بنام خداوند رحمتگر مهربان
خداوند در مورد لزوم پیروی و اطاعت از رسول اکرم ص می فرماید:
وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
خدا و رسول را فرمان بريد باشد كه مشمول رحمت قرار گيريد. قرآن، (3:132)
و نیز فرمود:
” وَ اعْلَمُواْ أَنَّ فِیكُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ یُطِیعُكمُ ْ فىِ كَثِیرٍ مِّنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَ لَاكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیْكُمُ
الْایمَانَ وَ زَیَّنَهُ فىِ قُلُوبِكمُ ْ وَ كَرَّهَ إِلَیْكُمُ الْكُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْیَانَ أُوْلَئكَ هُمُ الرَّاشِدُون.
“و بدانید كه رسول خدا در میان شماست.
اگر در بسیارى از كارها از [رأى و میل ] شما پیروى مى كرد،
دچار هلاك و زحمت مى شدید، لیكن خدا ایمان را محبوب شما كرد،
و آن را در دل هاى شما آراست و انكار و نافرمانى و عصیان را منفور شما گردانید.
آنها واقعا رشد یافتگانند.” (سورۀ حجرات آیۀ/ 7)
” لَوْ یُطِیعُكُمْ فِی كَثِیرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ”-
یعنى اگر رسول خدا در بسیارى از امور به دلخواه شما رفتار كند به زحمت مى افتید،
و هلاك مى شوید. و این جمله تقریبا به منزله جواب از سؤالى است تقدیرى،
گویا كسى پرسیده: به چه دلیل در امور و حوادث به آن جناب مراجعه كنیم
و او به ما مراجعه نكند، و به دلخواه ما رفتار ننماید؟ در پاسخ فرموده:
” براى اینكه اگر به دلخواه شما عمل كند، به زحمت مى افتید و هلاك مى شوید.”
“وَ لكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیْكُمُ الْإِیمانَ وَ زَیَّنَهُ فِی قُلُوبِكُمْ”- كلمه” لكن” در ابتداى این جمله
استدراك و اعراض از مطلبى است كه جمله قبل آن را هم شامل مى شود،
یعنى جمله” لَوْ یُطِیعُكُمْ فِی كَثِیرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ” این معنا را هم مى فهماند،
كه شما مسلمانان در معرض هلاكت و گمراهى هستید و كلمه” لكن” مى خواهد این را
استثناء كند، بفرماید: نه، شما به خاطر اینكه خدا ایمان را محبوب دلهایتان كرده،
و این انعام را بر شما كرده كه ایمان را در دلهایتان زینت داده، و كفر را از نظرتان انداخته،
و دیگر اشتهایى به كفر و فسوق و عصیان ندارید، لذا مشرف به هلاكت و گمراهى نیستید.
.
این آیات محبوب كردن ایمان و مجذوب كردن دلهاى مؤمنین در برابر آن،
و نیز مكروه كردن كفر و فسوق و عصیان را بیان مى كند،
مى فرماید همین سبب رشدى است كه هر انسانى به فطرت خود در جستجوى آنست،
و در مقابل باز به فطرت خود از گمراهى متنفر است،
پس بر مؤمنین لازم است كه دست از ایمان برندارند، و از كفر و فسوق و عصیان
اجتناب ورزند، تا رشد یابند كه اگر رشد یابند تابع رسول مى شوند،
و دیگر هواهاى خود را پیروى نمى كنند، و چون دوست داشتن ایمان و مجذوب شدن
دربرابر آن، و تنفر از كفر و توابع آن، صفت بعضى از افرادى بوده كه رسول در بین
آنان بوده است و تمامى اصحاب آن جناب، داراى چنین صفاتى نبوده اند و اگر خطاب را
متوجه همه اصحاب كرده با اینكه محبت به ایمان و كراهت از كفر و فسق و عصیان
در همه اصحاب نبود، هم چنان كه آیه بر آن شهادت مى داد، براى این بود كه خواست
وحدتشان محفوظ باشد، و خلاصه به آنهایى هم كه چنین نیستند برساند كه باید چنین باشید،
و به همین جهت در آخر آیه، سیاق را تغییر داد، و خطاب را متوجه شخص
رسول اللَّه (ص) نمود و فرمود: اینان رشد یافتگانند.
و اشاره به كلمه” اینان” اشاره به خصوص آنهایى است كه چنین صفاتى دارند.
یعنى آنهایى كه دلهایشان دوستدار ایمان و متنفر از كفر و فسوق و عصیان است،
تا به این وسیله، هم این افراد، و هم آنهایى را كه هنوز چنین نبوده اند تشویق نموده باشد.
آری از نگاه قرآن اطاعت از پیامبر اسلام لازم است.
و مختصری از آن آیات بدین شرح است:
1- «اَطیعوا الله و الرَسول فَان تَولوا فان الله لایُحب الکافرین.» (عمران/32)
(( بگو از خدا و رسولش اطاعت کنید، که اگر روی برتابید خدا کافران را دوست ندارد. ))
در این آیه، اعراض و روگرداندن از اطاعت رسول اکرم(ص) کفر تلقی شده است.
یعنی اگر کسی از جهت اعتقادی رو برگرداند، کفر عقیدتی دارد،
و اگر کسی معتقد باشد ولی در مقام عمل اعراض کند،
کفر عملی دارد و در هر دو حال از کافران (به معنای جامع) بشمار میرود.
.
2- «و أَطیعوا الله والرَسول لعلکم تُرحمون .» ( عمران/132).
(( خدا و پیامبر را اطاعت کنید تا مشمول رحمت شوید. ))
این رحمت خاصه است که در پرتو اطاعت ازخدا و پیامبر نصیب مردم میشود.
رحمت خاص در قبال رحمت عام و مخصوص مؤمنان و سالکان صراط مستقیم است.
.
3- «تِلْكَ حُدُودُ اللّهِ وَمَن يُطِعِ اللّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي
مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ.» ( نساء/13)
((اينها احكام الهى است و هر كس از خدا و پيامبر او اطاعت كند،
وى را به باغهايى درآورد كه از زير [درختان] آن نهرها روان است در آن جاودانهاند،
و اين همان كاميابى بزرگ است.))
در این آیه پیروی کنندگان مورد تشویق قرار گرفته اند، به این بیان که در پرتو پیروی
از خدا و رسول اکرم(ص) رستگاری آخرت نیز حاصل میشود،
که به پیروان خدا و رسول بشارت داده شده .
.
4- «ومَن یَعص الله و رَسوله و یَتعدّ حدوده یُدخله ناراً خالداً فیها،
وله عَذاب مُهین» (نساء/14 )
((هر كس از خدا و پيامبر او نافرمانى كند و ازحدود مقرر او تجاوز نمايد وى را در آتشى
درآورد كه همواره در آن خواهد بود، و براى او عذابى خفتآور است.))
که فرموده سرپیچی و نافرمانی در برابر خدا و پیامبر، مایه عذاب دردناک و ذلت
و خواری است.
عزّت بی جا، ذلت بجا را به همراه دارد، چنانکه فروتنی در برابر فرمان خدا و پیامبر،
زمینه فوز برزگ و عزت راستین را فراهم میکند. ذلت و خواری در اطاعتِ از هوی
نهفته است و انسان هوس مدار، از نهفتگی خواری و زبونی غافل است.
.
5- «یا أیها الذین امنوا أَطیعوا الله و أَطیعوا الرسول وأُولی الأمر مِنکم فَاِن ثَنازعتم
فی شیء فردُّوه اِلی الله والرَسول ان کنتم تُؤمنون بالله والیوم الاخر ذلک خَیر
و أَحسن تَأویلاً» (نساأ/59)
((اى كسانى كه ايمان آوردهايد خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [نيز]
اطاعت كنيد پس هر گاه در امرى [دينى] اختلاف نظر يافتيد اگر به خدا و روز بازپسين
ايمان داريد آن را به [كتاب] خدا و [سنت] پيامبر [او] عرضه بداريد،
اين بهتر و نيكفرجامتر است.))
خداوند بعد از دستور پیروی از خود و رسول گرامی و اولياى حقیقی و مخلص امر خود، چنین فرمود:
برای فصل خصومت و حل نزاعهای علمی و عملی به خدا و رسول او رجوع کنید.
ارجاع مورد نزاع به خدا و رسول، بازگشت خوبی برای شما دارد.
.
6- «ومَن یُطع الله و الرَسول فاولئک مَع الَذین أَنعم الله عَلیهم مِن النبیین
و الصِدیقین و الشُهداء و الصالحین و حَسن أولئک رَفیقاً» (نساء/69)
((و كسانى كه از خدا و پيامبر اطاعت كنند در زمره كسانى خواهند بود
كه خدا ايشان را گرامى داشته [يعنى] با پيامبران و راستان و شهيدان
و شايستگانند، و آنان چه نيكو همدمانند.))
اگر کسی مطیع خدا و پیامبر باشد، همراهان خوبی دارد،
زیرا انبیا و صدیقان و شاهدان اعمال و صالحان، رفقای او، و همراه مرافقی بر ای او
هستند. همراه مرافق به کسی گفته میشود که رفیق خود را هدایت و حمایت میکند.
به عبارت دیگر قافله بشری به سوی لقای حق در حرکت است،
و طی این مرحله طولانی بدون همرهی دوستان موافق و متقی منظور میسر
نمی گردد، و همراهان خداپرست و مهربان، مایه شادابی و امید اعضای قافلهاند.
.
7- «واَطیعوا الله وأَطیعوا الرَسول واحذَروا فَاِن تَولیتم فاعلموا
أَنما عَلی رسولنا البلاغ المبین.»(مائده/92)
((اطاعتخدا و اطاعت پيامبر كنيد و [از گناهان] برحذر باشيد پس اگر روى گردانديد،
بدانيد كه بر عهده پيامبر ما فقط رساندن [پيام] آشكار است.))
.
8- «وأَطیعوا اللهَ ورَسوله اِن کنتم مؤمنین»(انفال/1)
((و اگر ايمان داريد از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد.))
.
9- « وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ
وَيُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللّهَ وَرَسُولَهُ أُوْلَئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللّهُ
إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ »(توبه/71)
(( مردان و زنان با ايمان دوستان يكديگرند كه به كارهاى پسنديده وا مىدارند و از
كارهاى ناپسند باز مىدارند و نماز را بر پا مىكنند و زكات مىدهند و از خدا و پيامبرش
فرمان مىبرند آنانند كه خدا به زودى مشمول رحمتشان قرار خواهد داد،
كه خدا توانا و حكيم است.))
این رحمت خاص است که در پرتو پیروی رسول اکرم(ص) ظهور میکند،
و بهره پیروان خدا و پیامبر میگردد.
.
10-«ومن یُطع الله و رَسوله و یخش الله و یَتقه فأولئک هم الفائزون» (نور/52)،
((و كسى كه خدا و فرستاده او را فرمان برد و از خدا بترسد و از او پروا كند، آنانند كه خود كاميابند.))
.
11- «أَطیعوا الله و أَطیعوا الرسول فَاِن تَولّوا فانما علیه ما حمل و عَلیکم ما حَملتم
و ان تطیعوه تهتدوا و ما علی الرسول الا البلاغ المبین»(نور/54)
(( بگو خدا و پيامبر را اطاعت كنيد پس اگر پشت نموديد [بدانيد كه]
بر عهده اوست آنچه تكليف شده و بر عهده شماست آنچه موظف هستيد.))
فائز و رستگار کسی است که پیرو خدا و رسول اکرم بوده و تقوای الهی را فراهم کند.
هر کدام از رسول و امت مسئولیتی دارند؛ رسول گرامی(ص) مسئول تبلیغ آیات
و احکام الهی است، و امت اسلامی مسئول فهم و پذیرش دعوت الهی است،
پیامبر پیام خود را رساند و شما بکوشید که به هدف والای او برسید.
.
12- «و ما کان لِمؤمن و لا مُؤمنة اِذا قضی الله و رَسولُه أَمراً أن یکون لَهم الخیرة
مِن أمرهم و مَن یعص الله و رَسوله فقد ضَلّ ضَلالاً مُبیناً»(احزاب/36)
(( و هيچ مرد و زن مؤمنى را نرسد كه چون خدا و فرستادهاش به كارى فرمان دهند
براى آنان در كارشان ختيارى باشد، و هر كس خدا و فرستادهاش را نافرمانى كند
قطعا دچار گمراهى آشكارى گرديده است. ))
یعنی گرچه شما خردمند و عالمید، اما جهان بینِ کامل نیستید.
بسیاری از اسرار چون دردسترس علوم انسانی یا تجربی نیست جامعه بشری
نسبت به آنها امّی است و خداوند از میان امیین، پیامبر عالم و آگاه را
مبعوث کرده است. بنابر این مؤمنان در برابر وحی آسمانی حق ندارند بگویند:
ما نظرمان درباره ره آورد پیغمبر، چنین است، زیرا امّی نباید در برابر معلم اظهار نظر کنند.
.
13- «ان الذین یُحادون الله ورَسوله أولئک فی الأَذلین کَتب الله َلأَغلبن أنا و رَسلی
اِن الله قوی عَزیز.» (مجادله/20- 21)
((در حقيقت كسانى كه با خدا و پيامبر او به دشمنى برمىخيزند،
آنان در [زمره] زبونان خواهند بود.
خدا مقرر كرده است كه حتما من و فرستادگانم چيره خواهيم گرديد،
آرى خدا نيرومند شكستناپذير است. ))
.
14- «و ِلله العِزّة و لِرسوله و لِلمؤمنین» (منافقون/8 )
((عزت از آن خدا و از آن پيامبر او و از آن مؤمنان است ليكن اين دو رويان نمىدانند. ))
از آن جا که عزت از آن خدا و رسول و مؤمنان است، کسانی که از پذیرش رسالت
رسول اکرم(ص) سرباز زده، منحرف شدند، ذلت دامنگیر آنها میشود.
پس آن حضرت محور محبت و عداوت الهی نیز مدار عزت و ذلت است،
بنابراین دوست داران و پیرو ان رسول اکرم(ص) عزیز و محبوبند.
.
15«قُلْ اِن کنتم تُحبون الله فاتَبعونی یُحببکم الله.» (عمران/31)
((بگو اگر خدا را دوست داريد از من پيروى كنيد تا خدا دوستتان بدارد. ))
.
16- «ذلک بِأنهم شاقوا الله و رَسوله و َمن یُشاق الله فَاِن الله
شَدید العِقاب».(حشر/4)
((اين [عقوبت] براى آن بود كه آنها با خدا و پيامبرش در افتادند،
و هر كس با خدا درافتد [بداند كه] خدا سختكيفر است. ))
چنانکه منحرفان از رسالت آن حضرت، هم دشمنان خدایند و هم خوار و فرومایه،
و اگر مطیع رسول اکرم نبود و راهش را جدا کرد و در شق و مرز دیگری حرکت کرد
عقاب خداوند سخت است:
.
17 – «وَإِنَّ لَكَ لَأَجْرًا غَيْرَ مَمْنُونٍ. وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ. (قلم/4-3)
(( و بی گمان ترا پاداشی بی منت خواهد بود. که شگرف اخلاقی داری. ))
حاصل این که چون محور ارزش و کمال انسانی، فضایل نفسانی است،
که خداوند فرمود: «اِن أَکرمَکم عِند الله أتقیکم» (۳ ۱: ۹ ۴)
و رسول گرمی(ص) که مؤدب به آداب الهی است و از خُلق عظیم بهره مند است
که از برجسته ترین مراحل تقوا است، پس کریمترین انسانها نزد خداوند میباشد،
از این رو الگوی همه انسانهای خوب و متقی خواهد بود.
و بالاخره خداوند فرمود:
برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان و بهشتی که به پهناوری آسمان و زمین است بریکدیگر پیشدستی کنید،
که آن برای کسانی آماده شده است که بخدا و رسولش ایمان آورده اند،
این فضل الهی است به هرکس بخواهد می دهد،
و خداوند صاحب فضل عظیم است. ( ۱ ۲: ۷ ۵ )
.
بدرستی که خداست راستگوی والامقام …
خدایا از تو خواهیم توفیق عمل، والحمــــــــدُلله رب العالمیـــــــن . . .
.
خداوند و فرشتگانش برپیامبر درود می فرستند،
ای مؤمنان بر او درود بفرستید و سلام کنید و تسلیم او باشید. قرآن کریم، ( ۶ ۵ : ۳۳)
الهم صّل ِعلی مُحمّدٍ وآل ِ مُحمّد . . .
آخرین دیدگاه‌ها