يكي از ويژگی‌های دين خاتم كه آن را از ساير شرايع ديگر ممتاز می كند «جاودانگی» آن است
كه ظهورش توأم با پايان يافتن و مختومه شدن دفتر نبوت بوده است و احكام و تعاليم آن برنامه حيات بخشی را برای تمام انسانها در طول اعصار ارايه می دهد.
«ما كان محمداً با احد من رجالكم و لكن رسول الله و خاتم النبييّن»
ترجمه: محمد پدر هيچ يك از مردان شما نيست، ولي فرستاده خدا و خاتم پيامبران است( احزاب، 40) .
«تبارك الذي نزل الفرقان علي عبده ليكون للعالمين نذيراً»
ترجمه: بزرگ و خجسته است كسي كه بر بنده خود فرقان (= كتاب جدا سازنده حق از باطل) را نازل فرموده،
تا برای جهانيان هشدار دهنده باشد( فرقان، 1؛ يوسف، 104)
حال كه قرآن آخرين دين الهی و آورنده آن خاتم پيامبران و تعاليم و احكام آن سند هدايت برای كل آدمی و او مكلف به وفاداری دايمیاز آن است،
چنين انتظاری پيش می آيد كه اسلام بايد برای تمام انسانها در اعصار مختلف سخن داشته باشد و زمينه هدايت همه جوامع
حتی پيچيده‌ترين آنها را فراهم و سعادت دنيوي و اخروي آنها را تأمين نمايد.
البته آيات ديگری نيز برای جامعيت دين خاتم مورد استناد قرار گرفته مانند آياتی كه تبيان بودن هر چيزی را در قرآن تأكيد می‌كند:
«و نزلنا عليك الكتاب تبياناً لكلّ شيء و هدي و رحمه و بشري للمسلمين»
ترجمه: و اين كتاب را كه روشنگر هر چيزی است و برای مسلمانان رهنمود و رحمت و بشارت‌گری است، بر تو نازل كرديم(نحل، 89) .
.
.
يكي از صفات عمومی قرآن اين است كه بيان هر چيزی است و به تعبير خود قرآن «تبيان لكل شيء» است ،
و از آن جا كه قرآن كتاب تربيت و انسان سازی است، و برای تكامل فرد و جامعه، در همه ابعاد معنوی و مادی نازل گشته.
منظور از «كل شی» در اين آيه همه اموری است كه برای پيمودن اين راه هدايت لازم است.
به بيان ديگر آن چه كه در سعادت و هدايت انسان تا روز قيامت مؤثر است اعم از مسايل ارزشی و اخلاقی، معارف حقيقی
مربوط به جهان بينی، حقوقی، اقتصادی، سياسی و يا مسايل مربوط به جهان هستی، در آن بيان شده است.
روايات فراوانی نيز درباره جامعيت دين خاتم نقل شده ازجمله:
رسول اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ در سفر حجه الوداع فرمود: ای مردم، هيچ چيزی نيست كه شما را به بهشت نزديك و از آتش جهنم دور كند،
مگر آن كه شما را به آن امر نموده‌ام، و هيچ چيزی نيست كه شما را به آتش جهنم نزديك و از بهشت دور كند، مگر آن كه شما را از آن نهي كرده‌ام.
(كلينی، اصول كافی، ج 1، كتاب فضل العلم، باب 18، حديث 5)
.
.
از امام صادق ـ عليه السّلام ـ نيز نقل شده كه فرمود:
همانا خداوند تبارك وتعالی قرآن را بيانگر هر چيزی قرار داده است حتی به خدا سوگند كه رها نكرده چيزي را كه بندگان خدا به آن احتياج داشته باشند،
تا آن جا كه كسی نمی تواند بگويد: ای كاش خداوند آن را در قرآن بيان می كرده و نكرده است
(حويزی، نور الثقلين، ج 3، قم، مطبعه الحكمه، حديث 174، ص 74) .
.
.
جامعیت دین اسلام ، آن را پاسخگوی تمام نیازهای فطری، طبیعی انسان ها قرار داده است.
توجه به نقش مال و ثروت در زندگی انسان ها و جهت دادن به آنها در راستای چگونگی استفاده بهینه از آن برای دستیابی بهتر و سریع تر
به اهداف مهم زندگی و بهره گرفتن از آن برای کمال و تأمین سعادت راستین از برنامه های این آئین مقدس است.
بعضی جمادت به خرج می دهند خیال می کنند که چون دین اسلام دین جامعی است پس باید در جزئیات نیز تکلیف معینی را روشن کرده باشد.
نه اینطور نیست یک حساب دیگری در اسلام است. اتفاقا جامعیت اسلام ایجاب می کند که اساسا در بسیاری امور دستور نداشته باشد ،
نه اینکه هیچ دستوری نداشته باشد، بلکه دستورش این است که مردم آزاد باشند و به اصطلاح تکلیفی در آن امور نداشته باشند.
از جمله حدیثی است به این مضمون:
« ان لله یحب ان یؤخذ برخصه کما یحب ان یؤخذ بفرائمه »؛ خداوند دوست دارد مردم را در مسائلی که آزاد گذاشته است، مردم هم آزاد باشند.
یعنی مسائل آزاد را آزاد تلقی کنند، از خود چیزی درنیاورند. امیرالمؤمنین می فرماید:
ان الله حدد حدودا فلا تعتدوها و فرض فرائض فلا تترکوها و سکت لکم عن اشیاء و لم یدعها نسیانا فلا تتکلفوها»؛
یعنی خداوند یک چیزهایی را واجب کرده است، آنها را ترک نکنید، یک چیزهایی را هم ممنوع اعلام کرده است به آنها تجاوز نکنید ،
و در مورد بعضی از مسائل سکوت کرده است. البته نه از روی فراموشی بلکه خود خواسته که سکوت کند ،
و بندگانش در آن مسائل آزاد و مختار باشند.
و الحمدُلله رب العالمین …
آخرین دیدگاهها