یکی از موهبت های عظیم خدا دادی انسان، معرفت نفس است كه مقدمه بلكه عين «معرفت رب» خواهد بود؛
زيرا انسان «خودآگاه»، انسان «خدا آگاه » و انسان از خود رهيده، انسان به خدا رسيده است؛
بفرمودۀ رسول اکرم (ص): «من عرف نفسه عرف ربه». ( هر که خود را شناخت، پروردگارش را شناخته است.)
سالك الهی تا خود حقيقی اش را نشناسد و از خود کاذب و خيالی جدا نسازد، همواره در «غفلت» است
و هرگاه «خود» را از «ناخود» بازشناخت، تازه حیات دل آغاز میشود …
و این کار بسته به عنایت و سپس به عبادت و تزکیۀ نفس است.
طاعت به اخلاص نکوست، و رنه چه آید از مغز و پوست …
.
کسی که خود را نشناسد،دیگری را کمترشناسد
در شگفتم از کسی که گمشده ی خود را می جوید، امّا خویشتن را گم کرده و آن را نمی جوید
هر که خود را نشناخت،از راه نجات دور افتاد و در وادی گمراهی ونادانیها قدم نهاد.
بزرگترین نادانی، نادانی انسان نسبت به خویش است.
هر که خود را به غیر خود مشغول دارد، در تاریکیها سرگردان شود ودر ورطه ی هلاکتها فرو رود.
.
.
* قرآن کریم:
ای مؤمنان بدانیدکه از شماست که بر شماست .
*بدانید که خداوند از رگ گردن به شما نزدیکتر است.
* به راستی که خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغییر نخواهد داد،
مگر آنچه را که در ضمیرشان است تغییر دهند. (11 :13)
.
سخن بزرگان دربارۀ معرفت نفس
* حضرت محمد (ص) :
هر که خود را شناخت خدا را شناخت.
به تحقیق زین پس فقط پیروان خودشناسی به حقایق دینی من میرسند.
.
* امام علی علیه السلام
کسی که به شرافت نفس خود پی برده باشد،سزاوار است که آن را ازپستی دنیا منزّه دارد.
کسی که خود را شناخته است،سزد که اندوه و حذر از او جدانشود.
.
* دعای امام سجادعليه السلام:
ما را از کسانی قرار ده که خود را شناختند و به قرارگاه خویش یقین یافتند
واز این رو عمرشان در راه طاعت تو می گذشت.
.
سنت و سيره نبوی چنان است كه انسان را به خويشتن خويش بر مي‌گرداند؛
«يا اَيُّهَا الِّذين‌َ آمَنُوا عَلَيْكُم‌ْ اَنْفُسَكُم‌ْ…» (مائده105/)؛ « ای کسانی که ایمان آورده اید، مراقب خود باشید…»
زيرا كتاب وجود انسان، كتاب فطرت و دفتر دل و لوح نفس انسان حركت حبّی اشتياقی به سوی خداست،
و به تعبير ملاصدرا شيرازی: «علم النّفس هوام الحكمة و اصل الفضايل.»
«خودشناسی مادر همه حكمت‌ها و ريشه و اساس همه فضيلت‌ها است.»
.
* اما م باقر علیه السلام به جابر جعفی می فرماید:
هیچ شناختی چون شناخت تو از نفست نیست.
برترین خرد، خودشناسی انسان است.
پس هرکه خود را شناخت خردمند شد، و هرکه خود را نشناخت گمراه گشت.
.
* اما م رضا علیه السلام:
برترين مرحله ی خرد،شناخت انسان از خوداست
.
* امام صادق (ع)
صراط المستقیم همان خود شناسی است.
.
*علامه طباطبایی
دستیابی به مقام ولایت برهمگان ممکن است و آن راه خود شناسی است
.
* خواجه عبدالله انصاری :
الهى! زندگى همه با ياد تو،
شادى همه با يافت تو،
وجان آنست كه در او شناخت توست.
.
* لائوتزو (حکیم چین باستان) :
خود را بشناس تا خدا را بشناسی.
.
* اوپانیشاد(کتاب مقدس هندو) :
ای انسان ، تو خود تمام جهانی .
.
* ودا:
بهشت در درون توست پس روی بخود نما.
.
* ابن عربی :
ختم نبوت سر آغاز معرفت نفس بعنوان تنها راه هدایت است .
.
* هگل
هستی خاص انسان حاصل خود-آگاهی است.
.
* مارکس
تنها راه فائق آمدن بر جبر تاریخ ، خود- آگاهیاست.
.
* انیشتن :
علم حقیقی و پایدار جز از طریق خودشناسی ممکن نمی شود .
.
* کارلوس کاستاندا :
هیچ چیز عوض نمی شود! شما دیدتان را عوض كنید؛ رمز كار این است.
.
* یونگ :
راز مقدسات و اساطیرجز از طریق خود کاوی درک نمی شود.
.
* کریشنا مورتی:
اراده و اختیار آدمی بمیزان خود شناسی اوست.
.
* دکتر شریعتی :
نجات انسان از جبر های بیرونی جز بواسطه خود آگاهی ممکن نیست.
.
* گاندی
از زمانیکه روی بخود نمودم راه خدا را یافتم .
.
* (( و لا تكونوا كالّذين نسواالله فانساهم انفسهم اولئك هم الفاسقون ))
و مانند كساني نباشيد كه خدا را فراموش كردند، پس خدا هم خودشان را از يادشان برد.
آنان همان فاسقانند. آيۀ 19 سورۀ حشر (قرآم کریم)
.
کاوش درون
ما باید کمی عمیق تر بکاویم، همانطور که زمین را می کاویم تا چند متر پایین تر به منابع
آب برسیم.به همین صورت، در اعماق قلب نیز سکوت وجود دارد .سکوت مطلق ،اما برای
رسیدن به آن باید از لایه های زیادی بگذریم.
باید اعماق را بکاوی و صبور هم باشی ، زیرا هنگامی که چاهی را به قصد اب حفر میکنی ،
ابتدا به آت واشغال میرسی، حلبی های زنگ زده و نایلونهای پوسیده وشیشه های شکسته
و زباله هایی که مردم دور ریخته اند…
سرخورده نشو و به کاوش ادامه بده…
آهسته آهسته به قلوه سنگها و بعد به زمین خشک و خالی میرسی
اما نترس
با خودت نگو : زمین خشک است چطور ممکن است امید به آب داشت؟؟
فقط به کندن ادامه بده …..
بزودی به نمناکی خاک میرسی و نشانه هایی که گواهی میدهد راه را درست آمده ای
اگر بازهم به حفاری ادامه بدهی بی درنگ به آب نخواهی رسید …ابتدا آب گل الود است
اما بازهم ادامه بده …..سرانجام به آب زلال و پاکیزه خواهی رسید …
به همین روش هم انسان باید در خود دست به حفاری بزند باید صبور باشد و به منابع عظیم آب حیات خود میرسد .
پس دست به کاوش بزن …
مسیحا برزگر/پرنده میمیرد پرواز میماند.
آخرین دیدگاه‌ها