه های درو شدنی و نخلهای بلند و خوشه های برهم نهاده، برای رزق بندگان برویاندیم، و زمین مرده را زنده کردیم، و خروج از گور نیز چنین است.

پیش از آنها قوم نوح و اصحاب رَسّ و ثمود، تکذیب کردند، و عاد و فرعون و برادران لوط و اصحاب ایکه، و قوم ُتبعّ همگی رسولان را تکذیب کردند، و استحقاق وعدۀ عذاب را یافتند.

مگر از آفرینش نخستین عاجز شده ایم، که آنها از آفرینش جدید تردید دارند؟ ( ۵ ۱- ۵ : ۰ ۵ )

مرگ بر دروغگویان، و آنان که در بی خبری و جهل فرو رفته اند. ( ۱۱- ۰ ۱ :۱ ۵ )

می پرسند:” روز جزا کی می رسد؟” روزی است که بر آتش عذاب می شوند- عذاب خودرا بچشید، این همان چیزی است که برای آن شتاب داشتید.

اهل تقوا در باغها و در کنار چشمه سارها مستقر شده اند، و آنچه را که پروردگارشان ارزانی داشته است، دریافت کرده اند، زیرا که آنها پیش از این نیکوکار بودند، آنها اندکی از شب را می خفتند، و سحرگاهان به استغفار می آمدند، و در اموالشان حقی برای سائل و محروم منظور داشتند.

اهل یقین را در زمین و نیز در وجود خودشان عبرتهاست، آیا نمی بینند؟ و رزق و وعده هائی که به شما داده شده، در آسمان است، به پروردگار آسمان و زمیت سوگند که این وعده ها مانند سخن گفتن شما با یکدیگر حقیقی است . ( ۳ ۲- ۰ ۱ :۱ ۵ )

گمان و غیبت

کسانی که درآنچه خدا ازفضلش به آنان داده بُخل می ورزند، هرگز گمان نکنند این کار برایشان خیر است، بلکه شر است، بزودی در روز رستاخیز آنچه در بخشید نش بُخل ورزیده اند همچون طوقی بگردنشان خواهند آویخت، میراث آسمانها و زمین ازآن خداست و به کرده هایتان آگاه است. ( ۰ ۸ ۱: ۳ )

بی گمان با اموال و جانتان آزمایش می شوید، و از زبان اهل کتاب و مشرکان آزار فراوان خواهید شنید، و اگر صبر کنید و تقوا پیشه سازید، کاریست که نشان دهندۀ اردۀ قوی است

خداوند از اهل کتاب پیمان گرفت که آن ( حق) را برای مردم بیان کنند و کتمان نکنند، اما آنها پیمان را وانهادند و به بهای کمی فروختند، چه بد معامله ای کردند.
گمان مبر آنان که از کردار( ناپسند) شان شادمان می شوند، و دوست دارند برای کارهائی که نکرده اند ستایش شوند از عذاب رهائی دارند، برای آنها عذاب دردناکی است. ( ۸ ۸ ۱- ۵ ۸ ۱: ۳ )

آیا ندیدی کسانی که گمان می کنند به آنچه برتو و پیشینیان نازل شده ایمان آورده اند، که می خواهند طاغوت را داور قرار دهند، با اینکه به آنها گفته شده:” ازطاغوت دوری کنید”، شیطان به سختی درصدد گمراه کردنشان است.
وچون به آنها گفته شود:” به آنچه خدا نازل کرده و به پیامبر رو آورید”، منافقانی را خواهی دید که ازقبول دعوت اعراض می کنند، پس چگونه هنگامی که به مکافات عمل خود گرفتار مصیبتی شوند بسراغ تو می آیند، و به خدا سوگند یاد می کنند که منظور ما جز نیکی و توفق نبوده است.
آنان کسانی هستند که خدا می داند چه در دل دارند، اندرزشان بده و با بیانی رسا وضعشان را به آنها گوشزد کن. ( ۳ ۶- ۰ ۶: ۴ )

 

اگر از اکثر مردم روی زمین اطاعت کنی از راه خدا گمراهت می کنند، آنها فقط ازگمان پیروی می کنند،و دروغ سازانی بیش نیستند.

پروردگار تو از راه گم کردگان طریقش و نیز از هدایت یافتگان آگاه تر است. ( ۷ ۱۱ – ۶ ۱۱ : ۶ )

بیشتر آنها جز ازگمان پیروی نمی کنند، بی تردید پندار و گمان کسی را ازحق بی نیاز نمی کند خداوند به کردارشان آگاه است. ( ۶ ۳: ۰ ۱ )

گمان آنان که برخدا دروغ می بندند، دربارۀ روز قیامت چیست؟ خداوند برمردم کریم است، ولی بیشتر آنان شاکر نیستند. ( ۰ ۶: ۰ ۱ )

آگاه باشید که آنچه در آسمانها و زمین است ازآن خدااست، و آنان که چیزی را شریک او قرار می دهند، جز ازگمان پیروی نمی کنند، و جز دروغ نمی گویند. ( ۶۶: ۰ ۱ )

گمان مبر که خدا از کردار ستمکاران غافل است، کار آنها به روزی می افتد که چشمها درآن خیره ونگران می ماند. وشتابان سرها رو به بالا وچشمهایشان بی حرکت ودلهایشان فرو ریخته وخالی شود، و شتابان سرها رو به بالا و چشمهایشان بی حرکت و دلهایشان فرو ریخته و خالی شود.( ۴ ۴- ۴۲: ۱۴ )

هرکس گمان کند خدا پیغمبرش را در دنیا و آخرت بی یاور می گذارد، ریسمانی به سقف بیاویزد و سپس آن را قطع کند، تا بنگرد که آیا این کار خشمش را فرو می نشاند. ( ۵ ۱: ۲۲ )

آيا مردم گمانشان براين است كه چون بگويند: ” ايمان آورده ايم” رهايشان ميكنند و د يگر نمى آزمايند؟ ما پیشینیان را آزمودیم تا خدا راستگویان و دروغگویان را معلوم کند.

آیا بدکرداران گمان داشتند که ازما می گریزند، هرکس به وعدۀ خدا امید دارد به راستی وعدۀ خدا خواهد آمد، و او شنوای داناست و هرکس بکوشد برای خود می کوشد، زیرا خدا ازجهانیان بی نیاز است. ( ۶- ۲: ۲۹ )

آسمان و زمین و آنچه میان آنهاست بیهوده نیافریده ایم، این گمان کافران است، وای برکافران ازآتش دوزخ، آیا افراد با تقوا را مانند مفسدان در زمین قرار میدهیم یا افراد نیکوکار را مانند نابکاران؟
( ۸ ۲- ۷ ۲: ۸ ۳ )

اگر تمام چیزهای روی زمین و همانند آن به ستمکاران تعلق داشته باشد، همه را برای رهائی خود ازعذاب روز قیامت بدهند، برای آنها ازخدا چیزهائی آشکار می شود که هرگز گمان نمی کردند.
( ۷ ۴: ۹ ۳ )

ای مؤمنان، ازبسیاری گمانها پرهیز کنید، زیرا پاره ای ازگمانها گناه است، و هرگز درکار پنهانی دیگران کنجکاوی نکنید، و غیبت یکدیگر را روا ندانید، آیا در بین شما کسی هست که دوست داشته باشد، گوشت برادر مردۀ خود را بخورد؟ البته کراهت دارید، برای خدا تقوا کنید که او توبه پذیر و مهربان است.

ای مردم، ما شما را از مرد و زنی آفریدیم، و شما را دسته ها و قبیله ها کردیم تا یکدیگر را بشناسید، و گرامی ترین شما نزد خدا با تقواترین شماست، خداوند دانای آگاه است. ( ۳ ۱- ۲ ۱ : ۹ ۴ )

اینان بدان یقین ندارند و تنها ازگمان پیروی می کنند، حال آنکه گمان برای شناخت حقیقت کافی نیست. ( ۸ ۲: ۳ ۵ )

آیا انسان گمان می کند بخود رها می شود؟

آیا نطفه ای از منی نبود که در رحم ریخته شد، و بعد به صورت خون بسته درآمد، و آفرید و موزونش ساخت، و اورا از دو صنف مرد و زن قرار داد؟ آیا چنین کسی قادر نیست مردگان را زنده کند؟ ( ۰ ۴- ۶ ۳ : ۵ ۷ )

وای برهرغیبت کنندۀ عیب جوئی: آنکه مالی جمع کرد، و حساب آنرا نگه داشت، می پندارد که دارائیش جاودانش گرداند، ( البته) نه چنین است، که او را در” ُحَطمَه” اندازند، و تو چه دانی که” ُحَطمَه” چیست؟ آتش افروختۀ (خشم) خداست، که ازدلها سربرکشد، و ازهرسو درمیانشان گرفته است ، با شعله هائی برافراشته. ( ۹- ۱: ۴ ۰ ۱ )

کسانی که خدا دوستشان دارد

در راه خدا انفاق کنید و خود را با دست خود به هلاکت میفکنید و نیکی کنید که خداوند نیکوکاران را دوست دارد. ( ۵ ۹ ۱: ۲ )

خداوند توبه کنندگان و پاکیزگان را دوست دارد. قسمتی از آیۀ : ( ۲ ۲۲: ۲ )

بگو:”اگر دوستدار خدائید ازمن پیروی کنید تا خدا دوستتان بدارد و گناهانتان را بیامرزد که خدا آمرزندۀ مهربان است. ( ۱ ۳: ۳ )

آری هر کس به پیمان خود وفا کند و با تقوا باشد، خدا متقین را دوست دارد. ( ۶ ۷: ۳ )

خداوند نیکوکارانی را که در توانگری و تنگدستی انفاق می کنند، و خشم خود را کنترل می کنند و ازخطای مردم می گذرند دوست دارد.

و کسانی که چون مرتکب عمل زشتی شوند یا به خود ستم کنند، خدا را بیاد آرند، و برای گناهانشان طلب آمرزش کنند- و جز خدا کیست که گناهان را بیامرزد- و آگاهانه برگناه اصرار نورزند. ( ۵ ۳ ۱- ۴ ۳ ۱: ۳ )

و چه بسیار پیامبرانی که خدا دوستان بسیاری به همراه آنان جنگ کردند، آنها دربرابر آنچه در راه خدا به آنها می رسید، سُست نشدند و زبونی نکردند، خداوند صابران را دوست دارد. ( ۶ ۱۴: ۳ )

بنا براین خداوند پاداش این دنیا و پاداش نیک آخرت به آنها عطا فرمود، زیرا خداوند نیکوکاران را دوست دارد. ( ۸ ۱۴: ۳ )

خدا توکل کنندگان را دوست دارد. قسمتی از آیۀ: ( ۹ ۵ ۱: ۳ )

چه آئینی بهتر از دین کسی است که خودرا تسلیم خدا کند و نیکوکار باشد و پبرو دین پاک ابراهیم شود؟ خداوند ابراهیم را به دوستی خود برگزیده است. ( ۵ ۲ ۱: ۴ )

خداوند عادلان را دوست دارد. قسمتی از آیۀ: ( ۲ ۴ : ۵ )

این راه مستقیم پروردگار توست، ما آیات خود را برای کسانی که پند می گیرند بیان کردیم، آنها را نزد پروردگار سرای آرامش است و خدا به پاداش کردارشان دوستدار آنان خواهد بود.
( ۱۲۷ – ۶ ۱۲: ۶ )

خداوند متقین را دوست دارد. قسمتی از آیات: ( ۴ : ۹ ) و ( ۷ : ۹ )

خدا پاکیزگان را دوست دارد. قسمتی از آیۀ: ( ۸ ۰ ۱: ۹ )

اگر دو گروه از مؤمنان با یکدیگر به جنگ درآیند، میانشان آشتی برقرار کنید، و اگر یکب از آن دو بر دیگری تجاوز کند، با ستمکار بجنگید، تا به فرمان خدا باز آید، و چنانچه باز آمد، میان آنها به عدالت صلح برقرار کنید، و مجری عدالت باشید، که خدا عادلان را دوست دارد. ( ۹ : ۹ ۴ )

خدا شما را ازنیکی و عدالت کردن در بارۀ کسانی که در امر دین با شما پیکار نکردند و شما را از د یارتان نراندند منع نمی کند، که از آنها بیزاری جوئید، بلکه می خواهد به عدالت با آنان رفتار کنید، خدا عادلان را دوست دارد. ( ۸ : ۰ ۶ )

خداوند کسانی را که چون بنیان آهنین در راهش پیکار می کنند دوست دارد. ( ۴ : ۱ ۶ )

کسانی که خدا دوستشان ندارد

در راه خدا با کسانی نبرد کنید که با شما می جنگند، ولی تعدی نکنید، که خدا تجاوزکنندگان را دوست ندارد. ( ۹۰ ۱: ۲ )

 

خداوند فساد را دوست ندارد. قسمتی از آیۀ: ( ۵ ۰ ۲: ۲ )

خداوند هیچ ناسپاس گنهکاری را دوست نمی دارد. قسمتی از آیۀ: ( ۶ ۷ ۲: ۲ )

بگو:” ازخدا و فرستاده اش اطاعت کنید، که اگر روی برتابید، خدا کافران را دوست ندارد. ( ۲ ۳: ۳ )

آنان را که کافر شدند در دنیا و آخرت به عذابی سخت مجازات خواهم کرد، و باوری برایشان نیست.

اما پاداش کسانی که ایمان آورده اند و کردار نیک کرده اند، به تمامی خواهم داد،خداوند ستمگران را دوست ندارد. ( ۷ ۵ -۶ ۵ : ۳ )

 

ُسست و غمگین نشوید، چرا؟ ” که اگر ایمان داشته باشید برترید.

اگر آسیبی به شما وارد آمد، به گروه مقابلتان نیز آسیبی چون آن وارد شده است، و ما روزگار را در میان مردم می گردانیم، تا خداوند مؤمنان را معلوم بدارد، و ازمیانتان گواهانی بگیرد، خداوند ستمگران را دوست ندارد. ( ۰ ۴ ۱- ۹ ۳ ۱: ۳ )

 

خدا را بپرستید و چیزی را شریک او قرار ندهید و با پدر و مادر، خویشاوندان، یتیمان، مستمندان، همسایۀ خویش، همسایۀ بیگانه، دوست موافق، ره ماندگان و بردگانی که مالکشان هستید، نیکی کنید، زیرا خدا متکبران فخر فروش را دوست ندارد.( ۶ ۳: ۴ )

از کسانی که به خود خیانت می کنند، دفاع مکن، زیرا خدا خیانت پیشگان گنهکار را دوست ندارد. ( ۷ ۰ ۱: ۴ )

خدا بانک برداشتن به صدای بلند را دوست ندارد، مگر ازجانب آنکه ستم دیده باشد، خداوند شنوای داناست. ( ۸ ۴ ۱: ۴ )

 

خداوند مفسدان را دوست ندارد. قسمتی از آیۀ: ( ۴ ۶: ۵ )

ای مؤمنان چیزهای پاکیزه ای را که خدا برشما حلال کرده است، برخود حرام نکنید، و از حد در نگذرید، زیرا خداوند متجاوزان را دوست ندارد. ( ۷ ۸: ۵ )

اوست که باغهائی داربست دار و بی داربست، درختان خرما و کشتزار با میوه های گوناگون، زیتون و انار، شبیه و بی شباهت، به وجود آورد، و آنگاه که میوه اش رسید از آن بخورید و زکات آن را به هنگام برداشت محصول بدهید و اسراف نکنید که خدا مسرفان را دوست ندارد. ( ۱ ۴ ۱: ۶ )

ای فرزندان آدم! درهمۀ مساجد زینتهای خود را به خود برگیرید و نیز بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند اسرافکاران را دوست نمی دارد. ( ۱ ۳: ۷ )

پروردگارتان را با تضرع و درنهان بخوانید زیرا او متجاوزان را دوست ندارد. ( ۵۵: ۷ )

اگر ازخیانت قومی ترس داشتی، منصفانه ( فسخ عهد خود را) به آنها اعلام کن، زیرا خدا خائنان را دوست ندارد. ( ۸ ۵: ۸ )

 

بی تردید خدا به چیزهائی که نهانش می دارند و یا آشکار می کنند واقف است و سرکشان را دوست ندارد. ( ۳ ۲: ۶ ۱ )

 

خداوند از ایمتن آورندگان دفاع می کند، خداوند هیچ خیانتکار ناسپاسی را دوست ندارد. ( ۸ ۳ : ۲۲ )

در آنچه خداوند بتو داده سرای آخرت را جستجو کن و بهره ات را از دنیا از یاد نبر، و همانگونه که خدا بتو نیکی کرده است نیکی کن، و هرگز در زمین فساد مکن، که خدا مفسدان را دوست ندارد. ( ۷۷: ۸ ۲ )

کسی که کفر بورزد کیفرش بر خود اوست، و آن که نیکوکار باش، سود خودرا مهیا کرده است، تا (خداوند) مؤمنان درستکار را از فضل خود پاداش دهد، براستی که او کافران را دوست ندارد. ( ۵ ۴ – ۴ ۴: ۰ ۳ )

و با بی اعتنائی از مردم روی مگردان و با غرور بر زمین راه مرو، که خداوند خودپسندان را دوست ندارد. ( ۸ ۱: ۱ ۳ )

 

هربدی را مجازاتی است مانند آن، وهرکس ببخشاید و راه آشتی در پیش گیرد، مزدش با خداست، زیرا که او ستمکاران را دوست ندارد. ( ۰ ۴ : ۲ ۴ )

هیچ مصیبتی در زمین و در وجود شما روی نخواهد داد، مگر آنکه قبل از پیدایش، درکتابی رقم خورده باشد، مسلماً این کار برخدا آسان است، تا بخاطر چیزی که از دستتان رفته است افسوس نخورید، و برای آنچه که به شما داده است شادی( غرور آمیز) نکنید، وخداوند خودپسند فخر فروش را دوست ندارد.

و آنان را که بُخل می ورزند، و مردم را به بُخل می خوانند، وهرکس روی بگرداند، خدا بی نیاز وشایستۀ ستایش است. ( ۲۴- ۲ ۲: ۷ ۵ )

غیب

کلیدهای غیب نزد اوست و جز او کسی به آن واقف نیست، آنچه را درخشکی و دریاست می داند، هیچ برگی بی آگاهی او نمی افتد، و هیچ دانه ای درنهانگاه زمین نمی ماند، وهیچ تر و خشکی نیست جز اینکه درکتاب مبین مستور است. ( ۹ ۵: ۶ )

 

بگو:” من مالک سود و زیان خود نیستم مگر آنچه را خدا بخواهد، و اگرغیب می دانستم، سود بسیاری برای خود فراهم می ساختم و هیچ زیانی به من نمی رسید، من فقط هشداردهندۀ مؤمنان هستم. ( ۸ ۸ ۱: ۷ )

بگو:” در زمین و آسمانها جز خدا هیچکس ازغیب آگاهی ندارد، و نمی داند کی برانگیخته می شود. ( ۵ ۶: ۷ ۲ )

خدا از وقت قیامت باخبر است، و او باران را نازل می کند، و آنچه را در رحمهاست می داند وکسی نمی داند فردا چه بدست می آورد، وهیچکس نمی داند درکدام دیار میمرد، بطور یقین خداوند دانای آگاه است. ( ۴ ۳: ۱ ۳ )

بگو:” پروردگار من الهام بخش حق و دانای غیب است.” ( ۸ ۴: ۴ ۳ )

مقدرات

آنگاه پس از اندوه، آرامشی برشما فرستاد، این آرامش خلسه مانند، جمعی از شما را فرا گرفت و دیگران در فکر جان خود بودند، آنها دربارۀ خدا گمانهای دوران جاهلیت را داشتند، و می گفتند:” آیا کار به دست ما می افتد؟”

بگو:” همۀ کارها به دست خداست.” آنان در دل خود اموری را پنهان می دارند و آن را برتو آشکار نمی کنند، می گویند:” اگر اختیاری داشتیم دراینجا کشته نمی شدیم.”

بگو:” اگردرخانه هایتان هم بودید، آنهائی که قتل برآنها مقدّر شده بود، به قتلگاه خود می رفتند، و خداوند آنچه را درسینه پنهان دارید می آزماید، و آنچه را در دل دارید پاک می گرداند، و خداوند از راز دلها باخبر است.” ( ۴ ۱۵: ۳ )

تکذیب کنندگان آیات ما که در برابر آن کبر می ورزند، اهل دوزخند و جاودانه در آن ماندگار باشند، ستمکارتر از آنان که برخدا دروغ می بندند و یا آیاتش را تکذیب می کنند کیست؟

آنها نصیب خود را ازمقدر شده ها می برند، و وقتی فرستادگان ما برای گرفتن جانشان بیایند، به آنها می گویند:” کجایند معبودهائی که غیر از خدا می خواندید؟”

گویند:” آنها از نظرمان گم شدند” و برخود گواهی دهند که کافر بوده اند. ( ۷ ۳- ۶ ۳ : ۷ )

بگو:” هرگز حادثه ای برای ما رخ نمی دهد، مگر آنکه خدا مقرر کرده باشد، او مولای ماست و مؤمنان باید برخدا توکل کنند. ( ۱ ۵: ۹ )

چون بهمان صورت که پدرشان دستور داده بود داخل شدند، بردورکردن حادثۀ مقدّر شده ازجانب خدا تأثیر نداشت، اما این حاجت درونی یعقوب بود، که آنرا اجرا کردند، چون او علمی داشت که ما به او آموخته بودیم، ولی بیشتر مردم نمی دانند. ( ۸ ۶: ۲ ۱ )

فرشتگان مدام از پیش رو وپشت سر به امر خدا آدمی را حفظ می کنند، براستی که خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغییر نخواهد داد، مگر آنچه را در ضمیرشان است تغییر دهند، وهرگاه خداوند بر بدی قومی اراده کند هیچ چیز مانع آن نخواهد شد و جز خدا سرپرستی نخواهند داشت. ( ۱۱ : ۳ ۱ )

خداوند شما را ابتدا ازخاک و سپس از نطفه آفرید، آنگاه جفتهای یکدیگر قرارتان داد، هیچ ماده ای باردار نمی شود، و ازعمر کسی کاهش نمی یابد، مگر آنکه درکتابی ثبت است، وچنین کارهائی برخدا آسان است. ( ۱۱: ۵ ۳ )

منزّه است آنکه همۀ جفتها را آفرید، چه از روئیدنیهای زمین و چه از ذات خودشان، و چه ازچیزهائی که نمی دانند.

شب برایشان عبرتی است: آنگاه که روز را از آن برکشیم، و ناگاه همه درتاریکی فرو روند، و خورشید که پیوسطه بر مدارش روان است، این تقدیر قادری داناست. ( ۸ ۳- ۶ ۳: ۶ ۳ )

وهرمصیبتی که به شما برسد دربرابر کارهائی است که انجام داده اید و بسیاری را نیزعفو می کند، وشمارا در روی زمین گریزگاهی نیست وغیر خدا یار ویاوری ندارید. ( ۱ ۳- ۰ ۳: ۲ ۴ )

اگر اعراض کنند، تورا حافظ آنها قرار نداده ایم، وظیفۀ تو فقط ابلاغ رسالت است، و ما چون از رحمت خود به انسان بچشانیم شادمان شود، و اگر به خاطر اعمالی که انجام داده اند، بلائی به آنها برسد، ناسپاس خواهند بود. ( ۸ ۴: ۲ ۴ )

هیچ مصیبتی در زمین و در وجود شما روی نخواهد داد، مگر آنکه قبل از پیدایش درکتابی ثبت شده است، مسلماً این کار برخدا آسان است، تا بخاطر چیزی که از دستتان رفته است افسوس نخورید و برای آنچه به شما داده است، شادی

( غرورآمیز ) نکنید، و خدا خودپسند فخر فروش را دوست ندارد. ( ۲۳- ۲۲: ۷ ۵ )

( برای روشن تر شدن موضوع توجه شود به آیاتی که مورد کوشش وعمل ذکر شده.)

کوشش و عمل

پاداش ایمان آوردگان: یهودیان، نصاری، صابئان و آنان که به خدا و روز قیامت ایمان آورده اند، و عمل صالح انجام داده اند، نزد پروردگارشان محفوظ است: نه ترسی دارند و نه اندوهی. ( ۲ ۶ : ۲ )

آنهائي كه ايمان آورده اند و كارهاى نيك و شايسته كرده اند، آنان اهل بهشتند و در بهشت جاويد هميشه متنعم خواهند بود . ( ۸۲ : ۲ )

بعضی ازمردم می گویند:” پروردگارا، به ما در دنیا نیکی عطا کن”، آنها در آخرت بهره ای ندارند، و عده ای دیگر می گویند:” پروردگارا، به ما در دنیا نیکی عطا فرما، و در آخرت نیز نیکی مرحمت کن و مارا از عذاب آتش برکنار بدار.” آنها بهره ای از اعمال خود دارند و حساب خداوند سریع است. ( ۲ ۲۰– ۰۰ ۲: ۲ )

این بخاطر اعمالی است که پیشا پیش انجام داده اید و خداوند هرگز به بندگانش ستم نمی کند. ( ۲ ۸ ۱: ۳ )

کسانی که آئین خود را بازیچه وسرگرمی گرفته اند وزندگی دنیا فریبشان داده است رها کن وبه قرآن اندرزشان بده تا گرفتار اعمالشان نشوند، جزخدا دادرس وشفیعی ندارند وهر فدیه ای بدهند، پذبرفته نخواهد شد، آنها کسانی هستند که گرفتار اعمالشان شده اند وکیفر کفرشان جرعه هائی از آب جوشان وعذاب دردناک است. ( ۷۰ : ۶ )

برای هر گروه در برابر اعمالشان درجاتی است و پروردگار تو از کردارشان غافل نیست. ( ۲ ۳ ۱: ۶ )

بطور قطع از کسانی که پیامبران را به سویشان فرستادیم و نیز از پیامبران سئوال خواهیم کرد، و کردارشان را آگاهانه برایشان بیان می کنیم، زیرا ما هرگز غائب نبوده ایم.

سنجش اعمال در آن روز حق است، آنان که کفۀ ترازویشان سنگین است، رستگارانند، و آنان که کفۀ ترازویشان سبک است کسانی هستند که با ستم به آیات ما به خود زیان رسانده اند. ( ۹ – ۶ : ۷ )

مؤمنان و شایسته کرداران بهشتیانند، و جاودانه در آن خواهند ماند، و ما کسی را پیش از توانش تکلیف نکنیم، و کینه را از دلهایشان می زدائیم، آنگاه که جویباران از زیرپایشان جریان دارد، گویند:” سپاس خداوندی را که مارا به اینجا راهبر شد، و اگر رهنمونمان نشده بود، هدایت نمی یافتیم، فرستادگان پروردگار مارا بحق آمدند.” آنگاه آنها را ندا در دهند که:” این بهشت را به پاداش اعمالتان به شما داده اند.” ( ۳ ۴- ۲ ۴ : ۷ )

روزی که همگان را گرد آوریم به مشرکان گوئیم:” شما و معبودهایتان درجایتان بمانید”، آنگاه آنها را از یکدیگر جدا خواهیم کرد، معبودهای آنها خواهند گفت:” شما ما را عبادت نمی کردید، همین بس که خدا گواه باشد که ما ازعبادت شما بی خبر بودیم.” درآن هنگام هرکس به حاصل اعمال گذشتۀ خویش آگاه می شود و همگی را بسوی خدا- مولا و سرور حقیقیشان – باز می گردانند، و همۀ آن بتان که به باطل می پرستیدند از نظرشان گم و دور می شوند. ( ۰ ۳- ۸ ۲: ۰ ۱ )

در آن روز که این زمین به زمین دیگر وآسمانها به گونه ای دیگر تبدیل می شوند، و آنها در پیشگاه خداوند یکتای قهار حضور می یابند، گناهکاران را درُغلها بسته بینی.

لباسشان از َقطِران و صورتشان در شعله های آتش مستور است. تا خداوند هرکس را مطابق کردارش کیفر دهد، زیرا حساب رسی خداوند سریع است. ( ۵۱ – ۴۸: ۱۴ )

اعمال هرانسانی را بگردنش آویزیم و روز قیامت نامه ای که آنرا سرگشاده خواهد دید، برای او بیرون آوریم، نامه ات را بخوان که کافی است امروز حساب رس خود باشی.

هرکس هدایت یابد برای خود هدایت یافته است و آن کس که گمراه شود، به زیان خود گمراه شده است، و هیچ کس گناه دیگری را به دوش نگیرد و ما هرگز عذاب نخواهیم کرد، مگر آنکه پیامبری بفرستیم.( ۵ ۱ – ۳ ۱ : ۷ ۱ )

هرکس دنیای زودگذر را بخواهد، همان اندازه که اراده کنیم به او خواهیم داد، آنگاه دوزخ را به او مقرر خواهیم کرد، که نکوهیده و مردود در آتش سوزان آن درآید.

و پاداش آن کس که جویای سرای آخرت باشد، و سعی وکوشش خود را بکار برد و مؤمن باشد، داده خواهد شد، و هریک از این دو گروه را به عطای پروردگارت کمک خواهیم داد و هرگز کسی ازعطای پروردگارت محروم نخواهد بود.

بنگر چگونه بعضی را بر بعضی دیگر برتری داده ایم و درجات آخرت و برتریهایش از اینهم بیشتر است. ( ۱ ۲- ۱۸ : ۷ ۱ )

درآن روز که هرگروهی را با پیشوایانشان بخوانیم، آنان که نامۀ اعمالشان را به دست راست داده اند، آن را می خوانند، و کمترین ستمی برآنان نخواهد شد. ( ۱ ۷: ۷ ۱ )

آنگاه نامۀ اعمال عرضه شود، و گنهکاران را خواهی دید که ازآنچه درآن است می ترسند و می گویند:” وای برما! این نامه چیست که هیچ عمل کوچک و بزرگی را از قلم نینداخته و آنرا به حساب آورده است؟ و همۀ اعمال خود را حاضر خواهند دید- پروردگار تو به کسی ستم نخواهد کرد. ( ۹ ۴: ۸ ۱ )

و هرکس با ایمان وعمل صالح در پیشگاهش حاضر شود، دارای درجات عالی است، درباغهای جاویدان که جویباران درآن جاریست، همواره خواهد بود، این است پاداش کسی که خود را پاک گرداند.( ۶ ۷- ۵ ۷ : ۰ ۲ )

مال و فرزندان زینت زندگی دنیاست و کردارهای نیک پایدار نزد پروردگارت بهتر و امیدوارانه تر است، روزی که کوهها را به حرکت درآوریم و زمین را آشکار بینی، همۀ آنها را محشور می کنیم و کسی را فرو گذار نخواهیم کرد، وهمه بریک صف برپروردگارت عرضه شوند:” آنگونه که درآغاز شما را آفریدیم نزد ما باز آمدید، لیکن گمان می کردید ما موعدی برای شما قرار نخواهیم داد.”

آنگاه نامۀ اعمال عرضه شود و گنهکاران را خواهی دید که از آنچه درآن است می ترسند، و می گویند:

” وای برما ! این نامه چیست که هیچ عمل کوچک و بزرگی را ازقلم نیانداخته است و آن را بحساب آورده،” و همۀ اعمال خود را حاضر خواهند دید- پروردگار تو به کسی ستم نخواهد کرد. ( ۹ ۴- ۶ ۴: ۸ ۱ )

هرکس اعمال صالح انجام دهد و مؤمن باشد، کوشش او بی پاداش نخواهد ماند، و ما برایش می نویسیم. ( ۴ ۹ : ۱ ۲ )

گروهی از مردم بدون هیچ دانش و راهنما و کتاب روشنگری دربارۀ خدا به مجادله بر می خیزند، آنها از سر تکبر مردم را از راه خدا گمراه می کنند، که در دنیا برایشان رسوائی است و درآخرت عذاب آتش را به آنها می چشانیم، این کیفر اعمالی است که پیش از این کرده ای و خداوند هرگز به بندگانش ستم نخواهد کرد. ( ۰ ۱- ۸: ۲۲ )

آگاه باشید که آنچه در آسمانها و زمین است، از آن خداست، او احوال شما را می داند، و روزی که بسوی او باز گردید، همگان را از اعمالشان آگاه می سازد، و خدا بهر چیز آگاه است. ( ۴ ۶: ۴ ۲ )

برای هرکس که عملی نیک انجام دهد، پاداشی بهتر ازآن است، و آنان که مرتکب عمل بدی شده اند کیفری جز به اندازۀ اعمالشان نخواهند داشت.( ۴ ۸: ۸ ۲ )

به سبب اعمال مردم در برّ و بحر فساد آشکار شد، تا جزای بخشی از اعمالی را که انجام داده اند به آنها بچشاند، باشد که بازگردند. ( ۱ ۴: ۰ ۳ )

هیچ کس نمی داند چه پاداشها (ی مهمی) که روشنی بخش دیدگان است برای آنها اندوخته شده است، و این پاداش اعمالی است که انجام داده اند، آیا مؤمن مانند فاسق است؟ هرگز یکسان نخواهد بود.
اما مؤمنان نیکوکار را بخاطر اعمالشان باغهائی است، ولی منزلگاه فاسقان آتش است، هر وقت بخواهند از آن خارج شوند، به آنجا بازگردانده می شوند، و به آنها گفته شود:” بچشید عذاب آتشی را که آنرا انکار می کردید، و قبل ازعذاب آخرت، عذاب دنیا را به آنها می چشانیم، شاید باز گردند.

کیست ستمکارتر از آن کسی که به آیات پروردگار او را پند دهند، ولی اعراض کند؟ ما ازمجرمان انتقام خواهیم گرفت. ( ۲ ۲- ۷ ۱: ۲ ۳ )

اگر خدا بخواهد مردم را به کیفر کارهایشان بازخواست کند، جنبنده ای بر روی زمین باقی نخواهد ماند، ولی آنها را تا مدتی معین مهلت می دهد و چون مدتشان بسر آمد- به راستی خدا به بندگانش بصیر است.( ۵ ۴ : ۵ ۳ )

می گویند:” اگر راست می گوئید این وعده کی خواهد بود؟”

اینان یک بانک مرگبار را انتظار می کشند، تا هنگامی که سرگرم جدل هستند آنها را درخود بگیرد، درآن دم نه فرصت وصیت دارند، و نه قادرند نزد کسان خود بازگردند، و به محض آن که در صور دمیده شود، فی الفور ازقبرها بیرون می آیند، و شتابان به سوی پروردگارشان می روند، و می گویند:” وای برما! چه کسی ما را از خوابگاهمان برانگیخت؟ این همان وعدۀ خدای رحمان است و رسولان همه راست می گفتند.

جز بانکی سهمناک نخواهد بود، و سپس همه نزد ما حاضر می شوند، آن روز به کسی ستم نمی شود و جزهم مانند اعمالی که کرده اند پاداش نمی یابند. ( ۴ ۵- ۸ ۴: ۶ ۳ )

اعمال بد آنها دامنگیرشان شد و ستمکاران این مردم نیز به زودی گرفتار عقوبت اعمالشان خواهند شد و راه گریزی نیست. ( ۱ ۵: ۹ ۳ )

اگر تمام چیزهای روی زمین و همانند آن به ستمکاران تعلق داشته باشد، همه را برای رهائی خود ازعذاب روز قیامت بدهند، برای آنها از خدا چیزهائی آشکار می شود که هرگز گمان نمی کردند.
نتیجۀ اعمال بد آنها بود که برایشان آشکار شد وچیزهائی که مورد تمسخرشان واقع می شد، گرداگردشان را گرفت.

چون به انسان زیانی برسد ما را می خواند و چون نعمتی به اوعطا کنیم، بگوید:که به سبب دانائی خودم این نعمت نصیبم شد.” اما این آزمایشی است، ولی بیشترشان نمی دانند.

پیشینیان همین سخن را گفتند، ولی آنچه به دست آوردند بی نیازشان نکرد، اعمال بد آنها دامنگیرشان شد و ستمکاران این مردم نیز بزودی گرفتار عقوبت اعمالشان خواهند شد و راه گریزی نیست. ( ۱ ۵- ۷ ۴: ۹ ۳ )

درصور که دمیده شود آسمانیان و زمینیان بی هوش می شوند مگر آنها که خدا بخواهد، و چون بار دیگر درآن دمیده شود، ناگهان بپا خیزند و درنگرند، و زمین به نور پروردگار روشن شود، و نامۀ اعمال را درمیان بگذارند، و پیامبران و گواهان را بیاورند، و درمیان آنها بحق داوری شود، و برکسی ستم نخواهد شد.

به هرکس معادل کردارش داده شود، او به اعمال انجام شده آگاه تر است، و کافران گروه گروه به جهنم رانده شوند، وقتی به دوزخ برسند، درهای آن باز شود و مأموران دوزخ به آنان گویند:
” مگر ازخودتان رسولانی برایتان نیامد، تا آیات پروردگارتان را برایتان بخوانند و ازدیدار این روز بیم دهند؟” گویند:” آری.” ولی دیگر فرمان عذاب برکافران مسلم شده است.

گفته شود:” از درهای جهنم داخل شوید و برای همیشه درآن بمانید، متکبران را چه بد جایگاهی است.

آنان که برای پروردگارشان تقوا داشته اند، گروه گروه به بهشت برند و چون بدانجا رسند، درهایش گشوده شود و نگهبانان بهشت به آنها گویند:” سلام برشما، خوش باشید، به بهشت جاودانه داخل شوید.”

گویند:” سپاس خدای را که وعده اش به ما راست بود، و زمین را میراث ما قرار داد، و درهرجای بهشت که بخواهیم ُسکنا می گزینیم.”

چه پاداش نیکوئی است برای عمل کنندگان، و فرشتگان را بنگری که برگرد عرش حلقه زده اند و به ستایش خدای خود تسبیح می گویند، و درمیان آنها به حق داوری کنند و گفته شود:
” سپاس خدای را که پروردگار جهانیان است. ( ۵ ۷- ۸ ۶ :۹ ۳ )

خداوند آسمانها و زمین را به حق آفریده است، تا هرکس را دربرابر کاری که انجام داده است پاداش دهد و به آنها ستمی نخواهد شد. ( ۲۲ : ۵ ۴ )

فرمانروائی آسمانها و زمین ازآن خداست، روزی که قیامت برپا شود اهل باطل زیان خواهند کرد، درآن روز هرگروهی را خواهی دید که به زانو درآمده اند و هرامتی برای گرفتن نامۀ اعمالش خوانده شود، و درآن روز دربرابر آنچه انجام داده اید جزا خواهند داد:” این نامۀ ماست که به حق سخن می گوید، زیرا کارهائی که می کردید می نوشتیم.”

پروردگار مؤمنان نیکوکار را به رحمت خود واصل کند و این رستگاری آشکار است، اما کافران! مگر آیات من برشما خوانده نشد که شما تکبر کردید و مردمی گناهکار بودید؟ و چون گفته می شد که وعدۀ خدا راست است و درقیامت شکی نیست، می گفتید:” ما نمی دانیم قیامت چیست؟” ما فقط گمانی داریم و به یقین نرسیده ایم.

اعمال زشتی که کرده اند در نظرشان آشکار شود، وآنچه را مسخره می کردند آنها را احاطه کند. گفته شد:” امروز شما را از یاد بردیم همان طور که شما دیدار امروزتان را از یاد برده بودید، جایتان آتش است و هیچ یاوری ندارید، این از آنست که آیات خدا را به مسخره گرفتید و زندگی دنیا شما را فریفت، لذا امروز از آن بیرونشان نبرند، و هیچ عذری از آنان نپذیرند. ( ۵ ۳- ۷ ۲: ۵ ۴ )

سپاس خدای را که آفریدگار آسمانها و زمین و پروردگار عالمیان است، درآسمانها و زمین بزرگی از آن اوست، و او نیرومند فرزانه است. ( ۷ ۳- ۶ ۳: ۵ ۴ )

هریک را درجاتی است مناسب با کاری که انجام داده اند تا خدا پاداش اعمالشان را بدهد و به آنها ستم نخواهد شد، روزی که کافران برآتش عرضه شوند:” در زندگی دنیا لذتهایتان را بردید و ازآن بهره مند شدید، اما امروز به عذاب خوارکننده ای- دربرابر استکبار نا حقتان در زمین و به سبب گناهانی که انجام داده اید- کیفر شوید. ( ۰ ۲- ۹ ۱: ۶ ۴ )

ما انسان را آفریدیم و از وسوسه های نفس او آگاهیم و از رگ گردنش به او نزدیکتریم، چرا که دو فراگیرنده برجانب راست و چپش نشسته اند و اعمالش را فرا می گیرند، کلامی نمی گوید، مگر آنکه مراقبی درکنارش حاضر است، و براستی سکرات مرگ فرا رسید، این همان چیزی است که از آن گریز داشتی، و در صور دمیده شد این روز موعود است، به همراه هرکس که وارد شود سوق دهنده و گواهی است، و تو از این غافل بودی، و ما ( اکنون ) از ( چشم ) تو پرده برداشتیم، و امروز چشمانت تیزبین شده است.

قرین او بگوید:” این عمل توست نزد من، که آماده اش کرده ام.” نا سپاسان لجوج را به جهنم دراندازید – همان بازدارندۀ خیر، متجاوز و شکاک را، آنکه با خدا معبود دیگر قرار داده است، درعذاب سخت بیاندازید.

همنشین او گوید:” پروردگارا! من اورا به سرکشی وادار نکردم، او خود سخت درگمراهی بود.”

فرماید:” درمقابل من مجادله نکنید، که پیش از این عذاب را به شما وعده داده بودم، وعدۀ من تغییر پذیر نیست، و هرگز به بندگانم ستم نخواهم کرد.

روزی که به جهنم بگوئیم:” آیا پُر شدی؟” می گوید:” آیا بازهم هست؟”

بهشت را برای اهل تقوا نزدیک آرند تا دور نباشد، این همان وعده ایست که به هر توبه کنندۀ پرهیزکاری داده شده بود، آنهائی که درنهان از خدای رحمان نترسند، و با دلی توبه کار آمده باشند:” بسلامت وارد بهشت شوید، که این روز جاودانگی است.” در آنجا هرچه بخواهند هست و ازآن بیشتر نزد ما باشد. ( ۵ ۳- ۶ ۱: ۰ ۵ )

مسلماً اهل تقوا درباغها و در نعمتند، از داده های پروردگارشان مسرورند و خداوند آنها را از عذاب دوزخ محفوظ داشته است، بخاطر کردارتان بخورید و بیاشامید، گوارایتان باد.

تکیه برتختهای بهم پیوسته دارند و حوریان را به همسری آنان درآوریم، و مؤمنان و فرزندانشان را که به پیروی از آنها ایمان آورده اند به هم ملحق می کنیم، و ازعمل آنها چیزی نمی کاهیم، و هرکس درگروی اعمال خویش است. ( ۱ ۲- ۷ ۱: ۲ ۵ )

هرچه در آسمانها و زمین است ازآن خداست، تا بدکاران را به سبب کردارشان کیفر دهد، و نیکوکاران را دربرابر کردار نیکشان پاداش. ( ۱ ۳ : ۳ ۵ )

هیچ کس بارگناه دیگری را بر دوش نمی کشد، و اینکه برای انسان جز آنچه کرده است پاداشی نیست.

و بزودی حاصل کوشش خود را خواهد دید، و آنگاه به پاداش کاملتری خواهد رسید، و بطور یقین همۀ امور به پروردگارت باز می گردد، اوست که می خنداند و می گریاند، و اوست که می میراند و زنده می کند. ( ۴۴ – ۸ ۳ : ۳ ۵ )

کرده های آنها درنامۀ اعمالشان است، و هرکار کوچک و بزرگ نوشته شده است، به راستی پرهیزکاران در باغها و کنار نهرهایند، در مجلسی پسندیده، نزد فرمانروائی مقتدر. ( ۵۵- ۲ ۵: ۵۴ )

روزی که خدا همگان را برانگیزد، از اعمالی که انجام داده اند و آن را ازیاد برده اند، و خدا آن را ضبط کرده است، آگاهشان سازد، خداوند برهرچیزی شاهد است.

مگر ندیدی که خداوند آنچه را در آسمانها و زمین است می داند، هیچ نجوائی میان سه نفر نیست که او چهارمین آنها نباشد، و پنج نفری نیست که خدا ششمین آنها نباشد، نه کمتر ازآن و نه بیشتر، مگر اینکه خدا هرکجا که باشند همراهشان است، و روز قیامت آنها را از اعمالشان آگاه سازد، زیرا خداوند به هرچیز داناست. ( ۷- ۶: ۸ ۵ )

ای مؤمنان از( نافرمانی) خدا بترسید، هرکس باید بنگرد که برای فردایش چه پیش فرستاده است، و از (نافرمانی) خدا بترسید، که خداوند از کردارتان آگاه است. ( ۸ ۱: ۹ ۵ )

آیا خبر پیشینیان که کافر شدند به شما نرسید، که کیفر کار خود را چشیدند، و عذاب دردناکی آنها راست؟

واین کیفر آن بود که چون رسولانشان دلایل واضح برای آنها آوردند، گفتند:” آیا بشری می خواهد ما را هدایت کند؟” به این ترتیب کافر شدند و روی برتافتند، خداوند بی نیاز و شایستۀ ستایش است.
کافران گمان بردند که هرگز برانگیخته نخواهند شد.

بگو:” آری سوگند به پروردگارم که همۀ شما برانگیخته خواهید شد، و خبر آنچه را که مرتکب شده اید، به شما می دهند، این کار برای خدا آسان است.

به خدا و رسول او و نوری که نازل کرده ایم ایمان بیاورید، که خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است.

آن روز که شما را گرد آورد، روز مغبونی است، هرکس که به خدا ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده باشد، گناهانش بخشیده شود، و او را به باغهائی وارد کند که جویباران درآن جاریست و جاودانه درآن خواهد ماند، این رستگاری بزرگی است. (۹- ۵: ۴ ۶ )

هرکس درگرو اعمال خویش است، مگر ” اصحاب یمین” که دربهشت با یکدیگر از گناهکاران می پرسند: ” چه چیز شما را به ” َسقر” درآورد؟”
گویند:” ما از نمازگذاران نبودیم، و مستمند را اطعام نمی کردیم، با اهل باطل به بطالت می گذراندیم، پیوسته روز جزا را تکذ یب می کردیم، تا مرگمان فرا رسید.” چنین است که شفاعت شفیعان سودشان ندهد.” ( ۸ ۴ – ۸ ۳ : ۴ ۷ )

روزی که آدمی برآنچه با دستش پیش فرستاده است نظر می اندازد، و کافر خواهد گفت: ” کاش خاک بودم.” ( ۰ ۴: ۸ ۷ )

ثبت اندیشه ها :

می گویند:” فرمانبرداریم، وچون از نزد تو بیرون روند، گروهی از آنان- شبانه- اندیشه هائی جز آنچه می گویتد بخاطر می گذرانند، خدا اندیشه هایشان را ثبت می کند، پس ازآنها روی بگردان و برخدا توکل کن، زیرا اگر او مدافع تو باشد کافی است. ( ۱ ۸: ۴ )

نابودی یا بی نتیجه شدن اعمال

از تو دربارۀ جنگ در ماه حرام می پرسند، بگو:” جنگ امر گرانی است، ولی باز داشتند از راه خدا، کفر ورزیدن به او، و هتک حرمت مسجدالحرام و بیرون راندن ساکنان آن نزد خدا، گرانتر از آنست، و فتنۀ شرک از کشتار هم بزرگتر است.

پیوسطه با شما می جنگند تا مگر بتوانند از دین خود بازتان دارند، ولی هرکس از شما که از دین خود برگردد و کافر بمیرد، کردارش در دنیا و آخرت برباد است، و چنین کسانی جاودانه در دوزخند. ( ۷ ۱ ۲: ۲ )

کسی که ایمان را انکار کند ، عملش باطل است، و در آخرت از زیانکاران خواهد بود. ( ۵ : ۵ )

اعمال کسانی که آیات ما را انکار کنند نابود خواهد شد، آیا در برابر آنچه عمل کرده اند پاداشی خواهند دید؟ ( ۷ ۴ ۱: ۷ )

پاداش اعمال کسانی را که زندگی دنیا و زینت آن را می خواهند در این دنیا بدون کم و کاست به آنها خواهیم داد، لیکن آنها در آخرت جز آتش نخواهند داشت و دستاوردهایشان برباد می رود و اعمالشان باطل است. ( ۶ ۱- ۵ ۱: ۱۱ )

اعمال آنها که به پروردگارشان کافر شدند مانند خاکستری است که در برابر تند باد یک روز طوفانی به باد فنا رود و از کشش و کوششها هیچ اثری برجای نماند و این گمراهی دور و درازی است. ( ۸ ۱: ۱۴ )

بگو آیا شما را از کردار کسانی که زیانکارترند آگاه سازم؟ آنان کسانی هستند که در راه زندگی سعشان تباه شده است و با این حال می پندارند که کارخوبی انجام می دهند، آنها به آیات پروردگارشان و دیدار او کافر شدند و ازهمبن روی اعمالشان تباه گشت، لذا روز قیامت میزانی برای آنها برپا نخواهیم کرد، به خاطر آن که کافر شدند و آیات و پیامبران مرا مسخره کردند کیفرشان جهنم است. ( ۶ ۰ ۱- ۳ ۰ ۱: ۸ ۱ )

اعمال کافران چونان سرابی است در بیابان که تشنه آن را آب پندارد، و چون به آن نزدیک شود، چیزی نیابد و خدا را نزد خویش یابد، که جزای او را کامل بدهد، و خدا زود شمار است.
یا همچون ظلمت اندود دریای پهناور مواجی، که موج بر موج فرود می آید، و بر فراز آن اَبر تاریک روی اَبر می غلطد، و اگر دست برون آورد، دیدنش ممکن نیست، و کسی را که خدا نوری برایش مقرر نداشته است، نوری نخواهد بود. ( ۰ ۴- ۹ ۳ : ۴ ۲ )

به تو و آنان که پیش از تو بودند وحی شد: که اگر شرک آوری اعمالت نابود می شود و از زیانکاران خواهی بود. ( ۵ ۶:۹ ۳ )

(خداوند) اعمال کافرانی را که مردم را از راه خدا باز میدارند نابود (بی نتیجه) کرد.

کسانی که ایمان آورده اند و کارهای شایسته انجام داده اند، و به آنچه به حق ازجانب پروردگارشان برمحمّد نازل شده است ایمان آورده اند، خداوند گناهانشان را بپوشاند و کارشان را اصلاح کند، زیرا کافران از باطل پیروی کردند، و مؤمنان حق را که از جانب پروردگارشان آمده است.

خداوند اینگونه برای مردم مَثل می زند. ( ۳- ۱: ۷ ۴ )

بدا به حال کافران، خداوند اعمالشان را نابود(بی نتیجه) کرد، زیرا آنها چیزی را که خدا نازل کرده است ناخوش داشتند، و خدا نیز اعمالشان را بی نتیجه کرد. ( ۹- ۸: ۷ ۴ )

کافر شدگانی که دیگران را از راه خدا باز داشتند و بعد از آشکار شدن راه حق به مخالفت با رسول خدا برخواستند، هرگز نخواهند توانست زیانی به خدا برسانند، و بزودی اعمالشان را نابود خواهد کرد.

ای مؤمنان، خدا را اطاعت کنید و مطیع رسول او باشید و اعمالتان را باطل نکنید. ( ۳۳ – ۲ ۳: ۷ ۴ )

زندگی دنیا و آخرت

آری کسیکه ازهرجهت تسلیم خدا و نیکوکار گشت، مسلم اَجرش نزد خدا بزرگ خواهد بود، و او را هیچ حزن و اندوهی در دنیا و آخرت نخواهد بود. ( ۲ ۱۱: ۲ )

از تو دربارۀ جنگ در ماه حرام می پرسند، بگو:” جنگ امر گرانی است، ولی باز داشتند از راه خدا، کفر ورزیدن به او، و هتک حرمت مسجدالحرام و بیرون راندن ساکنان آن نزد خدا، گرانتر از آنست، و فتنۀ شرک از کشتار هم بزرگتر است.

پیوسطه با شما می جنگند تا مگر بتوانند از دین خود بازتان دارند، ولی هرکس از شما که از دین خود برگردد وکافر بمیرد، کردارش در دنیا و آخرت برباد است، وچنین کسانی جاودانه در دوزخند. ( ۷ ۱ ۲: ۲ )

بعضی ازمردم می گویند:” پروردگارا، به ما در دنیا نیکی عطا کن”، آنها در آخرت بهره ای ندارند، و عده ای دیگر می گویند:” پروردگارا، به ما در دنیا نیکی عطا فرما، و در آخرت نیز نیکی مرحمت کن و مارا از عذاب آتش برکنار بدار.” آنها بهره ای از اعمال خود دارند و حساب خداوند سریع است. ( ۲ ۲۰– ۰۰ ۲: ۲ )

کافرانی که زندگی دنیا در نظرشان آراسته شده است، مؤمنان را مسخره می کنند و اهل تقوا در قیامت از آنها بالاترند، خداوند هر که را بخواهد بدون حساب روزی می دهد. ( ۲ ۱ ۲: ۲ )

عشق به شهوات نفسانی، ازجمله عشق به داشتن زنان و پسران، انبانهای انباشته از زر و سیم، اسبان داغ خورده، چارپایان، و کشتزار، در نظر مردم زینت یافته است، اینها دستمایۀ زندگی این جهانند، و سرانجام نیک نزد خداست.

بگو:” آیا شما را ازچیزی آگاه کنم که از آنها بهتر است؟ برای آنها که تقوای الهی پیشه کنند، در نزد پروردگارشان باغهائی است که درآن جویها روان است، و همسرانی پاک، همچنین خشنودی خدا، و جاودانه درآن بمانند، و خدا به بندگان بیناست. ( ۵ ۱- ۴ ۱: ۳ )

آنان را که کافرشدند در دنیا و آخرت به عذابی سخت مجازات خواهم کرد، و یاوری برایشان نیست.، اما پاداش کسانی را که ایمان آوردند وکردار نیک کردند، به تمامی خواهم داد، خدا ستمکاران را دوست ندارد. اینها که بر تو می خوانیم از آیات ومواعظ حکیمانه است. ( ۸ ۵ – ۶ ۵ : ۳ )

آنان که از آتش درامان ماندند و به بهشت وارد شدند، بی گمان رستگارند و زندگی دنیا چیزی جز مایۀ فریب نیست. ( ۵ ۱۸: ۳ )

کر وفرّ کافران در شهرها تورا نفریبد، این مطاع ناچیزی است و جایگاه آخرینشان دوزخ است، که بد جایگاهی باشد. ولی آنهائی که برای پروردگارشان تقوا پیشه کرده اند، باغهائی است که درآن جویباران روان است و جاودانه درآن خواهند ماند، و این پذیرائی خداست، و آنچه نزد خداست برای نیکان بهتر است. ( ۸ ۹ ۱ – ۶ ۹ ۱: ۳ )

بگو:” متاع دنیا ناچیز است و آخرت برای اهل تقوا بهتر است و بقدر نخک هستۀ خرمائی برشما ستم نخواهد شد.” ( ۷۷ : ۴ )

کسانی که آئین خود را بازیچه وسرگرمی گرفته اند وزندگی دنیا فریبشان داده است رها کن وبه قرآن اندرزشان بده تا گرفتار اعمالشان نشوند، جزخدا دادرس وشفیعی ندارند وهر فدیه ای بدهند، پذبرفته نخواهد شد، آنها کسانی هستند که گرفتار اعمالشان شده اند وکیفر کفرشان جرعه هائی از آب جوشان وعذاب دردناک است. ( ۷۰ : ۶ )

روزی که خداوند همگان را گرد آورد:” ای گروه جن شما آدمیان بسیاری را گمراه کردید.”

دوستان آنها از آدمیان بگویند:” پروردگارا! ما از یکدیگر بهره مند شدیم و به آن مدتی که برای ما معین کرده بودی رسیدیم.” فرماید:” آتش جایگاه شماست وتا ابد درآن خواهید ماند، مگر آنچه خدا بخواهد، بی تردید پروردگار تو فرزانۀ داناست.” اینچنین بعضی ازستمگران را به کیفر کردارشان به بعضی دیگر وا می گذاریم.

” ای گروه جن و انس آیا رسولانی از نوع خودتان به سویتان نیامدند که آیات ما را برایتان بخوانند، و شما را به دیدار این روزتان هشدار دهند؟” گویند:” به زیان خود گواهی دهیم.”

زندگی دنیا آنها را فریب داد و به زیان خویش گواهی دادند که کافر بودند، چنین است که پروردگار هر دیاری را که مردمش بی خبر باشند به ستم هلاک نخواهد کرد.

برای هرگروه دربرابر اعمالشان درجاتی است و پروردگار تو ازکردارشان غافل نیست، و پروردگارت بی نیاز مهربان است، اگر بخواهد شما را می برد و به دنبالتان هرکه را بخواهد جانشین می کند، همانطور که شما را از نسل گروه دیگر به وجود آورد.

آنچه به شما وعده داده شده است خواهد آمد و نمی توانید از آن فرار کنید. ( ۳۴ ۱- ۸ ۲ ۱: ۶ )

آگاه باش که دوستان خدا نه ترسی دارند و نه غمگین می شوند. برای مؤمنان با تقوا در زندگی دنیا و آخرت خبر مسرت بخشی است، سخنان خدا تغییر نا پذیر است، و آن رستگاری بزرگی است. ( ۴ ۶- ۲ ۶ : ۰ ۱ )

پاداش اعمال کسانی را که زندگی دنیا و زینت آن را می خواهند در این دنیا بدون کم و کاست به آنها خواهیم داد، لیکن آنها در آخرت جز آتش نخواهند داشت و دستاوردهایشان برباد می رود و اعمالشان باطل است. ( ۶ ۱- ۵ ۱: ۱۱ )

خداوند روزی هرکه را بخواهد وسعت می دهد و هرکه را بخواهد در تنگنا قرار می دهد، لکن آنها به زندگی دنیا خوشدل شدند، درحالیکه زندگی دنیا در مقابل آخرت متاع نا چیزی است. ( ۶ ۲ : ۳ ۱ )

آنان که زندگی دنیا را برآخرت ترجیح می دهند و از راه خدا باز می دارند، و کجی و انحراف آن راه را می خواهند، در گمراهی بعیدی هستند. ( ۳ : ۴ ۱ )

مگر ندیدی که خدا گفتار پاکیزه را به درخت پاکیزه ای شبیه کرده است که ریشۀ آن ثابت و شاخه اش در آسمان است؟ به ارادۀ پروردگار هر زمان میوه می دهد، خداوند برای مردم مثلها می زند، تا پند گیرند، و مثل سخن ناپاک همچون درخت ناپاکی است که از زمین ریشه کن شده و قرار و ثباتی نداشته باشد.

خداوند مؤمنان را با گفتار ثابت در زندگی دنیا وآخرت پایدار می دارد و ستمگران را گمراه می سازد، و خداوند هرچه بخواهد انجام می دهد. ( ۷ ۲- ۴ ۲: ۱۴ )

چون به اهل تقوا گفته شود: ” پروردگارتان چه نازل كرده است؟” گويند: ” بهترين سخن را.”

براى نيكوكاران دراين دنيا خيراست وسراى آخرت بهتراست، و سراى اهل تقواى چه خوبست.

به باغهاى جاويدان درآيند كه جويباران درآن جاريست وهرچه اراده كنند درآنجا موجود است، بدينگونه خداوند اهل تقواى را پاداش خواهد داد. ( ۳۱- ۳۰ :۱۶ )

به ستم دیدگانی که به خاطر خدا تن به هجرت داده اند در این دنیا جایگاه خوبی خواهیم داد، و اگر بدانند پاداش آخرت از آنهم بزرگتر است، و نیز آنان که صابرند و برپروردگارشان توکل می کنند. ( ۲ ۴- ۱ ۴: ۱۶ )

هرکس دنیای زودگذر را بخواهد، همان اندازه که اراده کنیم به او خواهیم داد، آنگاه دوزخ را به او مقرر خواهیم کرد، که نکوهیده و مردود در آتش سوزان آن درآید.

و پاداش آن کس که جویای سرای آخرت باشد، و سعی و کوشش خود را بکار برد و مؤمن باشد، داده خواهد شد، و هریک از این دو گروه را به عطای پروردگارت کمک خواهیم داد و هرگز کسی از عطای پروردگارت محروم نخواهد بود، بنگر چگونه بعضی را بر بعضی دیگر برتری داده ایم و درجات آخرت و برتریهایش از اینهم بیشتر است. ( ۱ ۲- ۱۸ : ۷ ۱ )

ما هرچه روی زمین است زینت ساختیم، تا به وسیلۀ آن بیازمائیم که کدامشان نیکوکردارترند.

و به همین منظور نیز روی زمین را خشگ و هموار گردانیدیم ( ۸ – ۷ : ۱۸ )

زندگی دنیا را برای آنها، به آبی مثل بزن که از آسمان بباریم و با آن گیاهان بهم پیچیده از زمین بروید و ناگاه خشگ شود، و باد آنها را بپراکند، خداوند بر هرچیز تواناست.

مال و فرزندان زینت دنیاست، و کردارهای نیک پایدار، نزد پروردگارت بهتر و امیدوار کننده تر است. ( ۴۶ – ۵ ۴ : ۱۸ )

بنابراین دربرابرگفته هایشان شکیبا باش و پیش ازطلوع وغروب آفتاب ونیز درساعات شب و نیمروز ستایشگر و تسبیح گوی پروردگارت باش، باشد که خشنود شوی.

هرگز چشم به نعمتهای مادی که به گروهی از آنها داده ایم نداشته باش، که اینها زینت زندگی دنیا، و وسیله ایست برای آزمودن آنها، و روزی پروردگار تو بهتر و پایدارتر است. ( ۱ ۳ ۱- ۰ ۳ ۱: ۰ ۲ )

گروهی ازمردم بدون هیچ دانشی و راهنمائی و کتاب روشنگری دربارۀ خدا به مجادله برمی خیزند، آنها از سر تکبر مردم را از راه خدا گمراه می کنند، که در دنیا برایشان رسوائی است و در آخرت عذاب آتش را به آنها می چشانیم، این کیفر اعمالی است که پبش از این کرده ای و خداوند هرگز به بندگانش ستم نخواهد کرد. ( ۰ ۱- ۸ : ۲ ۲ )

اگر فضل و رحمت خدا در دنیا و آخرت شامل حالتان نبود به سزای آنچه گفتید عذاب سختی به شما می رسید. ( ۴ ۱: ۴ ۲ )

برای آنان که مایلند فحشاء درمیان مؤمنان شیوع یابد، در دنیا و آخرت عذاب دردناکی است، خداوند می داند و شما نمی دانید. ( ۹ ۱: ۴ ۲ )

آنچه به شما داده شده متاع زندگی دنیاست و زینت آن، و آنچه نزد خداست بهتر و پایدارتر است، چرا نمی اندیشید؟ آیا کسی که اورا وعدۀ نیک آخرت داده ایم و به آن خواهد رسید، همانند کسی است که بهره مندی زندگی دنیا را به او داده ایم، ولی در روز قیامت بازخواست می شود. ( ۱ ۶- ۰ ۶ : ۸ ۲ )

در آنچه خدا بتو داده سرای آخرت را جستجو کن و بهره ات را ازدنیا ازیاد مبر، و همانگونه که خدا بتو نیکی کرده است، نیکی کن، و هرگز در زمین فساد مکن، که خدا مفسدان را دوست ندارد. ( ۷۷: ۸ ۲)

سرای آخرت فقط برای کسانی است که در زمین برتری طلب نیستند و نمی خواهند فساد کنند و سرانجام نیک ازآن اهل تقواست ( ۳ ۸ : ۸ ۲ )

زندگی دنیا جز بازیچه و سرگرمی نیست، اگر بدانید زندگی حقیقی، سرای دیگر است. ( ۴ ۶ : ۹ ۲ )

ای مردم وعدۀ خدا حق است، مبادا زندگی دنیا فریبتان دهد، و مبادا فریب دهنده ( شیطان) شما را به ( کرم ) خدا مغرور گرداند، مسلماً شیطان دشمن شماست، شما هم اورا دشمن بدارید، او پیروانش را به راهی می خواند که سرانجام اهل دوزخ شوند. ( ۶- ۵ : ۵ ۳ )

بگو:” ای بندگان مؤمن از (نافرمانی) خدا بترسید، و برای نیکوکاران دراین دنیا پاداشی نیکوست، و زمین خدا پهناور است، فقط پاداش شکیبایان است که بدون حساب داده می شود.” ( ۰ ۱: ۹ ۳ )

پیشینیانشان تکذیب کردند و ازجائی که نمی دانستند، عذاب بر سرشان نازل شد، خداوند در زندگی دنیا طعم رسوائی را به آنان چشاند و اگر بفهمند عذاب آخرت بزرگتر است. ( ۶ ۲- ۵ ۲ : ۹ ۳ )

ای قوم من! زندگی دنیا برخورداری اندکی است و آخرت سرای همیشگی.

هرکس مرتکب کار بدی شود، جز همانند آن کیفر نیابد، و هر زن و مرد با ایمان نیکوکار به بهشت وارد شود و بی حساب به او روزی دهند. ( ۰ ۴- ۹ ۳: ۰ ۴ )

ما رسولان خود ومؤمنان را در زندگی دنیا و روزی که گواهان برخیزند یاری می کنیم. ( ۱ ۵ : ۰ ۴ )

هرکس در ایام زندگی خواهان ِکشت آخرت باشد، ِکشته اش را افزون می کنیم، وهرکس یکسره ِکشت دنیا خواسته باشد ، از آن نصیبش دهیم، ولی در آخرت نصیبی ندارد. ( ۰ ۲ : ۲ ۴ )

آنچه بشما داده شده کلای زندگی دنیاست و آنچه نزد خداست برای مؤمنانی که به پروردگارشان توکل می کنند بهتر و پایدارتر است.

و آنان که ازگناهان بزرگ و زشتیها دوری می گزینند، وچون به خشم آیند از آن درمی گذرند، و آنان که دعوت پروردگارشان را گردن می نهند و نماز بجای می آورند و کارشان به مشورت انجام می گیرد، و از روزیشان انفاق می کنند، و کسانی که در مقابل ستمی که به آنها شده انتقام گیرند.

هربدی را مجازاتی است مانند آن، و هرکس ببخشاید و راه آشتی در پیش گیرد، مزدش با خداست، زیرا که او ستمکاران را دوست ندارد.

و هرکس درمقابل ستمی که بر او رفته است انتقام بگیرد ایرادی بر او نیست، کسانی باید ملامت شوند که به مردم ستم می کنند و به ناحق در زمین ستم روا می دارند، عقوبت دردناکی برای آنهاست.

و کسی که صبر کند و ببخشد مسلماً این ( حاکی) از ارادۀ قوی است. ( ۳ ۴- ۳۶ : ۲ ۴ )

اگر چنین نبود که همۀ مردم یک اُمت می شدند، سقف خانۀ منکران خدای رحمان را از نقره و برای بالا رفتن آن نردبانهائی می نهادیم، و برای خانه ها یشان درهائی فراهم می آوردیم و تختهای زرین که بر آن تکیه زنند.

و تمان اینها کالای زندگی دنیاست و سرای آخرت نزد پروردگارت برای پرهیزکاران است. ( ۵ ۳- ۳۳: ۳ ۴ )

گفتند:” جز زندگی دنیا چیزی درکار نیست، زندگی می کنیم و می میمریم و جز دهر( قوانین طبیعت) هلاکمان نمی کند.”

آنان بدان علم ندارند و جز در وهم و خیال نیستند.

چون آیات روشن ما برآنها خوانده شود، دلیلی دربرابر آن ندارند جز اینکه بگویند:” اگر راست می گوئید، نیاکان ما را به زندگی برگردانید.”

یگو:” خدا شما را زنده می کند و باز می میراند و بار دیگر در قیامت که تردیدی درآن نیست- جمعتان می کند، ولی اکثر مردم نمی دانند.”

فرمانروائی آسمانها و زمین از آن خداست، روزی که قیامت برپا شود اهل باطل زیان خواهند کرد.( ۷ ۲- ۴ ۲: ۵ ۴ )

روزی که کافران برآتش عرضه شوند: – ” درزندگی دنیا لذتهایتان را بردید وازآن بهره مند شدید، اما امروزبه عذاب خوارکننده – دربرابراستکبار ناحقتان درزمین، وبسبب گناهانی که انجام داده اید، کیفرشوید. ( ۲۰: ۴۶ )

آیا انسان هرچه آرزو کند برایش قابل حصول است؟ دنیا و آخرت از آن خداست. ( ۵ ۲- ۴ ۲ : ۳ ۵ )

در این صورت از کسی که از ذکر ما روی بگرداند و جز زندگی دنیا را نخواهد اعراض کن. ( ۹ ۲ : ۳ ۵ )

بدانید که زندگی دنیا بازیچه و سرگرمی، تجمل و تفاخر درمیان خودتان، و افزون طلبی در اموال و فرزندان است. همانند بارانی که روئیدنیهایش کشاورزان را به شگفت می آورد، و آنگاه بخشکد، بگونه ای که آن را زرد بینی و سپس خرد شود، و در آخرت عذاب شدید است یا آمرزش الهی و رضای او، و زندگی دنیا چیزی جز سرمایۀ فریب نیست.

برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان و بهشتی که به پهناوری آسمان و زمین است بریکدیگر پیشدستی کنید، که آن برای کسانی آماده شده است که بخدا و رسولش ایمان آورده اند.
این فضل الهی است به هرکس بخواهد می دهد، و خداوند صاحب فضل عظیم است. ( ۱ ۲- ۰ ۲: ۷ ۵ )

آری شما د نیا را دوست دارید و آخرت را وا می گذارید، درآن روز چهره هائی شاداب و مسرور بسوی پروردگارشان می نگرند، و چهره هائی نیز درهم کشیده است، یقین کند آسیبی کمرشکن به او می رسد.

آری چون جان به گلو می رسد، گفته شود:” چه کسی نجاتش دهد؟” و یقین کند که هنگام فراق است، و ساقها بهم درپیچد، در آن روز راندن بسوی پروردگارت خواهد بود، او نه ایمان آورد و نه نماز گزارد، ولی تکذیب کرد و روی گرداند، آنگاه با تکبر بسوی خانواده اش باز گشت.

وای برتو، وای برتو، بازهم، وای برتو، وای برتو

آیا انسان گمان می کند بخود رها می شود؟ آیا نطفه ای از منی نبود که در رحم ریخته شد، و بعد بصورت خون بسته درآمد، و آفرید و موزونش ساخت، و او را زوج زن و مرد قرار داد؟ آیا چنین کسی قادر نیست مرده ها را زنده کند؟… ( ۰ ۴- ۰ ۲: ۵ ۷ )

کسی که خود را تزکیه کند، مسلماً رستگار شود، و نام پروردگارش را به یاد آورد و نماز برپا دارد، ولی شما زندگی دنیا را ترجیح می دهید، درحالی که آخرت بهتر و پاینده تر است، این درکتاهای پیشینیان ذکر شده است، کتابهای ابراهیم و موسی.( ۹ ۱- ۴ ۱: ۷ ۸ )

روح

اوست که درشب شما را قبض روح می کند و کردار روزتان را می داند، شما را در روز برمی انگیزاند،تا موعد سرآید، وپس آنگاه که به سویش بازخواهید گشت، شما را به کردارتان آگاه می کند. ( ۰ ۶: ۶ )

ما انسان را از ِ گل خشکیده ای که حاصل لجن بویناکی بود، آفریدیم.
وجن را پیش از آن از آتش سوزان بوجود آوردیم.
آنگاه پروردگار به فرشتگان فرمود:” من آفرینندۀ بشری هستم که از ِگل خشکیدۀ لجن بویناکی حاصل است، و چون آن را درست کردم از روح خود درآن د میدم، دربرابر او سجده کنید.”
همۀ فرشتگان سجده کردند جز شیطان که سرپیچی کرد که با سجده کنندگان باشد. ( ۱ ۳- ۶ ۲: ۵ ۱ )

دربارۀ روح از تو می پرسند، بگو:” روح از امر پروردگار من است، و جز اندکی ازدانش به شما داده نشده است. ( ۵ ۸: ۱۷ )

بیاد آور زنی را که شرمگاهش را محفوظ داشت و ما از روح خود در او دمیدیم، و او و فرزندش را عبرتی برای جهانیان قرار دادیم. ( ۱ ۹: ۱ ۲ )

پرسنده ای ازعذاب قیامت پرسید، که برای کافران است، و کسی نمی تواند ازآن جلوگیری کند، که ازخدای مالک آسمانهاست، فرشتگان و روح در روزی که به درازای پنجاه هزار سال است به سویش بالا می روند. ( ۴ – ۱ : ۰ ۷ )

سوگند به فرشتگانی که روح را به شدّ ت از بدنها بر می کشند.

سوگند به فرشتگانی که روح را با مدارا ونشاط می گیرند.” ( ۲- ۱:۷۹ )

سوگند به خورشید و روشنائی طالع شدنش، سوگند به ماه که پس از آن سر برآورد، سوگند به روز آنگاه که آنرا روشن کند، سوگند به شب آنگاه که آنرا بپوشاند، سوگند به آسمان و آنکه بر افراشتش، سوگند یه زمین و گستراننده اش، سوگند به روح آدمی و آنکس که به اعتدال آنرا آفرید، و خیر و شرش را به او الهام کرد،: هرکس نفس خود را تزکیه کند رستگار خواهد شد، و آنکس که پلیدش دارد، از زیانکاران است. ( ۰ ۱- ۱: ۱ ۹ )

مرگ

به کسانی که در راه خدا کشته می شوند مرده نگوئید، بلکه آنان زنده اند، ولی شما درنمی یابید، مسلماً همۀ شما را به چیزی از ترس، گرسنگی، کاهش اموال، و نفوس و محصولات آزمایش می کنیم، و شکیبایان را بشارت ده: آنان که چون مصیبتی به ایشان برسد، گویند:
” ما از آن خدائیم و بسوی او باز می گردیم.”
درود و رحمت پروردگار بر آن گروه باد که ره یافته اند. ( ۷ ۵ ۱-۴ ۵ ۱: ۲ )

برشما مقرر شد که چون مرگ یکی از شما فرارسد، اگر مالی بجای گذارد، برای پدر، مادر و نزدیکان عادلانه وصیت کند، که این شایسشۀ افراد با تقواست. ( ۰ ۸ ۱: ۲ )

کسانی از شما که می میرند و همسرانی به جا می گذارند، باید وصیت کنند، که هزینۀ یک سال آنها را بپردازند و از خانه اخراجشان نکنند، ولی اگرخودشان بیرون روند، دربارۀ تصمیمی که به نحو شایسته ای برای خود می گیرند، گناهی برشما نیست و خداوند توانمند حکیم است. ( ۰ ۴ ۲: ۲ )

هیچ کس جز به فرمان خدا نمیمیرد، سرنوشتی است زماندار، هرکس پاداش دنیا بخواهد بهره ای از آن به او خواهیم داد، وهرکس پاداش آخرت را بخواهد، به او نیز می دهیم، و به زودی شاکران را پاداش خواهیم داد. ( ۵ ۱۴: ۳ )

ای مؤمنان شما مانند کافران نباشید که در زمان مسافرت برادرانشان، یا به هنگام شرکت درجنگ می گفتند:
“اگر آنها نزد ما بودند نمی مردند ویا کشته نمی شدند، تا خدا این پندار را چون حسرتی بردلشان بگذارد، خدا زنده می کند ومی میراند و به کردارتان آگاه است. اگردر راه خدا کشته شوید یا بمیرید، آمرزش و رحمت خدا از تمام اندوخته ها بهتر است.
چنانچه بمیرید یا کشته شوید به سوی خدا باز می گردید. ( ۸ ۵ ۱- ۱۵۶: ۳ )

هرگز گمان مبر کشته شدگان در راه خدا مردگانند، بلکه زنده اند و در پیشگاه پروردگارشان روزی می خورند، شادمانند به آنچه خدا از فضلش به آنان عطا فرموده و مسرورند برای کسانی که هنوز به آنان نپیوسطه اند، که بینم و اندوهی برایشان نیست.

آنان به نعمت و فضل خدا شادمانند، که خداوند پاداش مؤمنان را از بین نمی برد. ( ۱ ۷ ۱- ۹ ۶ ۱ : ۳ )

توبۀ کسانی که مرتکب کارهای زشت می شوند و به هنگام مرگ می گویند:” توبه کردیم” و نیز توبۀ کسانی که کافر بمیرند پذیرفته نخواهد شد و عذاب دردناکی را برایشان آماده کرده ایم. ( ۸ ۱: ۴ )

هر کجا باشید مرگ گریبانگیرتان خواهد شد، اگرچه در باروهای مستحکم باشید. ( ۸ ۷: ۴ )

ای مؤمنان آنگاه که مرگ یکی از شما فرا رسد، به هنگام وصیت ازمیان خود دو شاهد عادل گواه بگیرید، و هرگاه در سفر مرگتان فرا رسید دو شاهد ازغیر خود بطلبید و اگر به آنها اطمینان ندارید تا بعد از نماز آن دو شاهد را نگاهدارید تا سوگند یاد کنند:” که ما حاضر نیستیم حق را با چیزی معامله کنیم، اگر چه خویشانمان باشند، و گواهیمان را برای خدا کتمان نخواهیم کرد، که در این صورت از گناهکاران خواهیم بود.”

اگر معلوم شد که آن دو مرتکب گناهی شده اند، دو شاهد شایستۀ دیگر جای آنها را خواهند گرفت که سوگند یاد کنند:” شهادت ما راست تر ازشهادت گواهان قبلی است و ما مرتکب تجاوز نشده ایم و اگر چنین کنیم از ستمکارانیم.
این روش بر صورت حقیقی ادای شهادت نزدیکتر است و یا از این که بترسند که مبادا سوگندهایشان رد شود، از خدا بترسید و گوش فرا دارید، که او فاسقان را هدایت نمی کند. ( ۸ ۰ ۱- ۱۰۶: ۵ )

اوست که در شب شما را قبض روح می کند و کردار روزتان را می داند، شما را در روز برمی انگیزاند، تا موعد سرآید، وپس آنگاه که به سویش بازخواهید گشت، شما را به کردارتان آگاه می کند.
او بربندگانش مسلط است و مراقبانی برشما می فرستد، تا زمانی که یکی از شما را مرگ فرا رسد، فرستادگان ما جانش را بگیرند و کوتاهی نخواهند کرد، آنگاه به سوی خدا که مولای حقیقی آنهاست باز می گرداند، بدانید داوری مخصوص اوست، و او سریعترین حساب رسان است. ( ۲ ۶- ۰ ۶: ۶ )

کیست ستمکارتر از کسی که به خدا دروغ ببندد و یا بگوید:” به من وحی شده است”، درحالی که نشده باشد، و کسی که بگوید:” منهم چیزی مانند آنکه خدا نازل کرده، نازل می کنم”، واگر ستمگران را درسکرات مرگ ببینی که فرشتگان دستها را گشوده و به آنان می گویند:” جانی را که در تن دارید تسلیم کنید، امروز عذاب خفت باری در برابر دروغهائی که به خدا بستید و به آیات خدا تکبر ورزیدید خواهید دید. ( ۳ ۹: ۶ )

تکذیب کنندگان آیات ما که در برابر آن کبر می ورزند، اهل دوزخند و جاودانه در آن ماندگار باشند، ستمکارتر از آنان که برخدا دروغ می بندند و یا آیاتش را تکذیب می کنند کیست؟
آنها نصیب خود را ازمقدر شده ها می برند، و وقتی فرستادگان ما برای گرفتن جانشان بیایند، به آنها می گویند:” کجایند معبودهائی که غیر از خدا می خواندید؟”
گویند:” آنها از نظرمان گم شدند” و برخود گواهی دهند که کافر بوده اند. ( ۷ ۳- ۶ ۳ : ۷ )

اگر “کافران”، را به هنگام قبض روح شدن ببینی که فرشتگان آنها را ميرانند و ايشان را بر روى ها وپشتها ميزنند وميگويند:” عذاب سوزنده را بچشيد، این نتیجۀ کرداری است که پیش ازاین فرستاده اید، وخداوند هرگزبه بندگانش ستم روا نمی دارد. ( ۵۱ – ۵۰ : ۸ )

آنان که به خود ستم روا داشته اند، درمقابل فرشتگانی که جانشان را می گیرند، سر تسلیم فرود می آورند: ” که ما کار بدی نمی کردیم .” آری مسلماً خدا به کردارتان آگاه است، اکنون از درهای جهنم که تا ابد درآن خواهید ماند به درون درآئید،” جایگاه سرکشان چه بد است. ( ۹ ۲- ۸ ۲: ۱۶ )

فرشتگانی که جان پاکان را می ستانند، می گویند: “سلام برشما، به خاطرکردارتان به بهشت وارد شوید.” ( ۳۲: ۱۶ )

اگر خدا به کیفر ستمگریهای مردم، آنها را مؤاخذه کند، جنبنده ای روی زمین باقی نخواهد ماند، ولی به آنها تا موعد معین مهلت می دهد و چون اجلشان فرا رسد، نه ساعتی تأخیر می کنند و نه ساعتی تعجیل. ( ۱ ۶: ۶ ۱ )|

خدا شما را آفرید، سپس می میراند، و بعضی از شما به پیری و فرتوتی می رسد، چنانکه همۀ دانسته ها را از یاد می برد- خداوند دانای تواناست. ( ۰ ۷ : ۱۶ )

هرکس طعم مرگ را خواهد چشید و شما را به بد و نیک می آزمائیم و سرانجام نزد ما باز می گردید. ( ۵ ۳: ۱ ۲ )

خداوند کسانی را که در راه او تن به هجرت دادند و پس آنگاه کشته شدند، یا مرگشان فرا رسید، روزی نیکوئی خواهد داد، و او بهترین روزی دهندگان است، بدون شک آنها را به جائی درآورد که در آن خشنود باشند و براستی خداوند دانی برد بار است. ( ۹ ۵- ۸ ۵ : ۲۲ )

ما انسان را از ِگل خالص آفریدیم، و اورا به صورت نطفه ای در قرارگاهی استوار کردیم، پس نطفه را لخته خون و از آن لخته خون، پاره گوشتی، و ازآن گوشت، استخوانها آفریدیم و استخوانها را به گوشت پوشاندیم، و با آفرینشی دیگر به آن موجودیت بخشیدیم، پاک و بزرگوار خدائی که نیکوترین آفریننده است.

بطور یقین بعد از این خواهید ُمرد، و روز قیامت باز برانگیخته می شوید. ( ۱۶- ۲ ۱: ۳ ۲ )

اجل هیچ امتی مقدم و مؤخر نخواهد شد. ( ۳ ۴: ۳ ۲ )

زمانی که مرگ یکی از آنها فرا رسد، می گوید:” پروردگارا! مرا باز گردان، شاید از اعمال صالح وانهاده چیزی را انجام دهم.” – هرگز، این سخن که می گوید لقلقۀ زبان است و پشت سرشان تا روزی که برانگیخته شوند مانعی است که بازگشت نتوانند. ( ۱۰۰- ۹۹: ۳ ۲ )

همه کس طعم مرگ را می چشد و سپس به سوی ما باز می گردید، کسانی را که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند در غرفه های بهشت جای میدهیم، که زیر آن جویها روان است، و جاودانه درآن خواهند ماند، چه نیکوست پاداش عمل کنندگان.

آنان که شکیبائی ورزیدند و برپروردگارشان توکل کردند. ( ۹ ۵- ۷ ۵: ۹ ۲ )

بگو:” فرشتۀ مرگ که برشما گماشته شده، جانتان را می گیرد و بعد به سوی پروردگارتان باز می گردید.”

اگر شاهد زمانی باشی که مجرمان در پبشگاه پروردگارشان سر به زیر افکنده اند، ( گویند:) ” پروردگارا دیدیم و شنیدیم، ما را بازگردان تا کار درستی انجام دهیم که اکنون به یقین رسیده ایم.” ( ۲ ۱- ۱۱: ۳۲ )

بگو:” فرشتۀ مرگ که برشما گماشته شده، جانتان را می گیرد و بعد بسوی پروردگارتان باز می گردید.” ( ۱۱: ۲ ۳ )

می گویند:” اگر راست می گوئید این وعده( قیامت) کی خواهد بود؟”
اینان یک بانک مرگبار را انتظار می کشند، تا هنگامی که سرگرم جدل هستند آنها را درخود بگیرد، درآن دم نه فرصت وصیت دارند، و نه قادرند نزد کسان خود بازگردند، و به محض آن که در صور دمیده شود، فی الفور ازقبرها بیرون می آیند، و شتابان به سوی پروردگارشان می روند، و می گویند:” وای برما! چه کسی ما را از خوابگاهمان برانگیخت؟ این همان وعدۀ خدای رحمان است و رسولان همه راست می گفتند.
جز بانکی سهمناک نخواهد بود، و سپس همه نزد ما حاضر می شوند، آن روز به کسی ستم نمی شود و جز هم مانند کاری که کرده اند پاداش نمی یابند. ( ۴ ۵- ۸ ۴: ۶ ۳ )

خدا جان کسان را می گیرد، آنگاه که زمانش برسد، و جان آنها که خفته اند و نه مرده، و آنرا که مرگ بر او مقرر شده است ، جانش را نگاه می دارد، و آن دیگری را تا مدتی معین باز می فرستد، در این نشانه هاست برای کسانی که می اندیشند. ( ۲ ۴ : ۹ ۳ )

آیا کسانی که مرتکب بدیها می شوند، تصور می کنند که ما آنها را با کسانی که ایمان آورده اند و کارهای درست انجام داده اند برابر می گذاریم، و زندگی و مرگشان یکسان است؟ چه بد داوری می کنند. ( ۲۱: ۵ ۴ )

اوست که شما را از خاک آفرید، سپس از نطفه، آنگاه از خون بسته و بعد از آن بصورت طفلی شما را بیرون می فرستد، تا به کمال نیرو برسید و پس از آن پیر شوید، وبرخی از شما پیش از رسیدن به پیری می میرید، و بعضی از شما به اجل معین می رسید، و شاید بیاندیشید.!

اوست که زنده می کند و می میراند و چون کاری را اراده کند، می گوید:” موجود شو”، ( بی درنگ) موجود می شود. ( ۸ ۶ – ۷ ۶ : ۰ ۴ )

چگونه خواهد بود آنگاه که فرشتگاه قبض روحشان کنند، برچهره ها و پشتشان می زنند، و این بدان سبب است که از آنچه خدا را به خشم می آورد پیروی کردند، و ازخشنودیش کراهت داشتند، و او نیز اعمالشان را نابود کرد. ( ۸ ۲-۶ ۲: ۷ ۴ )

خداوند هرگز کافر شدگانی را که از راه خدا منع کردند، و در کفر مردند نخواهد آمرزید. ( ۴ ۳: ۷ ۴ )

پس چرا هنگامی که جان به گلو می رسد، و شما درحال نگاه کردن هستید، و ما به او نزدیکتر از شما هستیم ولی شما نمی بینید، چنانچه روز جزا را باور ندارید، اگر راست می گوئید او را باز گردانید. اما اگر از مقربان باشد، در آسایش و از نعمنهای بهشت برخوردار است.
اما گر از گروه خوشبختان باشد، پس سلام بر تو که از گروه خوشبختانی.
اما اگر از تکذیب کنندگان گمراه باشد، در ورود به دوزخ با آب جوشان از او پذیرائی می شود.
این همان حقیقت یقین است، پس به نام پروردگار بزرگت تسبیح گوی. ( ۶ ۹- ۳ ۸: ۶ ۵ )

از آنچه روزیتان کرده ایم انفاق کنید، پیش از آنکه مرگ یکی از شما برسد و بگوید: ” پروردگارا! اگر اندکی مرگ مرا به تأخیر بیندازی صدقه بدهم و از شایستگان باشم.
خداوند هرگز مرگ کسی را که اجلش رسیده است به تأخیر نمی اندازد و خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است. ( ۱۱-۰ ۱: ۳ ۶ )

بزرگوار است خداوندی که فرمانروائی جهان هستی به دست قدرت اوست و برهمه چیز تواناست، همان که مرگ و زندگی را بیآفرید تا شما را بیازماید، که اعمال چه کس بهتر است. ( ۲- ۱: ۷ ۶ )

هرکس در گرو اعمال خویش است، مگر ” اصحاب یمین” که در بهشت با یکدیگر از گناهکاران می پرسند:
” چه چیز شما را به ” َسقر” درآورد؟”
گویند:” ما از نمازگذاران نبودیم، و مستمند را اطعام نمی کردیم، با اهل باطل به بطالت می گذراندیم، پیوسته روز جزا را تکذ یب می کردیم، تا مرگمان فرا رسید.” چنین است که شفاعت شفیعان سودشان ندهد. ( ۸ ۴ – ۸ ۳ : ۴ ۷ )

سوگند به فرشتگانی که روح را به شدت از بدنها بر می کشند.

سوگند به فرشتگانی که روح را با مدارا ونشاط می گیرند.” ( 2-1 : 79 )

رستاخیز- قیامت

درآن روز کافران و آنان که به مخالفت با پیامبر برخاستند، آرزو کنند که ای کاش با خاک زمین یکسان بودند و قادر نبودند چیزی را از خدا پنهان کنند. ( ۲ ۴: ۴ )

خدائی که جز او خدائی نیست و بطور قطع شما را در روز قیامت که شکی درآن نیست گرد آورد، کیست که از خدا راستگوتر باشد. ( ۷ ۸: ۴ )

خداوند فرمود:” امروز روزی است که راستی راستگویان سودشان می دهد، باغهائی ازآن آنهاست که جویباران درآن جاریست و جاودانه درآن خواهند بود، خداوند از آنها خشنود است و آنها از خدا خشنودند، و این رستگاری بزرگی است. (۹ ۱۱: ۵ )

روزی که خداوند همگان را گرد آورد:” ای گروه جن شما آدمیان بسیاری را گمراه کردید.”

دوستان آنها از آدمیان بگویند:” پروردگارا! ما از یکدیگر بهره مند شدیم و به آن مدتی که برای ما معین کرده بودی رسیدیم.” فرماید:” آتش جایگاه شماست وتا ابد درآن خواهید ماند، مگر آنچه خدا بخواهد، بی تردید پروردگار تو فرزانۀ داناست.” اینچنین بعضی ازستمگران را به کیفر کردارشان به بعضی دیگر وا می گذاریم.

” ای گروه جن و انس آیا رسولانی از نوع خودتان به سویتان نیامدند که آیات ما را برایتان بخوانند، و شما را به دیدار این روزتان هشدار دهند؟” گویند:” به زیان خود گواهی دهیم.”

زندگی دنیا آنها را فریب داد و به زیان خویش گواهی دادند که کافر بودند، چنین است که پروردگار هر دیاری را که مردمش بی خبر باشند به ستم هلاک نخواهد کرد.

برای هرگروه دربرابر اعمالشان درجاتی است و پروردگار تو ازکردارشان غافل نیست، و پروردگارت بی نیاز مهربان است، اگر بخواهد شما را می برد و به دنبالتان هرکه را بخواهد جانشین می کند، همانطور که شما را از نسل گروه دیگر به وجود آورد.

آنچه به شما وعده داده شده است خواهد آمد و نمی توانید از آن فرار کنید. ( ۳۴ ۱- ۸ ۲ ۱: ۶ )

سنجش اعمال در آن روز حق است، آنان که کفۀ ترازویشان سنگین است، رستگارانند، و آنان که کفۀ ترازویشان سبک است کسانی هستند که با ستم به آیات ما به خود زیان رسانده اند. ( ۹ – ۸ : ۷ )

روزی که آنها را محشور کنند، گوئی جز ساعتی از روز، که یکدیگر را بشناسند درنگ نکرده اند، منکران لقای خدا زیان کردند و هدایت نشدند. ( ۵ ۴ :۱۰ )

در آن روز که این زمین به زمین دیگر وآسمانها به گونه ای دیگر تبدیل می شوند، و آنها درپیشگاه خداوند یکتای قهار حضور می یابند، گناهکاران را درُغلها بسته بینی.

لباسشان از َقطِران و صورتشان در شعله های آتش مستور است. تا خداوند هرکس را مطابق کردارش کیفر دهد، زیرا خداوند سریع الحساب است است. ( ۵۱ – ۴۸: ۱۴ )

ما آسمانها و زمین و آنچه میان آندو است جز بحق نیافریدیم و قیامت بی گمان فرا خواهد رسید، و از آنها به نیکی صرفنظر کن. ( ۵ ۸: ۵ ۱)

روزی از هر امتی گواهی برانگیزیم، به کافران اجازۀ سخن گفتن داده نمی شود، و مجال عذر خواهی ندارند. ( ۴ ۸: ۶ )

روزقیامت هرکس به دفاع ازخود برخیزد و پاداش هرکس به طور کامل به او داده شود، و به آنها ظلم نمی شود. ( ۱۱۱: ۶ ۱ )

هرکه را خدا هادی باشد هدایت یافتۀ حقیقی است و هرکه را گمراه کند، جز خدا سروری برایش نخواهی یافت و روز قیامت آنها را به رو در اندازیم و نا بینا و لال و کر محشورشان خواهیم کرد و جایگاهشان دوزخ است، که هرگاه لهیب آن فرو نشیند، شعلۀ تازه ای برآن می افزائیم.

این کیفر آنهاست زیرا به آیات ما کافر شدند و گفتند:” چگونه وقتی که استخوان پوسیده ای شدیم دگرباربا آفرینش تازه ای زنده خواهیم شد؟

آیا نمی دانند که خدای خالق آسمانها و زمین قادر است مانند آنها را خلق کند و مهلت غیرقابل تغییری برایشان قرار دهد، اما ستمکاران جز از روی نا سپاسی انکارنکردند. ( ۹۹- ۷ ۹ : ۱۷ )

انسان می گوید:” آیا پس ازمرگ زنده خواهم شد؟” آیا انسان بیاد نمی آورد که ما قبل از آن اورا که هیچ نبود آفریدیم؟ ( ۷ ۶- ۶ ۶:۹ ۱ )

بگو:” خداوند رحمان به گمراه شدگان مهلت دهد تا زمانی که آنچه را که وعده داده شده، یا عذاب یا قیامت را ببینند”، آنگاه به زودی خواهد دانست چه کسی جایش بد تر و سپاهش ناتوان تر است. ( ۵ ۷: ۹ ۱ )

هرکس با گناه به حضور پروردگارش برسد دوزخ جایگاه اوست که نه درآن میمیرد و نه زنده می ماند، و هرکس با ایمان و عمل صالح در پیشگاهش حاضر شود دارای درجات عالی است.
در باغهای جاوید که جویباران درآن جاریست همواره خواهد بود، این است پاداش کسی که خود را پاک گرداند. ( ۷۶- ۴ ۷ : ۰ ۲ )

اخبار گذشته را بدین صورت برتو باز می گوئیم، ازجانب خود قرآن را بتو دادیم، هرکس از آن روی بگرداند، روز قیامت بارسنگینی را همواره بردوش خواهد کشید و در روز رستاخیز این بار برای آنان گران است.
روزی که در صور دمیده شود، گنهکاران را با چشم کبود در آنجا گرد آوریم، آنها آهسته با یکدیگر می گویند:

“که جز ده روز درنگ نکرده اند.”
ما بدانچه می گویند آگاه تریم، چون آن کس که راه بهتری داشته، خواهد گفت: شما جز یک روز درنگ نکرده اید.
از تو دربارۀ کوهها سئوال می کنند، بگو:” پروردگارم آنها را متلاشی خواهد کرد، و چنان صاف و هموارش می کند که پستی و بلندی درآن نخواهی دید.”

درآن روز همه پیرو دعوت کننده می شوند و انحرافی درمیان نیست، و تمام صداها دربرابر خدای رحمان خاشع شود، و جز صدای آهسته نخواهی شنید، درآن روز شفاعت هیچ کس سودی نبخشد، جز آن کس که خداوند رحمان به او اجازه دهد و گفتار او را بپسندد، گذشته و آیندۀ آنها را می داند، ولی آنها به او وقوفی ندارند، همۀ چهره ها درپیشگاه خداوند زندۀ پاینده خاضع است و آن که بار ستم بردوش داشته باشد مأیوس و زیانکار است، و آن که نیکوکار و مؤمن است نباید ازستم و کاستی درحقش بترسد.

بدین گونه قرآنی عربی نازل کردیم و هشدارهای گوناگون درآن بیان داشتیم، باشد که بخود آیند و تذکری برای آنها باشد. ( ۳ ۱۱- ۹۹ :۰ ۲ )

انسان شتابکار آفریده شده است، ولی شتاب نکنید بزودی آیات خود را بشما نشان خواهیم داد.

می گویند: ” اگر راست می گوئید این وعده کی فرا می رسد؟”

کافران زمانی که نتوانند آتش را از چهره و پشت خود برطرف کنند و یاری نشوند، دریابند.

آری ناگاه به سراغشان می آید، و مبهوتشان می کند، نه می توانند آن را برطرف سازند ونه مهلتی درکار است. ( ۰ ۴- ۳۷: ۱ ۲ )

در روز رستاخیز ترازوهای عدل می نهیم و به هیچکس کمترین ستمی نمی شود، و اگر عملی به مقدار سنگینی یک دانۀ خردل باشد، آن را به حساب خواهیم آورد، که حساب رسی ما کافی است. ( ۷ ۴: ۱ ۲ )

آنان که از پروردگارشان درنهان بیم دارند، از قیامت هراسانند. ( ۹ ۴: ۱ ۲ )

روزی که آسمان را چون طوماری درهم پیچیم، همانگونه که آفرینش را آغاز کردیم، آنرا باز گردانیم، این وعده ایست که ما داده ایم و قطعاً به آن وفا خواهیم کرد. ( ۴ ۰ ۱: ۱ ۲ )

ای مردم از ( نافرمانی) پروردگارتان بپرهیزید که زلزلۀ قیامت هنگامۀ بزرگی است، روزی که آنرا ببینید، مادران شیر ده، کودکان شیرخوارشان را از یاد خواهند برد، و زنان باردار، بارخود را برزمین گذارند و مردم را مست خواهی دید، حال آنکه مست نیستند، ولی عذاب خدا شدید است.

بر شیطان مقرر شد که هرکس با او دوستی کند، به گمراهیش افکند و بر آتش سوزان رهنمودش شود.

ای مردم اگر از برانگیخته شدن شک دارید، بدانید: که ما شما را از خاک آفریدیم، پس آنگاه از نطفه ، آنگاه از لخته خونی، و سپس از پاره گوشتی، شکل نا یافته و شکل یافته، تا ( قدرت خود را) برشما آشکار کنیم، و جنینهائی را که بخواهیم تا زمانی معین در رحم مادران نگهمیداریم، آنگاه شما را یصورت طفلی برون آوریم، تا به حد ُرشد و بلوغ برسید، در این میان بعضی از شما میمیرند، و بعضی آنقدر عمر می کنند که به اوج فرتوتی و پیری می رسند، آنچنان که چیزی از آموخته های خود را به خاطر نخواهند داشت.

زمین را خشگ و مرده می بینی، اما زمانی که باران را برآن بفرستیم بحرکت می آید و ُرشد می کند، و انواع گیاهان زیبا را برویاند. این بخاطر آنست که بدانید خدا حق است و مردگان را زنده می کند و برهر چیز تواناست، و براستی در رستاخیز شکی نیست، و خداوند تمام کسانی را که در قبرها آرمیده اند زنده می کند.

گروهی ازمردم بدون هیچ دانشی و راهنمائی و کتاب روشنگری دربارۀ خدا به مجادله برمی خیزند، آنها از سر تکبر مردم را از راه خدا گمراه می کنند، که در دنیا برایشان رسوائی است و در آخرت عذاب آتش را به آنها می چشانیم، این کیفر اعمالی است که پبش از این کرده ای و خداوند هرگز به بندگانش ستم نخواهد کرد. ( ۰ ۱- ۱ : ۲ ۲ )

خداوند در روز رستاخیز میان مؤمنان و یهودیان و صابئان و ترسایان و گبران و مشرکان داوری می کند، چرا که خدا برهر چیز گواه است. ( ۷ ۱: ۲ ۲ )

وکافران همیشه به آن شک دارند، تا ناگهان قیامت فرا رسد، و یا عذاب روز بی پایان برآنها فرود آید.

فرمانروائی آن روز مخصوص خداست و بین آنها داوری می کند، اما مؤمنان نیکوکار درباغهای پرنعمتی حضور دارند. وبرای کافران و تکذیب کنندگان آیات ما عذاب خوارکننده ایست. ( ۷ ۵ – ۵۵ : ۲ ۲ )

آگاه باشید که آنچه در آسمانها و زمین است، از آن خداست، او احوال شما را می داند، و روزی که بسوی او باز گردید، همگان را از اعمالشان آگاه می سازد، و خداوند بهر چیز آگاه است. ( ۴ ۶: ۴ ۲ )

روزی که در صور دمیده شود، تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند به وحشت درآیند، جز آنان که خدا بخواهد، و همگی با ذلت و خواری در پیشگاه او بیایند.

کوهها را بنگری و آنها را بی حرکت تصور کنی، درصورتی که مانند ابر درحرکت هستند، این صنع خداوندی است که همه چیز را محکم ساخت، براستی که او از کارهائی که انجام می دهید با خبر است.

هرکس کار نیکی انجام دهد، پاداشی بهتر از آن یابد، و آنان از وحشت آن روز در امان هستند، و آنان که کار بد انجام داده اند به رو درآتش سرنگون شوند، آیا جز بر وفق اعمالتان جزا خواهید داشت؟ ( ۰ ۹ – ۷ ۸ : ۷ ۲ )

روزی که قیامت برپا می شود، گناهکاران به نا امیدی فرو شوند، وهیچ بتی شفیع آنها نمی شود، و دیگر به بتهایشان باور نخواهند داشت، در آن روز که قیامت برپا می شود، از یکدیگر جدا می شوند، اما مؤمنان نیکوکار درباغی شادمان و مسرور خواهند بود، واما آنهائی که به آیات ما و دیدار آخرت کافر شدند درعذاب الهی احضار خواهند شد. ( ۶ ۱- ۲ ۱: ۰ ۳ )

روزی که قیامت برپا شود گنهکاران سوگند یاد می کنند که جز ساعتی درنگ نداشته اند، آری اینچنین از درک حقیقت محروم می شوند، عالمان مؤمن می گویند:” شما بفرمان خدا تا روز قیامت درنگ کردید، و اکنون روز رستاخیز است، ولی شما نمی دانستید.”

درآن روز پوزش ستمکاران سودی ندارد و توبۀ آنان پذیرفته نخواهد شد، ما دراین قرآن هرگونه مَثلی آوردیم و اگر آیه ای برای آنها بیاوری، کافران خواهند گفت:” شما یاوه گویانی بیش نیستید.” خداوند اینگونه بردلهای نادانان ُمهر می زند، پس صبر پیشه کن که وعدۀ خدا حق است وهرگز آنان که ایمان ندارند تورا سبکسار نگردانند. ( ۰ ۶- ۵ ۵: ۰ ۳ )

بگو:” پروردگار ما، همۀ ما و شما را گرد می آورد، پس آنگاه درمیان ما بحق داوری می کند، زیرا او حکم کنندۀ داناست. ( ۶ ۲: ۴ ۳ )

می گویند:” اگر راست میگوئید این وعده چه وقت فرا می رسد؟ “

بگو:” آن روز که میعاد شماست، ساعتی به پس یا به پیش نخواهد افتاد.” ( ۰ ۳- ۹ ۲: ۴ ۳ )

خداست که بادها را بفرستد تا ابرها را برانگیزند، آنرا بسرزمینهای مرده برانیم و زمین مرده را به آن زنده کنیم، رستاخیز هم بدین گونه است. ( ۹ : ۵ ۳ )

ما مردگان را زنده می کنیم و اعمالی را که پیش از این کرده اند و آثارشان را می نویسیم و هر چیزی را در کتاب مبین شمار کرده ایم. ( ۲ ۱: ۶ ۳ )

می گویند:” اگر راست می گوئید این وعده( قیامت) کی خواهد بود؟”

اینان یک بانک مرگبار را انتظار می کشند، تا هنگامی که سرگرم جدل هستند آنها را درخود بگیرد، درآن دم نه فرصت وصیت دارند، و نه قادرند نزد کسان خود بازگردند، و به محض آن که درصور دمیده شود، فی الفور ازقبرها بیرون می آیند، و شتابان به سوی پروردگارشان می روند، ومی گویند:” وای برما! چه کسی ما را ازخوابگاهمان برانگیخت؟ این همان وعدۀ خدای رحمان است و رسولان همه راست می گفتند.

جز بانکی سهمناک نخواهد بود، و سپس همه نزد ما حاضر می شوند، آن روز به کسی ستم نمی شود و جز هم مانند کاری که کرده اند پاداش نمی یابند. ( ۴ ۵- ۸ ۴: ۶ ۳ )

وچون آنها را پند دهی نپذیرند، وچون معجزه ای ببینند مسخره کنند، و گویند:” این جز جادوئی آشکار نیست، چگونه وقتی مردیم و خاک شدیم باز زنده خواهیم شد، یا نیاکانمان نیز.”

بگو:” آری شما خوا و درمانده می شوید.” فقط با یک بانگ به ناگهان می نگرید و می گوئید:” وای برما، این روز جزاست.” این همان روز داوریست که دروغش می پنداشتید. ( ۱ ۲- ۳ ۱: ۷ ۳ )

درصور که دمیده شود آسمانیان و زمینیان بی هوش می شوند مگر آنها که خدا بخواهد، و چون بار دیگر درآن دمیده شود، ناگهان بپا خیزند و درنگرند، و زمین به نور پروردگار روشن شود، و نامۀ اعمال را درمیان بگذارند، و پیامبران و گواهان را بیاورند، و درمیان آنها بحق داوری شود، و برکسی ستم نخواهد شد.

به هرکس معادل کردارش داده شود، او به اعمال انجام شده آگاه تر است، و کافران گروه گروه به جهنم رانده شوند، وقتی به دوزخ برسند، درهای آن باز شود و مأموران دوزخ به آنان گویند:” مگر ازخودتان رسولانی برایتان نیامد، تا آیات پروردگارتان را برایتان بخوانند و از دیدار این روز بیم دهند؟” گویند:” آری.”
لکن دیگر فرمان عذاب برکافران مسلم شده است.
گفته شود:” از درهای جهنم داخل شوید و برای همیشه درآن بمانید، متکبران را چه بد جایگاهی است.

آنان که برای پروردگارشان تقوا داشته اند، گروه گروه به بهشت برند و چون بدانجا رسند، درهایش گشوده شود ونگهبانان بهشت به آنها گویند:” سلام برشما، خوش باشید، به بهشت جاودانه داخل شوید.”

گویند:” سپاس خدای را که وعده اش به ما راست بود، و زمین را میراث ما قرار داد، و درهرجای بهشت که بخواهیم ُسکنا می گزینیم.”

چه پاداش نیکوئی است برای عمل کنندگان، و فرشتگان را بنگری که برگرد عرش حلقه زده اند و به ستایش خدای خود تسبیح می گویند، و درمیان آنها به حق داوری کنند و گفته شود:

” سپاس خدای را که پروردگار جهانیان است. ( ۵ ۷- ۸ ۶ : ۹ ۳ )

خدا را با ایمان خالص بخوانید اگر چه کافران را خوش نیاید، فرابرندۀ درجات، صاحب عرش که وحی را به فرمان خود به هریک ازبندگانش که بخواهد القا می کند تا مردم را از روز قیامت بترساند.

آن روز که همگان آشکار شوند، چیزی از آنها از خدا پوشیده نخواهد ماند، در آن روز فرمانروائی از آن کیست؟ – از آن خداوند یکتای قهار.

درآن روز هرکس دربرابر اعمالش جزا می بیند، در آن روز ستمی وجود ندارد، براستی حساب رسی خدا سریع است.

آنها را از روز قیامت بترسان، آنگاه که جانها به لب آید و اندوه خود فرو خورند، ستمکاران را نه دوستی وجود دارد و نه شفیعی که شفاعتش پذیرفته شود.

خدا خیانتکاری دیدگان و آنچه را دلها نهان داشته اند می داند، خدا براستی داوری می کند، کسانی که غیر او خوانده می شوند، هیچ داوری نتوانند، زیرا خدا شنوای بیناست. ( ۰ ۲- ۴ ۱: ۰ ۴ )

ما رسولان خود و مؤمنان را در زندگی دنیا و روزی که گواهان برخیزند یاری می کنیم.

روزی که پوزش ستمگران سودی ندهد، لعنت و سرای بد برای آنهاست. ( ۲ ۵- ۱ ۵: ۰ ۴ )

مسلماً قیامت می آید و تردیدی در آن نیست، ولی بسیاری از مردم ایمان نمی آورند. ( ۹ ۵: ۰ ۴ )

روزی که دشمنان خدا را برای راندن به سوی آتش گرد آورند، و آنها بازداشت شوند، و آنگاه که به آتش برسند، گوش و چشم و پوستشان علیه آنها و برکردارشان گواهی دهند، آنها به پوستهای خود گویند:”چرا علیه ما گواهی دادید؟” پاسخ دهند:” خدائی که هرموجودی را به سخن درآورده و نخستین بار شما را آفرید، ما را گویا ساخته است.” و بازگشتشان بسوی اوست.

گمان شما این نبود که گوش و چشم و پوستتان علیه شما گواهی دهند، بلکه خدا را به غالب اعمالی که انجام می دادید بی خبر می دانستید وآنها را نهان می داشتید، این پنداری بود که به پروردگارتان داشتید که هلاکتان کرد و در شمار زیانکاران قرار گرفتید. ( ۳ ۲-۹ ۱: ۱ ۴ )

علم به قیامت را تنها خدا دارد، و هیچ میوه ای از غلافش بیرئن نمی آید و هیچ ماده ای باردار نمی شود و نمی زاید، مگر به علم و آگاهی او، روزی که آنها را ندا دهد:” که شریکان من کجایند؟” گویند:” ما به درگاه تو اعلام کردیم که از ما کسی بر شرک گواهی نمی دهد. ( ۷ ۴: ۱ ۴ )

خداست که کتاب و میزان را بحق نازل کرده است، تو چه می دانی شاید قیامت نزدیک باشد.

آنان که قیامت را باور ندارند، در رسیدن آن شتاب می کنند، و آنان که ایمان آورده اند، از آن بیمناکند و می دانند که حق است، آگاه باش آنان که دربارۀ قیامت جدال می کنند، درگمراهی دور و درازی هستند.( ۸ ۱- ۷ ۱: ۲ ۴ )

وکسی که خدا اورا به گمراهی واگذارد، بعد ازخدا، هیچ یاور و پشتیبانی نخواهد داشت و ستمگران را خواهی دید که چون عذاب را مشاهده کنند می گویند:” آیا راه بازگشتی وجود دارد؟” آنها را خواهی دید که برآتش عرضه شوند و خوار و خاضعانه زیر چشمی نگاه می کنند، و مؤمنان می گویند:” زیانکاران کسانی هستند که در روز قیامت، خود و کسانشان زیان دیده اند.” آگاه باش ستمکاران به عذاب ابدی گرفتارند، و دربرابر خدا یارانی ندارند که یاریشان کنند، و کسی را که خدا گمراه سازد، هیچ راه نجاتی ندارد.

پیش از فرا رسیدن روزی که ازجانب خدا راه بازگشتی درآن نیست،پروردگارتان را اجابت کنید، درآن روز نه پناهی خواهید داشت و نه مدافعی. ( ۷ ۴ – ۴۴: ۲ ۴ )

گفتند:” جز زندگی دنیا چیزی درکار نیست، زندگی می کنیم و می میمریم و جز دهر( قوانین طبیعت) هلاکمان نمی کند.” آنان بدان علم ندارند و جز در وهم و خیال نیستند.

چون آیات روشن ما برآنها خوانده شود، دلیلی دربرابر آن ندارند جز اینکه بگویند:” اگر راست می گوئید: ” نیاکان ما را به زندگی برگردانید.”

یگو:” خدا شما را زنده می کند و باز می میراند و باردیگر در قیامت که تردیدی درآن نیست- جمعتان می کند، ولی اکثر مردم نمی دانند.”

فرمانروائی آسمانها و زمین از آن خداست، روزی که قیامت برپا شود اهل باطل زیان خواهند کرد.

درآن روز هرگروهی را خواهی دید که به زانو درآمده اند و هر امتی برای گرفتن نامۀ اعمالش خوانده شود، و درآن روز دربرابر آنچه انجام داده اید جزا خواهند داد:” این نامۀ ماست که به حق سخن می گوید، زیرا کارهائی که می کردید می نوشتیم.”

پروردگار مؤمنان نیکوکار را به رحمت خود واصل کند و این رستگاری آشکار است.

اما کافران! مگر آیات من برشما خوانده نشد که شما تکبر کردید و مردمی گناهکار بودید؟ وچون گفته می شد که وعدۀ خدا راست است ودرقیامت شکی نیست،می گفتید:”ما نمی دانیم قیامت چیست؟ ما فقط گمانی داریم و به یقین نرسیده ایم.”

اعمال زشتی که کرده اند درنظرشان آشکار شود، وآنچه را مسخره می کردند آنها را احاطه کند، گفته شود:” امروز شما را از یاد بردیم همان طور که شما دیدار امروزتان را از یاد برده بودید، جایتان آتش است و هیچ یاوری ندارید.”

این از آنست که آیات خدا را به مسخره گرفتید و زندگی دنیا شما را فریفت، لذا امروز از آن بیرونشان نبرند، و هیچ عذری از آنان نپذیرند.

سپاس خدای را که آفریدگار آسمانها و زمین و پروردگار عالمیان است، درآسمانها و زمین بزرگی از آن اوست، و او نیرومن فرزانه است. ( ۵ ۳- ۴ ۲: ۵ ۴ )

سوگند به قرآن مجید، آنها از این که هشدار دهنده ای ازمیان خودشان آمد درشگفت شدند.

کافران گفتند:” این چیز عجیبی است، آیا پس از مردن و خاک شدن دوباره زنده می شویم؟ این بازگشت ازمحالات است.” ما می دانیم آنچه را زمین از آنها می کاهد و کتابی که همه چیز درآن محفوظ است نزد ماست.

آنگاه که حق بسراغشان آمد، دروغش به حساب آوردند و چنان شد که درکارشان سرگردان ماندند.

مگر آسمان را بر فراز سرشان نمی نگرند که چگونه بنایش نهادیم و آن را آراسته ایم بی آنکه شکافی درآن باشد، و زمین را بگستراندیم و کوههای بلند درآن بیفکندیم و گیاهان گونا گون با طراوت درآن برویاندیم، تا بینش و پندی باشد، برای بنده ای که به حق رو آورد، و از آسمان آبی ُپر برکت فرستادیم و بدان باغها و دانه های درو شدنی و نخلهای بلند و خوشه های برهم نهاده، برای رزق بندگان برویاندیم و زمین مرده را زنده کردیم و خروج از گور نیز چنین است. ( ۹- ۱ : ۰ ۵ )

ما انسان را آفریدیم و از وسوسه های نفس او آگاهیم و از رگ گردنش به او نزدیکتریم، چرا که دو فراگیرنده برجانب راست و چپش نشسته اند و اعمالش را فرا می گیرند، کلامی نمی گوید، مگر آنکه مراقبی درکنارش حاضر است، و براستی سکرات مرگ فرا رسید، این همان چیزی است که از آن گریز داشتی، و در صوردمیده شد، این روز موعود است، به همراه هرکس که وارد شود سوق دهنده و گواهی است، و تو از این غافل بودی، و ما ( اکنون ) از ( چشم ) تو پرده برداشتیم، و امروز چشمانت تیزبین شده است.

قرین او بگوید:” این عمل توست نزد من، که آماده اش کرده ام.” نا سپاسان لجوج را به جهنم دراندازید – همان بازدارندۀ خیر، متجاوز و شکاک را، آنکه با خدا معبود دیگر قرار داده است، درعذاب سخت بیاندازید.

همنشین او گوید:” پروردگارا! من اورا به سرکشی وادار نکردم، او خود سخت درگمراهی بود.”

فرماید:” درمقابل من مجادله نکنید، که پیش از این عذاب را به شما وعده داده بودم، وعدۀ من تغییر پذیر نیست، و هرگز به بندگانم ستم نخواهم کرد.

روزی که به جهنم بگوئیم:” آیا پُر شدی؟” می گوید:” آیا بازهم هست؟”

بهشت را برای اهل تقوا نزدیک آرند تا دور نباشد، این همان وعده ایست که به هر توبه کنندۀ پرهیزکاری داده شده بود، آنهائی که درنهان از خدای رحمان نترسند، و با دلی توبه کار آمده باشند:” بسلامت وارد بهشت شوید، که این روز جاودانگی است.” در آنجا هرچه بخواهند هست و ازآن بیشتر نزد ما باشد. ( ۵ ۳- ۶ ۱: ۰ ۵ )

روزی که همگان صیحۀ راستین را می شنوند، روز خروج است، زنده می کنیم و می میرانیم، و بازگشت نزد ماست. ( ۳ ۴- ۲ ۴ : ۰ ۵ )

روزی که زمین شکافته شود، و آنها به شتاب بیرون آیند، این گردآوری برای ما آسان است.

ما به آنچه می گویند آگاهتریم و تو مأمور نیستی که آنها را به اجبار وادار کنی، آن کس را که از عذاب من می ترسد، به وسیلۀ قرآن اندرز ده. ( ۵ ۴- ۴ ۴ : ۰ ۵ )

سوگند به بادهائی که خاک می پراکند، سوگند به ابرهای گرانبار، سوگند به فرشتگان تقسیم کنندۀ کارها،

که آنچه را به شما وعده داده است راست باشد، و روز جزا آمدنی است.

سوگند به آسمان پُر ستاره، که درگفتار گونه گون هستید، هرکه از حق منصرف شود ، منصرفش خواسته اند.

مرگ بر دروغگویان، و آنان که در بی خبری و جهل فرو رفته اند.

می پرسند:” روز جزا کی می رسد؟” روزیست که برآتش عذاب می شوند.

– عذاب خود را بچشید، این همان چیزی است که برای آن شتاب داشتید، اهل تقوا درباغها و چشمه سارهای بهشت مستقر شده اند، وآنچه را پروردگارشان ارزانی داشته است، دریافت کرده اند،

زیرا که آنها پیش از این نیکوکار بوده اند.

آنها اندکی از شب را می خفتند، سحرگاهان به استقفار می آمدند، و در اموالشان حقی برای سائل و محروم منظور داشتند.

اهل یقین را در زمین و نیز در وجود خودتان عبرتهاست، آیا نمی بینید؟ ( ۱ ۲- ۱: ۱ ۵ )

روزی که مردان و زنان با ایمان را بنگری که نور آنها پیشاپیش و درسمت راستشان به سرعت حرکت کند، درآن روز شما را به باغهائی بشارت باد که درآن نهرها جاریست و جاودانه درآن خواهید ماند، این پیروزی بزرگی است.

روزی که مردان و زنان منافق به مؤمنان می گویند:” برما نظر کنید تا از نور شما بهره مند شویم.

” گفته شود: ” به عقب باز گردید و کسب نور کنید.” در این هنگام دیواری میان آنها کشیده شود که دری دارد، درونش رحمت و برونش عذاب. آنها را صدا زنند که مگر ما با شما نبودیم؟ گویند:” آری” ولی شما خودتان را فریفتید و منتظر ماندید و شک آوردید و آرزوها فریبتان داد تا فرمان خدا در رسید، و شیطان شما را دربرابر خدا فریب داد، پس امروز نه از شما غرامت پذیرفته شود و نه از کافران و جایگاه شما آتش است، که شایستۀ شماست و چه بد جایگاهی است. آیا وقت آن نرسیده است که دلهای مؤمنان دربرابر ذکر خدا خاضع گردد؟ و مانند کسانی نباشند که پیش از این به آنها کتاب داده شد و پس از زمان طولانی که برآنها گذشت قلبهایشان سخت شدو بشترشان فاسق شدند.

بدانید که خداوند زمین مرده را زنده می کند، ما نشانه ها را برای شما بیان کردیم، باشد که بیاندیشید.

( ۷ ۱- ۲ ۱: ۷ ۵ )

آیا خبر پیشینیان که کافر شدند به شما نرسید، که کیفر کار خود را چشیدند، و عذاب دردناکی برای آنها بود؟

واین کیفر آن بود که چون رسولانشان دلایل واضح برای آنها آوردند، گفتند:” آیا بشری می خواهد ما را هدایت کند؟”

به این ترتیب کافر شدند و روی برتافتند، خداوند بی نیاز و شایستۀ ستایش است.
کافران گمان بردند که هرگز برانگیخته نخواهند شد.

بگو:” آری سوگند به پروردگارم که همۀ شما برانگیخته خواهید شد، و خبر آنچه را که مرتکب شده اید، به شما

می دهند، این کار برای خدا آسان است.

به خدا و رسول او و نوری که نازل کرده ایم ایمان بیاورید، که خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است.

آن روز که شما را گرد آورد، روز مغبونی است، هرکس که به خدا ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده باشد، گناهانش بخشیده شود، و او را به باغهائی وارد کند که جویباران درآن جاریست و جاودانه درآن خواهد ماند، این رستگاری بزرگی است. ( ۹- ۵ : ۴ ۶ )

پرسنده ای ازعذاب قیامت پرسید، که برای کافران است، و کسی نمی تواند ازآن جلوگیری کند، که ازخدای مالک آسمانهاست، فرشتگان و روح در روزی که به درازای پنجاه هزار سال است به سویش بالا می روند.

پس به نیکوئی صبر کن، که آنها بعیدش می پینند، و ما نزدیک، روزی که آسمان چونان فلز گداخته ، و کوهها همچون پشم رنگین متلاشی شود،و یار از یار نپرسد، با آنکه آنها را نشانشان دهند، گناهکار آرزو کند، کاش می توانست فرزند و همسر و برادر و خویشانی که پناهش دادند و همۀ زمینیان را دربرابر عذاب آن روز عوض دهد، تا نجات یابد.

اما چنین نیست آن شعله های سوزان است، پوست سر را برکند، و مخالف و معاند و مال اندوز را بخواند.

انسان کم طاقت آفریده شده است، هنگامی که بدی به او برسد بیتابی کند، و چون خیری به او رو آورد، بازدارنده باشد، مگرنمازگزاران، که پیوسته نماز گزارند، و آنهائی که در اموالشان حق معلومی برای سائلان و محرومان معین شده است.

کسانی که به روز جزا ایمان آوردند، و ازعذاب پروردگارشان می ترسند، زیرا خود را از عذاب پروردگار در امان نمی دانند، کسانی که شرمگاه خود را حفظ می کنند، جز برهمسران و کنیزانشان که در این باره ملامتی برای ایشان نیست.

هرکس غیر از این را بخواهر متجاوز است.

و امانت داران و حافظان پیمان، و شهادت دهندگان به حق، و آنان که بر نمازشان مراقبت دارند.

اینان در باغهای بهشت گرامی و محترمند. ( ۵ ۳- ۱: ۰ ۷ )

هنگامۀ دمیده شدن در صور روز سختی است و برکافران آسان نیست. ( ۰ ۱- ۸: ۴ ۷ )

هرکس در گرو اعمال خویش است، مگر ” اصحاب یمین” که در بهشت با یکدیگر از گناهکاران می پرسند:

” چه چیز شما را به ” َسقر” درآورد؟”

گویند:” ما از نمازگذاران نبودیم، و مستمند را اطعام نمی کردیم، با اهل باطل به بطالت می گذراندیم، پیوسته روز جزا را تکذ یب می کردیم، تا مرگمان فرا رسید.” چنین است که شفاعت شفیعان سودشان ندهد. ( ۸ ۴ – ۸ ۳ : ۴ ۷ )

سوگند به روز قیامت، سوگند به نفس ملامتگر، آیا انسان گمان می کند که استخوتنهایش را گرد نخواهیم آورد؟ آری قادریم انگشتانش را موزون و مرتب کنیم ، بلکه آدمی می خواهد درگناه مداومت داشته باشد، می پرسد روز قیامت کی خواهد بود: درآن روز چشم خیره شود، و ماه نورش را واگذارد، و خورشید و ماه بهم برآیند.

درآن روز انسان می گوید:” راه فرار کجاست؟” هرگز گریزگاهی وجود ندارد، درآن روز فرارگاه به سوی پروردگار توست، و در آن روز انسان را از پیش فرستاده ها و بازمانده هایش آگاه می کند، اگر چه عذرهائی بتراشد. ( ۵ ۱- ۱: ۵ ۷ )

آری شما دنیا را دوست دارید و آخرت را وا می گذارید، درآن روز چهره هائی شاداب و مسرور، به سوی پروردگارش می نگرد، و چهره هائی نیز درهم کشیده است، یقین کند آسیبی کمرشکن به او می رسد، آری چون جان به گلو برسد، گفته شود چه کسی نجاتش دهد؟ ویقین کند هنگام فراق است، و ساقها بهم در پیچد، درآن روز راندن به سوی پروردگارت خواهد بود. ( ۰ ۳- ۰ ۲: ۵ ۷ )

سوگند به فرستاده شدگان پی درپی، سوگند به فرشتگانی که همچون تند باد می روند، سوگند به نیکو نشرکنندگان، سوگند به تمیز دهندگان، سوگند به آنها که یاد خدا را می آموزند، تمام کردن حجت، یا بیم دادن را، بی گمان وعده ها واقع خواهد شد، آنگاه که ستارگان محو شوند، و آنگاه که آسمان بشکافد، و آنگاه که کوهها برکنده شود، و آنگاه که رسولان را وقت معین شود، برای چه روزی؟ برای روز داوری، چه دانی روز داوری چیست؟ درآن روز وای بر تکذیب کنندگان. ( ۵ ۱- ۱: ۷ ۷ )

روز قیامت وعده گاه همگان است، روزی که در صور دمیده شود، و گروه گروه به محشر درآیند، و درهای آسمان گشوده شود، و کوهها به حرکت آیند و چونان سراب شوند. ( ۰ ۲- ۷ ۱: ۸ ۷ )

درآن روز که جبرئیل و فرشتگان به صف درآیند، کسی جز به اذن خدای رحمان و سخن حق چیزی نمی گوید، آن روز حق است، هرکس را که توانی باشد، راه به سوی پروردگارش می برد، ما شما را از عذابی نزدیک هشدار می دهیم، که روزی بیاید که انسان آنچه را پیشا پیش به دست خود راهی کرده است می بیند، و کافر خواهد گفت:” کاش خاک بودم.” ( ۰ ۴- ۸ ۳: ۸ ۷ )

سوگند به فرشتگانی که روح را به شدت از بدنها جدا بر می کشند، سوگند به فرشتگانی که روح را با مدارا و نشاط جدا می سازند، سوگند به فرشتگانی که شناورند، سوگند به فرشتگانی که در اجرای فرمان الهی بر یکدیگر سبقت می گیرند، و امور را به سامان می آورند.

درآن روز که صدائی ترسناک همه چیز را بلرزاند، درپی آن حادثۀ دیگر رخ دهد، که دلها را اضطرابی سخت فرا گیرد، و چشمها از ترس خیره شوند، گویند:” آیا ما باز هم بزندگی باز می گردیم، پس از آنکه بصورت استخوان پوسیده درآمدیم؟” می گویند:” اگرچنان شود بازهم زیان کرده ایم.” ولی این بازگشت تنها با یک صدای مهیب واقع می شود، و ناگهان همه بر عرصۀ محشر ظاهر شوند. ( ۴ ۱ – ۱: ۹ ۷ )

در آن روز که آن صدای مهیب برآید، انسان از برادر، مادر، پدر، همسر و فرزندش فرار می کند.

درآن روز هرکس گرفتار خویش است، درآن روز رخسارهائی نورانی، خندان و مسرور است، و چهره هائی که درآن روز غبارآلود و دود آنها را پوشانده است، آنان کافران بدکارند. ( ۲ ۴- ۳۳ : ۰ ۸ )

آنگاه که زمین به سختی به لرزه درآید، و بار سنگینش را بیرون نهد، انسان بگوید:” زمین را چه روی داده است؟.” درآن هنگام زمین اخبار خود را بازگو کند، چرا؟ ! که خداوند به او چنین وحی کرده است.

درآن روز مردم پراکنده از گورها درآیند تا نظاره گر اعمالشان باشند.

هرکس به اندازۀ ذره ای کار نیک کرده باشد، پاداش آن را خواهد دید، و هرکس به اندازۀ ذره ای کار بد کرده باشد، کیفر آن را خواهد دید. ( ۸-۱: ۹۹ )

دوزخ و بهشت

آری زشتکاری که آثار کار زشتش سراسر وجودش را بگیرد از دوزخیان است، و جاودانه درآنجا خواهد ماند.

آنهائي كه ايمان آورده اند و كارهاى نيك و شايسته كرده اند، آنان اهل بهشتند و دربهشت جاويد، هميشه متنعم خواهند بود . ( ۸۲ – ۱ ۸ : ۲ )

آیا پنداشتید که به بهشت داخل می شوید، بی آنکه چون پیشینیان یه سختی تنگدستی و رنجوری گرفتار شوید؟

شدائد و مشکلات آن چنان امتهای پیشین را احاطه می کرد که پیامبر و مؤمنان ملتزمش گفتند:” پس باری خدا چه هنگام است؟ بدانید یاری خدا نزدیک است. ( ۱۴ ۲: ۲ )

آیا تصورتان این بود که بی آنکه خداوند مجاهدان وصابران شما را معلوم گرداند، وارد بهشت خواهید شد؟ ( ۲ ۱۴: ۳ )

آنان که از آتش در امان ماندند و به بهشت وارد شدند بی گمان رستگارند، و زندگی دنیا چیزی جز مایۀ فریب نیست. ( ۵ ۸ ۱ : ۳ )

مؤمنان و شایسته کاران بهشتیانند، و جاودانه در آن خواهند ماند، و ما کسی را پیش از توانش تکلیف نکنیم، و کینه را از دلهایشان می زدائیم، آنگاه که جویباران از زیرپایشان جریان دارد، گویند: ” سپاس خداوندی را که مارا به اینجا راهبر شد، و اگر رهنمونمان نشده بود، هدایت نمی یافتیم، فرستادگان پروردگار ما بحق آمدند.” آنگاه آنها را ندا در دهند که:

” این بهشت را به پاداش کردارتان به شما داده اند.”

بهشتیان به دوزخیان ندا کنند که درست بود آنجه پروردگار به ما وعده داد، آیا وعده های پروردگار به شما نیز درست بود؟ گویند:” آری!” و آنگاه ندا دهنده ای درمیان آنها ندا دهد:” لعنت خدا برستمکاران، به بازدارندگان راه خدا و خواستاران راه کج که به آخرت کافرند.”

درمیانشان حایلی است، و بر بلندیها مردانی هستند که همه را از سیمایشان می شناسند، و بهشتیان را ندا دهند: ” سلام برشما”، اینان با آنکه آرزویش را دارند، ولی هنوز بدان درنیامده اند، وچون چشمشان به دوزخیان افتد، بگویند:” پروردگارا! ما را در شمار ستمکاران قرار مده.

و بربلندی ایستادگان مردانی را که ازسیمایشان می شناسند، ندا دهند و گویند:” مال اندوزی و کبر به حالتان سودمند نبود، آیا اینها همان کسانی هستند که سوگند یاد می کردید که رحمت خدا هرگز شامل حالشان نخواهد شد؟ ” بدون بیم و اندوه به بهشت داخل شوید.” ( ۹ ۴- ۲ ۴: ۷ )

دوزخیان به بهشتیان ندا دهند که:” اندکی آب، یا ازآنچه خدا به شما روزی داده، ما را بهره مند کنید.” گویند:” خداوند اینها را برکافران حرام کرده است.”

ما نیز امروز آنان را که آئین خود را بازیچه پنداشتند و زندگی دنیا فریبشان داد، فراموش می کنیم، همانطور که آنها دیدار چنین روزی را از یاد بردند، و آیات ما را منکر شدند. ( ۱ ۵- ۰ ۵: ۷ )

روزی بیاید که هیچ کس جز به اذن او(خدا) سخن نگوید، بعضی ازآنها تیره روز و گروهی سعادتمندند، اما تیره روزان درآتشند، و درآن ناله و فریاد کنند، تا آسمان و زمین برپاست جاودانه درآن خواهند ماند، مگر پروردگارت جز آن بخواهد- پروردگارت هرچه اراده کند، آنرا انجام دهد.

و تا آسمان و زمین برپاست سعادتمندان جاودانه در بهشت خواهند ماند –

مگر پروردگارت جز آن بخواهد – عطائی است بی انقطاع.

از آنچه اینان می پرسند، درشک مباش، آنها نمی پرسند جز همانگونه که نیاکانشان می پرسیدند، ما نصیب آنان را

بی کم و کاست خواهیم داد. ( ۹ ۰ ۱- ۵ ۰ ۱: ۱۱ )

آیا کسی که می داند آنچه ازطرف پروردگارت برتو نازل شده حق است، مانند کسی است که نابیناست؟ تنها خردمندان پند می گیرند:

کسانی که به پیمان خدا وفا می کنند، و پیمان شکن نیستند، و آنان که پیوندهائی را که خدا به آن امر کرده است برقرار می دارند، و از نافرمانی پروردگارشان می ترسند، و ازسختی حساب بیم دارند، و آنان که به طلب خشنودی پروردگار صبر می کنند و نماز برپا می دارند و از آنچه نصیبشان کرده ایم در پنهان و آشکار انفاق می کنند و با نیکیها بدیها را از بین می برند، عاقبت صاحب سرای دیگرند.

بهشتهای جاویدان که خود و پدران، همسران و فرزندان صالح آنها به آن داخل می شوند، و فرشتگان ازهر دری برآنان وارد می شوند: سلام برشما به خاطر صبر کردنتان، عاقبت چه خوب جایگاهی نصیبتان شد.

و آنان که پس از پیمان بستن با خدا پیمان شکنی می کنند، پیوندهائی را که خدا به استقرارشان فرمان داده است قطع می کنند، و در زمین فساد به بار می آورند، در سرای دیگر گرفتار لعن و بد فرجامی می شوند.( ۵ ۲- ۱۹: ۳ ۱ )

وصف بهشتی که به متقیان داده شده است: نهرها درآن جاریست و میوه و سایه اش دائمی است، این سر انجام اهل تقواست، و عاقبت کافران آتش است. ( ۵ ۳: ۳ ۱ )

مؤمنان صالح را به باغهائی درآورند که جویباران درآن جاریست و جاودانه به ارادۀ پروردگار درآن خواهند ماند، و تحیاشان درآن سلام است.( ۳ ۲: ۴ ۱ )

اهل تقوا درباغها و کنار چشمه ها هستند، به سلامتی و ایمنی به آن وارد شوند، آنچه در دلهایشان کینه است برکنیم و برادرانه بر تختهای روبروی یکدیگر قرار دارند. خسته نمی شوند و از آن بیرونشان نرانند. ( ۸ ۴- ۵ ۴: ۵ ۱ ) |

آنان که به خود ستم روا داشته اند، درمقابل فرشتگانی که جانشان را می گیرند، سر تسلیم فرود می آورند:

” که ما کار بدی نمی کردیم .” آری مسلماً خدا به کردارتان آگاه است، اکنون از درهای جهنم که تا ابد درآن

خواهید ماند به درون درآئید،” جایگاه سرکشان چه بد است. ( ۹ ۲- ۸ ۲: ۱۶ )

فرشتگانى كه جان پاكان را مى ستانند مى گويند: درود بر شما بخاطر كردارتان به بهشت وارد شويد. ( ۳۲: ۱۶ )

هرکس دنیای زود گذر را بخواهد، همان اندازه که اراده کنیم به او خواهیم داد، آنگاه دوزخ را بر او مقرر خواهیم کرد، که نکوهیده و مردود در آتش سوزان درآید، و پاداش کوشش آن کس که طالب سرای آخرت باشد و سعی و کوشش خودرا بکار برد و مؤمن باشد، داده خواهد شد، و هریک از این دو گروه را ازعطای پروردگارت کمک خواهیم داد، و هرگز کسی از عطای پروردگارت محروم نخواهد بود.

بنگر چگونه بعضی را بر بعضی برتری داده ایم، و درجات آخرت و برتریهایش از این هم بیشتر است. ( ۱ ۲- ۸ ۱: ۷ ۱)

کسانی که ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند، ما پاداش نیکوکاران را ضایع نخواهیم کرد، بهشت جاودان ازآن ایشان است، و از فرودست ایشان جویها جاریست، درآنجا به دستبندهای زرین آراسته شده اند، و لباسهای سبز رنگ از حریر نازک و ضخیم دربر کنند و بر تختها تکیه زنند، چه پاداش خوب و چه تکیه گاه نیکوئی. ( ۱ ۳- ۰ ۳: ۸ ۱ )

انسان می گوید:” آیا پس از مرگ زنده خواهم شد؟” آیا انسان بیاد نمی آورد که ما قبل از آن اورا که هیچ نبود آفریدیم؟ به پروردگارت سوگند که همۀ آنها را با شیاطین محشور خواهم کرد، آنگاه که در پیرامون جهنم حاضرشان کردیم، همه را به زانو در می آوریم، پس آنگاه از هر گروه سرکش ترینشان را در برابر خدای بخشنده جدا خواهیم کرد، ما کسانی را که به آتش دوزخ سزاوارترند بهتر می شناسیم.

هیچ یک از شما نیست، مگر آنکه وارد جهنم شود و این حکم حتمی پروردگار توست، و بعد کسانی را که تقوا پیشه کرده اند از آن نجات میدهیم و ستمکاران را همچنان به زانو درآمده، در آن رها می کنیم. ( ۲ ۷- ۶۶:۹ ۱ )

هرکس با گناه به حضور پروردگارش برسد دوزخ جایگاه اوست که نه درآن میمیرد و نه زنده می ماند، وهرکس با ایمان و عمل صالح در پیشگاهش حاضر شود دارای درجات عالی است.
درباغهای جاوید که جویباران درآن جاریست همواره خواهد بود، این است پاداش کسی که خود را پاک گرداند. ( ۷۶- ۴ ۷ : ۰ ۲ )

می گویند:” اگر راست می گوئید این وعده کی می رسد؟”

کافران زمانی که نتوانند آتش را از چهره و پشت خود برطرف کنند و یاری نشوند، دریابند.

آری ناگاه به سراغشان می آید، ومبهوتشان می کند، نه می توانند آن را برطرف سازند و نه مهلتی درکار است. ( ۰ ۴ – ۸ ۳ : ۱ ۲ )

خداوند کسانی را که ایمان آورده اند و اعمال صالح انجام داده اند به باغهائی درمی آورد که جویباران درآن جاریست، در آنجا با دستبندهای زرین و مروارید آراسته شوند، و تن پوششان از حریر است، و به گفتار پاکیزه و راه پسندیده راهنمائی شوند. ( ۴ ۲ – ۳ ۲: ۲ ۲ )

مؤمنان رستگار شدند: آنان که در نمازشان فروتن، و از کارهای بیهوده روی گردانند، و زکات می پردازند، و آنان که شرمگاهشان را حفظ می کنند، جز برهمسران و کنیزانشان، که دراین صورت قابل ملامت نیستند، هرکس فراتر از این بخواهد تجاوزکار است، و رعایت کنندگان امانت، و حافظان نماز، آنان همان وارثانند، که بهشت را به ارث برند، و درآن جاودان باشند. ( ۱۱- ۱: ۳ ۲ )

آنگاه که در صور دمیده شود، درآن روز نسبتی درمیان نیست و ازحال یکدیگر نپرسند، کسانی که کفۀ ترازویشان سنگین است رستگارانند، و سبک میزانها کسانیند که بخود زیان رسانده اند و درجهنم جاودانند، آتش چهره هایشان را می سوزاند و در دوزخ از ترشرویانند، ( به آنان گفنه شود) مگر آیات من برشما خوانده نشد که آن را تکذیب کردید؟ گویند:” پروردگارا! شور بختیمان برما غلبه کرد و ما قوم گمراهی بودیم، پروردگارا! ازجهنم خلاصمان کن، اگر تکرار کردیم ستمکاریم.” خطاب شود:” درآتش گم شوید و حرف نزنید، آری گروهی از بندگان من که می گفتند:” پروردگارا! ایمان آوردیم، ما را بیامرز و برما رحم کن که تو رحیم ترینی.” شما آنها را چنان مسخره کردید و چنان به آنها خندیدید که بکلی یاد مرا به خاطر شما نیاوردند، من امروز آنها را به جزای صبری که کردند، پاداش دادم، آنها کامیاب هستند.”

فرمود:” چند سال در زمین درنگ داشتید؟” گویند:” یک روز، با قسمتی از روز، از حسابگران بپرس.”

فرمود:” اگر در می یافتید زمان درنگتان بسیار اندک بود، آیا گمان کردید ما شما را به بازیچه خلق کردیم و به سوی ما باز نمی گردید؟”

بلند مرتبه است خداوند یکتا، فرمانروای حق که معبودی جز پروردگار عرش کریم نیست. ( ۱۱۶- ۱ ۰ ۱: ۳ ۲ )

بندگان خدای رحمان کسانی هستند که بدون تکبر برزمین راه می روند و هنگامی که جاهلان آنها را مورد خطاب قرار دهند، با متانت سخن می گویند، وآنان که شب را برای پروردگارشان به سجده و قیام می گذرانند، و آنان که می گویند:” پروردگارا، عذاب جهنم را از ما برطرف کن که عذاب دشواری است، براستی که آن بد جایگاه و بد اقامتگاهی است.

وآنان که به گاه هزینه اسراف نمی کنند و بخل نمی ورزند، بلکه به اعتدال رفتار میکنند.

آنان که معبود دیگری را با خدا نمی خوانند و کسی را که خدا خونش را حرام شمرده، جز به حق نمی کشند، و زنا نمی کنند وهرکس چنین کند مجازاتش را خواهد دید، وعذابش در روز قیامت دوبرابر خواهد بود و با خواری درآن خواهد ماند، مگر کسی که توبه کند و ایمان آورد وعمل شایسته انجام دهد، که دراین صورت خداوند بدیهایشان را به نیکی مبدل کند و خداوند آمرزندۀ مهربان است.

کسی که توبه کند و ایمان آورد وعمل شایسته انجام دهد براستی بسوی خدا باز خواهد گشت.

وآنان که به دروغ شهادت نمی دهند، و هنگامی که با لغو و بیهدگی برخورد کنند، بزرگوارانه ازآن می گذرند، و آنان که وقتی به آیات پروردگار اندرزشان دهند دربرابر آن چون ناشنوایان و نا بینایان نباشند، و به آنانی که می گویند: ” پروردگارا! ازهمسر و فرزندانمان چشمان ما را روشن فرما و ما را پیشوای اهل تقوا قرار بده.”

( اینان) به پاداش صبری که کرده اند غرفه های بهشتی نصیبشان خواهد شد، و در آنجا با درود و سلام مواجه خواهند شد، و جاودانه درآن بمانند، چه نیکو جایگاهی وچه قرارگاه خوبی.

بگو:” اگردعای شما نباشد پروردگار من چه توجهی به شما کند؟ اما حال که تکذیب کرده اید، به زودی (کیفرش) گردن گیر و ملازمتان خواهد شد. ( ۷ ۷-۳ ۶: ۵ ۲ )

گفتند:” آیا وقتی در زمین ناپدید شدیم از نو آفرینش خواهیم یافت؟”ولی آنها دیدار پروردگارشان را انکار می کنند. بگو:” فرشتۀ مرگ که برشما گماشته شده جانتان را می گیرد، و بعد به سوی پروردگارتان باز می گردید.” اگر شاهد زمانی باشی که مجرمان درپیشگاه پروردگارشان سر به زیر افکنده اند، – پروردگارا! دیدیم و شنیدیم، مارا بازگردان تا کارشایسته ای انجام دهیم، که اکنون به یقین رسیده ایم.”

– اگر اراده می کردیم هدایت هرکس را که می خواستیم به او ارزانی می داشتیم، ولی وعدۀ من حق است که دوزخ را از جن و انس پر می کنم.

– بچشید، به کیفر آن که دیدار امروزتان را از یاد بردید، ما نیز فراموشتان کردیم و به سزای کردارتان عذاب ابدی را بچشید. تنها کسانی به آیات ما ایمان می آورند که وقتی بر آنها خوانده شود سجده کنان به رو درمی افتند و تسبیح و سپاس پروردگارشان را بجا می آورند و تکبر نکنند، پهلو از بستر خواب برگیرند و با بیم و امید پروردگارشان را بخوانند، و از آنچه روزیشان داده ایم انفاق کنند. ( ۶ ۱- ۰ ۱: ۲ ۳ )

هیچکس نمی داند چه پاداشهائی که روشنی بخش دیدگان است برای آنها اندوخته شده است، و این پاداش اعمالی است که انجام داده اند.

آیا مؤمن مانند فاسق است؟ هرگز یکسان نخواهد بود، اما مؤمنان نیکوکار را به پاداش کردارشان باغهائی است، ولی منزلگاه فاسقان آتش است، هر وقت بخواهند از آن بیرون شوند به آنجا باز گردانده خواهند شد و به آنها گفته شود:” بچشید عذاب آتشی را که آن را انکار می کردید.” و قبل ازعذاب آخرت عذاب د نیا را به آنها می چشانیم، شاید باز گردند. ( ۱ ۲- ۷ ۱: ۲ ۳ )

کتاب را به کسانی میراث دادیم که از بندگان برگزیدۀ ما بودند، لکن بعضی ( ازمردم ) برخود ستم کردند وعده ای راه اعتدال را برگزیدند و گروهی به فرمان خدا در نیکیها پیشی گرفتند، این بخشایش بزرگی است.

(چنین کسان به) باغهای جاویدان وارد می شوند، در آنجا به دستبندهای زرین و مروارید آراسته خواهند بود و لباسشان ازحریر است، و گویند:” سپاس خدای را که اندوه از ما بگردانید، زیرا که پروردگار ما آمرزندۀ شکر پذیر است، آن که بافضل خود ما را در این سرای که در آن نه رنجی به ما می رسد و نه خستگی، اقامت داد.”

کافران را آتش دوزخ است، نه فرمان مرگشان صادر شود که بمیرند و نه ازعذابشان کاسته شود، نا سپاسان را چنین کیفر می دهیم، از درون آتش فریاد می زنند:” پروردگارا! ما را بیرون آور تا کارهای شایسته، غیر از آنچه میکردیم انجام دهیم.”

” مگر آنقدرعمر به شما ندادیم که پند گیرندگان بتوانند پند بگیرند و هشدار دهنده ای نیز برایتان آمد، پس بچشید که ستمکاران را یاوری نیست، خداوند دانای نهان آسمانها و زمین است و از درون دلها آگاه است.
اوست که شما را در زمین جانشین( پیشینیان) قرار داد، پس هرکس ناسپاسی کند به زیان خود اوست و کفر کافران نزد پروردگارشان جز دشمنی چیزی افزون نمی کند و نیز کفرشان جز به خسرانشان نخواهد افزود.”( ۹ ۳- ۲ ۳: ۵ ۳ )

بگو:” کسانی که خود و خاندانشان را در روز قیامت مغبون می کنند، زیانکارند، آگاه باش که این زیانی آشکار است، آنها را از فراز و فرود طبقات آتش است و این چیزی است که خدا بندگانش را از آن می ترساند، ای بندگان من از

( نافرمانی) من حذر کنید.” ( ۶ ۱- ۵ ۱: ۹ ۳ )

آیا آن کس را که فرمان عذاب برای او قطعی شده است می توانی از آتش نجات دهی؟ لیکن برای آنان که از ( نافرمانی) خدا می ترسند، غرفه هائی بر فراز یکدیگر بنا شده و جویها از زیر آن روان است، این وعدۀ خداست و او خلف وعده نمی کند. ( ۰ ۲- ۹ ۱: ۹ ۳ )

درصور که دمیده شود آسمانیان و زمینیان بی هوش می شوند مگر آنها که خدا بخواهد، و چون بار دیگر درآن دمیده شود، ناگهان بپا خیزند و درنگرند، و زمین به نور پروردگار روشن شود، و نامۀ اعمال را درمیان بگذارند، و پیامبران و گواهان را بیاورند، و درمیان آنها بحق داوری شود، و برکسی ستم نخواهد شد.

به هرکس معادل کردارش داده شود، او به اعمال انجام شده آگاه تر است، و کافران گروه گروه به جهنم رانده شوند، وقتی به دوزخ برسند، درهای آن بازشود و مأموران دوزخ به آنان گویند:
” مگر ازخودتان رسولانی برایتان نیامد، تا آیات پروردگارتان را برایتان بخوانند و ازدیدار این روز بیم دهند؟ ” گویند: ” آری.”

لکن دیگر فرمان عذاب برکافران مسلم شده است.

گفته شود:” از درهای جهنم داخل شوید و برای همیشه درآن بمانید، متکبران را چه بد جایگاهی است.

و آنان که برای پروردگارشان تقوا پیشه کرده اند، گروه گروه به بهشت برند، و چون بدانجا رسند، درهایش گشوده شود و نگهبانان بهشت به آنها گویند:

“سلام برشما، خوش باشید، به بهشت جاودانه داخل شوید.”

گویند:” سپاس خدای را که وعده اش به ما راست بود و زمین را میراث ما قرار داد و درهرجای بهشت که بخواهیم منزل می گزینیم.”

چه پاداش نیکوئیست برای عمل کنندگان، و فرشتگان را بنگری که برگرد عرش حلقه زده اند و به ستایش خدای تسبیح می گویند، و درمیان آنها بحق داوری کنند، و گفته شود:

” سپاس خدای را که پروردگار جهانیان است.” ( ۵ ۷- ۸ ۶ : ۹ ۳ )

ما رسولان خود و مؤمنان را در زندگی دنیا و روزی که گواهان برخبزند یاری می کنیم، روزی که پوزش ستمگران سودی ندهد، لعنت و سرای بد برای آنهاست. ( ۲ ۵- ۱ ۵: ۰ ۴ )

صبر کن که وعدۀ خدا حق است و برای گناهت آمرزش بخواه و هر شامگاه و بامداد به ستایش پروردگارت تسبیح بگو. آنان که بدون دلیل در آیات پروردگارشان جدل می کنند در دلشان جز تکبر نیست و به آن نخواهند رسید، بنا بر این به خدا پناه ببر که او شنوای بیناست. ( ۶ ۵- ۵۵ : ۰ ۴ )

برآنان که گفتند: “پروردگار ما فقط خداست.” و بر آن پای فشردند، فرشتگان نازل می شوند، که: ” نترسید و غمگین مباشید، شما را به بهشتی که وعده شده است بشارت باد”

ما در زندگی دنیا و آخرت دوستان شما هستیم، هر چه بخواهید و دوست داشته باشید، در آن برای شما فراهم است. دهشی است از طرف آمرزندۀ مهربان. ( ۲ ۳ – ۰ ۳ : ۱ ۴ )

وکسی که خدا اورا به گمراهی واگذارد، بعد از خدا هیچ یاور و پشتیبانی نخواهد داشت و ستمگران را خواهی دید که چون عذاب را مشاهده کنند می گویند:” آیا راه باز گشتی وجود دارد؟ “

آنها را خواهی دید که بر آتش عرضه شوند و خوار و خاضعانه زیر چشمی نگاه می کنند و مؤمنان می گویند:” زیانکاران کسانی هستند که در روز قیامت خود و کسانشان زیان دیده اند.” آگاه باش که ستمکاران به عذاب ابدی گرفتارند، و در برابر خدا یارانی ندارند که یاریشان کنند و کسی را که خدا گمراه سازد هیچ راه نجاتی ندارد.

پیش از فرا رسیدن روزی که از جانب خدا راه بازگشتی درآن نیست، پروردگارتان را اجابت کنید، در آن روز نه پناهی خواهید داشت و نه مدافعی. ( ۷ ۴- ۴۴: ۲ ۴ )

درآن روز( قیامت) دوستان دشمن یکدیگرند، جزکسانی که در راه خدا تقوا پیشه کرده بودند.

ای بندگان من، درآن روز نه ترسی خواهید داشت و نه اندوهگین می شوید، آنان که به آیات ما ایمان آورده و تسلیم امر خدا بوده اند، ( به آنها گفته شود:) ” شما و همسرانتان با شادمانی به بهشت وارد شوید.”

قدههای زرین و سبوهائی را درمیانشان می گردانند که تمنای دل درآن است، و دیده از آن لذت می برد، و شما درآن همیشه خواهید بود.

این همان بهشتی است که به پاداش اعمالی که می کردید آن را به ارث برده اید.

درآنجا برای شما میوه های فراوانی است، که ازآن می خورید.

گناهکاران درعذاب جهنم جاودانند، عذابشان کاهش نمی یابد و درآنجا ازهمه چیز نا امیدند.

ما به آنها ستم نکردیم، بلکه خودشان ستمکار بودند، فریاد برآورند:” ای مالک، کاش پروردگار تو مرگ ما را برساند.” می گوید:” شما درآینجا ماندنی هستید.”

ما خق را برای شما آوردیم ولی بیشتر شما ازحق کراهت داشتید.” لیکن آنها تصمیم قاطع گرفتند، ما نیز ارادۀ قاطعی داریم، یا می پندارند که ما راز و نجوایشان را نمی شنویم، آری رسولان ما نزد آنهایند و می نویسند. ( ۰ ۸- ۷ ۶: ۳ ۴ )

براستی اهل تقوا درمقامی امن هستند، درباغها و چشمه ها، لباسهائی ازحریر نازک و دیبای ضخیم می پوشند، و درمقابل یکدیگر می نشینند، یدین سان آنها را همسر حوران چشم درشت می کنیم، با آسایش خیال هر میوه ای را که بخواهند میابند.

در آنجا مرگ را نمی چشند، مگر همان مرگ نخستین، و خداوند آنها را ازعذاب جهنم حفظ کرده است.

این بخششی از جانب پروردگار، و رستگاری بزرگی است. ( ۷ ۵ – ۱ ۵: ۴ ۴ )

گفتند:” جز زندگی دنیا چیزی درکار نیست، زندگی می کنیم و می میریم و جز طبیعت هلاکمان نمی کند.” آنان بدان علم ندارند و جز در وهم و خیال نیستند.

چون آیات روشن ما برآنها خوانده شود، دلیلی دربرابر آن ندارند جز اینکه بگویند:” اگر راست می گوئید، نیاکان مارا به زندگی برگردانید.”

بگو:” خدا شما را زنده می کند و بازمی میراند، و بار دیگر در قیامت- که تردیدی درآن نیست- جمعتان می کند، ولی اکثر مردم نمی دانند.”

فرمانروائی آسمانها و زمین از آن خداست، روزی که قیامت برپا شود، اهل باطل زیان خواهند کرد.

درآن روز هرگروهی را خواهی دید که به زانو درآمده اند، و هر امتی برای گرفتن نامۀ اعمالش خوانده شود، و درآن روز دربرابر آنچه انجام داده اند، جزا داده خواهند داد: ” این نامۀ ماست که به حق برشما سخن می گوید، زیرا کارهائی را که می کردید می نوشتیم.”

پروردگار مؤمنان نیکوکار را به رحمت خود واصل می کند، و این رستگاری بزرگی است.

– اما کافران! مگر آیات من برشما خوانده نشد که شما تکبر کردید ومردمی گناهکار بودید؟ و چون گفته می شد که وعدۀ خدا راست است، و در قیامت شکی نیست، می گفتید:” ما نمی دانیم قیامت چیست، ما فقط گمان داریم و به یقین نرسیده ایم.

اعمال زشتی که کرده اند درنظرشان آشکار شود، و آنچه را مسخره می کردند، آنها را احاطه کند.

گفته شود:” امروز شما را از یاد بردیم، همان گونه که شما دیدار امروزتان را از یاد بردید، جایتان آتش است و هیچ یاوری ندارید، این بدان جهت است که آیات خدا را به مسخره گرفتید و زندگی دنیا شما را فریفت، لذا امروز از آن بیرونتان نبرند، و هیچ عذری از ایشان نپذیرند.

سپاس خدای را که آفریدگار آسمانها و زمین و پروردگار آدمیان است، در آسمانها و زمین بزرگی ازآن اوست، و او نیرومند فرزانه است.( ۷ ۳- ۴ ۲: ۵ ۴ )

وچون مردم به محشر درآیند معبودان دشمنان آنها و منکران عبادتشان هستند. ( ۶ : ۶ ۴ )

آنان که گفتند:” پروردگار ما خداست.” و سپس استقامت کردند، نه ترسی دارند و نه اندوهگین شوند.

اینان اهل بهشتند و به پاداش اعمالشان جاودانه درآن باشند. ( ۴ ۱- ۳ ۱: ۶ ۴ )

روزی که کافران بر آتش عرضه شوند:”- در زندگی دنیا لذتهایتان را بردید و ازآن بهره من شدید، اما امروز به عذاب خوار کننده- دربرابر استکبار ناحقتان در زمین و به سبب گناهانی که انجام داده اید- کیفر شوید.”( ۰ ۲: ۶ ۴ )

روزی که کافران به آتش عرضه شوند:” آیا این حق نیست؟ “

گویند:” به پروردگارمان سوگند که هست.”

گوید:” بخاطر کفری که می ورزیدید عذاب را بچشید.” ( ۴ ۳: ۶ ۴ )

ما انسان را آفریدیم و از وسوسه های نفس او آگاهیم و از رگ گردنش به او نزدیکتریم، چرا؟ که دو فراگیرنده برجانب راست و چپش نشسته اند و اعمالش را فرا می گیرند، کلامی نمی گوید، مگر آنکه مراقبی درکنارش حاضر است، و براستی سکرات مرگ فرا رسید، این همان چیزی است که از آن گریز داشتی، و درصور دمیده شد این روز موعود است، به همراه هرکس که وارد شود سوق دهنده و گواهی است، و تو از این غافل بودی، و ما ( اکنون ) از ( چشم ) تو پرده برداشتیم، و امروز چشمانت تیزبین شده است.

قرین او بگوید:” این عمل توست نزد من، که آماده اش کرده ام.”

نا سپاسان لجوج را به جهنم دراندازید – همان بازدارندۀ خیر، متجاوز و شکاک را، آنکه با خدا معبود دیگر قرار داده است، درعذاب سخت بیاندازید.

همنشین او گوید:” پروردگارا! من اورا به سرکشی وادار نکردم، او خود سخت درگمراهی بود.”

فرماید:” درمقابل من مجادله نکنید، که پیش از این عذاب را به شما وعده داده بودم، وعدۀ من تغییر پذیر نیست، و هرگز به بندگانم ستم نخواهم کرد.

روزی که به جهنم بگوئیم:” آیا پُر شدی؟” می گوید:” آیا بازهم هست؟”

بهشت را برای اهل تقوا نزدیک آورند تا دور نباشد، این همان وعده ایست که به هرتوبه کنندۀ پرهیزکاری داده شده بود، آنهائی که درنهان از(نافرمانی)خدای رحمان بترسند و با دلی توبه کار آمده باشند:” به سلامت وارد بهشت شوید که این روز جاودانگی است.”

در آنجا هرچه بخواهند هست و از آن بیشتر نزد ما باشد. ( ۵ ۳- ۶ ۱: ۰ ۵ )

سوگند به بادهائی که خاک می پراکند، سوگند به ابرهای گرانبار، سوگند به فرشتگان تقسیم کنندۀ کارها، که آنچه را به شما وعده داده است راست باشد، و روز جزا آمدنی است.

سوگند به آسمان پُر ستاره، که درگفتار گونه گون هستید، هرکه ازحق منصرف شود ، منصرفش خواسته اند. مرگ بر دروغگویان، و آنان که در بی خبری و جهل فرو رفته اند.

می پرسند:” روز جزا کی می رسد؟” روزیست که برآتش عذاب می شوند.

– عذاب خود را بچشید، این همان چیزی است که برای آن شتاب داشتید، اهل تقوا درباغها و چشمه سارهای بهشت مستقر شده اند، وآنچه را پروردگارشان ارزانی داشته است، دریافت کرده اند، زیرا که آنها پیش از این نیکوکار بوده اند.

آنها اندکی از شب را می خفتند، سحرگاهان به استقفار می آمدند، و در اموالشان حقی برای سائل و محروم منظور داشتند. ( ۹ ۱- ۱: ۱ ۵ )

سوگند به کوه طور، سوگند به کتاب نوشته شده، درصفحه ای گسترده، سوگند به خانۀ آباد شده، و سوگند به سقف برافراشته، سوگند به دریای مالا مال، که عذاب پروردگارت واقع شدنی است، و آن را مانعی نیست.

روزی که آسمان مواج شود، و کوه ها به شتاب روان گردد، درآن روز وای برتکذیب کنندگان، آنان که سرگرم کارهای باطل خویشند، روزی که آنها را به زور بسوی آتش دوزخ کشند- :
” این است آتشی که انکارش می کردید، آیا این جادوست یا نمی بینید؟

به آتش درآئید، صبر کنید یا نکنید، برایتان تفاوت نمی کند، تنها به کردارتان کیفر دهند.

مسلماً اهل تقوا در باغها و در نعمتند، از داده های پروردگارشان مسرورند و خداوند آنها را از عذاب دوزخ محفوظ داشته است.

– بخاطر کردارتان بخورید و بیاشامید، گوارایتان باد، تکیه بر تختهای بهم پیوسطه دارند و حوریان را به همسری آنان درآوریم، و مؤمنان و فرزندانشان را که به پیروی از آنان ایمان آورده اند به هم ملحق می کنیم، و ازعمل آنها چیزی نمی کاهیم ، و هرکس در گرو اعمال خویش است.

و پیوسطه ازهرمیوه و گوشتی که بخواهند به آنها عطا می کنیم، در آنجا از یکدیگر جام می گیرند که درآن نه خطا و نه گناهی است، و پسرانی چون مروارید پنهان درصدف ( برای خدمت) گردشان می گردند.

پرسش کنان رو بیکدیگر می کنند، و می گویند:” ما پیش از این درمیان کسان خود ترسان بودیم، اما خدا برما منت نهاد و ازعذاب کشنده حفظمان کرد، ما پیش از این اورا می خواندیم، که او نیکوکار مهربان است.” ( ۸ ۲- ۱: ۲ ۵ )

برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان وبهشتی که به پهناوری آسمان وزمین است بریکدگر پیش دستی کنید، که آن برای کسانی آماده شده است که به خدا ورسولش ایمان آورده اند.
این فضل الهی است، به هرکس بخواهد می دهد، و خداوند صاحب فضل عظیم است. ( ۲۱: ۵۷ )

ای مؤمنان از( نافرمانی) خدا بترسید، هرکس باید بنگرد که برای فردایش چه پیش فرستاده است و از ( نافرمانی) خدا بترسید که خداوند از کردارتان آگاه است، همچون کسانی نباشید که خدا را از یاد بردند، و خدا نیز به خود فراموشی گرفتارشان کرد و آنها نا فرمانند.

هرگز دوزخیان و بهشتیان یکسان نیستند، بهشتیان رستگارند.

اگر این قرآن را برکوهی نازل می کردیم، می دیدی که در برابرش به خشوع در می آمد و از ترس خدا می شکافت، این مَثلها را برای مردم می آوریم، باشد که بیاندیشند. ( ۱ ۲ – ۸ ۱: ۹ ۵ )

بگو آن مرگی که ازآن فرار می کنید، سرانجام به شما خواهد رسید، و بعد به سوی کسی که دانای نهان و آشکار است بازگردانده می شوید و شما را از آنچه انجام داده اید آگاه خواهد کرد. ( ۸: ۲ ۶ )

ای مؤمنان، خود و خویشانتان را از آتشی که هیمۀ آن مردم و سنگهاست حفظ کنید، آتشی که فرشتگان گمارده شده برآن خشن و سخت گیرند وهرگز دراجرای فرمان خدا نا فرمانی نمی کنند، و هرچه دستور یافته اند به اجرا درمی آورند.

ای کافران به عذر خواهی بر نخیزید که امروز اعمالتان را پاداش می دهند.

ای مؤمنان با اخلاص کامل توبه کنید، باشد که پروردگارتان از گناهان شما درگذرد و به باغهائی واردتان کند که جویباران درآن جاریست.

روزی که خداوند، پیامبر و گرویدگان به او را فرو نگذارد، و نورشان پیشاپیش و طرف راستشان به حرکت درآید، خواهند گفت:” پروردگارا نور ما را کامل کن، و ما را بیامرز که تو برهرکار توانائی.” ( ۸- ۶ : ۶ ۶ )

آنگاه که یک بار نفخۀ صور برآید، و زمین و کوه ها از جا کنده شود و یکباره درهم بریزد، درآن روز که حادثه فراز آید، و آسمان شکافته شود، و پایداری از دست بدهد، فرشتگان گردا گرد آسمان درآیند، و هشت فرشته عرش پروردگارت را برافراشته می دارند.

درآن روز همگی به پیشگاه خدا عرضه شوید، و از کارهای شما چیزی پنهان نخواهد ماند.

اما کسی که نامۀ عمل اورا به دست راستش دهند، گوید:” بیائید نامۀ عمل مرا بخوانید، که یقین داشتم حساب اعمالم را خواهم دید، اورا زندگی رضایت بخشی خواهد بود، دربهشتی برین، که میوه هایش در دسترس است، بخورید و بیاشامید، بخاطر اعمال روزهای گذشته تان گوارایتان باد.

ولی کسی که نامۀ اعمال را به دست چپش دهند، گوید:” ای کاش نامۀ عمل من داده نمی شد، و نمی دانستم حساب چیست، ای کاش مرگ پایان کار بود، مال و ثروتم مرا بی نیاز نکرد، و قدرتم نیز از دست رفت.”

اورا بگیرید و به زنجیر بکشید، و به دوزخ بیفکنید، و با زنجیر هفتاد متری بسته اش دارید.

زیرا به خدای بزرگ ایمان نیاورد، و به اطعام مستمندان ترغیب نمی کرد، پس امروز، اینجا یار مهربانی ندارد، و طعامش چیزی جز چرک و خون نیست- غذائی که جز خطاکاران خورنده ای ندارد. ( ۷ ۳- ۳ ۱: ۹ ۶ )

و بندگان خدا ازچشمه ای می نوشند که می توانند بهرکجا بخواهند جاریش سازند، آنها به نذر خود وفا می کنند، و از روزی می ترسند که عذابش فراگیر است.

غذا را با اینکه دوست دارند، به فقیر و یتیم و اسیر می دهند:” فقط برای خدا به شما غذامی دهیم، نه ازشما پاداشی می خواهیم، نه متوقع تشکریم، ما از روزی بسیار سخت از پروردگارمان می ترسیم.” ( ۰ ۱- ۶ : ۶ ۷ )

خداوند از شر آن روز در امانشان می دارد، و آنان را شادی و سرور می بخشد، و دربرابر شکیبائی، بهشت و لباسهای حریر بهشتی پاداششان می دهد.

در آنجا برتختها تکیه زنند، نه آفتابی در آنجا می بینند و نه سرمائی، سایه هایش بر آنان گسترده و میوه هایش در دسترس است، جامهای سیمین و کاسه های بلورین گردا گرد آنان می گردانند، ظرفهای بلورین و سیمین را به اندازه ُپر کرده اند، در آنجا ازجامهائی سیراب می شوند که با زنجبیل آمیخته باشد، چشمه ای در آنجاست که سلسبیل نام دارد، گردا گرد آنان نو جوانانی جاودانی می گردند، و هرگاه آنها را بنگری گمان می کنی مروارید پراکنده اند، و چون آنجا را مشاهده کنی فرمانروائی عظیمی خواهی یافت.

بر اندامشان لباسهائی ازحریر سبز رنگ است، که با دیبای ضخیم و به دستبندهائی از نقره آراسته شده اند، و پروردگارشان شراب پاک به آنها می نوشاند..

این پاداش شماست و ازکوششتان قدرنانی شده است. ( ۲۲- ۱۱: ۶ ۷ )

آیا وصف غاشیه به تو رسیده است؟ درآن روز چهره هائی درمانده، رنج کشیده و فرسوده به آتش سوزان درافتند، واز چشمه های سوزان بنوشانندشان،طعامی نیست آنان را مگر از خار خشگ، غذائی که نه آنها را فربه کند، نه گرسنگی را برطرف سازد، درآن روز چهره هائی شاداب و با طراوت باشد، و از اعمالشان خشنود، در بهشت برین هستند، که درآنجا سخن لغو و بیهوده ای نشنوند، چشمه هایش جاری، تختهای زیبا و بلند، و جامهائی نهاده درکنار چشمه ها، و بالش و پشتی های منظم چیده شده، و فرشهای فاخر گسترده است. ( ۶ ۱- ۱ : ۸۸ )

اما انسان هنگامی که خدا برای آزمایش او را گرامی می دارد و نعمت می بخشد، می گوید:” پروردگارم مرا گرامی داشت.” اما چون اورا بیازماید و روزی را بر او تنگ گیرد، می گوید:” پروردگارم مرا خوار کرده است.” چنان نیست که گمان می کنید، شما یتیمان را گرامی نمی دارید و یکدیگر را به اطعام مستمندان تشویق نمی کنید، و میراث خوارانید، و به مال و مکنت دل بسته اید، اما چنین نیست، هنگامی که زمین به سختی درهم کوبیده شود، و فرمان پروردگارت برسد و فرشتگان صف درصف درآیند، درآن روز جهنم را حاضر آرند، درآن روز انسان متذکر می شود، اما چه فایده که این تذکر به حال او سودی ندارد.

می گوید:” ای کاش برای زندگی( زوال ناپذیر ابدی) چیزی از پیش فرستاده بودم.” در آن روز هیچکس همانند عذاب او عذاب نکشد.

ای نفس آرام یافته خشنود و پسندیده به سوی پروردگات بازگرد، و درسلک بندگان من وارد شو، و دربهشت قدم بگذار. ( ۰ ۳- ۵ ۱: ۹ ۸ )

پژوهشی درقرآن کریم